ANIOŁ SZCZEPOWY. czyli Jak bycie szczepowym ważną misją jest albo Vademecum szczepowego

Transkrypt

1 ANIOŁ SZCZEPOWY czyli Jak bycie szczepowym ważną misją jest albo Vademecum szczepowego MAJ 2006

2

3 PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO VADEMECUM SZCZEPOWEGO w wydaniu polskim składa się z czterech części: 1. Tłumaczenia francuskiego Vademecum ; 2. Konferencji Jaquesa Mougenot z pierwszego w Polsce kursu dla szczepowych (kwiecień 2004); 3. Poradnika autorstwa Tomasza Sudakowskiego szczepowego z Rawy Mazowieckiej; 4. Słowniczka terminów harcerskich. Wydanie polskie nie jest ostateczną i niepodważalną wykładnią tego, kim jest szczepowy i jakie są jego zadania. Jest to otwarcie dyskusji na temat służby szczepowego, poprzez pokazanie kim jest on w organizacji francuskiej (część pierwsza) i możliwość porównania z zadaniami, jakimi do tej pory obarczano szczepowego/szczepową w Polsce (część trzecia). Okazuje się, że szczepowy może być nie tylko administratorem, ale również, a może przede wszystkim, wędrownikiem wychowawcą (starszym bratem) szefów w szczepie. I że to jest jego główna funkcja. W połączeniu z konferencjami Jaquesa (część druga), które dotyczą przede wszystkim pedagogiki i stylu harcerskiego, nie zaś administracji i zarządzania, tworzy to naszym zdaniem zupełnie nowe spojrzenie na miejsce szczepowego w Ruchu i na jego służbę, gdzie najważniejszym okazuje się wychowanie przez przykład, funkcja wychowawcy wychowawców. Takie spojrzenie na rolę Vademecum wymaga podkreślenia, że tłumaczenie z tekstu francuskiego zostało dokonane bez zmian w treści. Również odniesienia do innych tekstów pozostawione są w niezmienionej formie, mimo iż tylko część z nich jest dostępna w języku polskim. Zamysłem bowiem nie jest instrukcja obsługi funkcji szczepowego, ale położenie fundamentu pod dyskusję o szczepowym w naszych polskich warunkach. Co oczywiście nie znaczy, że nie należy pierwszej części Vademecum brać na poważnie. Jeśli ktoś czuje się na siłach zrealizować w tej chwili przedstawiony w Vademecum ideał szczepowego nie trzeba się wahać, warto spróbować w praktyce swojej służby. Jeśli ktoś uważa, że niektóre francuskie pomysły są niewłaściwe dla Polski może mieć rację.

4 Jedno jest pewne pełnienie dziś w naszej organizacji służby szczepowego jest jednocześnie kształtowaniem koncepcji tej służby, jest określaniem miejsca szczepowego w naszym polskim Ruchu. Szczepowych jest w tej chwili tak niewielu, że osobiste doświadczenia każdego z nich mają wpływ na rodzenie się wizji tej służby w naszej organizacji. I dlatego każdy kandydat i szczepowy, a także hufcowi i osoby odpowiedzialne powinni znać oryginalną francuską koncepcję, abyśmy na jej bazie mogli w ciągu kilku najbliższych lat określić swoją drogę. Paweł Borowiecki HR asystent naczelnika

5 W S T Ê P WYCHOWAWCZA MISJA PRZEWODNICZEK I SKAUTÓW EUROPY Ruch wychowawczy, komplementarny wobec rodziny, stawia sobie jako cel pomoc każdemu młodemu w dojrzewaniu do bycia wolnym i odpowiedzialnym dorosłym. Jest to ruch wychowawczy, stosujący metodę skautingu: metodę aktywną, opartą na zaufaniu, które z kolei bazuje na dobrowolnym zaangażowaniu się młodego człowieka, wykonującego obowiązki proporcjonalnie do swoich możliwości. Jest to ruch chrześcijański, proponujący młodym spojrzenie na własne życie przez pryzmat wartości zawartych w Ewangelii, jak również nawołujący młodych do postępowania zgodnie z zasadami chrześcijańskimi oraz zasadami skautingu w służbie Kościołowi i ludziom. Życie skautowskie jest wędrówką w kierunku odkrycia i realizacji życia poprzez 5 celów skautingu: zdrowie i rozwój fizyczny kształcenie charakteru zmysł praktyczny zmysł służby, ofiarowanie samego siebie życie religijne 1 Wst ę p

6 P O R A D Y To vademecum ma ukazać Tobie, jako przyszłemu szczepowemu lub przyszłej szczepowej, punkty odniesienia pomocne w ocenie powierzonego Ci zadania, jak również w rzeczywistym zrozumieniu obowiązków. W oczekiwaniu na Twój udział w szkoleniu, które jest niezbędne do wypełnienia w pełni Twojego zadania i konieczne do uzyskania tytułu szczepowego i aby tytuł ten był uznawany przez oficjalne instancje, vademecum jest ściągawką, praktycznym przewodnikiem, który odeśle Cię do tekstów zawierających wyjaśnienia i rozwijających szczegółowe kwestie. Będziesz kontynuował lekturę, zaopatrzony w następujące książeczki: BIAŁA KSIĄŻKA Przewodniczek i Skautów Europy (BK) Wydanie drugie z 31 sierpnia 2002 PROJEKT KSZTAŁCENIOWY Przewodniczek i Skautów Europy (PK) Przewodniczki i Skauci Europy: REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI Czasopismo Le Relais de Poste (Zmiana warty) Numer specjalny marzec 2004 (RD) CEREMONIAŁ Przewodniczek i Skautów Europy (CER) VADEMECUM DUSZPASTERZA (VD) REGULAMIN WEWNĘTRZNY Przewodniczek i Skautów Europy (RW) STATUT STOWARZYSZENIA (SS) Dwa ostatnie dokumenty znajdziesz w specjalnym numerze czasopisma Relais de poste (Zmiana warty), w artykule zatytułowanym: Projekt zmiany Statutu i Regulaminu Wewnętrznego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautów Europy. A wszystko warto poprzedzić lekturą poniżej wymienionych dokumentów: TEKSTY PODSTAWOWE Przewodniczek i Skautów Europy KOMENTARZ DO KARTY SKAUTINGU EUROPEJSKIEGO I DYREKTORIUM RELIGIJNEGO Uzupełnienie wiadomości znajdziesz w Relais de poste, w rubryce Kalendarium szczepowego oraz w rubrykach innych gałęzi. Vademecum pomoże Ci w rozplanowaniu działań w ciągu roku, przypominając ważne daty oraz niektóre z istotnych aspektów Twojego zadania. 2 Nie chodzi o to, żeby wszystko wiedzieć, ale aby wiedzieć gdzie szukać informacji na temat: co robić? kiedy? i jak? Po r a d y

7 S p i s t r e œ c i CZĘŚĆ I A. Struktura Organizacyjna Ruchu 5 A.1. Schemat organizacyjny FSE 5 A.2. Hierarchia 6 A.2.1. Organizacja 6 A.2.2. Pomocniczość i zastępczość 7 A Pomocniczość 7 A Zastępczość 7 B. Szczep 8 B.1. Szczepowy 8 B.2. Ekipa szczepu 9 B.3. Jednostki składające się na szczep 9 B.3.1. Gałąź żółta 9 B.3.2. Gałąź zielona 10 B.3.3. Gałąź czerwona 10 B.3.4. Ekipa szefów szczepu 10 C. Zadania szczepowego 11 C.1. Wychowawca wychowawców 11 C.1.1. Wybór szefów 11 C.1.2. Mianowanie 12 C.1.3. Szkolenia do przeprowadzenia 13 C Rozwój osobisty 13 C Kształcenie pedagogiczne 14 C Szkolenie techniczne 14 C.1.4. Świadectwo i towarzyszenie 15 C Świadectwo 15 C Towarzyszenie 15 C.2. Gwarant metody 16 C.2.1. Ogólne wiadomości na temat metody 16 C.2.2. Styl skauta 16 C elementów 16 C.2.4. Pedagogika przejść 17 C.3. Gwarant bezpieczeństwa 19 C.3.1. Odpowiedzialność szczepowego 19 C.3.2. Odpowiedzialność cywilna i karna 19 C.4. Animator ekipy szczepu 20 C.4.1. Rada Szczepu 20 S p i s t r e ś c i 3

8 C.4.2. Rola duszpasterza 20 C.4.3. Jakie czynności? 21 C.5. Szczepowy jako lokalny reprezentant 22 C.5.1. Szczepowy i lokalny Kościół 22 C Rola i pozycja Ruchu w Kościele 22 C Szczepowy a parafie 22 C.5.2. Instytucje 22 C.5.3. Środki przekazu (media) 22 C.6. Współpraca z rodzicami 23 C.6.1. Miejsce rodziców 23 C.6.2. Zebranie rodziców 23 C.6.3. Święto szczepu 23 D. Administracja i zarządzanie szczepem 25 D.1. Sekretariat szczepu i rola sekretarza 25 D.2. Finanse i rola skarbnika szczepu 26 D.3. Kontakty z hufcowym i przedstawicielem na województwo 27 D.4. Pomieszczenia, sprzęt, Carrick (składnica harcerska) 28 E. Aneksy 29 E.1. Kalendarium szczepowych dla szczepu 29 E.2. Kalendarium szczepowych dla gromady wilcząt 30 E.3. Kalendarium szczepowej dla drużyny harcerek 32 E.4. Kalendarium szczepowego dla drużyny harcerzy 34 E.5. Biblioteczka szczepu 36 CZĘŚĆ II Konferencje sekretarza generalnego FSE Jaquesa Mougenot 38 Rola szczepowego i jego miejsce w Ruchu 38 Krąg Szefów 43 Miejsce hufcowego w hierarchii i jego misja 47 Wymiar europejski skautingu 51 Wilczki i Harcerze podstawy metody 55 CZĘŚĆ III Funkcja szczepowego 61 4 Słowniczek harcerza 66 S p i s t r e ś c i

9 C Z Ê Œ Æ 1 A. STRUKTURA ORGANIZACYJNA RUCHU A.1. Schemat organizacyjny Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego Zawisza Federacja Skautingu Europejskiego (SHK Z FSE) Zarząd i biuro, Przewodniczący Stowarzyszenia Naczelnik harcerzy Zastępca Naczelnika Harcerzy, Asystent Naczelnika Harcerzy, Krajowy Duszpasterz (wspólny dla harcerzy i harcerek) Naczelniczka Harcerek Zastępca Naczelniczki Harcerek, Asystentka Naczelniczki Harcerek, Krajowy Duszpasterz (wspólny dla harcerek i harcerzy) Ekipa Krajowa Wędrowników: Ekipa Krajowa Harcerzy: Ekipa Krajowa Wilczków: Ekipa Krajowa Przewodniczek: Ekipa Krajowa Harcerek: Ekipa Krajowa Wilczków: Namiestnik Wędrowników, Asystent Namiestnika Wędrowników, Duszpasterz Namiestnik Harcerzy, Asystent Namiestnika Harcerzy, Duszpasterz Namiestnik Wilczków, Asystent Namiestnika Wilczków, Duszpasterz Namiestniczka Przewodniczek, Asystentka Namiestniczki Przewodniczek, Duszpasterz Namiestniczka Harcerek, Asystentka Namiestniczki Harcerek, Duszpasterz Namiestniczka Wilczków, Asystentka Namiestniczki Wilczków, Duszpasterz Chorągiew Harcerzy Komendant Chorągwi Harcerzy, Asystent Komendanta, Zastępca Komendanta, Asystent Komendanta ds. Wędrowników, Asystent Komendanta ds. Harcerzy, Asystent Komendanta ds. Wilczków, Duszpasterz Chorągwi Chorągiew Harcerek Komendantka Chorągwi Harcerek, Asystentka Komendantki, Zastępca Komendantki, Asystentka Komendantki ds. Przewodniczek, Asystentka Komendantki ds. Harcerek, Asystentka Komendantki ds. Wilczków, Duszpasterz Chorągwi Str u k t u r a o r g a n iz a c y j n a r u c h u 5

10 S O W N I C Z E K A Adalbertus Akela B BluSZcz Bagheera i Baloo Bandar-Log = obóz szkoleniowy szefów harcerzy (I i II stopień) = wódz gromady wilczków (wilk - przewodnik stada wg Księgi Dźungli) = krajowa sieć gromadząca samodzielne zastępy harcerek = przyboczni AKELI w gromadzie (postaci z Księgi Dżungli ) = ci, którzy nie mają prawa (małpy - postaci z Księgi Dżungli ) D Delikatna Łapka = wilczek, który jeszcze nie złożył swojej obietnicy CDU = codzienny dobry uczynek (podstawowy obowiązek harcerza) Dżungla = obóz szkoleniowy dla szefów wilczków (I i II stopień) E Ekipa młodych wędrowników Ekipa szefów F Flaga FSE = grupa młodych wędrowników, wchodzi w skład kręgu szefów, jej szef jest przybocznym hufcowego = nieformalna grupa szefów i szefowych szczepu (lub hufca) = flaga FSE (prostokąt) na maszcie w czasie obozów i innych zgromadzeń = Federacja Skautingu Europejskiego 66 G Gałąź = podział pedagogiczny według przedziałów wiekowych, gałąź żółta: wilczki, 8-12 lat gałąź zielona: harcerze, harcerki, lat gałąź czerwona: wędrownicy, przewodniczki (Harcerze i Harcerki Rzeczypospolitej) Godzina Światła /Godzina Drogi = codzienny czas przewodniczki/wędrownika przeznaczony na modlitwę. S ł o w n i c z e k

11 H Harcerz = chłopiec z gałęzi zielonej, w wieku lat, w zastępie Harcerka = dziewczyna z gałęzi zielonej, lat, w zastępie Harcerka Rzeczypospolitej = Przewodniczka po obrzędzie FIAT, która zakończyła formację w Sto warzyszeniu Harcerz Rzeczypospolitej = wędrownik po Wymarszu Wędrownika wędrownik który zakończył swoją formację w Stowarzyszeniu Hierarchia = opisuje strukturę: Naczelnictwo (naczelniczka/naczelnik) Chorągiew (komendantka chorągwi) Hufiec (hufcowy) Szczep (szczepowy) HO (Harcerz Orli) = Zobowiązanie wędrownika, ma miejsce po Próbie Szlaku (samotna wędrówka, która kończy okres Młodej Drogi), od tego momen tu wędrownik zostaje członkiem kręgu szefów J Jadwiga Jednostka K Kraal Krąg szefów Krąg młodych wędrowników = obóz szkoleniowy szefowych harcerek (I i II stopień) = termin ogólny oznaczający: - jedną gromadę wilczków - jedną drużynę harcerzy bądź harcerek - jeden krąg wędrowników lub ognisko przewodniczek posiadający na czele jednego szefa lub jedną szefową jednostki = - miejsce w obozie zarezerwowane dla szefów (komenda) - tytuł podręcznika drużynowego = gromadzi szefów hufca, jego szefem jest hufcowy = jednostka w hufcu, skupia młodych wędrowników (po przejściu z dru żyny, przed zostaniem szefem) 67 S ł o w n i c z e k

12 M Mac-Laren Mianowanie Młody wędrownik Młoda przewodniczka Mowgli N Nurt Nurt harcerzy Nurt harcerek Nora = obóz szkoleniowy trzeciego stopnia dla nurtu harcerzy = ceremonia oficjalnego nadania tytułu szefa przez jego bezpośredniego przełożonego = po przejściu z drużyny, okres przygotowania do zostania szefem (za kończony Próbą Szlaku) = po przejściu z drużyny, okres przygotowania do zostania szefową = chłopiec wychowany przez wilki główny bohater Księgi Dżungli = książeczka z próbami wilczka = termin używany do określenia dwóch składowych, męskiej i żeńskiej części harcerstwa: = gromadzi wszystkich chłopców z ich szefami = gromadzi wszystkie dziewczęta z ich szefowymi = pomieszczenie gromady wilczków 68 O Ochotnik = harcerz, który jeszcze nie złożył jeszcze swojego Przyrzeczenia Ognisko szefowych = gromadzi szefowe hufca, jego szefem jest hufcowa Ognisko młodych przewodniczek/ekipa młodych przewodniczek = miejsce formacji młodych przewodniczek P Przewodniczki = dziewczęta w wieku lata, gałąź czerwona Proporzec = mała flaga przedstawiająca totem zastępu, atrybut zastępowego Przysięga Wierności = ceremonia przyjęcia nowicjuszy do zastępu przez ich zastępowych Przyrzeczenie = uroczyste zobowiązanie składane przez ochotnika w momencie, gdy decyduje się zostać harcerzem przyjęcie do grona harcerzy przez drużynowego PuSZcza = krajowa sieć gromadząca samodzielne zastępy harcerzy S ł o w n i c z e k

13 S Samodzielny zastęp Seeonee Shamrog Sztandar U Uriyyah W Wędrownik Wilczki Z Zastęp = zastęp bez drużyny, w PuSZczy (chłopcy) lub BluSZczu (dziewczęta) = obóz szkoleniowy trzeciego stopnia dla szefów wilczków = obóz szkoleniowy trzeciego stopnia dla szefowych harcerek = sztandar FSE (kwadrat, czerwony krzyż ośmiu błogosławieństw na biało-czarnym tle) na drzewcu, przy drużynie = obóz szkoleniowy trzeciego stopnia dla starszych przewodniczek (po hebrajsku Pan jest moim światłem ) = lata, okres pomiędzy gałęzią harcerzy a Wymarszem Wędrownika = dziewczęta od 8 do 12 lat, w gromadzie wilczków = chłopcy od 8 do 12 lat, w gromadzie wilczków = grupa 6-8 harcerzy/harcerek, pod wodzą zastępowego/zastępowej. Podstawowa jednostka w gałęzi harcerzy/harcerek 69 S ł o w n i c z e k