Wizerunki polityków. Zmiana postrzegania. premier Kopacz po expose. Kto gra politycznie tragedią smoleoską? Dr hab. Norbert Maliszewski

Transkrypt

1 Wizerunki polityków. Zmiana postrzegania Kto gra politycznie tragedią smoleoską? Dr hab. Norbert Maliszewski premier Kopacz po expose 3 7 kwietnia 2015 roku 1-5 października 2014 roku

2 Podsumowanie W sondażu Ariadna badano emocje, zamiar świętowania piątej rocznicy tragedii smoleoskiej, postrzeganie przyczyn katastrofy, a także traktowanie tej kwestii jako elementu gry politycznej. Wyniki ukazują, że polskie społeczeostwo jest podzielone w tych opiniach. Sympatycy Andrzeja Dudy odczuwają silniejszy smutek, częściej wskazują zamach jako przyczynę katastrofy niż elektoraty innych kandydatów, a także wyborcy niezdecydowani. W jaki sposób temat tragedii smoleoskiej może wpłynąd na przebieg kampanii i wynik wyborów prezydenckich? Co trzeci badany (36 proc.) odczuwa smutek w związku ze zbliżająca się piątą rocznicą katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem. Obojętnośd wyraża 27 proc. respondentów, a niechęd 17 proc. Smutek (69 proc.) dominuje wśród badanych deklarujących poparcie dla A Dudy (tylko 6 proc. mówi o niechęci). Odmienne emocje są wskazywane przez sympatyków prezydenta Bronisława Komorowskiego smutek 32 proc., niechęd 20 proc. Wyborcy niezdecydowani odczuwają w większym stopniu niechęd 26 proc., ale co czwarty z nich deklaruje smutek (25 proc. szczegółowe dane w raporcie w załączniku). Zdecydowana większośd badanych (83 proc) nie zamierza uczcid piątej rocznicy katastrofy smoleoskiej. Tylko 17 proc. respondentów zamierza to uczynid. Rocznicę uczci 44 proc. elektoratu Dudy, 10 proc. sympatyków prezydenta (11 proc. niezdecydowanych). Największy odsetek badanych (34 proc.) twierdzi, że nie wie, co było przyczynę katastrofy. Co czwarty badany (24 proc.) wskazuje błąd pilotów i kontrolerów w Smoleosku. Przy tak zadanym pytaniu, gdzie są możliwe różne opcje, zamach jako przyczynę wskazuje tylko 16 proc. osób. Teorię o zamachu podziela 34 proc. sympatyków A. Dudy. W elektoracie Bronisława Komorowskiego dominują (35 proc.) wskazania błędu pilotów i kontrolerów w Smoleosku jako przyczyny katastrofy. Podobna struktura odpowiedzi występuje u osób niezdecydowanych (3 proc. popiera teorię zamachu). Poglądy sympatyków kandydata PiS i pozostałych osób badanych są odmienne. Występuje tzw. syndrom oblężonej twierdzy w tym elektoracie. Polega on na dzieleniu społeczeostwa na swoich o podobnych poglądach (np. wyznających teorię zamachu) i obcych, myślących inaczej, negatywnie etykietkowanych. Ilustracją syndromu jest fragment wywiadu prezesa Jarosława Kaczyoskiego na temat tragedii smoleoskiej:

3 Czy da się jeszcze odzyskad tych zasłaniających uszy i oczy przestraszonych ludzi? zapytała dziennikarka wsieci Jarosława Kaczyoskiego. To nie będzie łatwe, bo oni muszą się sami przed sobą przyznad, że łagodnie mówiąc nie są specjalnie mądrzy odpowiada prezes PiS. Kolejne pytanie, jakie zadano w badaniu dotyczyło tego, którzy kandydaci na prezydenta traktują piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej jako element gry politycznej. Co czwarty respondent (38 proc.) wskazywał Andrzeja Dudę, zaś co dziesiąty prezydenta Bronisława Komorowskiego (patrz. wykres na samej górze). Oczywiście, sympatycy kandydata PiS wskazywali w tym pytaniu prezydenta (23 proc.), zaś elektorat Bronisława Komorowskiego twierdził, iż politycznie gra tym tematem Andrzej Duda (59 proc.). Warto jednak odnotowad, że podobnego zdania są niezdecydowani wyborcy: 52 proc. wskazuje kandydata PiS, a tylko 6 proc. prezydenta. Jak tłumaczyd to, że Andrzej Duda podczas kampanii rzadko wypowiadał się na temat tragedii smoleoskiej, a jest najczęściej wskazywany jako ten, który piątą rocznicę tratuje jako element gry politycznej? Powodem może byd wcześniej opisywana społeczna polaryzacja dotycząca postrzegania przyczyn katastrofy. Andrzej Duda przekonywał, podobnie jak inni politycy PiS, iż samolot prezydencki wybuchł w powietrzu. Taki pogląd nie jest akceptowany przez większośd społeczeostwa. Głoszenie go w takiej sytuacji traktowane jest jako element gry politycznej. Czy piąta rocznica katastrofy smoleoskiej może niekorzystnie wpłynąd na kampanię Andrzeja Dudy? Interpretując uzyskane rezultaty można by taką tezę przyjąd. Trzeba jednak pamiętad, że w I turze Andrzej Duda głównie uzyskuje poparcie elektoratu PiS. Nie traci go, a jeśli już te straty byłby minimalne i dotyczyłyby bardziej centrowych wyborców. Andrzej Duda swoim stanowiskiem dotyczącym tragedii smoleoskiej może zniechęcid niezdecydowanych wyborców, co ma większe znaczenie w trakcie ewentualnej II tury. Z badania wynika, że mają oni odmienne niż kandydat PiS poglądy w tej kwestii. Wpadając w stereotyp polityka PiS (zgodnie z narracją PO polityka radykalnego ), Andrzej Duda więc nie przekroczy szklanego sufitu swojego elektoratu, a niezdecydowani mogą chętniej wybierad prezydenta Bronisława Komorowskiego. Trzeba jednak pamiętad, że kwestia smoleoska nie jest najważniejszym kryterium decyzyjnym, więc ten ewentualny negatywny wpływ dla szans Andrzeja Dudy nie musi byd duży i bardziej dotyczy ewentualnej drugiej niż pierwszej tury.

4 Jakie emocje budzi u Ciebie zbliżająca się piąta rocznica katastrofy smoleoskiej czyli rocznica katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Wszyscy badani 27% 17% 3% smutek obojętnośd 17% niechęd inne nie wiem 36% Odpowiadający: wszyscy badani.

5 Jakie emocje budzi u Ciebie zbliżająca się piąta rocznica katastrofy smoleoskiej czyli rocznica katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Zamierzający głosowad 26% 19% 2% 13% smutek obojętnośd niechęd inne nie wiem 41% Odpowiadający: zamierzający głosowad.

6 Jakie emocje budzi u Ciebie zbliżająca się piąta rocznica katastrofy smoleoskiej czyli rocznica katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Elektorat B. Komorowskiego 31% 20% 2% 16% smutek obojętnośd niechęd inne 32% nie wiem Odpowiadający: elektorat B. Komorowskiego.

7 Jakie emocje budzi u Ciebie zbliżająca się piąta rocznica katastrofy smoleoskiej czyli rocznica katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Elektorat A. Dudy 11% 6% 1% 13% smutek obojętnośd niechęd 69% inne nie wiem Odpowiadający: elektorat A. Dudy.

8 Jakie emocje budzi u Ciebie zbliżająca się piąta rocznica katastrofy smoleoskiej czyli rocznica katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata 26% 3% smutek 23% obojętnośd niechęd 22% inne 25% nie wiem Odpowiadający: zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata.

9 Czy Ty osobiście zamierzasz uczcid piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej? Wszyscy badani 83% tak nie 17% Odpowiadający: wszyscy badani.

10 Czy Ty osobiście zamierzasz uczcid piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej? Zamierzający głosowad 79% tak nie 21% Odpowiadający: zamierzający głosowad.

11 Czy Ty osobiście zamierzasz uczcid piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej? Elektorat B. Komorowskiego 90% tak nie 10% Odpowiadający: elektorat B. Komorowskiego.

12 Czy Ty osobiście zamierzasz uczcid piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej? Elektorat A. Dudy 56% tak nie 44% Odpowiadający: elektorat A. Dudy.

13 Czy Ty osobiście zamierzasz uczcid piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej? Zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata 89% tak nie 11% Odpowiadający: zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata.

14 Co Twoim zdaniem było powodem katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Wszyscy badani 16% 5% 34% błąd pilotów samolotu oraz błąd kontrolerów w Smoleosku błąd pilotów samolotu błąd kontrolerów z wieży kontroli w Smoleosku 11% zamach 11% 24% inne przyczyny nie wiem Odpowiadający: wszyscy.

15 Co Twoim zdaniem było powodem katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Zamierzający głosowad 17% 6% 30% błąd pilotów samolotu ORAZ błąd kontrolerów z wieży kontroli lotów w Smoleosku błąd pilotów samolotu 12% 6% błąd kontrolerów z wieży kontroli lotów w Smoleosku zamach 30% inne przyczyny Odpowiadający: zamierzający głosowad

16 Co Twoim zdaniem było powodem katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Elektorat B. Komorowskiego 8% 2% 39% błąd pilotów samolotu oraz błąd kontrolerów w Smoleosku błąd pilotów samolotu 9% 7% błąd kontrolerów z wieży kontroli w Smoleosku zamach inne przyczyny 35% nie wiem Odpowiadający: elektorat B. Komorowskiego.

17 Co Twoim zdaniem było powodem katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Elektorat A. Dudy 14% błąd pilotów samolotu oraz błąd kontrolerów w Smoleosku błąd pilotów samolotu 38% 23% błąd kontrolerów z wieży kontroli w Smoleosku zamach 12% 2% 11% inne przyczyny nie wiem Odpowiadający: elektorat A. Dudy.

18 Co Twoim zdaniem było powodem katastrofy prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleoskiem? Zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata 7% 7% 4% 3% 44% błąd pilotów samolotu oraz błąd kontrolerów w Smoleosku błąd pilotów samolotu błąd kontrolerów z wieży kontroli w Smoleosku zamach inne przyczyny 36% nie wiem Odpowiadający: zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata.

19 Którzy kandydaci na prezydenta Twoim zdaniem traktują piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej jako element gry politycznej? Wszyscy badani Andrzej Duda (PiS) 38% Bronisław Komorowski 10% Grzegorz Braun 3% Magdalena Ogórek (SLD) 3% Janusz Korwin-Mikke 2% Paweł Kukiz 2% Janusz Palikot (Twój Ruch) 2% żaden 0% 10% 20% 30% 40% 40% 50% Odpowiadający: wszyscy badani.

20 Którzy kandydaci na prezydenta Twoim zdaniem traktują piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej jako element gry politycznej? Zamierzający głosowad Andrzej Duda (PiS) 40% Bronisław Komorowski 12% Magdalena Ogórek (SLD) 3% Janusz Korwin-Mikke 2% Janusz Palikot (Twój Ruch) 2% Paweł Kukiz 1% Adam Jarubas (PSL) 1% żaden 0% 10% 20% 30% 40% 39% 50% Odpowiadający: zamierzający głosowad.

21 Którzy kandydaci na prezydenta Twoim zdaniem traktują piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej jako element gry politycznej? Elektorat B. Komorowskiego Andrzej Duda (PiS) 59% Bronisław Komorowski 4% Janusz Palikot (Twój Ruch) 3% Janusz Korwin-Mikke 2% Grzegorz Braun 1% Paweł Kukiz 1% Magdalena Ogórek (SLD) 1% żaden 0% 10% 20% 30% 30% 40% 50% 60% Odpowiadający: elektorat B. Komorowskiego.

22 0% 10% 20% 30% 40% Opinie na temat katastrofy smoleoskiej Którzy kandydaci na prezydenta Twoim zdaniem traktują piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej jako element gry politycznej? Elektorat A. Dudy Bronisław Komorowski 23% Andrzej Duda (PiS) 7% Janusz Palikot (Twój Ruch) Janusz Korwin-Mikke Adam Jarubas (PSL) Paweł Kukiz Magdalena Ogórek (SLD) 4% 2% 2% 1% 1% żaden 62% 50% 60% 70% Odpowiadający: elektorat A. Dudy.

23 Którzy kandydaci na prezydenta Twoim zdaniem traktują piątą rocznicę katastrofy smoleoskiej jako element gry politycznej? Zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata Andrzej Duda (PiS) 52% Bronisław Komorowski 6% Marian Kowalski (Ruch Narodowy) 1% Grzegorz Braun 1% Janusz Korwin-Mikke 1% żaden 0% 10% 20% 30% 40% 40% 50% 60% Odpowiadający: zamierzający głosowad, niezdecydowani ad. kandydata.

24 Nota metodologiczna Raport prezentuje wyniki badania przeprowadzonego w dniach 3 7 kwietnia 2015 roku na ogólnopolskiej próbie liczącej N=1088 osób, dobranej z panelu Ariadna metodą CAWI. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku, wykształcenia i Projekt opracowany na zlecenie dr hab. Norberta Maliszewskiego dla

25 Czy można zaufad Ariadnie zaufali nie tylko firmy badawcze, mediowcy i marketerzy ale również naukowcy. Realizujemy nie tylko badania konsumenckie ale także badania eksperymentalne i sondaże z zachowaniem wszelkich rygorów niezbędnych dla pracy naukowej. Na panelu regularnie są prowadzone badania dla ośrodków naukowych takich jak: Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Studiów Społecznych, Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdaoskiego, Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellooskiego, Centrum Badao Uprzedzeo, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyoskiego, Ośrodek Przetwarzania Informacji Instytut Badawczy, Instytut Psychologii UMCS.