KOMENTARZ DO ZAKŁADOWEGO PLANU KONT. I Zespół 0 Aktywa trwałe

Transkrypt

1 Załącznik nr 4 do Zasad (polityki)rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu KOMENTARZ DO ZAKŁADOWEGO PLANU KONT I Zespół 0 Aktywa trwałe Konta Zespołu 0 Aktywa trwałe służą do ewidencji składników majątku trwałego, to jest takich, których przewidywany okres zaangażowania w działalności jednostki jest dłuższy niż rok. Obejmują one: środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, długoterminowe aktywa finansowe, środki trwałe w budowie, odpisy umorzeniowe. Zadaniem tych kont jest odzwierciedlenie wartości początkowej aktywów trwałych i korygujących ją odpisów umorzeniowych składników majątku trwałego. Konto 010 Środki trwałe oraz 011 Grunty to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywalnym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności: nieruchomości w tym grunty własne, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budynki i budowle; maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy; ulepszenia w obcych środkach trwałych. Po stronie Wn księguje się wszelkie zwiększenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, a w szczególności: przyjęcie środków trwałych w budowie, zakupy środków trwałych niewymagających montażu, nadwyżki środków trwałych, darowizny i nieodpłatne przyjęcia, zwiększenie wartości początkowej na skutek aktualizacji ich wyceny, przekształcenie prawa wieczystego użytkowania na własność. 1

2 Po stronie Ma księguje się wszelkie zmniejszenia stanu i wartości początkowej, a w szczególności: sprzedaż, likwidację, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, niedobory w środkach trwałych, zmniejszenie wartości początkowej na skutek aktualizacji środków trwałych. Aparatura naukowo-badawcza zakupiona ze środków na działalność badawczą przyjmowana jest na stan Uczelni w roku następnym po zakupie lub po zakończeniu projektu, na podstawie wykazu sporządzonego przez Dział ds. Badań Naukowych i Współpracy z Zagranicą stanowiącego załącznik do protokołu zdawczo-odbiorczego oraz wyceny dokonanej przez Komisję Wyceny Środków Trwałych i Aparatury Badawczej. Konto 010 i 011 może wykazywać tylko saldo Wn, które wyraża wartość początkową środków trwałych. W bilansie konto 010 zmniejsza odpowiednia, dotycząca środków trwałych część salda konta 070. Konto 020 Wartości niematerialne i prawne służy do ewidencji nabytych przez jednostkę na własne potrzeby praw majątkowych oraz programów komputerowych nadających się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Po stronie Wn księguje się wszelkie przychody wartości niematerialnych i prawnych, tj. zwiększenia ich stanu i wartości początkowej, a w szczególności: zakupy, koszty zakończonych prac rozwojowych, umowy o leasing finansowy. Po stronie Ma księguje się wszelkie zmniejszenia stanu i wartości początkowej, a w szczególności: rozchód w części nieumorzonej, wyksięgowanie całkowicie umorzonych, do których prawa jednostki wygasły. Konto może wykazywać wyłącznie saldo Wn, które w bilansie zmniejsza odpowiednia część salda konta 078. Konto 031 Długoterminowe aktywa finansowe jest przeznaczone do ewidencji: udziałów i akcji w obcych jednostkach nabytych w celu sprawowania nad nimi kontroli, akcji i innych długoterminowych papierów wartościowych o terminie wykupu dłuższym niż rok, nabytych w celu uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend i innych pożytków, innych rodzajów długoterminowych aktywów finansowych, w tym pożyczek. 2

3 Wartość papierów wartościowych i udziałów wykazuje się w cenach nabycia. Po stronie Wn księguje się: nabycie udziałów w innych jednostkach lub ich podwyższenie, zakup obcych akcji, obligacji, przekwalifikowanie krótkoterminowych aktywów finansowych do długoterminowych, przypisanie należnych odsetek w okresie dłuższym niż 12 miesięcy. Po stronie Ma ewidencjonuje się: wycofanie udziałów ze spółek, sprzedaż udziałów, akcji, obligacji, przekwalifikowanie długoterminowych aktywów finansowych na krótkoterminowe. Konto 031 może wykazywać tylko saldo Wn w bilansie skorygowane o saldo konta 090. Konta 070 Odpisy umorzeniowe środków trwałych", 071 "Odpisy umorzeniowe prawa wieczystego użytkowania gruntów" oraz 078 "Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych służą do ewidencji zmniejszenia wartości początkowej z tytułu jej planowej amortyzacji oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości jednostkowej zł i wyżej podlegają amortyzacji zgodnie z tabelą amortyzacyjną. Przyjęto 5-procentową roczną amortyzację dla prawa wieczystego użytkowania gruntów. Konta mogą wykazywać wyłącznie salda Ma, które wyrażają stan dotychczasowego umorzenia. W bilansie salda kont 070, 071, 078 zmniejszają odpowiednio salda kont 010, 011 i 020. Konto 083 Środki trwałe w budowie jest przeznaczone do ewidencji kosztów: budowy środka trwałego wykonywanego zarówno siłami obcymi, jak i siłami jednostki bezpośrednio związanej z budową lub montażem nowego środka trwałego, ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Na koncie 083 ujmuje się koszty: dokumentacji projektowej, przygotowania terenu pod budowę, robót budowlano-montażowych, zakupu maszyn i urządzeń i ich montażu, obcego nadzoru inwestycyjnego, 3

4 obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania budowy lub ulepszenia środka trwałego, podatku VAT niepodlegającego odliczeniu. Analityka do konta 083 prowadzona jest w podziale na poszczególne zadania inwestycyjne. Konto 083 może wykazywać wyłącznie saldo Wn, które oznacza koszty środków trwałych w budowie i ulepszeń. Konto 090 Opisy aktualizujące wartość długoterminowych aktywów finansowych służy do ewidencji skutków trwałej utraty ich wartości. Na koncie tym księgowane będzie także przywrócenie uprzednio utraconej wartości tych aktywów finansowych oraz korekty ceny ich nabycia. Ewidencja szczegółowa powinna zapewnić podział odpisów aktualizujących według poszczególnych składników oraz narzut. Konto 090 może wykazywać saldo Ma oznaczające kwotę łącznej korekty wartości długoterminowych aktywów finansowych. W bilansie saldo konta 090 koryguje saldo konta 031. Konta pozabilansowe w ramach zespołu Środki trwałe w likwidacji 092 Obce środki trwałe 093 Aparatura specjalna KBN 094 Aparatura badawcza środki zagraniczne 095 Ewidencja wyposażenia 096 Zbiory biblioteczne II Zespół 1 Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 1 służą do ewidencji: aktywów pieniężnych mających postać krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz przechowywanych w kasach i ulokowanych na rachunkach bankowych, aktywów pieniężnych mających postać czeków, weksli obcych i innych aktywów finansowych, w tym odsetek naliczonych od aktywów finansowych, 4

5 krajowych i zagranicznych środków pieniężnych wykorzystanych w ramach kredytów bankowych, różnic z aktualizacji wyceny krótkoterminowych aktywów finansowych. Konto 100 Kasa przeznaczone jest do ewidencji środków pieniężnych w walucie polskiej znajdujących się w kasie jednostki. Konto może wykazywać tylko saldo Wn, które oznacza stan gotówki w kasie. Konto 131 Rachunek bankowy służy do ewidencji krajowych środków pieniężnych znajdujących się na rachunkach bankowych Uczelni. Zapisów na koncie 131 dokonuje się wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między księgowością banku a księgowością Uczelni. Analityka konta prowadzona jest w podziale na poszczególne rodzaje środków oraz rachunki bankowe w poszczególnych bankach. Konto 131 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na poszczególnych rachunkach. Konto 132 "Rachunek środków funduszu socjalnego" służy do ewidencji środków pieniężnych Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Konto może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków na rachunku. Konto 140 Krótkoterminowe aktywa finansowe i inne środki pieniężne służy do ewidencji aktywów finansowych, głównie przeznaczonych do obrotu oraz innych środków pieniężnych, w tym także odsetek od papierów wartościowych, których zapłata nastąpi w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy. Konto 140 może wykazywać tylko saldo Wn, które oznacza stan przeznaczonych do obrotu aktywów finansowych i innych środków pieniężnych. Konto 151 Rachunki krajowe w walucie obcej" służy do ewidencji wszelkich operacji pieniężnych w walucie krajowej jako odzwierciedlenie operacji dokonywanych na rachunkach bankowych w walutach obcych. Konto 151 może wykazywać saldo Wn, które oznacza równowartość złotówkową zagranicznych środków pieniężnych znajdujących się na rachunkach bankowych. 5

6 III Zespól 2 Rozrachunki i roszczenia Konta zespołu 2 służą do ewidencji wszelkich krajowych i zagranicznych rozrachunków i roszczeń, w tym należności kwestionowanych przez kontrahentów w całości lub części, w tym także uznanych za sporne oraz skierowanych na drogę postępowania sądowego, jak również do ujęcia odpisów aktualizujących wysokość należności. Konta zespołu 2 służą do ewidencji: rozliczeń wynagrodzeń, rozliczeń niedoborów, szkód i nadwyżek, rozliczeń różnic kursowych na dzień bilansowy związanych z rozrachunkami i roszczeniami, innych rozliczeń. Ewidencja szczegółowa do kont zespołu 2 umożliwia wyodrębnienie poszczególnych grup należności, zobowiązań i rozliczeń, z ich podziałem według przedmiotu i kontrahentów. Saldo konta 290 Odpisy aktualizujące należności zmniejsza w bilansie odpowiednio saldo należności ujętych na innych kontach zespołu 2. Podział na dzień bilansowy należności i zobowiązań na długo- i krótkoterminowe oraz ich kwalifikacja do poszczególnych pozycji bilansu następuje drogą analizy sald poszczególnych kont. Konta pozabilansowe zespołu 2: 291 Nabywcy usług edukacyjnych IV Zespół 3 Materiały Konta zespołu 3 służą do ewidencji: zapasów materiałów, rozliczenia zakupu materiałów, usług oraz dóbr inwestycyjnych. Konto 301 Rozliczenie VAT rejestr zakupu" i 302 Rozliczenie zakupu i sprzedaży" służy do ewidencji rozliczenia zakupu materiałów, usług, a także dóbr inwestycyjnych: wartości materiałów w drodze, wartości dostaw niefakturowanych. 6

7 Konto 310 Materiały w magazynach" służy do ewidencji zapasów materiałów, w tym opakowań i odpadów znajdujących się w magazynach własnych oraz obcych. Konto 330 Towary" wykazuje stan towarów w bufecie pracowniczym na koniec roku zgodny z arkuszem inwentaryzacyjnym. V Zespół 4 Koszty wg rodzaju i ich rozliczenie Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu prowadzi ewidencję kosztów w układzie rodzajowym oraz kalkulacyjnym poprzez konto 490 Rozliczenie kosztów Wykaz kont w układzie rodzajowym: 400 Amortyzacja 401 Zużycie materiałów 402 Energia 403 Usługi obce 405 Reprezentacja i reklama 406 Wynagrodzenia 407 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 408 Podróże służbowe 409 Podatki i opłaty 410 Pozostałe koszty 416 Aparatura specjalna 490 Rozliczenie kosztów Konta zespołu 4 są przeznaczone do ewidencji kosztów prostych według rodzajów, za które uznaje się wszelkie poniesione w danym okresie sprawozdawczym koszty niedające się rozłożyć na elementy składowe (konta ) oraz ich przeniesienie do dalszych rozliczeń, na właściwe stanowiska kosztów w układzie funkcjonalnym lub do rozliczenia w przyszłych okresach sprawozdawczych. Konto 400 Amortyzacja służy do ewidencji kosztów amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o wartości zł i powyżej. Na koncie tym ujmuje się koszty amortyzacji na podstawie rocznego planu amortyzacji. 7

8 Na koncie 400 nie ujmuje się nieplanowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wycofanych z używania, przeznaczonych do likwidacji, a także tych, które utraciły swoją przydatność. Obciążają one pozostałe koszty operacyjne lub straty nadzwyczajne. Stawki amortyzacji środków trwałych używanych ustalane są indywidualnie, biorąc pod uwagę między innymi tempo postępu techniczno-ekonomicznego, wydajność i liczbę zmian, na których środek pracuje. Konto 401 Zużycie materiałów służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów na cele działalności dydaktycznej, naukowej, pomocniczej i ogólnouczelnianej. Na koncie tym księguje się w szczególności: wartość przedmiotów niezakwalifikowanych do środków trwałych przekazanych do używania na własne potrzeby Uczelni (tzw. wyposażenie podlegające ewidencji pozabilansowej na koncie 095), materiały gospodarcze, materiały biurowe, paliwa, druki, książki (w tym podlegające ewidencji pozabilansowej na koncie 096 zbiory biblioteczne), czasopisma, materiały techniczne, środki czystości. Konto obciąża się za materiały pobrane na podstawie dokumentów wewnętrznych z własnego magazynu, jak również oddane do zużycia bezpośrednio po zakupie. Na koncie tym nie księguje się materiałów przeznaczonych na cele promocji i reklamy, które podlegają ewidencji na koncie Do konta 401 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą: pozostałe, paliwa. Konto 402 Energia służy do ewidencji rzeczywistych kosztów zużycia energii elektrycznej i cieplnej, wody itp. na potrzeby działalności Uczelni. Na koncie tym nie ujmuje się opłat sankcyjnych za przekroczenie limitów zużycia energii, które obciążają pozostałe koszty operacyjne. W ramach konta 402 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą wyodrębnione grupy energii: elektrycznej, cieplnej, wody. Konto 403 Usługi obce służy do ewidencji kosztów wszelkich usług obcych, z wyjątkiem usług promocji i reklamy ujmowanych na koncie

9 Na koncie tym księgowane są : usługi remontowe, usługi projektowe, naprawy i konserwacji środków trwałych i wyposażenia, usługi transportowe (towarowe i osobowe; opłaty za przewóz ładunków różnymi obcymi środkami transportu, opłaty za spedycję, załadunek, rozładunek, składowanie, opłaty za wynajęcie obcych środków transportu, za wynajęcie autobusów do przewozu pracowników, jak również bilety komunikacji miejskiej), usługi najmu i dzierżawy, usługi łączności (pocztowe i telekomunikacyjne), usługi bankowe (opłaty i prowizje za czynności bankowe, z wyjątkiem prowizji od kredytów), usługi informatyczne, usługi biurowe (kopiowanie, przepisywanie, tłumaczenia, archiwowanie), usługi dozoru mienia, usługi sprzątania, usługi prawne, usługi wywozu nieczystości, usługi z zakresu pośrednictwa, usługi pralnicze, usługi wydawnicze, drukarskie i introligatorskie, ogłoszeń w środkach masowego przekazu (bez reklam i promocji), usługi projektowe, usługi certyfikacji, usługi w zakresie nauki i rozwoju techniki (badania i ekspertyzy naukowe, poradnictwo techniczne i organizacyjne), odpłatność za udział w konferencjach naukowych i konsultacjach, usługi księgowe i badania sprawozdania finansowego. W ramach konta 403 prowadzi się ewidencję analityczną umożliwiającą ustalenie wielkości usług mających znaczny udział w strukturze kosztów Uczelni: 1. utrzymanie czystości, 2. remonty, 3. usługi telekomunikacyjne, 9

10 4. usługi pozostałe, 5. remonty i konserwacja maszyn i urządzeń, środków transportu oraz komputerów, 6. publikacje (działalność badawcza bez narzutu), 7. usługi na rzecz działalności badawczej bez narzutu, 8. usługi bankowe, 9. najem, obsługa administracyjna studia podyplomowe, 10. szkolenia, konferencje. Konto 405 Reprezentacja i reklama służy do ewidencji wyodrębnionych kosztów materiałów i usług przeznaczonych na cele promocji i reklamy działalności Uczelni. Do kosztów promocji zalicza się wydatki na: zakup kwiatów, upominków i artykułów spożywczych (kawa, herbata, ciastka) w celu zorganizowania poczęstunków dla gości i kontrahentów; organizację przyjęć (usługi gastronomiczne i cateringowe); uczestnictwo w przyjęciach, konferencjach i różnego rodzaju imprezach organizowanych okazjonalnie; dekoracje i inne wydatki związane z organizowaniem imprez promujących działalność Uczelni. Do kosztów reklamy zalicza się między innymi wydatki na: materiały reklamowe, plakaty, filmy; reklamę (ogłoszenia) w mediach, wydawnictwach specjalistycznych, folderach, kalendarzach; pokazy, targi, kiermasze, wystawy, giełdy, konferencje reklamowe; reklamę na różnych obiektach, ulicach, w witrynach sklepowych. W ramach konta 405 prowadzi się ewidencję analityczną umożliwiającą wyodrębnienie kosztów: materiałów przeznaczonych na cele promocji i reklamy, usług obcych przeznaczonych na cele reklamy i promocji Uczelni. Konto 406 Wynagrodzenia służy do ewidencji wynagrodzeń pieniężnych oraz wartości świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalentów, zaliczanych zgodnie z przepisami do wynagrodzeń. W ramach konta 406 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą: wynagrodzenia osobowe, 10

11 honoraria, pozostałe wynagrodzenia, wynagrodzenia bezosobowe. Konto 407 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia służy do ewidencji składek na ubezpieczenia społeczne obciążających pracodawcę. Należą do nich składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na Fundusz Pracy. Konto 407 służy także do ewidencji odpisu na fundusz świadczeń socjalnych oraz kosztów szkolenia pracowników, wydatki na bhp i ochronę zdrowia. W ramach konta 407 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą: 1-1. składki na ubezpieczenia emerytalne od wynagrodzeń osobowych, 1-2. składki na ubezpieczenia emerytalne od wynagrodzeń bezosobowych, 2. składki na ubezpieczenie rentowe w podziale jak wyżej, 4. składki na ubezpieczenia wypadkowe w podziale jak wyżej, 5. składki na Fundusz Pracy w podziale jak wyżej, odpis na ZFŚS, inne świadczenia na rzecz pracowników. Konto 408 Podróże służbowe służy do ewidencji kosztów krajowych i zagranicznych podróży służbowych obejmujących: diety, koszty noclegów lub odpowiadające im ryczałty, koszty przejazdów, w tym zwroty kosztów użycia własnych pojazdów samochodowych oraz koszty świadczeń na rzecz cudzoziemców niezaliczanych do wydatków reprezentacyjnych. W ramach konta 408 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą: podróże krajowe, podróże zagraniczne, koszty współpracy z zagranicą. Konto 409 Podatki i opłaty służy do ewidencji podatków i różnego rodzaju opłat urzędowych obciążających koszty operacyjne prowadzonej działalności. W ramach konta 409 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą: 1. Opłaty skarbowe, manipulacyjne, sądowe, celne i inne. Konto służy do ewidencji opłat: skarbowych, sądowych, 11

12 notarialnych, administracyjnych (rejestracyjne, paszportowe, wizowe), celnych, opłat miejscowych i uzdrowiskowych, opłaty TV, PFRON, pozostałych. Na koncie tym nie księguje się opłaty o charakterze sankcyjnym zaliczanej do pozostałych kosztów operacyjnych oraz opłat związanych z nabyciem składników majątku trwałego, które ujmowane są na kontach zespołu O. 2. Opłaty za zanieczyszczenie środowiska Konto służy do ewidencji opłat za korzystanie ze środowiska, z wyjątkiem opłat o charakterze sankcyjnym obciążających pozostałe koszty operacyjne. 3. Opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu Konto służy do ewidencji rocznych opłat za wieczyste użytkowanie gruntów rolnych; zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, Uczelnia nie wnosi opłat z tytułu wieczystego użytkowania pozostałych gruntów. 4. Podatek od nieruchomości Konto służy do ewidencji podatków od nieruchomości, tj. budynków, budowli i gruntów związanych z prowadzoną przez Uczelnię działalnością gospodarczą; zgodnie z art. 91 ust.1 ustawy wymienionej w pkt 3, Uczelnia jest zwolniona z podatków od nieruchomości przeznaczonych na prowadzenie działalności dydaktycznej i naukowo-badawczej oraz od obiektów stołówek i domów studenckich. 5. Podatek od środków transportu Konto służy do ewidencji podatku z tytułu posiadania określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych pojazdów silnikowych i przyczep oraz motorowerów. 6. Podatek VAT nabycie wewnątrzwspólnotowe Konto służy do ewidencji podatku naliczonego od towarów nabytych wewnątrz Unii Europejskiej. 12

13 7. Podatek VAT programy unijne Konto służy do ewidencji podatku VAT naliczonego od zakupów towarów i usług finansowanych ze środków unijnych. Konto 410 Pozostałe koszty służy do ewidencji wszystkich pozostałych kosztów nieujmowanych na kontach i 416. Na koncie tym księguje się w szczególności: ubezpieczenia majątkowe, składki na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa, wypłaty pieniężne na rzecz osób fizycznych, nie zaliczane do wynagrodzeń (ryczałty za używanie samochodów pracowników do celów służbowych, ekwiwalenty za używanie własnych narzędzi, stypendia, odprawy pośmiertne po zmarłych pracownikach, wynagrodzenie za wykorzystanie wynalazku lub wzoru, wynagrodzenia i nagrody z tytułu racjonalizacji i wynalazczości itp.), inne koszty. W ramach konta 410 prowadzi się ewidencję analityczną obejmującą: 1. Pozostałe koszty pracownicze, 2. Pozostałe koszty studenckie, 3. Inne koszty. Konto 416 Aparatura specjalna służy do ewidencji kosztów aparatury specjalnej maszyn i urządzeń nabytych ze środków specjalnych do realizacji projektów badawczych oraz cross finansingu ze środków programów operacyjnych Unii Europejskiej. Konto 490 Rozliczenie kosztów służy do bieżącego przeniesienia kosztów prostych zaewidencjonowanych na kontach na konta zespołu 5 Koszty według typów działalności i ich rozliczenie i konta zespołu 6 Produkty i rozliczenia międzyokresowe. Konta zespołu 4 mogą wykazywać w ciągu roku obrotowego tylko salda Wn, które wyrażają wysokość poniesionych kosztów. Po stronie Ma konta 490 księguje się zaewidencjonowane na kontach zespołu 4 koszty proste. W ciągu roku obrotowego konto 490 może wykazywać saldo Wn lub Ma. 13

14 Zmianę stanu produktów ustala się jako różnicę sald kont zespołu 5 i 6 na początek i na koniec roku obrotowego. Saldo Wn lub Ma konta 490 oznacza zmianę stanu zapasów produktów gotowych, produkcji niezakończonej i rozliczeń międzyokresowych kosztów w stosunku do stanu na początek roku oraz innej zmiany kosztów w zespole 5. i 6., a nieujętych na kontach Saldo konta 490 przenoszone jest w końcu roku obrotowego na konto 860 Wynik finansowy. VI Zespół 5 Koszty według typów działalności i ich rozliczenie Wykaz kont w układzie kalkulacyjnym: 501 Dydaktyka działalność podstawowa 502 Dydaktyka konferencje, szkolenia, seminaria 503 Dydaktyka program ERASMUS 504 Projekty dydaktyczne finansowane z UE 505 Projekty badawcze finansowane z UE 511 Działalność badawcza 513 Działalność statutowa ogólnouczelniana 530 Działalność pomocnicza 550 Koszty ogólnouczelniane 580 Rozliczenie produkcji W ewidencji księgowej w ramach ewidencji kosztów prowadzonych działalności: dydaktycznej i badawczej wprowadzono podział i wyodrębniono konta analityczne, z uwzględnieniem źródeł finansowania, tj.: Konto 501 Dydaktyka działalność podstawowa to koszty podstawowych jednostek organizacyjnych Uczelni (katedr) finansowane ze środków dotacji MNiSW i opłat za studia niestacjonarne oraz koszty studiów podyplomowych finansowane z przychodów uzyskiwanych z tytułu ich realizacji. Konto 502 Dydaktyka-konferencje, szkolenia, seminaria to koszty konferencji oraz kursów językowych finansowane z przychodów uzyskiwanych z tytułu ich realizacji. Konto 503 Dydaktyka program ERASMUS koszty projektów finansowanych ze źródeł zagranicznych, tj. program stypendialny ERASMUS. 14

15 Konto 504 Projekty dydaktyczne finansowane z UE koszty projektów dydaktycznych finansowane z funduszy strukturalnych. Konto 505 Projekty badawcze finansowane z UE koszty projektów badawczych finansowanych z funduszy strukturalnych. Konto 511 Działalność badawcza to koszty: Projektów badawczych zamawianych finansowane z przychodów z tytułu zawartych umów, Działalności statutowej finansowane z dotacji MNiSW na tę działalność, Badań naukowych młodych naukowców i doktorantów finansowane ze środków MNiSW na prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych oraz zadań z nimi związanych, Projektów badawczych NCN finansowanych ze środków przyznanych na ich realizację (wynikające z podpisanych umów), Projektów zagranicznych finansowanych ze środków zagranicznych innych niż środki UE, Projektów badawczych zagranicznych finansowanych ze środków programów ramowych UE, KBN SPUB-y środki na finansowanie współpracy z zagranicą przyznane decyzją MNiSW jako wkład własny do programów ramowych UE, Projektów rozwojowych NCBiR finansowanych ze środków przyznanych na ich realizację (wynikające z podpisanych umów), Innej działalności badawczej finansowanej ze środków przyznanych na ich realizację ( m.in. stypendia dla młodych naukowców oraz Mobilność Plus). Konto 513 Działalność statutowa ogólnouczelniana to koszty wspólne Uczelni, m.in. import czasopism, krajowa łączność komputerowa, oprogramowanie ogólnouczelniane finansowane ze środków na działalność statutową wydziałów. Konto 530 Działalność pomocnicza to koszty pozostałej działalności dydaktycznej finansowane ze środków dotacji oraz przychodów własnych. Konto 550 Koszty ogólnouczelniane to koszty ogólnouczelniane, których na podstawie dokumentów źródłowych nie można zakwalifikować do kosztów bezpośrednich określonych rodzajów działalności. Stanowią one koszty pośrednie, które zostają rozliczone na koniec każdego roku kalendarzowego. 15

16 Konto 580 Rozliczenie produkcji służy do rozliczenia na koniec każdego roku konta Koszty Wydawnictwa Uczelnianego o wartość książek przekazanych do magazynu w korespondencji z kontem Wyroby na składzie magazynu Wydawnictwa. Subkonta do ww. kont zespołu 5 stanowią koszty w układzie rodzajowym. Na koniec okresu sprawozdawczego konta są zamykane i przenoszone na koszt własny. VII Zespół 6 Produkty i rozliczenia międzyokresowe Konto 601 Wyroby na składzie służy do ewidencji zapasów wyrobów gotowych oraz usług zakończonych, lecz jeszcze niesprzedanych do końca okresu sprawozdawczego. Konto może wykazywać tylko saldo Wn, które wyraża stan zapasów produktów gotowych. Konto 630 Produkcja w toku obciąża się wartością prac w toku według ich stanu na koniec roku sprawozdawczego, a uznaje tą wartością na początek następnego roku sprawozdawczego w korespondencji z kontami odpowiednich rodzajów działalności. Konto 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów służy do ewidencji już poniesionych kosztów dotyczących przyszłych okresów (rozliczenia czynne) oraz prawdopodobnych zobowiązań przypadających na okres bieżący (rozliczenia bierne). Koszty dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych są odnoszone na konto Rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z kontem zespołu 1, 2, 3. Następnie odpisuje się je w ciężar konta zespołu 4, uznając konto Rozliczenia międzyokresowe kosztów i równocześnie w ciężar konta zespołu 5 w korespondencji z kontem Rozliczenie kosztów. W bilansie rozliczenia te prezentowane są w aktywach jako krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe z wyłączeniem podatku VAT do odliczenia w następnym roku, który prezentuje się w bilansie jako należność publicznoprawną. Saldo Wn konta wyraża wydatki przyszłych okresów, zaś saldo Ma rezerwy na wydatki przyszłych okresów. Konto 641 "Rezerwy na świadczenia pracownicze" służy do ewidencji rezerw na świadczenia emerytalne i rentowe oraz podobne (rezerwy na nagrody jubileuszowe). Konto 650 Inne rozliczenia międzyokresowe przeznaczone jest do ewidencji na dzień bilansowy naliczonych odsetek, które nie spełniają jeszcze kryteriów wymaganych dla 16

17 należności (np. odsetek stanowiących przychody finansowe naliczone od lokat terminowych). W bilansie odsetki od lokat prezentowane są w aktywach jako krótkoterminowe aktywa finansowe inne aktywa pieniężne, gdy dotyczą lokat założonych na okres od 3 do 12 miesięcy od dnia bilansowego, inne środki pieniężne, gdy dotyczą lokat założonych na okres do 3 miesięcy od dnia bilansowego, oraz długoterminowe aktywa finansowe inne aktywa pieniężne, gdy dotyczą lokat założonych na okres powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego. VIII Zespól 7 Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem 701 Przychody działalności dydaktycznej służy do ewidencji dotacji przekazywanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność dydaktyczną oraz wszelkich przychodów działalności dydaktycznej, m.in. odpłatności za studia, egzaminy, druki, kursy, wynajem pomieszczeń, darowizny i zapisy na rzecz dydaktyki. Przychody działalności dydaktycznej z tytułu opłat za studia niestacjonarne I i II stopnia rozliczane są na okres dwunastu miesięcy w sposób następujący: opłaty za semestr zimowy w wysokości 50%, opłaty za semestr letni w wysokości 100%, opłaty za semestr zimowy następnego roku akademickiego w wysokości 50% wpływów do 15 stycznia roku następnego. Przychody z tytułu organizacji konferencji oraz innych przedsięwzięć podlegają przeksięgowaniu na przychody Uczelni z końcem roku kalendarzowego po upływie roku od daty rozpoczęcia realizacji zadania. Przychody z tytułu realizacji studiów podyplomowych rozliczane są zgodnie z zarządzeniem wewnętrznym dotyczącym reguł finansowych studiów podyplomowych z uwzględnieniem, że: a) każdy zaewidencjonowany koszt rodzi konieczność zapisu na koncie analitycznym służącym do obsługi danego studium 845 (po stronie Wn) i koncie (po stronie Ma), b) rozliczanie kosztów pośrednich odbywa się w sposób następujący: koszty pośrednie administracji dzielone są przez liczbę miesięcy trwania studium i rozliczane proporcjonalnie do liczby miesięcy przypadających na dany rok kalendarzowy (najczęściej ¼ w roku rozpoczęcia studium i ¾ w roku kolejnym), 17

18 koszty pośrednie utrzymania infrastruktury rozliczenie jak w przypadku kosztów administracji, przy jednoczesnym umniejszeniu konta 550, a zwiększeniu konta analitycznego studium Koszty wytworzenia działalności dydaktycznej służy do ewidencji kosztu wytworzenia działalności dydaktycznej. Na koniec okresu sprawozdawczego na to konto przenoszone są koszty konta 501, 502, 503, 504 oraz naliczenie kosztów pośrednich. 702 Przychody działalności badawczej służy do ewidencji dotacji budżetowych przyznawanych na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów na różne rodzaje zadań z zakresu działalności badawczej oraz przychodów z prac badawczych realizowanych na podstawie umów i ewentualnie innych przychodów. Ewidencja szczegółowa jest prowadzona w układzie różnych rodzajów działalności badawczej, zleceń obcych i niektórych jednostek organizacyjnych, realizujących usługi z zakresu działalności badawczej. 712 Koszt wytworzenia działalności badawczej po stronie Wn księgowane są koszty rejestrowane w ciągu roku na koncie 511, 505 wraz z naliczonym narzutem kosztów pośrednich. 703 Przychody działalności pomocniczej 713 Koszt wytworzenia sprzedaży usług działalności pomocniczej 705 Przychody środków zagranicznych 714 Koszt wytworzenia projektów dydaktycznych finansowanych z UE 715 Koszt wytworzenia działalności statutowej ogólnouczelnianej na konto to przeksięgowuje się koszty rejestrowane na koncie 513 wraz z narzutem wg ustaleń zawartych w umowach 730 Sprzedaż towarów 735 Wartość sprzedanych towarów. Konto 750 Przychody finansowe służy do ewidencji przychodów z operacji finansowych. Po stronie Ma księguje się: kwoty należne z tytułu operacji finansowych, jak np.: ze sprzedaży udziałów, akcji i inne, kwoty należne z tytułu dywidend, odsetek od udzielonych pożyczek, odsetek od lokat terminowych, 18

19 dodatnie różnice kursowe. Konto wykazuje saldo kredytowe, które na koniec roku przenosi się na wynik finansowy. Konto 751 Koszty finansowe służy do ewidencji kosztów operacji finansowych. Po stronie Wn księguje się wartość sprzedanych udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek, odpisy z tytułu aktualizacji aktywów finansowych, ujemne różnice kursowe, odsetki, zwłoki. Konto wykazuje saldo debetowe, które na koniec roku przenosi się na wynik finansowy. Konto 760 Pozostałe przychody operacyjne służy do ewidencji pozostałych przychodów związanych pośrednio z działalnością operacyjną. Po stronie Ma księguje się przychody z tytułu: dzierżawy lub najmu środków trwałych, sprzedaży, likwidacji środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych, odpisania przedawnionych i umorzonych zobowiązań, otrzymania odszkodowań, darowizn, nieodpłatnie przejętych składników majątkowych z wyjątkiem tych, które uznają Rozliczenia międzyokresowe przychodów, dotacji, subwencji do bieżącej działalności, odpisania raty dotacji, subwencji i dopłat otrzymanych do budowy lub zakupu środków trwałych oraz części wartości nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych, dokonywanego równolegle do amortyzacji sfinansowanych z tych dotacji, subwencji i dopłat lub otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych. Konto może wykazywać w ciągu roku obrotowego tylko saldo kredytowe, które w końcu roku obrotowego przenosi się na Wynik finansowy. Konto 765 Pozostałe koszty operacyjne jest przeznaczone do ewidencji pozostałych kosztów operacyjnych związanych pośrednio z działalnością operacyjną. Po stronie Wn księguje się: wartość ewidencyjną netto sprzedanych lub zlikwidowanych środków trwałych, poniesione kary, grzywny i odszkodowania, odpisanie przedawnionych, umownych i nieściągalnych należności, koszty postępowania spornego, darowizny lub nieodpłatne przekazanie rzeczowych składników majątku, koszty utrzymania obiektów działalności socjalnej i bytowej. 19

20 Konto wykazuje saldo debetowe, które na koniec roku przenoszone jest na Wynik finansowy. Konto 768 Koszt własny obrotów wewnętrznych służy przede wszystkim do ewidencji kosztów wytworzenia wyrobów gotowych na własne potrzeby. Saldo debetowe na koniec roku przenosi się na stronę Wn konta Rozliczenie kosztów. Konto 769 Obroty wewnętrzne to ewidencja kosztu wytworzenia wyrobów własnej produkcji wydanych na własne potrzeby. Konto wykazuje saldo kredytowe, które na koniec roku przenosi się na Wynik finansowy. Konto 770 Zyski nadzwyczajne służy do bieżącej ewidencji dodatnich skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia, następujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Konto wykazuje saldo kredytowe, które na koniec roku przenosi się na Wynik finansowy. Konto 771 Straty nadzwyczajne to ewidencja ujemnych skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia, następujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Debetowe saldo konta przenosi się na Wynik finansowy. IX Zespół 8 Fundusze własne, rezerwy, fundusze specjalne i wynik finansowy Konto 800 Fundusz zasadniczy odzwierciedla wartość majątku Uczelni. Po stronie Ma ewidencjonuje się: odpisy z zysku netto, kwoty z aktualizacji wyceny zlikwidowanych środków trwałych, dotacje na inwestycje budowlane. Po stronie Wn księguje się: straty Uczelni, odpisy umorzeniowe grup 1, 2, różnice z aktualizacji zlikwidowanych środków trwałych. Konto 801 Fundusz z aktualizacji wyceny środków trwałych służy do ewidencji różnicy wartości netto środków trwałych powstałej na skutek aktualizacji wyceny przeprowadzonej na 20

21 podstawie odrębnych przepisów. Tak utworzony fundusz nie może być przeznaczony do podziału i zmniejszają bądź zwiększają go różnice z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych a rozchodowanych środków trwałych. Konto 820 "Rozliczenie wyniku finansowego" służy do ewidencji rozliczenia wyniku finansowego zarówno za rok bieżący, jak i lata ubiegłe, a także do ujęcia skutków korekty tzw. błędów fundamentalnych ujawnionych w roku obrotowym, a popełnionych w latach ubiegłych. Saldo Wn konta 820 oznacza niepokrytą stratę. Konto 845 Rozliczenia międzyokresowe przychodów służy do ewidencji po stronie Ma: otrzymanych kwot za świadczenia, które zostaną wykonane w przyszłych okresach sprawozdawczych; dotacji, subwencji, w tym także refundacji i dopłat do budowy środków trwałych; nieodpłatnie otrzymanych, w tym także darowizny środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także środków pieniężnych na zakup powyższych tytułów. Strona Wn konta to: zarachowanie przyjętych z góry wpłat lub należności do przychodów bieżącego okresu sprawozdawczego, kwoty odpowiadające odpisom amortyzacyjnym od środków trwałych i kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z obcych środków zarachowanych uprzednio do rozliczeń międzyokresowych przychodów, kwoty odpowiadające odpisom amortyzacyjnym od nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Ewidencja szczegółowa do konta 845 zapewnia możliwość ustalenia stanu rozliczeń międzyokresowych przychodów wg poszczególnych tytułów. Konto wykazuje tylko saldo Ma. Konto 846 Rozliczenia międzyokresowe przychodów finansowane z UE służy do ewidencji po stronie Ma otrzymanych kwot dotacji, natomiast po stronie Wn do zarachowania przyjętych wpłat do przychodów bieżącego okresu sprawozdawczego. 21

22 Konto 851 Fundusz Świadczeń Socjalnych służy do ewidencji, tworzenia i wykorzystania ZFŚS. Fundusz zwiększany jest o odpisy, odpłatności z tytułu świadczonych usług socjalnych, odsetki od lokat. Zmniejszenie następuje przez: zakup świadczeń socjalnych, pomoc bezzwrotną, inwestycje oraz utrzymanie obiektów socjalnych, umorzenie pożyczek udzielonych ze środków funduszu. Saldo Ma konta wyraża stan funduszu. Konto 860 Wynik finansowy służy do ustalenia wyniku finansowego. Na koniec roku sprawozdawczego przenoszone są po stronie Wn koszty działalności 4, Koszt wytworzenia 7, koszty finansowe, pozostałe koszty operacyjne, straty nadzwyczajne, konto 490. Strona Ma to: przychody ze sprzedaży, przychody finansowe, pozostałe przychody operacyjne, zyski nadzwyczajne, obroty wewnętrzne, konto 490. Konto może wykazywać na koniec roku saldo Wn lub Ma, które wyraża zysk lub stratę. W celu rozliczenia wyniku finansowego za poprzedni rok przenosi się wynik finansowy w roku następnym pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego na odpowiednie konto. Konto 870 Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego służy do ewidencji obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. W ciągu roku obrotowego konto wykazuje saldo Wn, które na koniec roku obrotowego przenosi się na stronę Wn konta 860. Konto 873 Fundusz pomocy materialnej służy do ewidencji zwiększeń i zmniejszeń wg poszczególnych tytułów funduszu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów. Po stronie Wn księguje się zmniejszenia funduszu, tj. w szczególności: wypłaty stypendiów (socjalne, naukowe, zapomogi) w podziale na poszczególne wydziały, koszty utrzymania domów studenckich w podziale na poszczególne DS-y, koszty remontów DS-ów Po stronie Ma księguje się zwiększenia funduszu, tj. w szczególności: dotacje z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na pomoc materialną dla studentów i doktorantów, odpłatności za korzystanie z domów studenckich w podziale na poszczególne DS-y. 22

23 Podział przychodów z tytułu odpłatności za korzystanie z domów studenckich na przychody stałe i jednorazowe następuje na podstawie pisma kierownika Działu Spraw Studenckich raz na kwartał. Na koniec roku sprawozdawczego konto obciążone jest także: narzutem kosztów pośrednich w wysokości 10% kosztów remontów DS-ów, narzutem w wysokości 0,2% dotacji przyznanej na dany rok kalendarzowy przeznaczonym na pokrycie kosztów realizacji zadań związanych z przyznawaniem i wypłacaniem stypendiów i zapomóg dla studentów i doktorantów. Konto 874 Własny fundusz stypendialny" tworzy się w formie odpisu w ciężar kosztów działalności dydaktycznej. Odpis nie może być większy niż 20% planowanego na dany rok zysku. W przypadku osiągnięcia zysku mniejszego niż planowany odpis ustala się w odpowiedniej proporcji, w przypadku osiągnięcia zysku większego odpis ustala się w wielkości planowej. Przeznacza się go natomiast na stypendia dla studentów jednego z dwóch ostatnich lat studiów, którym powierzono obowiązki asystenta-stażysty oraz na pomoc materialną dla nauczycieli zatrudnionych na Uczelni w formie gratyfikacji stypendialnej, którzy przed obowiązującym ich terminem ukończą rozprawę doktorską i uzyskają stopień naukowy doktora. Zasady działania własnego funduszu stypendialnego Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu określa regulamin. Konta pozabilansowe zespołu 8: 891 Pozabilansowa ewidencja środków Konta pozabilansowe zespołu 9: 910 Pozabilansowa ewidencja środków w walutach obcych w kasie, 950 Pozabilansowa ewidencja kosztów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych. 23