Piętnasty Okólnik Dyrektorki Generalnej Sodalicji Św. Piotra Klawera do Członków Zewnętrznych, Promotorów i Promotorek na rok 1920.

Transkrypt

1 Piętnasty Okólnik Dyrektorki Generalnej Sodalicji Św. Piotra Klawera do Członków Zewnętrznych, Promotorów i Promotorek na rok Drodzy Współpracownicy i Współpracowniczki! Okres pełen niepokojów jest poza nami. Sześć lat temu zaprosiłam was na Kongres Sodalicji, który miał się odbyć w 1914 roku w Salzburgu, i który zapowiadał się bardzo dobrze. Wszystko było juŝ gotowe! Kiedy nadeszł straszliwy cios, wybuch wojny światowej i unicestwił nasze najpiękniejsze plany. Teraz kiedy został ustanowiony tak zwany pokój w niezgodzie i przynajmniej w części została obalona uciąŝliwa cenzura pocztowa, i kiedy po 5 latach wygnania mogłam, wrócić do rezydencji w wiecznym mieście, mieście św. Piotra, zaleŝy mi na tym aby, równieŝ stąd, utrzymywać bezpozsredni kontakt listowny, z Wami moi drodzy Przyjaciele e Promotorzy Sodalicji. Święty obowiązek wdzięczności prowadzi moje pióro. Dobry Bóg w cudowny sposób uchronił Sodalicję podczas tych cięŝkich lat wojny. Zaprawdę moŝnaby uŝyć słów tym którzy kochają Boga, wszystko wychodzi na dobre. Sodalicja wzmocniła się znacznie podczas wojny. Właśnie podczas wojny jej międzynarodowy charakter ukazał całe swoje znaczenie i został w pełni zrozumiany. Dopiero teraz Misjonarze róŝnych narodowości są świadomi czym Sodalicja chce być dla nich i czym była rzeczywiście podczas wojny światowej. MoŜna pomyśleć, Ŝe wszystko to nie stałoby się bez niezliczonych przeszkód oraz wielkich i cięŝkich trudów. Wielką pociechą w tym czasie byliście Wy, moi drodzy Przyjaciele i Współpracownicy. Wspieraliście Sodalicję w jej wysiłkach waszą szlachetną miłością bliźniego, zachowaliście otwarte serce dla biednych braci w Afryce pomimo strapienia duchowego, bólu i wielkich potrzeb; nie prosiliście aby Wasze ofiary były wykorzystane dla bliskich braci, ale pracowaliście

2 wspaniałomyślnie i dokonaliście wielu wyrzeczeń aby zdobyć dusze dla Chrystusa Pana w Afryce. To, Ŝe Sodalicja mogła realizować tak dobrze swoje zadanie w Afryce pomimo wojny jest Waszą zasługą po Bogu tylko Waszą. Dlatego muszę zacząć od jak najgorętszego podziękowania Wam wszystkim. Czy mogę po krótce przebiec z Wami najwaŝniejsze wydarzenia tych pięciu lat wojny, aby potem nakreślić z Wami nowe plany na najbliŝszą przyszłość? Wybuch wojny światowej zaskoczył mnie w Maria Sorg, gdzie przebywałam pracując nad ostatnimi poprawkami w przygotowaniu Kongresu w Salzburgu. Kongres po pierwszym wypowiedzeniu wojny, został natychmiast odwołany a my próbowałyśmy dostosować się do tej nowej sytuacji. Pieniądze i przekazy pocztowe nie dochodziły do nikogo w pierwszych piętnastu dniach wojny. Wydawało mi się, Ŝe jestem osobą, której niespodziewanie odbierają Ŝycie. Co będzie z Sodalicją jeŝeli zmniejszą się jałmuŝny? I co będzie z nami? Będziemy musiały załoŝyć ręce? Albo nas zatrudnią, tak jak inne Siostry, w słuŝbie chorym? JednakŜe Ŝadna z nas nie jest przygotowana do tej pracy i przede wszystkim Misjonarze teraz jeszcze bardziej zaleŝą od naszej pomocy. Będziemy musiały się wyrzec, nawet jeśli tylko częściowo, naszego powołania z powodu braku pracy? Zostałyśmy szybko uwolnione od tych zmartwień. Zaraz po przezwycięŝeniu pierwszego strachu, zaczęły napływać obfite jałmuŝny od przeraŝonych osób, które szukały pomocy u Boga, napływ ten kontunuował i ciągle wzrastał przez cały czas wojny światowej. JałmuŜny na rzecz misji zostały podwojone, albo raczej wzrosły trzykrotnie (dla porównania przytaczam tu następujące dane: jałmuŝny rozdzielone misjom w roku 1914, Krone, w 1918, Krone, w 1919, Krone) razem z nimi wzrosła równieŝ nasza zwykła praca w biurze i w ekspedycji. Ale to nie wszystko, poniewaŝ liczne drukarnie musiały zostać zamknięte z powodu braku personelu zostałyśmy zmuszone aby nie zrezygnować z wydawania naszych czasopism w innych językach podjąć się obowiązku niekórych prac drukarskich.

3 Dlatego równieŝ ta praca dodatkowa z powodu wojny światowej. Z radością i odwagą moje drogie Współpracowniczki poprowadziły to zadanie im zlecone i to pomino coraz cięŝszego i niedostatecznego wyŝywienia: moŝe to być naprawdę nazwane cudem łaski. Deo gratias za wszystko. Co zaś dotyczy propagandy, wojna światowa przyniosła równieŝ pewne korzyści. Skazana na pozostanie w tym cięŝkim okresie w Austrii, zostałam w Wiedniu przez zimowe miesiące pierwszych dwóch lat i mogłam, z pomocą łaski BoŜej, wsparta przez Komitet Czynu, doprowadzić Filię do aktywniejszego Ŝycia. Po raz pierwszy miała tam miejsce nasza Akcja Trzech Króli, która juŝ w pierwszym roku cieszyła się wielkim sukcesem i który potem wzrósł w następnych latach. Było tam organizowane systematycznie rozprowadzanie naszego czasopisma Propaganda misyjna, opublikowanego po raz pierwszy właśnie po wybuchu wojny światowej; działalność ta, dzięki nieporównywalnemu altruizmowi naszych wiedeńskich Promotorów i Promotorek, zachowała się aŝ do dzisiaj i rozszerzyła się na dystrykty innych Filii (Wrocław, Monachium, Kolonia). W niektórych miastach austriackich, jak Linz, Brünn, Graz, został utworzony równieŝ Komitet Czynu aby propagować nasze wysiłki. W Austrii, w Niemczech i w Szwajcarii, pomimo czasów tak smutnych, odbywały się liczne zebrania i konferencje misyjne, które cieszyły się duŝą liczbą uczestników. RównieŜ Filie słowiańskie robiły co tylko moŝna było w zakresie działalności biurowej i propagandy. Nowe pole pracy otworzyło się przed Sodalicją po odbudowie Polski i jak na razie widzimy, oprócz Filii w Krakowie, równieŝ w Warszawie i Poznaniu zostały otwarte nowe Filie Sodalicji. Wyjątkowo opatrznościowa okazała się, podczas okresu wojny światowej, nasza siedziba w Zugu, w Szwajcarii, gdzie prowizorycznie zamieszkały dwie Członkinie Wewnętrzne naszego Domu rzymskiego. Tylko w ten sposób Sodalicja mogła utrzymywać kontakty z misjonarzami wszystkich narodowości i wysyłać im pomoce. Miało to jednak jako konsekwencję fakt, Ŝe przez trzy miesiące musiałam zdawać sprawozdanie, władzom austriackim i potem równieŝ niemieckim, z

4 wysyłki pieniędzy za granicę. W końcu jednak udało się przekonać Ministerstwo Spraw Zagranicznych o charakterze międzynarodowym Sodalicji i o prawidłowości tych pomocy. Wielkie znaczenie dla Sodalicji miał równieŝ, na końcu 1917 roku, zakup Borromeum (księcia arcybiskupa) w Salzburgu, który od tamtego czasu stał się moją siedzibą. Wszyscy przyjaciele Sodalicji cieszyli się z nami i jeszcze teraz dziękujemy Bogu za ten zakup, który był prawdziwą koniecznością dla rozszerzenia Dzieła i dla szybkiego załatwiania prac administracyjnych i wysyłki naszych czasopism. JednakŜe projekt jednej większej Centrali Misyjnej połoŝonej u bram dwóch super potęg został unicestwiony przez wojnę. Super potęga Austria została małą republiką, pięknemu miastu turystycznemu Salzburgowi zostały odcięte nerwy Ŝyciowe i nasza Centrala Misyjna ze swoim muzeum, zamiast być uznana przez Władze miejskie jako atrakcja dla turystów musi się cieszyć, Ŝe jest pozostawiona w spokoju i nie zarekwirowana, z powodu braku mieszkań, albo po prostu ograbiona, jak to się prawie stało 19 września Ale równieŝ te czasy trwogi i przemocy przeminą a Klawerianum pozostanie, jeŝeli Bóg zechce, i stanie się, jeśli nawet na początku myślałam inaczej, pilnym ulem pracy misyjnej pod opieką Św. Piotra Klawera. Jego imieniem został nazwany równieŝ przyległy kościół, wcześniej Św. Karola, przez nas przywrócony do godności (po przeniesieniu Borromeum do Barsch był uŝywany w ostatnich latach do celów świeckich) i który, ponownie poświęcony 19 lutego tego roku przez biskupa pomocniczego Keil, ku radości wszystkich katolików Salzburga został oddany do kultu BoŜego. Teraz jeszcze jedno słowo o największym zmartwieniu, które miałyśmy podczas wojny światowej: Centrala Sodalicji, Dom Dobrej Rady w Rzymie. Zaraz po wybuchu wojny, to jest w roku 1915, kiedy Włochy weszły do wojny z potęgami centralnymi, stało się dla mnie jasne w jakim niebezpieczeństwie znajduje się nasz Dom rzymski, który figurował jako własność poddanej austriackiej. Przez dłuŝszy czas wszystko pozostało w spokoju. Dwie polki i trzy włoszki doglądały domu i

5 ogrodu, a ja dobrowolnie zostawiłam do dyspozycji władz wojskowych duŝą salę konferencyjną; inne pokoje uznane za zbyt proste i mało praktyczne nie były nawet wzięte pod uwagę do zajęcia jako biura czy szpitale (jak to się stało w innych klasztorach i instytutach włoskich). Niespodziewanie, na wiosnę 1918, nadszedł cios, którego tak bardzo się obawiałyśmy: gazety niemieckie jako pierwsze opublikowały wiadomość, Ŝe władze włoskie zajęły dom na ulicy Olmata 16. Naturalnie zostało zaraz zrobione wszystko co było moŝliwe. Ja próbowałam, za wstawiennictwem Watykanu i Propagandy Fide, zanulować zajęcie, w tym samym czasie jednak zwróciłam się równieŝ do niebieskich opiekunów: Św. Józefa, Św. Piotra Klawera i Św. Leona IX 1. JuŜ 31 lipca Święta Kongregacja Rozkrzewiania Wiary oznajmiła mi, Ŝe po jej proteście, Rząd włoski cofnął nakaz zajęcia Domu. Dzięki nowemu układowi politycznemu zmieniła się szybko i całkowicie równieŝ sytuacja, i nasz Dom Dobrej Rady pozostał ustrzerzony od następnych intryg wywołanych faktem, Ŝe ja, z poddanej austryjackiej, stałam się, pod koniec 1918 roku, członkiem Republiki Polskiej, mogąc w ten sposób cieszyć się przychylnością władz włoskich. W tym samym czasie otworzyła się przede mną ponownie droga do Rzymu. Przeniosłabym się bardzo chętnie do Rzymu juŝ na początku 1919 roku, biorąc przykład z mojego brata, Ojca Generała Jezuitów, który po spędzeniu lat wojny w Szwajcarii, juŝ w styczniu 1919 roku pospieszył do Rzymu. Niestety, minęło jeszcze pół roku zanim moŝna było wypełnić wszystkie formalności i mogłam powrócić, w czerwcu ubiegłego roku, najpierw do Szwajcarii i potem stamtąd, w towarzystwie kilku starych Współpracowniczek rzymskich, w listopadzie, do miasta wiecznego z jaką wdzięcznością dla Dobrego Boga, tego nie moŝna opisać. Ten długi czas niepokoju wydaje się nam teraz brzydkim snem i nie jesteśmy w stanie dziękować wystarczająco Dobremu Bogu, wiedząc, Ŝe jesteśmy ponownie w świętym mieście, mieście św. Piotra, w cieniu Watykanu i mogąc rozpocząć ponownie nasze dzieło. 1 Poznałam Ŝyciorys tego wielkiego świętego PapieŜa niemieckiego przez przypadek, w nocy jego święta (19 kwietnia). Zaraz wzbudziło się we mnie wielkie zaufanie i obiecałam mu 100 Mszy Świętych i wizytę jego grobu u Św. Piotra, jeŝeli weźmie pod opiekę nasz drogi Dom Dobrej Rady. Obietnica została dochowana.

6 Oby stąd mogło popłynąć jeszcze nowe Ŝycie i nowe błogosławieństwo na całą Sodalicję! Dlatego, drodzy Współpracownicy i Współpracowniczki, dołączam jeszcze kilka słów o naszych przyszłych planach, abyście mogli mnie w nich wspierać. Perspektywy Nasz pierwszy projekt, to znaczy pierwsza propozycja na rok juŝ rozpoczęty jest następująca: bądźmy odwaŝni i idźmy di przodu z nadzieją! Niepewność chwili, ciemne chmury na horyzoncie politycznym, zagroŝenie rewolucją światową nie mogą nas paraliŝować i nie moŝemy zmniejszyć naszego zapału misyjnego. Na pewno nie. Tego nie moŝna nauczyć się lepiej jak Ŝyjąc blisko Watykanu i Propagandy Fide. W tych miejscach pracuje się jakby cały świat Ŝył w pokoju. PapieŜ Benedykt XV kontynuuje czynić dobro wszystkim i cała reszta go nie przeraŝa. Jakiś czas temu ofiarowałam Lirów na sanktuarium Serca Jezusowego połączone z seminarium misyjnym, które powstanie w Prati di Castello. Po ludzku mówiąc, na dzień dzisiejszy to przedsięwzięcie trzeba by było uznać za szaleństwo. Pomino to Wikariusz Chrystusa nie przestaje go wspierać, bez przejmowania się niepewnością czasów, ceną materiałów i wysokich wynagrodzeń. Dla Boga Ŝadna rzecz nie jest niemoŝliwa. I tak jest równieŝ z pracą misyjną. Z ludzkiego punktu widzenia wydaje się śmiałe nawoływanie biednych i głodujących w Europie do wyrzeczeń na korzyść ich braci i sióstr w dalekiej Afryce, poprzez wspieranie misji. Ale czyŝ nie dał nam przykładu, Benededykt XV, wybierając ten właśnie czas aby nawoływać biskupów całego Kościoła, i poprzez nich wszystkich wiernych, do wypełnienia ich obowiązków na rzecz misji? Dlatego my, członkowie Sodalicji Św. Piotra Klawera, nie pozwólmy mu powtarzać tego dwa razy. Kroczmy odwaŝnie do przodu na obranej drodze! Powiew szczególnej łaski unosi się nad ziemiami pogańskimi, szczególnie w Afryce. Wzruszające jest słyszeć i obserwować jak Afrykańczycy są spragnieni prawdy wiary i jak łaska znajduje dostęp do ich serc. Wykorzystajmy

7 moment sprzyjający aby zdobyć jak najwięcej dusz dla Pana, przede wszystkim Wy, drodzy i szanowni Współpracownicy i Współpracowniczki, w coraz to większej jedności z Sodalicją Św. Piotra Klawera. Co planuje Sodalicja na najbliŝszą przyszłość? Czego oczekuje się od Was? Przede wszystkim jest jasne, Ŝe Sodalicja pod róŝnymi aspektami musi się dostosować do nowych potrzeb. Zachowując wspólny cel pozostania pod jedynym Kierownictwem, jest konieczna pewna decentralizacja. Niektóre Filie i niektóre Komitety Czynu w poszczególnych krajach będą musiały w przyszłości stać się jednostkami autonomicznymi; ale właśnie ta konieczność moŝe być, z BoŜą pomocą, narzędziem do osiągnięcia jeszcze większych sukcesów. Jest to, w szczególny sposób, przypadek Polski, Czechosłowacji i Jugosławi. Fakt, Ŝe nasze czasopisma były juŝ publikowane w językach tych krajów okazał się teraz opatrznościowy. JeŜeli w tych krajach miałybyśmy więcej członków, Sodalicja mogłaby pięknie rozkwitnąć w kaŝdym z nich. Módlmy się, aby Pan posłał robotników do swojej winnicy. Jest oczywiste, Ŝe Sodalicja, nie opuszczając swojej pozycji w krajach tak bardzo doświadczonych przez potęgi centralne, musi rozwijać swoją działalność propagandy przede wszystkim w krajch neutralnych lub sprzymierzonych, gdzie pieniądz ma jeszcze swoją wartość, i które nie zostały aŝ tak bardzo wciągnięte w okropności wojny: to znaczy Szwajcaria, Włochy, Francja, Anglia, Ameryka, itd. Tu nasza działalność propagandy powinna wzrastać. Dobrze zapowiadające się początki są juŝ widoczne. W Szwajcarii otworzyłyśmy, oprócz Zugu, dwa inne waŝne punkty: jeden w Szwajcarii francuskiej, we Fryburgu, z którego mamy nadzieję dotrzeć równieŝ do Francji. Zostało tu otworzone biuro przeznaczone do zbiórki ofiar, są tutaj drukowane i potem wysyłane nasze czasopisma francuskie Négrillon e Propagateur. Drugie podobne biuro dla Szwajcarii włoskiej znajduje się od 1918 roku w Lugano, w ścisłej zaleŝności od Lugano, powstały teŝ liczne aktywne Komitety i Filie w całym Ticino. We Francji, jak równieŝ w Belgii, od niedawna powstały ponownie Filie i Przedstawicielstwa. W Stanach Zjednoczonych Ameryki nasze Biuro

8 w St. Louis rozwija się coraz bardziej; próby wyeliminowania Sodalicji na korzyść centralizacji ruchów misyjnych, odnośnie których prosiłyśmy o wskazówki Propagandę Fide co do zachowania się, nie miały na szczęście jak do dzisiaj Ŝadnego efektu i mamy nadzieję, Ŝe upadną całkowicie dzięki gorliwości i wierności naszych przedstawicieli na miejscu. Właśnie do tej działalności propagandy, szczególnie w Krajach Entente, jest bardzo waŝne aby zgłosiły się do naszego Instytutu, jako Współpracowniczki wewnętrzne, dziewczęta które znają doskonale język jednego lub kilku z tych Państw, aŝ do czasu gdy nie zostaną zdobyte dla naszego Dzieła członkowie tych krajów. Z tego powodu otworzyłyśmy w Rzymie, zaraz po naszym powrocie, międzynarodowy Dom Formacyjny, aby kandydatki wszystkich krajów mogły przygotować się u nas do słuŝby misyjnej pomocniczej i aby potem stąd moŝna było rozszerzyć działalność Sodalicji za morze i na cały świat Do zrealizowania tych projektów moŝecie przyczynić się równieŝ Wy, szanowni Współpracownicy i Współpracowniczki, na trzy sposoby. Proszę Was o współpracę poprzez to co równieŝ Ojciec Święty zdefiniował jako absolutnie konieczne dla wsparcia Misji: modlitwy, pieniądze i powołania. Módlcie się często, jak to juŝ zostało powiedziane, szczególnie do Ducha Świętego o Ŝywy rozwój Sodalicji, módlcie się o nowe powołania do Sodalicji, módlcie się aby Pan dał łaskę bycia mocnymi i przezwycięŝenia wszystkich przeszkód tym wszystkim, którzy odpowiedzieli juŝ na Jego powołanie. Jaki jest zręczny szatan aby odebrać w ostatnim momencie dobre powołanie Sodalicji! Jest to normalne. Dobra Sodalistka moŝe wyrwać mu setki, tysiące dusz w Afryce. Jest to w jego interesie aby odsunąć ją od wstąpienia do Sodalicji! Wspomagajcie nas równieŝ, według Waszych moŝliwości, ofiarami pienięŝnymi. JeŜeli bym się nie oparła juŝ od początku, ale przede wszystkim teraz, podczas wojny i po niej, na słowach Psalmu: ZłóŜ w Panu wszystkie twoje niepokoje naprawdę nie mogła bym spać spokojnie i moje włosy stałyby się juŝ białe jak śnieg, który co tylko spadł. Co będziemy jadły, w co się ubierzemy? Przed wojną mogłabym, dzięki

9 niektórym zamoŝnym członkom, odpowiedzieć na te pytania z dokładnymi danymi. Teraz, drodzy Współpracownicy i Współpracowniczki, mogę tylko powiedzieć: z Łaską BoŜą. PoniewaŜ faktycznie sam Instytut nie ma pieniędzy. Wytłumaczenie jest proste: wszystko wzrosło od pięciu do dziesięciu razy i równieŝ Sodalicja musi konfrontować się z wymaganiami pięć lub dziesięć razy większymi. Pracownicy, których Dzieło jest zobowiązane zatrudnić z powodu niedostatecznej liczby współpracowników wolontariuszy, proszą prawie co chwilę o podwyŝkę zarobków, czynsz wzrasta, cena Ŝywności staje się wygórowana, podczas gdy o podniesienu ofiar dla Sodalicji lub dla Instytutu i dla jego członków myślą tylko nieliczni, i nawet przyjaciele Misji tego nie czynią. Niektórzy, co z radością przysyłają duŝe sumy na utrzymanie katechety w Afryce, wydaje się, Ŝe są natomiast niechętni aby dać małą ofiarę dla Misjonarki Pomocnicy. Ale równieŝ ona musi Ŝyć, bo właśnie ona swoją pracą propagandy, zdobywa nowych dobroczyńców nie dla jednego, lecz dla wielu katechetów. Kto chce zabić i zjeść kurczaka, musi mu równieŝ dać konieczny pokarm, tak mi powiedział Kardynał van Rossum odnośnie tej szczególnej opini wielu dobrych osób. Dlatego jakŝe byłyby korzystne, takŝe ofiary i składki roczne dla moich Misjonarek Pomocnic! Tą samą sumą, która utrzymuje jednego katechetę w Afryce (5.000 Fr. na całe Ŝycie, lub 200 Fr. rocznie) byłybyśmy zadowolone równieŝ my. RównieŜ zapisy w testamencie lub darowizny (ewentualnie z obowiązkiem płacenia interesów) byłyby dla Instytutu niezrównanym dobrodziejstwem. Misje nie straciłyby nic, a wręcz przeciwnie. O ile Misjonarki Pomocnice, wolne od zmartwień doczesnych, będą mogły poświęcić się całkowicie zapoznawaniu innych z potrzebami Misjonarzy, przez konferencje czy przez pisma, o tyle bardziej popłyną hojne ofiary dla i w kierunku Afryki. Na końcu moŝecie równieŝ przyczynić się do zdobywania koniecznych powołań dla Sodalicji, nie tylko modlitwą, ale równieŝ zapoznając innych z Sodalicją i jej wzniosłymi celami, odwołując się do szczególnego piękna pracy Misjonarki Pomocnicy, która wyrzeka się nawet

10 radości pracy na misjach, aby siać, w ukryciu i ciszy, to co inni zbiorą. MoŜecie, na przykład, nadmienić o coraz to bardziej rosnącej konieczności zaopatrzenia misji w ksiąŝki napisane w językach lokalnych jest to jedno z zadań Sodalicji, które jest realizowane przez młode osoby, które w Sodalicji, składają i drukują te ksiąŝki. Ile dusz moŝna zdobyć dla Pana składając i drukując Katechizm, który będzie opublikowany w tysiącach egzemplarzy? CzyŜ nie jest wystarczające pragnienie zbawienia dusz aby poświęcić własne Ŝycie dla Pana w Sodalicji? Czy będzie mogła oprzeć się dusza pełna miłości do Boga jeŝeli jej spowiednik, jej ojciec duchowy, albo przyjaciel rodziców przedstawi jej podobny cel Ŝycia? Dlatego będzie bardzo korzystne jeŝeli weźmiecie sobie do serca rozpowszechnianie naszych czasopism misyjnych: Echa, Murzynka, Propagandy misyjnej a takŝe Informacje dla Zelatorów, aby zdobyć nowych prenumeratorów. Poprzez te czasopisma nie tylko zostaje zapalona miłość do misji, lecz równieŝ miłość i znajomość Sodalicji; za wiele dobrych powołań musimy dziękować właśnie lekturze. Takie są więc moje plany i moje pragnienia na czas obecny, drodzy Współpracownicy i Współpracowniczki, i mam nadzieję, Ŝe przez Was wszystkich, jakakolwiek jest Wasza narodowość i Wasza pozycja, nie zostanę nie wysłuchana. Praca misyjna, jej odwaŝne i pracowite wypełnienie, jest tym co nas jednoczy: poprzez nią rozpoczyna się teraz zjednoczenie ludów po wojnie światowej, jest ona teraz, sprawiedliwym i Ŝywotnym Stowarzyszeniem Narodów pod przewodnictwem Kościoła. Do niej chcemy naleŝeć i ją chcemy wspierać: wspaniała praca tworzenia pokoju, którą Pan Pokoju wynagrodzi tysiąckrotnie. Wasza wdzięczna i pokorna słuŝebnica w Panu M. T. Ledóchowska Rzym, ul. Olmata 16, marzec 1920 r.