Program wychowania motoryzacyjnego w szkole podstawowej

Transkrypt

1 Literka.pl Program wychowania motoryzacyjnego w szkole podstawowej Data dodania: :30:00 Wypadki drogowe są poważnym problemem społecznym. Najbardziej narażeni na utratę zdrowia i życia są młodzi, niechronieni uczestnicy ruchu drogowego a więc piesi i rowerzyści. Edukacja w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym ma do odegrania kluczową rolę w walce z zagrożeniem na polskich drogach. Umiejętności i wiedza, właściwa postawa i zachowanie w ruchu drogowym są czynnikami najważniejszymi dla najmłodszych najmniej chronionych użytkowników dróg. To szansa uniknięcia zagrożeń i równy start w dorosłe życie. Edukacja z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego powinna gwarantować, że dzieci i nastolatki nauczą się szanować fundamentalne prawo do życia człowieka. Od najmłodszych lat dziecko powinno rozumieć, że prowadzenie pojazdu to nie tylko przyjemność, ale czynność, która wymaga rozsądku, poczucia odpowiedzialności i szacunku dla innych ludzi. PROGRAM WYCHOWANIA MOTORYZACYJNEGO w Szkole Podstawowej do realizacji w klasach I VI WSTĘP Wprowadzenie od 1998 roku sprawdzania kwalifikacji w zakresie uzyskania karty rowerowej w szkole przez uczniów w wieku od 10 lat a od 1999 roku wydawania kart rowerowych przez dyrektora szkoły, nakłada na szkołę a przez to na nauczycieli ogromną odpowiedzialność moralną i uzasadnia poważne podejście do problemu bezpieczeństwa dzieci na drodze. Wypadki drogowe są poważnym problemem społecznym. Najbardziej narażeni na utratę zdrowia i życia są młodzi, niechronieni uczestnicy ruchu drogowego a więc piesi i rowerzyści. Edukacja w zakresie bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym ma do odegrania kluczową rolę w walce z zagrożeniem na polskich drogach. Umiejętności i wiedza, właściwa postawa i zachowanie w ruchu drogowym są czynnikami najważniejszymi dla najmłodszych najmniej chronionych użytkowników dróg. To szansa uniknięcia zagrożeń i równy start w dorosłe życie. Edukacja z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego powinna gwarantować, że dzieci i nastolatki nauczą się szanować fundamentalne prawo do życia człowieka. Od najmłodszych lat dziecko powinno rozumieć, że prowadzenie pojazdu to nie tylko przyjemność, ale czynność, która wymaga rozsądku, poczucia odpowiedzialności i szacunku dla innych ludzi. Aby osiągnąć jak najlepsze wyniki, edukacja z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego nie może koncentrować się na przepisach ruchu drogowego,

2 ale na kształtowaniu pozytywnych postaw w odniesieniu do bezpieczeństwa. Obowiązek realizacji wychowania komunikacyjnego w drugim etapie edukacyjnym dla klas IV VI zgodnie z zarządzeniem nr 2 MEN z dnia roku przypisany został przede wszystkim nauczycielom techniki. Niestety ograniczenie liczby godzin przeznaczonych na nauczanie tego przedmiotu (2 godziny w całym cyklu) nie sprzyja wszechstronnemu przygotowaniu uczniów w zakresie bezpiecznych i kulturalnych zachowań w ruchu drogowym. W praktyce najczęściej bywa tak, że już w klasie IV dziecko dostaje kartę rowerową po opanowaniu podstawowych przepisów, znaków i zasad ruchu drogowego, a to niestety nie świadczy o tym, że jest przygotowane do tego, by być pełnoprawnym użytkownikiem dróg publicznych. Nie ma wykształconego nawyku przestrzegania tych reguł, nie jest w pełni świadome tego, że postępując nie zgodnie z przepisami stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia swojego i innych. Dziecko nie tylko powinno znać ale nade wszystko umieć stosować wiedzę w typowej bądź nietypowej sytuacji. Wychowanie i kształcenie w zakresie wychowania komunikacyjnego jest zadaniem tak ważnym jak i trudnym. Dzieci stanowią bowiem grupę uczestników ruchu drogowego nie mającą jeszcze tyle doświadczenia co dorośli, uczniowi zwłaszcza młodsi bywają nieostrożni, nie skupiają uwagi, są mniej spostrzegawczy i nie potrafią jeszcze analizować sytuacji, nie dostrzegają skutków swoich zachowań. Szybki rozwój motoryzacji w naszym kraju powoduje, że nie da się uchronić dzieci od kontaktu z tym światem, nauczmy je więc rozpoznawać zagrożenia jakie mogą się przydarzyć w czasie korzystania z dróg i pokażmy właściwe metody postępowania, aby umiały ich unikać. Możemy to osiągnąć tworząc szkolny program wychowania motoryzacyjnego. Systematyczna realizacja treści w nim zawartych na wszystkich poziomach pracy dydaktyczno-wychowawczej powinna wpłynąć na właściwe ukształtowanie postaw w zakresie kulturalnego i bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Program ten ma na celu doprowadzenie do tego by praca z młodzieżą w zakresie edukacji komunikacyjnej miała charakter działań zintegrowanych, opartych na wzajemnym przenikaniu się wiedzy zarówno pomiędzy poszczególnymi etapami kształcenia (etap I lasy I-III, etap II klasy IV-VI) (ważne aby cele kształcenia i wychowania na każdym etapie tworzyły logiczny ciąg) jak również pomiędzy przedmiotami szkolnymi, integrując je i tworząc warunki do współpracy całego zespołu nauczycieli przy tworzeniu systemu konkretnych działań zmierzających do kształcenia umiejętności i nawyków warunkujących bezpieczne uczestnictwo we współczesnym świecie motoryzacji. Nauczyciele mogą nadawać poszczególnym problemom bezpieczeństwa ruchu drogowego różne aspekty i rozwijać je na swoich przedmiotach. Treści wychowania motoryzacyjnego powinno się realizować nie tylko na zajęciach nauczania zintegrowanego czy lekcjach techniki ale też informatyki, wychowania fizycznego, plastyki, na godzinach wychowawczych, języku polskim, przyrodzie i innych przedmiotach oraz w ramach ścieżek edukacyjnych: pro-zdrowotnej i ekologicznej. ZADANIA SZKOŁY

3 Podstawą edukacji w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym są wnioski wynikające z badań naukowych. Najważniejsze z nich to: - Do osiągnięcia lat dziecko nie jest zdolne do samodzielnego dawania sobie rady z ruchem drogowym. - Kształcenie dzieci do bezpieczeństwa nie powinno oznaczać nauczenia ich kodeksu drogowego... znajomość znaków drogowych nigdy nie przyczyniła się do uratowania życia dziecka. Znajomość ta jest bez wątpienia potrzebna, ale nie jest sprawą zasadniczą. - Dzieci od 5 roku życia potrafią jeździć rowerem, ale dopiero po ukończeniu 12 lat są w stanie dobrze zachować równowagę i równocześnie analizować wszystkie złożone sytuacje drogowe. - Praktyczna nauka jazdy rowerem powinna odbywać się w rzeczywistym ruchu. Zajęcia w symulowanych warunkach (miasteczka ruchu drogowego, boiska szkolne) nie mają wpływu na zmniejszenie zagrożeń dzieci na drogach oraz zagrożeń powodowanych przez dzieci. -...ryzyko posiada dużą wartość dla młodych, przede wszystkim jeśli chodzi o wyrażenie takich emocji jak agresja, poszukiwanie aprobaty rówieśników, sprzyja poczuciu siły i wzmacnia samoocenę [...] istnieją dowody, że młodzi ludzie mają tendencję do niedoceniania negatywnych konsekwencji ryzyka. Śmierć jest dla większości młodych ludzi zdarzeniem bardzo odległym. Analizując te wnioski oraz zadania zawarte w podstawie programowej należy przyjąć następujące zadania do realizacji: Zapewnienie dzieciom i młodzieży możliwości zaznajomienia się z zasadami prawidłowych zachowań w ruchu drogowym. Umożliwienie zrozumienia sensu zasad, nakazów i zakazów w ruchu drogowym. Stworzenie warunków do kształcenia zachowań sprzyjających zdrowiu własnemu i innych użytkowników dróg. Stworzenie warunków do oceniania własnych zachowań, postaw i umiejętności związanych z uczestnictwem w ruchu drogowym. Kształcenie umiejętności właściwego postępowania w sytuacjach zagrożeń na drodze i w jej pobliżu. Kształtowanie podstawowych wartości obywatelskich związanych z uczestnictwem w ruchu drogowym, takich jak: tolerancja, wzajemne zaufanie,

4 odpowiedzialność, życzliwość, rzetelność, współdziałanie, szacunek, opiekuńczość wobec słabszych (małe dzieci, inwalidzi, osoby starsze). Przygotowanie do uczestnictwa w ruchu drogowym - zdobycie karty rowerowej. Popularyzowanie roweru oraz innego sprzętu rekreacyjno-sportowego w aspekcie ekologicznym i zdrowotnym.. TREŚCI Treści zawarte w podstawie programowej I etapu edukacyjnego (kształcenie zintegrowane), II etapu edukacyjnego (klasy IV-VI) oraz edukacji pro-zdrowotnej wyznaczają następujące treści do realizacji: Podstawowe wiadomości z prawa o ruchu drogowym. Zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym Przepisy o ruchu pieszych. Przepisy o ruchu rowerzystów. Znaki i sygnały w ruchu drogowym. Najbliższe otoczenie i jego infrastruktura drogowa. Orientacja w terenie, szkic, plan, mapa, bezpieczna trasa. Formy ruchu stwarzające możliwości osiągnięcia sprawności jazdy rowerem. Budowa, obsługa i konserwacja roweru. Prawidłowe i bezpieczne korzystanie jezdni, pobocza, drogi, środków komunikacji jako pieszy, pasażer i użytkownik sprzętu rekreacyjno-sportowego. Zjawiska fizyczne i atmosferyczne a ruch drogowy (droga hamowania, prędkość, gołoledź, szadź, mgła). Przyczyny wypadków i wykroczeń w ruchu drogowym (alkohol, nadmierna prędkość, brawura). Udzielanie pierwszej pomocy. OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W zakresie bezpiecznego i odpowiedzialnego uczestnictwa w ruchu drogowym uczeń:

5 Przewiduje rozpoznaje i prawidłowo reaguje w sytuacjach zagrożeń i zdarzeń w ruchu drogowym. Bezpiecznie porusza się po drogach jako pieszy uczestnik ruchu. Przygotowuje zgodnie z przepisami rower do eksploatacji w ruchu drogowym. Bezpiecznie porusza się po drogach rowerem według obowiązujących zasad. Prowadzi obserwację ruchu drogowego. Dostrzega związki przyczynowo skutkowe między zjawiskami fizycznymi i atmosferycznymi, a bezpieczeństwem w ruchu drogowym. Wybiera bezpieczną drogę z domu do szkoły, ze szkoły do domu, planuje trasy do miejsc wypoczynku i innych miejsc podróży. Dostrzega problemy i potrzeby najbliższego otoczenia w zakresie poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, także dla osób niepełnosprawnych. Ocenia własne zachowania i innych uczestników ruchu drogowego, przewiduje ich konsekwencje. Ocenia własne możliwości i przygotowanie do uczestnictwa w ruchu drogowym w roli pasażera, pieszego i kierującego pojazdem. Przyjmuje krytyczną postawę wobec osób naruszających przepisy. Respektuje zasady społecznego współżycia w ruchu drogowym. MATERIAŁ NAUCZANIA KSZTAŁCENIE ZINTEGROWANE Cele: zapoznanie z podstawowymi zasadami prawidłowego postępowania w ruchu drogowym pieszych, kształcenie bezpiecznych i kulturalnych zachowań w ruchu drogowym. Etap Treści Osiągnięcia. Uczeń:

6 Klasa I - Droga dziecka do szkoły, miejsce zamieszkania (adres) - Uczestnicy ruchu drogowego: pieszy, pasażer, kierujący pojazdem. - Wybrane znaki drogowe dla pieszych. - Elementy drogi: Jezdnia, chodnik, pobocze. - Rodzaje przejść przez jezdnię. - Zasady przechodzenia przez jezdnię. - Sygnalizacja świetlna - Pojęcia: skrzyżowanie, zakręt, przejazd kolejowy, tunel. - Zasady bezpieczeństwa w trakcie zabaw w pobliżu ulic. - Zachowanie się na drodze w terenie niezabudowanym, na przejściach dla pieszych, skrzyżowaniach, w środku komunikacji publicznej. - Poruszanie się po drogach przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych. - Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego obowiązujących pieszych - Udzielanie pierwszej pomocy przy krwotoku z nosa. - zna swój adres i potrafi opisać swoją drogę do szkoły, - zna niektóre znaki drogowe, - wymienia uczestników ruchu drogowego, - rozumie przydatność znaczków odblaskowych i jest w nie wyposażony, - przestrzega zasady poruszania się po drogach, - zna i przestrzega zasady przechodzenia przez jezdnię, - rozpoznaje podstawowe znaki drogowe dla pieszych, - zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa zabaw w pobliżu jezdni, - potrafi właściwie i kulturalnie zachować się w środkach komunikacji - zachowuje ostrożność na drodze w różnych warunkach atmosferycznych, - wie że spaliny są szkodliwe dla środowiska, - zna podstawowe pojęcia związane z ruchem drogowym, - umie udzielić pomocy przy krwotoku z nosa. Klasa II - Drogi na wsi i w mieści. - Poruszanie się pieszego po drogach w mieście i poza miastem. - Drogi w mojej miejscowości: rodzaje dróg, nawierzchnie, nazwy najbliższych miast i wsi. - Zachowanie się w ruchu drogowym w terenie zabudowanym i niezabudowanym. - Korzystanie z dróg przez grupy pieszych. - Konsekwencje nieprawidłowych zachowań uczestników ruchu. - Grupy znaków drogowych (ostrzegawcze, zakazu, nakazu, informacyjne).

7 - Znaki kierunków i miejscowości. - Warunki drogowe w różnych porach roku. - Ograniczenia widoczności, hamowanie, poślizg. - Uczestnik ruchu drogowego, zasada ruchu prawostronnego. - Udzielanie pierwszej pomocy przy skaleczeniu. - wie, jak zachować się na drodze z chodnikiem i bez chodnika, - posługuje się pojęciami: drogi utwardzone, jednokierunkowe i wielokierunkowe, - wymienia miasta i wsie sąsiadujące z rodzinną miejscowością, - zna zasady przechodzenia przez jezdnię w terenie niezabudowanym, - umie korzystać z dróg będąc w grupie pieszych, - zna konsekwencje nieprawidłowych zachowań uczestników ruchu (wypadki drogowe), - zna niektóre znaki ostrzegawcze, nakazu, zakazu, informacyjne, - odnosi kolor i kształt znaków do ich rodzaju; - potrafi rozmieścić na makietach i ilustracji odpowiednie znaki drogowe, - dostrzega związki przyczynowo skutkowe między cechami pór roku a warunkami drogowymi, - zna rodzaje zagrożeń na drogach spowodowanych przez trudne warunki atmosferyczne, - zna sposoby poprawy bezpieczeństwa pieszych i pasażerów w trudnych warunkach atmosferycznych (ubiór, odblaski); - udziela pierwszej pomocy przy skaleczeniach. Klasa III - Zasady poruszania się po drogach publicznych. - Drogi lądowe i bezpieczne ich użytkowanie. - Transport samochodowy. Praca kierowcy. - Transport kolejowy. Praca kolejarza. - Transport wodny, śródlądowy i morski. Praca marynarza i rybaka. - Transport lotniczy. - Drogi i środki transportu w dawnych czasach. - Partnerstwo i współpraca. - Udzielanie pierwszej pomocy przy oparzeniach. - zna podstawowe przepisy ruchu drogowego obowiązujące pieszych i rowerzystów, - zna podstawowe znaki drogowe oraz rodzaje dróg, - przestrzega bezpieczeństwa w środkach komunikacji, - zna środki transportu samochodowego, kolejowego, wodnego i powietrznego, - wie, jak odpowiedzialna i trudna jest praca: kierowcy, kolejarza, marynarza, rybaka, lotnika, - zdaje sobie sprawę z konieczności ochrony czystości wód morskich i śródlądowych, - udziela pierwszej pomocy przy oparzeniach.

8 Uwagi o realizacji W czasie realizacji zadań wychowania komunikacyjnego w młodszych klasach szkoły podstawowej należy stosować przede wszystkim ćwiczenia i zabawy symulacyjne oraz metody nauczania oparte na obserwacji. Poprzez symulację i modelowanie dzieci stają się uczestnikami ruchu", co ułatwia nauczycielowi skierowanie i koncentrację uwagi uczniów wokół zagadnień merytorycznych. Ten rodzaj zabawy sprzyja łatwiejszemu przyswajaniu wiedzy. Propozycje sposobów realizacji na zajęciach z dziećmi: Rozmowy, scenki, pogadanki na temat bezpieczeństwa w drodze do szkoły i ze szkoły. Wycieczki do miejsc najbardziej ruchliwych, skrzyżowań itp. Prezentacja właściwego przechodzenia przez ulicę, poznanie 5- zasad przechodzenia przez jezdnię. Wykonywanie prac plastyczno technicznych np. makiety przejścia ulicznego, znaków drogowych. Ilustracje dźwiękowe do tragicznych wydarzeń na jezdni ( wyciąganie wniosków). Zapoznanie z wyjściami ewakuacyjnymi na terenie szkoły, właściwe zachowanie w przypadku zagrożenia. Współpraca z policją, zapoznanie z przepisami ruchu drogowego, zagrożeniami ze strony osób... Dostęp do pełnej treści możliwy po zalogowaniu. Literka.pl Literka.pl