Plan Odnowy Sołectwa. Wierzbinek

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Rady Gminy Wierzbinek Nr XXVII/224/13 z dnia 27 maja 2013 r. Plan Odnowy Sołectwa Wierzbinek Wierzbinek, grudzień 2008 r.

2 Spis treści: I. Plan odnowy sołectwa Wierzbinek 1. Charakterystyka sołectwa: - opis miejscowości - położenie, komunikacja - historia - ludność. 2. Inwentaryzacja zasobów sołectwa - walory krajobrazowe i przyrodnicze - dziedzictwo historyczne i kulturowe - obiekty i tereny mogące stać się tematem przedsięwzięć - atrakcyjność turystyczna (obiekty, ciekawostki, wyróżniki) 3. Ocena mocnych i słabych stron sołectwa 4. Opis planowanych zadań - określenie projektów priorytetowych i harmonogram działań 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne.

3 I. Plan Odnowy sołectwa Wierzbinek 1. Charakterystyka sołectwa Wierzbinek Wierzbinek to typowa gmina rolnicza, położona na północy powiatu konińskiego, w północno-wschodniej części Wielkopolski. Obszar gminy graniczy z województwem kujawsko-pomorskim oraz gminami województwa Wielkopolskiego: Skulskiem, Ślesinem, Sompolnem i Babiakiem. Naturalne granice stanowią: Kanał Warta-Gopło, rzeka Noteć i Kanał Notecki wraz z łąkami. Gmina położona jest na szlaku turystycznym Licheń- Ciechocinek-Inowrocław. Obszar gminy to 148 km 2. Sołectwo położone jest przy drodze wojewódzkiej nr 266 relacji Konin-Ciechocinek (droga przebiega zarówno przez Wierzbinek jak i Chlebowo). W skład sołectwa wchodzą dwie miejscowości: Wierzbinek i Chlebowo. Wierzbinek zajmuje powierzchnię około 2,00 km 2 i zamieszkiwany jest przez 459 mieszkańców, w tym 226 mężczyzn i 233 kobiety (stan na dzień r.), tym samym gęstość zaludnienia na tym obszarze kształtuje się na poziomie 229 osób/km 2. Chlebowo zajmuje powierzchnię około 1,2 km 2 i zamieszkiwane jest przez 158 osób, w tym 75 kobiet i 83 mężczyzn (stan na dzień r.), tym samym gęstość zaludnienia na tym obszarze kształtuje się na poziomie 131 osób/ km 2. Sołectwo posiada typowo rolniczy charakter, większość mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa, na terenie sołectwa funkcjonuje 115 gospodarstw rolnych zajmujących łącznie

4 295 ha gruntów rolnych, w większości V i VI klasy, średnia wielkość gospodarstwa wynosi 2,56 ha, co świadczy o znacznym rozdrobnieniu gospodarstw. Większą część upraw stanowią zboża (żyto, pszenżyto, jęczmień, mieszanki zbożowe) oraz łąki i pastwiska. Do niedawna przez Wierzbinek oraz Chlebowo przebiegała linia kolei wąskotorowej relacji Sompolno Aleksandrów Kujawski, potocznie nazywana Kolejką Sompolińską, która w 2006 roku została zdemontowana. W przeszłości miała ona jednak duże znacznie dla transportu, stanowiła bowiem odgałęzienie torów kolejowych do Nieszawy, co ułatwiało dostarczenie towarów m. in. do lokalnej spółdzielni. Samorządy Sompolna i Wierzbinka w przyszłości planują utworzenie na terenach kolejki ścieżki rowerowej. Wiąże się to jednak z przejęciem przedmiotowych terenów na własność. Jak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego w 1827 roku sołectwo zamieszkiwało 120 mieszkańców, istniało 18 domów. Dobra Wierzbinka obejmowały w 1866 roku folwark Wierzbinek i Chlebowo, istniało 19 budynków murowanych, 12 drewnianych oraz wiatrak. W skład dóbr wchodził Zakrzewek, Rybno, Chlebowo, Teresewo, Teodorowo, Zalesie, Tyle, Niedźwiady, Sosnówka. W roku 1881 wieś tę posiadał Aleksander Chrząszczewski ( ) i wówczas Wierzbinek należał do gminy Boguszyce. Po śmierci Aleksandra majątek odziedziczył jego syn Teodor Chrząszczewski, który na początku XX wieku rozbudował folwark. Teodor Chrząszczewski przebywał w Wierzbinku do 1939 roku. Podczas wojny majątek dzierżawił Dąbrowski. Po 1945 roku zabudowania folwarczne przejęła Gminna Spółdzielnia SCh w Wierzbinku, która użytkuje je do dziś. Majątek ten stanowiły murowane zabudowania gospodarcze zbudowane w latach oraz piękny pałac w stylu romantycznym z końca XIX wieku. Współczesny pałacowi jest krajobrazowy park dawniej powiększony o przylegający do niego sad. Pałac po zniszczeniach wojennych i powojennych został odnowiony w roku 1972 i przeznaczony w roku 1973 na siedzibę Urzędu Gminy Wierzbinek oraz innych instytucji działających na terenie gminy. Jako siedziba Urzędu Gminy służył do końca 2012 r., do momentu wybudowania nowej siedziby instytucji. Obecnie przygotowywany jest projekt generalnego remontu pałacu z przeznaczeniem na dom kultury, bibliotekę i przedszkole. Drzewostan parkowy został w poważnym stopniu odnowiony wskutek wyrębu i naturalnych wypadów starych drzew. Znaczny udział w drzewostanie posiadają drzewa pochodzące z samosiewu. W związku z tym w składzie drzewostanu parkowego zaszły stosunkowo duże zmiany. Dokładnej zmiany w tym względzie nie można jednak przeprowadzić z uwagi na brak planów pierwotnych. Na terenie sołectwa funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna, która została powołana uchwałą zebrania wiejskiego w dniu 13 października 1967 roku. Decyzją Nr SW

5 III/80/166/67 z dnia 24 października 1967 roku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy Wydział Spraw Wewnętrznych OSP w Wierzbinku zostało wpisane do rejestru stowarzyszeń i związków. W skład pierwszego Zarządu wchodziły następujące osoby: Mila Józef prezes, Tomaszewski Józef zastępca, Lewandowski Kazimierz skarbnik, Bartoszewska Marta sekretarz, Mazurek Stanisław naczelnik. Członkami Zarządu byli: Mularski Franciszek, Kredkowska Helena, Łąkowski Leon (gospodarz OSP). Od 1982 roku do chwili obecnej funkcję Prezesa pełni Pan Woźniak Kazimierz. Ochotnicza Straż Pożarna działała w trudnych warunkach ze względu na brak strażnicy. Próba budowy mimo znacznej ilości zgromadzonych materiałów nie powiodła się ze względu na trudności z uzyskaniem działki pod budowę tej inwestycji. Urząd Gminy przekazał bezpłatnie w zarząd na rzecz OSP Wierzbinek garaże po byłej Spółdzielni Kołek Rolniczych z możliwością adaptacji na świetlicę. Zaistniała więc szansa na lokal, który dziś służy OSP i mieszkańcom całej wsi. W maju 2007 roku odbyły się uroczystości z okazji 40-lecia istnienia Straży w Wierzbinku. W latach 80 tych na placu przylegającym bezpośrednio do parku powstał Plac Zabaw dla dzieci. W 1982 roku plac został wyposażony w huśtawki, zjeżdżalnię, piaskownicę, karuzelę. Był to jedyny, ogólnodostępny teren zorganizowanej zabawy dla dzieci w gminie. Od 1990 roku w parku okalającym Urząd Gminy organizowane są Dni Wierzbinka połączone od 1998 roku z Targami Wierzby i Wikliny Salix. Targi mają na celu pobudzenie kulturalnych inicjatyw lokalnych poprzez promowanie rękodzieła ludowego oraz ekologiczne wykorzystanie takich surowców jak wierzba, słoma, siano. Są szansą prezentacji własnej twórczości dla przybywających z całego kraju oraz lokalnych twórców ludowych. Targi wpisały się w tradycję Gminy Wierzbinek i są ściśle powiązane tematycznie z Strategią Rozwoju gminy. W dniu 6 lipca 2004 roku włodarze gmin Wierzbinek oraz Maure de Bretagne, wykonując stosowne Uchwały Rad Gmin, podpisali umowę o partnerstwie. Obie gminy zobowiązały się do pobudzania bezpośrednich więzi i wymiany pomiędzy stowarzyszeniami, klubami sportowymi, szkołami, podmiotami gospodarczymi, zespołami ludowymi, rolnikami i mieszkańcami. W dniach od 3 do 14 października 2003 roku delegacja z Gminy Wierzbinek przebywała na terenie partnerskiej gminy Maure de Bretagne. Celem wyjazdu było poznanie kultury, życia gospodarczego i społecznego tamtejszych mieszkańców. Z kolei przedstawiciele francuskiej gminy w dniach od 4 do 11 lipca 2004 roku zwiedzali naszą

6 gminę. W ramach tego partnerstwa w maju 2007 roku odbył się wyjazd młodzieży gimnazjalnej. W ramach przygotowania sołectwa do programów odnowy wsi w Wierzbinku odbyło się pięć spotkań (patrz protokoły ze spotkań), w których uczestniczyli mieszkańcy miejscowości Wierzbinek i Chlebowo, przedstawiciele samorządu gminy oraz przedstawiciele firmy Pro- Grant z Poznania. Celem spotkań było zapoznanie mieszkańców z ideą procesu odnowy wsi oraz omówione zostały możliwości wykorzystania funduszy Unii Europejskiej w celu realizowania projektów mających na celu podniesienie jakości życia na terenach wiejskich. Uczestnicy spotkań zastanawiali się nad rodzajami projektów, które mogłyby być realizowane na terenie miejscowości, ustalali kolejność w jakiej miałyby być realizowane, określali mocne i słabe strony, zastanawiali się nad szansami i zagrożeniami (analiza SWOT) oraz określili zasoby, które mogłyby posłużyć jako elementy w projektach lub były konkretnymi projektami. Na drugim spotkaniu został wybrany lider grupy odnowy wsi, został nim Pan Kazimierz Woźniak. W wyniku spotkań zostały zebrane materiały, które posłużyły do zredagowania niniejszego Planu Odnowy Sołectwa Wierzbinek. 2. Inwentaryzacja zasobów na terenie sołectwa I. Zasoby na terenie miejscowości Wierzbinek. a) Zespół dworski wł. UG, dwór murowany, koniec XIX wieku remontowany 1998 r. Rejestr Zabytków A 417/159 z dnia r., b) Park krajobrazowy koniec XIX wieku Rejestr Zabytków A- 417/159 z dnia r. c) Zespół folwarczny wł. GS Rejestr Zabytków A- 417/159 z dnia r. - obora, obecnie budynek gospodarczy, murowany XIX/XX wiek, - źrebiarnia, obecnie budynek handlowo-uslugowy, murowany XIX/XX wiek, - stodoła I obecnie magazyn nawozów, murowany ok r. - stodoła II, obecnie magazyn nawozów, murowany ok r. - spichlerz, murowany 1898 r. - brama, murowana XIX/XX. d) Zespół osadniczy (wczesne średniowiecze, objęty strefą OW obserwacji Archeologicznej. - Osada (kultura przeworska) st.193 objęta strefą OW obserwacji archeologicznej, - Dwie osady (kultura przeworska i wczesne średniowiecze) objęte strefę OW obserwacji archeologicznej, - Osada (kultura przeworska) st. 69 objęte strefą OW obserwacji archeologicznej.

7 Na terenie Wierzbinka funkcjonują również: a) Zespół Dzielnicowych, b) Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska (z siecią sklepów, piekarnią, stacją paliw, składem nawozowo-opałowym), c) Prywatne podmioty gospodarcze (sklepy, zakłady fryzjerskie, staja paliw, przedsiębiorstwa), d) Oddział Terenowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, e) Klub Seniora, f) Biblioteka Publiczna, przy której działa Gminna Orkiestra Dęta, g) Zakład Komunalny, h) Bank Spółdzielczy, i) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, j) Punkt Poczty Polskiej, k) Gminna Orkiestra Dęta. Zespoły ludowe: a) Złoty Kłos, b) Na swojską nutę, c) Tom-band, d) Tulipan. II. Zasoby na terenie miejscowości Chlebowo a) Boisko sportowe (w budowie), b) Teren po kolejce wąskotorowej z przeznaczeniem na ścieżkę rowerową, c) Przebiegająca droga wojewódzka relacji Ciechocinek Sompolno, d) Przepływająca rzeka Pichna, d) Przystanek autobusowy, e) Działki z przeznaczeniem pod budownictwo jednorodzinne, e) Stacja benzynowa.

8 Rys. 1 Targi Wierzby i Wikliny Salix 3. Ocena mocnych i słabych stron sołectwa W Wierzbinku w wyniku dyskusji mieszkańcy Wierzbinka i Chlebowa określili następujące mocne strony sołectwa: 1. Targi Salix, 2. Gminna Spółdzielnia, 3. Bank Spółdzielczy, 4. Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, 5. Park i Pałac w Wierzbinku, 6. Boisko, 7. Położenie przy drodze wojewódzkiej, 8. Orkiestra, 9. Osoba Wójta Gminy, Pana Pawła Szczepankiewicza.

9 Za słabe strony mieszkańcy uznali: 1. słabe warunki glebowe, niska jakość gleb, 2. bezrobocie, 3. brak zakładów dających zatrudnienie, 4. brak świetlicy, kawiarni, 5. brak placu zabaw, 6. brak szkoły, 7. brak poczty, 8. brak kościoła, 9. słaby stan istniejących i brak dróg, 10. niedostatki i braki oświetlenia, 11. brak przychodni 4. Opis planowanych zadań Mieszkańcy sołectwa zgłaszali następujące potrzeby inwestycyjne, które mogłyby się przyczynić do oczekiwanych zmian i odnowy miejscowości. Nie wszystkie z wymienionych na spotkaniu miały charakter typowych projektów odnowy wsi: - oświetlenie, chodniki na osiedlu, - budowa Urzędu Gminy, - poszerzenie zakresu usług przez Zakład Komunalny, - przetwórnie owoców miękkich, - oświetlenie w parku, - kawiarenka internetowa, - budowa boiska sportowego w Chlebowie, - plac zabaw, - zagospodarowanie stawu. W wyniku odrzucenia działań o charakterze inwestycji komercyjnych oraz dotyczących administracji oraz w wyniku głosowania określono kolejność priorytetów realizacji zadań. Jako pierwszy do realizacji zostanie przygotowany projekt polegający na budowie chodnika o długości 100 mb w Wierzbinku oraz projekt urządzenia parku przy pałacu. Następne w kolejności będą realizowane projekty:

10 - Boisko sportowe w Chlebowie z infrastrukturą sportową: szatnią, zapleczem i wyposażeniem, bieżnia - Bazar, - Biblioteka, - Remiza-Świetlica. W związku ze zbliżającym się terminem ogłoszenia konkursu Odnowa wsi w dniu r. zorganizowano V zebranie wiejskie z udziałem Wójta Gminy Wierzbinek w celu uaktualnienia harmonogramu realizacji projektów w Wierzbinku. Ustalono, iż podczas najbliższego naboru w ramach programu Odnowa i rozwój wsi gmina wystąpi o dofinansowanie projektu polegającego na Rewitalizacji XIX wiecznego zabytkowego parku w Wierzbinku wraz z budową amfiteatru i instalacji zewnętrznej Etap I. W związku ze zbliżającym się terminem ogłoszenia kolejnego konkursu Odnowa i rozwój wsi w dniu r. zorganizowano VI zebranie wiejskie z udziałem Wójta Gminy Wierzbinek w celu uaktualnienia harmonogramu realizacji projektów oraz wprowadzeniu zmian w Planie Odnowy Miejscowości. W związku z zakończeniem realizacji operacji Rewitalizacja XIX wiecznego zabytkowego parku w Wierzbinku wraz z budową amfiteatru i instalacji elektrycznej zewnętrznej ustalono, iż kolejnym wnioskiem który zostanie złożony w ramach programu będzie Budowa boiska ogólnodostępnego w Chlebowie etap II. Pierwszy etap budowy boiska został zakończony w 2010 r. w drugim etapie zostanie wykonana widownia, bieżnia, parking, chodnik, wyposażenie studni głębinowej. Ponieważ Chlebowo znajduje się w sołectwie Wierzbinek Plan odnowy miejscowości może obejmować obie miejscowości należące do jednego sołectwa, w związku z czym przyjęty w 2009 roku Plan Odnowy Miejscowości Wierzbinek zostanie zaktualizowany do Planu Odnowy Sołectwa Wierzbinek obejmując jednocześnie miejscowości Wierzbinek i Chlebowo. W dniu r. zorganizowano kolejne zebranie wiejskie przez Lokalną Grupę Odnowy Wsi w związku z planem przystąpienia do konkursu Pięknieje wielkopolska wieś Na spotkaniu dokonano aktualizacji projektów zawartych w Planie Odnowy Sołectwa oraz zdecydowano, iż do konkursu przygotowany zostanie projekt dotyczący budowy nowego placu zabaw w Wierzbinku, gdyż stary plac obecnie jest bardzo słabo wyposażony oraz jest w złym stanie technicznym.

11 Harmonogram realizacji projektów na lata Rewitalizacja XIX wiecznego Zabytkowego Parku w Wierzbinku wraz z budową amfiteatru i instalacji elektrycznej zewnętrznej. - Cel inwestycji - wzrost estetyki i atrakcyjności oraz wzmocnienie potencjału turystycznego sołectwa. - Przeznaczenie - inwestycja będzie służyć lokalnej społeczności i turystom jako miejsce wypoczynku i spotkań. - Termin realizacji inwestycję podzielono na 2 etapy, etap I lata , etap II lata Całkowita wartość inwestycji ok zł. - Źródło finansowania operacji Program Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz budżet gminy Wierzbinek. 2. Budowa boiska ogólnodostępnego w Chlebowie. - Cel inwestycji: poprawa dostępności do bazy sportowo rekreacyjnej dla mieszkańców sołectwa. - Przeznaczenie inwestycja będzie służyć lokalnej społeczności jako miejsce rekreacji i wypoczynku. - Termin realizacji rok Całkowita wartość inwestycji ok zł. - Źródło finansowania operacji PROW, budżet gminy Wierzbinek. 3. Budowa chodnika o długości ok 100 m w Wierzbinku. - Cel inwestycji: zwiększenie atrakcyjności sołectwa przez zagospodarowanie przestrzeni publicznej. - Przeznaczenie - Chodnik służąc lokalnej społeczności i turystom będzie stanowił niezbędne zaplecze infrastrukturalne dla mieszkańców sołectwa i osób przyjezdnych. - Termin realizacji rok Całkowita wartość inwestycji ok zł. - Źródło finansowania operacji budżet gminy Wierzbinek. 4. Remont i wyposażenie Remizy OSP w Wierzbinku. - Cel inwestycji: wzrost integracji społeczności wiejskiej poprzez remont i wyposażenie obiektu służącego jako miejsce spotkań lokalnej społeczności.

12 - Przeznaczenie inwestycja będzie służyć lokalnej społeczności jako miejsce spotkań i centrum kulturalne wsi. - Termin realizacji rok Całkowita wartość inwestycji ok zł. - Źródło finansowania operacji budżet gminy Wierzbinek, PROW. 5. Rewitalizacja Zabytkowego Pałacu w Wierzbinku z przeznaczeniem na siedzibę Gminnego Ośrodka Kultury w Wierzbinku, biblioteki oraz na przedszkole. - Cel inwestycji: wzrost integracji społeczności wiejskiej poprzez remont i wyposażenie obiektu służącego lokalnej społeczności. - Przeznaczenie inwestycja będzie służyć lokalnej społeczności jako centrum kulturalne wsi. - Termin realizacji rok Całkowita wartość inwestycji ok zł. - Źródło finansowania operacji budżet gminy Wierzbinek, PROW. 6. Budowa placu zabaw w Wierzbinku. - Cel inwestycji: poprawa dostępności do bazy sportowo rekreacyjnej dla mieszkańców miejscowości. - Przeznaczenie inwestycja będzie służyć najmłodszym mieszkańcom jako miejsce zabaw i rekreacji. - Termin realizacji rok Całkowita wartość inwestycji ok zł. - Źródło finansowania operacji budżet Samorządu Województwa Wielkopolskiego Pięknieje wielkopolska wieś, budżet gminy Wierzbinek, wkład własny mieszkańców sołectwa. Szczegółowy zakres i harmonogram realizacji projektu Budowa placu zabaw w Wierzbinku. Wyszczególnienie zakresu rzeczowego Termin realizacji Koszty w zł. Roboty przygotowawcze Wrzesień Roboty ziemne Wrzesień Roboty nawierzchniowe Wrzesień Krawężniki i obrzeża Wrzesień

13 Sprzęt rekreacyjny Wrzesień Urządzenia małej architektury Wrzesień Suma Wkład własny mieszkańców w postaci pracy, sprzętu i materiałów Wrzesień Suma z wkładem własnym Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Miejscem o szczególnym znaczeniu dla mieszkańców Wierzbinka i Chlebowa jest centrum sołectwa, zlokalizowane wzdłuż drogi wojewódzkiej nr. 266 rozciągając się od skrzyżowania z drogą powiatową do Sadlna, aż do stacji benzynowej w Chlebowie, obejmuje również osiedle mieszkaniowe w Wierzbinku. W centrum sołectwa znajduje się XIX wieczny zabytkowy pałac wraz z okalającym parkiem, w którym do końca 2012 r. znajdowała się siedziba Urzędu Gminy, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska z siecią sklepów, zakład komunalny, biblioteka, plac zabaw, podmioty gospodarcze oraz boisko sportowe w Chlebowie, którego budowa została rozpoczęta w 2010 roku. Obszar ten stanowi najczęściej uczęszczane miejsce w sołectwie, tutaj odbywają się wszelkie spotkania i imprezy integracyjne mieszkańców. Tutaj też mieszkańcy załatwiają większość swoich spraw. Poszczególne elementy centrum wsi są w różnym stopniu zagospodarowane i zadbane. W 2010 roku został przeprowadzony pierwszy etap rewitalizacji parku, w roku 2011 przeprowadzono drugi etap. Remontu wymaga także pałac - była siedziba Urzędu Gminy, jednak ze względu na to, iż jest on zabytkiem, co wiąże się z dużymi kosztami remont wykonany zostanie w latach z przeznaczeniem na Gminny Ośrodek Kultury, bibliotekę i przedszkole. W latach w Chlebowie zostało wykonane ogólnodostępne boisko dla mieszkańców, a w bieżącym roku zostanie wykonany przy boisku budynek zaplecza z niezbędną infrastrukturą. W bieżącym roku planowana jest modernizacja placu zabaw w Wierzbinku, który obecnie jest słabo wyposażony, a urządzenia znajdują się w złym stanie technicznym. Z inicjatywą remontu wyszła Lokalna Grupa Odnowy Wsi na czele z Panem Kazimierzem Woźniakiem. Mieszkańcy zadeklarowali chęć pomocy przy budowie placu zabaw w postaci pracy własnej. Realizacja operacji przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności sołectwa. Plac jest ważnym elementem dla najmłodszych mieszkańców sołectwa Wierzbinek i sąsiednich wiosek stanowiąc miejsce aktywnego spędzania wolnego czasu, wypoczynku oraz wspólnych

14 spotkań, jest doskonałym miejscem integracji społeczności wiejskiej przyczyniając się do aktywizacji mieszkańców.