GEOGRAFIA. karty pracy klasa 2 gimnazjum

Transkrypt

1 GEOGRAFIA karty pracy klasa 2 gimnazjum Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012

2 Numer zadania Test Karty pracy Zadania wyrównujące Zadania utrwalające Zadania rozwijające

3 ZADANIA WYRÓWNUJĄCE Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Które gleby wytworzyły się pod stepami strefy umiarkowanej? A. Gleby brunatne. B. Czarnoziemy. C. Bielice. D. Mady. Na stepach rosną trawy, których nadziemne części dostarczają dużej ilości masy organicznej. Powstają z niej grube warstwy próchnicy o ciemnej barwie. Mapa do zadań od 2. do 4. Zadanie 2. Podaj współrzędne geograficzne Madrasu. Wpisz w luki odpowiednie wartości i oznaczenia kierunków geograficznych wybrane z podanych. Szerokość geograficzna: Długość geograficzna: N S E W Szerokość geograficzną odczytujemy na równoleżnikach i liczymy ją na północ lub południe od równika. Długość geograficzną odczytujemy na południkach i liczymy ją na wschód lub zachód od południka 0. 3

4 Zadanie 3. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. 3.1 We wszystkich zaznaczonych na mapie miastach kalendarzowe lato trwa w tym samym okresie co w Polsce. P / F 3.2 W Bombaju Słońce wschodzi wcześniej niż w Kalkucie. P / F 3.3 W Delhi Słońce nigdy nie góruje w zenicie. P / F czerwca w Delhi dzień jest dłuższy niż w Madrasie. P / F Na półkuli północnej okres występowania astronomicznych pór roku pokrywa się z okresem pór kalendarzowych. Słońce w pozornym ruchu podczas dnia przesuwa się po niebie ze wschodu na zachód. Słońce góruje w zenicie w strefie międzyzwrotnikowej. W lecie na półkuli północnej czas trwania dnia wydłuża się wraz ze wzrostem szerokości geograficznej. Zadanie 4. Która godzina czasu słonecznego jest w Madrasie, gdy w Krakowie (20 E) jest godzina tego samego czasu? Wykonaj obliczenia i uzupełnij odpowiedź. Odpowiedź: W Madrasie jest godzina. Rozwiąż zadanie, wykonując kolejne polecenia. Oblicz różnicę długości geograficznej między Madrasem a Krakowem. Zwróć uwagę, że obydwa miasta położone są na półkuli wschodniej. Oblicz, ile czasu zajmuje Ziemi obrót wokół własnej osi o wyliczony kąt. Zastosuj podane przeliczenia godziny 15 1 godzina 1 4 minuty Dodaj wyliczoną różnicę czasu do godziny, która jest w Krakowie (Madras położony jest na wschód od Krakowa). Zapisz odpowiedź. 4

5 Zadanie 5. Na mapie w skali 1 : odległość z Bombaju do Kalkuty wynosi 9 cm. Oblicz odległość w terenie (w kilometrach) między tymi miastami. Zapisz obliczenia i uzupełnij odpowiedź. Odpowiedź: Odległość w terenie z Bombaju do Kalkuty wynosi. Skala mapy określa stosunek odległości na mapie do odpowiadającej jej odległości w terenie. Skala mapy 1 : oznacza, że jednej jednostce odległości na mapie odpowiada w terenie takich samych jednostek. Rozwiąż zadanie, wykonując kolejne polecenia. Skalę liczbową mapy 1 : zamień na skalę mianowaną (oblicz, jaka odległość w terenie odpowiada odległości 1 cm na mapie). Przykład dla mapy w skali 1 : : cm cm 1 cm m 1 cm 5 km Ułóż proporcję i wykonaj działanie matematyczne (odległość na mapie wynosi 9 cm, w terenie musi więc też być dziewięć razy większa niż wyliczona w podziałce skali mianowanej odległość 1 cm). Uzupełnij odpowiedź. Zadanie 6. Uporządkuj wymienione formacje roślinne Afryki zgodnie z ich występowaniem od równika w kierunku północy. Wpisz w luki we właściwej kolejności nazwy odpowiednich formacji roślinnych roślinność śródziemnomorska sawanny las równikowy pustynie Wymienione formacje roślinne przyporządkuj typom klimatu, które występują w tej części świata. Są to w kolejności: równikowy wybitnie wilgotny, podrównikowy, zwrotnikowy suchy, podzwrotnikowy. 5

6 Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zadanie 7. Na mapie przedstawiono rozmieszczenie stref klimatycznych na Ziemi. W których strefach klimatycznych panują opisane warunki klimatyczne? Wpisz w każdą lukę nazwę właściwej strefy klimatycznej wybraną z podanych, oraz numer, którym oznaczono ją na mapie. równikowa zwrotnikowa podzwrotnikowa umiarkowana okołobiegunowa 7.1. Średnia temperatura powietrza w każdym miesiącu powyżej 20 C. Najmniejsza na Ziemi różnica pomiędzy średnią temperaturą powietrza w miesiącu najcieplejszym a najchłodniejszym. W części strefy opady obfite przez cały rok. strefa klimatyczna numer na mapie 7.2. Najsurowsze warunki klimatyczne na Ziemi. Średnia roczna temperatura powietrza poniżej 0 C. Najchłodniej jest w czasie nocy polarnych albo kalendarzowej zimy. Roczna suma opadów bardzo mała (około 200 mm). Opady prawie wyłącznie w postaci śniegu. strefa klimatyczna numer na mapie Opisy dotyczą najcieplejszej i najchłodniejszej strefy wybranej spośród stref klimatycznych występujących na Ziemi. W rozwiązaniu zadania wykorzystaj następującą prawidłowość: im mniejsza szerokość geograficzna, tym większy kąt padania promieni słonecznych i wyższa temperatura powietrza. 6

7 Zadanie 8. Na mapie numerami od 1 do 10 oznaczono wybrane prądy morskie. Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na mapie numerami 2 i 4 oznaczono prądy morskie: A. Golfsztrom i Prąd Norweski. B. Prąd Brazylijski i Golfsztrom. C. Prąd Peruwiański i Prąd Benguelski. D. Prąd Peruwiański i Prąd Labradorski. Nazwa prądu oznaczonego numerem 4 pochodzi od nazwy państwa, wzdłuż którego wybrzeży ten prąd płynie. Zadanie 9. Zaznacz dwa zestawy, w których obydwa określenia są nazwami ciepłych prądów morskich. A. Prąd Brazylijski, Prąd Zatokowy. B. Prąd Labradorski, Prąd Zatokowy. C. Prąd Peruwiański, Prąd Brazylijski. D. Prąd Wschodnioaustralijski, Prąd Norweski. Do rozwiązania zadania wykorzystaj mapę z poprzedniego zadania oraz podaną niżej prawidłowość. Prądy ciepłe płyną z niższych szerokości geograficznych do wyższych, a prądy chłodne odwrotnie z szerokości wyższych do niższych. 7

8 Zadanie 10. Na mapie numerami od 1 do 12 oznaczono wybrane rzeki. Uzupełnij tabelę. Wpisz we właściwe miejsca nazwy rzek oznaczonych podanymi numerami. Numer na mapie Nazwa rzeki Numer na mapie Nazwa rzeki Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając z mapy fizycznej świata lub map fizycznych poszczególnych kontynentów. Zadanie 11. Zaznacz zestaw, zawierający wyłącznie nazwy skał osadowych. A. Granit, bazalt, wapień. B. Marmur, granit, piaskowiec. C. Wapień, piasek, sól kamienna. D. Węgiel kamienny, granit, piasek. Skały osadowe powstały przez nagromadzenie na powierzchni ziemi okruchów innych skał, cząstek organicznych lub przez wytrącenie minerałów z roztworu wodnego. 8

9 Zadanie 12. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe Węgiel kamienny powstał z nagromadzonych szczątków roślinnych. P / F 12.2 Piaskowiec powstał z okruchów innych skał. P / F 12.3 Wapienie powstały ze szkieletów i muszli organizmów żyjących na lądach. P / F 12.4 Bazalty są skałą magmową zastygłą w głębi ziemi. P / F Rozwiązując zadanie, uwzględnij podane informacje. Wapień i węgiel kamienny są skałami osadowymi organicznymi. Piaskowiec to skała osadowa okruchowa. Bazalt powstaje z zastygnięcia lawy, a nie magmy. Zadanie 13. Zaznacz dwie poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych regionów świata są często nawiedzane przez trzęsienia ziemi? A. Andy. B. Australia. C. Grenlandia. D. Wyspy Japońskie. Trzęsienia ziemi najczęściej występują na obszarach położonych na granicy wielkich płyt litosfery. Sprawdź na mapie przedstawiającej rozmieszczenie płyt litosfery (w podręczniku lub atlasie), które z wymienionych regionów położone są na tych obszarach. Zadanie 14. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Erozja jest to proces rzeźbotwórczy, który polega między innymi na A. osadzaniu materiału skalnego przez lodowiec. B. przenoszeniu materiału skalnego przez lodowiec. C. żłobieniu podłoża przez wodę, wiatr lub lodowiec. D. transportowaniu i osadzaniu materiału skalnego przez wiatr. Wymienione procesy dotyczą: erozji, transportu materiału skalnego i jego akumulacji. Przyporządkuj początkowi zdania właściwy proces (w ostatnim dokończeniu zdania występują dwa procesy). Wyeliminuj te dokończenia zdania, w których występuje transport lub akumulacja materiału skalnego). Sprawdź poprawność wykonania zadania, korzystając ze słownika terminów geograficznych. 9

10 Zadanie 15. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co jest główną przyczyną wietrzenia fizycznego? A. Duże opady śniegu. B. Spływ wody po stoku. C. Parowanie wody z gleby. D. Zamarzająca w szczelinach woda. Rozwiązując zadanie, uwzględnij podaną informację. Woda, zmieniając stan skupienia, zmienia swoją objętość. Zadanie 16. Na fotografii strzałką oznaczono stożek piargowy w Tatrach. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Stożkiem piargowym nazywamy A. formę terenu w kształcie stożka, która jest pozostałością dawnego wulkanu. B. formę terenu w kształcie stożka, która powstała u podnóża stoku z osuwających się odłamków skalnych. C. formę terenu w kształcie stożka, która powstała z odłamków skalnych u ujścia potoku po jego wyschnięciu. D. formę terenu w kształcie stożka, która powstała z odłamków skalnych pozostawionych przez lodowiec górski. Stożki piargowe zbudowane są z ostrokrawędzistych odłamków skalnych. Rozwiązując zadanie, zwróć uwagę, w jakim miejscu w stosunku do stoku znajduje się wskazana na fotografii forma terenu. Zadanie 17. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. W wyniku erozyjnej działalności lodowca górskiego powstały A. pradoliny. B. doliny U-kształtne. W wyniku akumulacyjnej działalności rzeki powstają A. delty. B. mierzeje. Pradoliny są rozległymi formami utworzonymi przez wody polodowcowe płynące wzdłuż czoła lodowca. Mierzeje zbudowane są z piasku przemieszczającego się po dnie morskim. 10

11 Zadanie 18. Na fotografii strzałką wskazano fragment brzegu morskiego na wyspie Wolin. Podaj nazwę czynnika oraz procesu rzeźbotwórczego, które doprowadziły do powstania przedstawionej formy rzeźby terenu. Wpisz w każdą lukę właściwe określenie wybrane z podanych. akumulacja fal morskich erozja lodowcowa erozja fal morskich fale morskie lądolód wody płynące Czynnik: Proces rzeźbotwórczy: Na fotografii wskazano brzeg wysoki, na którym dominują procesy niszczące. Aby nie pomylić czynnika z procesem, pamiętaj, że czynnikami rzeźbotwórczymi są elementy przyrodnicze, na przykład: wody płynące, lodowce górskie, lądolody, wiatr. Natomiast procesy rzeźbotwórcze to zjawiska, które zachodzą pod wpływem tych czynników. Zadanie 19. W tabeli podano informacje dotyczące procesów rzeźbotwórczych dominujących w dwóch różnych odcinkach biegu rzeki. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki nazwy opisanych procesów rzeźbotwórczych oraz nazwy odcinków biegu rzeki, w których te procesy dominują. Potrzebne określenia wybierz z podanych. akumulacja erozja wsteczna erozja boczna erozja wgłębna ujście bieg dolny bieg środkowy bieg górny Opis procesu rzeźbotwórczego Nazwa procesu rzeźbotwórczego Odcinek biegu rzeki niszczenie podłoża przez rzekę transportowanym materiałem skalnym i pogłębianie koryta podmywanie brzegów rzeki i podcinanie zboczy doliny Rzeka ma największy spadek w biegu górnym i tam najintensywniej eroduje, wcinając się w podłoże. W biegu dolnym i przy ujściu jej spadek jest bardzo mały, tam dominuje akumulowanie niesionego materiału skalnego. 11

12 Zadanie 20. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli nazwy własciwych czynników i procesów rzeźbotwórczych, które przyczyniły się do powstania wymienionych form rzeźby. Nazwy czynników i procesów wybierz z podanych. Czynniki rzeźbotwórcze: rzeka morze lodowiec górski wiatr Procesy rzeźbotwórcze: erozja akumulacja Forma rzeźby terenu Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy dolina V-kształtna wydma Dolina V-kształtna jest formą wklęsłą wytworzoną przez wody płynące. Wydma to forma wypukła zbudowana z nagromadzonych ziaren piasku. 12

13 ZADANIA UTRWALAJĄCE Geografia w drugiej klasie gimnazjum Mapa do zadań od 1. do 3. Zadanie 1. Podaj z dokładnością do 1 współrzędne geograficzne Bombaju. Wpisz w luki odpowiednie wartości i oznaczenia kierunków geograficznych. współrzędne geograficzne Bombaju:, Zadanie 2. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jesli jest fałszywe. 2.1 We wszystkich zaznaczonych na mapie miastach kalendarzowa zima rozpoczyna się 22 czerwca. P / F 2.2 Wśród zaznaczonych miast Słońce góruje najwcześniej w Kalkucie. P / F 2.3 W Bombaju dwa razy w roku Słońce góruje w zenicie. P / F 2.4 W Delhi występuje zjawisko nocy polarnych. P / F 13

14 Zadanie 3. Która godzina czasu słonecznego jest w Madrasie, jeżeli w Krakowie (20 E) jest wówczas godzina 8.00 tego samego czasu? Wykonaj obliczenia i uzupełnij odpowiedź. Odpowiedź: W Madrasie jest godzina. Zadanie 4. Odległość w terenie z Bombaju do Kalkuty wynosi 1800 km. Oblicz skalę liczbową mapy, na której te miasta oddalone są od siebie o 4,5 cm. Zapisz obliczenia i uzupełnij odpowiedź. Odpowiedź: Skala liczbowa mapy wynosi. Zadanie 5. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. 5.1 Prąd Peruwiański w zasięgu swojego wpływu obniża średnią roczną P / F temperaturę powietrza i zmniejsza roczną sumę opadów na wybrzeżu. 5.2 Wzdłuż zachodnich wybrzeży Australii płynie ciepły prąd morski. P / F 5.3 Prąd Benguelski w zasięgu swojego wpływu podwyższa średnią roczną temperaturę powietrza i zmniejsza roczną sumę opadów na wybrzeżu. P / F 5.4 Prąd Północnoatlantycki ma ocieplający wpływ na klimat wybrzeży P / F Europy Zachodniej. Zadanie 6. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na olbrzymich obszarach pustyń brak gleby lub występowanie jej w szczątkowych ilościach są spowodowane głównie tym, że A. uboga roślinność lub jej brak uniemożliwiają tworzenie się próchnicy. B. zbyt wysokie temperatury powietrza wysuszają podłoże. C. na piasakach i żwirach nie może wytworzyć się gleba. D. warstwa zwietrzeliny zawiera dużo soli. 14

15 Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zadanie 7. W tabeli podano informacje dotyczące warunków klimatycznych występujących w trzech z pięciu zaznaczonych na mapie strefach klimatycznych. Przyporządkuj każdemu opisowi strefę klimatyczną, której ten opis dotyczy. Wpisz obok każdej informacji numer, którym na mapie oznaczono opisaną strefę. Numer na mapie Warunki klimatyczne charakterystyczne dla strefy Najwyższa na Ziemi średnia temperatura powietrza (powyżej 30 C) w okresie kalendarzowego lata. Bardzo duża dobowa amplituda temperatury powietrza. Najmniejsze na Ziemi opady, z wyjątkiem klimatu morskiego tej strefy Wyraźna różnica (około 15 C) pomiędzy średnią temperaturą powietrza w miesiącu najcieplejszym a najchłodniejszym. Lata upalne, a zimy łagodne. W klimacie morskim tej strefy opady głównie w czasie kalendarzowej zimy, z wyjątkiem klimatu monsunowego Największe na Ziemi różnice temperatury powietrza pomiędzy latem a zimą. Duże zróżnicowanie opadów w zależności od odległości od morza Zadanie 8. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli nazwy właściwych czynników i procesów rzeźbotwórczych, które przyczyniły się do powstania wymienionych form rzeźby. Forma rzeźby terenu Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy mierzeja delta 15

16 Zadanie 9. Na mapie numerami od 1 do 10 oznaczono wybrane prądy morskie. Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na mapie numerami 1, 5 oraz 9 zaznaczono prądy morskie: A. Prąd Brazylijski i Golfsztrom, Benguelski. B. Prąd Brazylijski, Golfsztrom, Prąd Kalifornijski. C. Prąd Peruwiański i Prąd Benguelski, Prąd Kanaryjski. D. Prąd Peruwiański, Prąd Labradorski, Prąd Wschodnioaustralijski. Zadanie 10. Które z wymienionych formacji roślinnych występują w Europie? Wybierz z podanych właściwe formacje roślinne i wpisz w luki ich nazwy w kolejności występowania w Europie od południa ku północy. sawanna tajga lasy liściaste i mieszane tundra las równikowy makia Zadanie 11. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. W wyniku erozyjnej działalności lodowca górskiego powstają W wyniku akumulacyjnej działalności morza powstają W wyniku akumulacyjnej działalności lądolodu powstały A. kary. B. wąwozy. A. klify. B. plaże. A. jeziora morenowe. B. jeziora rynnowe. 16

17 Zadanie 12. Na mapie numerami od 1 do 12 oznaczono wybrane rzeki. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki nazwy rzek oznaczonych podanymi numerami. Numer na mapie Nazwa rzeki Numer na mapie Nazwa rzeki Zadanie 13. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. Skała powstała wskutek uwęglenia nagromadzonych na obszarach bagiennych szczątków roślin to Skała powstała z zakrzepłej lawy to Skała powstała na skutek wytrącania się chemicznego osadu z wody morskiej lub jeziornej to Skała powstała wskutek wietrzenia granitu to A. kreda. B. węgiel. A. bazalt. B. granit. A. less. B. sól kamienna. A. piasek. B. marmur. 17

18 Zadanie 14. Zaznacz zestaw, zawierający wyłącznie nazwy skał osadowych pochodzenia chemicznego. A. Piasek, bazalt. B. Gnejs, marmur. C. Gips, sól kamienna. D. Węgiel kamienny, piaskowiec. Zadanie 15. Zaznacz cztery poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych regionów świata są obszarami sejsmicznymi? A. Kordyliery. B. Andy. C. Wyspy Morza Karaibskiego. D. Grenlandia. E. Góry Ural. F. Sudety. G. Wyspy Japońskie. Zadanie 16. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Wietrzenie chemiczne najintensywniej zachodzi w klimacie A. polarnym. B. równikowym. C. kontynentalnym. D. zwrotnikowym suchym. Zadanie 17. Na fotografii strzałką oznaczono stożek piargowy w Tatrach. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Stożki piargowe powstają A. u wylotu żlebów. B. u ujścia potoków górskich. C. tylko powyżej górnej granicy lasu. D. tylko na stokach zbudowanych z granitów. Zadanie 18. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Abrazja jest to proces rzeźbotwórczy, który polega na A. podmywaniu brzegu przez fale morskie. B. przenoszeniu materiału skalnego przez lodowiec. C. wywiewaniu luźnego materiału skalnego przez wiatr. D. transportowaniu i osadzaniu materiału skalnego przez wiatr. 18

19 Zadanie 19. Na fotografii przedstawiono dolinę górską o przekroju V-kształtnym. Podaj nazwę czynnika oraz procesu rzeźbotwórczego, które doprowadziły do powstania przedstawionej formy rzeźby terenu. Wpisz w każdą lukę właściwe określenia. Czynnik: Proces rzeźbotwórczy: Zadanie 20. W tabeli podano cechy czterech odcinków biegu rzeki, której źródła znajdują się w górach. Przyporządkuj podanym informacjom (cechom) odcinek biegu rzeki, którego te cechy dotyczą. Wpisz w każdą komórkę tabeli litery, którymi oznaczono właściwy odcinek biegu rzeki. BG bieg górny BŚ bieg środkowy BD bieg dolny U ujście rzeki Rzeka ma mały spadek, płynie powoli, tworząc zakola. Na tym odcinku rzeki przeważa erozja boczna Rzeka ma duży spadek. Transportuje piasek, żwir, a także duże otoczaki. Na tym odcinku dominuje erozja wgłębna Rzeka całkowicie traci zdolność transportowania materiału skalnego i osadza go Rzeka ma najmniejszy spadek. Transportuje bardzo drobny materiał skalny. Przeważa osadzanie materiału skalnego 19

20 ZADANIA ROZWIJAJĄCE Mapa do zadań od 1. do 3. Zadanie 1. Podaj z dokładnością do 1 współrzędne geograficzne Kalkuty. Wpisz w luki odpowiednie wartości stopni i minut oraz oznaczenia kierunków geograficznych. Podaj z dokładnością do 1 współrzędne geograficzne Kalkuty. współrzędne geograficzne Kalkuty: ʹ, ʹ Zadanie 2. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe. 2.1 W Delhi kalendarzowa wiosna trwa wówczas, kiedy w Bombaju jest kalendarzowa jesień. P / F 2.2 Każdego dnia w roku Słońce najpóźniej zachodzi w Bombaju. P / F W Kalkucie, w Madrasie oraz w Bombaju można obserwować Słońce górujące w zenicie. Najmniejsze różnice w długości trwania dnia i nocy w ciągu roku występują w Delhi. P / F P / F 20

21 Zadanie 3. Oblicz godzinę czasu słonecznego i podaj datę w Madrasie, gdy w Krakowie (20 E) jest 7 maja, godzina tego samego czasu. Wykonaj obliczenia i uzupełnij odpowiedź (wpisz w luki godzinę i datę). Odpowiedź: W Madrasie jest godzina dnia. Zadanie 4. Na mapie turystycznej wykonanej w skali 1 : dwa miasta oddalone są od siebie o 5 cm, natomiast na mapie samochodowej odległość między tymi miastami wynosi 2 cm. Oblicz skalę liczbową mapy samochodowej. Zapisz obliczenia i uzupełnij odpowiedź. Odpowiedź: Skala liczbowa mapy: Zadanie 5. Rozpoznaj skały na podstawie opisów warunków, w jakich powstawały. Wpisz w każdą lukę nazwę właściwej skały. Nazwy skał wybierz z podanych. granit marmur węgiel kamienny gnejs piaskowiec sól kamienna kreda skała powstała na skutek zlepienia ziaren piasku skała powstała z przeobrażenia wapieni pod wpływem wysokiej temperatury i wysokiego ciśnienia panującego w głębi ziemi skała powstała z nagromadzonych na dnie morza lub jeziora szkieletów i muszli organizmów mikroskopijnej wielkości skała powstała wskutek uwęglenia nagromadzonych na obszarach bagiennych szczątków roślin Zadanie 6. Zaznacz zestaw, zawierający wyłącznie nazwy skał magmowych. A. Bazalt, granit. B. Gnejs, marmur. C. Gips, sól kamienna. D. Piaskowiec, kwarcyt. 21

22 Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zadanie 7. Na mapie przedstawiono rozmieszczenie stref klimatycznych na Ziemi. Klimatogramy A i B przedstawiają przebieg temperatury powietrza oraz opadów w ciągu roku w dwóch stacjach położonych w różnych strefach klimatycznych. W których strefach klimatycznych znajdują się te stacje? Wpisz w lukę pod każdym z klimatogramów nazwę właściwej strefy klimatycznej oraz numer, którym oznaczona ją na mapie. A. Strefa Numer 22 B. Strefa Numer

23 Zadanie 8. Na mapie numerami od 1 do 10 oznaczono wybrane prądy morskie. Geografia w drugiej klasie gimnazjum Którymi numerami oznaczono na mapie podane prądy morskie? Wpisz w każdą lukę właściwy numer. Prąd Peruwiański Golfsztrom Prąd Benguelski Prąd Norweski Zadanie 9. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. Prądy zimne płyną Zimne prądy morskie na wybrzeżach, wzdłuż których płyną, powodują Prąd Norweski na wybrzeżu Europy Północnej powoduje Prąd Wschodnioaustralijski jest A. z wyższych do niższych szerokości geograficznych. B. z niższych do wyższych szerokości geograficznych. A. wzrost rocznej sumy opadów. B. zmniejszenie rocznej sumy opadów. A. podwyższenie średniej rocznej temperatury powietrza. B. obniżenie średniej rocznej temperatury powietrza. A. zimnym prądem morskim. B. ciepłym prądem morskim. Zadanie 10. Zaznacz poprawną odpowiedź. Która z wymienionych formacji roślinnych nie występuje w Ameryce Północnej? A. Pustynia. B. Tundra. C. Tajga. D. Makia. 23

24 Zadanie 11. Które z wymienionych gleb są glebami astrefowymi? Zaznacz zestaw, w którym wszystkie określenia są nazwami gleb astrefowych. A. Mady, rędziny, czarnoziemy. B. Gleby górskie, mady, rędziny. C. Mady, gleby brunatne, żółtoziemy. D. Gleby tundrowe, czarnoziemy, gleby bielicowe. Zadanie 12. Na mapie numerami do 1 do 12 oznaczono wybrane rzeki. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli nazwy rzek oznaczonych podanymi numerami. Numer na mapie Nazwa rzeki Numer na mapie Nazwa rzeki Zadanie 13. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Korazja jest to proces rzeźbotwórczy, który polega na A. podmywaniu brzegu przez fale morskie. B. wywiewaniu luźnego materiału skalnego przez wiatr. C. transportowaniu i osadzaniu materiału skalnego przez wiatr. D. niszczeniu powierzchni skały piaskiem niesionym przez wiatr 24

25 Zadanie 14. Zaznacz cztery poprawne odpowiedzi. Które z wymienionych regionów świata są obszarami asejsmicznymi? A. Andy. B. Grenlandia. C. Nizina Chińska. D. Wyspy Japońskie. E. Europa Zachodnia. F. Archipelag Malajski. G. Półwysep Skandynawski. Zadanie 15. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Zjawiska krasowe polegają na A. rozpuszczaniu skał przez wodę. B. powstawaniu dolin w skałach wapiennych. C. powstawaniu rumowisk skalnych na stokach gór. D. rozpadzie skał na okruchy pod wpływem korzeni roślin. Zadanie 16. Na fotografii strzałką oznaczono stożek piargowy w Tatrach. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Ruchy mas skalnych, w wyniku których powstają stożki piargowe, zachodzą pod wpływem A. siły grawitacji. B. erozyjnej działalności wód. C. akumulacyjnej działalności wód. D. akumulacyjnej działalności wiatru. Geografia w drugiej klasie gimnazjum Zadanie 17. Oceń prawdziwość każdego zdania odnoszącego się do rzeźbotwórczej działalności rzeki, której źródła znajdują się w górach. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe W biegu górnym rzeki dominuje erozja wgłębna, co powoduje pogłębianie koryta. W biegu środkowym rzeki wzmaga się erozja boczna, wskutek której powstają doliny V-kształtne. W biegu dolnym przeważa podmywanie brzegów i osadzanie drobnego materiału skalnego. P / F P / F P / F 17.4 U ujścia rzeka płynie zakolami, transportując piasek i żwir. P / F 25

26 Zadanie 18. Na fotografii przedstawiono dolinę górską o przekroju U-kształtnym. Geografia w drugiej klasie gimnazjum Podaj nazwę czynnika oraz procesu rzeźbotwórczego, które doprowadziły do powstania przedstawionej formy rzeźby terenu. Wpisz w każdą luke właściwe określenie. Czynnik: Proces rzeźbotwórczy: Zadanie 19. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki nazwy odpowiednich czynników i procesów rzeźbotwórczych, które przyczyniły się do powstania wymienionych form rzeźby. Forma rzeźby terenu Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy kanion pagórek morenowy równina sandrowa kar Zadanie 20. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. W wyniku erozyjnej działalności wiatru powstają W wyniku erozyjnej działalności wód płynących równolegle do czoła lądolodu powstały W wyniku akumulacyjnej działalności morza powstają A. wydmy. B. grzyby skalne. A. pradoliny. B. ozy. A. klify. B. mierzeje. 26

27 ODPOWIEDZI Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6. Zadanie 7. Zadanie 8. Zadanie 9. Zadanie 10. Zadanie 11. Zadanie 12. Zadanie 13. Zadanie 14. B 13 N, 80 E ZADANIA WYRÓWNUJĄCE 3.1. P 3.2. F 3.3. P 3.4. P Obliczenia np = min 60 x x = 240 min = 4 godz = Obliczenia np. 1 : cm 200 km 9 cm x x = km 1. las równikowy 2. sawanny 3. pustynie 4. roślinność śródziemnomorska 7.1. równikowa okołobiegunowa 1 A A, D 2. Kongo 3. Amazonka 6. Dunaj 9. Huang-he C P P F F A, D C 27

28 Zadanie 15. Zadanie 16. D B Zadanie 17. W kolejności od góry: B, A. Zadanie 18. Zadanie 19. Zadanie 20. Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6. Czynnik fale morskie (uznać również morze) Proces erozja fal morskich W kolejności wierszami od góry: erozja wgłębna, bieg górny erozja boczna, bieg środkowy. W kolejności wierszami od góry: rzeka, erozja wiatr, akumulacja. ZADANIA UTRWALAJĄCE 18 N, [± 1 ] (uznać również 17 N, 19 N) 73 E [± 1 ] (uznać również 72 E, 74 E) 2.1. F 2.2. P 2.3. P 2.4. F Obliczenia np = min 60 x x = 240 min = 4 godz = Obliczenia np. 4,5 cm 1800 km 1 cm x x = 400 km 1 cm 400 km 1 : P 5.2. F 5.3. F 5.4. P A Zadanie 7. W kolejności od góry: 4, 3, 2. Zadanie 8. Zadanie 9. W kolejności wierszami od góry: morze (uznać również prądy przybrzeżne lub morskie prądy przybrzeżne), akumulacja rzeka, akumulacja. D 28

29 Zadanie makia 2. lasay liściste i mieszane 3. tajga 4. tundra Zadanie 11. W kolejności od góry: A, B, A. Zadanie Kongo 5. Orinoko 6. Dunaj 7. Wołga 10. Jangcy 11. Ganges Zadanie 13. W kolejności od góry: B, A, B, A. Zadanie 14. Zadanie 15. Zadanie 16. Zadanie 17. Zadanie 18. Zadanie 19. Zadanie 20. C A, B, C, G B A A Czynnik rzeka Proces erozja wgłębna (uznać również erozja) W kolejności od góry: BŚ BG U BD. Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3. ZADANIA ROZWIJAJĄCE 22 N, 34ʹ [± 1 ] 88 E, 22ʹ [± 1 ] 2.1. F 2.2. P 2.3. P 2.4. F Obliczenia np = min 60 x x = 240 min = 4 godz godz. = 2.00 następnego dnia maja 29

30 Zadanie 4. Zadanie 5. Zadanie 6. Zadanie 7. Zadanie 8. Obliczenia np. 1 : cm 1 km 5 cm 5 km 2 cm 5 km 1 cm 2,5 km 1 : W kolejności od góry: piaskowiec, marmur, kreda, węgiel kamienny A A. rónikowa 5 B. umiarkowana 2 Prad Peruwiański 5 Golfsztrom 2 Prąd Benguelski 7 Prąd Norweski 4 Zadanie 9. W kolejności od góry: A, B, A, B. Zadanie 10. Zadanie 11. Zadanie 12. Zadanie 13. Zadanie 14. Zadanie 15. Zadanie 16. D B 1. Niger 8. Jenisej 4. Orinoko 9. Huang-he 5. Kolorado 11. Ganges 6. Dunaj 12. Mekong D B, C, E, G A A 2.1. P 2.2. F Zadanie P 2.4. F Czynnik lodowiec górski Zadanie 18. Proces erozja W kolejności wierszami od góry: rzeka, erozja Zadanie 19. lądolód, akumulacja wody roztopowe (uznać również wody wypływające z lądolodu), akumulacja lodowiec górski, erozja. Zadanie 20. W kolejności od góry: B, A, B. Źródła ilustracji: s.16 (dolina V-kształtna), s 23 (dolina U-kształtna) 2012 Jupiterimages Corporation / s. 9 (Brzeg morski. Wyspa Wolin) M. Więckowski Geografia. Odkrywamy Świat, WSiP Warszawa 2009 r. PAP/J.Undro WSiP 30