Dublin cases/tzw. sprawy Dublińskie

Transkrypt

1 Dr Julia Kapelańska-Pręgowska Katedra Praw Człowieka WPiA UMK Wybór orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie praw uchodźców i imigrantów / Selected European Court of Human Rights jurisprudence concerning rights of refugees and immigrants Cases concerning art. 3 of the ECHR (prohibition of torture, inhuman or degrading treatment or punishment)/ Sprawy dotyczące art. 3 EKPC (zakaz tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania) Dublin cases/tzw. sprawy Dublińskie Poniższe wyroki dotyczą skarg związanych z unijnym rozporządzeniem (tzw. Rozporządzenie Dublin II), które zawiera kryteria pozwalające na określenie państwa członkowskiego UE odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o azyl wniesionego przez obywatela państwa trzeciego na terytorium jednego z państw UE. System dubliński ma na celu zapobieganie tzw. asylum shopping oraz zapewnienie, aby wniosek o azyl nie był rozpatrywany w więcej niż jednym państwie. T.I. v. United Kingdom, inadmissibility decision T.I. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, decyzja o niedopuszczalności z r. The applicant, a Sri-Lankan national, left Germany and applied for asylum in the United Kingdom. The UK government requested that Germanu accept responsibility for the applicant s asylum request on the basis of Dublin Convention. The applicant feared that the German authorities would send him back to Sri Lanka, where he claimed there was a real risk of him being subjected to treatment contrary to article 3 at the hands of the security forces, the LTTE and Tamil pro-government activist organisations. He claimed that he had been held prisoner for 3 months by LTTE and afted he managed to escape he was for 4 months held in detention (in very poor conditions), interrogated and tortured by soldiers (Sri-Lankan army), who suspected him of being a member of LTTE. Skarżący obywatel Sri-Lanki, opuścił Niemcy i udał się Zjednoczonego Królestwa, gdzie złożył wniosek o azyl. Powołując się na postanowienia Konwencji dublińskiej, rząd brytyjski zażądał rozpatrzenia wniosku przez właściwe organy niemieckie. Skarżący zakwestionował stanowisko organów brytyjskich w obawie, iż władze niemieckie wydalą go na Sri-Lankę, gdzie jak twierdził istnieje realne ryzyko iż zostanie poddany torturom (traktowaniu sprzecznemu z art. 3 EKPC) przez LTTE (tamilską organizację zaangażowaną w zbrojną walkę o niepodległość) oraz tamilskie grupy prorządowe. Skarżący podniósł, iż został

2 zmuszony do opuszczenia Sri-Lanki właśnie na skutek prześladowań ze strony LTTE. Ponadto, był więziony w Colombo przez cztery miesiące i torturowany przez funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa, którzy podejrzewali go o udział w organizacji Tamilskich Tygrysów. The Court s assessment: The existence of a real risk that Germany would return the applicant to Sri Lanka in violation of art. 3 had not been established. Consequently, the United Kingdom have not failed in their obligations under this provision by taking the decision to remove the applicant to Germany. Nor has it been shown that this decision was taken without appropriate regard to the existence of adequate safeguards in Germany to avoid the risk of any inhuman or degrading treatment Zdaniem Trybunału nie zostało przez skarżącego dowiedzione istnienie realnego ryzyka, że Niemcy wydalą go z naruszeniem art. 3. Organy brytyjskie natomiast analizowały istnienie odpowiednich gwarancji ochrony przed traktowaniem sprzecznym z art. 3 w systemie niemiecki. Oznacza to, iż państwo pozwane (Zjednoczone Królestwo) nie naruszyło swoich zobowiązań wydając decyzję o wydaleniu skarżącego. K.R.S. v. United Kingdom, inadmisibility decision K.R.S. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, decyzja o niedopuszczalności z r. An Iranian national entered United Kingdom after passign through Greece. In compliance with the Dublin II Regulation, the British authorities requeasted that Greece accept responsibility for his asylum request. Greece agreed to do that. The applicant claimed that his expulsion to Greece would violate art. 3, due to the situation od asylum seekers in Greece. Skarżący obywatel irański, przekroczył granicę Grecji a następnie udał się do Zjednoczonego Królestwa, gdzie złożył wniosek o azyl. Władze brytyjskie zażądały rozpatrzenia wniosku przez Grecję. Zdaniem skarżącego, wydalenie go do Grecji stanowiłoby naruszenie art. 3 Konwencji, co argumentował sytuacją uchodźców w tym kraju. The Court s assesment: Dublin Regulation together with other EU legislation in the field of asylum policy set minimum standards in asylum procedures and to provide minimum standards for the reception of asylum seekers. The presumption must be that Greece will abide by its obligations under those Directives. Wobec braku przeciwnego dowodu, istnieje domniemanie, iż Grecja jest w stanie wypełnić swoje zobowiązania wobec osób odsyłanych (returnees) płynące z prawa UE w sferze prawa

3 azylowego. Trybunał odnotował również, iż nie było wcześniej przypadków wydalania uchodźców z Grecji do Iranu. M.S.S. v. Belgium and Greece, Grand Chamber judgment of M.S.S. przeciwko Belgii i Grecji, wyrok Wielkiej Izby z r. Tha applicant an Afghan national, entered the UE through Greece and applied for asylum in Belgium. In proceedings before Belgian authorities he alleged that there is a risk of detention in Greece in appalling conditions and that due to deficiencies in Greek asylum system he might be sent back to Afghanistan wothout proper examination of his case. He claimed that he escaped Afghanistan because the Taliban had attempted to murder him in reprisal for his having worked as an interpreter for the air force troops in Kabul. Belgian authorities returned him to Greece, where he was first detained in poor conditions (small space, toghether with 20 other detainees, access to toilets restriced, very little to eat etc.). Following his release and issuance of an asylum seeker s card, he lived in the street. Skarżący obywatel afgański, wjechał na terytorium UE poprzez Grecję, po czym udał się do Belgii, gdzie złożył wniosek o azyl. W postępowaniu przed organami belgijskimi podnosił, że istnieje prawdopodobieństwo, iż zostanie w Grecji umieszczony w okropnych warunkach, a jego sprawa nie zostanie należycie rozpatrzona. Skarżący wskazał, iż musiał uciekać z Afganistanu ponieważ Talibowie chcieli go zamordować w odwecie za współpracę (w roli tłumacza) z wojskami NATO. Po wydaleniu do Grecji, skarżący został umieszczony w złych warunkach (w małym pomieszczeniu z dwudziestoma innymi osobami, ograniczonym dostępem do toalety, niedostatecznym wyżywieniem etc). Po uzyskaniu karty uchodźcy mieszkał na ulicy, bez jakiejkolwiek pomocy ze strony państwa pozwanego. The Court s assesment: Violation of art. 3 by Grece because of the applicant s detention conditions and because of his living conditions in Greece; Violation of art. 13 in conjunction with art. 2 by Greece becuase of the deficiencies in the asylum procedure followed in the applicant s case; Violation of art. 3 by Belgium becuase of having exposed the applicant to reisks linked to the deficiencies in the asylum procedure in Greece and because of having exposed him to detention and living condtions in Greece that were in breach of art. 3; Violation of art. 13 in conjunction with art. 3 by Belgium because of lack of an effective remedy against the applicant s expulsion order. Naruszenie art. 3 przez Grecję w odniesieniu do warunków detencji i warunków mieszkaniowych; Naruszenie art. 13 w zw. z art. 3 przez Grecję w odniesieniu do niedostatków postępowania o przyznanie statusu uchodźcy w przypadku skarżącego;

4 Naruszenie art. 3 przez Belgię poprzez narażenie skarżącego na ryzyko związane z niedostatkami postępowań azylowych w Grecji oraz warunki detencji i mieszkaniowe niezgodne ze standardami art. 3 Konwencji; Naruszenie art. 13 w zw. z art. 3 przez Belgię wobec braku skutecznego środka prawnego (odwoławczego) od decyzji o wydaleniu. Existence of a real risk of ill-treatment/istnienie poważnego(rzeczywistego) ryzyka okrutnego traktowania Vilvarajah and Others v. United Kingdom, judgment of Vilvarajah i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, wyrok z r. Mr Nadarajah Vilvarajah, born in 1960, is a citizen of Sri Lanka, of Tamil ethnic origin. On several occasions the Sri Lankan army had attacked his district, killing people and destroying property. He stated that he was detained on two occasions by naval forces in March and April 1986 and assaulted. During a major Sri Lankan army offensive to retake the Northern Province from the LTTE, the first applicant s family lost their shop and belongings and were at serious risk of losing their lives. On 12 June he requested asylum in the United Kingom under the 1951 United Nations Convention relating to the Status of Refugees as amended by the Protocol of Brithis authorities refused to grant him asylum. Skarżący - Nadarajah Vilvarajah (będący z pochodzenia Tamilem) jest obywatelem Sri Lanki. Region, w którym zamieszkiwał skarżący był wielokrotnie przedmiotem ataków wojska, w wyniku których wiele osób straciło życie oraz dobytek. Skarżący twierdzi, iż w 1986 r. był dwukrotnie przetrzymywany przez siły marynarki wojennej. W trakcie ofensywy wojskowej, która miała na celu przejęcie kontroli nad rejonem z rąk LTTE, skarżący i jego rodzina stracili sklep i dobytek. Posługując się fałszywym paszportem, skarżący próbował wjechać na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Po zatrzymaniu przez funkcjonariuszy granicznych, złożył wniosek o udzielenia azylu powołując się na Konwencję ONZ w sprawie statusu uchodźców z 1951 r. Władze brytyjskie odmówiły udzielenia azylu. The Court s assessment: No violation of art. 3. A mere possibility of ill-treatment, however, in such circumstances, is not in itself sufficient to give rise to a breach of Article 3 (art. 3). Substantial grounds have to be shown for believing that the person concerned, if extradited, faces a real risk of being subjected to torture... Brak naruszenia art.3

5 Samo prawdopodobieństwo okrutnego traktowania, w okolicznościach rozpatrywanej sprawy, nie jest wystarczające, aby stwierdzić naruszenie art. 3 Konwencji. Muszą zostać wykazane istotne (zasadnicze) powody wskazujące na ryzyko tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania. Cruz Varas and others v. Sweden, judgement of Cruz Varas i inni przeciwko Szwecji, wyrok z r. The applicants Mr Cruz Varas, his wife and son are Chilean citizens. The first applicant came to Sweden in January 1987 and applied the following day for political asylum. He was joined there by the second and third applicants in June The applicant alleged that he had worked to create opposition against the Pinochet régime. He was i.a. arrested and taken to a military camp where he was detained for two days, he had been distributing leaflets for the Democratic Front and participated in many demonstrations and two general strikes. Abother reason for leaving Chile was the fact that he could not keep his house and his poor financial situation resulting from lengthy periods of unemployment. He was not able to pay his mortgage and chose to sell the house to avoid an enforced sale. Skarżący Cruz Varas, jego żona i syn są obywatalemi chilijskimi. Pierwszy skarżący przyjechał do Szwecji w styczniu 1987 r., następnie złożył wniosek o udzielenie azylu politycznego. Jako argumenty przemawiające za udzieleniem azylu przestawił swoją działalność opozycyjną przeciwko reżimowi Augusta Pinocheta. Skarżący m.in. rozdawał ulotki, brał udział w demonstracjach i strajkach. Za swoją działalność był aresztowany i przetrzymywany przez dwa dni w obozie wojskowym. Skarżący podniósł również fakt swoich złych warunków finansowych w Chile, które zmusiły go do sprzedaży domu. The Court s assessment: The Court noted the following principles relevant to its assessment of the risk of illtreatment: (1) In determining whether substantial grounds have been shown for believing the existence of a real risk of treatment contrary to Article 3 (art. 3) the Court will assess the issue in the light of all the material placed before it or, if necessary, material obtained proprio motu; (2) Further, since the nature of the Contracting States responsibility under Article 3 (art. 3) in cases of this kind lies in the act of exposing an individual to the risk of ill-treatment, the existence of the risk must be assessed primarily with reference to those facts which were known or ought to have been known to the Contracting State at the time of the expulsion; the Court is not precluded, however, from having regard to information which comes to light subsequent to the expulsion. This may be of value in confirming or refuting the appreciation

6 that has been made by the Contracting Party or the well-foundedness or otherwise of an applicant s fears; (3) Ill-treatment must attain a minimum level of severity if it is to fall within the scope of Article 3 (art. 3). The assessment of this minimum, is, in the nature of things, relative; it depends on all the circumstances of the case. Trybunał wskazał na trzy zasady, które mają znaczenie przy ocenie istnienia ryzyka okrutnego traktowania: 1) W celu stwierdzenia, czy zostały wykazane istotne (zasadnicze) powody wskazujące na rzeczywiste (poważne) ryzyko traktowania sprzecznego z art. 3, Trybunał będzie oceniał całość przedłożonych mu informacji, lub jeśli będzie to konieczne, również tych uzyskanych proprio motu; 2) W ocenie istnienia ryzyka brane będą fakty, które były znane lub powinny być znane państwu-stronie Konwencji w czasie wydalenia. Jednak Trybunał nie może wykluczyć uwzględnienia informacji, które pojawią się już po wydaleniu; 3) Okrutne traktowanie musi osiągnąć minimalny poziom dolegliwości, aby znaleźć się w zakresie przedmiotowym art. 3. Ocena owego minimum jest, z natury rzeczy relatywna; zależy od wszystkich okoliczności sprawy. Y.P. and L.P. v. France, judgment Y.P. i L.P. przeciwko Francji, wyrok z r. The applicants, Y.P. and his wife, L.P., are two Belarus nationals who are currently living illegally in France. In Belarus, Y.P. was arrested, detained and beaten by the police for his activities as a member of the Belarus Popular Front. He was detained and beaten by the authorities for having participated in the Freedom march in Minsk. In October 2004 he was allegedly taken to a forest by police officers and beaten unconscious. Y.P. also claimed to have been subjected to violence when he was placed under house arrest on the eve of the parliamentary elections. In February 2005, on arriving in the French city of Strasbourg, the applicants immediately lodged an application for asylum with the French Office for the Protection of Refugees and Stateless Persons ( OFPRA ), which was refused on the ground that Y.P. had not given a sufficiently detailed account of his political involvement and the alleged persecution. Skarżący obywatele białoruscy, od 2005 r. nielegalnie przebywali na terytorium Francji. We wniosku o udzielenie azylu, skarżący (który jest działaczem opozycyjnym) wskazał, iż był szykanowany przez władze białoruskie. Był m.in. aresztowany, przetrzymywany i bity przez policję w związku z udziałem w Marszu wolności w Mińsku. Skarżący twierdzi, iż w październiku 2004 r. został w lesie pobity do nieprzytomności przez funkcjonariuszy policji. Stosowano wobec niego przemoc także gdy był w areszcie domowym w przeddzień wyborów parlamentarnych.

7 The Court s assessment: Violation of art. 3. In their decision refusing Y.P. s asylum application on the grounds that his statements contained few personal or other details the French authorities had made no mention of any international report concerning the situation in Belarus. Furthermore, they had not regarded the alleged continuation of his political activities in France or the fate of other opponents of the regime as indications that Y.P. might be wanted by the authorities. The Court found that the passage of time did not automatically lessen the risks faced by Y.P. in Belarus. The extent of Y.P. s involvement in campaigning was sufficiently demonstrated by his activities in Mogilev. Furthermore, the likelihood that information about him and his family would be made available to the Belarus authorities should they return was reinforced by the brutality and intimidation to which their son had been subjected. Their application for asylum in France was also liable to be seen as discrediting Belarus, an offence punishable by imprisonment under the Belarus Criminal Code. The members of Y.P. s family might also be at risk of persecution purely on account of their association with him. Wydając decyzję o odmowie udzielenia azylu (z powodu braku wystarczająco szczegółowych informacji), francuskie władze nie uwzględniły żadnego międzynarodowego raportu dotyczącego sytuacji na Białorusi. Ponadto, nie uwzględniły faktu kontynuowania przez skarżącego działalności pozycyjnej we Francji oraz losu innych przeciwników reżimu. Zdaniem Trybunału, upływ czasu nie spowodował automatycznego zmniejszenia ryzyka potraktowania skarżącego w sposób sprzeczny z art. 3. Władze francuskie nie wzięły ponadto pod uwagę traktowania przez reżim pozostającego na Białorusi syna skarżących. Trybunał podkreślił, iż najprawdopodobniej wniosek o azyl zostałby uznany jako czyn dyskredytujący Białoruś, za który w świetle białoruskiego kodeksu karnego grozi kara pozbawienia wolności. Sufi and Elmi v. United Kingdom, judgement Sufi i Elmi przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, wyrok z r. The facts: Mr Sufi, a member of a minority clan the Reer Hamar, alleged that he has been persecuted and seriously injured by the Hawiye militia, who hava also killed his father and sister. Mr Elmi, who arrived in the UK at the age of 19, alleged that he would be seen as westernised and anti-islamic and, if it were known that he was a drug addict with prior convictions for theft, would be at risk of being amputated or publicly flogged or killed.

8 Pierwszy skarżący (Sufi), który jest członkiem stanowiącego w Somalii mniejszość klanu Reer Hamar, we wniosku o azyl oraz skardze do ETPC podniósł, iż był prześladowany i poważnie zraniony przez milicję Hawiye, z rąk której zginął jego ojciec i siostra. Drugi skarżący (Elmi), który przyjechał do Zjednoczonego Królestwa w wieku 19 lat wskazał, że w Somalii byłby postrzegany jako osoba, która przejęła kulturę zachodnią oraz przeciwnika Islamu. Ponadto, jeśli ujawniono by informacje, że był narkomanem i został skazany za kradzieże, najprawdopodobniej zostałby w Somalii okaleczony, publicznie wychłostany albo zabity. The Court s assessment: Violation of art. 3 if applicants were to be sent back to Mogadishu (Somalia) The Court considers that the situation of general violence in Mogadishu is sufficiently intense to enable it to conclude that any returnee would be at real risk of Article 3 illtreatment solely on account of his presence there, unless it could be demonstrated that he was sufficiently well connected to powerful actors in the city to enable him to obtain protection. Nevertheless, Article 3 does not preclude the Contracting States from placing reliance on the internal flight alternative provided that the returnee could travel to, gain admittance to and settle in the area in question without being exposed to a real risk of Article 3 ill-treatment. In this regard, the Court accepts that there may be parts of southern and central Somalia where a returnee would not necessarily be at real risk of Article 3 ill-treatment. However, in the context of Somalia, the Court considers that this could only apply if the applicant had close family connections in the area concerned, where he could effectively seek refuge. If he has no such connections, or if those connections are in an area which he could not safely reach, the Court considers that there is a likelihood that he would have to have recourse to either an IDP or refugee camp. Where it is reasonably likely that a returnee would find himself in an IDP camp, such as those in the Afgooye Corridor, or in a refugee camp, such as the Dadaab camps in Kenya, the Court considers that there would be a real risk that he would be exposed to treatment in breach of Article 3 on account of the humanitarian conditions there. Opinia Trybunału: Przemoc w Mogadishu jest na tyle powszechna i poważna, że pozwala na stwierdzenie, iż każdy deportowany będzie narażony na ryzyko okrutnego traktowania, chyba że zostanie wykazane, iż ma wystarczająco mocne powiązania z wpływowymi osobami, które mogą mu zapewnić ochronę. Niemniej, art. 3 nie wyklucza powołania się przez państwo-stronę Konwencji na istnienie możliwości ucieczki wewnątrzpaństwowej, pod warunkiem, że deportowany będzie mógł się tam bezpiecznie udać i osiąść. Jeżeli deportowany nie ma w takim bezpiecznym rejonie rodziny lub, gdy jego rodzina jest w miejscu do którego nie może bezpiecznie dotrzeć, istnieje prawdopodobieństwo, że znajdzie się w obozie dla przesiedleńców wewnętrznych (Internaly Displaced Persons IDP) lub w obozie dla uchodźców. Jeżeli tak się stanie, z uwagi na panujące tam warunki, osoba deportowana będzie narażona na poważne ryzyko traktowania niezgodnego z art. 3.