RECENZJA rozprawy doktorskiej Mgr inż. Macieja Antczaka pt. Algorytmiczne aspekty modelowania i ewaluacji biomolekuł
|
|
- Szymon Kozłowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Data: Toruń, 20 kwietnia, 2013 L. Dz. Prof. dr hab. Wiesław Nowak Zespół Teoretycznej Biofizyki Molekularnej Instytut Fizyki Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Toruń, ul. Grudziądzka 5 RECENZJA rozprawy doktorskiej Mgr inż. Macieja Antczaka pt. Algorytmiczne aspekty modelowania i ewaluacji biomolekuł Współczesna nauka nie może w zasadzie obyć się bez komputerów. Obliczenia numeryczne czy inne analizy prowadzone na wysokowydajnym sprzęcie przynoszą informacje niemożliwe do uzyskania innymi sposobami. Ogromny postęp w dziedzinie badań komputerowych zawdzięczamy z jednej strony rewolucji technologicznej i błyskawicznie spadającym cenom sprzętu, z drugiej strony wysiłkowi programistów, którzy poświęcają życie by tworzyć coraz lepsze i wydajniejsze kody. Trudno jest przecenić znaczenie metod komputerowych w biologii strukturalnej. Odkrywanie tajników DNA, RNA, białek jest możliwe dzięki wspieranej komputerowo analizie struktury tych typów biocząsteczek. Walczymy o poznanie struktur, bo one warunkują funkcje biologiczne. Z kolei dobre zrozumienie funkcji podstawowych elementów komórek pozwala żywić nadzieję na opracowanie metod zachowania przez długi czas w dobrej sprawności rozmaitych organizmów żywych, w tym nas samych. Stawka walki o prawdę na temat struktur jest zatem wysoka. Niestety, natura fizyczna i matematyczna problemu poznania struktur natywnych biocząsteczek jest skomplikowana. Znamy już blisko 100 milionów sekwencji różnych białek czy DNA. Niekiedy subtelne zmiany w budowie biopolimeru prowadzą do dramatycznej zmiany funkcji. Poznanie metodami doświadczalnymi tych wszystkich układów jest obecnie z wielu względów niemożliwe, a nasze bazy zawierają zaledwie ok struktur przestrzennych (0.1 % znanych sekwencji). Marzeniem badaczy-biologów jest znalezienie algorytmu pozwalającego w sposób pewny i wiarygodny przewidzieć czy obliczyć strukturę 3D biocząsteczki ze znanej wcześniej sekwencji aminokwasów czy nukleotydów. Problem ten, mimo znacznych wysiłków wielu grup badawczych, nie jest jeszcze rozwiązany, chociaż należy do najważniejszych i najpopularniejszych problemów bioinformatyki. Badania w tym zakresie prowadzone są w wielu czołowych laboratoriach światowych, obejmują poszukiwanie algorytmów zwijania białek czy kwasów nukleinowych, oraz (bardzo ważne zadanie) konstrukcji i oceny wiarygodności modeli komputerowych biopolimerów. 1
2 Przedstawiona mi do oceny praca doktorska mgr inż. Macieja Antczaka, napisana pod kierunkiem dr hab. inż. Marty Kasprzak, prof. PP oraz promotora pomocniczego dr inż. Piotra Łukasiaka, w Instytucie Informatyki Politechniki Poznańskiej, wpisuje się w ten ważny i aktualny nurt badań. Rozprawa poświecona jest poszukiwaniu nowych metod i algorytmów numerycznego przewidywania struktur trzeciorzędowych cząsteczek RNA oraz nowych komputerowych metod oceny jakości modeli przestrzennych struktur biopolimerów. Zadanie jakie otrzymał doktorant do rozwiązania jest zatem ważne, aktualne i ambitne. Szczegółowymi celami recenzowanej rozprawy było (i) opracowanie nowego sposobu przewidywania struktury RNA w oparciu o sekwencję i strukturę drugorzędową, w szczególności zaprojektowanie oraz implementacja specjalnej obiektowo-relacyjnej bazy danych (ii) opracowanie nowej metody wspierającej identyfikację prawidłowo lub nieprawidłowo zbudowanych motywów hipotetycznych struktur biopolimerów (iii) opracowanie i implementacja nowej metody obliczeniowej do ewaluacji jakości modeli przestrzennych białek bez odwoływania się do struktury referencyjnej. Należy podkreślić, że cele te obejmowały zaprojektowanie nowych algorytmów, implementacje nowych metod w postaci nowych programów komputerowych, korzystających w części z danych uzyskiwanych z innych kodów. Badane były problemy optymalizacji obliczeń i problemy zwiększania wydajności poprzez obliczenia współbieżne. Moim zdaniem, cel ogólny i cele szczegółowe, sprecyzowane w rozdziale 1.2 rozprawy, zostały w pełni osiągnięte. Praca, licząca 228 stron (+16 stron nie numerowanych), składa się z czterostronicowego streszczenia w jęz. angielskim, spisu treści, spisu rysunków, spisu tabel, spisu algorytmów, sześciu rozdziałów, podsumowania, trzech dodatków oraz bibliografii liczącej 226 pozycji. Tytuł rozprawy jest, moim zdaniem, nieco zbyt skrótowy, być może zamiast frazy ewaluacji biomolekuł należałoby użyć dokładniejszego sformułowania ewaluacji struktury biomolekuł. Podział i układ treści jest prawidłowy. Brakuje często zamieszczanego w tego typu rozprawach wykazu skrótów. Przedstawię kolejno ocenę rozdziałów i uwagi merytoryczne na ich temat. Uwagi formalne podam w dalszej części recenzji. 2
3 Streszczenie angielskie poprawnie przedstawia problemy badawcze, zastosowane podejście, główne wątki analizowane w rozprawie i najważniejsze rezultaty. W rozdziale 1.1 Autor z dużą swadą, a nawet nieco pompatycznie ( wybuch bezprecendensowej aktywności dotyczącej sekwencjonowania genomów ) opisał znacznie bioinformatyki we współczesnej biologii molekularnej. Podrozdział ten zawiera dużo pożytecznych odnośników, świadczy o dobrej orientacji w literaturze i daje odpowiednie tło historyczne do dalszych wywodów. Znalazłem w nim kilka nieścisłości, np. chemiczne próbkowanie metodą SHAPE wprowadza raczej więzy strukturalne, niż wiązania strukturalne (str. 8). W metodzie Floresa przewidywania struktury RNA stosuje się dynamikę molekularną w przestrzeni współrzędnych wewnętrznych, a nie wewnątrzcząsteczkową dynamikę przestrzeni współrzędnych. W rozdziale 2, ( Podstawowe pojęcia biologiczne, 20 str.) przedstawiono w zwięzły sposób główne pojęcia biologiczne wymagane do zrozumienia dziedziny, do której stosowane są rozwijane algorytmy i metody. Informacje tam zebrane mają w znacznej części charakter podręcznikowy, jednak ich przytoczenie uważam za celowe. W podrozdziale 2.3 pojawia się opis ważnej koncepcji lokalnych deskryptorów struktur białkowych, stosowanych w dalszej części rozprawy. Rozdział ten czyta się dobrze. Mam pewne zastrzeżenia do jakości rysunku 2.1, na którym zasady azotowe DNA i RNA są przedstawione w wysoce amatorski sposób. Na dodatek we wzorach strukturalnych przykładowych nukleotydów brakuje zaznaczonych ładunków ujemnych w grupie fosforanowej, co może wywołać wrażenie, iż w tych cząsteczkach tlen jest jednowartościowy. Pewne sformułowania zastosowane w tym rozdziale są nieścisłe ( zasady budują cząsteczki kwasów nukleinowych, str. 14), ( struktura chemiczna.. powstała w efekcie spojenia.., ibid.). Wiązania wodorowe nie zachodzą pomiędzy zasadami, a występują (str. 17). W opisie translacji (str. 19) powinna być informacja, że białka są produktami, a nie jak błędnie podano substratami. Zadanie kod genetyczny występuje w postaci.. chromosomu (str. 21) jest moim zdaniem mylące kod genetyczny to tabela tłumacząca jak zasady kodują aminokwasy. W analizach funkcji energii białek nie uwzględnia się wagi a raczej masę aminokwasów (str. 28). Miejsca, w których wiążą się ligandy biochemicy nazywają miejscami wiązania (ang. binding sites), nie są to jak pisze Autor miejsca dowiązania (termin informatyczny) (str. 29). Nie jest dla mnie jasne co Autor rozumie przez termin stosunkowo inny geometryczny kształt opisują pojęcie grup deskryptorów (str. 34). 3
4 Rozdział 3, jak głosi jego tytuł, zawiera podstawowe definicje z zakresu kombinatoryki i informatyki. Mogłoby się wydawać, że ten fragment rozprawy nie jest potrzebny, bowiem wszystko i tak jest w Wikipedii. Uważam jednak, że ten słusznie poświęcono tych 16 stron na spójne przedstawienie głównych pojęć informatycznych, jakie są stale używane w dalszej części rozprawy. Oczywiście wprawny informatyk wie to wszystko, co zawiera ten rozdział, jednak potencjalnymi czytelnikami recenzowanej rozprawy mogą być też biolodzy parający się bioinformatyką i analizą struktur bimolekularnych, a w tym przypadku, zgrabnie napisany przegląd pojęć i definicji informatycznych będzie miłą pomocą w studiowaniu metod zaproponowanych przez doktoranta. W szczególności przydatna jest, opisana w tym rozdziale, praktyka optymalizacji przetwarzania i projektowania algorytmów współbieżnych. Zasadniczo nowe rozważania i wyniki znajdziemy w rozdziale 4 ( Nowe rozwiązania informatyczne dla modelowania struktur przestrzennych RNA ) i następnych. Przedstawiono w nim główne cechy systemu RNAComposer do przewidywania struktur przestrzennych 3D RNA oraz wyniki eksperymentów obliczeniowych przeprowadzonych przy pomocy tego systemu. System ten został opracowany w ośrodku poznańskim przez szersze grono badaczy, jest opublikowany w prestiżowym czasopiśmie Nucleic Acids Res. (M.Popenda, M.Szachniuk, M. Antczak i in. 40 (2012) e112), zaś w rozdziale 4 znajduje się ciekawa analiza informatyczna tego systemu. Nie znalazłem informacji, jaką część systemu stworzył osobiście doktorant, jednak sam pomysł, co najmniej dwie implementacje pozwalające na prace w trybie serwera sieciowego i przetwarzanie wsadowe, możliwości wizualizacyjne, a przede wszystkim skuteczność modelowania i wydajność przewyższające rozwiązania konkurencyjne oceniam bardzo wysoko. System ten na pewno jest potrzebny społeczności naukowej i na pewno z upływem lat będzie zyskiwał na popularności wśród użytkowników z całego świata. Jednym ze wstępnych kroków w modelowaniu RNA jest budowa słownika fragmentów, tutaj zrealizowanego w postaci relacyjno-obiektowej bazy danych (FraBabe) zawierającego ponad 190 tys. motywów przestrzennych. Do optymalizacji fragmentów zastosowano pole siłowe CHARMM (która wersja?). Byłbym ciekaw, czy system pozwala na tym etapie tworzyć alternatywne modele fragmentów, optymalizowane dowolnym polem siłowym (np. AMBER). Następnie program RNAComposer dokonuje fragmentacji struktury drugorzędowej badanego RNA, wyszukuje wg wielu kryteriów odpowiednie bloki strukturalne w basie i łączy wybrane motywy przestrzenne w hipotetyczne modele RNA, które są potem optymalizowane ze względu na pewne funkcje energii najpierw w przestrzeni kątów torsyjnych (CYANA) a na końcu w przestrzeni kartezjańskiej. Pan mgr inż. M. Antczak w omawianym rozdziale prezentuje bardzo ciekawe i potrzebne analizy jakości modeli przestrzennych uzyskanych przy pomocy 4
5 tego systemu. Zgodnie z intuicją modele budowane z bloków o dużym podobieństwie sekwencyjnym mają wysoką jakość, natomiast gorzej wypadają te przypadki gdzie podobnych wzorców brakuje. Na tle konkurencyjnych programów (MC/Fold, ifoldrna) jakość stereochemiczna (Tab.4.7) analizowanych modeli jest bardzo dobra. Grupa badawcza ( adamiak ) brała udział w konkursie przewidywania struktur RNA, wyniki przewidywania lokują program w środku stawki. Oczywiście analizy tutaj omawiane są z natury rzeczy ograniczone i trudno ekstrapolować, że RNAComposer stanie się dominującym narzędziem bioinformatycznym, Jednak pewne cechy tego systemu dają sporą wartość naukową: możliwość badania bardzo dużych modeli (do 500 nt) oraz zapewnienie dobrej wydajności w przetwarzaniu współbieżnym. Wyniki eksperymentów obliczeniowych doktoranta, prezentowane w rozdziale 4 pokazują, że skalowanie ładnie zbliża się do liniowego. Uzyskano to, m.in., dzięki algorytmom (A6 i A7, str. 75 i 77) współbieżnego wykonywania zapytań do bazy (programowanie dynamiczne - algorytm plecakowy) i współbieżnego przetwarzania samej konstrukcji modelu. Osiągnięcia informatyczne przedstawione w tym rozdziale, a zwłaszcza fakt uruchomienia dobrej jakości wydajnego serwera RNAComposer oceniam bardzo wysoko. Nieco inną tematykę rozwija doktorant w obszernych rozdziałach 5 (18 str.) i 6 (42 strony). Zajmuje się tutaj problemem oceny (ewaluacji) uzyskanych z modelowania komputerowego struktur przestrzennych biomolekuł. Temat ten jest aktualny, zwłaszcza w kontekście konkursów CASP. W rozdziale 5 analizowane są przypadki w których ewaluacja może być oparta o jakąś wzorcową strukturę referencyjną, zaś w rozdziale 6 zadnie jest znacznie trudniejsze: jak ocenić model, jeśli nie ma do czego porównać. Niestety, w szybko rozwijającej się biologii molekularnej coraz częściej mamy do czynienia z tą drugą sytuacją. Dyskusja problemu ewaluacji, typowych miar, stosowanych w literaturze podejść jest na bardzo wysokim poziomie i pokazuje oczytanie i erudycja doktoranta w tej tematyce. W rozdziale 5 opisana jest nowa metoda ewaluacji jakości modeli. Nowością jest tutaj zastosowanie swobody w definiowaniu zakresu przestrzennego porównywanych modeli zaimplementowane w wyborze tzw. wektora poziomów szczegółowości analizy. Sam pomysł wydaje się dość prosty, jego implementacja już nie jest trywialna. Autor rozprawy prezentuje narzędzia napisane w języku Java oraz szereg (obecnie 5) pomysłowych sposobów graficznej reprezentacji wyników analizy modelu (narzędzie Gnuplot). Nie warto w tej recenzji omawiać szczegółów technicznych przyjętych rozwiązań, chcę tylko zwrócić uwagę na jedną pozytywną cechę programista skupia się tutaj na wygodzie użytkownika, widać troskę o elastyczność w reprezentowaniu danych i silną współpracę z praktykami zajmującymi się ocenianiem modeli. 5
6 Realizując ten software doktorant pokazał, że jego umiejętności informatyczne nie są abstrakcyjne, zaś opracowane kody są dostępne (WWW) ogółowi badaczy. (NB. Próbowałem korzystając ze strony WWW utworzyć wykresy z analiz z białym tłem, nadające się do wstawienia do drukowanego raportu czy publikacji nie wiem czy jest to możliwe, na pewno byłby przydatne.) Bardzo ciekawy jest rozdział 6, a zwłaszcza szeroko opisany problem oceny jakości modeli przestrzennych w sytuacji gdy nie ma wzorca. Autor proponuje by skorzystać z podejścia deskryptorowego, rozwijanego w grupie dr Fidelisa. Deskryptory w białkach są liczne i przy odpowiedniej definicji dobrze opisują konformacje przestrzenne (kształty). Najpierw w oparciu o dostępne dane strukturalne ( domen białkowych) buduje się bibliotekę deskryptorów (> 1.5 mln), z których zachowuje się do dalszych analiz tylko wybrany podzbiór deskryptorów trójsegementowych. Z deskryptorów tworzy się grupy. Dobór algorytmu podziału na grupy był przedmiotem badań doktoranta, wybrano algorytm oparty na drzewie przeszukiwań. W oparciu o ten algorytm utworzono użyteczną bibliotekę grup różnych konformacji. W rozdziale tym analizowana jest też procedura współbieżnego budowania takiej przykładowej biblioteki. Wersja równoległa uzyskała spodziewane przyśpieszenie. Zastanawia mnie jednak celowość wkładania wysiłku w optymalizację budowy biblioteki wydaje się, że proces ten jest robiony w gruncie rzeczy tylko raz, i nawet jeśli budowanie jest kosztowne, to nie zdarza się ono często. Ciekawym pomysłem jest zaproponowanie, aby rolę struktury referencyjnej w procedurze oceny stanowiła właśnie ta biblioteka. W każdej grupie deskryptorów określa się rozkłady statystyczne a następnie bada się odchylenia analizowanego motywu strukturalnego od tych rozkładów, obliczonych dla strukturalnie podobnych grup. W gruncie rzeczy autor stosuje kilka metod ewaluacji opartych na tym ogólnym schemacie. Szkoda, że metody te nie zostały w pracy jakoś konkretnie nazwane, np. metoda M1, M2, M2a itd., łatwiej byłoby je omawiać i porównywać. Dodatkowym problemem związanym z prezentacją wyników jest to, że ewaluacje można robić na poziomie lokalnym i globalnym, co dodatkowo zwiększa rozmaitość badanych metod/opcji i utrudnia dyskusję. W rozdziale tym widzę spore zacięcie badawcze doktoranta próbowane są różne pomysły i podejścia, pisane kody realizujące te pomysły, analizowana jest efektywność numeryczna proponowanych metod ewaluacji jakości struktur. Do oceny metod oceny zaprzęgnięto elementy analizy statystycznej i program STATISTICA (podrozdz. 6.4). Dobrze uzasadniony jest dobór białek testowych. Uzyskano obszerne wyniki, które prowadza do kilku wniosków praktycznych: okazuje się, m.in. ze najlepiej w zagadnieniach oceny opartej na funkcjach molekularnych sprawdza się DIFREQA ponieważ zawiera ona w sobie efektywną wiedzę o energii swobodnej badanych konformacji 6
7 białkowych. Innym cennym spostrzeżeniem jest zalecenie, by konstruować biblioteki grup deskryptorów w oparciu o minimalną liczbę deskryptorów w grupie. Ważne jest też ostrzeżenie przy bardzo błędnych strukturach, lub mało zróżnicowanych modelach proponowana metoda ewaluacji zawodzi. Ciekawe dla mnie było też zgromadzanie argumentów z doświadczeń komputerowych, za tym, że w niektórych sytuacjach ewaluacja dokonywana przy pomocy pojedynczych cech, np. podobieństwo sekwencyjne czy współczynnik hydrofobowości, daje najbardziej wiarygodne wyniki. Doktorant opracował też prototypowe narzędzie realizujące opisywane metody ewaluacji i wykorzystał je w dobrze rozbudowanym przykładzie pewnego syntetycznego białka Molybdopterin guanine (z CASP9). Wydaje się, że to potencjalnie użyteczne narzędzie to nie jest jeszcze udostępnione w internecie. Podsumowując merytoryczną ocenę pracy stwierdzam, ze pan mgr inż. Maciej Antczak przeanalizował dogłębnie od strony metodologicznej i algorytmicznej kilka poważnych problemów naukowych ważnych we współczesnej bioinformatyce, Zaproponował rozwiązania tych problemów i wraz z zespołem napisał odpowiednie programy. Wykonał też wiele testów komputerowych pozwalających zrozumieć lepiej naturę badanych problemów i wnoszących cenne wskazówki informatyczne do tworzenia jeszcze lepszych narzędzi dla biologii strukturalnej. Prezentowane badania, oparte na dobrym rozumieniu algorytmów i informatyki, mają dużą wartość formalną i praktyczną. Praca napisana jest na ogół poprawnym językiem, chociaż zdarzają się miejsca ze zbyt kwiecistym stylem czy wyrażenia żargonowe. Miejscami opis jest bardzo złożony, więc nie jest to prosta lektura. Redakcja pracy jest bardzo staranna, niemal nie ma w niej typowych literówek. Pewne zastrzeżenia można mieć do rysunków: na ogół teksty są podane w obcym języku (np. rys. 2.8, rys. 5.1, rys. 5.2, rys. 6.5), część jest tak mała, że staje się nieczytelna (np. rys. 1.2), część wykresów nie ma opisanych osi (rys. 6.11). Tabele czy schematy algorytmów w pseudokodzie zredagowane są starannie i nie budzą moich zastrzeżeń. Lektura rozprawy prowadzi do uwag i pytań szczegółowych, głównie o charakterze stylistycznym i edytorskim: - Str. 2 zdjęcia krystalografii rentgenowskiej niepoprawny termin (?zdjęcia kryszałów? dyfraktogramy??) - Str. 3 W efekcie impetu działania nowych technologii na polu sekwencjonowania styl - Str. 5 Koniec lat 80-tych.. był bardzo urodzajnym okresem nastąpił znaczący rozkwit wielu nowych źródeł danych.. - i styl i sens, zdanie to liczy 10 (!) linijek 7
8 - Str. 5 wybuch bezprecedensowej aktywności styl - Str. 5 dla specyficznych organizmów co to są specyficzne organizmy? - Str. 6 jest obszerny opis ale nigdzie nie pada nazwa bazy UniProt - Str. 17 w chemii raczej nie piszemy o podwójnych czy potrójnych wiązaniach wodorowych (pary mają dwa lub trzy wiązania wodorowe, wszystkie one sa pojedyncze) - Str. 17 interakcje oddziaływania - Str. 17 tą cząsteczkę tę cząsteczkę - Str.19 białka i kwasy nukleinowe są całkowicie innymi cząsteczkami biologicznymi czy są niecałkowicie inne? - Str. 23 pętle (ang coils) a nie loops? - Str. 24 ruch --. Ruchu - Str. 24 białka są krytycznie istotne? kalka? - Str. 29 sugerowaniećcząsteczek itd. błędy edytorskie w zdaniu - Str. 33 spr font we wzorze Str w rozdziale - Str. 93 natomiast - Str. 135 atomy traktowane są jako naładowane cząsteczki nie cząsteczki tylko jak już to cząstki, ale tak naprawdę w tym przybliżeniu są to ładunki punktowe. W Bibliografii, wyczerpującej, aktualnej i b. starannie zredagowanej wykryłem tylko jedną dodatkową spacje w [Bult i in. 1996] oraz braki spacji w [Hvidsten i in. 2003] oraz [Hvidsten i in. 2009b]. Pragnę zaznaczyć, że uwagi te nie pomniejszają zasadniczo wysokiej oceny całości badań. Pomimo podanych powyżej, w istocie drobnych, uwag krytycznych, uważam, że mgr inż. Maciej Antczak przygotowując swoją rozprawę doktorską wykonał wiele różnorodnych, trudnych badań i obliczeń. Opracował szereg unikatowych algorytmów przydatnych w analizie struktur biomolekuł. Uzyskał wartościowe i oryginalne wyniki. Spora część dokonań doktoranta została już opublikowana lub jest przygotowywana do publikacji w bardzo dobrych lub dobrych recenzowanych czasopismach o zasięgu światowym ( Foundations of Computing and Decision Science, Nucleic Acids Res.). 8
9 Stwierdzam, że przedłożona mi do oceny rozprawa doktorska mgr inż. Macieja Antczaka pt. Algorytmiczne aspekty modelowania i ewaluacji biomolekuł stanowi oryginalne rozwiązanie problemu naukowego i wykazuje ogólną wiedzę teoretyczną doktoranta w naukach technicznych (informatyce) oraz wykazuje umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej, tj. spełnia w zupełności wymagania ustawowe [Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, ze zm. w Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz oraz w Dz. U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455] i zwyczajowe stawiane rozprawom doktorskim. Wnoszę zatem o dopuszczenie Pana Macieja Antczaka do dalszych etapów przewodu doktorskiego. Uważam, że praca ta zasługuje na wyróżnienie, jeśli spełnia warunki formułowane przez Politechnikę Poznańską. 9
Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. Streszczenie. Czas realizacji. Podstawa programowa
Autorzy scenariusza: SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... XI. Wprowadzenie i biologiczne bazy danych. 1 Wprowadzenie... 3. 2 Wprowadzenie do biologicznych baz danych...
Przedmowa... XI Część pierwsza Wprowadzenie i biologiczne bazy danych 1 Wprowadzenie... 3 Czym jest bioinformatyka?... 5 Cele... 5 Zakres zainteresowań... 6 Zastosowania... 7 Ograniczenia... 8 Przyszłe
Bardziej szczegółowoRozprawy doktorskiej mgr Anny Marii Urbaniak-Brekke. pt.: Aktywność społeczności lokalnych w Polsce i Norwegii
dr hab. Andrzej Rokita, prof. nadzw. Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Recenzja Rozprawy doktorskiej mgr Anny Marii Urbaniak-Brekke pt.: Aktywność społeczności lokalnych w Polsce i Norwegii w
Bardziej szczegółowoDo uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia (studia inżynierskie) na kierunku BIOTECHNOLOGIA wymagane są wszystkie poniższe efekty kształcenia
Kierunek studiów: BIOTECHNOLOGIA Forma studiów: stacjonarne Rodzaj studiów: studia pierwszego stopnia - inżynierskie Czas trwania studiów: 3,5 roku (7 semestrów, 1 semestr - 15 tygodni) Liczba uzyskanych
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Zbigniew Czarnocki Warszawa, 3 lipca 2015 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii
prof. dr hab. Zbigniew Czarnocki Warszawa, 3 lipca 2015 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Recenzja pracy doktorskiej Pana mgr Michała Smolenia, zatytułowanej Modyfikacja N-heterocyklicznych karbenów
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Pradeep Kumar pt. The Determinants of Foreign
Prof. dr hab. Sławomir I. Bukowski, prof. zw. Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny Im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu Wydział Ekonomiczny Katedra Biznesu i Finansów Międzynarodowych Recenzja rozprawy
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW WYDZIAŁ KIERUNEK z obszaru nauk POZIOM KSZTAŁCENIA FORMA STUDIÓW PROFIL JĘZYK STUDIÓW Podstawowych Problemów Techniki Informatyka technicznych 6 poziom, studia inżynierskie
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu rubidowego
Prof. dr hab. Jan Mostowski Instytut Fizyki PAN Warszawa Warszawa, 15 listopada 2010 r. Recenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu
Bardziej szczegółowoRecenzja. Warszawa, dnia 22 października 2018 r.
Warszawa, dnia 22 października 2018 r. Dr hab. Sebastian Kmiecik Wydział Chemii, Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, Warszawa email: sekmi@chem.uw.edu.pl Recenzja
Bardziej szczegółowoLingwistyczny system definicyjny wykorzystujący korpusy tekstów oraz zasoby internetowe.
Lingwistyczny system definicyjny wykorzystujący korpusy tekstów oraz zasoby internetowe. Autor: Mariusz Sasko Promotor: dr Adrian Horzyk Plan prezentacji 1. Wstęp 2. Cele pracy 3. Rozwiązanie 3.1. Robot
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW INFORMATYKA
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW INFORMATYKA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta studia drugiego stopnia ogólnoakademicki magister inżynier 1. Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoWzorcowe efekty kształcenia dla kierunku studiów biotechnologia studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 2 do Uchwały Rady Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ z dnia 19 czerwca 2018 r. w sprawie programu i planu studiów na kierunku BIOTECHNOLOGIA na poziomie studiów pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA
Symbol Efekty kształcenia dla kierunku studiów INFORMATYKA, specjalność: 1) Sieciowe systemy informatyczne. 2) Bazy danych Absolwent studiów I stopnia kierunku Informatyka WIEDZA Ma wiedzę z matematyki
Bardziej szczegółowoŻwirki i Wigury 93, Warszawa TEL.: , FAX: , E- MAIL: Dr hab. Joanna T
Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa TEL.: + 48 22 55 40 800, FAX: +48 22 55 40 801, E- MAIL: sekretariat@uw.edu.pl www.cent.uw.edu.pl Dr hab. Joanna Trylska, prof. UW tel. (22) 5540843 e- mail: joanna@cent.uw.edu.pl
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów CHEMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów CHEMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów chemia należy do obszaru
Bardziej szczegółowoPoznań, r.
Poznań, 05.07.2018 r. prof. dr hab. n. med. Leszek Romanowski Katedra Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu ul. 28 Czerwca 1956 nr 135 61-545
Bardziej szczegółowoInformatyka klasa III Gimnazjum wymagania na poszczególne oceny
Informatyka klasa III Gimnazjum wymagania na poszczególne oceny Algorytmika i programowanie Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego
Bardziej szczegółowoWebowy generator wykresów wykorzystujący program gnuplot
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Marcin Nowak nr albumu: 254118 Praca inżynierska na kierunku informatyka stosowana Webowy generator wykresów wykorzystujący
Bardziej szczegółowoEfekt kształcenia. Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną w zakresie algorytmów i ich złożoności obliczeniowej.
Efekty dla studiów pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Informatyka w języku polskim i w języku angielskim (Computer Science) na Wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych, gdzie: * Odniesienie-
Bardziej szczegółowoINFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA.
SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów informatyka i agroinżynieria i ich odniesienie do efektów obszarowych
Załącznik do uchwały nr 376/2012 Senatu UP Efekty kształcenia dla kierunku studiów informatyka i agroinżynieria i ich odniesienie do efektów obszarowych Wydział prowadzący kierunek: Wydział Rolnictwa i
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: INFORMATYKA Stopień studiów: STUDIA I STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK TECHNICZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA NAUK TECHNICZNYCH Dyscyplina
Bardziej szczegółowoOdniesienie do efektów kształcenia dla obszaru nauk EFEKTY KSZTAŁCENIA Symbol
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Wydział Informatyki i Zarządzania Kierunek studiów INFORMATYKA (INF) Stopień studiów - pierwszy Profil studiów - ogólnoakademicki Projekt v1.0 z 18.02.2015 Odniesienie do
Bardziej szczegółowoGrzegorz Ruciński. Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011. Promotor dr inż. Paweł Figat
Grzegorz Ruciński Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011 Promotor dr inż. Paweł Figat Cel i hipoteza pracy Wprowadzenie do tematu Przedstawienie porównywanych rozwiązań Przedstawienie zalet i wad porównywanych
Bardziej szczegółowoOpisy efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych Załącznik 2
Opisy efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych Załącznik 2 Aspekty kształcenia WIEDZA I stopień II stopień III stopień Wiedza dotycząca fundamentów nauk przyrodniczych (fizyki, chemii, na poziomie
Bardziej szczegółowoRECENZJA. 1. Ogólna charakterystyka rozprawy
Dr hab. inż. Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni Wydział Mechaniczny Gdynia, 18.05.2015r. RECENZJA Rozprawy doktorskiej mgr inż. Dominiki Strycharskiej pt. Techniczno-ekonomiczne aspekty wielożyłowego walcowania
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI: TEMAT LEKCJI: Postać kanoniczna funkcji kwadratowej. Interpretacja danych w arkuszu kalkulacyjnym
Autorzy scenariusza: SCENARIUSZ LEKCJI: OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. Czas realizacji. Podstawa programowa
Autorzy scenariusza: SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Bardziej szczegółowoSposoby przedstawiania algorytmów
Temat 1. Sposoby przedstawiania algorytmów Realizacja podstawy programowej 5. 1) wyjaśnia pojęcie algorytmu, podaje odpowiednie przykłady algorytmów rozwiązywania różnych problemów; 2) formułuje ścisły
Bardziej szczegółowoAutor: mgr inż. Agata Joanna Czerniecka. Tytuł: Nowa metoda obliczeniowa porównywania sekwencji białek
Sosnowiec 10-08-2017 RECENZJA rozprawy na stopień doktora nauk o zdrowiu przygotowana na zlecenie Dziekana Wydziału Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej
Bardziej szczegółowoKombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA. Marta Szachniuk
Kombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA Marta Szachniuk Plan prezentacji Wprowadzenie do tematyki badań Teoretyczny model problemu Złożoność
Bardziej szczegółowoCZAS NA MATURĘ Z BIOLOGII 2015 DLA LO
CZAS NA MATURĘ Z BIOLOGII 2015 DLA LO CZAS NA MATURĘ Z BIOLOGII 2015 dla LO Termin egzaminu maturalnego z biologii 7 maja 2015 (czwartek) godz. 14:00 Zakres wiadomości i umiejętności sprawdzanych na egzaminie
Bardziej szczegółowoPodsumowanie wyników ankiety
SPRAWOZDANIE Kierunkowego Zespołu ds. Programów Kształcenia dla kierunku Informatyka dotyczące ankiet samooceny osiągnięcia przez absolwentów kierunkowych efektów kształcenia po ukończeniu studiów w roku
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Załącznik do Uchwały Senatu Politechniki Krakowskiej z dnia 28 czerwca 2017 r. nr 58/d/06/2017 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie Nazwa wydziału Wydział Inżynierii Środowiska Dziedzina
Bardziej szczegółowoOdniesienie do obszarowych efektów kształcenia 1 2 3. Kierunkowe efekty kształcenia WIEDZA (W)
EFEKTY KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU "MECHATRONIKA" nazwa kierunku studiów: Mechatronika poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia profil kształcenia: ogólnoakademicki symbol kierunkowych efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z INFORMATYKI - SP
Wymagania edukacyjne z INFORMATYKI - SP Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: stosuje i wykorzystuje zaawansowane funkcje programów komputerowych oraz urządzeń cyfrowych, proponuje i umiejętnie realizuje
Bardziej szczegółowoProgramowanie i techniki algorytmiczne
Temat 2. Programowanie i techniki algorytmiczne Realizacja podstawy programowej 1) wyjaśnia pojęcie algorytmu, podaje odpowiednie przykłady algorytmów rozwiązywania różnych 2) formułuje ścisły opis prostej
Bardziej szczegółowoOpis efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji
Załącznik nr 2 do Uchwały nr 103/2018-2019 Senatu UP w Lublinie z dnia 28 czerwca 2019 r. Opis efektów uczenia się dla kierunku studiów Nazwa kierunku studiów: Biologia Poziom: studia drugiego stopnia
Bardziej szczegółowoProporcje podziału godzin na poszczególne bloki. Tematyka lekcji. Rok I. Liczba godzin. Blok
Proporcje podziału godzin na poszczególne bloki Blok Liczba godzin I rok II rok Na dobry początek 7 Internet i gromadzenie danych 6 2 Multimedia 5 3 Edytory tekstu i grafiki 6 4 Arkusz kalkulacyjny 7 4
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Jacek Dziurdź, prof. PW Warszawa, r. Instytut Podstaw Budowy Maszyn Politechnika Warszawska
dr hab. inż. Jacek Dziurdź, prof. PW Warszawa, 8.01.2019 r. Instytut Podstaw Budowy Maszyn Politechnika Warszawska Recenzja pracy doktorskiej Pana mgr. inż. Piotra Szafrańca pt.: Ocena drgań i hałasu oddziałujących
Bardziej szczegółowoDLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE
DLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE SRK IT obejmuje kompetencje najważniejsze i specyficzne dla samego IT są: programowanie i zarządzanie systemami informatycznymi. Z rozwiązań IT korzysta się w każdej
Bardziej szczegółowoMaciej Piotr Jankowski
Reduced Adder Graph Implementacja algorytmu RAG Maciej Piotr Jankowski 2005.12.22 Maciej Piotr Jankowski 1 Plan prezentacji 1. Wstęp 2. Implementacja 3. Usprawnienia optymalizacyjne 3.1. Tablica ekspansji
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA DLA I I II KLASY GIMNAZJUM
PROGRAM NAUCZANIA DLA I I II KLASY GIMNAZJUM Proporcje podziału godzin na poszczególne bloki Blok Liczba godzin I rok II rok Na dobry początek 7 Internet i gromadzenie danych 6 2 Multimedia 5 3 Edytory
Bardziej szczegółowoGdańsk, 10 czerwca 2016
( Katedra Chemii Analitycznej Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska e-mail: piotr.konieczka@pg.gda.pl Gdańsk, 10 czerwca 2016 RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Michała
Bardziej szczegółowoOpinia o pracy doktorskiej pt. On active disturbance rejection in robotic motion control autorstwa mgr inż. Rafała Madońskiego
Prof. dr hab. inż. Tadeusz Uhl Katedra Robotyki i Mechatroniki Akademia Górniczo Hutnicza Al. Mickiewicza 30 30-059 Kraków Kraków 09.06.2016 Opinia o pracy doktorskiej pt. On active disturbance rejection
Bardziej szczegółowoProjekt przejściowy 2016/2017 BARTOSZ JABŁOŃSKI
Projekt przejściowy 2016/2017 BARTOSZ JABŁOŃSKI Kto, co, jak i kiedy Kto? dr inż. Bartosz Jabłoński bartosz.jablonski@pwr.edu.pl s. P0.2, C-16 http://jablonski.wroclaw.pl O co chodzi? Celem przedmiotu
Bardziej szczegółowoTabela odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych (tabele odniesień efektów kształcenia)
Załącznik nr 7 do uchwały nr 514 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla kierunków studiów pierwszego i drugiego stopnia prowadzonych
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z INFORMATYKI dla klasy III gimnazjalnej, Szkoły Podstawowej w Rychtalu
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z INFORMATYKI dla klasy III gimnazjalnej, Szkoły Podstawowej w Rychtalu 1 Algorytmika i programowanie Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie
Bardziej szczegółowoNOWY egzamin maturalny
NOWY egzamin maturalny z BIOLOGII Komentarze ekspertów Poniżej znajdziesz komentarze naszych ekspertów do Informatora CKE na temat matury 2015. Zobacz, jakie umiejętności i wiadomości będą sprawdzane podczas
Bardziej szczegółowo01, 02, 03 i kolejne numer efektu kształcenia. Załącznik 1 i 2
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Studia Przyrodnicze i Technologiczne (z językiem wykładowym angielskim) - studia I stopnia, stacjonarne, profil ogólnoakademicki - i ich odniesienia do efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoZ nowym bitem. Informatyka dla gimnazjum. Część II
Z nowym bitem. Informatyka dla gimnazjum. Część II Wymagania na poszczególne oceny szkolne Grażyna Koba Spis treści 1. Algorytmika i programowanie... 2 2. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym... 4 3. Bazy
Bardziej szczegółowoPodstawa formalna recenzji: pismo Pana Dziekana Wydziału Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej z dnia 25.02.2013 r.
Prof. dr hab. inż. Tomasz Nowakowski Politechnika Wrocławska Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Zakład Logistyki i Systemów Transportowych Wyb. Wyspiańskiego 27 50-370 Wrocław Wrocław, 1.05.2013
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla programu kształcenia (kierunkowe efekty kształcenia) WIEDZA. rozumie cywilizacyjne znaczenie matematyki i jej zastosowań
TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KSZTAŁCENIA OKREŚLONYCH DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA DO EFEKTÓW KSZTAŁCENIA OKREŚLONYCH DLA OBSZARU KSZTAŁCENIA I PROFILU STUDIÓW PROGRAM KSZTAŁCENIA: POZIOM KSZTAŁCENIA: PROFIL KSZTAŁCENIA:
Bardziej szczegółowokwestionariusze badania ankietowego, karta badania, broszura informacyjna dla pacjentek,
Dr hab. o. med. Jerzy Krupiński, emeryt. profesor oadzw. ŚUM Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej z Endodoocją ŚUM w Katowicach Kraków, 5 kwietnia 2018 Recenzja pracy doktorskiej lek. dent. Marty
Bardziej szczegółowoOdniesienie symbol II/III [1] [2] [3] [4] [5] Efekt kształcenia. Wiedza
Efekty dla studiów drugiego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Inżynieria i Analiza Danych prowadzonym przez Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Użyte w poniższej tabeli: 1) w kolumnie 4
Bardziej szczegółowoRECENZJA. Rozprawy doktorskiej mgr Mateusza Nowickiego. Ocena wybranych elementów niszy szpikowej u pacjentów poddawanych
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku KIEROWNIK KLINIKI: dr hab. Lidia Gil, prof. UM 60-569 Poznań, ul. Szamarzewskiego 84 ; tel. +48 61
Bardziej szczegółowotel. (+4861) fax. (+4861)
dr hab. inż. Michał Nowak prof. PP Politechnika Poznańska, Instytut Silników Spalinowych i Transportu Zakład Inżynierii Wirtualnej ul. Piotrowo 3 60-965 Poznań tel. (+4861) 665-2041 fax. (+4861) 665-2618
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku Biotechnologia
Efekty kształcenia dla kierunku Biotechnologia Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 671 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 6 marca 2015 roku zmieniającej Uchwałę Nr 907 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 27 kwietnia 2012
Bardziej szczegółowoOkręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie 1
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie 1 Egzamin maturalny Egzamin maturalny, zastąpi dotychczasowy egzamin dojrzałości, czyli tzw. starą maturę i przeprowadzany będzie: od roku 2005 dla absolwentów
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA II ETAP EDUKACYJNY ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KLASA IV KLASA V KLASA VI. DOPUSZCZAJĄCY Uczeń
KRYTERIA OCENIANIA II ETAP EDUKACYJNY ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KLASA IV KLASA V KLASA VI DOPUSZCZAJĄCY : zna i potrafi wymienić obowiązujące w pracowni. Określa, za co może uzyskać ocenę; wymienia możliwości
Bardziej szczegółowoProgram studiów doktoranckich
Program studiów doktoranckich Efekty kształcenia dla studiów doktoranckich w zakresie biologii Lp. Po ukończeniu studiów doktoranckich w zakresie biologii absolwent osiąga następujące efekty kształcenia:
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z INFORMATYKI w klasie II gimnazjum str. 1 1. Algorytmika i programowanie
Bardziej szczegółowoRecenzja mgr Anny ŚLIWIŃSKIEJ Ilościowa ocena obciążeń środowiskowych w procesie skojarzonego wytwarzania metanolu i energii elektrycznej
Dr hab. inż. Jolanta Biegańska, prof. nzw. w Pol. Śl. Gliwice, 25.07.2013 Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów ul. Konarskiego
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Promieniotwórczość naturalna i promieniotwórczość sztuczna
SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:
Bardziej szczegółowoANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli
Bardziej szczegółowoProjektowanie Wirtualne bloki tematyczne PW I
Podstawowe zagadnienia egzaminacyjne Projektowanie Wirtualne - część teoretyczna Projektowanie Wirtualne bloki tematyczne PW I 1. Projektowanie wirtualne specyfika procesu projektowania wirtualnego, podstawowe
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej Mgr Macieja Chrzanowskiego pt.: Wykorzystanie otwartych innowacji w polskich przedsiębiorstwach
Warszawa, dn. 28.04.2017 r. Prof. dr hab. Andrzej Piotr Wiatrak Uniwersytet Warszawski, Wydział Zarządzania, Katedra Teorii Organizacji i Zarządzania Recenzja pracy doktorskiej Mgr Macieja Chrzanowskiego
Bardziej szczegółowoUchwała nr 85/2017 z dnia 30 maja 2017 r. Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Uchwała nr 85/2017 z dnia 30 maja 2017 r. Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w sprawie potwierdzenia utworzenia na Wydziale Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w
Bardziej szczegółowoKod doskonały : jak tworzyć oprogramowanie pozbawione błędów / Steve McConnell. Gliwice, cop Spis treści. Wstęp 15.
Kod doskonały : jak tworzyć oprogramowanie pozbawione błędów / Steve McConnell. Gliwice, cop. 2017 Spis treści Wstęp 15 Podziękowania 23 Listy kontrolne 25 Tabele 27 Rysunki 29 Część I Proces budowy oprogramowania
Bardziej szczegółowoOpisy efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych Załącznik 2
Opisy efektów w obszarze nauk przyrodniczych Załącznik 2 WIEDZA Wiedza dotycząca fundamentów nauk przyrodniczych (fizyki, chemii, na poziomie ponadlicealnym) Zaawansowana wiedza z fizyki, chemii; wyspecjalizowana
Bardziej szczegółowoII Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Kierunek: BIOMEDYCYNA 2015-2018 Poziom studiów: pierwszy stopień Profil: Praktyczny SEMESTR I
II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Kierunek: BIOMEDYCYNA 2015-2018 Poziom studiów: pierwszy stopień Profil: Praktyczny SEMESTR I PRZEDMIOT Chemia ogólna EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. posiada wiedzę
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW
Szczegółowy program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Fizyki UW dla doktorantów rozpoczynających studia w roku akad. 2014/2015, 2015/2016, 216/2017, 2017/2018 i 2018/2019 1. Studia doktoranckie
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA KLASA I KLASA II KLASA III
KRYTERIA OCENIANIA II ETAP EDUKACYJNY - JĘZYK ANGIELSKI KLASA I KLASA II KLASA III DOPUSZCZAJĄCY: rozumie proste polecenia nauczyciela, poparte gestem; rozumie proste zwroty grzecznościowe i proste pytania;
Bardziej szczegółowoStreszczenie rozprawy doktorskiej MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI KREATYWNEJ W PROCESIE WZROSTU GOSPODARCZEGO
Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu Wydział Finansów i Zarządzania Streszczenie rozprawy doktorskiej mgr Magdalena Krawiec MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI KREATYWNEJ W PROCESIE WZROSTU GOSPODARCZEGO Praca
Bardziej szczegółowoOpinia o pracy doktorskiej pt. Damage Identification in Electrical Network for Structural Health Monitoring autorstwa mgr inż.
Prof. dr hab. inż. Tadeusz Uhl Katedra Robotyki i Mechatroniki Akademia Górniczo Hutnicza Al. Mickiewicza 30 30-059 Kraków Kraków 26.05.2011 Opinia o pracy doktorskiej pt. Damage Identification in Electrical
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI
ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Załącznik nr 2 Odniesienie efektów kierunkowych do efektów obszarowych i odwrotnie Załącznik nr 2a - Tabela odniesienia
Bardziej szczegółowozna metody matematyczne w zakresie niezbędnym do formalnego i ilościowego opisu, zrozumienia i modelowania problemów z różnych
Grupa efektów kierunkowych: Matematyka stosowana I stopnia - profil praktyczny (od 17 października 2014) Matematyka Stosowana I stopień spec. Matematyka nowoczesnych technologii stacjonarne 2015/2016Z
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016
PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 data zatwierdzenia przez Radę Wydziału kod programu studiów pieczęć i podpis dziekana Wydział Matematyczno-Fizyczno-Techniczny
Bardziej szczegółowoWIEDZA T1P_W06. K_W01 ma podstawową wiedzę o zarządzaniu jako nauce, jej miejscu w systemie nauk i relacjach do innych nauk;
SYMBOL Efekty kształcenia dla kierunku studiów: inżynieria zarządzania; Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku inżynieria zarządzania, absolwent: Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoOcena rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarz Małgorzaty Marii Skuzy
Dr hab. n. med. Elżbieta Jurkiewicz, prof. nadzw. Warszawa, 6 lipca 2016 Kierownik Zakładu Diagnostyki Obrazowej Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie Ocena rozprawy na stopień doktora nauk
Bardziej szczegółowoStudia doktoranckie nowe regulacje prawne, nowe rozwiązania a jakość kształcenia - PRZYKŁAD UAM
Studia doktoranckie nowe regulacje prawne, nowe rozwiązania a jakość kształcenia - PRZYKŁAD UAM SEMINARIUM BOLOŃSKIE dla prorektorów ds. kształcenia Uczelnie wobec zmiany systemu kształcenia Warszawa-Miedzeszyn,
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki KARTA PRZEDMIOTU. Część A
Przedmiot: Seminarium dyplomowe Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot: Cele zajęć z przedmiotu: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki KARTA PRZEDMIOTU Wykładowcy
Bardziej szczegółowoOrganizacja informacji
Organizacja informacji 64 CZYTANIE ARTYKUŁU Z GAZETY To zadanie ma nauczyć jak: wybierać tematy i rozpoznawać słowa kluczowe; analizować tekst, aby go zrozumieć i pamiętać; przygotowywać sprawozdanie;
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Łukasza Gadomera pt. Rozmyte lasy losowe oparte na modelach klastrowych drzew decyzyjnych w zadaniach klasyfikacji
Prof. dr hab. inż. Eulalia Szmidt Instytut Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk ul. Newelska 6 01-447 Warszawa E-mail: szmidt@ibspan.waw.pl Warszawa, 30.04.2019r. Recenzja rozprawy doktorskiej mgr
Bardziej szczegółowoi działanie urządzeń związanych równieŝ budowę i funkcje urządzeń
Wymagania edukacyjne Informatyka III etap edukacyjny (gimnazjum) Uczeń potrafi I. Bezpiecznie posługiwać się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystywać sieć komputerową; komunikować się za pomocą
Bardziej szczegółowo1. Podstawa prawna oraz kryteria przyjęte do oceny rozprawy doktorskiej
Szczecin, 20.04. 2015 Prof. Dr hab. Waldemar Gos, prof. zw. US Uniwersytet Szczeciński Instytut Rachunkowości Ocena rozprawy doktorskiej mgr. Artura Jastrzębowskiego pt. Zakres i znaczenie współcześnie
Bardziej szczegółowoOpis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA
Opis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów BIOLOGIA o profilu ogólnoakademickim
Bardziej szczegółowoEfekt kształcenia. Wiedza
Efekty dla studiów drugiego stopnia profil ogólnoakademicki na kierunku Informatyka na specjalności Przetwarzanie i analiza danych, na Wydziale Matematyki i Nauk Informacyjnych, gdzie: * Odniesienie oznacza
Bardziej szczegółowoKryteria oceny pracy doktoranta przez opiekuna naukowego
Kryteria oceny pracy doktoranta przez opiekuna naukowego Poniższe kryteria są wymienione także na formularzach Sprawozdania doktoranta i sporządzanej na jego podstawie Opinii opiekuna naukowego doktoranta
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Wydział: Matematyki Kierunek studiów: Matematyka i Statystyka (MiS) Studia w j. polskim Stopień studiów: Pierwszy (1) Profil: Ogólnoakademicki (A) Umiejscowienie kierunku
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej
Dr hab. inż. Henryk Kocot, prof. PŚ Gliwice, 24 stycznia 2019 r. Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej Henryk.Kocot@polsl.pl Tel. 32 237 26 40 Recenzja
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW DOKTORANCKICH
. pieczęć Wydziału PROGRAM STUDIÓW DOKTORANCKICH kod programu studiów Wydział Geograficzno-Biologiczny. Studia doktoranckie w dyscyplinie naukowej/ artystycznej geografia Obszar /dziedzina/ Nauki o Ziemi
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Piotr Krawiec prof. PP Poznań, r. RECENZJA
dr hab. inż. Piotr Krawiec prof. PP Poznań, 10.05.2019 r. Wydział Inżynierii Transportu Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn Politechnika Poznańska ul. Piotrowo 3 60-965 Poznań piotr.krawiec@put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ
EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ 1. Umiejscowienie studiów w obszarze nauki Studia podyplomowe, realizowane są jako kierunek kształcenia obejmujący wybrane
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Symbol efektu obszarowego. Kierunkowe efekty uczenia się (wiedza, umiejętności, kompetencje) dla całego programu kształcenia
Załącznik 2 Opis kierunkowych efektów kształcenia w odniesieniu do efektów w obszarze kształcenia nauk ścisłych profil ogólnoakademicki Kierunek informatyka, II stopień. Oznaczenia efektów obszarowych
Bardziej szczegółowoNarzędzia Informatyki w biznesie
Narzędzia Informatyki w biznesie Przedstawiony program specjalności obejmuje obszary wiedzy informatycznej (wraz z stosowanymi w nich technikami i narzędziami), które wydają się być najistotniejsze w kontekście
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Symbol efektu obszarowego. Kierunkowe efekty uczenia się (wiedza, umiejętności, kompetencje) dla całego programu kształcenia
Załącznik 2 Opis kierunkowych efektów kształcenia w odniesieniu do efektów w obszarze kształcenia nauk ścisłych profil ogólnoakademicki Kierunek informatyka, II stopień, tryb niestacjonarny. Oznaczenia
Bardziej szczegółowo