Plan wynikowy (propozycja)

Transkrypt

1 8 Plan wynikowy (propozycja) Temat lekcji ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce Rozdział I. Praca i energia Temat 1. Praca wskazuje sytuacje, w których w fizyce jest wykonywana praca A 84 Plan wynikowy wyjaênia, jak obliczamy prac wymienia jednostki pracy A definiuje jednostk pracy d ul (1J) A wskazuje, kiedy mimo działajàcej siły, nie jest wykonywana praca A wyjaênia na przykładach, dlaczego mimo działajàcej siły, nie jest wykonywana praca A rozwiàzuje proste zadania stosujàc wzór na prac A rozró nia wielkoêci dane i szukane A posługuje si proporcjonalnoêcià prostà do obliczania pracy Temat 2. Energia definiuje energi A wymienia êródła energii A wylicza ró ne formy energii A opisuje krótko ró ne formy energii formułuje zasad zachowania energii A opisuje na wybranych przykładach przemiany energii wymienia sposoby wykorzystania ró nych form energii A Temat 3. Energia potencjalna ci koêci wyjaênia, które ciała posiadajà energi potencjalnà ci koêci wymienia jednostki energii potencjalnej A wyjaênia, od czego zale y energia potencjalna ci koêci podaje przykłady ciał majàcych energi potencjalnà ci koêci A

2 opisuje wpływ wykonanej pracy na zmian energii potencjalnej ciał posługuje si proporcjonalnoêcià prostà do obliczenia energii potencjalnej ciała porównuje energi potencjalnà tego samego ciała, ale znajdujàcego si na ró nej wysokoêci nad okreêlonym poziomem porównuje energi potencjalnà ró nych ciał, ale znajdujàcych si na tej samej wysokoêci nad okreêlonym poziomem rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem wzoru na energi potencjalnà rozró nia wielkoêci dane i szukane rozwiàzuje nietypowe zadania posługujàc si wzorem na energi potencjalnà okreêla praktyczne sposoby wykorzystania energii potencjalnej Temat 4. Energia kinetyczna przewiduje i ocenia niebezpieczeƒstwo zwiàzane z przebywaniem człowieka na du ych wysokoêciach wyjaênia, które ciała majà energi kinetycznà wymienia jednostki energii kinetycznej A wyjaênia, od czego zale y energia kinetyczna podaje przykłady ciał majàcych energi kinetycznà A porównuje energi kinetycznà tego samego ciała, ale poruszajàcego si z ró nà pr dkoêcià porównuje energi kinetycznà ró nych ciał, poruszajàcych si z takà samà pr dkoêcià rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem wzoru na energi kinetycznà rozró nia wielkoêci dane i szukane rozwiàzuje nietypowe zadania z wykorzystaniem wzoru na energi kinetycznà okreêla praktyczne sposoby wykorzystania energii kinetycznej przewiduje i ocenia niebezpieczeƒstwo zwiàzane z szybkim ruchem pojazdów Temat 5. Przemiany energii mechanicznej opisuje wpływ wykonanej pracy na zmian energii kinetycznej posługuje si poj ciem energii mechanicznej jako sumy energii potencjalnej i kinetycznej Plan wynikowy 85

3 Temat lekcji ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce opisuje na przykładach przemiany energii potencjalnej w kinetycznà (i odwrotnie ) 86 Plan wynikowy wyjaênia, dlaczego dla ciała spadajàcego swobodnie energia potencjalna maleje, a kinetyczna roênie wyjaênia, dlaczego dla ciała rzuconego pionowo w gór energia kinetyczna maleje, a potencjalna roênie rozró nia wielkoêci dane i szukane stosuje zasad zachowania energii do rozwiàzywania prostych zadaƒ rachunkowych i nieobliczeniowych stosuje zasad zachowania energii do rozwiàzywania zadaƒ nietypowych Temat dodatkowy. Energia, człowiek i Êrodowisko wskazuje, skàd organizm czerpie energi potrzebnà do ycia A opisuje, do jakich czynnoêci yciowych człowiekowi jest potrzebna energia wymienia, jednostki, w jakich podajemy wartoêç energetycznà pokarmów A wyjaênia, gdzie nale y szukaç informacji o wartoêci energetycznej po ywienia opisuje, do czego człowiekowi potrzebna jest energia wymienia paliwa kopalne, z których spalania uzyskujemy energi A opisuje negatywne skutki pozyskiwania energii z paliw kopalnych zwiàzane z niszczeniem Êrodowiska i globalnym ociepleniem wymienia êródła energii odnawialnej A wyjaênia potrzeb oszcz dzania energii jako najlepszego działania w trosce o ochron naturalnego Êrodowiska człowieka Temat 6. Moc wyjaênia, o czym informuje nas moc wyjaênia, jak oblicza si moc wymienia jednostki mocy A przelicza wielokrotnoêci i podwielokrotnoêci jednostek pracy i mocy przelicza jednostki czasu

4 posługuje si poj ciem mocy do obliczania pracy wykonanej (przez urzàdzenie) porównuje prac wykonanà w tym samym czasie przez urzàdzenia o ró nej mocy porównuje prac wykonanà w ró nym czasie przez urzàdzenia o tej samej mocy rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem wzoru na moc rozró nia wielkoêci dane i szukane rozwiàzuje nietypowe zadania z wykorzystaniem wzoru na energi, prac i moc Temat 7. êwignie wyznacza doêwiadczalnie warunek równowagi dla dêwigni dwustronnej wyjaênia, kiedy dêwignia jest w równowadze stosuje prawo równowagi dla dêwigni do rozwiàzywania prostych zadaƒ wyjaênia, dlaczego dêwigni mo na zastosowaç do wyznaczania masy ciała planuje doêwiadczenie (pomiar masy) szacuje mas przedmiotów u ytych w doêwiadczeniu wyznacza mas przedmiotów, posługujàc si dêwignià dwustronnà, linijkà i innym ciałem o znanej masie wyznacza mas posługujàc si wagà porównuje otrzymane wyniki z oszacowanymi masami oraz wynikami uzyskanymi przy zastosowaniu wagi ocenia otrzymany wynik pomiaru masy Temat 8. Maszyny proste rozró nia dêwigni dwustronnà i jednostronnà wymienia przykłady zastosowania dêwigni w swoim otoczeniu A wyjaênia zasad działania dêwigni dwustronnej rozwiàzuje proste zadania stosujàc prawo równowagi dêwigni wyjaênia, w jakim celu i w jakich sytuacjach stosujemy maszyny proste wyjaênia działanie kołowrotu wymienia zastosowania kołowrotu A Plan wynikowy 87

5 Temat lekcji ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce opisuje działanie nap du w rowerze 88 Plan wynikowy Temat dodatkowy. Równia pochyła opisuje blok stały wyjaênia zasad działania bloku stałego wymienia zastosowania bloku stałego A opisuje równi pochyłà wyjaênia, dlaczego stosujemy równi pochyłà rysuje siły działajàce na ciało znajdujàce si na równi pochyłej nazywa siły działajàce na ciało znajdujàce si na równi A rozwiàzuje zadania dotyczàce równi pochyłej wymienia praktyczne zastosowanie równi pochyłej w yciu codziennym A Rozdział 2. zàsteczki i ciepło Temat 9. zàsteczki stwierdza, e wszystkie ciała sà zbudowane z atomów lub czàsteczek A podaje przykłady Êwiadczàce o ruchu czàsteczek A wyjaênia zjawisko dyfuzji podaje przykłady dyfuzji A podaje przykłady Êwiadczàce o przyciàganiu si czàsteczek A wyjaênia, kiedy czàsteczki zaczynajà si odpychaç opisuje zjawisko napi cia powierzchniowego opisuje doêwiadczenie ilustrujàce zjawisko napi cia powierzchniowego wyjaênia przyczyn wyst powania zjawiska napi cia powierzchniowego Temat 10. Stany nazywa stany skupienia materii A

6 skupienia materii wymienia właêciwoêci ciał stałych, cieczy i gazów A opisuje budow mikroskopowà ciał stałych, cieczy i gazów analizuje ró nice w budowie mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów wyjaênia właêciwoêci ciał stałych, cieczy i gazów w oparciu o ich budow wewn trznà omawia budow kryształów na przykładzie soli kamiennej opisuje ró nice w budowie ciał krystalicznych i bezpostaciowych nazywa zmiany stanu skupienia materii A opisuje zjawiska topnienia, krzepni cia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji wyjaênia, e dana substancja krystaliczna ma okreêlonà temperatur topnienia i wrzenia wyjaênia, e ró ne substancje majà ró nà temperatur topnienia i wrzenia odczytuje z tabeli temperatury topnienia i wrzenia dla wybranych substancji opisuje zmian obj toêci ciał wynikajàcà ze zmiany stanu skupienia substancji Temat 11. Temperatura a energia wyjaênia zasad działania termometru opisuje skal temperatur elsjusza wyjaênia zwiàzek mi dzy energià kinetycznà czàsteczek i temperaturà definiuje energi wewn trznà ciała A wyjaênia, od czego zale y energia wewn trzna ciała definiuje przepływ ciepła A wyjaênia, jak mo na zmieniç energi wewn trznà ciała Temat 12. iepło właêciwe analizuje jakoêciowo zmiany energii wewn trznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła wyjaênia, o czym informuje nas ciepło właêciwe wymienia jednostk ciepła właêciwego A Plan wynikowy 89

7 Temat lekcji ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce porównuje ciepło właêciwe ró nych substancji 90 Plan wynikowy wyjaênia znaczenie du ej wartoêci ciepła właêciwego wody posługuje si proporcjonalnoêcià prostà do obliczenia iloêci energii dostarczonej ciału rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem wzoru na iloêç dostarczonej energii rozró nia wielkoêci dane i szukane opisuje przebieg doêwiadczenia polegajàcego na wyznaczeniu ciepła właêciwego wody wyjaênia rol u ytych w doêwiadczeniu przyrzàdów wyznacza ciepło właêciwe wody za pomocà czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (przy zało eniu braku strat) mierzy czas, mas, temperatur zapisuje wyniki w formie tabeli zapisuje wynik obliczeƒ jako przybli ony (z dokładnoêcià do 2-3 cyfr znaczàcych) Temat dodatkowy. iepło właêciwe trudniejsze zagadnienia porównuje wyznaczone ciepło właêciwe wody z ciepłem właêciwym odczytanym w tabeli odczytuje dane z wykresu rozró nia wielkoêci dane i szukane A analizuje treêç zadania proponuje sposób rozwiàzania zadania rozwiàzuje nietypowe zadania łàczàc wiadomoêci o cieple właêciwym z wiadomoêciami o energii i mocy szacuje rzàd wielkoêci spodziewanego wyniku i ocenia na tej podstawie wartoêci obliczanych wielkoêci fizycznych przelicza wielokrotnoêci i podwielokrotnoêci jednostek fizycznych Temat 13. rozró nia dobre i złe przewodniki ciepła

8 Przewodnictwo cieplne wymienia dobre i złe przewodniki ciepła A wyjaênia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego wyjaênia rol izolacji cieplnej Temat 14. Konwekcja i promieniowanie definiuje konwekcj A wyjaênia, na czym polega zjawisko konwekcji opisuje przepływ powietrza w pomieszczeniach wywołany zjawiskiem konwekcji opisuje ruch wody w naczyniu wywołany zjawiskiem konwekcji wyjaênia rol zjawiska konwekcji dla klimatu naszej planety wyjaênia, e materiał zawierajàcy oddzielone od siebie porcje powietrza, zatrzymuje konwekcj, a przez to staje si dobrym izolatorem wymienia materiały zawierajàce w sobie powietrze, co czyni je dobrymi izolatorami opisuje techniczne zastosowania materiałów izolacyjnych A opisuje przenoszenie ciepła przez promieniowanie Temat 15. Topnienie i krzepni cie mierzy temperatur topnienia lodu stwierdza, e temperatura topnienia i krzepni cia dla danej substancji sà takie same A wyjaênia, e ciała krystaliczne majà okreêlonà temperatur topnienia, a ciała bezpostaciowe nie odczytuje informacje z wykresu zale noêci temperatury od dostarczonego ciepła przewiduje stan skupienia substancji na podstawie informacji odczytanych z wykresu zale noêci t(q) wyjaênia, e proces topnienia przebiega, gdy ciału dostarczamy ciepło wyjaênia, e w procesie krzepni cia ciało oddaje ciepło definiuje ciepło topnienia A podaje jednostki ciepła topnienia A odczytuje ciepło topnienia wybranych substancji z tabeli Plan wynikowy 91

9 Temat lekcji Temat 16. Parowanie i skraplanie ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce porównuje ciepło topnienia ró nych substancji posługuje si poj ciem ciepła topnienia rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem ciepła topnienia opisuje zjawisko parowania podaje przykłady wykorzystania zjawiska parowania A wyjaênia, na czym polega parowanie wyjaênia, dlaczego parowanie wymaga dostarczenia du ej iloêci energii opisuje zjawisko wrzenia definiuje ciepło parowania A podaje jednostk ciepła parowania A odczytuje ciepło parowania wybranych substancji z tabeli porównuje ciepło parowania ró nych cieczy posługuje si poj ciem ciepła parowania rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem poj cia ciepła parowania 92 Plan wynikowy Temat 17. Wyznaczanie obj toêci Rozdział III. iênienie i siła wyporu wyjaênia, o czym informuje nas obj toêç wymienia jednostki obj toêci A przelicza jednostki obj toêci szacuje obj toêç zajmowanà przez ciała oblicza obj toêç ciał majàcych kształt prostopadłoêcianu lub szeêcianu, stosujàc odpowiedni wzór matematyczny wyznacza obj toêç cieczy i ciał stałych przy u yciu menzurki

10 zapisuje wynik pomiaru wraz z jego niepewnoêcià A wyjaênia, e menzurki ró nià si pojemnoêcià i dokładnoêcià rozwiàzuje nietypowe zadania zwiàzane z obj toêcià ciał i skalà menzurek planuje sposób wyznaczenia obj toêci bardzo małych ciał, np. szpilki, pinezki Temat 18. G stoêç wyjaênia, o czym informuje nas g stoêç wyjaênia, jakie wielkoêci fizyczne musimy znaç, aby obliczyç g stoêç wymienia jednostki g stoêci A przelicza jednostki g stoêci posługuje si poj ciem g stoêci do rozwiàzania zadaƒ nieobliczeniowych odczytuje g stoêci wybranych ciał z tabeli porównuje g stoêci ró nych ciał szacuje mas ciał, znajàc ich g stoêç i obj toêç rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem zale noêci mi dzy masà, obj toêcià i g stoêcià rozró nia dane i szukane Temat 19. Wyznaczanie g stoêci rozwiàzuje zadania trudniejsze z wykorzystaniem zale noêci mi dzy masà, obj toêcià i g stoêcià planuje doêwiadczenie w celu wyznaczenia g stoêci wybranej substancji wymienia wielkoêci fizyczne, które musi wyznaczyç A wybiera właêciwe narz dzia pomiaru projektuje tabel pomiarowà szacuje rzàd wielkoêci spodziewanego wyniku g stoêci wyznacza g stoêç substancji, z jakiej wykonano przedmiot w kształcie prostopadłoêcianu, walca lub kuli za pomocà wagi i linijki zapisuje wyniki pomiarów w tabeli Plan wynikowy 93

11 Temat lekcji ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce oblicza Êredni wynik pomiaru porównuje otrzymany wynik z szacowanym 94 Plan wynikowy porównuje otrzymany wynik z g stoêciami substancji umieszczonymi w tabeli i na tej podstawie identyfikuje materiał, z którego mo e byç wykonane badane ciało Temat 20. iênienie wyjaênia, o czym informuje nas ciênienie opisuje, jak obliczamy ciênienie wymienia jednostki ciênienia A definiuje jednostk ciênienia A opisuje doêwiadczenie ilustrujàce ró ne skutki działania ciała na podło e, w zale noêci od wielkoêci powierzchni styku wymienia sytuacje, w których chcemy zmniejszyç ciênienie A wyjaênia, w jaki sposób zmniejszyç ciênienie wymienia sytuacje, w których chcemy zwi kszyç ciênienie A wyjaênia, w jaki sposób zwi kszyç ciênienie posługuje si poj ciem ciênienia do wyjaênienia zadaƒ problemowych rozwiàzuje proste zadania z wykorzystaniem zale noêci mi dzy siłà nacisku, powierzchnià styku ciał i ciênieniem rozwiàzuje nietypowe zadania z wykorzystaniem poj cia ciênienia Temat 21. iênienie hydrostatyczne stwierdza, e w naczyniach połàczonych ciecz dà y do wyrównania poziomów A opisuje, jak obliczamy ciênienie hydrostatyczne wyjaênia, od czego zale y ciênienie hydrostatyczne opisuje, od czego nie zale y ciênienie hydrostatyczne odczytuje dane z wykresu zale noêci ciênienia od wysokoêci słupa cieczy

12 rozpoznaje proporcjonalnoêç prostà na podstawie wykresu zale noêci ciênienia od wysokoêci słupa cieczy posługuje si proporcjonalnoêcià prostà do wyznaczenia ciênienia cieczy lub wysokoêci słupa cieczy rozwiàzuje zadania nietypowe z wykorzystaniem poj cia ciênienia hydrostatycznego Temat 22. Prawo Pascala stwierdza, e ciecz wywiera ciênienie tak e na Êcianki naczynia A formułuje prawo Pascala A opisuje doêwiadczenie ilustrujàce prawo Pascala wymienia praktyczne zastosowania prawa Pascala A wyjaênia działanie prasy hydraulicznej i hamulca hydraulicznego rozwiàzuje zadania rachunkowe posługujàc si prawem Pascala i poj ciem ciênienia Temat 23. Prawo Archimedesa rozwiàzuje zadania problemowe, a do ich wyjaênienia wykorzystuje prawo Pascala i poj cie ciênienia hydrostatycznego stwierdza, e na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu A mierzy sił wyporu za pomocà siłomierza (dla ciała wykonanego z jednorodnej substancji o g stoêci wi kszej od g stoêci wody) wyjaênia, skàd si bierze siła wyporu formułuje prawo Archimedesa A wyjaênia pływanie ciał na podstawie prawa Archimedesa opisuje doêwiadczenie z piłeczkà pingpongowà umieszczonà na wodzie analizuje i porównuje wartoêç siły wyporu działajàcà na piłeczk wtedy, gdy ona pływa na wodzie, z wartoêcià siły wyporu w sytuacji, gdy wpychamy piłeczk pod wod oblicza sił wyporu stosujàc prawo Archimedesa stwierdza, e siła wyporu działa tak e w gazach A porównuje sił wyporu działajàcà w cieczach z siłà wyporu działajàcà w gazach wyjaênia, dlaczego siła wyporu działajàca na ciało zanurzone w cieczy jest wi ksza od siły wyporu działajàcej na to ciało umieszczone w gazie Plan wynikowy 95

13 Temat lekcji ele operacyjne konieczne rozszerzajàce dopełniajàce wymienia zastosowanie praktyczne siły wyporu powietrza A 96 Plan wynikowy Temat dodatkowy. Prawo Archimedesa trudniejsze zagadnienia Temat 24. iênienie atmosferyczne rozwiàzuje typowe zadania rachunkowe stosujàc prawo Archimedesa rozwiàzuje zadania problemowe wykorzystujàc prawo Archimedesa rozró nia wielkoêci dane i szukane A proponuje sposób rozwiàzania zadania rozwiàzuje trudniejsze zadania z wykorzystaniem prawa Archimedesa przewiduje wynik zaproponowanego doêwiadczenia wykonuje doêwiadczenie, aby sprawdziç swoje przypuszczenia opisuje doêwiadczenie z rurkà do napojów Êwiadczàce o istnieniu ciênienia atmosferycznego oblicza ciênienie słupa wody równowa àce ciênienie atmosferyczne opisuje doêwiadczenie pozwalajàce wyznaczyç ciênienie atmosferyczne w sali lekcyjnej wyjaênia rol u ytych przyrzàdów opisuje, od czego zale y ciênienie powietrza wskazuje, e do pomiaru ciênienia atmosferycznego słu y barometr A wyjaênia, dlaczego powietrze nas nie zgniata wykonuje doêwiadczenie ilustrujàce zale noêç temperatury wrzenia od ciênienia wyjaênia, dlaczego woda pod zmniejszonym ciênieniem wrze w temperaturze ni szej ni 100 odczytuje dane z wykresu zale noêci ciênienia atmosferycznego od wysokoêci posługuje si poj ciem ciênienia atmosferycznego do rozwiàzania zadaƒ problemowych wyjaênia działanie niektórych urzàdzeƒ, np. szybkowaru, przyssawki