Rewitalizacja miasta

Transkrypt

1 Rewitalizacja miasta Kalisz tytułowa architekci Migasiewicz & Wierzbicki Kalisz 2014

2 definicja Słowo rewitalizacja wywodzi się od dwóch łacińskich słów re + vitalis, gdzie re oznacza znowu oraz vitalis zdolny do życia. Nawet wśród architektów i konserwatorów zabytków często rozumienie tego pojęcia zawęża się do poprawy estetyki. To błąd, dziś to zagadnienie o wiele bardziej złożone. Dotyczy też estetyki budynków i ładu przestrzennego ale nie jest kompletne bez działań w tak ważnych sferach jak: warunki ekonomiczne, zjawiska gospodarcze w skalach małych średnich i dużych; relacje społeczne, czy warunki ekologiczne. Ważne jest też by miasto cechowało się unikalnym dla niego duchem miejsca, na który składa się wiele subiektywnych cech, zjawisk, nastrojów, atrakcyjnych dla mieszkańców ale też dla turystów

3 Czym nie jest rewitalizacja remontem czyli przywrócenie takiego stanu budynku, jaki istniał na pocątku modernizacją - remont uzupełniony o wprowadzeniem nowych, sprawniejszych lub dodatkowych elementów, podnoszących jakość obiektu, rewaloryzacją to jest przywrócenie wartości obiektów o szczególnej wartości zabytkowej. oraz wyeksponowanie tych cech termomodernizacją budynków remontem lub modernizacją infrastruktury komunalnej miasta remonem lub modernizacją układu komunikacyjnego miasta Sprzątaniem ulic czy dbaniem o estetykę elewacji budynków Czy nawet kompleksową estetyzacją przestrzeni miasta Trzeba jednak pamiętać, że każde z tych działań może być koniecznym elementem skutecznie przeprowadzonego programu rewitalizacji miasta

4 różne obszary działań rewitalizacyjnch Rewitalizacja w odróżnieniu od projektowania nowego odnosi się do obszarów przestrzeni które są lub były użytkowane, powstały dawniej przez świadome działanie człowieka lub spontanicznie. Proces rewitalizacji może dotyczyć różnych przestrzeni Ziemi w szczególności zurbanizowanych które zostały już przekształcone i zagospodarowane przez człowieka a które uległy degradacji z różnych przyczyn do których należą: dekapitalizacja techniczna, zniszczenia wojenne, dewastacje spowodowane rewoltami, buntami, zjawiskami kryzysowymi w gospodarce, negatywnymi zjawiskami socjologicznymi, bezrobociem, degradacja środowiska przyrodniczego czy skutkami upadku systemów polityczno gospodarczych. Dziś dotyczy to najczęściej obszarów takich jak: zdegradowane dzielnice staromiejskie bokowiska z wielkiej płyty Opuszczone tereny powojskowe, pokolejowe; poprzemysłowe i po- PGR owskie

5 nowe a już potrzebuje REWITALIZACJI Wszelkie błędy w kształtowaniu przestrzeni osiedli ludzkich oraz stosunków społecznych panujących w nich, mogą skutkować degradacją wymagającą wdrożenia procesów naprawczych o charakterze rewitalizacyjnym. W XX wieku w skutek kryzysów gospodarczych i błędnych decyzji planistycznych pustoszały całe dzielnice miast USA, potem z wysiłkiem przywracano je życiu. Dziś uważny obserwator zauważy zalążki błędów nawet w najnowszych nowoczesnych dzielnicach metropolii. W Warszawie też można zauważyć takie zjawiska. Powstają tu kompleksy mieszkaniowo biurowe, zorganizowane jak twierdze lub zamknięte oazy na pustyni. W nich koncentruje się życie i praca ale ich ulice są puste i wymarłe. Pieszy, z natury podejrzany, bacznie jest obserwowany prze służby ochrony, ulicami przemykają samochody jadące z podziemnych parkingów do bezpiecznych enklaw handlu i wypoczynku galerii, z za ich szyb nowa arystokracja przyglądają się ze zdziwieniem osobnikom spoza ich sfery społecznej. Niby życie a jak na cmentarzu. To obraz skrajnie przejaskrawiony? Ale czy nie do tego zdążają metropolie świata?

6 KONTRASTY stare nadal żywe Warszawa Uniwersytet Krakowskie Przedmieście Nowe a już martwe Warszawa nowe blockhausy korporacyjno mieszkaniowe 6

7 KONTRASTY stare nadal żywe Warszawa Krakowskie Przedmieście Nowe a już martwe Warszawa nowe blockhausy korporacyjno mieszkaniowe 7

8 PODSTAWOWE NARZĘDZIA REWITALIZACJI Programy i działania regulacyjne Są to wszelkie przepisy prawa miejscowego i powszechnego czy regulacje techniczne, dedykowane do tego celu, oraz specyficzne regulacyjnej narzędzia urbanistyki. Jest to zadanie dla architektów-urbanistów,specjalistów gospodarki komunalnej, historyków architektury, regionalistów, inżynierów infrastruktury komunalnej wielu specjalności. Programy i działania operacyjne Wskazują jak takie procesy przeprowadzić. Kto ma robić, kiedy, z jakiśśrodków sfinansować, jak skoordynować działania, jak zdefiniować konflikty, negocjować ich rozwiązanie, pogodzić rozbieżne oczekiwania. Jest to domena managerów, ekonomistów, organizatorów, prawników, działaczy polityki lokalnej

9 NARZĘDZIA REWITALIZACJI DLA OBSZARÓW SRÓDMIEŚCIA MIAST HISTORYCZNYCH Rewitalizacja tego typu obszarów miejskich wywodzi się z konserwacji, ochrony i rewaloryzacji zabytków architektury. Początki takiego podejścia do zastanej przestrzeni w której żyjemy, należy upatrywać w XIX wieku gdy pojawiające się wówczas nurty myślowe spowodowały uznanie wartości jakie pozostawili nam przodkowie zwłaszcza w kulturze i sztuce. W konsekwencji tego, zaczęto doceniać zachowane relikty epok minionych nie tylko pomniki, pałace czy zamki ale też mniej efektowną zabudowę zespołów urbanistycznych miast. W Polsce mamy niemałe osiągnięcia w dziedzinie ochrony dóbr kultury materialnej człowieka ale trzeba zauważyć, że ta dziedzina w nowych warunkach po odrzuceni utopii państwa realnego socjalizmu, w warunkach dominacji prymitywnie rozumianego prymaty kapitału, nie znalazła skutecznych narzędzi i metod działania w aktualnych realiach społecznych politycznych i gospodarczych

10 abynie wyważaćotwartych drzwi, warto przyjrzeć się temujak to robią inni Francja posiada uznawane za najlepsze w Europie regulacja prawne oraz struktury administracji dla zachowania i naprawy zabytkowych miast. Efekt ich działania jest widoczny dla wszystkich odwiedzających ten kraj Celowi temu służy temu urząd ABF(Architekt Budynków Francji). Któremu odpowiada mu w polskich realiach, Urząd Konserwatora Zabytków w zakresie pieczy nad zabytkami nieruchomymi czyli zabytkami architektury i urbanistyki. francuskie urzędy ABF nadzorują: - stosowanie prawa z zakresu architektury, urbanistyki, zabytków i stref krajobrazu chronionego oraz ich otoczenia - Wspomagają architektów odpowiedzialnych za obiekty zabytkowe w nadzorowaniu stanu technicznego budynków wpisanych do rejestru w ich rejonie - Przygotowują i kierują pracami renowacyjnymi i zwykłymi remontami obiektów uznawanych za zabytkowe podczas gdy prowadzenie inwestycji jest zapewnione przez służby Ministerstwa Kultury lub gdy właściciele otrzymują pomoc finansową od państwa - Prowadzą prace remontowe w zabytkach państwowych i budynkach w gestii Ministra Kultury - Są konserwatorami obiektów zabytkowych, które w ich rejonie należą do państwa prawdopodobną przyczyną skuteczności tej instytucji skoncentrowanie tej służby na szerokim spektrum problemów w tym architektury, techniki komunalnej a nie tylko na historii sztuki czy estetyki

11 Francuskie narzędzia regulacyjne Francuskie prawo przewiduje hierarchiczność struktury planowania przestrzennego. Podstawą tak jak w Polsce jest : POS-Plan d Occupation des Sols - Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla celów rewitalizacji stosuje się koleiny stopień planowania: PSMV - Plan de Sauvegarde et de Mise en Valeur Plan Ochrony i waloryzacji. Najważniejszym narzędziem regulacyjnym jest: ZPPAUP - Zone de Protection du Patrimoine Architectural, Urbain et Paysager - Strefa Ochrony Dziedzictwa Architektonicznego, Urbanistycznego i Krajobrazowego. ZPPAUP wprowadza następujące ustalenia: Obowiązek wykonywania prac remontowych, renowacyjnych, wymiany dachów, sadzenia drzew Zakaz lub ograniczenie prawa zabudowy np. nakaz rozbiórki, wycinki drzew, modernizacji budynków; Obowiązek stosowania pewnych materiałów lub technologii niezbędnych do dobrego utrzymania budynków istniejących lub do zharmonizowania z nimi nowych obiektów, sposób utrzymania przestrzeni publicznych, terenów zieleni, sieci miejskich, oświetlenia, elewacji obiektów usługowych i handlowych. W obszarach ZPPAUP tworzone są szczegółowe i wymagalne regulaminy dotyczące dozwolonego sposobu użytkowi i kształtowania parceli oraz ścisłe regulacje w zakresie architektury budynków nowych oraz przekształcania istniejących. Przepisy regulaminu odnoszą się do wszystkich zewnętrznych elewacji budynku, do rodzaju ogrodzenia i do gruntów położonych poza bryłą budynku. Mogą one odnosić się do wnętrza budynku tylko wówczas, gdy zmieniają jego wygląd zewnętrzny. Przepisy te są formułowane rysunków, wytycznych graficznych rekomendacji formy i detalu architektonicznego, wzorników typologicznych form charakterystycznych dla miejsca itp. Podstawą do ich tworzenia są szeroko zakrojone studia z zakresu urbanistyki, historii formy i detalu architektury typowych dla miejsca. Nie są to gotowe projekty typowe do zastosowania ale ścisłe wytyczne stanowiące prawo miejscowe obowiązujące i egzekwowane przez urzędników posiadających kwalifikacje do oceny czy przedstawiane propozycje są zgodne z regulaminem miejsca. Czyli stosuje się tam tak znienawidzone przez doktryny prawne, oceny subiektywne ładne czy brzydkie, stosowne do miejsca czy nie. I jest to możliwe w kraju demokratycznym?

12 Francja ZPPAUP Limoges studia historyczne rozwoju miasta

13 Francja ZPPAUP Limoges Wskazanie stref dla których ustalono szczegółowe wymagania

14 Francja ZPPAUP - Limoges szczegółowe wymagania dla detali architektonicznych

15 Francja Limoges analizy typologii detalu architektury budynków - zalecenia do stosowania

16 Francja ZPPAUP - Limoges szczegółowe wymagania dla ulic PENETRANTES : AVENUE DE LA REVOLUTION

17 Czego nie mamy w Polsce brak ustawy o rewitalizacji miast, jej projekt tuła się od 14 lat po sejmie brak przepisów wykonawczych co jest oczywistością wobec braku ustawy posiadamy jedynie ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisy wykonawcze do niej. To narzędzie do niepełne i ułomne. Dodatkowo ustawa deregulacyjna obniżyła rangę planowania przestrzennego, likwidując zawód rangę urbanisty jako zawód zaufania publicznego i umożliwiła działanie w tym obszarze praktycznie każdemu chętnemu obniżając wymogi wiedzy doświadczenia i wykształcenia w tej dziecinie do niespotykanego gdzie indziej niskiego poziomu. Proces ten zaczął się od likwidacji struktur dawnych Wojewódzkich Biur Planowania Przestrzennego. Za symbolicznym momentem początku procesu demontażu regulacji chroniących przestrzeń można uznać likwidacja w prawie budowlanym z roku 1974 słynnego artykułu 4, który mówił: Forma architektoniczna obiektów budowlanych powinna być zharmonizowana z otoczeniem, uwzględniać walory krajobrazu i wpływać na podniesienie estetyki otoczenia. Uzasadniano to tym, że prawo nie może regulować kwestii subiektywnych jakim niewątpliwie jest piękno i szpetota. Może i jest to racjonalny argument, ale w takim razie co zamiast. Prawnik zwykle uważa, że wszystko można i trzeba opisać artykułami i paragrafami i tylko takie sformułowanie regulacji jest dopuszczalna. W innych dziedzinach takie podejście jest niedorzecznością, bez rysunków, modeli materialnych lub wirtualnych, wszelakich baz danych czy to na fiszkach bibliotekarskich, w formie rysunków czy współczesnych baz i modeli numerycznych a zwłaszcza bez użycia oceny subiektywnej czyli mówiąc brutalnie bez użycia rozumu, wyczucia atmosfery miejsca, odczucia piękna, a nawet emocji, nic nie da się zdziałać. Zlikwidowano stanowiska architektów miejskich, plastyków miejskich w Kaliszu te mocno wadzące władzy stanowiska zlikwidowano na samym początku przemian

18 Czy w Polsce i w Kaliszu Rewitalizacja to koleiny kaganek jaki dzikim tubylcom zapaliła światła Europa Odbudowa miasta po zburzeniu w 1914 roku, wtedy nie używano wtedy tak mądrych słów, to co i jak zrobiono w latach 20 i 30 XX wieku to była właśnie rewitalizacja i nie chodzi jedynie o fizyczną odbudowę ale o cały zrealizowany proces z konkursowym planem regulacyjnym, systemem finansowania przez Towarzystwo Kredytowe Kalisza, nadzorem i koordynacją działań przez władze miasta przez podległym im urzędników Wydziału Inspekcyjno Budowlanego, realizacją programu społeczno gospodarczego z budową szpitala, miejskiego, gruźliczego w lesie miejskim na Wolicy czy miejskich zakładów mięsnych. Zachowane archiwum tego wydziału świetnie ilustruje jak to przebiegało, jakie występowały problemy i jak je rozwiązywano. Doświadczenia te przyczyniły się do sformułowania metod pracy architektów i urbanistów w sytuacji konieczności działania w skali całego zespołu miejskiego, a nie tylko w odniesieniu do jego fragmentów czy pojedynczych obiektów. Tu powstała POLSKA SZKOŁĄ ODBUDOWY MIAST HISTORYCZNYCH która dała teoretyczne podstawy do odbudowy polskich miast po II Wojnie Światowej. Również w czasach PRL przynajmniej w tej dziedzinie można wskazać pewne osiągnięcia. W systemie socjalistycznej doktryny centralnego planowania społeczno - gospodarczego jednym z jego działów było silnie rozwinięte planowanie przestrzenne. O ile system ten w gospodarce nie sprawdził się, to w planowaniu przestrzennym urbanistyce miał osiągnięcia a nawet niektóre opracowane metody teorii planowania zostały nawet przejęte przez państwa kapitalistyczne. W latach 70 XX wieku po uroczystościach 1000 lecia Państwa Polskiego zgodnie z europejskimi tendencjami modne stały się akcje poprawy stanu polskich miast historycznych. Głośna była prowadzona akcja rewitalizacji Krakowa ale też w Kaliszu powołano zespół do spraw Rewaloryzacji Kaliskiej Starówki. Patronat naukowy powierzono pracownikom Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej zespół ten działał w strukturze Urzędu Miejskiego. Skupiono się na sanacji poszczególnych kwartałów starówki. Było to o tyle proste, że ówczesne władze miasta nie musiały przejmować się prawami własności, skomplikowanymi relacjami własności działek we wnętrzach kwartałów, obowiązywał przymusowy państwowy zarząd prywatnych nieruchomości, a dbałość o porządek i estetykę minimum fasad było ambicją władzy ludowej by udowodnić jej wyższość od rządów sanacyjnych II RP. Władza ówczesna miały mniejsze możliwości gospodarcze, ale większe możliwości wymuszenia realizacji swych pomysłów, z tamta władzą dyskusja była trudna a całkiem niemożliwa gdy decyzje dotyczył zagadnień takich jak przebieg infrastruktury komunalnej czy wykonania koniecznego remontu

19 Co i jak można zrobić dziś W warunkach wolności, świętego prawa własności a zwłaszcza nieuniknionego odreagowywania despotyzmu gospodarczego poprzedniego systemy. Ład przestrzenny a nawet konieczne i obopólnie korzystne ograniczenie w dysponowaniu prywatna własnością dla interesu publicznego nie ma szans z doraźnym interesem nowych i starych właścicieli. O ile ulice zyskują, remontowane są ich nawierzchnie, chodniki, elewacje frontowe kamienic, przestrzeń publiczna pięknieje. Gorzej jest z działaniami koniecznymi dla zapewnienia długotrwałych podstaw ekonomicznych funkcjonowania starówki. Dziś wiele kamienic egzystuje tylko dzięki dochodom uzyskiwanym z czynszów wynajmu lokali handlowych w parterach i nielicznych lokali komercyjnych na wyższych piętrach. Powstanie dużych marketów i galerii handlowych nawet w obszarze starówki spowodowało, że i ten element finansowania kończy się w Kaliszu. Czynsze z najmu lokali mieszkalnych które w durzmy stopniu są nadal ograniczone administracyjnie dobrze jeżeli pozwolą na bieżące utrzymanie nieruchomości. Jak to naprawić to jeden z większych problemów rewitalizacji

20 Jakie są największe problemy Kalisza W Kaliszu rewitalizacji wymaga starówka oraz poszczególne fragmenty starej zabudowy poza ścisłym centrum. Nie występują u nas w znaczącej skali negatywne zjawiska dzielnicach mieszkaniowych powstałych w okresie PRL tzw. blokowiskach. Obecny stan tej zabudowy i relacji społecznych w niej zachodzących nie stwarza większych problemów, ich spółdzielcza administracja spełnia swą rolę. Również nie ma w Kaliszu opuszczonych i zdegradowanych terenów powojskowych czy pokolejowych. Tereny wokoło dworca PKP w całości zostały zagospodarowane a nieliczne jak teren po fabryce domów czy fabryce fortepianów Calisja oczekują na nową funkcję i nie ma większych przeszkód by je użyć gdy pojawi się dla nowy pomysł na ich zagospodarowanie. Teren po dawnej jednostce wojskowej w Kościelnej Wsi został w całości zagospodarowany na potrzeby Wyższej Szkoły Zawodowej, odbyło się to bez głośnych programów rewitalizacyjnych ale skutecznie. Szkoła jest i działa a o to przecież chodziło. Najgorzej jest z ładem przestrzeni wnętrz kwartałów staromiejskich. Gdy porówna się widok satelitarny kaliskich śródmiejskich podwórek z podobnymi w miastach takich jak Berlin Wiedeń Paryż czy nawet polskich takich jak Kraków Wrocław czy Gdańsk, pierwsze co zauważa się to brak zieleni we wnętrzach kwartałów atrakcyjnego zagospodarowania małą architekturą, miejsc odpoczynku czy nawet ogródków restauracji dominuje chaotyczna zabudowa gospodarcza i na siłę wciskane kopytem budy powiększające powierzchnię sklepów zlokalizowanych w parterach, chaotycznie stalowe kominy agregaty klimatyzacji, czerpnie wentylacji mechanicznych lokali gastronomicznych. W wszystko co się dało zabudowano i zabrukowano. Na mapie własności kaliskiej starówki widać zespoły miniaturowych działeczek które powstały gdy w latach 90 wydzielono pod garażami działki i uwłaszczono na nich ich właścicieli. Budowa garaży dla samochodów osobowych we wnętrzach historycznych kwartałów miast to ewenement, wynikły z traktowania w państwach realnego socjalizmu samochodu jako dobra o niespotykanej gdzie indziej wartości. A uwłaszczenie ich właścicieli na prywatnych gruntach tworzących oczywistą całość z kamienicami to skrajny absurd. Zasadą jest scalanie patologicznie rozdrobnionej własności, co jest elementarnym wymogiem skutecznego gospodarowania i zarządzania. W efekcie to co za II RP odbudowano a za PRL udało się uporządkować dziś jest tracone. 20

21 Kalisz a inne miasta widok z nieba Kalisz podwórka z garażami Wiedeń zielone dwórka Kalisz zabudowane podwórka Berlin zieleń w kwartałach 21

22 Kalisz działki działeczki W Kaliszu występują patologiczne wtórne podziały geodezyjne pierwotnych parceli kwartałów - wynik wydzielenia działek pod garażami dla samochodów osobowych. Stan taki uniemożliwia zagospodarowanie wnętrz dla potrzeb mieszkańców kamienic

23 Co będzie trudne Problemy techniczne da się rozwiązać, to kwestia środków i wiedzy. W procesie rewitalizacji Kaliskiej starówki najtrudniejszymi będzie: Uporządkowanie wnętrz śródmiejskich kwartałów, ten drugi wymaga pogodzenia często sprzecznych oczekiwań mieszańców, najemców i właścicieli sklepów i biur. To trudne, dziś nie ma narzędzi jakie miały władze miejskie w II RP. Nie można też posłużyć się przymusem jak za PRL. Dziś trzeba negocjować wyjaśniać oświecać. Trzeba korzystać z każdej okazji inicjatywy społecznej jaka pojawia się.. Znalezienie ekonomicznych podstaw do samodzielnego funkcjonowania kamienic, nie z dotacji miejskich czy funduszy unijnych lub państwowych. Przekształcenia już zagospodarowanych i terenów wymagają pogodzenia często wykluczających się potrzeb i oczekiwań. To rola władz miast, proces ten musi być jawny, by nie dochodziło do konfliktów. Śródmieścia to skupisko wielu funkcji, są mieszkania i są sklepy restauracje kawiarnie czy biura, małe punkty bankowe. Błędem jest jeżeli inwestorzy z kapitałem wypierają pierwotnych mieszkańców zaczyna dominować handel i biura a wieczorem śródmieścia zamiera. Dobre przeprowadzona rewitalizacja zachowuje to co dobre i atrakcyjne, co stwarza nastrój miejsca jest unikalne i charakterystyczne. Śródmieścia to nie miejsce dla handlu wielkopowierzchniowego, fabryk wielkich mono-funkcyjnych obiektów. Problemem zwłaszcza dla miast bardzo atrakcyjnych bywają bogaci inwestorzy. Lokowanie kapitału w nieruchomości jest inwestycja pewną i dochodową ale może prowadzić do negatywnych skutków, gdy nowy właściciel wymusza decyzje korzystne dla siebie a niekoniecznie dla miasta. Dla władz miejskich to trudny problem, bo nie da się nic zrobić bez kapitału ale też nie można pozwolić na dyktat bogatych inwestorów zainteresowanym szybkim zyskiem, których nie interesują mniej dochodowe a konieczne zabiegi rewitalizacyjne. Z drugiej strony zwłaszcza gdy miasto należy do bardzo atrakcyjnych, może stawiać warunki. W szwajcarskim mieście Zug, najbogatszym choć nie największym w tym kraju, pytaliśmy architekta miasta w jaki sposób uzyskuje zgodę inwestorów na realizację w realizowanych przez nich budynkach, bardzo ścisłych i kosztownych wymogów ich formy, wysokości, wykonania i udostępnienia ogółowi fragmentów publicznych i zieleńców kosztem tego co można by skomercjalizować, wymogu realizacji kosztownych podziemnych parkingów, nakazu stosowania bardzo wysokiej jakości drogich materiałów przez co ulice i place miasta mają zachwycającą estetykę. Odpowiedz była banalna jak ktoś nie chce realizować naszych wytycznych to nie musi u nas budować

24 Wizja - jak to zrobić w Kaliszu? Konieczne jest stworzenie w ramach Urzędu Miast struktury proces rewitalizacji Roboczo nazywamy go: Zespół koordynujący d.s.rewitalizacji W ramach takiej struktury powinny powstać dwa potoki działania operacyjny który zajął by się głownie budową głównej strategii: pozyskiwaniem; środków, analizami prawnych; możliwości działania itp. regulacyjny w którym powstały by lub który koordynował by powstanie konkretnych dokumentów planistycznych takich jak : inwentaryzacje w skali mapy zasadniczej w pełnej jej treści \ analizy historyczno urbanistyczne w skalach geodezyjnych (1:500 ; 1:250) inwentaryzacje budowlane pełnobranżowe (architektura; instalacje ewentualnie oceny stanu technicznego obiektów i sieci) W formie klasycznej 2D i nowoczesnej 3D czy nawet w systemach BIM (ang. Building Information Modeling) modelowanie informacji o budynkach i budowlach, co będzie wymagane dyrektywami UE od 2016 r analizy architektoniczne konserwatorsko - historyczne, w zakresie architektury nazywane badaniami architektonicznymi, analizy typologii formy i detalu architektonicznego, analizy stratygrafii przekształceń, analizy archeologiczne

25 Wizja - jak to zrobić w Kaliszu? Kolejnym elementem takiej struktury powinna byś Rada Rewitalizacji. Ciało doradcze i opiniujące w której skład powinny wejść osoby ze środowisk zawodowych ale nie powiązanych bezpośrednio z administracją, posiadające stosowną wiedzę i doświadczenie: architekci urbaniści zawód wymarły oraz które reprezentują środowiska nieprofesjonalne ale którego głos jest istotny w tym procesie organizacji właścicieli nieruchomości przedstawiciele kościołów i związków wyznaniowych stowarzyszenia których statutu wynika zainteresowanie historią i przestrzeni Kalisza. Ponieważ istotna część potencjalnego obszaru rewitalizacji znajduje się w strefie zabytkowego układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego wskazanym było by powołanie miejskiego konserwatora zabytków na bazie umowy z WKZ w Poznaniu. Miejskich konserwatorów zabytków mają wszystkie większe miasta, nawet sąsiedzki Ostrów Wielkopolski

26 Faza realizacji Miasto posiada dla realizacji własnych inwestycji stosowne narzędzia w postaci Wydział Rozbudowy Miasta i Inwestycji w zakresie ulic Zarządu Dróg Miejskich są też na terenie miasta przedsiębiorstwa odpowiedzialne za sieć sanitarne, elektroenergetyczne, telekomunikacyjne. Niestety w Polsce nie istnieją struktury gminne znane z miast niemieckich austriackich czy niemieckich pod nazwą Tiefbauamt. W tamtych miastach są to wydziały gminne zarządzające całą infrastrukturą medii komunalnych, posiadające wiedzę i decyzyjność wobec wszystkich operatorów i użytkowników sieci zlokalizowanych w mieście. Utrudnia to koordynację budowy remontu i utrzymania sieci. Zmiana tej sytuacji nie zależy od władz lokalnych, mogą jedynie być mediatorem koordynującym wszystkich. Jak i pod czyim nadzorem miała by przebiegać realizacja zadań rewitalizacyjnych w strefie własności prywatnej to następne zagadnienie organizacyjne do zaprogramowania. Istnieje Państwowy Nadzór Budowlany oraz Delegatur Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, są też plany legislacyjne by na wzór rozwiązań francuskich zadania Nadzoru Budowlanego w odniesieniu do stref zabytkowych przekazać Wojewódzkim Konserwatorom Zabytków co uprościło by zależności ale na dziś Urzędy Konserwatorskie nie posiadają żadnych możliwości zwłaszcza kadrowych dla realizacji takich zadań

27 Jakie atuty ma Kalisz? Stare dobre doświadczenia z II RP i okresu działania zespołu do spraw Rewaloryzacji Kaliskiej Starówki, pod patronatem naukowym Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w czasach PRL Archiwalia z czasów odbudowy miasta po 1914 roku. Zespół akt Wydziału Inspekcyjno Budowlanego od 1920 do 1945 Materiały z okresu pracy zespołu d.s rewitalizacji w PRL. Archiwalia WBPP w Kaliszu. Większość tych materiałów znajduje się w Archiwum Akt Dawnych, część może znajdować się w archiwum zakładowym ratusza, część według relacji architekta Feliksa Herza została przejęta prze pracowników Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w okresie współpracy z miastem, część niestety uległą rozproszeniu a nawet zniszczeniu Narzędzia współczesne : Kompletna mapa numeryczna miasta i budowany na jej bazie system informacji przestrzennej. Doświadczenia osób które działały w okresie PRL w zespole - niektórzy są czynni zawodowo do dziś