Spis treści: Pytania 1. Pytania 2. Przysłówki pytające 3. Pytania typu question tags. Zdania złożone i spójniki. Czasowniki nieregularne Phrasal verbs

Transkrypt

1 Spis treści: Pytania 1. Pytania 2. Przysłówki pytające 3. Pytania typu question tags Zdania złożone i spójniki 4. Zdania złożone i spójniki 5. Zdania złożone i spójniki wiadomości dodatkowe 6. Zdania i zaimki względne Czasowniki nieregularne Phrasal verbs

2 Pytania Pytania 1. Szyk przestawny Zdania twierdzące w języku angielskim mają następującą strukturę: podmiot + orzeczenie + dopełnienie This is a car Natomiast w zdaniach pytających stosujemy szyk przestawny. orzeczenie + podmiot + dopełnienie Is this a car? Tworząc pytania w czasach Simple Present i Simple Past należy nie tylko zastosować szyk przestawny, ale także użyć odpowiedniego operatora:

3 Simple Present Do/does Simple Past did I usually eat breakfast at home. Do you usually eat breakfast at home? Does she usually eat breakfast in bed? I ate breakfast at home. Did you eat breakfast in bed? Zwykle jem śniadanie w domu. Czy zwykle jesz śniadanie w domu? Czy ona zwykle je śniadanie w łóżku? Śniadanie zjadłem w domu. Czy sniadanie zjadłeś w łóżku? Formułując pytanie w pozostałych czasach stosujemy tylko szyk przestawny, czyli przedstawiamy czasownik posiłkowy ( np. is, have) przed podmiot. Present Continuous Past Continuous It is raining. Is it raining? He was eating when I arrived. Was he eating when I arrived? Pada deszcz. (Czy) Pada deszcz? Właśnie jadł, kiedy przyszedłem. Czy on jadł, kiedy przyszedłem?

4 Present Perfect Present Perfect Continous Past Perfect Be going to Future simple He has seen him before. Has he seen him before? We ve been playing cards for two hours. Have you been playing cards? Simon had gone before I arrived. Had Simon gone before you arrived? She s going to learn how to cook. Is she going to learn cooking? We will come tomorrow. Will we come tomorrow? Widział go już wcześniej? Czy on widział go już wcześniej? Gramy w karty od dwóch godzin. Czy gracie w karty? Simon wyszedł, zanim ja przyjechałem. Czy Simon wyszedł, zanim ty przyjechałeś? Ona zamierza się uczyć jak gotować. Czy ona zamierza się uczyć gotowania? Przyjedziemy jutro. Czy przyjedziemy jutro?

5 Future Continous Czasowniki modalne I ll be waiting when you arrive. Where will you be waiting when I arrive? He should drink less coffee. Should he cut down on coffee he drinks? Kiedy przyjedziesz, będę czekał. Gdzie będziesz czekał, kiedy przyjadę? Powinien pić mniej kawy. Czy on powinien zredukować ilośc pitej kawy? 2. Pytania typu yes-no questions i wh-questions Istnieją dwa rodzaje pytań: Pytania wymagające odpowiedzi tak lub nie czyli tzw. yes-no questions. Oczywiście jest tu możliwa cała gama odpowiedzi w rodzaju być może, nie wiem, podobno itp., ale ogólnie chodzi o potwierdzenie lub zaprzeczenie jakiejś informacji. Is it snowing? Yes, it is. Is she going to take up a new sport? I don t think so. Pada śnieg? Tak. Czy ona będzie uprawiac nowy sport? Nie sądzę.

6 Takie pytania tworzymy stosując szyk przestawny, bez użycia jakiegokolwiek zaimka pytającego. W języku polskim zaczynają się one zwykle od czy : Will we stay in a hotel? (Czy) Będziemy przebywać w hotelu? Pytania zaczynające się od przysłówka pytającego. Ponieważ w języku angielskim większość przysłówków pytających zaczyna się od liter wh-, ten rodzaj pytań nazwano wh-questions: Where did he live? Why has she left Berlin? Gdzie on mieszkał? Dlaczego ona wyjechała z Berlina? 3. Who did you see? czy Who saw you? dopełnienie I met Kate. Who did you meet? Spotkałem Kate. Kogo spotkałeś? To pytanie o dopełnienie stosujemy tu szyk przestawny i odpowiedni operator. Inaczej jednak tworzymy pytania o podmiot.

7 podmiot Kate saw me. Kate widziała mnie. Who saw you? Kto cię widział? Kate jest w tym zdaniu podmiotem. Pytania o podmiot mają szyk zdania twierdzącego: I bought a car Who bought a car? Oto inne przykłady pytań o podmiot: Columbus discovered America. Who discovered America? Something happened to my car. What happened to my car? This button shuts the cover. Which button shuts the cover? His notes were lost. Whose notes were lost? Kolumb odkrył Amerykę. Kto odkrył Amerykę? Coś się stało z moim samochodem. Co się stało z moim samoshodem? Ten przycisk zamyka pokrywkę. Który przycisk zamyka pokrywkę? Jego notatki zginęły Czyje notatki zginęły?

8 4. Pytania negatywne Pytania zawierają przeczenia: wyrażają zdziwienie Haven t you seen her? She walked right in front of us! Nie widziałeś jej? Przeszła nam przed samym nosem! wyrażają nasze przekonanie, że rozmówca się z nimi zgodzi Haven t we done that before? Czy nie robiliśmy już gdzieś tego wcześniej? 5. Miejsce przyimka w pytaniu Spójrzmy na poniższe zdania: I ve been waiting for her. She will talk to you. Czekam na nią. Ona porozmawia z tobą.

9 Podkreślone zaimki są ostatnimi wyrazami w zdaniu twierdzącym. Jeżeli zapytamy właśnie o nie, np. Na kogo?, Z kim?, na początku zdania pytającego znajdzie się zaimek pytający who, a przyimek pozostanie na swoim miejscu, za czasownikiem: Macy will talk to you. Who will she talk to? Macy porozmawia z tobą. Z kim ona porozmawia? I ve been waiting for her. Who have you been waiting for? Czekam na nią. Na kogo czekasz? Tworząc te pytania użyliśmy odpowiedniego zaimka pytającego i zmieniliśmy szyk zdania. Nie sugerujmy się jednak językiem polskim, w którym przyimek wędruje na początek zdania razem z zaimkiem pytającym: Czekam na Adama Na kogo czekasz?

10 Oto inne przykłady ilustrujące tę zasadę: What are you talking about? What were you looking for? Who did you spęd the weekend with? O czym ty mówisz? Czego szukałeś? Z kim spędziłeś weekend? Przysłówki pytajace 1. Przysłówki pytajace when Kiedy? When did he come? When do they leave? Kiedy on przyszedł? Kiedy oni wyjeżdzają? where Gdzie? Dokąd? Where does he live? Where are you going? Gdzie on mieszka? Dokąd idziesz?

11 Kto? Who lives with you? Kto z tobą mieszka? Who Kogo? Who did you met? Kogo spotkałeś? Kim? Who is that girl? Kim jest ta dziewczyna? Co? What are you doing? Co robisz? what Jaki? What s your? Jaki jest twój zawód? Który? What s the time? Która godzina? Który? Which bag do you prefer? Którą torebkę wolisz? which Which software is better? Które oprogramowanie jest lepsze? whose Czyj? Whose book is this? Whose are these pencils? Czyja to książka? Czyje są te ołówki? why Dlaczego? Czemu? Why are you crying? Why didn t he ask? Dlaczego płaczesz? Czemu nie zapytał?

12 how Jak? How do you get to work? How fast is your car? Jak dostajesz się do pracy? Jak szybki jest twój samochód? 2. What? czy which? Porównajmy: What s your favourite clothes brand? What s her name? What s his favourite colour? What s the correct answer? What s the capital of Scotland? Jaka jest twoja ulubiona marka ubrań? Jak ona ma na imię? Jaki jest jego ulubiony kolor? Jaka jest prawidłowa odpowiedź? Jakie miasto jest stolicą Szkocji? To pytania o jedną rzecz z wielu dziesiątek innych kolorów, setek zawodów i imion. Dlatego użyjemy what. Which designer do you prefer:ck,armani or Versace? Which name have you decided on, Mary or Louise? Którego projektanta wolisz: CK,Armani or Versace? Na które imię sie zdecydowaliście: Mary czy Louise?

13 Which użyjemy wtedy, gdy liczba odpowiedzi jest ograniczona. Pytamy o jeden z trzech kolorów, jedno z dwóch imion, lub o jedną z kilku dróg. Which way should we go? Którą drogą powinniśmy pójść? 3. Przysłówki pytające złożenia Poniżej znajduje się lista najczęściej spotykanych przysłówków pytających złożonych: how much? Ile? (+ rzeczownik niepoliczalny) How much time do you need? How much money did you spend on your new car? Ile czasu potrzebujesz? Ile pieniędzy wydałeś na twój nowy samochód? How many? Ile? (+ rzeczownik policzalny) How many students are there in your class? How many seats are on this plane? Ilu uczniów jest w twojej klasie? Ilejest miejsc w tym samolocie? How often? jak często? How often do you do a sport? How often did she pay by card? Jak często uprawiasz sport? Jak często płaciła kartą?

14 How many times? Ile razy? How many times did you see her last year? How many times did you go to the disco last month? Ile razy ja widziałeś w zeszłym roku? Ile razy byłeś w dyskotece w ostatnim miesiącu? How old? Ile lat? How old are you? How old where you when you learnt to read? Ile masz lat? Ile miałeś lat, kiedy nauczyłeś się czytać? How far? Jak daleko? How far is it to the nearest bank? How far do you live from here? Jak daleko jest do najbliższego banku? Jak daleko stąd mieszkasz? How long? Jak długo? How long did you stay at the party? How long will it take you to finish the task? Jak długo byłes na przyjęciu? Jak długo/ile zajmie ci zakończenie zadania? What kind Jaki? What kind of play is this? --A comedy. Jaka to jest sztuka?/co to za sztuka? Komedia.

15 of? Jakiego rodzaju? What kind of books do you like? -Adventure books. Jakie książki lubisz? Przygodowe. What time? o której (godzinie)? która(godzina)? What time is she coming? -At 4 p.m. What time is it? - It s 2 a.m. O której ona przyjeżdża? - O czwartej po południu. Która (jest) godzina? - Jest druga w nocy. Pytania typu question tags You ve been to Paris before, haven t you? It s hot today, isn t it? You didn t see her, did you? They will come, will they? Byłeś już kiedyś w Paryżu, prawda? Gorąco dzisiaj, prawda? Nie widziałeś jej, prawda? Oni przyjdą, prawda? Powyższe przykłady ilustrują tzw.question tags pytania, które odpowiadają polskiemu nieprawdaż? lub prawda? i są zadawane, by upewnić się, czy rozmówca się z nami zgadza.

16 1. 1 Has he? Czy hasn t he? ZDANIE TWIERDZĄCE + PRZECZĄCY question tag We have seen her before,haven t we? You re going to come with us, aren t you I should go, shouldn t I? Widzielismy ją już kiedyś, prawda? Zamierzasz iśc z name, prawda? Powinnam iść, prawda? ZDANIE PRZECZĄCE+TWIERDZĄCY question tag She shouldn t eat so much, should she? The film hasn t started yet, has it? Jerry isn t English, is he? Ona nie powinna tyle jeśc, prawda? Film się jeszcze nie zaczął prawda? Jerry nie jest Anglikiem, prawda?

17 2. Yes, I have czy No, I haven t? Po zdaniu twierdzącym question tag w formie przeczącej oczekujemy odpowiedzi twierdzącej: Zdanie twierdzące Przeczący question tag Spodziewana odpowiedź You live in London, Mieszkasz w Londynie, They have finished their project, Zakończyli projekt, It was raining, Padało? don t you? prawda? haven t they? prawda? wasn t it? prawda? Yes, I do. Tak. Yes, they have. Tak. Yes, it was. Tak.

18 Po zdaniu przeczącym z question tag w formie twierdzącej spodziewamy się odpowiedzi negatywnej: Przeczenie Twierdzący questiontag Spodziewana odpowiedź You don t like golf, Nie lubisz golfa, He couldn t come, Nie mógł przyjść, do you? prawda? could he? prawda? No, I don t. Nie, nie lubię. No, he couldn t. Nie, nie mógł. We won t leave before eight, Nie wyjedziemy przed ósmą will we? prawda? No, we won t Nie. Porównaj jeszcze następujące przykłady : You haven t finished reading this book, have you? No, I haven t. (= I haven t finished) Yes, I have. (= I have finished) Nie skończyłeś jeszcze czytać tej książki, prawda? Nie. (= Nie skończyłem) Tak.(= Skończyłem.)

19 He stole bought two cars didn t he? Yes, he did. (= He bought them) No, he didn t(= he didn t buy them) On kupił dwa auta, prawda? Tak (= Kupił) Nie (= Nie kupił) 3. Question tags w różnych czasach Czas Przykład Question tag Czasownik to be Present Continuous He s handsome, On jest przystojny, Mary is friendly, Mary jest przyjacielska, They re playing now, Oni grają teraz, isn t he? prawda? isn t, she? prawda? aren t they? prawda?

20 be going to Czasownik to have Present Perfect I Present Perfect Continuous Simple Present He is going to go with us, On ma zamiar iśc z nami You ve got two houses, Masz dwie siostry, He s gone to the shops, Poszedł na zakupy, John has been working here for a long time, John pracuje tu już długo, He works for BBC, On pracuje dla BBC, They don t speak Polish, Oni nie mówia po polsku, isn t he? prawda? haven t you? prawda? hasn t he? prawda? hasn t he? prawda? doesn t he? prawda? do they? prawda?

21 Simple Past Future Simple Future Continuous Past Perfect He bought the house yestarday, On wczoraj kupił dom, You didn t do it? Nie zrobiłeś tego He won t be there, Nie będzie go tam, You will be working, Będziesz pracował He had been there before, On był tam wcześniej, didn t he? prawda? did you? prawda? will he? prawda? won t you? prawda? hadn t he? prawda?

22 Czasowniki modalne You can swim, Umiesz pływać, I should tell him, Powinienem mu powiedzieć, He could dance very well when he was younger, Bardzo dobrze tańczył kiedy był młodszy can t you? prawda? shouldn t I? prawda? couldn t he? prawda?! Niektóre konstrukcje nie rządzą się powyższymi regułami i należy zapamiętać odpowiadające im question tags.

23 Konstrukcja Przykład Question tag Let s Tryb rozkazujący I am Let s have a party, Zorganizujmy przyjęcie, Let s watch a film, Obejrzyjmy film Do the task, Wykonaj zadanie, Pass me the salt, Podaj mi sól, Don t break the car, Nie zepsuj samochodu, I m late, Spóźniłem się shall we? dobrze? shall we? Zgoda? will you? dobrze? could/can you? dobrze? will you? dobrze? aren t I? prawda?

24 ! Bez względu na to jaką formę ma podmiot zdania, w pytaniach typu question tags mogą występować wyłącznie zaimki: John can t play guitar, can he? The song is beautiful, isn t it? Jeremy can t swim, can he? John nie umie grać na gitarze, prawda? Piosenka jest piękna, nieprawdaż? Jeremy nie umie pływać, prawda? A nie: John can t play the guitar, can John? The song s beautiful today, isn t the song? Jeremy can t swim, can Jeremy?

25 Zdania złożone i spójniki Zdania złożone i spójniki 1. Zdania współrzędnie złożone Zdanie złożone współrzędnie to takie, którego poszczególne części mogą funkcjonować jako osobne, niezależne zdania: I will be forty next week Ja skończę w przyszłym tygodniu 40 lat and i I m having a birthday party on Saturday. organizuję w sobotę przyjęcie urodzinowe.

26 Oba człony zdań mogą z powodzeniem stanowić osobne, niezależne od siebie zdania: I will be forty next week. I m having a birthday party on Saturday. Ja kończę 40 lat w przyszłym tygodniu. Organizuję w sobotę przyjęcie urodzinowe. And to spójnik łączący oba zdania w jedną całość. Poniższa tabela przedstawia spójniki charakterystyczne dla zdań współrzędnie złożonych. Możliwe jest także użycie innych wyrazów łączących and and a/i a/i I work at school and my wife is a clerk Pracuję w szkole, a moja żona jest jest urzędnikiem but ale I work in an office but I don t like my job. Pracuję w biurze, ale nie lubię swojej pracy. or lub I think I will work in a bank or I will be a teacher when I grow up Myślę że jak dorosnę będę pracował w banku albo będę nauczycielem

27 2. Rodzaje zdań podrzędnie złożonych Zdania podrzędnie złożone to takie, których części zwykle nie mogą stanowić osobnych, niezależnych zdań. Jedno z tych zdań jest nadrzędne(określane), a drugie podrzędne (określające): Zdanie nadrzędne Zdanie podrzędne He started working as a driver when he was 20. Zaczał pracować jako kierowca kiedy miał 20 lat. Elementy nadrzędny i podrzędny łączone są w jedno zdanie za pomocą: Spójników, np. because ponieważ, so więc itp. Przysłówków pytających, np. where gdzie, who kto itp.

28 Poniższy tabela prezentuje typy zdań podrzędnych w zależności od funkcji, jaką one spełniają. 2A podmiotowe- zdanie podrzędne zastępuje podmiot zdania nadrzędnego i odpowiada na pytanie co? Wyraz łączący tłumaczenie Przykłady (zdanie podrzędne podmiotowe) What To, co What he did for me was moving. To co zrobił dla mnie było wzruszające. What I saw amazed me. To, co zobaczyłem, zadziwiło mnie. 2B dopełnieniowe zdanie podrzędne pełni funkcję dopełnienia wyraz łączący tłumaczenie Przykłady(zdania podrzędne podmiotowe) (that) że She said (that) she wouldn t come. Powiedziała, że nie przyjdzie. We were certain (that) you would manage to do it. Byliśmy pewni, że uda Ci się to zrobić.

29 część bezokolicznika tłumaczenie przykłady (zdanie podrzędne podmiotowe) to żeby I want her to do it. 2C okolicznikowe miejsca zdanie podrzędne określa miejsce i odpowiada na pytania : gdzie?, skąd?, dokąd?, którędy? wyraz łączący tłumaczenie Chcę, żeby ona to zrobiła. We decided to move house. Zdecydowaliśmy że się przeprowadzimy.. przykłady (zdanie podrzędne podmiotowe) where gdzie Paul put money where he knew she wouldn t look for it. Paul schował pieniądze tam, gdzie wiedział, że ona nie będzie szukać.

30 czasu zdanie podrzędne określa czas i odpowiada na pytania: kiedy?, odkąd?, jak długo? wyraz łączący tłumaczenie przykłady (zdanie podrzędnepodmiotowe) when kiedy I was ironing when you arrived. Prasowałam, kiedy przyszedłeś. She shouted when she saw the accident. Ona krzyknęła, kiedy zobaczyła wypadek. while podczas(gdy) The thieves broke in while we were sleeping. Złodzieje włamali się, kiedy spaliśmy. John was watching a film while Mary was cooking dinner. John glądał film, podczas gdy Mary gotowała obiad. before zanim Can I say godbye, before you leave? Czy mogę się z tobą pożegnać zanim wyjdziesz? I will tell her before she learns from someone else. Powiem jej, zanim dowie się od kogoś innego.

31 after po(tym,jak): kiedy już I left after we finished cleaning. Wyszedłem, kiedy już posprzątaliśmy. I came an hour after they told me to. Przyszedłem godzinę po tym, jak mi kazali. since od (czasu);odkąd I have been here since I finished lessons. Jestem tu, od skończenia lekcji. It s been four months now since I saw her last time. Już cztery miesiące minęły, odkąd widziałem ją ostatni raz. till/until (aż) do; dopóki Tom is going to wait till the train departs. Tom będzie czekał, dopóki pociąg nie odjedzie. I worked hard until I was feeling exhausted. Ciężko pracowałem, dopóki nie poczułem się wyczerpany.

32 Celu zdanie podrzędne określa cel i odpowiada na pytania:po co?, dlaczego?, w jakim celu? wyraz łączący tłumaczenie przykłady (zdanie podrzędne podmiotowe) to aby; żeby He went to London to improve his English. Pojechał do Londynu,żeby polepszyć swój angielski.. We will stay longer to finish the job. Zostaniemy dłużej, żeby dokonczyć. in order to aby; żeby She studies law in order to get a good job in the future. Studiuje prawo,żeby w przyszłości mieć dobrą pracę. He gets up early in order to jog before going to work. On wstaje rano, żeby pobiegać przed pójściem do pracy.! To jest bardziej potoczne, in order to bardziej formalne. Jednak z czasownikiem w formie przeczącej używamy wyłącznie in order not to, nie samo not to.

33 przyczyny zdanie podrzędne określa przyczynę i odpowiada na pytania: dlaczego?, z jakiej przyczyny? wyraz łączący tłumaczenie przykłady (zdanie podrzędne podmiotowe) because as ponieważ; bo; bowiem ponieważ; bo; bowiem Josh left work earlier because he wanted to see the match. Josh wyszedł wcześniej z pracy, ponieważ chciał zobaczyć mecz. I can t come tonight because I am babysitting for my sister. Nie mogę przyjść dzisiaj wieczorem, ponieważ opiekuję się dzieckiem siostry. As it was late I went to bed. Ponieważ było pózno, poszedlem spać. As she was afraid of the dark, I left a bedside lamp on. Ponieważ bała się ciemności, zostawiłem jej włączoną nocną lampkę.

34 skutku zdanie podrzędne określa skutek i odpowiada na pytanie: z jakim skutkiem? wyraz łączący tłumaczenie przykłady (zdania podrzędne podmiotowe) so więc It was raining so we stayed home. Padało, więc zostaliśmy w domu. Mike doesn t speak German and I don t know any French so we communicated with our hands. Mike nie mówi po niemiecku, a ja nie znam francuskiego, więc rozmawialiśmy na migi. warunku- zdanie podrzędne określa warunek i odpowiada na pytanie: pod jakim warunkiem? wyraz łączący tłumaczenie przykłady (zdania podrzędne podmiotowe) if Jeśli: jeżeli; gdyby I ll do it if you ask me. Zrobie to jeśli mnie poprosisz. If I had more money I would be happier. Gdybym miał więcej pieniędzy, byłbym szczęśliwszy.

35 unless O ile nie: chyba że I ll wash the car unless it rains. Umyję samochód, chyba że będzie padać. He will tell you off unless you complete the task. On nakrzyczy na Ciebie o ile nie dokończysz zadania. przyzwolenia- zdanie podrzędne odpowiada na pytania: mimo czego?, wbrew czemu? wyraz łączący although tłumaczenie chociaż; choć; mimo,że przykład (zdanie podrzędne podmiotowe) Although he had been working all afternoon, he didn t feel tired. Chociaż pracował całe popołudnie, nie był zmęczony. Although Sarah was unemployed at that time, she lived quite happily. Chociaż Sara była wtedy bezrobotna, żyła całkiem szczęśliwie.

36 though chociaż; choć; mimo,że George can swim though he s only 8. George potrafi pływać, choć ma dopiero 8 lat. Mike hasn t called though he promised to. Mike nie zadzwonił, chociaż obiecał. porównawcze zawierają porównanie wyraz łączący tłumaczenie przykład (zdanie podrzędne podmiotowe) than niż She is much fitter now than when I met her. Jest teraz o wiele sprawniejsza, niż kiedy ją poznałem. She speaks better English than I do. Ona mówi lepiej po angielsku niż ja. as as (tak) jak The concert was as good as I expected. Koncert był tak dobry, jak się spodziewałam. The food here is not as good as it used to be. Jedzenie tutaj nie jest już tak dobre, jak kiedyś

37 2D przydawkowe zdanie podrzędne zastępuje przydawkę zdania nadrzędnego i odpowiada na pytania: jaki?, który?, czyj?, ile?:zdania przypadkowe w języku angielskim nazywamy zdaniami względnymi i dzielimy na : ograniczające- definiuje rzeczownik, ograniczając jego znaczenie wyraz łączący tłumaczenie przykład (zdanie podrzędne podmiotowe) that/which jaki; który The wallet that we found yesterday belongs to your father. Portfel, który znaleźliśmy wczoraj, należy do Twojego ojca. Has he found the money which he lost? Znalazł pieniądze, które zgubił? who który A friend of mine who lives in Stockholm works for BBC. Mój przyjaciel, który mieszka w Sztokholmie,pracuje dla BBC. The boy who found my wallet lives in Leedes. Chłopak, który znalazł mój portfel, mieszka w Leeds.

38 whose czyj Our neighbour is a man whose son is a lawyer.. Nasz sąsiad to mężczyzna, którego syn jest prawnikiem. opisujące - opisuje rzeczownik w zdaniu nadrzędnym wyraz łączący tłumaczenie I ve met some parents whose children go to school with Susan. Spotkałem kilku rodziców, których dzieci chodzą do tej samej szkoły, co Susan. przykład (zdanie podrzędne podmiotowe) which jaki; który My car, which cost 3 thousand pounds, is very fast. Mój samochód, który kosztował 3 tys.funtów, jest bardzo szybki. His house, which has 12 rooms, is his pride and joy. Jego dom, który ma 12 pokoi, jest dla niego powodem dumy i radości

39 Who który Immanuel Kant, who was born in 1724, was a great German philosopher. Immanuel Kant, który urodził się w 1724 roku, był wielkim niemieckim filozofem. Whose czyj Tom, who found my money, was chosen as the most honest boy in our school. Tom, który znalazł moje pieniądze, został wybrany na najuczciwszego chłopaka w naszej szkole. Ms Swan, whose car was destroyed in an accident, decided to buy a brand new one. Pani Swan, której samochód został zniszczony w wypadku, postanowiła kupić nowe auto. Sven, whose father is a diplomat, speaks both Swedish and English. Sven, którego ojciec jest dyplomatą, mówi zarówno po szwedzku, jak i po angielsku.

40 Zdania złożone i spójniki - wiadomości dodatkowe 1. Inne zdania podrzędnie złożone Oprócz przedstawionych w poprzednim rozdziale zdań podrzędnie złożonych, istnieją jeszcze następujące ich typy: 1A orzecznikowe zdanie podrzędne odpowiada na pytania kim jest?, czym jest?, jaki jest?, w jakim jest stanie? Połączenie (spójnik lub zaimek) Tłumaczenie Przykłady (zdanie podrzędne orzecznikowe) That Taki, że The thing is that I dont t like her. Rzecz w tym, że jej nie lubię.

41 1B okolicznikowe stopnia - zdanie podrzędne określa stopień i odpowiada na pytanie: jak bardzo? Połączenie (spójnik lub zaimek) So (much) that Tłumaczenie Tak, że; Tak bardzo, że Przykłady (zdanie podrzędne orzecznikowe) She was so shocked, that she couldn t say a word. Była tak zszokowana, że nie mogła wymówić słowa. Such that Taki, że It s such a reliable car that everyone wants to have it. To jest tak niezawodny samochód, że każdy chce go mieć.

42 sposobu zdanie podrzędne określa stopień i odpowiada na pytania: jak?, w jaki sposób? Połączenie (spójnik lub zaimek) (Just/exactly) as Tłumaczenie (dokładnie) tak, jak Przykłady (zdanie podrzędne orzecznikowe) He does exactly as his parents tell him. Robi dokładnie tak, jak kazą mu rodzice. As if jak gdyby He behaves as if he was a boss. Zachowuje się, jak gdyby był szefem. As though Jak gdyby He was running away as though he had seen a ghost. Uciekał, jak gdyby zobaczył ducha. 2. Pozostałe spójniki 2A Spójniki w zdaniach okolicznikowych przyzwolenia Although/though choć; chociaż; mimo, że

43 Występują one często w zdaniach podrzędnych (okolicznikowych przyzwolenia) opisanych w poprzednim rozdziale: She went there although she was afraid. Mel went for a walk although the weather was awful. He failed though he had worked really hard. Poszła tam, mimo że się bała. Mel poszła na spacer, chociaż pogoda był okropna. Oblał, mimo że ciężko pracował. To samo możemy wyrazić za pomocą przyimków In spite of/despite + wyrażenie rzeczownikowe lub forma ing. She went there in spite of her fears. Mel went for a walk despite the awful weather. He failed despite working really hard. Poszła tam pomimo swych obaw. Mel poszła na spacer pomimo paskudnej pogody. Nie zdał, mimo że naprawdę ciężko pracował.

44 Porównaj: She went there although she was afraid went for a walk although the weather was awful went there in spite of her fears. went for a walk despite the awful weather. Możliwe jest także użycie even though, które brzmi bardziej oficjalnie. She went there even though it was dangerous Poszła tam, mimo że było to niebezbieczne.2b Spójniki w zdaniach warunkowych Providing provided that as long as on condition that Najczęściej używanym łącznikiem obu części takich zdań są spójniki if lub whether. Inne łączniki to: unless, In case, supposing i supposed. warunkowych: A oto jakie jeszcze spójniki mogą wystąpić w zdaniach Providing (that)/provided (that) o ile You may go to the cinema provided (that) you have done your homework. You're more than welcome providing (that) you behave yourself. Możesz iśc do kina, o ile zrobiłeś zadanie domowe. Będziesz mile widziany pod warunkiem, że będziesz się dobrze sprawował.

45 As long as pod warunkiem, że You can play here as long as you are careful. Możesz tu grać pod warunkiem, że będziesz ostrożny. On condition that pod warunkiem, że We will decrease the price on condition that you increase your order. Obniżymy cenę, pod warunkiem że zwiększycie zamówienie.!!! Należy pamiętać, że wszystkie zdania warunkowe typu I, bez względu na to, jaki spójnik został w nich użyty, tworzymy według następującego wzoru: Podmiot + will/won t + czasownik + spójnik + czas Simple Present If I Will Stay Providing (that) It rains We ll Home Provided (that) It doesn t rain. They Won t go On condition that as long as

46 2C Inne spójniki Whereas podczas gdy; a John lives in London, whereas his sister lives in Dover. John mieszka w Londynie, podczas gdy jego siostra mieszka w Dover. So as to żeby; w celu So as to to spójnik używany w zdaniach okolicznikowych celu, zamiennie ze spójnikami to i in order to. I tried to speak clearly in order to be understood. I tried to speak clearly so as to be understood. Starałem się mówić wyraźnie, żeby mnie zrozumieli.

47 Zdania i zaimki względne 1. Zdania względne, czyli przydawkowe Zdania względne zostały zostały nazwane zdaniami przydawkowymi, bo tak określane są w języku polskim. W języku angielskim nazywamy je 'relative clauses', czyli zdania względne, i taką nazwą będziemy operowali w tym rozdziale. 2. Zdania względne ograniczające Spójrzmy na poniższe przykłady: The river which/that flows through Paris is the Seine. Rzeka, która przepływa przez Paryż, to Sekwana. Podmiot tego zdania (the river) należy do bardzo licznej grupy - rzek są na świecie tysiące. Zdanie względne (which flows through Paris) wskazuje na jedną, konkretną rzekę, czyli ogranicza grupę rzek do

48 jednej (the Seine). Zdanie względne ograniczające jest bardzo istotną częścią całej wypowiedzi - gdyby je pominięto, wypowiedź ta byłaby w zasadzie pozbawiona sensu: The River is the Seine. A oto inne przykłady zdań względnych ograniczających: The man who invented the telephone was Alexander Graham Bell. The girl who cried in the cinema is my daughter's school friend. The woman whose husband was kidnapped appeared on TV yesterday. The song (which) l heard on the radio a couple of days ago was 'The White Flag' by Dido. Człowiekiem, który wynalazł telefon, był Aleksander Graham Bell. Dziewczynka, która płakała w kinie, jest szkolną koleżanką mojej córki. Kobieta, której męża porwano, pojawiła się wczoraj w telewizji Piosenka, którą usłyszałem kilka dni temu w radio, to "The White Flag" śpiewana przez Dido.!!! W języku angielskim w zdaniach względnych ograniczających nie stawiamy przecinka!

49 3. Zdania względne opisujące A teraz przeanalizujmy następujące przykłady: The Danube, which is the longest river in Europe, flows through Vienna, Budapest and other big cities. Dunaj, który jest najdłuższą rzeką w Europie, przepływa przez Wiedeń, Budapeszt i inne wielkie miasta. W tym zdaniu mowa jest o konkretnej rzece - Dunaju. Zdanie względne nie wskazuje jednej rzeki spośród wielu, a tylko dostarcza dodatkowych informacji o niej: "jest najdłuższą rzeką w Europie". Gdyby zdanie względne opisujące zostało pominięte, pozostałoby mniej treściwe, ale jednak sensowne zdanie: The Danube flows through Vienna, Budapest and other big cities.!!! Dodatkowa informacja - czyli zdanie względne opisujące - podawana jest pomiędzy przecinkami.

50 A oto inne przykłady zdań względnych opisujących: Few people realize that Alexander Graham Bell, who is known as the inventor of the telephone, also invented the gramophone. Mrs Eastwood, who lives next door, has bought a ferocious rottweiler. Jeremy, whose sister was married last month, got engaged to a girl he met at the wedding. The film 'The Return of the King', which I saw last Sunday, has earned a lot of money so far. Mało osób zdaje sobie sprawę z tego, że Aleksander Graham Bell, który znany jest jako wynalazca telefonu, wynalazł także gramofon. Pani Eastwood, która mieszka po sąsiedzku, kupiła sobie ostrego rottweilera. Jeremy, którego siostra wyszła za mąż w zeszłym miesiącu, zaręczył się z dziewczyna poznaną na weselu. Film "Powrót króla ", który widziałem w zeszłą niedzielę, jak dotąd zarobił już sporo pieniędzy.

51 4. Zaimki względne Poniższa tabela przedstawia zaimki względne wraz z przykładami ich użycia: Who which That Oznacza kto, który; używany jest wyłącznie w odniesieniu do osób Oznacza co, który; Używany jest wyłącznie w odniesieniu do rzeczy Oznacza kto, co, który; używany jest zarówno w odniesieniu do osób, jak i do rzeczy, szczególnie w potocznym języku The woman who lives next door turned out to be my friends aunt. Kobieta, która mieszka naprzeciwo, okazała się być ciotka mojego przyjaciela. The secretary, who answered the phone, told me that I had been sacked. Sekretarka, któr odebrała telefon, powiedziała mi że zostałem wyrzucony z pracy. This is the car which my dad gave me. To jest samochód, który dał mi mój tato. The steelwoks, which I work for, is going bankrupt. Huta, dla której pracuję, bankrutuje. He told a joke that was very funny.. Powiedział dowcip, który był bardzo smieszny..!!! Użycie zaimka that w zdaniach względnych opisujących jest nieprawidłowe.

52 whose whom Oznacza którego, której; używany jest w odniesieniu do ludzi oznacza którego; używany jest w odniesieniu do osób, szczególnie w języku oficjalnym That s the man whose dog bit me. To jest mężczyzna, którego pies mnie pogryzł. Mr Black, whose daughter works with me, is a bus driver. Pan Black, którego córka pracuje ze mną, jest kierowcą autobusu. The man whom to whom I gave the money is our accountant. Mężczyzna, któremu dałem pieniądze jest naszym księgowym. Mr Finn, whom I gave the money, is our accountant. Pan Finn, któremu dałem pieniądze, jest naszym księgowym. The man to whom I gave the money is MrFinn,our accountant. Mężczyzną,któremu dałem pieniądze,jest pan Finn,nasz księgowy.

53 where oznacza gdzie, w którym; używany jest w odniesieniu do miejsc The place we stayed was fantastic. Miejsce,w którym przebywaliśmy było fantastyczne. Podkarpacie, where I live, is a beautiful region of Poland. Podkarpacie, gdzie mieszkam, to piękny region Polski. 5. Podsumowanie Zdania względne ograniczające 1. Precyzują, o jaką osobę lub rzecz chodzi: The man whom I met last week.. 2. Nie zawierają przeciników: The man whom I met last week is a miner. Zdania względne opisujące 1. Dostarczają dodatkowych informacji o sprecyzowanej już osobie lub rzeczy: Peter, who I met yesterday 2. Zdanie względne opisujące ograniczone jest przecinkami: Peter, who I met yesterday, is a friend of mine.

54 3. Jeśli zaimek (who,which itp.) występuje w funkcji dopełnienia, możliwe jest jego pominięcie: The man who/that I met last week 3. Nie można pominąć zaimka w żadnej sytuacji: Peter, who I met yesterday lub The man I met last week ale The man who/that met me (nie można opuścić zaimka, ponieważ występuje on w funkcji podmiotu) 4. W mowie potocznej zamiast who i which możemy użyć that: The man who/that I met last week.. The car which/that she bought 4. Użycie that jest niedopuszczalne: Peter, who I met yesterday, You car, which you are so proud of,

55 A teraz porównajmy: zdania względne ograniczające My sister who lives in London is a lawyer. Moja siostra, która mieszka w Londynie, jest prawnikiem. Ta siostra, która mieszka w Londynie jest prawnikiem, druga - która mieszka gdzie indziej - ma inny zawód. zdania względne opisujące My sister, who lives In London, is a lawyer. Moja siostra, która mieszka w Londynie, jest prawnikiem. Mam tylko jedną siostrę i jest on prawnikiem, a to, że mieszka w Londynie to tylko dodatkowa informacja.

56 Czasowniki nieregularne Czasownik Past Tense Past Participle Polski odpowiednik Be Was/were Been Być Bear Bore Born Rodzić Beat Beat Beaten Bić Become Became Become Stawać się Begin Began Begun Zaczynać (się) Bend Bent Bent Zginać (się) Bet Bet Bet Zakładać się Bite Bit Bitten Gryźć Bleed Bled Bled Krwawić

57 Blow Break Bring Build Buy Catch Choose Come Cost Cut Dig Do Draw Drink Drive Blew Broke Brought Built Bought Caught Chose Came Cost Cut Dug Did Drew Drank Drove Blown Broken Brought Built Bought Caught Chosen Come Cost Cut Dug Done Drawn Drunk Driven Dmuchać Łamać Przynosić Budować Kupować Łapać Wybierać Przychodzić Kosztować Ciąć Wykopywać Robić Rysować Pić Jechać, prowadzić

58 Eat Fall Feel Fight Find Fly Forget Forgive Get Give Go Grow Hang Have Hear Ate Fell Felt Fought Found Flew Forgot Forgave Got Gave Went Grew Hung Had Heard Eaten Fallen Felt Fought Found Flown Forgotten Forgiven Got/gotten Given Gone Grown Hung Had Heard Jeść Spadać Czuć się Walczyć Znajdować Latać Zapominać Wybaczać Dostawać Dawać Iść, jechać Rosnąć Wisieć, wieszać Mieć Słyszeć

59 Hide Hid Hidden Chować, ukrywać Hit Hit Hit Uderzać Hold Held Held Trzymać Hurt Hurt Hurt Ranić Keep Kept Kept Trzymać Know Knew Known Wiedzieć, znać Lay Laid Laid Kłaść Lean Leant Lent Opierać (się) Learn Learnt/learned Learnt/learned Uczyć się Leave Left Left Zostawiać, opuszczać Lend Lent Lent Pożyczać (komuś) Let Let Let Pozwalać Lie Lay Lain Leżeć Lose Lost Lost Tracić, gubić Make Made Made Robić

60 Mean Meet Pay Put Read Ride Ring Rise Run Say See Sell Send Set Shake Meant Met Paid Put Read Rode Rang Rose Ran Said Saw Sold Sent Set Shook Meant Met Paid Put Read Ridden Rung Risen Run Said Seen Sold Sent Set Shaken Znaczyć Spotykać Płacić Kłaść Czytać Jeździć (rowerem, konno) Dzwonić Podnosić się Biegać Powiedzieć Widzieć Sprzedawać Wysyłać Ustawiać Potrząsać, wstrząsać

61 Shine Shoot Show Shut Sing Sink Sit Sleep Spend Stand Steal Strike Swear Swim Take Shone Shot Showed Shut Sang Sank Sat Slept Spent Stood Stole Struck Swore Swam Took Shone Shot Shown Shut Sung Sunk Sat Slept Spent Stood Stolen Struck Sworn Swum Taken Świecić Strzelać Pokazywać Zamykać Śpiewać Tonąć Siedzieć, siadać Spać Spędzać, wydawać Stać Kraść Uderzać, wybijać Przysięgać, przeklinać Pływać Brać

62 Teach Taught Taught Uczyć Tear Tore Torn Drzeć Tell Told Told Powiedzieć, kazać Think Thought Thought Myśleć Throw Threw Thrown Rzucać Understand Understood Understood Rozumieć Wake Woke Woken Budzić Wear Wore Worn Nosić (ubranie) Win Won Won Wygrywać, zwyciężać Write wrote written Pisać

63 Phrasal verbs Czasowniki frazowe, zwane także phrasal verbs, składają się z czasownika głównego oraz przysłówka lub przyimka. Znaczenie czasownika frazowego często odbiega zasadniczo od znaczenia czasownika głównego. Poniższa lista zawiera 60 najczęściej spotykanych phrasal verbs. Be over Skończyć się The game s over. You ve lost. Koniec gry. Przegrałeś. Blow out Zdmuchnąć John blew out all sixteen candles on his birhday cake. John zdmuchnął wszystkie szesnaście świeczek na swoim torcie urodzinowym.

64 Blow up Wysadzić (w powietrze) The bomb blew up the whole building. Bomba wysadziła cały budynek. Nadmuchać She blew up her balloon. Nadmuchała swój balonik. Break down Break out Zepsuć się My mobile broke down and I couldn t call you. Mój telefon się zepsuł i nie mogłem zadzwonić. Wybuchnąć (o wojnie, epidemii) The fire broke out early this morning. Pożar wybuchł dzisiaj wcześnie rano..

65 Bring up Wychowywać She was brought up in Denmark. Ona wychowała się w Danii. Call off Odwołać The concert has been called off. Koncert został odwołany. Carry on Kontynuować Actually,to carry on we need more money. W zasadzie,aby kontynuować potrzebujemy więcej pieniędzy. Carry out Wykonać, spełnić R&D are carrying out a new project. Wydział rozwoju realizuje nowy projekt.

66 Catch up with Doścignąć, nadgonić She s missed a month of school because she was in hospital. Now she has to catch up witch the rest of the class. Straciła miesiąc nauki ponieważ była w szpitalu. Teraz musi nadgonić z materiałem resztę klasy. Clear away Sprzątnąć (porozrzucane przedmioty) Clear all those cups away! I need the table. Sprzątnij te kubki. Potrzebny mi jest stół. Clear up Przejaśniać się It has been raining for two hours but I think it s clearing up a bit now. Pada od dwóch godzin, ale wydaje mi się, że teraz się trochę przejaśnia.

67 Close down Zamykać (intres) Several local shops closed down when a hypermarket was opened in the area. Kilka lokalnych sklepów zostało zamkniętych po tym, jak w okolicy otworzono hipermarket. Come across Trafić (na coś przypadkiem) I came across this old photo when I was looking for my passport. Przypadkiem trafiłam na to stare zdjęcie, kiedy szukałam paszportu. Come in Wejść I herd a knock At my door so I said come in. Usłyszałem pukanie do drzwi, więc powiedziałem proszę. Come on Dalej, chodź (do kogoś, kto się ociąga) Come on! Don t be afraid. Dalej, chodź! Nie bój się.

68 Die out Wyginąć Dinosaurs died out millions of years ago. Dinozaury wyginęły miliony lat temu. Do up Odnowić, odmalować The walls are so dirty! We must have the room done up! Te ściany są takie brudne! Musimy odnowić ten pokój! Do without Poradzić sobie(bez czegoś), obejść się (bez czegoś) I had to do without a telephone for a month. Musiałam radzić sobie bez telefonu przez miesiąć. Fill In Wypełniać Fill In his form sir, and I ll see what can be done about your situation. Proszę wypełnić ten formylarz, a ja zobacz e, co się da zrobić w Pańskiej sprawie. Find out Dowiedzieć się, zorientować się, odkryć

69 I couldn t find out what was wrong with his machine. Nie mogłem się zorientować, co jest nie tak z tym urządzeniem. Get back Odzyskać I ve lent him that book and I m afraid I won t be able to get it back. Pożyczyłem mu tę książkę I obawiam się, że nie będę mógł jej odzyskać. Get up Wstać(z łóżka) What time do you usually get up? O której zwykle wstajesz? Give away Zdradzić You shouldn t give away secrets. Nie powinineś zdradzać tajemnic.

70 Give up Zrezygnować I tired to climb the mount for the second time but finally I gave up. Próbowałem wspiąć się na szczyt już po raz drugi ale poddałem się. Go back Wrócić, cofnąć się I have to go back- I forgot my umbrella. Muszę się wrócić- zapomniałem parasola. Go on Kontynuować Go on. It has really been interesting.i m listening. Kontynuuj, proszę.to naprawdę było interesujące. Ja słucham. Go out Wychodzić I d like to go out.i don t remember doing so. Mam ochotę gdzieś pójść. Nie pamiętam kiedy ostatnio to robiłam

71 Go through Przechodzić (przez coś), przeżywać You can t even imagine what I had to go through when you were arrested. Nawet nie jesteś w stanie sobie wyobrazić, przez co musiałem przejść,kiedy zostałem aresztowany. Go up Podnieść się, pójść w górę (ceny) The price of petrol has been going up recently. Cena paliwa idzie ostatnio w górę. Grow up Dorosnąć I m going to be a pilot when I grow up. Będę pilotem, jak dorosnę. Hold on Zaczekać (przy telefonie) Hold on a minute I will put you through. Proszę chwileczkę zaczekać, łączę.

72 Keep on Kontynuować She kept on talking and I couldn t say a word. Mówiła I mówiła, a ja nie mogłem nawet słowa wtrącić. Let down Zawieść Don t let me down. Nie zawiedź mnie. Let In Wpuścić Never let the strangers in. Nigdy nie wpuszczaj obcych. Look after Opiekować się I look after my sister s children when she s away. Opiekuję się dziećmi siostry gdyn jej nie ma.

73 Look for Szukać She s looking for her purse and can t find it anywhere. Ona szuka portmonetki i nie może jej nigdzie znaleźć. Look forward to Look up Oczekiwać, czekać z niecierpliwością I m looking forward to seeing you in Paris. Z niecierpliwością oczekuję na spotkanie w Paryżu. Sprawdzić (w słowniku, rozkładzie jazdy, książce telefonicznej) I don t know his Word. I ll look it up in the dictionary. Nie znam tego słowa. Sprawdzę je w słowniku. Make up Wymyślić, zmyślić I have just made it up. Po prostu to wymysliłem.

74 Move In Wprowadzić się This is my new flat. I moved in two weeks ago. To moje nowe mieszkanie. Wprowadziłam się dwa tygodnie temu. Move out Wyprowadzić się We are going to move out next month. Wyprowadzamy się w przyszłym miesiącu. Pay back Zwrócić, oddać (pieniądze) One should always pay debts back. Powinno się spłacać długi. Pick up Podnosić, zbierać,podwozić We will pick you up to the airport. Podzrzucimy Cię na lotnisko.

75 Put aside Odkładać (pieniądze) Mary tries to put aside $20 every month. Mary stara się odłożyć 20 dolarów każdego miesiąca. Put back Odkładać na miejsce Put the plates back after you ve washed them. Odłóż talerze na miejsce, kiedy je już umyjesz. Put off Przekładać (na później) The meeting has been put off because of the delayed flights. zspotkanie zostało przełożone z powodu opóźninych lotów. Put on Zakładać (ubranie) I put on my shirt and left the room. Założyłem koszulę I wyszedłem z pokoju.

76 Put up with Znosić I won t put up with his rudeness any longer. Nie zamierzam dłużej znosić jego impertynencji. Run away Uciekać She ran away from home. Uciekła z domu. Run into Wpaść, wjechać The car ran into the wall. Samochód wjechał w mur. Set off Wyruszyć We set off early in the morning. Wyruszyliśmy wcześnie rano.

77 Set up Zakładać (biznes, organizcję) I m going to set up a new business. Za kilka lat zamierzam założyć własny interes. Take after Być podobnym I take after my dad. Jestem podobny do mojego taty. Take down Zapisać, zanotować I took down everything Jerry said. Zanotowałem wszystko, co powiedział Jerry. Take off Zdjąć (ubranie) Mike took off his clothes and went to bed. Mike zdjął ubranie i poszedł spać.

78 Take up Zabrać się (za coś) You should take up a sport to be healthier. Powinienes zacząć uprawiać sport żeby być zdrowszym. Think over Przemyśleć I am not sure. I have to think everything over. Niejestem pewien. Muszę to wszystko przemyśleć. Turn down Odrzucić I turned down her application. Odrzuciłem jej podanie. Wash up Zmywać (naczynia) Why don t you wash up after dinner today, Sue. A może pozmywasz po obiedzie, Sue.