Wyjątkowość. WyjàtkowoÊç. WyjàtkowoÊç. Automatyczne Systemy Strugowe. Wyjątkowość. Technologia Eksploatacji Ścianowej

Transkrypt

1

2 Wyjątkowość Wyjątkowość Technologia Eksploatacji Ścianowej AD_PlowSystems_PL_150x220:Layout :31 Uhr Seite 1 AD_PlowSystems_PL_150x220:Layout :31 Uhr Seite 1 Technologia Eksploatacji Ścianowej Technologia Eksploatacji Ścianowej WyjàtkowoÊç WyjàtkowoÊç Automatyczne Automatyczne Systemy Strugowe Automatyczne Systemy Strugowe Wysokowydajne systemy strugowe firmy Bucyrus pozwalają na efektywną eksploatację niskich pokładów. W pokładach średniej miąższości przewyższają osiągnięciami kombajny węglowe. Wysokowydajne systemy Cechy charakterystyczne strugowe firmy Bucyrus zapewniane pozwalają wyłącznie na przez firmę Bucyrus: efektywną eksploatację precyzyjny niskich dobór pokładów. głębokości W pokładach skrawania średniej niezależnie od twardości węgla, miąższości przewyższają zalegania osiągnięciami pokładu czy kombajny zaburzeń geologicznych. węglowe. Dzięki pełnej automatyzacji systemy mogą pracować bez personelu w ścianie. Regulacja Cechy charakterystyczne zapewniane wyłącznie przez firmę Bucyrus: nachylenia oraz możliwość szybkiej zmiany wysokości pozwalają łatwo precyzyjny dobór głębokości skrawania niezależnie od twardości węgla, sprostać pofałdowanym pokładom, wyższa moc urabiania niż kombajn zalegania pokładu czy zaburzeń geologicznych. Dzięki pełnej automatyzacji systemy mogą pracować bez personelu w ścianie. Regulacja węglowy w niskich i średnich pokładach. nachylenia oraz możliwość Wyjątkowe szybkiej efekty zmiany tylko z wysokości firmą Bucyrus. pozwalają łatwo sprostać pofałdowanym pokładom, wyższa moc urabiania niż kombajn węglowy w niskich i średnich pokładach. Wyjątkowe efekty tylko z firmą Bucyrus. Reliability at work Reliability at work

3 100 LAT DZIAŁALNOŚCI

4 Szkoła Eksploatacji Podziemnej Organizatorzy: Instytut GSMiE PAN Katedra Górnictwa Podziemnego AGH Biuro Szkoły: Adres: ul. Wybickiego KRAKÓW 65, skr. poczt. 49 tel./fax: (012) fax: (012) centrala: (012) wew. 121 Internet: szkola@min-pan.krakow.pl biuletyn informacyjny SZKOŁA EKSPOLATACJI PODZIEMNEJ XVIII, luty 2009 Spis treści Przed nami XVIII Szkoła Eksploatacji Podziemnej Komitet Organizacyjny: Jerzy Kicki (przewodniczący), Jacek Jarosz (wiceprzewodniczący), Artur Dyczko (sekretarz), Agnieszka Stopkowicz, Piotr Saługa, Jacek Sobczyk, Michał Kopacz, Wacław Andrusikiewicz, Radosław Pomykała, Barbara Marchewczyk (sekretariat), Krzysztof Stachurski, Małgorzata Boksa, Dominik Galica. Korespondenci Zagraniczni: Cas Bruniany (USA), Andrzej Harasimowicz (Kanada), Jacek Paraszczak (Kanada), Mietek Rataj (Australia), Mladen Stjepanovic (Serbia), Gienady Gajko (Ukraina), Roman Dyczkowski (Ukraina), Yuan Shujie (Chiny), Anton Sroka (Niemcy). Program ramowy Szkoły Eksploatacji Podziemnej Sesja Plenarna 6 Bezpieczeństwo pracy w kopalni 7 Ryzyko w górnictwie 8 Kierunki poprawy efektywności robót przygotowawczych 8 Sytuacja finansowa górnictwa podnoszenie efektywności i wydajności 10 w polskich kopalniach Seminarium Wycena wartości złoża kopalin aspekty praktyczne 10 Wycieczka naukowo-techniczna do KWK Marcel Upadowa 11 odstawczo-transportowa Współczesne problemy podziemnej eksploatacji złóż 11 Techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania surowców 12 mineralnych informatyka praktyka działania Zagrożenie metanowe w kopalni prognoza i profilaktyka 14 INTERNATIONAL MINING FORUM 16 Session 1: Mining at Great Depths Polish-Serbian Forum Session 2: Directions and Development of Present-Day Mining Forum dyskusyjne: Czas pracy w górnictwie 18 Forum dyskusyjne: Kombajny czy strugi? Kiedy i dlaczego 18 Polskie górnictwo wobec działań Unii Europejskiej od akcesji do prezydencji 20 Uroczysta Gala Konkursowa XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej 21 Raport WUG na temat stanu bezpieczeństwa w górnictwie polskim 21 za rok 2008 Ogłoszenie wyników Konkursów Kopalnia Roku i Bezpieczna Kopalnia 21 Zaproszenie Kazimierz nocą, czyli wieczór w magicznym Krakowie 22 Zaproszenie Nocny Kraków z lotu ptaka, czyli wieczór z hejnalistą 24 Zaproszenie Tango Piazzolla w Teatrze im. Juliusza Słowackiego 24

5 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Przed nami Szkoła Osiemnasta Ledwie odetchnęliśmy po interesujących dyskusjach i wyzwaniu, jakie stanowił dla Komitetu Organizacyjnego Szkoły XXI Światowy Kongres Górniczy bo tak naprawdę jego organizacja tkwiła w naszych rękach a przed nami kolejne wyzwanie czyli XVIII Szkoła Eksploatacji Podziemnej w Krakowie. Niestety, po kilkunastu latach, zgodnie z zapowiedzią musieliśmy się rozstać z Orlim Gniazdem. Hotele w okolicy okazały się natomiast zbyt małe i tak znaleźliśmy się w Krakowie, w jednym najlepiej położonych hoteli na terenie stołecznokrólewskiego miasta hotelu Cracovia. Szkoła osiemnasta to kolejne spotkanie z licznym gronem Przyjaciół, Sympatyków, ale także tych, którzy będą jej uczestnikami po raz pierwszy. Postaramy się stworzyć atmosferę sprzyjającą ciekawym dyskusjom i owocnej wymianie poglądów. Tak się złożyło, że jest nad czym dyskutować, bo górnictwo znalazło się kolejny raz w trudnej sytuacji. Dotyczy to tak kopalń węgla kamiennego, jak i rud. Nie zmienia to faktu, że przyczyny tej trudnej sytuacji są niezwykle złożone. Jako górnicy musimy się do tych sytuacji przyzwyczaić. Tym bardziej, że wokół straszą jeszcze większym kryzysem. Ale to przecież my Polacy, jak pisałem w tekście poprzedzającym Szkołę szesnastą cytując jedną z bulwarowych gazet, jesteśmy rekordzistami świata, jeśli chodzi o zadowolenie z takich rzeczy jak perspektywy na przyszłość, sytuacja w kraju, polityka gospodarcza. Wprawdzie, jak pisze amerykański psycholog Martin Selegman (Optymizmu można się nauczyć, Wiedza Rodzinna, Poznań 1993), optymizmu można się nauczyć, ale skoro podstawą optymizmu jest sposób myślenia o tym, co nam się przydarza i ciągłe szukanie motywacji do pokonywania przeszkód, to my realizujemy ten optymistyczny scenariusz. Myślę, że jak zwykle nie zabraknie go nam w trakcie Szkoły i pozytywnie zainfekowani (straszne słowo) wrócimy do codziennych obowiązków. Edmund S. Phelps, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w wywiadzie z Jackiem Żakowskim zmieszczonym w Niezbędniku Inteligenta dodatku do Polityki, analizując obecne kłopoty gospodarki amerykańskiej i światowej stwierdził, iż przyczyn kryzysu upatruje w tym że jak się szybciej biegnie, to szybciej przychodzi zmęczenie, łatwiej można się potknąć i skutki potknięcia mogą być poważniejsze. I chociaż daleko nam do tak wzniosłego porównania, to mam wrażenie, że z nami jest podobnie mam na myśli Szkołę jako przedsięwzięcie. No cóż hołdujemy zasadzie szybciej, ale ryzykownie do przodu. Marzy nam się taka ścieżka działań dla górnictwa. Uważamy, że w sferze oprawy ważnego wydarzenia, jakim są nasze coroczne obrady musimy działać w ten sposób. Mamy świadomość, że jest to możliwe dzięki wspaniałemu gronu Sponsorów i Przyjaciół. Tradycyjnie będzie wiele ciekawych tematów i interesujących dyskusji w nieco innej, krakowskiej atmosferze. Wierzę, że nie opuszczą nas nasi wytrwali uczestnicy. Przed nami sesja plenarna poświęcona nowym technikom i technologiom przyszłości w procesie po zyskiwania i wykorzystania surowców mi ne ral nych, której towarzyszyć będzie sesja po ka zująca wiele rozwiązań praktycznych doty czących informatyzacji. Mam nadzieję, że będziemy świadkami świetnych wystąpień wskazujących na najbardziej przyszłościowe działania. Inne interesujące tematy to zagadnienia bezpieczeństwa pracy, obecności metanu tym razem z przewagą praktyki odmetanowania oraz jednej z największych naszych bolączek jaką jest poprawa efektywności realizacji robót przygotowawczych. Po raz pierwszy na Szkole jako odrębny temat pojawi się duża sesja poświęcona tematyce ryzyka w górnictwie. Pierwsza część tego kompletnego (kontynuowanego w następnych latach), całościowego spojrzenia na tę problematykę poświęcona będzie ryzyku zawodowemu i zagadnieniom ryzyka prowadzenia eksploatacji w warunkach występowania zagrożeń naturalnych. Co jeszcze w trakcie obrad Szkoły? Ważna sesja Górnictwo wobec wyzwań Unii Europejskiej od akcesji do prezydencji. Prezydencja 2 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

6 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ nas czeka i zamysłem organizatorów jest zwrócenie uwagi na problemy, które zostały uwzględnione w trakcie pięciu lat od momentu kiedy organizowaliśmy ostatnią sesję pod patronatem Danuty Hübner aktualnie komisarz ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej, ale także te przyszłościowe. Tym razem też uzyskaliśmy wysoki patronat ministra Mikołaja Dowgielewicza szefa Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, pełnomocnika rządu ds. polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Przyszłość, jak pokazuje życie, to problemy energetyczne Unii znakomita możliwość podjęcia wyzwania w okresie prezydencji o czym obszernie mówił w jednej ze swoich wypowiedzi Minister Marcin Dowgielewicz. Mówienie jednym głosem przychodzi Unii Europejskiej niezwykle trudno, co pokazał kryzys gazowy. Mamy świadomość, że my problemu zaledwie dotykamy, ale dobre i to w sytuacji gdy inni go nie dostrzegają. Ważnym wydarzeniem Szkoły będzie International Mining Forum, którego znaczącą część obrad wypełni forum polsko serbskie nawiązujące do dawnych polsko jugosłowiańskich spotkań. No cóż, czas płynie i niestety dla naszych południowych przyjaciół ostatnich kilkanaście lat to okres niezwykle trudny, przez niektórych nazywany tragicznym snem. Dubravka Ugrešić w jednej ze swoich licznych książek będących rozliczeniem z tragiczną wojną na Bałkanach Ministerstwo Bólu (Wydawnictwo Czarne, 2006) pisze o tych wydarzeniach jeszcze ostrzej: Wojna rzeczywiście odmieniła ludzkie życie. Nawet dom wariatów, a także więzienie i sala sądowa stały się jak najbardziej normalnym pomysłem na życie. I wreszcie fora dyskusyjne. Kombajny czy strugi? Kiedy i dlaczego forum wywołane zbliżającą się chwilą, kiedy to będziemy zmuszeni eksploatować pokłady cienkie oraz forum Czas pracy w górnictwie. Warto szukać rozwiązań, jeżeli nawet nie jest to konieczne dzisiaj w okresie dekoniunktury surowcowej, które zadowalałyby wszystkich tj. pracodawców i związki zawodowe. I tu też niestety odstajemy od świata. We wszystkich krajach odgrywających znaczącą rolę w światowym górnictwie kopalnie pracują w ruchu ciągłym, natomiast załogi w bardzo różnych systemach, w zależności od uzgodnień załóg i pracodawcy. To niezwykle ważny temat. Czeka nas jak zwykle wiele wspaniałych atrakcji kulturalnych, między innymi świetna sztuka napisana do muzyki Astora Piazzolli znakomitego kompozytora argentyńskiego i legendarnego mistrza tanga. Wspaniała muzyka grana na żywo przez zespół Tango Bridge jest ważnym elementem spektaklu. O innych wydarzeniach piszemy w programie. Warto przyjechać do Krakowa i wierzymy, że w licznym gronie spotkamy się i w murach uczelni, jak i w Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Szkoły Eksploatacji Podziemnej Jerzy Kicki SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY 3

7 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ 2008 Ramowy program XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2008 Dzień Godzina Wydarzenie Miejsce Poniedziałek :00-20:00 Rejestracja uczestników Hotel Cracovia 12:00-13:30 OBIAD Hotel Cracovia 13:30-14:00 14:00-17:30 Transport z hotelu tramwajem Szkoły do Teatru im. J. Słowackiego Obrady Sesji Plenarnej pt.: Nowe techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania i wykorzystania surowców mineralnych Teatr im. J. Słowackiego 17:30-18:15 Jubileusz 90-lecia prof. Stanisława Knothego 18:15-18:30 Wspólne zdjęcie uczestników Szkoły 2009 przed kurtyną H. Siemiradzkiego 18:30-19:30 PRZERWA KAWOWA Teatr im. J. Słowackiego Teatr im. J. Słowackiego Teatr im. J. Słowackiego 19:30-22:30 Wieczór promocyjny Firmy ELGÓR+HANSEN w programie m.in. specjalny spektakl pt. Tango Piazzolla kolacja i bankiet sponsorski Teatr im. J. Słowackiego Wtorek :00-13:00 Obrady w sesjach: Ryzyko w górnictwie Sytuacja finansowa górnictwa - podnoszenie efektywności i wydajności w polskich kopalniach Bezpieczeństwo pracy w kopalni Hotel Cracovia 10:30-11:00 PRZERWA KAWOWA Hotel Cracovia 13:00-14:30 OBIAD Hotel Cracovia 14:30-19:00 Obrady w sesjach: Kierunki poprawy efektywności robót przygotowawczych Współczesne problemy podziemnej eksploatacji złóż Seminarium: Wycena wartości złoża kopalin aspekty praktyczne Hotel Cracovia 16:30-17:00 PRZERWA KAWOWA Hotel Cracovia 19:00-20:00 KOLACJA Hotel Cracovia 20:30-22:00 Wieczór Promocyjny Szkoły Eksploatacji Podziemnej Hotel Cracovia 4 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

8 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ 2008 Dzień Godzina Wydarzenie Miejsce Środa :00-16:00 Wycieczka naukowo-techniczna do KWK Marcel Upadowa odstawczo- -transportowa Odjazd: Hotel Cracovia 9:00-15:00 Zawody narciarskie o puchar Szkoły Eksploatacji Podziemnej :00-13:00 INTERNATIONAL MINING FORUM Session 1: Mining at Great Depths Polish-Serbian Forum Hotel Cracovia 9: Obrady w sesji: Techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania surowców mineralnych informatyka praktyka działania Aula Główna AGH 10:30-11:00 PRZERWA KAWOWA Hotel Cracovia, AGH 13:00-14:30 OBIAD Hotel Cracovia, AGH 14:30-19:00 INTERNATIONAL MINING FORUM Session 1: Mining at Great Depths Polish-Serbian Forum c.d. Session 2: Directions and Development of Present-Day Mining Hotel Cracovia 14:30-16:30 Obrady w sesji: Zagrożenia metanowe w kopalni prognoza i profilaktyka Hotel Cracovia 14:30-19:00 Obrady w sesji: Techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania surowców mineralnych informatyka praktyka działania c.d. Aula Główna AGH 16:30-17:00 PRZERWA KAWOWA Hotel Cracovia, AGH 19:00-22:30 Kazimierz nocą, czyli wieczór w magicznym Krakowie w programie m.in. kolacja i krakowskie opowieści Leszka Mazana i Mieczysława Czumy oraz występ zespołu Quartet Klezmer Trio Restauracja Szara Kazimierz, ul. Szeroka 39 Czwartek :30-10:30 Forum dyskusyjne: Czas pracy w górnictwie Teatr im. J. Słowackiego 10:30-11:00 PRZERWA KAWOWA Foyer teatru 11:00-13:00 Forum dyskusyjne: Kombajny czy strugi? Kiedy i dlaczego? Teatr im. J. Słowackiego 13:00-14:30 OBIAD Foyer teatru 14:30-17:45 Sesja naukowa pod patronatem Sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej Ministra Mikołaja Dowgielewicza przy współpracy z WUG na temat: Polskie górnictwo wobec działań Unii Europejskiej od akcesji do prezydencji Teatr im. J. Słowackiego 17:45-18:15 PRZERWA KAWOWA Foyer teatru 18:15-19:30 Uroczysta Gala Konkursowa XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej Raport WUG na temat stanu bezpieczeństwa w górnictwie polskim za rok 2008 Ogłoszenie wyników Konkursów Kopalnia Roku i Bezpieczna Kopalnia Teatr im. J. Słowackiego 19:30 Uroczyste spotkanie towarzyskie Foyer teatru Piątek :00-10:30 Turniej Wiedzy Górniczej ELIMINACJE Aula Główna AGH 11:00-12:00 Turniej Wiedzy Górniczej FINAŁ Aula Główna AGH 12:00 Zakończenie obrad XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej Aula Główna AGH SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY 5

9 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ TEMATYKA SZKOŁY 2009 Obrady Sesji Plenarnej pt.: Techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania i wykorzystania surowców mineralnych Poniedziałek , 14:00-17:30 Teatr im. J. SŁOWACKIEGO Pragnąc przybliżyć zaawansowane, przyjazne dla środowiska technologie, które będą mogły rozwiązać problemy związane z jego ochroną, podczas XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej zapraszamy na sesję plenarną na temat Techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania i wykorzystania surowców mineralnych. Postęp techniczny w wytwarzaniu energii elektrycznej z paliw kopalnych, a w szczególności z węgla, wydaje się nieunikniony z uwagi na rosnące w skali świata zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz ze względu na rozproszoną lokalizację zasobów węgla poza rejonami konfliktów i stabilne, w porównaniu z innymi nośnikami energii, ceny. Wzrastająca świadomość społeczna w zakresie ochrony środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju wymusza stosowanie bardziej sprawnych procesów i technologii. Szczególnie jest to widoczne w poszukiwaniu nowych, innowacyjnych technologii wykorzystania węgla. W sektorze energii widoczne jest dążenie do pozyskania nowych technologii. Nowe technologie są w stanie poprawić stan ochrony środowiska i bezpieczeństwa dostaw, bez zagrożenia dla celów ekonomicznych. W rzeczywistości problemy związane z ochroną środowiska mogą nawet spowodować ich rozwój i poprawić perspektywy dla długofalowego rozwoju gospodarczego. Jednym ze strategicznych podejść byłoby określenie kierunków rozwoju nowych technologii, które same w sobie są czyste. Ich dostępność umożliwiłaby uniknięcie wysokich kosztów ciągłych modyfikacji produktów w związku z coraz to nowymi uregulowaniami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska. Istnieją dobre perspektywy dla stosowania zaawansowanych, przyjaznych dla środowiska technologii, które będą mogły rozwiązać problemy związane z jego ochroną. Tym samym prezentując wybrane artykuły w sesji plenarnej chcemy przyczynić się do zwiększenia zainteresowania środowiska górniczego tą tematyką. Podczas sesji poruszone zostaną następujące tematy: Uwarunkowania techniczne i ekonomiczne nowych technologii wykorzystania węgla Koncepcja eksploatacji złóż węgla brunatnego z zastosowaniem technologii zgazowania termicznego Wykorzystanie bakterii w procesie odmetanowania kopalń Zgazowanie węgla drogą do pozyskania wodoru nowa wizja kopalni Czy czyste technologie węglowe rozpoczynają się na etapie przeróbki? Uwarunkowania geologiczne eksploatacji otworowej System dołowej łączności teleinformatycznej koncepcja i praktyczne doświadczenia wdrażania Upadowa odstawczo-transportowa KWK Marcel materiał promocyjny 6 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

10 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Bezpieczeństwo pracy w kopalni Wtorek, , 9:00-13:00 Hotel Cracovia: Sala Zielona B Tradycyjnie sesja będzie poruszać problemy bezpieczeństwa pracy pod ziemią zarówno w aspekcie zagrożeń naturalnych jak i zagrożeń wynikających z organizacji pracy. Referaty jak zwykle poparte zostaną przykładami płynącymi z praktyki górniczej, co zawsze pozwala lepiej zrozumieć istotę problemu. Zastosowanie miar syntetycznych w procesie decyzyjnym związanym z kształtowaniem warunków pracy studium przypadku Analiza wpływu różnych czynników na zawartość szkodliwych gazów w produktach wybuchu mieszanin zawierających sole chłodzące Porównanie rozwiązań zapewniających ochronę dróg oddechowych i bezpieczeństwo termiczne w polskim ratownictwie górniczym badania w KSRG KWK Halemba Próba określenia bezpieczeństwa termicznego pracowników analiza wyników badań ratowników górniczych w OSRG Ocena aktywnej profilaktyki bezpieczeństwa funkcjonalnego w KWK Knurów Informacja: Przenośny sygnalizator optyczno-akustyczny fot. A. Gola SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY 7

11 fot. A. Ruchel fot. A. Gola Ryzyko w górnictwie Wtorek, , 9:00-13:00 Hotel Cracovia: Sala Błękitna Od lat narastającym problemem w górnictwie pozostaje ryzyko działania, tak w wymiarze technicznym, jak i ekonomicznym. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszego środowiska, które poszukuje racjonalnych rozwiązań mających na celu ograniczenie ryzyka zapraszamy podczas XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej na sesję pt. Ryzyko w górnictwie. Materiały tej sesji w zamierzeniu organizatorów stanowić będą pierwszą część opublikowanej monografii poświęconej tematyce ryzyka w odniesieniu do zagrożeń górniczych. Mamy nadzieję, iż przedstawione podczas sesji referaty spotkają się z Państwa zainteresowaniem zwłaszcza, że stanowić będą wyjątkowe, kompleksowe ujęcie zagadnienia ryzyka w górnictwie ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka technicznego i technologicznego prowadzonej eksploatacji. W ramach sesji przedstawione zostaną między innymi następujące referaty: Ocena ryzyka oddziaływania hałasu na organizm ludzki w kopalniach podziemnych Analiza i ocena ryzyka związanego z zagrożeniem klimatycznym w kopalniach węgla kamiennego Ryzyko zagrożenia wybuchem metanu w ścianach o wysokiej koncentracji wydobycia Ryzyko zakłócenia procesu wydobycia w warunkach zagrożenia pożarowego Ryzyko szkód górniczych Ryzyko zawodowe chorób zawodowych w polskim górnictwie Problemy oceny ryzyka zawodowego analiza metod badawczych Problemy oceny ryzyka zawodowego analiza wymagań i wytycznych Analiza ryzyka zawodowego górników w warunkach silnego zagrożenia tąpaniami na przykładzie ściany 8 w pokładzie 510 w KWK Bobrek-Centrum Ocena ryzyka zawodowego w aspekcie analizy zagrożenia klimatycznego praktyczne wykorzystanie wskaźnika dyskomfortu cieplnego część I Ocena ryzyka zawodowego w aspekcie analizy zagrożenia klimatycznego praktyczne wykorzystanie wskaźnika dyskomfortu cieplnego część II Wizualizacja czynników ryzyka w analizie wypadków w górnictwie Zagrożenia geotechniczne na powierzchni terenu w świetle katastrof w szybach górniczych Kierunki poprawy efektywności robót przygotowawczych Wtorek, , 14:30-16:30 Hotel Cracovia: Sala Błękitna Polskie górnictwo węgla kamiennego od kilku lat nie realizuje planów produkcyjnych i nie wykorzystuje szans jaką są wysokie ceny węgla na rynkach międzynarodowych. Jest wiele przyczyn takiego stanu rzeczy, ale niewątpliwie jedną z istotnych jest niskie tempo robót przygotowawczych mających kluczowe znaczenie w strategii działania kopalni. Efektywność prowadzenia robót przygotowawczych czyli optymalne wykorzystanie całego systemu technologicznego w danych warunkach kopalnianych, możliwości poprawy, kierunki zmian oraz nowoczesne rozwiązania, a także najlepsze praktyki na drodze poprawy efektywności prowadzenia robót przygotowawczych stanowić będą przedmiot obrad sesji. Wśród tematów podejmowanych w trakcie sesji znajdą się m.in.: Stan kotwienia w kopalniach węgla kamiennego Nowe rozwiązania mechaniczne dla technologii drążenia wyrobisk przygotowawczych z użyciem materiałów wybuchowych Udostępnienie, rozcięcie i eksploatacja pokładu 510 w warunkach współwystępujących zagrożeń naturalnych, w nowych polach eksploatacyjnych S i T KWK Staszic doświadczenia i perspektywy Poprawa postępów drążenia wyrobisk przygotowawczych w świetle doświadczeń kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. Możliwości poprawy efektywności prowadzenia robót korytarzowych w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. Nowe rozwiązania w procesie zbrojenia i likwidacji ścian w Lubelskim Węglu Bogdanka S.A. 8 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

12

13 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Sytuacja finansowa górnictwa - podnoszenie efektywności i wydajności w polskich kopalniach Wtorek, , 9:00-16:30 Hotel Cracovia: Sala Zielona A Jedną z wielu interesujących sesji tematycznych na tegorocznej Szkole Eksploatacji Podziemnej będzie niewątpliwie sesja pt. Sytuacja finansowa górnictwa - podnoszenie efektywności i wydajności w polskich kopalniach. Tematy z zakresu ekonomiki, finansów, efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem, narzędzi oceny jej kondycji finansowej, określania wartości nowych przedsięwzięć inwestycyjnych, szukanie oszczędności w gospodarowaniu kapitałami, efektywna polityka kosztowa były od wielu lat poruszane w trakcie wcześniejszych edycji Szkoły. Szczególnego znaczenia nabierają właśnie te aspekty w kontekście pogarszających się warunków gospodarczych i i rozwijającego się kryzysu, który przez większość dużych przedsiębiorstw jest już odczuwalny. Autorzy tegorocznych referatów, które zamieszczono poniżej argumentację swoją poparli licznymi przykładami praktycznymi. Analiza struktury kapitału w kontekście finansowania przedsiębiorstw górniczych Zarządzanie kapitałem obrotowym netto w zakładzie górniczym działającym w strukturach przedsiębiorstwa wielozakładowego Ocena płynności finansowej jako kryterium podejmowania decyzji zarządczych w przedsiębiorstwach górniczych Zarządzanie kosztami w ujęciu projektowym na przykładzie zakładu górniczego KWK Ziemowit Nowe podejście do planowania i kontroli kosztów w kopalni węgla kamiennego Znaczenie potencjałów i czynników atrakcyjności rynkowej w analizie sektora energetyki zawodowej dla potrzeb marketingowych producenta węgla kamiennego Wyznaczanie zmiennych kluczowych, regulujących oraz zewnętrznych opisujących obiekty na przykładzie wybranych kopalń węgla kamiennego Możliwości wykorzystania marketingu relacyjnego w tworzeniu przewagi konkurencyjnej producenta węgla kamiennego w sektorze odbiorców indywidualnych Optymalny okres istnienia projektu w przemyśle wydobywczym węgla kamiennego przy wykorzystaniu analizy zdyskontowanych przepływów pieniężnych Seminarium: Wycena wartości złoża kopalin aspekty praktyczne Wtorek, , 17:00-19:00 Hotel Cracovia: Sala Zielona A fot. A. Gola Seminarium Wycena wartości złoża kopalin aspekty praktyczne będzie kontynuacją tegorocznej sesji ekonomicznej. Zaprezentowane podczas Seminarium tematy będą stanowić uzupełnienie tematyki sesji. Seminarium to zostało zorganizowane pod auspicjami firmy PriceWaterhouseCoopers oraz Stowarzyszenia Wyceny Wartości Złóż Kopalin. Wśród poruszanych tematów można będzie wysłuchać następujących wystąpień: Podstawowe i alternatywne metody wyceny górniczych projektów inwestycyjnych Wycena złóż w spółkach junior mines Alternatywne metody wyceny górniczych projektów inwestycyjnych - opcje realne na wybranych przykładach Droga na giełdę Kodeks Wyceny Złóż Kopalin POLVAL i jego zastosowanie w praktyce 10 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

14 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Wycieczka naukowo-techniczna do KWK Marcel Upadowa odstawczo-transportowa Środa, , 7:00-16:00 Wyjazd: Hotel Cracovia (liczba miejsc ograniczona) W latach w KWK Marcel w mieście Radlin realizowana była jedna z najważniejszych inwestycji w całym 125-letnim okresie jej istnienia: Upadowa odstawczo-transportowa z poziomu 400 m na powierzchnię. Jest to również największa i najważniejsza inwestycja w Kompanii Węglowej S.A. oddana do użytkowania w 2008 roku. Wykonane wyrobisko w zasadniczy sposób zmieniło model kopalni umożliwiając przede wszystkim uproszczenie odstawy urobku oraz podniesienie wielkości wydobycia, co tym samym przekłada się na uzyskiwanie przez kopalnię lepszych efektów finansowych. Zalet zastosowanego w KWK Marcel rozwiązania jest znacznie więcej. O wszystkich można się będzie dowiedzieć słuchając wystąpienia Pana Mirosława Kugiela Prezesa Kompanii Węglowej S.A. podczas sesji plenarnej w dniu oraz biorąc udział w niniejszej wycieczce naukowo-technicznej. Na wycieczkę zapraszają Sesja: Współczesne problemy podziemnej eksploatacji złóż Wtorek, , 14:30-16:50 Hotel Cracovia: Sala Zielona B Zakres tematyczny problemów omawianych podczas obrad każdej edycji Szkoły Eksploatacji Podziemnej jest tak szeroki, że niezwykłe trudno jest dostosować wszystkie zgłoszone referaty do zadanych z góry sesji tematycznych. Z tego też względu stworzona została sesja, podczas której wygłoszone zostaną referaty poruszające różnorodne i ważkie problemy współczesnego górnictwa. Oto niektóre spośród nich: Wpływ krawędzi eksploatacyjnych na zagrożenie wstrząsami w rejonie W1 KWK Rydułtowy-Anna podczas eksploatacji pokładu 713/1-2 ścianą XIV-W1 15 lat działalności firmy WAT dla potrzeb polskiego górnictwa Współpraca urządzenia odpylającego typu UO z lutnią chłodzącą Budowanie autorytetu. Nowe wyzwanie doskonalenia kadry zarządzającej w górnictwie Analiza propagacji fal elektromagnetycznych w podziemnych wyrobiskach górniczych Analiza numeryczna stateczności wyrobisk korytarzowych w O/ZG Rudna w rejonie szybu R-XI z wykorzystaniem kryterium Hoeka-Browna Bezpieczeństwo dostaw energii Adaptacja zawodowa pracowników przyjmowanych do pracy w kopalniach Kompanii Węglowej S.A. metody realizacji, rezultaty i problemy Pogłębianie szybu 2.1. Stefanów LW Bogdanka S.A. SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY 11

15 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Techniki i technologie przyszłości w procesie pozyskiwania surowców mineralnych informatyka praktyka działania Środa, , 9:00-19:00 Aula Główna AGH (budynek A-0 I piętro) Sesja poświecona będzie ocenie stanu aktualnego realizowanych ostatnio różnego rodzaju rozwiązań informatycznych w kopalniach oraz perspektywom ich dalszego rozwoju. Zachodzące dynamiczne zmiany w organizacjach gospodarczych powodowane są w dużej mierze rozwojem zastosowań technologii informatycznych, nie inaczej dzieje się w górnictwie. Informatyka ma szczególną rolę do spełnienia w branży górniczej. Związana jest ona ze specyfiką górnictwa, które boryka się z problemem ograniczonej bazy zasobowej, dużą zmiennością warunków geologiczno-górniczych i występowaniem trudnych do prognozowania zdarzeń mających często ogromne konsekwencje dla realizacji procesu produkcyjnego. Funkcjonowanie kopalni związane jest immanentnie z istnieniem złoża. Stworzenie modelu złoża umożliwiającego jego opis informatyczny jest często niezwykle trudne, ale może prowadzić jak pokazują liczne przykłady do znacznej poprawy jego wykorzystania, a w konsekwencji wydłużenia czasu funkcjonowania przedsiębiorstwa górniczego oraz znacznego wzrostu efektów ekonomicznych. Wszyscy dostrzegamy jak szeroko rozumiana informatyka poszerza horyzonty dostępu do wiedzy oraz szybkość wymiany informacji na niespotykaną dotąd skalę. Jednym z najbardziej spektakularnych przykładów jest opracowanie trójwymiarowych obrazów złóż ropy naftowej uwięzionych wewnątrz porowatych warstw skalnych. Zanim jednak ta metoda zwana trójwymiarową analizą sejsmiczną stała się standardową techniką upłynęło wiele lat. Dziś mówimy o czterowymiarowych modelach pozwalających nie tylko na stwierdzenie gdzie ropa, gaz i woda znajdują się w danej chwili, ale też dokąd przemieszczą się w przyszłości. Jak się szacuje, pozwoli to na wzrost wydobycia ropy oraz lepsze o kilkanaście procent wykorzystanie złóż. Złoża kopalin stałych są zdecydowanie łatwiejsze w procesie modelowania na drodze rozwiązań informatycznych. W warunkach przedsiębiorstwa górniczego, jakim jest kopalnia, wartość i ranga informacji rośnie, szczególnie tej dotyczącej eksploatowanego złoża, które jest podstawą jego działania i funkcjonowania. Informacja jest podstawą wyboru celów i zadań, środków ich realizacji, warunkiem trafności decyzji i skutecznego działania. Systemy informatyczne i komputery są obecnie powszechnie używane również w kopalniach, jednak naszym zdaniem ich zastosowanie i zakres działania daleki jest od zadawalającego. Dotychczasowa praktyka działania kopalń pokazuje, iż istnieje kilka podstawowych barier rozwoju technologii informatycznych w branży wydobywczej. Bariery te w różnym stopniu dotyczą poszczególnych branż górnictwa. W górnictwie węgla kamiennego jest to sytuacja ekonomiczna części kopalń i proces restrukturyzacji prowadzony od kilkunastu lat w wymiarze dotychczas niespotykanym w światowym górnictwie. Kolejna kwestia to niedojrzałość technologiczna, wyrażająca się między innymi cząstkowością posiadanych rozwiązań informatycznych i brakiem odpowiednich standardów działania. Jednak najważniejszą barierą wydaje się być przeświadczenie o niewielkich korzyściach wynikających z zastosowania rozwiązań informatycznych w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Takie postrzeganie wynika z faktu funkcjonowania w kopalniach rozwiązań informatycznych wspomagających fragmenty procesów decyzyjnych, które nie mają odniesienia do strategicznego spojrzenia na przedsiębiorstwo. Mamy nadzieję, że już wkrótce sytuacja ta zmieni się diametralnie, a przyczyni się do tego również organizowana w trakcie tegorocznej XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej Sesja Informatyczna. Zapraszając Państwa serdecznie do udziału w naszej Sesji prezentujemy listę referatów, które naszym zdaniem stanowią o obrazie informatyki w górnictwie: Praktyczne doświadczenia w zakresie wykorzystania systemu CMMS MAXIMO do zarządzania utrzymaniem ruchu automatyki i układów elektrycznych w elektrowniach ZE PAK S.A. Portal dostawcy jako narzędzie wspierające proces zaopatrzenia w kopalniach węgla kamiennego EKSPERT sesji naukowej Informatyka w górnictwie 12 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

16

17 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Aukcje elektroniczne jako system obsługi zakupu oraz sprzedaży Rozwój informatycznego systemu zarządzania procesem rozlicza- nia produkcji górniczej w O/ZG Polkowice Sieroszowice Charakterystyki robót górniczych jako elementy systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie technicznymi środkami produkcji w górnictwie węgla kamiennego Zasady funkcjonowania systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie technicznymi środkami produkcji w grupie kopalń węgla kamiennego w ujęciu technicznym i organizacyjnym Nowa generacja Kompleksu Logistyki Materiałowej SZYK2/KLM w branży górnictwa węgla kamiennego Analiza możliwości ograniczenia kosztów organizacyjnych związanych z zabezpieczeniem ewidencji danych w zintegrowanych systemach klasy ERP w KGHM Polska Miedź S.A. Koncepcja reinżynieringu procesów utrzymania ruchu w Działach Maszyn Dołowych Oddziałów Górniczych KGHM Polska Miedz S.A., przy wykorzystaniu specjalistycznego oprogramowania CMMS (Computerized Maintenance Management Systems) Wykorzystanie zawansowanych technologicznie rozwiązań informatycznych w zakresie logistyki materiałowej i zakupowej w KGHM Polska Miedź S.A. Zintegrowany system monitorowania górniczych procesów produkcji w oparciu o sieci światłowodowe. Zarządzanie informacją w przedsiębiorstwie wydobywczym na przykładzie wdrożenia hurtowni danych SAP BW. Udostępnianie zasobów wiedzy projektowej i eksploatacyjnej w cyklu życia maszyn i urządzeń górniczych Projektowanie procesów eksploatacji w kopalniach podziemnych z wykorzystaniem technik informatycznych - system harmonogramowania produkcji w LW Bogdanka S.A. Mapa procesów biznesowych w LW Bogdanka S.A. wstęp do identyfikacji odpowiedzialności za realizowane zadania. Zintegrowany proces planowania produkcji, zgłaszania zapotrzebowań produkcyjnych, i tworzenia zamówień ważnym elementem Górniczego Systemu Informatycznego LW Bogdanka S.A. Stan aktualny i kierunki dalszego rozwoju informatycznego systemu do bezpośredniej lokalizacji zjawisk dynamicznych w O/ZG Rudna KGHM Polska Miedź S.A. Wykorzystanie programów MicroStation i Surfer do automatyzacji konstrukcji map górniczo-geologicznych służących oznaczeniu podstawowych własności wytrzymałościowych skał w otoczeniu wyrobisk górniczych. Nowoczesny system raportujący kompleksowym rozwiązaniem w zakresie wsparcia biznesowego logistyki materiałowej w Jastrzębskiej Spółce Węglowej doświadczenia z wdrożenia. Zagrożenie metanowe w kopalni prognoza i profilaktyka Środa, , 14:30-16:30 Hotel Cracovia, Sala Zielona Problem zagrożenia metanowego jest wciąż aktualny, a zwiększająca się ciągle głębokość eksploatacji sprawia, że zagrożenie to rośnie. Czy możliwa jest skuteczna prognoza tego zagrożenia? Na ile można zmniejszyć to zagrożenie stosując technikę odmetanownia kopalń? Na te i inne pytania postarają się odpowiedzieć autorzy referatów, które zostaną w tej sesji wygłoszone: Prognoza zagrożenia metanowego dla eksploatacji złóż węgla na dużych głębokościach Metan jako inicjał wybuchu pyłu kopalnianego w wyrobiskach środowiska ścian Nowoczesne stacje odmetanowania dla kopalń węgla kamiennego na przykładzie nowozrealizowanych obiektów w KWK Pniówek i KWK Sośnica-Makoszowy oraz przewoźnego urządzenia do ujmowania i przetłaczania gazu typu PUPG-2 Ocena pracy dołowej stacji odmetanowania w KWK Krupiński w aspekcie wysokiej metanowości ściany B-13 w pokładzie 348 Odmetanowanie w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. LW Bogdanka S.A., fot. A. Ruchel 14 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

18

19 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ International Mining Forum 2009 Session 1: Mining at Great Depths - Polish-Serbian Forum Środa, , 9:00-16:30 Hotel Cracovia: Sala Błękitna Jest rzeczą oczywistą, że wobec faktu sukcesywnego sczerpywania udostępnionych złóż kopalin górnictwo zmuszone jest sięgać po te, które zalegają na coraz większych głębokościach. O tym, jakie niesie to ze sobą trudności i zagrożenia traktować będzie ta bardzo ciekawa sesja, która jest częścią kolejnej już edycji International Mining Forum. Sesja ta będzie swoistą wymianą myśli pomiędzy górnikami-praktykami z Republiki Serbii a naszymi fachowcami. Z pewnością te kilkanaście przedstawionych podczas forum referatów nie odpowie na wszystkie pytania związane z problematyką eksploatacji na dużych głębokościach, ale mamy jednak nadzieję, że stanowić one będą początek dalszych, wspólnych być może już projektów. Possibility Of Application Of The Mechanized Coal Excavation In The Mines With Underground Exploitation In Republic Of Serbia Development Possibilities Of Underground Coal Exploitation In Republic Of Serbia Actual State Of Underground Coal Exploitation In Republic Of Serbia Modernization Of Technological Process Of The Construction Of Shaft Premises In Coal Mines Of Serbia The Influence Of Heading Localization Depth On Their Stability Potential Of Underground Exploitation Of The Existing Resources In RTB BOR Determination Of Main Parameters Of Induced Block Caving Method For Its Application In Borska Reka Ore Body Of Bor Copper Ore Deposit Research Results On Possibilities For Development And Mining Of Borska Reka Ore Body In Bor Ore Deposit Safety And Workers Rescuing At Gasses Break Off In Serbian Underground Coal Mines Mining Productive Systems Organization For Optimal Ventilation And Air Supply Determination Of Depth Of Borska Reka Copper Ore Deposit At Which Air Conditioning Of Working Environment Must Be Performed Methodology For The Selection Of Optimal Blastholes Length In Underground Mining The Place And Historic Importance Of The Głogow Gleboki Przemyslowy Copper Deposit In Strategy Formulation Of The KGHM Polish Copper Mine Forecast Of The Climatic Hazard To The Growing Depth Of The Exploitation Close Cooperation Of Polish And Serbian (Yugoslav) Mining In The Past And Possibilities For New Cooperation In The Future 16 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

20 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Session 2: Directions and Development of Present-Day Mining Środa, , 16:30-19:30 Hotel Cracovia: Sala Błękitna Druga sesja International Mining Forum poświęcona będzie szeroko rozumianym problemom współczesnego górnictwa. Omawiane będą tematy odnoszące się zarówno do rozwiązań technologicznych i zagadnień ekonomicznych, jak i zagrożeń towarzyszących eksploatacji podziemnej złóż. Podczas obrad tej sesji uczestnicy będą mieli okazję wysłuchać następujących referatów: Structure And Technological Elements Of Information System Of Mine Based On The Control Of A Condition Of Rock Mass Synthetic Stowing of Rockmass at Borehole Underground Coal Gasification (BUCG) Physicochemical Processes Hydrate Creation in Methaneplentiful Carboniferous Deposits And Their Outburst Hazard Influence of depth mine workings on the pollution of mine water and possibility its limitation Decision making system based on GIS technology for supporting machinery maintenance Working Out And Research Of The Pliable Anchor With The Elastic Lock Estimation Of Hydrogeomechanical Stability Of Blocks Between Mines The Optimum Lifetime Of A Polish Hard Coal Project Using Discounted Cash Flow Analysis Algorytm prognozowania warunków klimatycznych w wyrobiskach górniczych polskich kopalń miedzi Zarządzanie kapitałem obrotowym netto w zakładzie górniczym działającym w strukturach przedsiębiorstwa wielozakładowego An Influence Of Exploration Accuracy On Project Risk And Discount Rate Efektywna stopa opodatkowania w górnictwie jako determinanta wzrostu wartości przedsiębiorstw Wycena złóż w spółkach junior mines fot. A. Ruchel SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY 17

21 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Forum dyskusyjne: Czas pracy w górnictwie Czwartek, , 8:30-10:30 Teatr im. J. SŁOWACKIEGO Od lat istotnym zagadnieniem w górnictwie pozostaje czas pracy, formy jego organizacji, regulacje prawne funkcjonujące w tym obszarze oraz obowiązujące dyrektywy unijne. Pragnąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom naszego środowiska, które poszukuje racjonalnych działań mających na celu jak najbardziej efektywne wykorzystanie czasu pracy z troską o dobro pracowników, powstał pomysł aby podczas XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej zorganizować sesję pt.: Czas pracy w górnictwie, która przyjmie mamy taką nadzieję formę forum dyskusyjnego. Liczymy na to, że w ramach tego spotkania, głos zabiorą zaproszeni przedstawiciele strony rządowej, Państwowej Inspekcji Pracy, Konfederacji Pracodawców Polskich, Akademii Górniczo-Hutniczej, największych firm górniczych oraz przedstawiciele związków zawodowych. W tym roku dyskusję przewidziano w następujących obszarach tematycznych: Bieżąca sytuacja w zakresie organizacji systemu pracy i jej wpływ na efektywność przedsiębiorstw górniczych Systemy organizacji pracy w górnictwie Europejska dyrektywa o czasie pracy a bieżące regulacje w systemie pracy w polskim górnictwie Stosowanie unijnej dyrektywy różne punkty widzenia Koncepcja flexicurity w reformie polskiego rynku pracy System opt-out w dyrektywach Unii Europejskiej Uwarunkowania produkcyjne, środowiskowe i ekonomiczne dla wdrożenia zmian w dotychczasowym systemie pracy w górnictwie polskim Forum dyskusyjne: Kombajny czy strugi? Kiedy i dlaczego? Czwartek, , 11:00-13:00 Teatr im. J. SŁOWACKIEGO Technika strugowa to drugie po technice kombajnowej skuteczne rozwiązanie stosowane w procesie wydobycia węgla systemami ścianowymi w górnictwie światowym Rozwój techniki strugowej w ostatnich latach na świecie, wysokie ceny węgla na międzynarodowym rynku, wzrost opłacalności eksploatacji pokładów cienkich, wyczerpywanie się złóż ropy naftowej i gwałtownie rosnącej jej ceny to bezpośrednie przyczyny wzrostu zainteresowania węglem jako nośnikiem energii, a w konsekwencji tym sposobem urabiania również w Polsce. Dokonujący się od kilku lat systematyczny rozwój techniki strugowej na świecie, coraz lepsze wyniki produkcyjne i ekonomiczne uzyskiwane w ścianach strugowych połączone ze znacznym udziałem pokładów cienkich w zasobach przemysłowych kopalń powoduje, że należy się spodziewać w najbliższym czasie powrotu techniki strugowej do polskich kopalń. To stwierdzenie znajduje odzwierciedlenie w działaniach podejmowanych w spółkach węglowych (Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., Katowicki Holding Węglowy S.A.) ale także w LW Bogdanka S.A. Temat cienkich pokładów i ich eksploatacji w polskich kopalniach powraca na obrady Szkoły co kilka lat. W tym roku zadamy ekspertom pytanie: kiedy stosować kombajny a kiedy strugi. Mamy nadzieję, że w ramach czwartkowego forum padną konkretne odpowiedzi na powyższe oraz na inne ważkie pytania z tego zakresu. Wśród moderatorów tego forum wystąpią m.in.: prof. dr hab. inż. Krzysztof Krauze (AGH) Kombajny czy strugi, dr inż. Michał Myszkowski (Bucyrus) Eksploatacja ścianowa w pokładach średniej miąższości porównanie pomiędzy strugiem a kombajnem węglowym, dr inż. Jerzy Kicki (AGH/IGSMiE PAN) Baza zasobowa i uwarunkowania ekonomiczne eksploatacji cienkich pokładów Świat, Polska, prof. dr hab. inż. Marek Jaszczuk (Pol. Śląska), Ryszard Bednarz (Fabryka Maszyn FAMUR S.A.), Jan Kania (Politechnika Śląska), Rudolf Płonka (Fabryka Maszyn FAMUR S.A.) Możliwości techniczne wybierania kombajnami ścianowymi pokładów węgla w zakresie wysokości 1,0 do 1,5 [m]. 18 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

22

23 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Sesja naukowa pod patronatem Sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej Ministra Mikołaja Dowgielewicza na temat: Polskie górnictwo wobec działań Unii Europejskiej od akcesji do prezydencji (przy współpracy WUG) Czwartek, , 14:30-17:45 Teatr im. J. SŁOWACKIEGO Sesja stanowić będzie swoiste dopełnienie seminarium naukowego zorganizowanego podczas Szkoły w 2003 roku, także pod patronatem UKIE a właściwie pani Danuty Hibner pełniącej wtedy funkcję sekretarza Urzędu. Seminarium pt. Górnictwo wobec wyzwań Unii Europejskiej poprzedzało nasz akces do Unii i w jego ramach postawiono wiele pytań i sformułowano szereg wątpliwości i obaw w odniesieniu do stanu przygotowań całej naszej gospodarki do wejścia UE. O tym, co pozostało z tych obaw oraz jak specjaliści oceniają te 5 lat naszej obecności w strukturach europejskich, traktować będzie tegoroczna sesja naukowa, podczas której usłyszymy następujące referaty: Priorytety unijnej polityki energetycznej w świetle uwarunkowań Polskich Pakiet energetyczno-klimatyczny UE konsekwencje dla polskiego rynku energii Zrównoważony rozwój energetyki Polska i Unia Europejska Rola i działania EuroCoal w realizacji i kształtowaniu polityki energetycznej UE Transpozycja dyrektywy UE o odpadach wydobywczych do prawodawstwa polskiego Polityka surowcowa UE w obszarze surowców energetycznych a polskie uwarunkowania ich eksploatacji Polityka energetyczna Polski a działalność górnictwa do roku 2030 System kontroli wyrobów przeznaczonych do stosowania w zakładach górniczych w świetle nowych przepisów UE 20 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

24 XVIII SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ Uroczysta Gala Konkursowa XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej Czwartek, , 18:15-19:30 Teatr im. J. SŁOWACKIEGO Jak co roku zwieńczeniem obrad Szkoły Eksploatacji Podziemnej będzie uroczysta Gala Konkursowa, która tym razem odbędzie się w niezwykłej scenerii teatru im. J. Słowackiego. Tło dla czekających nas podczas tej Gali wydarzeń stanowiła będzie słynna kurtyna, której autorem jest sam Henryk Siemidradzki. To właśnie przed tą kurtyną nagrody w konkursach Kopalnia Roku i Bezpieczna Kopalnia odbiorą dyrektorzy kopalń, które zajmą czołowe miejsca w rankingu za rok Kopalnie te wyłonione zostaną przez Wielkie Kapituły konkursów na podstawie kryteriów zamieszczonych na stronie internetowej Szkoły Eksploatacji Podziemnej, które w skrócie sprowadzają się do następujących wskaźników w przypadku najlepszej kopalni: zyskowność produkcji (bez inwestycji) zł/mg: koszt produkcji węgla zł/mg: dzienne wydobycie ze ściany Mg/ ścianę i dobę: zatrudnienie/ścianę i dobę: roczna wartość sprzedaży/jednego zatrudnionego, wydajność ogólna, Mg węgla handlowego/pdn. Natomiast przy wyborze najbezpieczniejszej kopalni kapituła konkursu kieruje się następującymi kryteriami: brak wypadków śmiertelnych i ciężkich w ostatnich trzech la- tach, liczba wypadków lekkich w kopalniach bez wypadków śmiertelnych i ciężkich, liczba kolejnych dni bez wypadku w roku konkursu, występujące zagrożenia naturalne wg stopni, kategorii i klas, liczba załogi (w tym zatrudnienie pod ziemią), wielkość wydobycia. W roku ubiegłym, czyli wg danych za rok 2007, czołówka najlepszych kopalń przedstawiała się następująco: I miejsce Lubelski Węgiel BOGDANKA SA II miejsce KWK PNIÓWEK III miejsce KWK ZIEMOWIT KWK JANKOWICE Natomiast w Konkursie Bezpieczna Kopalnia zwycięzcami zostały kopalnie: I miejsce KWK BOBREK-CENTRUM II miejsce ZG PIEKARY III miejsce KWK KAZIMIERZ JULIUSZ ZG JANINA Podczas Gali 2009 wręczone też zostaną tradycyjnie symboliczne statuetki Złotego Sponsora Szkoły Eksploatacji Podziemnej firmom, które w sposób wydatny wsparły organizację Szkoły Dla porządku przypominamy, że w roku 2008 tytuł Złotego Sponsora przypadł w udziale firmie z rynku IT a mianowicie Sun Microsystems Poland Sp. z o.o. Galę poprzedzi zgodnie z wieloletnią tradycją raport Wyższego Urzędu Górniczego na temat stanu bezpieczeństwa w górnictwie polskim za ubiegły rok. Będzie to jak zwykle pierwsze w roku przedstawienie tak szczegółowych danych, które są w posiadaniu WUG. Galę zamknie występ artystyczny, którego wykonawców nie zdradzimy, aby nie pozbawiać się elementu zaskoczenia. SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY 21

25 ZAPROSZENIE Do teatru im. J. Słowackiego na spektakl pt. Tango Piazzolla zaprasza wszystkich uczestników Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2009 firma ELGÓR+HANSEN Poniedziałek, , 19:30 Tango Piazzolla Anna Burzyńska Zapraszamy na sztukę teatralną napisaną do muzyki Astora Piazzolli znakomitego kompozytora argentyńskiego i legendarnego geniusza tanga, którego utwory (w tym słynne Libertango) zdobyły w ostatnich latach ogromny rozgłos. Tango Piazzolla sztuka zrodzona z wieloletniej fascynacji autorki twórczością Piazzolli oddaje klimat argentyńskiej knajpki jednego z typowych miejsc, do których ludzie przychodzą latami tylko po to, by ze sobą zatańczyć. Tu właśnie jak mówią wyznawcy filozofii tanga rodzą się i umierają uczucia, tutaj też tak jak w tym niezwykłym tańcu spotykają się bliskość i samotność, czułość i zdrada, miłość i śmierć. Magiczne spotkanie z duchem tanga staje się naszym udziałem za sprawą głównej bohaterki sztuki młodej dziewczyny z polskiej prowincji śniącej o innym życiu. Tajemnicza przestrzeń wciągnie nas w korowód miłosnych perypetii bohaterów, którzy zawsze kochają silniej, niż są kochani i nieustannie rozmijają się z obiektami swoich pragnień. Wspaniała muzyka, grana na żywo przez Zespół Tango Bridge pod kierownictwem Grzegorza Frankowskiego, najpiękniejsze szlagiery Piazzolli i oczywiście namiętne tanga, które przeniosą nas w świat zmysłów i pożądań. (źródło: Kontrabas: Grzegorz Frankowski Bandoneon: Wiesław Prządka/Klaudiusz Baran Skrzypce: Paweł Wajrak/Maciej Lulek Gitara: Michał Nagy Fortepian: Jacek Bylica Utwory muzyczne w wykonaniu kwintetu: TANGO BRIDGE pod kierownictwem Grzegorza Frankowskiego 22 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY

26

27 ZAPROSZENIE Kazimierz nocą, czyli wieczór w magicznym Krakowie Środa, , 20:00 Restauracja Szara Kazimierz, ul. Szeroka 39 Korzystając z okazji, jaką jest organizacja XVIII Szkoły Eksploatacji Podziemnej w Krakowie, pragniemy zaprosić Państwa do miejsca szczególnego i niezwykłego zarazem, jakim jest krakowski Kazimierz. To miejsce, gdzie historia przeplata się ze współczesnością tworząc niezwykle magiczną strukturę, gdzie bije serce nocnego życia w Krakowie. W tenże magiczny klimat wprowadzi Państwa z pewnością nie tylko miejsce spotkania, ale również krakowskie opowieści Leszka Mazana i Mieczysława Czumy - autorów nowej dziedziny wiedzy, jaką jest krakauerologia. Ponadto wieczór umili żywiołowy występ zespołu Quartet Klezmer Trio wykonującego tradycyjną żydowską i bałkańską muzykę klezmerską we własnych aranżacjach. Nocny Kraków z lotu ptaka, czyli wieczór z hejnalistą Być w Krakowie i nie usłyszeć hejnału z wieży mariackiej, to tak jakby się nigdy tu nie było. Natomiast wysłuchać hejnału na wieży i uścisnąć dłoń hejnaliście, to jest dopiero wydarzenie niezwykłe. 20 pierwszych osób, które zgłoszą się w sekretariacie Szkoły spotkać może niezwykła atrakcja, jaką jest wejście na wieżę Bazyliki Mariackiej, wysłuchanie hejnału oraz podziwianie nocnej panoramy Krakowa. Zapraszamy do Krakowa! 24 SZKOŁA EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ BIULETYN INFORMACYJNY