Klinika Chorób Oczu I Katedry Chorób Oczu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Dr n. med. Piotr Loba AUTOREFERAT

Transkrypt

1 Klinika Chorób Oczu I Katedry Chorób Oczu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Dr n. med. Piotr Loba AUTOREFERAT Łódź, 2015

2 1. Imię i Nazwisko. Piotr Loba 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej. VI Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Lekarski dyplom z wyróżnieniem. 10 V 2010r. - Obrona pracy doktorskiej na UM w Łodzi pt. Ocena wpływu zaburzeń ruchomości gałek ocznych spowodowanych urazem oczodołu typu rozprężającego na dwojenie. Promotor: prof. dr hab. n. med. Wojciech Omulecki. Praca wyróżniona. 19 IV 2013r. - Uzyskanie tytułu specjalisty w dziedzinie okulistyki. Kierownik specjalizacji: prof. dr hab. n. med. Wojciech Omulecki 3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych. Od XII 2007r. - Podjęcie pracy na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi na stanowisku asystenta w Klinice Chorób Oczu I Katedry Chorób Oczu. Od 1 X 2013r. do chwili obecnej - Adiunkt w Klinice Chorób Oczu I Katedry Chorób Oczu UM w Łodzi. Równolegle od 2008 roku praca w Oddziale Klinicznym Okulistyki USK Nr 1.im. N. Barlickiego w Łodzi oraz w przyszpitalnej Poradni Leczenia Zeza 4. Wskazanie osiągnięcia*wynikającego z art. 16 ust. 2Ustawy z dnia 14 marca2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki(dz.u. Nr65,poz.595zezm.): a) Tytuł osiągnięcia naukowego Cykl 8 publikacji pod zbiorczym tytułem: Diagnostyka i leczenie operacyjne dwojenia związanego ze złamaniem dna oczodołu. b) autor/autorzy, tytuł/tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa 1. Loba P., Kozakiewicz M., Broniarczyk-Loba A.: Surgical management of upgaze diplopia in patients after posttraumatic orbital floor reconstruction. Journal of Cranio-Maxillo-Facial Surgery 2015; 43: IF 2,933 MNiSW Loba P., Broniarczyk-Loba A., Pająk M., Majos A., Stefanczyk L., Orczykowska M.: Morphometric parameters of extraocular rectus muscles evaluated by dynamic-multipositional magnetic resonance. European Journal of Ophthalmology 2015; 25:

3 IF 1,068 MNiSW Loba P., Sokalska K., Arkuszewski P., Broniarczyk-Loba A.: Rola badań ortoptycznych w określaniu rokowania u pacjentów poddanych zabiegowi rekonstrukcji złamania rozprężającego oczodołu. Klinika Oczna 2014;116: MNiSW 6 4. Loba P., Nowakowska O., Marczyk W., Sokalska K., Broniarczyk-Loba A.: Dwojenie jako czynnik wpływający na aktywność społeczną i zawodową osób po przebytym urazie oczodołu. Medycyna Pracy 2012; 63: IF 0,391 MNiSW Loba P., Kozakiewicz M., Nowakowska O., Omulecki W., Broniarczyk-Loba A.: Management of persistent diplopia after surgical repair of orbital fractures. Journal of American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus 2012;16: IF 0,731 MNiSW Kozakiewicz M., Elgalal M., Loba P., Broniarczyk-Loba A, Stefańczyk L.: Treatment with individual orbital wall implants in humans- 1-year ophthalmologic evaluation. Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery 2011;39: IF 1,643 MNiSW Loba P., Laudańska-Olszewska I.,Majos A., Stefańczyk L., Broniarczyk-Loba A.: The use of dynamic magnetic resonance in the diagnosis of ocular motility disorders. Klinika Oczna 2011; 113: MNiSW 6 8. Loba P., Kozakiewicz M., Elgalal M., Stefańczyk L., Broniarczyk-Loba A., Omulecki W.: The use of modern imaging techniques in the diagnosis and treatment planning of patients with orbital floor fractures. Medical Science Monitor 2011;17:CS MNiSW 20 Sumaryczna punktacja cyklu publikacji wynosi IF 6,766 i 147pkt. MNiSW.

4 c) Omówienie celu naukowego ww. prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania Diagnostyka i leczenie operacyjne dwojenia związanego ze złamaniem dna oczodołu. Złamania ścian oczodołu występujące w wyniku urazu wymagają szczególnej uwagi lekarzy kilku specjalności. Błędne rozpoznanie, a co za tym idzie nieprawidłowe leczenie, prowadzi do poważnych następstw, które w istotny sposób ograniczają możliwość funkcjonowania pacjenta, zarówno w życiu zawodowym jak i społecznym. Powoduje to, że znaczny odsetek tych osób pozostaje trwale lub częściowo niezdolnych do pracy. Często, pomimo podjętych działań, chorzy ci nie osiągają pełnego wyleczenia. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy są utrzymujące się zaburzenia ruchomości gałek ocznych, prowadzące do związanego z nimi uciążliwego podwójnego widzenia. Od wielu lat toczy się dyskusja dotycząca powyższych problemów, lecz niektóre pytania nadal pozostają bez odpowiedzi. Dlaczego pomimo uwolnienia tkanek ze szczeliny złamania, podczas prawidłowo wykonanego zabiegu rekonstrukcyjnego, utrzymują się ograniczenia ruchomości i związane z nimi dwojenie? Jaki jest patomechanizm pionowego podwójnego widzenia, zwiększającego się nie tylko przy spojrzeniu ku górze, ale także ku dołowi? Jak długi powinien trwać okres obserwacji, zanim podejmie się decyzję co do dalszego postępowania leczniczego i jak ono powinno przebiegać? Odpowiedź na powyższe pytania wymagała przeprowadzenia wnikliwych badań w grupie pacjentów po urazach oczodołu. Na wstępie podjąłem się usystematyzowania występujących zaburzeń ruchomości gałek ocznych oraz określenia stopnia uciążliwości towarzyszącego im dwojenia. Rezultaty tych dociekań zawarłem w mojej pracy doktorskiej pt.: Ocena wpływu zaburzeń ruchomości gałek ocznych spowodowanych urazem oczodołu typu rozprężającego na dwojenie. Dalsze moje badania miały na celu określanie patomechanizmów zaburzeń ruchomości gałek ocznych u pacjentów po urazie oczodołu oraz ustalenie najkorzystniejszej metody korekcji towarzyszącego im uciążliwego podwójnego widzenia. Źródłem utrzymujących się zaburzeń ruchomości gałki ocznej są najczęściej mechanizmy restrykcyjne, związane z wklinowywaniem się miękkich tkanek oczodołu w szczelinę złamania lub bezpośrednio przez powstały otwór do zatok przynosowych. Zabieg rekonstrukcji ubytku kostnego przeprowadzany przez chirurga szczękowo-twarzowego nie zawsze kończy się pełnym wyleczeniem. Na powodzenie owej procedury mają wpływ takie czynniki, jak: wielkość złamania, okres czasu jaki upłynął od urazu, ale w największym stopniu prawidłowe ułożenie materiału rekonstrukcyjnego (dzianiny polipropylenowej, przeszczepu kostnego czy siatki tytanowej).

5 W związku z powyższym, pierwszym krokiem do poprawy wyników leczenia pacjentów ze złamaniami oczodołu było opracowanie takiej metody rekonstrukcji ścian oczodołu, która wiąże się z najmniejszym ryzykiem niepowodzenia. Właśnie taki cel przyświecał pracy pt.: Treatment with individual orbital wall implants in humans- 1-year ophthalmologic evaluation Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery 2011;39:30-36; Kozakiewicz M., Elgalal M., Loba P., Broniarczyk-Loba A, Stefańczyk L. Jako członek zespołu prof. Marcina Kozakiewicza z Kliniki Chirurgii Szczękowo Twarzowej UM w Łodzi brałem udział w realizacji projektu, mającego na celu ocenę zastosowania klinicznego implantów oczodołowych, przygotowywanych w Pracowni Implantów Medycznych, będącego częścią Laboratorium Biofizyki Molekularnej i Nanostrukturalnej BioNanoPark w Łodzi. Moim udziałem w projekcie była ocena strabologiczna pacjentów przed i po rekonstrukcji złamania dna oczodołu. W badaniu wzięło udział 24 pacjentów (14 mężczyzn i 6 kobiet). Podzielono ich na dwie grupy po 12 osób. W pierwszej grupie przeprowadzono zabieg rekonstrukcyjny z zastosowaniem implantu tytanowego, przygotowywanego na podstawie modelu wydrukowanego wcześniej metodą druku 3D. Model oczodołu każdorazowo tworzony jest indywidualnie na potrzeby danego pacjenta na podstawie lustrzanego odbicia trójwymiarowego obrazu tomograficznego zdrowego oczodołu. W drugiej grupie chorych wykonano zabieg rekonstrukcyjny w sposób typowy, modelując siatkę tytanową w trakcie zabiegu. Przed i po zabiegu dokonywałem oceny strabologicznej w oparciu o badanie w 9 pozycjach na synoptoforze i ekranie Hessa oraz ocenę obszaru dwojenia na perymetrze. Przedmiotem pracy była ocena odległych wyników po roku od zabiegu rekonstrukcyjnego. Wykazała ona znaczną przewagę techniki prototypowania nad techniką klasyczną. Artykuł był dotychczas cytowany 16 razy. W toku dalszych rozważań nad patofizjologią zaburzeń ruchomości gałek ocznych u pacjentów po rekonstrukcji oczodołu stało się dla mnie jasne, że dokładne określenie mechanizmu w jakim dochodzi do zaburzeń funkcjonowania mięśni zewnątrzagłakowych jest kluczowy dla opracowania metod ich skutecznego leczenia. Postanowiłem w tym celu wykorzystać rezonans magnetyczny. Ze względu na statyczny charakter badania pozwalał on, w swej klasycznej formie, jedynie na określenie zmian morfologicznych w obrębie uszkodzonego mięśnia. Opierając się na doniesieniach prof. Josepha Demera z Jules Stein Eye Institute w Los Angeles oraz Suany Tian ze szwedzkiego Karolinska Institute oraz przy wsparciu prof. Agaty Majos, prof. Ludomira Stefańczyka i dr Marii Orczykowskiej z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi stworzyłem własną metodę tzw Dynamicznego Wielopozycyjnego Rezonansu Magnetycznego (dmmri). Badanie polega na wykonaniu szeregu sekwencji T2 w płaszczyznach quasikoronalnych (prostopadłych do przebiegu mięśni prostych) w różnych kierunkach spojrzenia. Sekwencje te są na tyle krótkie (13s), że wyeliminowany zostaje problem mrugania i stabilnej fiksacji. Na specjalnie zaprojektowanej przeze mnie plastikowej kopule umieszcza się punkty fiksacyjne w określonych 10-cio stopniowych

6 interwałach, w płaszczyźnie działania poszczególnych mięśni. Kopuła wraz z pacjentem umieszczana jest w skanerze MR. Uzyskane obrazy poddane zostają obróbce w programie graficznym, gdzie dokonuje się niezbędnych pomiarów. Na podstawie obliczeń przekrojów mięśni, oceny ich przebiegu, zmiany długości i objętości w różnych kierunkach spojrzenia, istnieje możliwość wypowiedzenia się co do charakteru ich uszkodzenia i zaburzeń funkcji. Dysponując tymi informacjami lekarz może podjąć decyzję odnośnie celowości zabiegu operacyjnego, a także precyzyjnie zaplanować jego zakres. Pierwszym doniesieniem w związku z opracowaną metodą była publikacja pt.: The use of dynamic magnetic resonance in the diagnosis of ocular motility disorders. Klinika Oczna 2011; 113: Loba P., Laudańska-Olszewska I., Majos A., Stefańczyk L., Broniarczyk-Loba A. Badaniu z użyciem nowej metody poddano trzech pacjentów z różnymi rodzajami zeza porażennego i pourazowego (z porażeniem mięśnia prostego bocznego, porażeniem mięśnia prostego górnego i pacjenta z restrykcją mięśnia prostego dolnego po urazie oczodołu). Oceniono korelację wyników badania z obrazem klinicznym. Pomiary zmian grubości mięśni w trakcie skurczu okazały się zgodne z wynikami badania na ekranie Hessa. Mięsień porażony wykazywał znacznie mniejszy wzrost przekroju porzecznego i objętości w stosunku do normy. W przypadku restrykcji mięśnia po urazie oczodołu stwierdzono natomiast znaczne odkształcenie mięśnia w obszarze zakleszczenia tkanek oraz zmniejszoną dynamikę (tzw. posterior shift) w trakcie skurczu. Opracowana przeze mnie metoda okazała się wiarygodna w rozstrzyganiu o obecności porażenia lub restrykcji mięśni dotkniętych urazem w przebiegu załamań oczodołu. Wątpliwości takie powstały w przypadku 29-letniego pacjenta, u którego w wyniku urazu doszło do złamania dna oczodołu, natomiast zaburzenia ruchomości gałki ocznej wskazywały zarówno na zaburzenie unoszenia, jak i opuszczania. Decyzja odnośnie rekonstrukcji oczodołu (w tym wypadku z użyciem premodelowanego implantu tytanowego) zapadła dopiero po potwierdzeniu mechanizmu restrykcyjnego w badaniu dmmri. Opis tego przypadku, w którym wykorzystano dwie nowatorskie techniki stał się przedmiotem publikacji pt.: The use of modern imaging techniques in the diagnosis and treatment planning of patients with orbital floor fractures. Medical Science Monitor 2011;17:CS Loba P., Kozakiewicz M., Elgalal M., Stefańczyk L., Broniarczyk-Loba A., Omulecki W. oraz prezentacji na konferencji Case Reports Ophthalmology 2010 w Warszawie, gdzie otrzymał pierwszą nagrodę w ramach sesji Diagnostyka Obrazowa w Okulistyce. Dążąc do dalszego udoskonalenia diagnostyki zaburzeń ruchomości gałek ocznych u pacjentów po urazach, dokonywania wiarygodnych porównań i wyciągania wniosków na temat stanu każdego z czterech mięśni prostych, opracowałem zakres wartości referencyjnych w oparciu o grupę zdrowych ochotników. W pracy pt.: Morphometric parameters of extraocular rectus muscles evaluated by dynamic-multipositional magnetic resonance. European Journal of

7 Ophthalmology 2015; 25: Loba P., Broniarczyk-Loba A., Pajak M., Majos A., Stefanczyk L., Orczykowska M. szczegółowo przedstawiam metodykę badania w sposób umożliwiający jej wykonanie w dowolnym ośrodku radiologicznym. Na podstawie pomiarów wykonanych dla 20 oczodołów ustaliłem, że przydatnymi parametrami w ocenie stanu funkcjonalnego mięśni prostych jest maksymalny stwierdzony przekrój poprzeczny i jego dynamika, czyli tzw. posterior shift (jego przesunięcie ku tyłowi oczodołu wraz ze skurczem brzuśca). Ważnymi parametrami są również objętość mięśnia i jego kształt (kolistość przekroju). Podane w artykule wartości mogą stanowić punkt odniesienia dla innych badaczy, pragnących stosować omawianą metodę. Metoda dmmri, pozwalająca oceniać nie tylko morfologię, ale i funkcję mięśni gałkoruchowych, jest obecnie przeprowadzana jedynie w Klinice Radiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Na badanie to kierowani są pacjenci z obszaru całego kraju. Wyniki badań nad zastosowaniem metody dmmri w różnych typach zeza były przeze mnie prezentowane na konferencjach krajowych i zagranicznych, gdzie wzbudzały duże zainteresowanie. Pomimo znaczących postępów w zakresie technik rekonstrukcyjnych oczodołu i związanego z rozwojem radiologii lepszego poznania patomechanizmu zaburzeń ruchomości gałek ocznych, nadal od 17% do 50%, pacjentów poddanych rekonstrukcji oczodołu, zgłasza utrzymujące się podwójne widzenie, które stanowi poważny problem dla ich codziennego funkcjonowania. Moje wysiłki w zakresie opracowania skutecznych metod leczenia tej dolegliwości zostały podsumowane w szeregu publikacji. Ogólne przekonanie, że urazy oczodołu są głównie skutkiem pobić i dotyczą osób z tzw. marginesu społecznego, mija się z prawdą. Pośród przyczyn złamań zaczynają dominować wypadki komunikacyjne i urazy sportowe. Niezmiennie problem dotyczy ludzi młodych i aktywnych zawodowo. Utrzymujące się podwójne widzenie w znacznym stopniu wpływa na jakość życia i możliwość wykonywania pracy zawodowej. Problem ten przedstawiłem w pracy pt.: Dwojenie jako czynnik wpływający na aktywność społeczną i zawodową osób po przebytym urazie oczodołu. Medycyna Pracy 2012; 63: Loba P., Nowakowska O., Marczyk W., Sokalska K., Broniarczyk-Loba A. Celem tej publikacji była ocena wpływu urazu oczodołu na aktywność społeczną i zawodową pacjentów. Badaniem objęto 44 osoby po urazach oczodołu. Oceniałem stan obiektywny narządu wzroku, a zwłaszcza ustawienie oczu oraz odczucia subiektywne pacjentów. U wszystkich osób przeprowadziłem wywiad kwestionariuszowy, dotyczący wpływu zaburzeń widzenia na wykonywanie codziennych czynności oraz na sytuację społeczno-zawodową. U wszystkich badanych pacjentów występowało podwójne widzenie, u 59% badanych znacznego stopnia. Zdolność do wykonywania dotychczasowego zawodu zachowało jedynie 45,5% osób, a 20,5% nie mogło pracować w swoim wcześniejszym zawodzie. Orzeczenie o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy otrzymało 23% badanych. Uraz oczodołu wpłynął również na widzenie funkcjonalne badanych i

8 obniżył ich jakość życia 30% z nich odczuwało istotne ograniczenia funkcji społecznych, a 12% było uzależnionych w codziennych czynnościach od innych osób. We wnioskach podkreśliłem, że uraz oczodołu i powstające wskutek tego podwójne widzenie jest istotnym czynnikiem wpływającym na aktywność zawodową. Dwojenie ogranicza zdolność pacjenta do powrotu do pracy, mimo braku uszkodzeń gałek ocznych i zwykle zachowanej dobrej ostrości wzroku. W leczeniu złamań oczodołu wyraźnie zaznaczają się dwie tendencje zachowawcza i operacyjna. Ustalenie wskazań do zabiegu rekonstrukcyjnego bywa trudne, a opiera się na takich parametrach jak: stopień zapadnięcia gałki ocznej, obecność porażenia nerwu podoczodołowego, wielkość ubytku w ścianie, obecność odłamów kostnych. Chirurdzy szczękowo-twarzowi najbardziej jednak zwracają uwagę na obecność i stopień nasilenia dwojenia. Jednak oceny tego parametru dokonuje okulista- strabolog. W pracy pt.: Rola badań ortoptycznych w określaniu rokowania u pacjentów poddanych zabiegowi rekonstrukcji złamania rozprężającego oczodołu. Klinika Oczna 2014;116: Loba P., Sokalska K., Arkuszewski P., Broniarczyk-Loba A. dokonałem analizy wyników badań ortoptycznych u pacjentów ze złamaniem rozprężającym oczodołu, poddanych zabiegowi rekonstrukcji oraz ustaliłem, jakie czynniki przedoperacyjne mają wpływ na dalsze rokowanie po zabiegu. W badaniu przeanalizowałem 78 pacjentów, którzy przebyli zabieg rekonstrukcji z powodu złamania ściany dolnej lub ścian dolnej i przyśrodkowej oczodołu, z towarzyszącym mu złamaniem dolnego brzegu oczodołu lub bez tego złamania. U wszystkich chorych przeprowadziłem badanie ortoptyczne przed zabiegiem i 3 miesiące po zabiegu. Zastosowałem model regresji porządkowej w celu ustalenia, które z parametrów ortoptycznych mają istotnie znamienny wpływ na stan pacjenta po zabiegu chirurgicznym. Stwierdzono, że wraz ze zwiększeniem obszaru, w którym występuje podwójne widzenie, zwiększeniem się kąta zeza ku górze i dołowi, wynik leczenia operacyjnego jest mniej satysfakcjonujący. Dodatni wynik próby biernej ruchomości i współwystępowanie porażenia mięśnia prostego dolnego również negatywnie wpływają na rokowanie po zabiegu. We wnioskach podkreślałem, że lekarze, zarówno chirurdzy szczękowo-twarzowi, jak i okuliści powinni otoczyć szczególną opieką pacjentów, u których występują znaczne ograniczenia ruchomości gałki ocznej lub jeśli stwierdzono u nich porażenie mięśnia prostego dolnego w następstwie urazu. U wielu chorych rokowanie jest niepomyślne i po zabiegu utrzymuje się nieprawidłowa ruchomość gałek ocznych. Jej konsekwencją jest podwójne widzenie oraz związane z nim wyrównawcze ustawienie głowy, które utrzymuje się pomimo prawidłowo przeprowadzonego zabiegu rekonstrukcyjnego. Pacjenci ci są kierowani do Poradni Leczenia Zeza w celu obserwacji i ewentualnego podjęcia dalszej terapii zachowawczej lub chirurgicznej. W publikacji pt.: Management of persistent diplopia after surgical repair of orbital fractures. Journal of American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus 2012;16: Loba P., Kozakiewicz M., Nowakowska O., Omulecki W., Broniarczyk-Loba A.

9 przedstawiłem wyniki leczenia pacjentów z podwójnym widzeniem, w zależności od rodzaju zaburzeń ruchomości gałek ocznych jakie utrzymywały się po rekonstrukcji ścian oczodołu. Stwierdziłem w niej, że po sześciomiesięcznym okresie obserwacji, spośród 52 badanych pacjentów, u 15% dwojenie ustąpiło samoistnie, natomiast u 23,3% konieczny okazał się zabieg chirurgiczny na mięśniach gałkoruchowych, mający na celu redukcję dwojenia. W całej grupie chorych stwierdziłem występowanie czterech rodzajów zaburzeń ruchomości gałek ocznych (RPM- typ jednoczesnej restrykcji i porażenia mięśnia prostego dolnego; RM- typ czystej restrykcji mięśnia prostego dolnego; PM- typ czystego porażenia mięśnia prostego dolnego; RPMS- typ restrykcji/porażenia mięśnia skośnego dolnego). W każdym przypadku rodzaj zabiegu musiał być dostosowany do występujących zaburzeń. W publikacji tej udowodniłem, że u pacjentów, u których po okresie dłuższej obserwacji nie dochodzi do samoistnego ustąpienia dwojenia, istnieje możliwość jego skutecznej korekcji. Moje badania dotyczące zaburzeń ruchomości gałek ocznych po urazach oczodołu pozwoliły ustalić, że w zależności od miejsca uwięźnięcia mięśnia prostego dolnego w stosunku do równika gałki ocznej prezentowane są różne objawy. Jeżeli mięsień prosty dolny jest uwięźnięty ku przodowi od równika, oko fiksuje do dołu, co skutkuje hipotropią po stronie urazu. To zaburzenie ruchomości znacznie pogłębia się podczas patrzenia ku górze, natomiast podczas patrzenia ku dołowi jest mniej widoczne. W sytuacji kiedy mięsień prosty dolny jest uwięźnięty ku tyłowi od równika gałki ocznej, oko pozostaje w pozycji uniesionej i w rezultacie powstaje hipertropia po stronie urazu. Zaburzenie ruchomości pogłębia się podczas patrzenia ku dołowi, maleje podczas kierowania spojrzenia ku górze. Jeżeli gałka oczna stale ustawiona jest w pozycji pierwotnej, może to wskazywać na uwięźnięcie mięśnia prostego dolnego na wysokości równika. Kiedy zdrowe oko porusza się ku górze i ku dołowi, oko po stronie urazu pozostaje nieruchomo w pozycji na wprost. Już na etapie omawianych badań, widoczna stała się znaczna przewaga pacjentów, u których występowało zaburzenie unoszenia gałki ocznej po stronie urazu. Z tego powodu konieczne okazało się opracowanie metody leczenia, która skutecznie poszerzy pole pojedynczego obuocznego widzenia u tych chorych. Najczęstszą przyczyną zeza, występującego po rekonstrukcji oczodołu, jest restrykcja mięśnia prostego dolnego. Stan ten objawia się dwojeniem w pionie, pogarszającym się podczas patrzenia ku górze. W badaniu ortoptycznym stwierdzana jest wówczas przeciwstronna hipertropia, wzmagająca się przy patrzeniu ku górze i malejąca podczas kierowania spojrzenia ku dołowi. Test biernej ruchomości ujawnia ograniczenie dukcji przy próbie uniesienia gałki ocznej. Większość autorów proponuje recesję mięśnia prostego dolnego po stronie urazu, w przypadku gdy odchylenie nie przekracza 20 dioptrii. Zabieg ten powinien wyeliminować dwojenie w pozycji pierwotnej oraz zwiększyć pole pojedynczego obuocznego widzenia podczas patrzenia ku górze. Należy jednakże pamiętać, że większa recesja mięśnia prostego dolnego może spowodować jego osłabienie, co w

10 konsekwencji prowadzi do wystąpienia dwojenia w kierunkach spojrzenia zaopatrywanych przez ten mięsień oraz w pozycji do czytania. Stąd powstała konieczność zastosowania metody, która skutecznie skoryguje dwojenie występujące przy spojrzeniu ku górze, ale nie naruszy ustawienia oczu w pozycji pierwotnej i ku dołowi. Moim oryginalnym pomysłem, nie stosowanym dotychczas w tej grupie chorych, było wykorzystanie szwów tylnych fiksacyjnych zakładanych na mięsień prosty górny po stronie przeciwnej do urazu, w celu wytworzenia towarzyszenia gałek ocznych przy spojrzeniu ku górze. Ocena efektywności tego postępowania stała się przedmiotem publikacji pt.: Surgical management of upgaze diplopia in patients after posttraumatic orbital floor reconstruction. Journal of Cranio-Maxillo- Facial Surgery 2015; 43: Loba P., Kozakiewicz M., Broniarczyk-Loba A. Do badania włączyłem 24 chorych po zabiegu rekonstrukcyjnym oczodołu z dwojeniem ku górze. Wszyscy chorzy poddani zostali jednoetapowemu zabiegowi założenia szwu tylnego fiksacyjnego 14mm od przyczepu mięśnia prostego górnego po stronie przeciwnej do urazu. Dodatkowo u chorych, u których dwojenie występowało również przy spojrzeniu na wprost, mięsień prosty górny poddawany był recesji od 2 do 4mm. Po 3-miesięcznej obserwacji 79% pacjentów nie zgłaszało dwojenia, u 21% utrzymywało się ono jedynie w skrajnych kierunkach spojrzenia. W konsekwencji przeprowadzonego zabiegu pole obuocznego pojedynczego spojrzenia powiększyło się trzykrotnie. We wnioskach pracy podkreślam, że opracowana przeze mnie metoda jest skutecznym i efektywnym sposobem na wyeliminowanie uciążliwego dwojenia u pacjentów po urazie i następczej rekonstrukcji ścian oczodołu. Podsumowanie i wnioski 1. Najistotniejszym działaniem mającym na celu normalizację zaburzeń ruchomości gałek ocznych u pacjentów po urazie oczodołu jest prawidłowo przeprowadzona rekonstrukcja jego ścian. Skuteczność takich zabiegów wzrasta przy zastosowaniu modelowanych indywidualnie tytanowych implantów. 2. Patomechanizm zaburzeń ruchomości gałek ocznych w następstwie złamania oczodołu nie zawsze podlega ujawnieniu w badaniu klinicznym. Zastosowanie Dynamicznego Wielopozycyjnego Rezonansu Magnetycznego (dmmri) ułatwia jego ustalenie i zaplanowanie dalszych działań terapeutycznych. 3. Utrzymujące się podwójne widzenie w tej grupie chorych stanowi poważną przeszkodę dla ich prawidłowego funkcjonowania społecznego i zawodowego. 4. Określenie typu zaburzeń ruchomości gałek ocznych u pacjentów po urazie i następczej rekonstrukcji ścian oczodołu ma istotne znaczenie dla planowania dalszego leczenia. W zależności od typu zaburzeń ruchomości gałek ocznych,

11 powinno się zastosować odpowiedni rodzaj zabiegu. Operacje na mięśniach gałkoruchowych wykonuje się po kilkumiesięcznym okresie obserwacji. 5. W przypadku najczęściej spotykanego w tej grupie chorych dwojenia przy spojrzeniu ku górze, korzystne efekty przynosi zabieg przeciwstronnego osłabienia mięśnia prostego górnego z użyciem szwów tylnych fiksacyjnych. 6. Wynik leczenia pacjentów ze złamaniami rozprężającymi oczodołu zależy od wzajemnej współpracy chirurga szczękowo-twarzowego, okulisty i radiologa. 5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych. A. Dane bibliometryczne Mój dorobek obejmuje 52 publikacje w tym: 29 prac oryginalnych, 8 prac poglądowych, 5 prac kazuistycznych, 5 doniesień w pamiętnikach zjazdowych, 2 listy do redakcji i 2 monografie. Suma punktów MNiSW za publikacje naukowe w czasopismach (bez suplementów) wynosi 430, w tym 132 pkt przypadają na prace oryginalne i kazuistyczne, w których występuję jako pierwszy autor. Impact factor prac wynosi w sumie 19,524 w tym 6,191 pkt. przypada na prace oryginalne, w których występuję jako pierwszy autor Liczba cytowań w zależności od bazy danych wynosi: 60 (indeks Hirscha wynosi 3) wg. ISI Web of Science Core Collection. 78 (indeks Hirscha wynosi 3) wg. Scopus. B. Tematyka prac badawczych Poza przedstawianym jako osiągnięcie naukowe cyklem ośmiu publikacji, będącego podstawą ubiegania się o stopień doktora habilitowanego, mogę wyróżnić dwa główne obszary badawcze, wokół których skupiają się moje zainteresowania. Są to leczenie zachowawcze i chirurgiczne zaburzeń widzenia obuocznego oraz leczenie chirurgiczne zaćmy. Cykl publikacji poświęcony problematyce leczenia chirurgicznego zaćmy Jeszcze przed obroną pracy doktorskiej brałem udział w projekcie naukowym związanym z oceną, w tamtym czasie nowatorskiej metody, koaksjalnej fakoemulsyfikacji zaćmy przez mikrocięcie o szerokości 1,8 mm (C-MICS) z wszczepieniem zwijalnej soczewki wewnątrzgałkowej. Badania miały na celu sprawdzenie w jaki sposób zmniejszenie cięcia operacyjnego w czystej rogówce wpływa na wyniki czynnościowe, gęstość komórek śródbłonka rogówki i astygmatyzm. Analiza porównawcza obejmowała tradycyjne zabiegi przez cięcie szerokości 2,7mm oraz metodę bimanualną przez cięcie 1,7mm. Uzyskane wyniki

12 pozwoliły ustalić, że fakoemulsyfikacja zaćmy przez koaksjalne mikrocięcie jest zabiegiem bezpiecznym, dającym bardzo dobre wyniki czynnościowe. Mniejsze cięcie operacyjne obniża wartość astygmatyzmu indukowanego chirurgicznie. Owocem przeprowadzonych badań był szereg publikacji oraz krajowych i zagranicznych doniesień zjazdowych: 1. Wilczynski M., Supady E., Loba P., Synder A., Palenga-Pydyn D., Omulecki W.: Comparison of early corneal endothelial cell loss after coaxial phacoemulsification through 1.8mm microincision and bimanual phacoemulsification through 1.7mm microincision. Journal of Cataract & Refractive Surgery 2009; 35: (IF 2,745 MNiSW 32) 2. Wilczynski M., Supady E., Loba P., Synder A., Palenga-Pydyn D., Omulecki W.: Comparison of surgically induced astigmatism after coaxial phacoemulsification through 1.8mm microincision and bimanual phacoemulsification through 1.7mm microincision. Journal of Cataract&RefractiveSurgery 2009; 35: (IF 2,745 MNiSW 32) 3. Wilczynski M., Supady E., Loba P., Synder A., Omulecki W.: Results of Coaxial Phacoemulsification Through a 1.8-mm Microincision in Hard Cataracts. Ophthalmic surgery, lasers & imaging 2011; 42: (IF 1,851 MNiSW 30) 4. Wilczynski M., Supady E., Loba P., Synder A., Palenga-Pydyn D., Omulecki W.: Porównanie astygmatyzmu indukowanego chirurgicznie po koaksjalnej fakoemulsyfikacji przez mikrocięcie o szerokości 1,8 mm oraz po standardowej fakoemulsyfikacji przez cięcie o szerokości 2,7mm. Klinika Oczna 2011;113: (MNiSW 6) W zakresie tematyki operacji usunięcia zaćmy zająłem się również problemem widzenia obuocznego u pacjentów, u których przeprowadzono zabieg obustronny. Długotrwała różnowzroczność przed i między operacjami stanowi istotny czynnik wpływający na stopień stereopsji, zakres fuzji i obecność objawów astenopijnych. Ważnym wnioskiem z przeprowadzonych badań było stwierdzenie, że wydłużony okres czasu (ponad 6 miesięcy) między kolejnymi operacjami negatywnie wpływa na parametry widzenia obuocznego i może prowadzić do nasilenia heteroforii i objawów astenopijnych. Jest to szczególnie istotne w obecnych warunkach, kiedy to na zabieg usunięcia zaćmy oczekuje się nierzadko wiele miesięcy. Wyniki badań podsumowały dwie publikacje oraz krajowe i zagraniczne doniesienia zjazdowe: 1. Loba P., Rajska K., Simiera J., Wilczyński M., Omulecki O., Broniarczyk-Loba A.: The influence of a prolonged interoperative period on binocular vision after bilateral cataract extractions. Eur J Ophthalmol. 2015; 25;25: (IF 1,068 MNiSW 15)

13 2. Rajska K., Loba P., Broniarczyk-Loba A.: Wpływ deprywacji sensorycznej na widzenie obuoczne u pacjentów po obustronnej operacji zaćmy z wszczepieniem soczewek wewnątrzgałkowych Klinika Oczna 2012; 114: (MNiSW 6) Cykl publikacji poświęcony leczeniu zaburzeń widzenia obuocznego Część zaburzeń widzenia obuocznego, prowadzących do powstania zeza, podlega leczeniu zachowawczemu. Jednak u wielu chorych, na pewnym etapie terapii konieczna staje się korekcja chirurgiczna. Szczególne wyzwanie stanowią pacjenci z zezem porażennym, u których konieczne staje się zastosowanie zabiegów niestandardowych, takich jak transpozycja mięśni pionowych. Z doświadczeń uzyskanych w toku prowadzonych badań wynika, że jest to skuteczna metoda leczenia w przypadku pacjentów z trwałym porażeniem nerwu odwodzącego. Leczenie zdysocjowanego odchylenia pionowego zarówno u dzieci jak i u dorosłych stanowi duże wyzwanie, ze względu na nawracający charakter tego zaburzenia. Już na początku mojej kariery naukowej zacząłem interesować się patofizjologią tego schorzenia. W ostatnim czasie opracowałem metodę chirurgicznej korekcji zdysocjowanego odchylenia pionowego za pomocą dużej recesji mięśni prostych górnych. Oryginalność metody polega na ominięciu przyczepu mięśnia skośnego górnego, który przy znacznych recesjach (8-12mm) stanowi przeszkodę w prawidłowym doszyciu cofanego mięśnia. Zastosowanie szwów szelkowych (tzw. hang-back) pozwoliło rozwiązać ten problem. Analiza wyników zastosowania tej metody potwierdza jej skuteczność w leczeniu zdysocjowanych odchyleń pionowych. Moje zainteresowanie leczeniem chirurgicznym zeza odzwierciedlają liczne publikacje i doniesienia zjazdowe. 1. Broniarczyk Loba A., Loba PJ.: Trudności w diagnostyce i leczeniu zdysocjowanego odchylenia pionowego (DVD). Część II doświadczenia własne. Klinika Oczna, 2007; 109: (MNiSW 0) 2. Nowakowska O., Broniarczyk Loba A., Loba PJ.: The reduction of A-V patterns with oblique muscles overaction in unilateral and bilateral surgery. Klinika Oczna, 2008; 110: (MNiSW 6) 3. Nowakowska O, Loba P, Broniarczyk-Loba A.: Porażenie nerwu VI leczenie metodą transpozycji mięśni prostych pionowych. Kontaktologia i Optyka Okulistyczna 2010; 1: (MNiSW 2) 4. Nowakowska O., Loba P., Broniarczyk-Loba A.: The efficacy of vertical rectus transposition and its modalities in patients with abducens nerve palsy. Eur J Ophthalmol 2011; 21: (IF 0,965 MNiSW 20) 5. Loba P., Nowakowska O., Broniarczyk-Loba A.: Duża recesja mięśni prostych górnych techniką hang-back jako skuteczna metoda leczenia pacjentów ze zdysocjowanym odchyleniem pionowym. Klinika Oczna 2015 (przyjęta do druku) (MNiSW 6)

14 6. Informacja o osiągnięciach dydaktycznych, współpracy z instytucjami, organizacjami i towarzystwami naukowymi oraz działalności popularyzującej naukę. A. Kierowanie międzynarodowymi i krajowymi projektami badawczymi oraz udział w takich projektach Udział w pracy własnej Nr jako Główny Badacz. Kierownik pracy: dr n. med. Iwona Laudańska-Olszewska. Udział w pracy własnej Nr jako Członek Zespołu. Kierownik pracy: Prof. dr hab. n. med. Anna Broniarczyk-Loba. Kierownik grantu MNiSW w celu finansowania rozwoju młodych naukowców pt.: Patofizjologia zaburzeń ruchomości mięśni gałkoruchowych- diagnostyka i leczenie. Nr zadania / / B. Międzynarodowe i krajowe nagrody za działalność naukową Nagroda Uniwersytetu Medycznego w Łodzi imienia prof. M Stefanowskiego za najlepszą rozprawę doktorską w roku 2010 w dziedzinach zabiegowych. Nagroda rektora UMŁ II stopnia w 2010r. za cykl 2 publikacji w czasopiśmie z IF o łącznej wartości punktowej przekraczającej 4. Nagroda Rektora UMŁ I stopnia w 2011r. za cykl 4 publikacji w czasopiśmie z IF o łącznej wartości punktowej przekraczającej 6. Nagroda za najlepszą prezentację przypadku na sesji Diagnostyka Obrazowa w Okulistyce konferencji Case Reports Ophthalmology listopada 2010 r. w Warszawie Laureat grantu wyjazdowego Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w roku 2014 do Augenklinik des Klinikums der Universität München (LMU) Laureat grantu wyjazdowego European Society of Cataract and Refractive Surgeons na ESCRS Winter Meeting 2011 w Istambule. C. Wygłaszanie referatów na krajowych i zagranicznych konferencjach tematycznych Od 2005 roku aktywnie uczestniczę w konferencjach i zjazdach okulistycznych, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jestem autorem 54 doniesień naukowych na konferencjach krajowych ( w tym 23 jako pierwszy autor ) oraz 20 na konferencjach zagranicznych (w tym 10 jako pierwszy autor).wielokrotnie prezentowałem prace na:

15 Zjeździe Okulistów Polskich, Łódzkim Forum Okulistycznym, posiedzeniach naukowych Sekcji Strabologicznej PTO, konferencjach Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii, zjazdach European Society of Cataract and Refractive Surgeons. Pięciokrotnie prezentowałem prace na prestiżowych zjazdach Europejskiego Towarzystwa Strabologicznego (ESA): 1. Loba P.J., Broniarczyk-Loba A.: Possibility of ignoring paradoxical diplopia depending on the size of the angle of anomaly. 31st Meeting of the European Strabismological Association; Mykonos, Grecja, maja Loba P.J., Zamojska E., Józefowicz-Korczyńska M., Omulecki W., Broniarczyk-Loba A.: Diagnostic problems in vertical strabismus torsion is the clue. 32st Meeting of the European Strabismological Association; Monachium, Niemcy, 7-10 września Loba P., Laudanska-Olszewska I., Nowakowska O., Majos A., Broniarczyk- Loba A. The use of dynamic magnetic resonance in the diagnosis of ocular motility disorders.33st Meeting of the European Strabismological Association; Belgrad, Serbia, 4-7 października Loba P., Nowakowska O., Broniarczyk-Loba A.: Management of residual diplopia after reconstructive surgery for orbital fractures. 34th Meeting Of The European Strabismological Association; Brugia, Belgia, września Loba P., Stefanczyk L., Broniarczyk-Loba A.: Physiology of extraocular rectus muscles evaluated by dynamic magnetic resonance. 35th Meeting Of The European Strabismological Association; Bukareszt, Rumunia, września D. Członkostwo w towarzystwach i organizacjach naukowych Członek International Pediatric Ophthalmology and Strabismus Council i jej reprezentant w Polsce. Sekretarz Zarządu Sekcji Strabologicznej Polskiego Towarzystwa Okulistycznego Członek Polskiego Towarzystwa Ortoptycznego im. prof. K. Krzystkowej Członek European Strabismological Association Członek European Society of Cataract and Refractive Surgeons

16 E. Udział w komitetach organizacyjnych zjazdów i konferencji naukowych Członek komitetu organizacyjnego X Międzynarodowego Sympozjum Sekcji Wszczepów Wewnątrzgałkowych i Chirurgii Refrakcyjnej Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w 2011r. Członek komitetu organizacyjnego XLV Zjazdu Okulistów Polskich w 2014r. Członek komitetu naukowego 10th International Training & Scientific Conference of Students Scientific Societies and Junior Doctors Juvenes Pro Medicina w 2014r. F. Staże zagraniczne oraz uczestnictwo w kursach i szkoleniach. II VII uczestnictwo w programie wymiany studentów Erasmus Universiteit Maastricht (Holandia) oraz praktyki w The Queen Elizabeth the Queen Mother Hospital, Margate, Kent (Wielka Brytania) VIII 2014r.- miesięczny staż na oddziale okulistyki dziecięcej i neurookulistyki pod kierunkiem Prof. Olivera Ehrta w Augenklinik des Klinikums der Universität München (LMU) w Niemczech IV uczestnictwo w kursie Współczesne Strategie Postępowania w Urazach Gałki Ocznej w Lublinie VI 2013r.- szkolenie w ramach European School for Advanced Studies in Ophthalmology Surgical Retina Module w Lugano w Szwajcarii G. Recenzowanie publikacji w czasopismach międzynarodowych i krajowych Jestem recenzentem czasopisma International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health H. Opieka naukowa nad studentami i lekarzami w toku specjalizacji Prowadzę ćwiczenia i seminaria dla studentów VI r. Wydziału Lekarskiego i Dentystycznego, Wydziału Pielęgniarstwa oraz Wydziału Anglojęzycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Prowadzę zajęcia ze studentami w ramach Okulistycznego Koła Naukowego. Moi podopieczni czterokrotnie przedstawiali prace na Międzynarodowych i Ogólnopolskich Konferencjach Naukowo - Szkoleniowych Studenckich Towarzystw Naukowych i Młodych Lekarzy - Juvenes pro medicina w Łodzi. Jestem kierownikiem specjalizacji dwóch rezydentów odbywających specjalizację z okulistyki w Oddziale Klinicznym Okulistyki USK Nr 1.im. N. Barlickiego w Łodzi.

17 I. Prowadzenie kursów i szkoleń Prowadzę kursy w ramach specjalizacji szczegółowej z diabetologii "Postępy w zakresie patogenezy, rozpoznawania, zapobiegania i leczenia powikłań cukrzycy Prowadziłem kursy edukacyjne na zjazdach i sympozjach okulistycznych i ortoptycznych: Loba P.: Kurs Dwojenie podstawowe metody diagnostyczne Zjazd Okulistów Polskich, Łódź 5-7 czerwca Loba P.: Dwojenie podstawowe metody diagnostyczne. XIII Wrocławskie Spotkania Okulistyczne Praktycy-Praktykom Wrocław, maja Loba P.: Trudności diagnostyczne w przypadku zdysocjowanych odchyleń gałek ocznych. II Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Polskiego Towarzystwa Ortoptycznego im. K. Krzystkowej. Warszawa czerwca 2015 J. Opieka naukowa prac magisterskich i licencjackich Byłem promotorem pracy magisterskiej mgr Marty Rytych pt.: Diagnostyka i leczenie pacjentów z porażeniem nerwu bloczkowego. K. Udział w zespołach eksperckich i konkursowych Byłem członkiem grupy roboczej europejskich ekspertów: Wyrównanie Szans Edukacyjnych Dzieci z Zaburzeniami Komunikacyjnymi - Realizacja Priorytetu Polskiej Prezydencji z Obszaru Zdrowia Publicznego czerwca L. Inne działania edukacyjne i popularyzatorskie Prowadziłem działania edukacyjne wśród pacjentów chorujących na cukrzycę w ramach zadań powierzonych mi przez Urząd Miasta Łodzi: Wzrok i cukrzyca- o czym warto wiedzieć. Edukacja i prewencja w cukrzycy. Konferencja Zarządu Miejskiego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków w Łodzi. Łódź 19 listopada W 2010 roku prowadziłem szkolenie dla pracowników Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 4 w Łodzi pt.: Rozwój widzenia u małych dzieci. Od 2014 roku stale współpracuję z czasopismem Okulistyka po Dyplomie.