Publikacja dostarczona przez BOOKIO.PL MASS EFFECT 3

Transkrypt

1

2 MASS EFFECT 3

3 Mass Effect 3 - recenzja autor: Michał "Myszasty" Nowicki Całkiem niedawno, w pewnej galaktyce... Nie, to nie tak. Kiedy kilka lat temu zasiadałem do pierwszej części Mass Effect, czułem, że coś się zmienia. Po pierwszych próbach w Jade Empire, znane z klasycznych adaptacji systemu AD&D studio BioWare postanowiło całkowicie odejść od kanonu. Postawiono na akcję, strzelanie w czasie rzeczywistym, redukcję statystyk i filmową formę przedstawienia dialogów. W części drugiej podążono tym tropem jeszcze dalej. I wiedzcie, że ta ewolucja trwa... Na początku zdefiniujmy więc sobie dla porządku i pełnej jasności, czym jest dla mnie Mass Effect. Już w recenzji drugiej części podkreślałem, że to przede wszystkim rozbudowana gra akcji ze świetnie zaaranżowanymi i wyreżyserowanymi dialogami oraz niezłą historią. I tym właśnie jest Mass Effect 3 - tunelową strzelaniną z odrobiną swobody i statystyk, zbudowaną wokół fabuły, która jest epicka i hollywoodzka, a przy tym jak nigdy dojrzała. Każdy, dla kogo są to cechy nie do zaakceptowania, może teraz przewinąć tekst do końca, a następnie podzielić końcową ocenę na pół. I piszę to pełną powagą. Ratunku, Ziemian biją! Żniwiarze wracają w glorii i chwale, by siać zniszczenie. Oczywiście cała Galaktyka poza Shepardem zupełnie się tego nie spodziewa. Sztab kryzysowy wzywa byłego komandora jako konsultanta, po czym po serii niefortunnych zdarzeń Shep wraca do czynnej służby i po raz trzeci musi wszystkich uratować.

4 Początek, jak u mistrza Hitchcocka i choć napięcie chwilami spada, to jedno muszę przyznać ekipie BioWare - tylu wysokich stanów od dawna nie widziałem w ich grach. Nie będę oczywiście spoilerował, powiem tylko, że fabuła ma kilka momentów, w których słowo "epickie" samo ciśnie się na usta. Tak naprawdę dopiero tutaj mamy do czynienia ze space operą w czystej postaci; podniesienie skali zagrożenia pozwoliło scenarzystom na rozwinięcie skrzydeł. W tej konwencji nawet dialogi, które wiele osób uzna zapewne za sztuczne i drętwe nie rażą, a najzwyczajniej pasują. Jakoś nie wyobrażam sobie, by Shep, bohater Galaktyki, rozmawiał z innymi językiem "wiejskiego hycla". Dodam jeszcze, iż odniosłem wrażenie, że opcji dialogowych jakby ubyło, a gra oferuje nawet możliwość ich całkowitego wyłączenia. Najwyraźniej ekipa chciała już na całość pójść w kierunku Gears of War, ale póki co zabrakło jej jeszcze odwagi. Najbardziej obawiałem się wszakże innej rzeczy - powtórzenia przez BioWare oklepanego od lat schematu "zbierz je wszystkie, wygraj ostateczne starcie". Nie pomyliłem się. Jednak właśnie Mass Effect 3 pokazuje, jak powinno to być zrobione. W skali mikro, w drugiej części, było to chwilami słabe fabularnie i kiepsko umotywowane. Tutaj, kiedy musimy zmobilizować do walki całe rasy, czy organizacje, sprawdza się doskonale. Co więcej, nareszcie wykorzystano ten stały element, by pokazać, że w grze jednak można dokonywać trudnych wyborów. Budowane przez poprzednie dwie części sympatie i animozje zostały tu wykorzystane chwilami w bezwzględny sposób. BioWare mocno zmyliło mnie swoimi ostatnimi grami, w których w zasadzie nie dało się czegokolwiek sp...aprać. W Mass Effect 3 wymierzyło mi więc siarczysty policzek. Wreszcie umiejętnie rozegrano historię Galaktyki i zamieszkujących je ras, stawiając gracza przed wyborami przez te zaszłości zdeterminowanymi. Myślałem zresztą, że później i tak da się to jakoś naprawić. Otóż nie. Nareszcie. Główna opowieść zdominowała Mass Effect 3, a uniknięcie rozdrobnienia wątków znane z dwójki wyszło grze na dobre. Sam rdzeń fabuły jest oczywiście liniowy, pozwoliło to jednak na osiągnięcie wspomnianego już efektu epickości. Zamiast pozorów swobody wybrano reżyserię, moim zdaniem w tej konwencji jak najbardziej słusznie. Tym bardziej, że mimo ewidentnej kalki - chyba, że pomysł powstał przed emisją pewnego serialu - piekielnie spodobało mi się zakończenie. Epickie, choć w pewien sposób kameralne. Rzadko kiedy tak dobrze "czułem" to, co bohater gry. Serio. Warto zagrać choćby dla ostatniej ćwiartki gry, choć i po drodze są momenty, które potrafią nieźle kopnąć. To naprawdę niezła, dorosła opowieść o desperacji i oczekiwaniu na nieuchronne. Nawet jeśli tak mocno "hollywoodzka". Całkowicie po macoszemu potraktowano natomiast zadania poboczne. Część z nich nie ma nawet filmowej formy w dialogach. Ot, ktoś tam powie dwa zdania obok przechodzącego Sheparda (wskoczy zadanie), gdzieś-tam zeskanujemy jakąś planetę (wskoczy artefakt), potem powie dwa

5 zdania po jego oddaniu (zaliczy zadanie, sypnie punktami, reputacją i kasą). Nieco bardziej rozbudowane są zadania z serii "N7", szybko jednak okazuje się, że to nic innego, jak singlowe wersje aren z trybu kooperacji. Dobrze, że chociaż na tyle "zaludnione", że zmuszające do intensywnej walki. Przed premierą Mass Effect 3 miałem szansę ograć jedynie w wersji konsolowej, nie było więc opcji, by zaimportować swoje pecetowe postaci z poprzednich części. Grałem więc na "domyślnej historii", nie mogąc cieszyć się dokonanymi wcześniej wyborami, choć znów mam wrażenie, że nie były wcale tak istotne, jak początkowo zapowiadano. Nawet jeśli w poprzednich częściach dokonaliśmy ważnego wyboru, którego nie dało się w obecnej fabule zbyć krótkim dialogiem, sprytnym sposobem w ME3 umieszczono rozwiązanie uniwersalne. Reszta, to znów kosmetyka. Nie chcąc zbytnio spoilerować, rzucę tylko jedno hasło - królowa rachni. I już milczę, jak grób. Czując się jednak nieco oszukany. Lucas the Great: No właśnie, to chyba największa przykrość, jaka mnie spotkała. Też korzystałem z wersji konsolowej (ale na PlayStation 3 a nie Xboksa 360) i siłą rzeczy zauważyłem sztuczki scenarzystów, mające na celu wyrównać fabułę mimo różnych decyzji graczy. Jeśli we wcześniejszych częściach zginął ktoś ważny z danej rasy, zastąpiono jakimś jego rodakiem podobnym, ale o nieznacznie innej obyczajowości/moralności na szczęście. Jeśli zmieniliśmy układ sił politycznych, w Mas Effect 3 i tak wróci on do równowagi, czyli tego, co wygodne dla scenarzystów. Nie jest to tragicznie wykonane, ale po co było graczom nawijać makaron na uszy przed premierą? Ludki i nie-ludki moje kochane Towarzyszy miałem niewielu - w szczytowym momencie sześć postaci do wyboru - jednak przez grę przewija się większość kluczowych bohaterów znanych z poprzednich części. Miałem też nadzieję, że zapowiadane odchudzenie drużyny przełoży się na większą z nią interakcję. Jest odwrotnie, choć... niekoniecznie źle. Pełnych rozmów niewiele, jednak wyraźnie wzrosła "aktywność" naszych towarzyszy podczas eksploracji map - częściej włączają się ze swoimi kwestiami podczas scen przerywnikowych (zazwyczaj mówiąc i niekiedy nawet robiąc coś innego, sprawdzałem!) oraz komentują na bieżąco "okoliczności przyrody" podczas zwiedzania. I dobrze, bo moim zdaniem lepsze to, niż gadanie o "dupie Maryni" na pokładzie Normandii. Czas zabrać się za mechanikę. Mamy tu kilka nowości, choć każdy, kto grał w Mass Effect 2, poczuje się, jak w domu. Wreszcie sensownie rozwiązano kwestię skanowania planet, które teraz

6 odbywa się na mapie układu, zazwyczaj wśród szalejących wokół statków Żniwiarzy. Jest szybko, sprawnie i z lekkim dreszczykiem emocji. Po raz kolejny skala konfliktu przyszła w sukurs twórcom. Lucas the Great: Nie wiem, o jakim dreszczyku emocji tu mowa. Aktywność Żniwiarzy, wzbudzona skanowaniem, znika, gdy wykonamy jakąkolwiek poboczną misję. Poza planetami ukryte są tylko zapasy paliwa, a je się da wykryć latając po układzie i nasłuchując specyficznych dźwięków sygnalizujących zbliżenie się do jakiegoś obiektu... Za to w pełni zgadzam się z tym, że w ostatniej części trylogii udało się wreszcie pozbyć efektu znużenia skanowaniem/przeszukiwaniem, który był obecny w poprzednich odsłonach. Rozwój postaci to znów minimalizm, ale doskonale wpasowany w konwencję gry akcji. Na paskach rozwoju pozostały zdolności wyłącznie najbardziej kluczowe dla sedna rozgrywki, czyli walki. Muszę też przyznać, że pod tym względem jest to najlepiej chyba zbalansowana część cyklu, choć znów zabrakło mi nieco większego zindywidualizowania umiejętności naszych kompanów. Jest ich wszak tak niewielu, że można chyba było uczynić ich prawie całkowicie wyjątkowymi. Nieźle wypada system ulepszania broni, który pozwala dostosować ją do naszych potrzeb i preferencji, poza tym dając szansę zagospodarowania niepotrzebnych w zasadzie pieniędzy. Podoba mi się też mechanika odzwierciedlająca wpływ obciążenia na szybkość regeneracji "mocy" i pełna swoboda w doborze uzbrojenia. Inżynier ze snajperką rządzi. Mass of War, Gears Effect Walka w Mass Effect 3 po raz pierwszy w tej serii nie doprowadziła mnie do frustracji. Nie jest idealnie, ale znacznie lepiej, niż nawet w całkiem już niezłej dwójce. Niemalże pełna implementacja systemu poruszania się i chowania z Gears of War wymieszana z "aktywną pauzą" oraz w miarę zjadliwą walką wręcz, dały wreszcie przyzwoity efekt. Choć wciąż zdarzają się problemy z chowaniem się, a całość jest nadal nieco ociężała, to jednak postęp jest wyraźnie widoczny. Poprawiono też wreszcie niekiedy skandalicznie zachowującą się wcześniej SI. Przeciwnicy są zazwyczaj aktywni, potrafią nawet nas oflankować i już na zwykłym poziomie trudności w dużej liczbie potrafią nieco namieszać. Również nasi kompani coraz rzadziej są pasywni, bywa nawet, że wyrywają się dzielnie do przodu, goniąc przeciwnika. Wciąż jednak kuleje mechanizm automatycznego korzystania z umiejętności, kilka z nich (np. granaty) musimy im aktywować samodzielnie.

7 Lucas the Great: Kwestia granatów to moim zdaniem zaleta - jest to towar ścisłego zarachowania, więc oddanie go do dyspozycji SI byłoby słabym pomysłem. Mocy, które mają jedynie czas przeładowania, nasi kompani używają często i gęsto. Przy okazji dodam, iż szkoda trochę, że tak wiele walk odpala się po zeskoczeniu na "arenę", wcześniej pomieszczenie jest puste gracze o inklinacjach snajperskich mogą czuć się nico oszukani... Pełny atak Żniwiarzy na Galaktykę oraz postęp technologiczny, jakiego dokonali inni nasi przeciwnicy sprawiają, że doszło nam kilku nowych adwersarzy. Dodam tu, że często dość silnych lub/i szybkich, wyposażonych w uprzykrzające życie zdolności oraz praktycznie zawsze mocny pancerz, tarcze oraz bariery. Trafimy też po drodze na kilku bossów, z którymi walki nie są jednak ani specjalnie oryginalne, ani trudne. Po opanowaniu najpotężniejszej broni wiedźminów... Napisałem "wiedźminów"? Tak więc po opanowaniu najpotężniejszej broni bohaterów Galaktyki, czyli uników, przechodzimy przez niemilców, jak promień Żniwiarza przez kadłub Normandii. Tutaj warto jeszcze wspomnieć o mocno reklamowanej mechanice Wojny Galaktycznej, która powiązana jest z trybem kooperacji Mass Effect 3. Na szczęście gra nie zmusza nas do tego, gdyż odpowiedni poziom "gotowości bojowej" możemy spokojnie wypracować robiąc misje poboczne w kampanii. Sam koop nie jest zły, choć moim zdaniem raczej mało potrzebny. Tym bardziej, że praktycznie te same akcje rozegramy w "misjach N7", choć oczywiście poziom wyzwania w kooperacji jest znacznie wyższy - fal wrogów jest więcej, wytrzymać trzeba dłużej, a i populacja elitarnych jednostek jest znacznie liczniejsza. Ot, miły dodatek dla tych, którzy wolą strzelać, niż jeździć windą po Cytadeli. Największą zmorą konstrukcji gry są bowiem ekrany ładowania, które zdążycie znienawidzić. Szczególnie, jeśli gracie na konsoli i z jakiegoś powodu - jak na przykład ja - nie możecie gry zainstalować. Niektóre tereny są niekiedy malutkie (Cytadela!), a chcąc wykonać wszystkie zadania poboczne będziemy tymi przeklętymi windami jeździć przynajmniej kilkadziesiąt razy i to zakładając dobrą "optymalizację". Nieco lepiej jest w terenie, podczas misji fabularnych. Tutaj wczytywanie zostało zazwyczaj jakoś sprytnie zamaskowane, czy to chwilę dłużej otwierającymi się drzwiami, czy też doczytywaniem reszty mapy podczas nieinteraktywnej sceny. Układ poszczególnych poziomów, to w zasadzie trzy kategorie: tunelowe z kilkoma szerszymi obszarami (fabularne), areny (misje N7 i kooperacja) oraz wspomniane już "naczynia windą połączone" (Cytadela, Normandia). Przyznam szczerze, ze mimo liniowego charakteru rozgrywki i konstrukcji samych poziomów, te pierwsze potrafią chwilami zrobić wrażenie. Nie jest to może coś, czego jeszcze nie widzieliśmy, ale za niektóre miejscówki należy się projektantom i artystom solidna premia. Dodajmy do tego kilka prostych, ale skutecznych sztuczek w wykorzystaniem tła, a

8 otrzymujemy odpowiedni poziom epickości. I nie była to wcale ironia. Może nie jestem najpiękniejszy, ale jaki mam głos! Graficznie Mass Effect 3 nie powala, niektóre tekstury wydają się wyglądać nawet gorzej niż w dwójce, ale wspomniana wyżej sztuka aranżacji sprawia, że całość prezentuje się zazwyczaj odpowiednio efektownie. Widać, że silnik ma swoje lata i poważne ograniczenia, jednak na konsoli Xbox 360, na której miałem okazję ją przejść, jest to wciąż jedna z najlepiej wyglądających produkcji. Ludzie pracujący przy serii Mass Effect do perfekcji nauczyli się wykorzystywać przestrzeń, kolory i kształty, co w połączeniu z mistrzowskim operowaniem kamerą ukrywa wiele braków, skutecznie podkreślając zalety. Gdyby choć ćwiartkę tych umiejętności zobaczyć w Afterfall... Absolutnym miodem dla uszu są natomiast wydobywające się z głośników dźwięki. Zarówno dubbing, jak i muzyka stoją na bardzo wysokim poziomie, doskonale podkreślając charaktery postaci, jak i obserwowane na ekranie wydarzenia. Najsłabszym ogniwem jest tutaj Pan Shepard, do którego w żadnej wersji językowej od lat nie potrafię się przekonać. Jest zbyt nijaki i tyle. Świetnie wykorzystano też dźwięki otoczenia, które w zależności od sceny perfekcyjnie budują nastrój. Czy to dziwne odgłosy, zgrzyty i piski w ciemnościach, czy też powodujące drżenie szklanek w pokoju, ponure i zwiastujące koniec "buczenie" Żniwiarzy (nota bene jeden z moich ulubionych dźwięków w grach) - wszystko jest na swoim miejscu i potęguje efekt. Dźwięki tła w Mass Effect 3, to nie tylko dopełnienie obrazu i fabuły, to niemal samodzielni aktorzy. W tej kategorii ocena celująca.

9 Na koniec kilka słów o różnorodnych błędach i babolach, których nie wymieniłem wcześniej. Pierwsza sprawa, to wciąż obecne dziwne "teleportacje" podczas dialogów. Problem występował w dwójce i tutaj również powraca, choć znacznie rzadziej zdarza się, że silnik na szybko koryguje ustawienie któregoś z interlokutorów, w ułamku sekundy przestawiając go nawet o pół ekranu. Dodatkowo, choć przez większość czasu nie narzekałem na płynność animacji, zdarzały się chwile, że silnik wyraźnie "chrupał", a w kilku miejscach miałem do czynienia z wyraźnie odczuwalnym stutteringiem. Na swoje - i twórców szczęście - nie trafiłem na żaden błąd, który uniemożliwiłby mi dalszą rozgrywkę. Mówiąc inaczej, w głównym obligatoryjnym wątku błędów takowych nie było. Irytował mnie natomiast bug, który ujawniał się tylko na zaczerpniętych z koopa arenach. Otóż kilka razy zabicie wrogiego inżyniera sprawiało, że postawiona przez niego wieżyczka stawała się niezniszczalna. I nie byłoby problemu, gdyby do wypełnienia misji nie trzeba było wykonać rozkazu "Wyczyść to miejsce z wrogów". A nieśmiertelna wieżyczka, to pies? No i prawie zapomniałem. Czemu Shepardzi, niezależnie od płci, wciąż biegają jak pokraki? Niby rozumiem, że Flota Przymierza, to taka kawaleria kosmosu. Ale żeby aż tak dosłownie? Winny się tłumaczy, czyli podsumowanie No dobrze, teraz pewnie zastanawiacie się, czemu mimo tak długiego narzekania wystawiłem tak wysoką ocenę. Po pierwsze dlatego, że oceniałem - co podkreślam już od czasów ME2 - grę akcji z rozbudowaną fabułą i mechaniką. BioWare z każdą odsłoną cyklu coraz bardziej zbliżał się do klasycznych strzelanek TPP, co w Mass Effect 3 jest nad wyraz widoczne. I całkiem przypadkiem udało się tej ekipie zrobić coś, do czego wreszcie mogę z czystym sumieniem dokleić jakże popularną - i myloną z grami hack'n'slash - etykietkę action-rpg. Bo trochę tego erpegowania wciąż zostało, choć przede wszystkim mamy do czynienia z interaktywnym filmem science fiction gęsto przeplatanym walkami. Dopiero tutaj, na prawdziwie space operowym, epickim poziomie dobrze sprawdza się system wyborów, który w skali mikro był jedynie namiastką. Tym bardziej, że kończąc sagę, BioWare pozwoliło sobie wreszcie na kilka jednoznacznych sytuacji. Lucas the Great: Zdecydowanie jest to film, momentami bardzo mało interaktywny, przerywany przede wszystkim misjami bojowymi i decyzjami w dialogach. Grając inaczej niż Myszasty, bo szykując się do trzech artykułów tematycznych, nie zaś do recenzji, kilkukrotnie przechodziłem te same partie gry (do siedmiu razy włącznie). Sporych partii filmowych nie da się przewijać,

10 więc miałem okazję docenić ich długość. Można wyjść z pokoju, zrobić sobie posiłek, słuchając gadek dobiegających z telewizora. Bywa, że nawet i przez dziesięć minut coś się dzieje, zmieniają się sceny, odpalają nowe rozmowy, choć gracz nie dotyka pada... Mass Effect 3 jest naprawdę godnym zakończeniem tej historii, jeśli - podobnie jak ja - nie mieliście od początku złudzeń odnośnie formuły. Otrzymałem dokładnie to, czego się spodziewałem i oczekiwałem: sprawnie opowiedzianą, dobrze wyreżyserowaną i chwilami nawet poruszającą historię o walce z tym, co nadejść musi. Jeśli tego potrzebujecie - szczerze polecam. Jeśli jednak nie bawi Was granie głównej roli w filmie despotycznego reżysera - poszukajcie czegoś innego. I jak już napisałem na samym początku - traktując Mass Effect 3, jako grę crpg, podzielcie sobie poniższą ocenę na pół. Ja mimo wszystko bawiłem się naprawdę dobrze i kiedy zdałem sobie po finale sprawę, że to już koniec, pojawił się nawet pewien smuteczek. Taki malutki. Oczywiście znów zachęcam Was do wrzucania swoich wyników na czasgry.gram.pl. Mnie strzaskanie kampanii ze wszystkimi zadaniami pobocznymi zajęło nieco ponad 40 godzin.

11 Nasza ocena gry: 8.5/10 Wielki finał, czyli interaktywna space opera gęsto przeplatana walkami. Zalety: Jest naprawdę epicko, sprawnie poprowadzona i wyreżyserowana space opera, wreszcie trudne, niejednoznaczne decyzje, i przyjazny system walki, udźwiękowienie, przestarzałe to, a wciąż ładne. Wady: Jedynie pozory swobody, "zbierackie" zadania poboczne, po raz kolejny małe "przekręty" z wykorzystaniem "starych" decyzji, wiiindy, optymalizacja.

12 Streszczenie wydarzeń z poprzednich odsłon serii autor: Robert "ww3pl" Sawicki UWAGA! Jeśli nie zauważyliście, macie do czynienia ze streszczeniem tego, co działo się w dwóch pierwszych częściach gry Mass Effect. Niektórzy może się nie domyślili, ale ten tekst to jeden, wielki, ogromny, przebrzydły spoiler. Nie, naprawdę, jest ogromny - zarówno tekst, jak i sam spoiler. OGROMNY. WPROWADZENIE Jesteście pewni? Tych spoilerów trochę tam jest. Mówię serio. Zanim przejdziemy do właściwego streszczenia, warto o jakieś wprowadzenie - o coś, co pomoże Wam zrozumieć wydarzenia, jakie miały miejsce w grze. W roku 2148, według marzeń scenarzystów z BioWare, będzie miało miejsce wydarzenie które na zawsze odmieni oblicze ludzkości i sposób, w jaki postrzegamy siebie na tle samego Wszechświata. Podczas przetaczania się przez powierzchnię Marsa, rasa ludzka natrafi na ruiny będące zdecydowanie-obcego-pochodzenia, wśród których zachowała się starożytna technologia dawno wymarłej rasy, znanej jako Proteanie. Owa technologia, choć już dość wiekowa, dla zacofanych ludzi okazała się być iście zbawienna - po jej wnikliwym zbadaniu i niezliczonych próbach dostosowania znalezisk do własnych potrzeb, możliwe stało się rozprzestrzenienie ludzkości po całej galaktyce. Dotąd nieprzekraczalna granica w postaci układu słonecznego przestała być aktualna i dzięki nowej możliwości wykorzystania przekaźników masy porozmieszczanych w niemal całej Drodze Mlecznej, dane nam wreszcie było zaznać niemal natychmiastowej podróży między nimi, dzięki czemu po raz pierwszy stanęliśmy przed możliwością nawiązania kontaktu z innymi cywilizacjami. Choć do wydostania się z naszego poletka użyliśmy dosłownie ciulowo-starej technologii, wielkiego wstydu nie było. Ludzie dość szybko zostali zaakceptowani przez przez obcych, nawet jeśli niektóre rasy były nieco zazdrosne o tak szybki i udany rozwój naszej cywilizacji. W roku 2157 rozpoczęła się wojna z rasą Turian, ochrzczona "Wojną Pierwszego Kontaktu" - problem był taki, że nie mieliśmy w niej żadnych szans, stąd do akcji musiała wkroczyć Rada Cytadeli (sama Cytadela jest masywną stacją kosmiczną stanowiącą swoiste centrum kosmicznej społeczności, zaś rada jest szefem wszystkich szefów, jej organem zarządzającym), wierząc, że bez jej pomocy rozsmaruje nas po całej galaktyce. Przeprosiliśmy się z Turianami, dostaliśmy miejsce w ambasadzie w Radzie Cytadeli i wydawało się, że fajniej już być nie może. Jednak w 2183 roku, do akcji wkracza Komandor Shepard.

13 MASS EFFECT Nasza cywilizacja na przestrzeni nieco ponad 30 lat uzyskała status niemal równy temu innych ras, stąd nic nie stało na przeszkodzie, by dosłownie do końca wysiorbać dobrą passę i pójść o jeden krok dalej. Wciąż brakowało nam Widma, kosmicznego superagenta działającego ponad prawem, choć wciąż ograniczonego przez Radę Cytadeli. Shepard, oficer wykonawczy na pokładzie statku SSV Normandy, okazał się być jednym z idealnych kandydatów, stąd Rada zdecydowała się na jego obserwację przez wysłanie jednego ze swoich najlepszych agentów, Turianina Nihlusa. Załoga Normandii była właśnie w drodze na Eden Prime, jedną ze spokojnych kolonii ludzkich w systemie Utopia, licząc na prostą i bezproblemową misję przechwycenia odnalezionego nadajnika Protean. Jak zawsze, problemy jednak się pojawiły - planeta jest atakowana przez Gethy, rasę robotów, które do tej pory unikały ataków na taką skalę. Czysto teoretycznie, jest to idealna okazja do sprawdzenia Sheparda w boju. Sęk w tym, że sprawy szybko wymykają się spod kontroli. Nihlus, wspierający komandora przez wykonywanie swojej części roboty w innej części kolonii, ginie z rąk innego, potężnego turiańskiego Widma, które z jakichś powodów również znajduje się na Eden Prime i wydaje się sprawować władzę nad Gethami. Saren Arterius, po zabiciu kolegi, aktywuje nadajnik Protean, obsadza go bombami i sprawnie hop-siupuje z planety. Nasz dzielny bohater, razem z Kaidanem Alenko, skutecznie rozbraja ładunki i również aktywuje nadajnik, w efekcie czego otrzymuje wizję przedstawiającą zagładę Protean. Po zakończeniu akcji, do drużyny komandora dołącza Ashley Williams, która towarzyszyła naszemu bohaterowi przez niemal całą misję. Sytuacja nie wygląda zbyt różowo - Nihlus nie żyje, a sam Shepard nie posiada wystarczających dowodów, by przekonać Radę Cytadeli o zdradzie Sarena. Jeszcze przed przesłuchaniem u Rady, Shepard spotyka na swojej drodze kolejnego Turianina (tak, wiem, póki co gra wydaje się być jedną, wielką imprezą z Turianami w tle), Garrusa Vakariana, należącego do swoistej policji Cytadeli "C-Sec". Pan Garrus miał już okazję pracować nad sprawą Sarena, do czasu zamknięcia dochodzenia przez zwierzchnictwo, co uniemożliwiło mu dalsze śledztwo. Po krótkiej wymianie zdań Turianin przyłącza się do komandora, licząc na udowodnienie winy Sarena i wysłanie go za kratki. W trakcie składania zeznań, wizja Sheparda zostaje właściwie wyśmiana i określona mianem złego snu, a on sam staje przed zadaniem udowodnienia winy turiańskiego Widma. Na rozwój sytuacji nie trzeba było długo czekać, bo już po krótkim bieganiu po okolicy okazuje się, że na terenie Cytadeli znajduje się przedstawicielka wysoce zaawansowanej technicznie rasy Quarian, chcąca sprzedać informacje łączące Sarena z Gethami. Poszukiwania rozpoczęte. Po drodze, niemal czysto przy okazji rozwiązując jedną sprzeczkę, Shepard zyskuje kolejnego sprzymierzeńca w postaci Kroganina o imieniu Urdnot Wrex. W trójkę, "paczka komandora" odnajduje Quariankę w momencie, w którym miało dojść do transakcji. Całe spotkanie okazuje się

14 być pułapką, z której cała czwórka wychodzi cało (czwórka, bo chwilę po przekazaniu dowodów Shepardowi, Quarianka Tali'Zorah nar Rayya również dołącza do wesołej paczki). Nagranie pochodzące z rdzenia pamięci Gethów, który miał obiektem transakcji, niewątpliwie udowadnia winę Sarena w kwestii ataku na Eden Prime i ujawnia, że Widmo, razem z pomocą potężnej Asari ochrzczonej mianem Matki Benezji, poszukuje czegoś, co zwie się "Kanał". Sam kanał ma przysłużyć się umożliwieniu powrotu Żniwiarzy, kolejnej starożytnej rasy, będącej w stanie unicestwić życie w całej galaktyce. Rada Cytadeli WRESZCIE przekonuje się do tego, co przedstawił Shepard. Saren traci status Widma i staje się poszukiwanym numer jeden, choć tak naprawdę nikt nie ma ochoty wysyłać za nim floty - bo nie. W zamian, nasz komandor zostaje mianowany Widmem i wysłany za Sarenem. Od tej chwili, Shepard miał do sprawdzenia trzy tropy, więc zadanie, które przed nim stało nie wydawało się jeszcze być wyjątkowo skomplikowane. Liara T'Soni, ekspert w kwestii Protean i przy okazji córka Matki Benezji, została zlokalizowana na planecie Therum w systemie Artemis Tau. Jak to zawsze bywa, biedaczka znalazła się w niebezpieczeństwie, z którego ostatecznie ratuje ją nasz dzielny komandor. Sama Liara nie ma pojęcia o żadnym Kanale, z Benezją już się zbytnio nie kumpluje, a z Sarenem nie miała okazji współpracować - pani T'Soni zwraca za to uwagę na wizję Sheparda która, jej zdaniem, nie jest zwykłym koszmarem, jak twierdzi Rada, a pewnego rodzaju wiadomością związaną z Proteanami. Według jej wiedzy, rasa ta nie była pierwszą, która zniknęła "ot tak", stąd najwyższy czas warto zainteresować się zagrożeniem ze strony Żniwiarzy. Pora na kolejny trop. Psiapsióła Sarena, Matka Benezja, znajduje się na mroźnej, pokrytej śniegiem i lodem planecie Noveria w systemie Pax - a skoro tak, to wypadałoby ją przecież odwiedzić. Po dotarciu okazuje się, że Binary Helix, firma w której Saren jest udziałowcem, odnalazła jajo królowej Rachni (kolejnej rasy, mogącej nieco przypominać Zergów). Binary Helix próbowało wyhodować sobie własną armię tych krwiożerczych drani, dopóki robaki nie zbuntowały się przeciwko nim. Shepard odnajduje Benezję przy samej królowej i pokonuje ją w uczciwej walce na pistolety, rakiety i Bozia jeszcze jedna wie co przy sobie miał. Na jaw wychodzi fakt, iż Matka Benezja była pod wpływem indoktrynacji użytej przez Sarena do kontrolowania innych - na chwilę przed śmiercią z rąk Sheparda odzyskuje własną świadomość i przekazuje informacje dotyczące zaginionego przekaźnika masy Mu. Na koniec misji, gracz otrzymuje wybór, czy zabić królową (tym samym anihilując całą rasę Rachni), czy puścić ją wolno, żeby sobie wesoło hasała po kosmosie. Przyszła pora na Feros w systemie Thesus, gdzie zainteresowanie Sheparda wzbudziła wzmożona aktywność Gethów w obszarze ludzkiej kolonii Nadzieja Zhu. Po krótkim dochodzeniu okazuje się,

15 że cała planeta stanowi miejsce testów rośliny zdolnej do kontrolowania innych istot, przez co wielu kolonistów witało komandora ostrzałem z tego, co mogli znaleźć pod swoimi drobnymi łapkami. Shepard odpowiednio zajmuje się rośliną, która (po swojej śmierci) wydaje na świat klona przedstawicielki rasy Asari o imieniu Shiala. Skąd wziął się ten klon? Shiala została wcześniej poświęcona przez Sarena w celu uzyskania "szyfru", koniecznego do zrozumienia wizji uzyskanej na Eden Prime. Komandor nie próżnuje i również zyskuje szyfr, dzięki czemu jedyne, co pozostało, to czekać na wyjaśnienie się informacji zawartych w wizji. Nieco później Shepard zostaje wysłany przez Radę Cytadeli na Virmire w systemie Hoc. Po lądowaniu nasz spostrzegawczy komandor zauważa, że na planecie znajduje się ośrodek mający na celu hodowanie Krogan (którzy nie mogą się samodzielnie rozmnażać ze względu na wadę genetyczną, stworzoną przez rasę Salarian i wykorzystaną przez Turian w czasach Rebelii Krogańskiej), którzy mają zasilić szeregi armii Sarena. Naszemu krogańskiemu towarzyszowi Wrexowi nie podoba się fakt, iż zniszczenie ośrodka jest konieczne do zakończenia misji, stąd jeśli nie uda nam się go przekonać do własnych racji, jesteśmy zmuszeni doprowadzić do brutalnego uśpienia. Komandor odkrywa, że na planecie odbywają się również badania nad indoktrynacją istot żywych przez Żniwiarzy, a więc nad swojego rodzaju narzędziem, którym posługiwało się wcześniej nasze byłe, turiańskie widmo. Po dotarciu do prywatnego laboratorium Sarena, Shepard nie dość, że otrzymuje kolejną wizję, to jeszcze ma okazję porozmawiać z hologramem jednego z legendarnych, statko-podobnych Żniwiarzy. Nie przejmując się całą gadką o zagładzie życia we Wszechświecie, po rozstawieniu ładunków w okolicy, następuje pierwsze, bezpośrednie spotkanie Sarena i Sheparda. Turianin bezskutecznie próbuje przekonać komandora do swoich racji ("Dołącz do mnie, ja wiem lepiej, Ty się nie znasz ignorancie"), co oczywiście kończy się walką. Saren nie daje rady protagoniście i ucieka, choć nie można nazwać tego stuprocentową przegraną - ze względu na brak czasu, SSV Normandy nie jest w stanie odebrać wszystkich członków drużyny. Komandor Shepard staje przed kolejnym, ale i już znacznie smutniejszym wyborem: uratować Kaidana Alenko albo Ashley Williams. Wizja Sheparda nie jest już zlepkiem niezrozumiałych, kolorowych obrazków - to jasne ostrzeżenie przed Żniwiarzami, które swojego czasu miało dotrzeć do samych Protean. Ze sprawą związana jest planeta Ilos, do której można dostać się tylko przez wspomniany wcześniej przekaźnik Mu. Po otrzymaniu nowych informacji, rada zaczyna zbierać armię wokół przekaźników masy, mającą powstrzymać Sarena przed dotarciem do Cytadeli. Niestety, jako że przekaźnik Mu znajduje się poza terenem działania Rady, a ona sama wciąż nie wierzy w nadejście Żniwiarzy, Shepard zostaje uziemiony, by nie narobić żadnego bałaganu. Z pomocą byłego kapitana Normandii komandor łamie jednak zakaz, uwalnia statek i bez pozwolenia wybiera się na misję. To się nazywa

16 organizacja. Saren dotarł na Ilos jako pierwszy. Po odnalezieniu nieco uszkodzonej, choć wciąż działającej SI o imieniu Vigil wychodzi na jaw, że Cytadela jest niczym innym jak ogromną pułapką - to przekaźnik masy, umożliwiający bezpośredni powrót Żniwiarzy. Jeden z nich, Suweren, jest już w okolicy, jako że to on był statkiem atakującym Eden Prime. Sam Suweren nie będzie w stanie powstrzymać floty Cytadeli, (ale!) jeśli Saren zdoła prześlizgnąć się do Cytadeli i przekazać kontrolę nad stacją Żniwiarzowi, nastąpi rychły koniec imprezy. Suweren, mimo niewielkich szans w starciu z flotą, rozpoczął już swój atak, zaś Shepard ruszył za Sarenem przez Kanał, miniaturowy przekaźnik masy, prowadzący wprost na Cytadelę. Sprawę rozwiązałoby zamknięcie stacji, co niestety jest niemożliwe, jako że Saren zdążył już przedostać się do środka. Rozpoczęła się gra z czasem. Saren zamyka Cytadelę, kiedy Suweren jest już w środku, zapewniając mu ochronę przed statkami znajdującymi się na zewnątrz. W tym momencie Shepard może wydać rozkaz załodze Normandii - albo skoncentruje się na atakowaniu Suwerena, albo wspomoże Destiny's Ascension, statek na pokładzie którego znajduje sie Rada Cytadeli. Chwilę potem dochodzi do kolejnego starcia z Sarenem (który na tym etapie jest już nieźle ulepszony przez Suwerena), poprzedzonego krótką rozmową. Jeśli nie lubimy rozmawiać, Turianin zaatakuje nas od razu. Jeśli jesteśmy dobrzy w gadce, Saren popełni samobójstwo - problem jest taki, że w imię zasady "co cię nie zabije, to cię wzmocni", kontrolę nad jego ciałem przejmie wtedy Suweren. Saren wreszcie umiera - na dobre. Po otwarciu ramion Cytadeli, Suweren zostaje pokonany. Sam Shepard, choć ogromny kawałek Żniwiarza zawalił pomieszczenie, w którym się znajdował, przeżył. I to by było na tyle, jeśli chodzi o pierwszą część gry. Wszyscy żyli długo i szczęśliwie... do czasu. MASS EFFECT 2 Gra rozpoczyna się kilka tygodni po wydarzeniach z poprzedniej części gry. SSV Normandy, niewinnie patrolująca okolice w poszukiwaniu aktywności Gethów, zostaje zaatakowana przez nieznany statek i doszczętnie zniszczona. Shepard, podobnie jak część załogi statku, ginie w akcji, niemal doszczętnie spalając się w atmosferze pobliskiej planety. Coś w stylu końca gry na jej początku, co wydawało się nieco dziwne dopóki sprawa się nie wyjaśniła. Po dwóch latach starań, pro ludzka, nieco skłócona z Cytadelą organizacja Cerberus w ramach projektu Lazarus, po wydaniu nieskończonych funduszy zdołała ożywić Sheparda z jego szczątków. Komandor potrzebuje nieco czasu na powrót do pełnej formy,

17 ale ze względu na nagły atak na stację Cerberusa, zostaje przedwcześnie wybudzony. Mimo tego, że dopiero co został złożony z kupki popiołów i kilku pozostałych po nim kostek, z pomocą agentów organizacji, Jacoba Taylora i Mirandy Lawson (której pośladki są w centrum kadru przy niemal każdej rozmowie z nią), Shepard odpiera atak na stację, po którym przychodzi czas na rozmowę z szefem Cerberusa, Człowiekiem Iluzją. Okazuje się, że działania Sheparda nie dały zbyt wiele. Według Człowieka Iluzji, Żniwiarze znowu dają się we znaki, działając przez rasę zwaną Zbieraczami. Jedna za drugą, ludzkie kolonie w tajemniczy sposób pustoszeją w niesamowitym tempie i jak zawsze tylko Komandor może wyjaśnić sprawę. Pod nieobecność Sheparda Cerberus nie próżnował - ichniejsi technicy zbudowali nową, lepszą Normandię SR-2 i przygarnęli pilota poprzedniego statku (a więc jednocześnie kumpla naszego bohatera), Jokera. Człowiek Iluzja chce, by komandor ponownie zebrał ekipę i podsuwa mu propozycje, do których mógłby się udać. Podobnie jak w pierwszej części gry, rozpoczyna się ponowne zbieranie drużyny, która tym razem byłaby w stanie poradzić sobie ze Zbieraczami. Shepard trafia na stację-imprezę zwaną Omega, swojego rodzaju brudną dziurę pełną ekskluzywnych klubów na wyższych poziomach, ale biedy i zarazy w kanałach. Salariański doktor Mordin Solus, próbujący uporać się z chorobą panującą na Omedze i dotykającą wszystkie rasy prócz ludzi i Vorcha (niezbyt inteligentnej i niezwykle brutalnej rasy, która wciąż syczy i baaaardzo lubi strzelać), co budzi sporo podejrzeń i wzmaga nienawiść wobec naszej cywilizacji. Z naszą niewielką pomocą, Mordin rozwiązuje problem zarazy i dołącza do naszej drużyny. Ale! To nie koniec zabaw na Omedze. Shepard otrzymuje informacje o snajperze zwanym "Archaniołem", panoszącym się po okolicy. Obiekt zdołał podpaść wszystkim organizacjom najemników i jest na tyle niebezpieczny, że nie ma większych problemów w odpieraniu ich ataków. Idealny kandydat na towarzysza. Dołączając do grupy, która ma zgarnąć nagrodę za zabicie Archanioła, komandor przebija się przez dziesiątki wrogów próbujących ściągnąć samotnego łowcę, którym okazuje się być Garrus Vakarian. Pod naszą nieobecność, Turianin pokazał swoją mroczną stronę, na własną rękę bezlitośnie wymierzając sprawiedliwość przestępcom wszędzie tam, gdzie dzieje się krzywda. Przy próbie ucieczki przed najemnikami zostaje jednak ciężko ranny. Oczywiście jest zbyt fajną postacią, by ginąć, stąd jedyna szkoda z jaką wyszedł, to blizna na pamiątkę. Kolejną postacią jest "Obiekt Zero", znana też jako Jack - potężna przestępczyni trzymana w statkuwięzieniu Czyściec. Shepard wybiera się na statek by odebrać Zero, ale pojawia się niewielki problem - władze więzienia decydują się na zatrzymanie Sheparda dla siebie, chcąc sprzedać go za sporą gotówkę każdemu, kto będzie gotów zapłacić odpowiednią sumę. Nasz bohater nie lubi się sprzedawać, dlatego zabija każdego, kto stanie na jego drodze i kontynuuje swoją misję. Jack

18 zostaje wreszcie uwolniona, choć nie następuje jeszcze do bezpośredniego spotkania z Shepardem zamiast tego, Zero próbuje na własną rękę wydostać się z więzienia, niszcząc wszystko, co stanie na jej drodze. Ostatecznie, ostatnim statkiem zostaje Normandy SR-2 i Obiekt Zero staje przed propozycją nie do odrzucenia: albo zostaje i umiera, albo wybiera się z komandorem na przygodę. Kolejnym etapem naszej podróży jest Korlus w systemie Imir. Początkowo Shepard zainteresowany jest (oczywiście, wyłącznie w kwestii drużyny) Dr. Okeerem, potężnym i uznanym Kroganinem, ale sytuacja zmienia się gdy wychodzi na jaw fakt, iż doktor pracował nad idealnym przedstawicielem swojej rasy, mający stanowić definicję niepokonanego superżołnierza. Niestety, w trakcie misji Okeer umiera, ale jego "dziecko", Grunt, pozostaje nienaruszone w komorze hibernacyjnej, która zostaje przetransportowana na Normandię. Do Sheparda należy wybór, czy ryzykować zdrowie załogi i budzić niebezpiecznego Kroganina, czy też zostawić go w spokoju. Z taką ekipą, Shepard trafia wreszcie na Horizon, jedną z kolonii ludzkich, które cierpią na zanik ludności. Horizon jest pod atakiem Zbieraczy, którzy w pewien sposób "zamrażają" ludzi i zabierają ich ze sobą. Wygląda na to, że Żniwiarze ponownie biorą się ponownie do roboty, choć nie wiadomo jeszcze, co dokładnie zamierzają. Później, Shepard rekrutuje jeszcze trzech członków załogi - ponownie spotyka się z Tali'Zorah (która została wygnana przez swój lud, stąd Normandia staje się jej jedynym domem), Samarę (potężną, niemal tysiącletnią Asari, będą członkinią starożytnego zakonu) lub jej córkę Morinth i Thane Kriosa, drellskiego skrytobójcę. Kiedy załoga jest już niemal kompletna, nadchodzi czas na zajęcie się kolejną sprawą. Człowiek Iluzja informuje komandora o statku Zbieraczy unieruchomionym przez Turian, który tylko czeka na to, żeby go zwiedzić. Na miejscu okazuje się, że Proteanie nigdy nie wyginęli - po tym, jak stali się niewolnikami Żniwiarzy, z czasem przekształcili się w Zbieraczy. Dalej są już tylko kolejne komplikacje - relacje między Shepardem a Człowiekiem Iluzją napinają się, a nowym celem komandora staje się przejście przez przekaźnik masy Omega-4, prowadzący wprost do bazy Zbieraczy. Jedyne, czego brakuje, to system rozpoznawania IFF, umożliwiający użycie przekaźnika. Kolejny przystanek - pozostałości po statku Żniwiarzy, zawierające IFF, które Shepard skutecznie pozyskuje wraz z nieaktywnym Gethem, który później dołącza do naszej drużyny. Legion (bo tak nazywa się nasz nowy towarzysz) wyznaje, że agresywne Gethy to swojego rodzaju wyjątek; odłam fanatyków, którego większa społeczność jego rasy nie akceptuje. Kiedy Shepard niemal z całą drużyna są potrzebni gdzie indziej, Normandia zostaje zaatakowana przez Zbieraczy. Cała załoga prócz Jokera zostaje pojmana przez najeźdźców, stąd Shepard ma kolejne zadanie - nie tylko zniszczyć bazę Zbieraczy, ale i uratować swoich podopiecznych. Jeśli mimo tego, że jesteśmy gotowi do podróży przez przekaźnik Omega-4 zdecydujemy się na powolne

19 działanie, część załogi może nie przeżyć. Ponownie ścigamy się z czasem. Po użyciu przekaźnika Omega-4, Normandia dociera do bazy Zbieraczy, wokół której walają się szczątki wszystkich statków, jakie próbowały tam dotrzeć przez ostatnią, cóż, wieczność. Zależnie od tego jak bardzo staraliśmy się pozyskać lojalność naszej ekipy i jak bardzo bawiliśmy się w ulepszanie statku, pewna jej część może nie dotrzeć do celu, ginąc po drodze ze względu na opór stawiany przez statki wroga broniące obiektu. Po przeniknięciu do bazy stało się jasne, że to misja samobójcza - Shepard może już nigdy nie wrócić, tym razem ginąc już na dobre. Mimo to, nasz dzielny bohater kontynuuje swoje działania i ostatecznie przenika wgłąb bazy, odkrywając co takiego pichcili Zbieracze. Porwani ludzie (wliczając w to naszą załogę, jeśli nie udało się jej nam uratować) zostali wykorzystani do produkcji nowego Żniwiarza, z którym, jeśli jesteśmy odpowiednio cierpliwi i wiemy, jak zmniejszyć poziom trudności, w końcu się rozprawiamy. Zagrożenie zostało zażegnane, pozostało więc zniszczyć bazę - i tu ponownie stajemy przed wyborem. Człowiek Iluzja chce, by pozostawić ją nienaruszoną, jako że może dostarczyć wielu cennych informacji, które przysłużą się w walce ze Żniwiarzami, zaś Shepard przybył na stację wyłącznie z celem jej zniszczenia. Niezależnie od wyboru, komandor musi uciekać z pozostałą załogą z bazy, albo misja naprawdę zakończy się śmiercią każdego z nich. Jeżeli w czasie gry szliśmy "na upartego" i bardzo się postaraliśmy w niestaraniu się, sam komandor również ginie na koniec gry. Jeżeli ktoś był na tyle bogaty, że było go stać na dodatek Arrival i na tyle szczęśliwy, by móc go kupić (niestety, Xboksowcy na polskim Xbox Live mogą o nim co najwyżej pomarzyć), do zestawienia dochodzi kolejne wydarzenie. Celem Sheparda w dodatku jest pani doktor Kenso, która próbuje przyczynić się do Powrotu Żniwiarzy przy użyciu jednego z pobliskich przekaźników masy. Jedynym sposobem na zapobiegnięcie całemu wydarzeniu jest zniszczenie przekaźnika, co owocuje zniszczeniem wszystkich batariańskich kolonii w tle. Straty - ponad 300 tysięcy Batarian. Komandor po raz kolejny ocalił galaktykę, choć tym razem przypłacił za to wysoką cenę, nie wspominając już nawet o humorach, które wywołał u Batarian.

20 Najważniejsze postacie ze świata Mass Effect autor: Robert "ww3pl" Sawicki Po wczorajszym streszczeniu przyszedł czas na kolejną dawkę słodziutkich spoilerów, tym razem w pełni obracającą się wokół najważniejszych postaci w świecie Mass Effect. Nie są to może osoby, które lubicie, a części z nich być może nawet w pełni nie kojarzycie. Tekst, jak zawsze, jest pełen spoilerów. Przed przejściem do następnej strony upewnijcie się, że jesteście tego świadomi David Edward Anderson David Edward Anderson znany jest graczom głównie jako poprzedni kapitan statku SSV Normandy i, zależnie od dokonanego wyboru, reprezentant Rady lub doradca Donnela Udiny w Mass Effect 2. Urodził się w 2137 roku w Londynie - 20 lat później był już jednym z najlepiej zapowiadających się żołnierzy sił specjalnych N7. Na samym, dobrym wrażeniu oczywiście się nie skończyło Anderson miał okazję walczyć w Wojnie Pierwszego Kontaktu przeciwko Turianom w 2157 roku, zyskując tym samym status weterana. W roku 2165, podporucznik David Anderson pełnił obowiązki oficera wykonawczego na pokładzie statku SSV Hastings. Po powrocie z misji na Sidon, gdzie ukrywano poszukiwanego przez Przymierze zdrajcę, Anderson otrzymał niewesołe wieści - jego żona, Cynthia, żądała rozwodu tłumacząc, ze związek nie ma już sensu ze względu na ciągłą nieobecność męża ze względu na nieprzerwany udział w misjach. Samotność nie trwała jednak zbyt długo, jako że w trakcie badania sprawy nielegalnego rozwoju sztucznej inteligencji na Sidonie Anderson natrafił na Kahlee Sanders, która była ukrywana przez swojego ojca na planecie Elysium. Razem brali udział w misji, która przekreśliła plany Davida na przyszłość - Saren, będący już wtedy Widmem, doprowadził do śmierci wielu niewinnych osób, winą w pełni obarczając Andersona, a takie oskarżenie wystarczyło, by na zawsze skreślić Davida z listy kandydatów na Widmo. Romans z Kahlee Sanders zakończył się zaraz po wspomnianej misji, jako że panna Sanders została przeniesiona do nieznanej jednostki, zaś sam Anderson w pełni poświęcił się wojskowej karierze. David Anderson zdecydował się pozostać w Przymierzu. Z czasem został awansowany na kapitana, obejmując władzę nad SSV Normandy. To właśnie on sprowadził Komandora Sheparda na pokład Normandii, mianując go oficerem wykonawczym na statku. Kiedy Shepard przejął już obowiązki kapitana, Anderson pozostał na terenie Cytadeli, w razie potrzeby służąc radą i pomocą komandorowi. To właśnie on, ryzykując wyrokiem za zdradę, przyczynił się do odblokowania systemów Normandii po tym, jak została uziemiona przez Radę Cytadeli. Jego odwaga i

21 poświęcenie umożliwiły Shepardowi przedostanie się na Ilos, zwiększając więc jednocześnie szansę na powstrzymanie powrotu Żniwiarzy. Po unicestwieniu Suwerena, zależnie od wyborów gracza, Anderson zostaje mianowany reprezentantem Rady Cytadeli lub przewodniczącym Rady, składającej się wyłącznie z przedstawicieli rasy ludzkiej. Steven Hackett Admirał Steven Hackett jest najwyższym ranga przedstawicielem Floty Przymierza i oficerem dowodzącym Floty Arcturus, znanej też jako Piąta Flota. Ze względu na jego stanowisko, ilość informacji na jego temat jest wyjątkowo ograniczona, zaś sam jego wygląd był graczom nieznany aż do premiery dodatku Arrival. Podobnie jak Kapitan Anderson i Ambasador Udina, Hackett zaproponował Sheparda na miejsce pierwszego, ludzkiego Widma. To właśnie Admirał podaje cenne informacje i wydaje rozkazy Komandorowi Shepardowi, mające kluczowy wpływ na bezpieczeństwo planet znajdujących się na terenie działania Przymierza. Saren Arterius Saren Arterius, urodzony w roku 2139, był jednym z najdłużej żyjących i najbardziej znanych widm. Inteligentny, sprytny, choć bezlitosny i brutalny, Saren zawsze zwracał uwagę wyłącznie na wypełnienie celów misji, niezależnie od kosztów takiego działania. Jako Turianin, był przeciwnikiem ludzkiej ekspansji w kosmosie, tłumacząc, że ludzie zwyczajnie nie zasługują na

22 miejsce obok innych ras Cytadeli. W czasie jednego ze śledztw uwagę Sarena zwróciły działania najemników organizacji Błękitne Słońca, które doprowadziły go na Sidon, a później do planety Elysium. Posługując się informacjami zdobytymi od jednego ze ściganych najemników, Saren naraża życie Kahlee Sanders (znajomej Andersona), używając jej jako przynęty. Kluczowym elementem misji okazała się być rafineria elementu zero, którą Saren wysadził w powietrze, zabijając wiele niewinnych osób, a samą winę za zdarzenie w pełni zwalając na Andersona. Misja niejako pokazała prawdziwą naturę Turianina - to bezlitosny, bezwzględny Turianin, którego nie obchodzą życia innych istot. Saren, po spotkaniu z Suwerenem, decyduje się pomóc Żniwiarzom w ich powrocie licząc na to, że zostanie oszczędzony za swoje dobre chęci. Niestety, wraz z czasem, już i tak brutalny Turianin tracił resztki własnej świadomości, stając się niewolnikiem Suwerena. Ostatecznie jego plan nie powodzi się, jako że umiera w momencie ataku Suwerena na Cytadelę. Harbinger Harbinger, czyli główny zły w grze Mass Effect 2, jest swojego rodzaju nadzorcą Żniwiarzy. To on przejmuje bezpośrednią kontrolę nad pojedynczymi Zbieraczami, którzy stają w szranki z Komandorem Shepardem. Przejęcie kontroli nad Proteanami i powolna ich przemiana w Zbieraczy możliwa było dzięki indoktrynacji generała tej rasy, co oczywiście zakończyło się sukcesem. Pan Główny Zły jest wyjątkowo zainteresowany samą osobą Sheparda - na tyle, by nakazać swoim podopiecznym odzyskanie ciała komandora w możliwie nienaruszonym stanie, gdy ten zginął w katastrofie SSV Normandy. Jeśli wierzyć zdaniom, które nieprzerwanie wypowiada, Harbinger nie spocznie, póki wszystkie rasy w galaktyce nie znajdą się pod jego kontrolą. Człowiek Iluzja Wszystkowiedzący, zaradny, tajemniczy i obrzydliwie bogaty - oto dość krótki, aczkolwiek wciąż trafny opis Człowieka Iluzji, znanego niegdyś jako Jack Harper. Jako lider organizacji Cerberus dąży do wyniesienia rasy ludzkiej ponad wszystkie inne, próbując zapewnić sobie miejsce w historii jako wybawiciel ludzkości. Podobnie jak Anderson, Człowiek Iluzja jest weteranem Wojny Pierwszego Kontaktu, w czasie której miał okazję spotkać się z Sarenem Arteriusem, legendarnym turiańskim widmem. Po odkryciu prawdy o powrocie Żniwiarzy, Jack dokłada wszelkich starań, by odnaleźć Sheparda, jako że uważa go za jedyną nadzieję w walce ze Żniwiarzami. Po niespodziewanej śmierci

23 komandora decyduje się na jego kosztowne "odbudowanie", które po dwóch latach kończy się sukcesem. Harper stara się pilnować Sheparda na każdym kroku, wspomagając go jednocześnie w działaniach (chociażby przed podsuwanie propozycji dotyczących ewentualnych członków nowej drużyny komandora). Donnel Udina Ambasador Donnel Udina jest dyplomatą działającym w imię rasy ludzkiej, stacjonującym na Cytadeli. Bezwzględny, nieuprzejmy, nieuznający kompromisów i nieufny wobec innych, stanowi typ twardego polityka, który niemal zawsze dąży do udowodnienia swojej racji, w imię dobra całej ludzkości. Udina zawsze walczy o interes rasy ludzkiej, starając się o naszego przedstawiciela w Radzie Cytadeli i wśród szeregów galaktycznych superagentów, Widm. W czasie gry, niejednokrotnie krytykuje komandora Sheparda ze względu na jego działania, nie zwracając jednocześnie uwagi na pozytywne aspekty przeprowadzenia misji. Kiedy Shepard przedstawiał Radzie Cytadeli informacje zawarte w swojej wizji, Udina, uznając je za czysty nonsens, nakazał uziemienie Normandii na terenie Cytadeli, licząc na uzyskanie większego wsparcia ze strony Rady. Jego plan kończy się fiaskiem, ponieważ zostaje powstrzymany przez Andersona - jeśli gracz dokona odpowiedniego wyboru, zrobi to jednym, skutecznym uderzeniem w twarz. David Anderson, Panie i Panowie. Handlarz Cieni

24 Jedna z najbardziej tajemniczych postaci, jakie miały okazję przewinąć się przez uniwersum Mass Effect. Handlarz Cieni był przywódcą organizacji zajmującej się kupnem, sprzedażą i wymianą informacji. Jeszcze w 2183 roku, jego tożsamość nie była znana; część z osób twierdziła nawet, iż nie jest to jedna osoba, ale grupa ludzi działająca pod szyldem Handlarza Cieni. Tak naprawdę, był to przedstawiciel rasy Yahg, wyjątkowo skutecznie dbający o własną prywatność i bezpieczeństwo. Handlarz Cieni był na tyle popularny, że został wynajęty przez Zbieraczy do odnalezienia i dostarczenia ciała Sheparda. Same zwłoki zostają przez niego zdobyte, ale w kwestii dostarczenia nie było już tak różowo - zostały one przejęte przez Liarę T'Soni. W roku 2125, Handlarz Cieni wykorzystał swoich agentów do pojmania jednego z przedstawicieli rasy yahg, który miał posłużyć mu jako obiekt do badań. Nowy chomik doświadczalny okazał się być niezwykle inteligentny, przystosowując się dość szybko do nowych warunków. Z pomocą Handlarza, yahg zabija pilnującego go agenta i przejmuje jego tożsamość, z czasem zyskując wysoką rangę i miano "Operacyjnego Kechlu". Po kilku latach Handlarz zdał sobie sprawę z faktu, że Kechlu stanowi niewyobrażalne zagrożenie, ale wtedy było już za późno - yahg zabił swojego pana, przejął i jego tożsamość, e efekcie czego był w stanie sprawować władzę nad organizacją już od ponad sześciu dekad. W wydarzeniach przedstawionych w Mass Effect 2, Liara T'Soni poszukuje Handlarza Cieni m.in. ze względu na jego współpracę ze Zbieraczami w sprawie zwłok Sheparda. Urdnot Wrex Jeśli zobaczycie gdzieś bardzo złego Kroganina z kilkoma długimi bliznami na twarzy, prawdopodobnie będzie to rzeczywiście bardzo zły Wrex. Znany jako jeden z ostatnich krogańskich czempionów, najemnik i łowca nagród dzięki zdolnościom biotycznym i bezbłędnej obsłudze dość imponującego arsenału broni, przemierza galaktykę wykonując swoje hobby - zabijanie. Nawet jeśli Wrex lubi rozlać nieco krwi, to sprawą, na której zależy mu najbardziej, jest odzyskanie potęgi całej rasy Krogan, co do tej pory nie było zbyt łatwe. Po zakończeniu Rebelii Krogańskich, większość z plemion nie zwracała zbytniej uwagi na genofagium (uniemożliwiające reprodukcję przedstawicielom rasy, tym samym drastycznie ogranicając ich liczbę), stąd mimo wszystko walczyły między sobą o władzę. Kiedy ojciec Wrexa, Jarrod, nawoływał do walki, sam Wrex próbował przekonać swój lud do zaprzestania bitew i skupieniu się na rozmnażaniu w takim stopniu, jak to tylko możliwe. W wydarzeniach przedstawionych w pierwszej części gry Mass Effect, kiedy Shepard wraz z załogą znajduje się na planecie Virmire, Wrex niejako buntuje się przeciw komandorowi - zarzuca mu, że