Hydrologia Budowa rzek i akwenów wodnych - ratownictwo -

Transkrypt

1 Hydrologia Budowa rzek i akwenów wodnych - ratownictwo - (c) derstock Nowy Sącz

2 Wprowadzenie Przyczyny wypadków Podstawowe pojęcia Zapoznanie się z budową rzek i akwenów wodnych Odwój (walec) zagrożenia i ratunek Czytanie wody Dyskusja wymiana doświadczeń (c) derstock Nowy Sącz

3 Przyczyny wypadków Niedostateczne umiejętności pływania w danych warunkach Pływanie pod wpływem alkoholu Wstrząs termiczny Nadmierne oziębienie organizmu (hipotermia) Skurcze Wiry Brodzenie w rzece Skakanie do nieznanej wody Zimne prądy (c) derstock Nowy Sącz

4 Prędkość nurtu najszybciej woda płynie tuż pod powierzchnią zwierciadła rzeki tj cm, minimalna prędkość wody występuje przy samym dnie, w miarę zbliżania się do brzegu prędkość prądu maleje (c) derstock Nowy Sącz

5 Kształtowanie dna Rzeka przemieszcza stale tzw. materiał wleczony denny (piasek, gleba, muł). W miejscach gdzie prędkość prądu jest duża, materiał wleczony przemieszcza się i niesie aż do ujścia. Natomiast tam gdzie prędkość wody jest mała najczęściej na wypukłej części zakola, osiada on na dnie lub przy brzegu koryta i tworzy różnego rodzaju ławice i płycizny. (c) derstock Nowy Sącz

6 Przeszkody naturalne do których należą przeszkody usypane z materiału wleczonego (piasek, muł itp.), z materiału naniesionego (pnie drzew, krzaki itp.) oraz z raf kamiennych, sztuczne zbudowane przez człowieka, jak ostrogi, tamy, opaski, jazzy i zapory oraz przedmioty pozostawione przez człowieka (wraki, gruzy budowli wodnych itp.). (c) derstock Nowy Sącz

7 (c) derstock Nowy Sącz

8 (c) derstock Nowy Sącz

9 (c) derstock Nowy Sącz

10 (c) derstock Nowy Sącz

11 Budowa koryta rzeki przykosa mielizna głębina ławica linia nurtu osypisko przymulisko przemiał (c) derstock Nowy Sącz

12 Przekrój A-A ławica linia nurtu Tam gdzie prędkość wody jest mała najczęściej na wypukłej części zakola, osiada on na dnie lub przy brzegu koryta i tworzy różnego rodzaju ławice i płycizny Ławica, o kształcie podłużnym z łagodnie schodzącymi zaokrąglonymi brzegami, powstaje przez osadzenie i stabilizację materiału wleczonego (c) derstock Nowy Sącz

13 (c) derstock Nowy Sącz

14 Przekrój B-B przemiał Przemiał układa się poprzecznie do nurtu przez całą szerokość łącząc zwykle ławice z drugą ławicą Przemiał, tworzy się z dwóch zbliżających się do siebie przykos lub ławicy i przykosy między buchtami (głębinami), przemiał szeroki i rozlany nazywany jest brodem lub mielizną (c) derstock Nowy Sącz

15 (c) derstock Nowy Sącz

16 Przekrój C-C głębina (ploso) osypisko przymulisko Woda nanosi na przymulisko nieco grubsze frakcje tworząc odsypisko, które posiada również łagodny stok opadający w kierunku nurtu. Przy wklęsłych brzegach koryta tworzą się głębiny zwane plosami, a brzeg wklęsły zwłaszcza wysoki buchtą (c) derstock Nowy Sącz

17 (c) derstock Nowy Sącz

18 Przekrój D-D mielizna (bród) (c) derstock Nowy Sącz

19 Przekrój E-E przykosa W częściach koryta, poza nurtem gdzie prędkość przepływu wody jest mała tworzą się płycizny wędrujące zwane przykosami Przykosa, wyłania się częściowo z wody przy stanach niskich. Formuje się wzdłuż linii nurtu tworząc stopnie, z których najniższy znajduje się w górze rzeki, a najwyższy w dole (kant) Po nim następuje spadek i głębia. Poznaje się ją po marszczeniu się wody na kancie, (c) derstock Nowy Sącz

20 Terminologia ławica, o kształcie podłużnym z łagodnie schodzącymi zaokrąglonymi brzegami, powstaje przez osadzenie i stabilizację materiału wleczonego, przykosa, wyłania się częściowo z wody przy stanach niskich. Formuje się wzdłuż linii nurtu tworząc stopnie, z których najniższy znajduje się w górze rzeki, a najwyższy w dole (kant) Po nim następuje spadek i głębia. Poznaje się ją po marszczeniu się wody na kancie, (c) derstock Nowy Sącz

21 Terminologia cd. przemiał, tworzy się z dwóch zbliżających się do siebie przykos lub ławicy i przykosy między buchtami (głębinami), przemiał szeroki i rozlany nazywany jest brodem lub mielizną, odsypisko o prawie trwałym charakterze, z reguły porośnięte jest roślinnością, przymulisko (trwale utrzymujące się odsypisko). należy je omijać w znacznej odległości, zwłaszcza gdy jego podstawa przy brzegu jest szeroka. (c) derstock Nowy Sącz

22 Czytanie wody 1. blizna 2. zwara 3. wir 4. warkocz 5. bystrze 6. wiry powierzchni owy (cofka) (c) derstock Nowy Sącz

23 Cofka walec bystrze (c) derstock Nowy Sącz

24 Cofka cofka Poduszka wodna (c) derstock Nowy Sącz

25 (c) derstock Nowy Sącz

26 Poduszka h (c) derstock Nowy Sącz

27 Dunajec uskok (c) derstock Nowy Sącz

28 Dunajec - uskok (c) derstock Nowy Sącz

29 Odwój (walec) (c) derstock Nowy Sącz

30 Odwój (walec) (c) derstock Nowy Sącz

31 Odwój - niebezpieczeństwa 1. Głęboka cyrkulacja. Odwój znajdujący się w miejscu o głębokości 1,5 m może nigdy nie wypuścić poszkodowanego. 2. Strefa w której zachodzi cyrkulacja jest dłuższa niż 1-2 m. 3. Ilość wody w rzece często się zmienia miejsce które wydaje się bezpieczne przy niskim stanie wody, może stanowić śmiertelne zagrożenie przy wyższym 4. Odwój jest regularny, tzn. obejmuje całą szerokość rzeki i nie ma miejsc o słabszej cyrkulacji. (c) derstock Nowy Sącz

32 Odwój płytka cyrkulacja (c) derstock Nowy Sącz

33 (c) derstock Nowy Sącz

34 (c) derstock Nowy Sącz

35 (c) derstock Nowy Sącz

36 Odwój głęboka cyrkulacja (c) derstock Nowy Sącz

37 (c) derstock Nowy Sącz

38 (c) derstock Nowy Sącz

39 (c) derstock Nowy Sącz

40 (c) derstock Nowy Sącz

41 (c) derstock Nowy Sącz

42 (c) derstock Nowy Sącz

43 (c) derstock Nowy Sącz

44 Akcja ratunkowa Rozpoznanie powagi sytuacji często nie jest łatwe. Bezsensowne, nieprzemyślane akcje, podejmowane w panice, nieskoordynowana pomoc i chaotyczne zachowanie mogą skończyć się śmiercią lub kalectwem ofiary wypadku oraz ratownika. Akcją ratunkową musi kierować jedna, najbardziej doświadczona osoba!!! (c) derstock Nowy Sącz

45 Odwój Walec podstawowe sposoby pomocy Z wykorzystaniem rzutki rękawowej (c) derstock Nowy Sącz

46 Rzutka rękawowa (c) derstock Nowy Sącz

47 Odwój lina w poprzek Z wykorzystaniem liny (c) derstock Nowy Sącz

48 Odwój Człowiek żaba Z wykorzystaniem człowieka żaby (c) derstock Nowy Sącz

49 Człowiek żaba (c) derstock Nowy Sącz

50 Odwój sposoby pomocy Z wykorzystaniem kajaka i liny (c) derstock Nowy Sącz

51 Odwój sposoby pomocy Z wykorzystaniem kajaka z obsadą i liny (c) derstock Nowy Sącz

52 Odwój sposoby pomocy Z wykorzystaniem dwóch kajaków z obsadą (c) derstock Nowy Sącz

53 Odwój sposoby pomocy Z wykorzystaniem dwóch kajaków z obsadą (c) derstock Nowy Sącz

54 Wzywanie pomocy Niniejszy sygnał jest ogólnie przyjętym sygnałem wzywania pomocy przez kajakarza (c) derstock Nowy Sącz

55 Podsumowanie Akcja ratunkowa powinna być zawsze przeprowadzona w taki sposób, aby przy zapewnieniu skuteczności działania zminimalizować zagrożenie życia i zdrowia ratowników. Przy ratowaniu tonącego należy działać w taki sposób, aby pomoc była szybka, ale aby ratownik ryzykował jak najmniej. (c) derstock Nowy Sącz