IV SESJA RADY GMINY WIEPRZ R.

Transkrypt

1 Przysz³a wiosna a wraz z ni¹ zieleñ przyrody i d³u sze cieplejsze dni. W Gminie Wieprz odby³o siê wiele ciekawych imprez, o których na ³amach tego wydania poinformujemy czytelników. Nowy numer gazety oznacza tak e podwy kê ceny Wieœci Gminnych do 3,50 z³. Coraz dro sze koszty wydawania gazety zmuszaj¹ do zmiany ceny. Miejmy nadziejê, e tan fakt nie odstraszy naszych sta³ych czytelników. Z powa aniem Seweryn Ga³ysz IV SESJA RADY GMINY WIEPRZ R. Na zwo³an¹ przez Przewodnicz¹cego Rady Gminy Wieprz IV Sesjê Rady z racji poruszonego tematu Zwi¹zku Komunalnego zostali zaproszeni: Wójt Gminy Babice oraz Burmistrz Miasta Zator. Przedstawili oni koncepcjê utworzenia na Zwi¹zku Komunalnym spó³ki, mia- ³aby siê zaj¹æ utrzymaniem oczyszczalni œcieków w Podolszu oraz rozbudow¹ sieci kanalizacyjnej. Argumentem œwiadcz¹cym za takim rozwi¹zaniem jest ³atwiejszy dostêp do œrodków unijnych na uporz¹dkowanie gospodarki wodno - œciekowej. Przyjmuj¹c przedstawion¹ argumentacjê, radni zg³osili jednak swoje uwagi dotycz¹ce kosztów za³o enia i funkcjonowania takiego podmiotu oraz niewyjaœnionych do tej pory W dniu 12 marca 2007 roku odby³o siê V posiedzenie Rady Gminy Wieprz, w trakcie którego w jednym z najwa niejszych punktów jednog³oœnie udzielono absolutorium Wójtowi Gminy za wykonanie bud etu w spornych kwestii zwi¹zanych z funkcjonowaniem Zwi¹zku. Na Sesji podjêto tak e uchwa³ê intencyjn¹ w sprawie wspó³finansowania remontu czêœci drogi wojewódzkiej nr 781 w Wieprzu i w Giera³towicach, w najbardziej newralgicznych jej punktach. Decyzja jednak w sprawie terminu rozpoczêcia inwestycji uzale niona jest od postanowieñ samorz¹du województwa. W porz¹dku obrad pojawi³a siê równie oczekiwana uchwa³a w sprawie przyst¹pienia do zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego So³ectw Gminy Wieprz, która zapocz¹tkowa³a proces korygowania pewnych niekorzystnych zapisów. Podczas sesji rozpoczêto tak e proces przejmowania na w³asnoœæ dróg gminnych. W pierwszej turze znalaz³y siê drogi, w kwestii których w ubieg³ym roku prowadzone by³y prace geodezyjne: Nidek Kwiczale Folwark oraz Nidek Berno Witkowice. Podjêto równie uchwa³ê o nieodp³atnym nabyciu drogi do SKR w Wieprzu, pozostaj¹cej do tej pory jako w³asnoœæ Spó³dzielni Mleczarskiej. Ostatnia czêœæ Sesji poœwiêcona by³a sprawom oœwiatowym. Wys³uchano w tym celu sprawozdania Przewodnicz¹cej Komisji Oœwiaty z objazdowego posiedzenia tej e Komisji oraz podjêto uchwa³y w sprawie ustalenia sieci oddzia³ów dla dzieci przedszkolnych i szkolnych. V SESJA RADY GMINY WIEPRZ 12 III 2007 R. roku ubieg³ym. Podjêto tak e szereg decyzji o charakterze osobowym, m.in. powo³ano Radê Spo³eczn¹ Samodzielnego Publicznego Zak³adu Opieki Zdrowotnej w Wieprzu, bêd¹c¹ organem inicjuj¹cym i opiniodawczym w SP ZOZ. W sk³ad Rady Spo³ecznej weszli: 1. Ma³gorzata Chrapek Wójt Gminy Wieprz Przewodnicz¹ca Rady Spo³ecznej. 2. Jolanta W¹s przedstawiciel Wojewody Ma³opolskiego 3. Ma³gorzata Bogunia przedstawiciel Rady Gminy Wieprz 4. Mieczys³aw y³a - przedstawiciel Rady Gminy Wieprz 5. Tadeusz Sopicki - przedstawiciel Rady Gminy Wieprz 6. Maria Huczek - przedstawiciel Rady Gminy 4 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

2 Wieprz 7. Irena Zemanek - przedstawiciel Rady Gminy Wieprz 8. Józef Cinal - przedstawiciel Rady Gminy Wieprz W zwi¹zku z prowadzonymi w ostatnim okresie rozmowami maj¹cymi na celu wypracowanie stanowiska gminy w sprawie sposobu rozwi¹zywania problemu gospodarki wodno œciekowej, powo³ano doraÿn¹ Komisjê Rady Gminy Wieprz ds. Problemów Gospodarki Wodno Œciekowej, której przedmiotem dzia³ania bêdzie w szczególnoœci pozyskiwanie œrodków finansowych na rzecz budowy sieci kanalizacyjnej. W jej sk³ad weszli: 1. Tadeusz Sopicki Przewodnicz¹cy Komisji 2. Stanis³aw Wysogl¹d cz³onek Komisji 3. Józef Brynkus cz³onek Komisji. Nie by³a to jednak ostatnia zmiana, je eli chodzi o Komisje Rady. Otó w nastêpstwie powo³ania przez 6 radnych Klubu Niezale na Gmina, ustawa o samorz¹dzie gminnym przewiduje w³¹czenie desygnowanego przez Klub cz³onka do sk³adu osobowego Komisji Rewizyjnej, którym zosta³ pan Józef Brynkus. W trakcie Sesji podjêto tak- e uchwa³y w sprawie: - zmian w bud ecie gminy; - wspó³dzia³ania z gmin¹ Bielsko Bia³a w zakresie usuwania nastêpstw nadu ywania alkoholu; - nieodp³atnego nabycia drogi G we Frydrychowicach (Frydrychowice Giera³towice - Przybradz êg i czêœæ drogi G000019); - wyboru inkasenta podatku od nieruchomoœci, podatku rolnego i leœnego w so³ectwie Frydrychowice, którym zosta³ pan Andrzej Sopicki. W dalszej czêœci Sesji Wójt Gminy dokona- ³a podsumowania przeprowadzonych Zebrañ Wiejskich. Wœród g³ównych uwag znalaz³o siê uznanie dla frekwencji, która by³a wy sza ani eli mia³o to miejsce w latach ubieg³ych. Wœród negatywnych wniosków znalaz³y siê przypadki osób nietrzeÿwych uczestnicz¹cych w Zebraniach. Nieprzewidziane zmiany w gierałtowickej parafii! Parê miesiêcy temu parafia pw. œw. Marcina obchodzi³a Srebrny Jubileusz kap³añstwa swojego ksiêdza proboszcza - kanonika Ryszarda Matuszka. A tymczasem z dniem roku dekretem biskupa diecezji bielsko - ywieckiej ks.tadeusza Rakoczego zosta³ on powo³any do nowych zadañ. Parafianie przyjêli z pokor¹, ale i alem decyzjê o zmianie proboszcza, bo prze- Artur Penkala cie bêdzie pe³ni³ tê zaszczytn¹ funkcjê w parafii w niedalekich Roczynach. Wszyscy g³êboko prze yli po egnanie lubianego ksiêdza, z którym byli zwi¹zani prawie 14 lat. Zostawi³ niezatarty œlad swojej obecnoœci w yciu ka dego z parafian. Bez w¹tpienia wszyscy wdziêczni mieszkañcy bêd¹ otaczaæ Go swoj¹ modlitw¹. Oficjalne po egnanie ks.ryszarda odby³o siê na mszy dziêkczynnej 18 marca, chocia faktyczne przenosiny odby³y siê tydzieñ wczeœniej, a to z racji wizytacji biskupiej w Jego nowej parafii, w której proboszcz zmar³ dwa tygodnie temu. Przedstawiciele wszystkich stanów - dzieci, m³odzie- y, kobiet i mê czyzn - wyg³osili s³owa podziêkowania: "...za czas spêdzony razem daj¹cy ulgê i zapomnienie, za dobro, które ksi¹dz potrafi³ znaleÿæ i obudziæ w naszych sercach, za s³owa tak proste i szczere, a zarazem tak bogate i dobre..." Równoczeœnie na tej samej uroczystej mszy œw. nast¹pi³o oficjalne wprowadzenie przez dziekana ks. J.Janiê nowego administratora - ks. Fryderyka Tarabu³y. Kap³an ten przyby³ z du ej parafii z Bielska - Bia³ej - Aleksandrowic. Trzeba tutaj wspomnieæ, e parafia giera³towicka mia³a szczêœcie w okresie powojennej historii do dobrych i pracowitych kap³anów. A byli to: ks. Andrzej Kowalczyk, ks. Jan Czapik, ks. W³adys³aw Gruszka, ks. Ryszard Matuszek. Nowemu proboszczowi trzeba yczyæ wielu si³ i zdrowia do realizacji swego powo³ania w nowej " winnicy pañskiej ". GRAG Wieœci Gminne KWIECIEÑ

3 KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH w Wieprzu świętuje swoje 60 lecie "...Tego siê nie zapomni, tego nie zatrze czas, co Ko³o tu zdzia³a³o, pozostaje wœród nas..." Tak œpiewa³ chór Jarzêbina na Jubileuszu, który 10 lutego 2007 roku zgromadzi³ w sali OSP samych znakomitych goœci, a równoczeœnie przyjació³ tego ko³a. Wszystkich zebranych serdecznie powita³a przewodnicz¹ca - Maria Æwiertka, a dalsz¹ uroczystoœæ poprowadzi³ Andrzej Mazgaj. Przybyli zaproszeni przedstawiciele powiatu: T. Kramarczyk- staro- W. W³och, so³tys - K. Herma a tak e delegacje KGW z Giera³towic, Giera³towiczek, G³êbowic, Frydrychowic, Nidku i Przybradza. Nie zabrak³o przedstawicieli innych organizacji które reprezentowali: ODR - M. Antos, Z. Oboza, OSP -B. Mokwa, SKR - T. Skowron, mleczarniê - J. Sz³apa, SGW - C. Wojewodzic. Wœród goœci byli równie dyrektorzy szkó³ i przedszkoli - A. Kamionka, K. F¹ferko, M. Jura, kierownictwo GOK - S.Babiñski i biblioteki - E.Romanowicz. Nie zabrak³o przedstawi³a obszerne sprawozdanie z dzia³alnoœci KGW, o którym poni- ej, a chwilê póÿniej wójt - pani M.Chrapek zaczynaj¹c od s³ów "Trzeba pochyliæ g³owê przed o³ta- czenie dobra na rzecz œrodowiska wyrazili wszyscy goœcie. Niezbêdnym elementem uroczystego wieczoru by³a czêœæ artystyczna. Wyst¹pi³y dzieci z sta, jego zastêpca - M. Nowak, Z. Mieszczak- Przewodnicz¹cy Rady. Gminê reprezentowali: wójt - M. Chrapek, przew. Rady Gminy - S. Wysogl¹d. Obecni byli tak e radni powiatu i gminy oraz ks. kapelmistrza - E.Bajgrowicza, lekarza wet. - R.Piêtki oraz redaktorów Gazety Krakowskiej, Kroniki Beskidzkiej i Wieœci Gminnych. Nastêpnie sekretarz Ko³a - pani S. Pustu³a rzem tradycji..." serdecznie podziêkowa³a wszystkim cz³onkiniom ko³a za ich wk³ad pracy, równoczeœnie ycz¹c dalszych sukcesów. Wspólnie z przew. Rady Gminy - panem S.Wysogl¹dem wrêczyli wyró - nienia zas³u onym paniom. Otrzyma³y je: M. Æwiertka, E. Holcman, W. Szczotka, D. Saferna, E. Mokwa, J. Mokwa, S. Pieczarka, M. Saferna, W. Madeja, T. Pasternak, B. Olszewska, M. Wêgrzyn, J. Bajgrowicz. S³owa uznania za pe³nienie niezast¹pionej roli oraz œwiad- przedszkola przygotowane przez panie B. Babiñsk¹, A. ydek, prezentuj¹c piosenki i piêkny taniec ludowy- krakowiak oraz dekoruj¹c symbolicznym sercem wszystkie cz³onkinie ko³a. Zebrani mogli zobaczyæ jeszcze inscenizacjê bajki "Kopciuszek" wykonan¹ przez uczniów ZSP nr1, a przygotowan¹ przez panie J. Kobielus, J. Æwiertniê, E. Kubarek, M. Krok oraz wys³uchaæ wi¹zanki melodii ludowych œpiewanych przez wspomniany ju chór Jarzêbina, prowadzony przez pani¹ K. Babiñsk¹-Pytel. 6 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

4 Atrakcj¹ wieczoru by³ wystêp laureata Szansy na Sukces - œpiewaj¹cego ginekologa, pana Janusza Pustu³y, który zaprezentowa³ 2 piosenki. Dope³nieniem jubileuszowej imprezy by³ uroczysty obiad, którego niew¹tpliw¹ atrakcj¹ by³ okaza³y deser - piêtrowy, œwiec¹cy tort. A póÿniej ju tylko tañce, hulanki, swawole do bia³ego rana. Jubilatki udowodni- ³y, e w zabawê potrafi¹ siê zaanga owaæ, wcale nie mniej ni w pracê w kole. Jak to siê zaczê³o? Jak potwierdzaj¹ dokumenty, dzia³alnoœæ gospodyñ z Wieprza siêga okresu miêdzywojennego. Z inicjatywy Kó³ka Rolniczego, instruktorki powiatowej S. Ka³u anki oraz oko³o 200 kobiet - KGW powsta³o w 1934 roku. Pierwsze przewodnicz¹ce - panie Waleria Jura-B¹k i Karolina Matejko wraz z grup¹ 80 cz³onkiñ rozpoczê³y aktywn¹ pracê. Z braku odpowiedniego zaplecza kursy gotowania, pieczenia czy szycia odbywa³y siê w prywatnych domach cz³onkiñ. Ju w 1938 roku w³aœnie to ko³o goœci³o uczestniczki Krajowego Zjazdu Instruktorek oraz prezesek KGW, na którym prezentowano warzywa z w³asnych, konkursowych ogródków i pokaz racjonalnego ywienia rodziny. Dziêki szkoleniom, w gospodarstwach wprowadzano hodowlê w³aœciwych ras byd³a, trzody i drobiu. Szczególnym wyzwaniem ko³a by³o zorganizowanie w czasie niw tzw. dzieciñca", czyli zajêæ i ywienia ma³ych dzieci, aby rodzice mogli spokojnie pracowaæ. Dzia³alnoœæ ko³a zosta³a przerwana przez wybuch II wojny œwiatowej, ale zaraz w 1946 roku reaktywowana. Powojenne zebranie organizacyjne wybra³o zarz¹d z przewodnicz¹c¹ pani¹ M. Ogieg³o. Dziêki aktywnym staraniom cz³onkiñ, na czele z pani¹ K. Matejko, uda³o siê uzyskaæ zgodê na otwarcie od 1 wrzeœnia 1946 roku pierwszego w gminie przedszkola. Mia³o ono pierwotnie siedzibê w Domu Katolickim, a póÿniej na tzw. Góralówce", czyli w budynku GS. Kolejne przewodnicz¹ce to - od 1951r. - Krystyna Bednarczyk, która pe³ni³a tê funkcjê 20 lat, nastêpnie Stefania Pieczarka - 5 lat, Wies³awa Szczotka - 3 lata, Janina Bajgrowicz - 25 lat, Urszula Kocemba - 1 rok. Od 2003 roku ko³o prowadzi pani Maria Æwiertka. W minionym okresie cz³onkinie ko³a zdobywa³y ró - norakie umiejêtnoœci potrzebne ka dej kobiecie. Organizowano kursy kroju i szycia, szyde³kowania, haftowania, wykonywania ko³der i kwiatów z bibu³y czy tkanin, uk³adania kompozycji kwiatowych, kursy gotowania, pieczenia, sporz¹dzania przetworów, wyrobów garma eryjnych, pokazy korzystania z nowoczesnych urz¹dzeñ gospodarstwa domowego. Dziêki zdobyciu fachowej wiedzy upowszechni³ siê postêp w gospodarstwach poprzez zak³adanie ogródków przydomowych, tuneli foliowych z upraw¹ wczesnych i ma³o znanych warzyw. Jednym z wiêkszych osi¹gniêæ ko³a by³o prowadzenie od 1970 roku zespo³owej odchowalni kurcz¹t, gêsi, indyków, kaczek. Iloœæ odchowanych sztuk wynios³a w 1988 r. nawet , co pozwoli³o, w skali województwa, zaj¹æ wysokie III miejsce. Gospodynie z Wieprza odnios³y tak e sukcesy w konkursie woj. bielskiego pod has³em Wiêcej mleka wysokiej jakoœci", w którym uzyska³y w 1977 r. I miejsce. Nie oby³o siê tak e bez obecnoœci pañ przy organizacji do ynek wiejskich, gminnych czy nawet powiatowych po³¹czonych z wystawami warzyw, kwiatów, produktów mlecznych, zwierz¹t hodowlanych. W barwnym korowodzie, nios¹c w³asnorêcznie upleciony wieniec, upieczony chleb œpiewa³y na mszy œwiêtej do ynkowej pieœni dziêkczynienia za plony. Jak jest obecnie? W dalszym ci¹gu cz³onkinie ko³a podtrzymuj¹ dziedzictwo kulturowe wsi, szerz¹c obrzêdy i tradycje ludowe poprzez udzia³ w Konkursach Potraw Regionalnych -Wigilijnych i Wielkanocnych organizowanych przez Stowarzyszenie Gospodyñ Wiejskich w Andrychowie. Ju dwukrotnie Wieprz by³ gospodarzem takich konkursów, w roku 2002 i 2006 wziê³o w nich udzia³ ponad 20 kó³ ziemi wadowickiej. Rokrocznie od 1998r. KGW by³o uczestnikiem obchodów Dni Wsi Powiatu, prezentuj¹c regionalne jad³o i napitki. Dla zdobycia funduszy panie organizowa³y zabawy karnawa³owe, op³atkowe, loterie fantowe czy festyny, a uzyskany dochód przeznacza³y na funkcjonuj¹c¹ wypo yczalniê naczyñ na 150 osób. Przy okazji do ynek w 1996 roku zrodzi³ siê pomys³ utworzenia istniej¹cego nadal chóru Jarzêbina", który zrzesza wiele cz³onkiñ KGW, a urozmaica swoim œpiewem prawie wszystkie imprezy wiejskie. I chocia ko³o liczy³o kiedyœ nawet 130 osób, a obecnie tylko 50 - to i tak dalej zapa³u do pracy nie brakuje. Sk³ad obecnego Zarz¹du: przewodnicz¹ca - Maria Æwiertka zastêpca - Gra yna Mrowiec skarbnik - Janina Rola sekretarz - Stanis³awa Pustu³a kronikarz - Aneta Æwiertka cz³onkinie zarz¹du - Barbara M³odzik, Salomea Gibas Komisja Rewizyjna - Janina Bajgrowicz, Barbara Serwin, Maria Boba "...Tego siê nie zapomni, tego nie zatrze czas, co Ko³o bêdzie robiæ, zale y tylko od WAS..." Dalszych sukcesów w pracy KGW yczy redakcja. Wieœci Gminne KWIECIEÑ

5 Dzień Seniora Frydrychowice Przybradz Frydrychowice Przybradz Giera³towice Wieprz Giera³towice Wieprz 8 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

6 W tym roku cykl zebrañ wiejskich w naszej Gminie rozpocz¹³ siê od zebrania sprawozdawczo -wyborczego w Giera³towiczkach. W niedzielê, tj. 4 lutego 2007 roku, Dom Ludowy w Giera³towiczkach wype³ni³ siê zainteresowanymi mieszkañcami. W przewa aj¹cej liczbie byli to mê czyÿni, a tylko ok. 20% to kobiety, g³ównie te nale ¹ce do Ko³a Gospodyñ Wiejskich i to one, zapewne przy wspó³pracy so³tysa, ugoœci³y zebranych ciastkami, kanapkami oraz herbat¹ i kaw¹. Po stwierdzeniu prawomocnoœci zebrania (spoœród 352 osób uprawnionych do g³osowania by³y obecne 44 osoby) so³tys wsi, pan Jan Wójcik rozpocz¹³ zebranie przywitawszy goœci, czyli pani¹ wójt Ma³gorzatê Chrapek, dyrektora Gminnego Oœrodka Kultury pana Stanis³awa Babiñskiego, dyrektora Zespo³u Szkolno-Przedszkolnego w Giera³towicach pana Krzysztofa Putka, a tak e pracowników Urzêdu Gminy: pani¹ Marzenê Mazgaj i pana Szymona Boguniê oraz wszystkich, doœæ licznie przyby³ych zebranych. Po odczytaniu planu zebrania przyst¹piono do wyboru przewodnicz¹cego, którym bezkonkurencyjnie i jednog³oœnie zosta³ so³tys Jan Wójcik. W zasadniczej czêœci zebrania nast¹pi³o odczytanie sprawozdania z minionej czteroletniej kadencji so³tysa i Rady So³eckiej, w której sk³ad wchodzili Barbara BliŸniak, Andrzej Lichañski, Lech M³ynarski, Ryszard Cieœlik i Józef Krupnik. Najwa niejsze dzia- ³ania, które zosta³y z powodzeniem zrealizowane to: wykonanie nak³adki asfaltowej od parku w stronê Piotrowic oraz od pana Rokity do p. Kutki; z rekultywacji wykonana zosta³a droga w stronê lokalnego lotniska oraz od wie- y ciœnieñ w kierunku pana Domidra; bie ¹ce remonty dróg gmin- SPRAWY WSI A KABARET, czyli o zebraniu wiejskim w Gierałtowiczkach nych na terenie so³ectwa, odœnie anie prace w Domu Ludowym w Giera³towiczkach: malowanie dachu i pomieszczeñ, budowa kominka, czêœciowa wymiana okien dba³oœæ o las: nowe nasadzenia, pielêgnacja m³odzików, zabezpieczanie sadzonek przed zim¹, usuwanie posuszu i wywrotów, utrzymanie dróg przeciwpo arowych oraz wiele innych prac, równie spo³ecznych, których nie sposób wymieniæ. Nie uda³o siê tylko, mimo wysi³ków, zakoñczyæ budowy fragmentu chodnika na zakrêcie ko³o pana Cieœlika, ale jest du a szansa, e zostanie to zrealizowane w tym roku. Po odczytaniu sprawozdania so³tysa g³os zabra- ³a pani wójt, która podziêkowa³a za bardzo dobr¹ pracê so³tysowi i Radzie So³eckiej oraz nakreœli³a zadania i plan bud etowy na bie ¹cy rok, ze szczególnym uwzglêdnieniem budowy oczyszczalni œcieków. Nastêpnie g³os zabra³ pan Babiñski, który krótko omówi³ kszta³t robót w Domu Ludowym w Giera³towiczkach (dokoñczenie wymiany okien, remont kuchni) i nakreœli³ plan najbli szych imprez kulturalnych. Po nim g³os zabra³ pan Krzysztof Putek, podziêkowa³ so³tysowi i mieszkañcom za pomoc w rozbudowie szko³y i apelowa³ o dalsz¹ wspó³pracê. Wreszcie g³os zabra³a radna Rady Gminy minionej kadencji, pani Barbara BliŸniak, która gor¹co podziêkowa³a wszystkim za wspó³pracê i wsparcie podczas ostatnich czterech lat oraz za oddane na ni¹ g³osy w jesiennych wyborach, a tak e zapewni³a o dalszym jej zaanga owaniu na rzecz wsi. Niestety, przez uchwalenie zmian w Ordynacji Wyborczej, wieœ Giera³towiczki ma wspólnych dwóch radnych wraz z Giera³towicami, a w konsekwencji wyborów nie ma w obecnej Radzie Gminy reprezentanta Giera³towiczek, co po raz kolejny wznieci³o dyskusje, jak mo na by³o do tego dopuœciæ. Na szczêœcie so³tys uci¹³ wszelkie spory stwierdzeniem, e nic nie stoi na przeszkodzie, aby w nastêpnej kadencji dwóch radnych by³o w³aœnie z Giera³towiczek. Nastêpnie dyskusja przesz³a na dy urne tematy, czyli naprawy dróg (apel o przyczepê gryzu do bie ¹cych wype³nieñ dziur na drodze na Pastewniku, o nak³adkê asfaltow¹ przy panu Domidrze), naprawy mostków ( powiêkszaj¹ca siê dziura w mostku przy pani Chorabik), oœwietlenie na drodze przy parku,(spierano siê, kto ma remontowaæ drogê zniszczon¹ przez ciê kie samochody je d ¹ce do lasu), niedokoñczony chodnik przy panu Cieœliku, chuligañstwo wœród m³odzie y i policja na drogach. Rozmowy by³y raz powa ne, a raz zabawne, tak, e na koniec pani wójt stwierdzi³a, e powinien powstaæ tu kabaret G³ówne wnioski spisywa³a wybrana wczeœniej Komisja Wniosków w sk³adzie: Teresa Kukie³a, Tytus Kutka, Andrzej Cieœlik. Po burzliwej dyskusji przyst¹piono do g³osowania nad udzieleniem absolutorium so³tysowi wsi i Radzie So³eckiej. Wziê³y w nim udzia³ 44 osoby, za oddano 42 g³osy, 2 osoby siê wstrzyma³y, przeciw nikt nie g³osowa³. Nastêpnie przyst¹piono do najwa niejszego punktu zebrania, tj. wyborów nowego so³tysa i Rady So³eckiej. W tym celu powo³ano Komisjê Wyborcz¹ w sk³adzie: Helena Cieœlik, Gra yna Odrobina, Anna Krupnik, a nastêpnie przyst¹piono do zg³aszania, najpierw kandydatów do Rady So³eckiej zg³oszono ich 11, a w drugiej kolejnoœci kandydatów na so³tysa zg³oszono tylko jednego kandydata, 52 letniego rolnika Jana Wójcika, doœwiadczonego i kompetentnego so³tysa wsi dwóch ostatnich kadencji. Pracownik Urzêdu Gminy wydrukowa³ karty do g³osowania: osobno na so³tysa, osobno do Rady So³eckiej. G³osowanie i liczenie g³osów odby- ³o siê sprawnie, po czym uroczyœcie odczytano wyniki. Cz³onkami Rady So³eckiej zostali wybrani: 1.Barbara BliŸniak 2.Andrzej Lichañski 3.Ryszard Cieœlik 4.Kazimierz Makuch 5.Lech M³ynarski Natomiast so³tysem wsi Giera³towiczki z 98% poparciem, na trzeci¹ kadencjê zosta³ wybrany Jan Wójcik Gratulacje!!! W przeprowadzonych g³osowaniach przyjêto tak e proponowane wnioski oraz podjêto uchwa³y w sprawie: - Planu Rozwoju Giera³towiczek na lata Wykonania nak³adki asfaltowej na drodze ko³o p. Domider - Instalacji 6 lamp oœwietleniowych w stronê parku Na tym zebranie zakoñczono. Tekst i zdjêcie TerQ Wieœci Gminne KWIECIEÑ

7 Zebranie wiejskie sprawozdawczo wyborcze w Gierałtowicach Dnia r. do sali WDK przyby³o 71 mieszkañców oraz pani wójt M. Chrapek z pracownikami urzêdu gminy. Zebranie prowadzi³ pan S. Babiñski, a sprawozdanie za okres ostatniego roku przedstawi³a pani so³tys M. Huczek. Przypomnia³a w nim podstawowe liczby - wieœ liczy 1231 mieszkañców, ma 948 ha powierzchni - oraz wykonane zadania - modernizacjê Zespo³u Szkolnego, Oœrodka Zdrowia, drogi na tzw. Zagrody, pomalowanie dachu na kaplicy na cmentarzu i inne. Wszyscy Ich znamy, podziwiamy za kunszt literacki, kompozytorski, ale nie wszyscy wiedz¹ zapewne, e Boles³aw Prus organizowa³ kolonie letnie dla dzieci z ubogich rodzin, Henryk Sienkiewicz i Jan Ignacy Paderewski za³o yli sanatorium gruÿlicze w Zakopanem to krótka refleksja nad przesz³oœci¹. By wiedzieæ, co chcemy robiæ w przysz³oœci, musimy znaæ wzory przedsiêbiorczoœci, bêd¹ce niejako zapalnikami ekonomii spo³ecznej. Dziêki inicjatywie wielu osób, które z ca³ego serca pragnê³y podaæ pomocn¹ d³oñ ludziom najbardziej pokrzywdzonym przez los i wykluczonym spo³ecznie, za³o one zosta- ³o 3. wrzeœnia 2004 roku Stowarzysze- Nastêpnie odby³y siê wybory so³tysa. Kontrkandydatów nie by³o. Pani M. Huczek w wyniku tajnego g³osowania otrzyma³a 57 g³osów. Do sk³adu Rady So³eckiej weszli ponownie panowie: S. Babiñski, A. Wo³ek, L. Gliwa, M. Babiñski, T. Wolas oraz nowy kandydat S. Cieœlik. Wójt gminy przedstawi- ³a w swoim wyst¹pieniu m.in. plany na 2007 rok dotycz¹ce dalszej modernizacji Oœrodka Zdrowia, rekultywacji dróg rolnych, projektu sali gimnastycznej, chodnika. W zebraniu g³os zabrali J. Zimnal, M. Michalczyk, J. Górkiewicz oraz S. Mejza. G³ównymi tematami by³a oczyszczalnia i kanalizacja wsi i gminy, stan drogi nr 781 Andrychów - Zator. Praca zamiast zasiłku nie Pomocy Bezrobotnym i Ich Rodzinom NADZIE- JA w Wieprzu. G³ównym celem dzia³añ jest walka z bezrobociem i jego skutkami: marginalizacj¹ spo³eczn¹, wyuczon¹ bezradnoœci¹, ubóstwem. Promuje równie idee ekonomii spo³ecznej, podejmuje inicjatywy zwi¹zane z problemami szeroko rozumia- GRAG nych uzale nieñ oraz dba o rozwój dzia³alnoœci wychowawczo kulturalnej wœród mieszkañców Gminy. Do spo³ecznych akcji Stowarzyszenia opartych na wolontariacie mo na zaliczyæ wiele akcji: zbiórkê paczek miko³ajkowych dla najubo szych dzieci, Wakacje Inaczej zwiedzanie Krakowa, zamku na Lipowcu, organizacjê Wielkiej Orkiestry Œwi¹tecznej Pomocy w Gminnym Domu Kultury w Wieprzu, stoisko œwi¹teczne z rêkodzie³ami wykonanymi przez podopiecznych firmy spo³ecznej, istniej¹cy od niedawna Klub Kulinarnego Podró nika. Dziêki mo liwoœci korzystania z funduszy strukturalnych do walki z bezrobociem po wejœciu Polski do Unii Europejskiej, przy Stowarzyszeniu powsta³a ca³kiem nowa komórka pomocy. Pomys³em na przeciwdzia- ³anie d³ugotrwa³emu bezrobociu i wykluczeniu spo- ³ecznemu s¹ nowe formy zatrudnienia realizowane w³aœnie w Centrum Szkoleniowo-Doradczym z firm¹ spo³eczn¹ wielobran- ow¹ w ramach projektu: AKADEMIA PRZEDSIÊ- BIORCZOŒCI. Rozwój alternatywnych form zatrudnienia, którego administratorem jest Regionalny Oœrodek Polityki Spo- ³ecznej w Krakowie. Pozostali polscy partnerzy projektu to gminy: Mogilany i Wieprz, Krakowska Fundacja Hamlet, Wojewódzki Urz¹d Pracy w Krakowie Ma³opolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Uniwersytet Jagielloñski, Ma³opolski Zwi¹zek Pracodawców. Natomiast partnerzy zagraniczni to: 10 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

8 Emerging Economy z Belgii (organizacja wiod¹ca: De Punt), SEASY z Wielkiej Brytanii (organizacja wiod¹ca: SCEDU). Celem Partnerstwa jest rozwój modelowych form zatrudnienia socjalnego i wspieranego dla osób d³ugotrwale bezrobotnych oraz niepe³nosprawnych w oparciu o mo liwoœci lokalnego rynku pracy. W Centrum Szkoleniowo Doradczym z firm¹ spo³eczn¹ wielobran ow¹ zatrudnienie znalaz³o dwanaœcie osób posiadaj¹cych status osoby d³ugotrwale bezrobotnej oraz bêd¹cych jednoczeœnie podopiecznymi Gminnego Oœrodka Pomocy Spo³ecznej. Osoby te pracuj¹ w trzech bran- ach: porz¹dkowej, opiekuñczej i cateringowej, œwiadcz¹c wszelakiego rodzaju us³ugi lokalnej spo- ³ecznoœci. G³ówn¹ jednak barier¹ dla rozwoju i œwiadczenia us³ug na szerszym rynku jest brak pojazdu do przewozu osób i sprzêtu potrzebnego do wykonywania zleconych us³ug. Zakup samochodu nie jest kosztem kwalifikowanym, a na jak¹kolwiek formê leasingu Stowarzyszenia nie staæ. Dlatego te usilnie poszukuje osoby, która by³aby w stanie oddaæ w dzier awê samochód. Dziêki temu Projektowi powsta³ równie nowy zawód w Polsce Trener Zatrudnienia Wspieranego. Odpowiedzialnym za opracowanie modelu TZW by³ Wojewódzki Urz¹d Pracy w Krakowie. Podstawowym celem tego stanowiska jest pomoc w reintegracji spo³ecznej i zawodowej osób d³ugotrwale bezrobotnych i wykluczonych spo³ecznie. Trener - poprzez odpowiednie motywowanie, aktywizacjê i wsparcie - przywraca im umiejêtnoœci funkcjonowania na wolnym rynku pracy. TZW pos³uguje siê w swojej pracy metod¹ coachingu. Ogólnym celem coachingu jest wsparcie osoby w jej rozwoju zawodowym, pomoc w stawaniu siê tak¹, jak¹ chce siê staæ poprzez wykszta³cenie konkretnych umiejêtnoœci. TZW stosuj¹c metodê job coaching`u prowadzi bezrobotnego od okresu bezrobocia, poprzez pracê w firmie spo- ³ecznej wielobran owej, a do pierwszego okresu pracy w firmie komercyjnej. Jego rol¹ jest jak najlepsze poznanie osoby wspieranej. Wa ne jest, by razem z osob¹ wspieran¹ potrafi³ okreœliæ, w jakim punkcie siê znajduj¹ i dok¹d zmierzaj¹, wspólnie poszukuj¹c mo liwych rozwi¹zañ. Stanowi ogniwo w kontaktach swoich klientów z potencjalnymi pracodawcami i aktywnie anga uje siê w poszukiwanie miejsc pracy dla osób, którym udziela wsparcia. Trener musi poznaæ równie potrzeby ewentualnego pracodawcy, jego oczekiwania. Kieruj¹c siê zebran¹ wiedz¹, musi staraæ siê jak najlepiej dopasowaæ osobê wspieran¹ do potrzeb pracodawcy. Jest niejako wentylem bezpieczeñstwa. Polecaj¹c pracownika rêczy za niego i w razie wynik³ych problemów stara siê pomóc w ich rozwi¹zaniu. Istnieje równie mo liwoœæ podniesienia umiejêtnoœci i przekwalifikowania osoby wspieranej dla potrzeb stanowiska pracodawcy poprzez szereg kursów, szkoleñ, jakimi dysponuje Centrum Szkoleniowo Doradcze. Trener Zatrudnienia Wspieranego opiera siê na wspó³pracy z doradc¹ zawodowym, psychologiem, menad erem spo³ecznym, mena erem projektu raz trenerami zawodu -brygadzistami bran y cateringowej, porz¹dkowej i opiekuñczej. Od sierpnia 2006 roku dwóch Trenerów Zatrudnienia Wspieranego Stowarzyszenia Pomocy Bezrobotnym i Ich Rodzinom Nadzieja pomog³o znaleÿæ i podj¹æ pracê siedmiu osobom na otwartym rynku pracy w firmach komercyjnych. Ludzie ci ewaluowali na nowo w firmie spo³ecznej wielobran owej, przy wsparciu wielu osób po kilkuletnim okresie bezrobocia weszli w rytm rynku pracy. Antidotum na ubóstwo to praca, nie bierny i niemobilizuj¹cy zasi- ³ek z opieki spo³ecznej. Dlatego te ekonomia spo³eczna jest odpowiedzi¹ ze strony Stowarzyszenia na rosn¹c¹ dysproporcjê miêdzy bogatymi i biednymi. W centrum stawiaj¹ dobro spo³eczeñstwa, czyli cz³owieka nie zysk. Jest alternatyw¹ dla otwartego rynku, który dla wielu pozostaje zamkniêty. Jerzy Herma Wieœci Gminne KWIECIEÑ

9 ŚWIĘTO PATRONA WŁADYSŁAWA BRONIEWSKIEGO W ZSP W PRZYBRADZU Uczyli mnie polskiej mowy ludzie st¹d. Poszum od morza surowy. Uczy³ mnie polskiej mowy d¹b /W. Broniewski Wis³a fragm./ Ka dego roku, w rocznicê œmierci poety W³adys³awa Broniewskiego, organizujemy w naszej szkole uroczystoœæ poœwiêcon¹ jego pamiêci. 10 tego lutego 2007 r. minê³a 45 rocznica jego œmierci. W tym roku DNIEM PA- TRONA by³ dzieñ 6 marca. W³adys³aw Broniewski jest patronem naszej szko³y od 1971 roku. Uroczystoœæ rozpoczêliœmy od odœpiewania hymnu pañstwowego. Nastêpnie uczennica kasy II gimnazjum Syl- wia Latocha odczyta³a wiersz, który napisa³a na tê okazjê. Uczniowie klas I-III szko³y podstawowej zaprezentowali przygotowane pod okiem wychowawczyñ / Miros³awy Grabowskiej, Wies³awy P³onki oraz Krystyny Rakoczy / inscenizacje wybranego wiersza W³adys³awa Broniewskiego. Z kolei uczniowie klas IV VI szko³y podstawowej oraz gimnazjaliœci brali udzia³ w: Konkursie wiedzy o patronie szko³y, w którym mieli mo liwoœæ wykazaæ siê szerok¹ wiedz¹ o yciu i twórczoœci W³adys³awa Broniewskiego. Wœród klas IV-VI zwyciê y³a klasa VI, a w gimnazjum klasa I. Uczniowie z klasy I i II SP podczas prezentacji Nastêpnie rozstrzygniêto konkurs plastyczny klas I- III szko³y podstawowej na temat: Najciekawsza ilustracja do wybranego wiersza W³adys³awa Broniewskiego. Oto zwyciêzcy : miejsce I -Dominika Niemiec kl. III oraz Magdalena Warmuz kl. II, miejsce II - Klaudia Jarosz kl. I, miejsce III - ukasz Sowidzki kl. I, wyró nienia : Daniel Kukie³a kl. II oraz Julita Szatan kl. I. Na zakoñczenie wrêczono nagrody w konkursie na portret patrona. Otrzymali je: Szymon Dziubany kl. V, Szymon Jerdanek kl. V, Karolina Wenda kl. V. Zwyciêzcy wszystkich konkursów otrzymali nagrody ksi¹ kowe, s³odycze i okolicznoœciowe dyplomy. Uroczystoœæ by³a wyj¹tkowym prze yciem dla uczniów. Bli ej poznali sylwetkê i twórczoœæ poety oraz ciekawostki z nim zwi¹zane. Nale y uczyæ m³odzie szacunku dla dorobku literackiego poetów i pisarzy polskich. Uczyæ tego, co dobre, piêkne i wartoœciowe. Dobrze, by uczniowie znali fakty historyczne, by wpajaæ im koniecznoœæ w³aœciwej postawy i mi³oœci do Ojczyzny, uczyæ patriotyzmu. W sytuacji, gdy wielu m³odych ludzi opuszcza Polskê w poszukiwaniu lepszego ycia, gdy tak trudno o autorytety dla m³odego cz³owieka, warto przypominaæ to, co dobre, bowiem pamiêæ o w³asnych korzeniach jest najwa niejsza, by nie zatraciæ poczucia to samoœci. Jak e przemawiaj¹ do nas s³owa poety: Uczyli mnie polskiej mowy ludzie st¹d. Poszum od morza surowy. Uczy³ mnie polskiej mowy d¹b. Uroczystoœæ mia³a charakter multimedialny i zosta³a przygotowana we wspó³pracy pañ: El biety Adamek, Bernadety Chrapek oraz pana Krzysztofa Romanika nauczyciela informatyki. Z tej okazji nawi¹zaliœmy kontakt z wnuczk¹ poety pani¹ Ew¹ Zawistowsk¹, która przekaza- ³a nam wiele cennych materia³ów o W³adys³awie Broniewskim. El bieta Adamek nauczyciel ZSP w Przybradzu Uczniowie podczas Konkursu Wiedzy o Patronie Uczniowie klasy III SP podczas prezentacji Wrêczenie nagród w konkursie 12 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

10 100 LECIE SZKOŁY W PRZYBRADZU Wykszta³cenie to dobro, którego nic nie jest w stanie nas pozbawiæ W tym roku obchodzimy jubileusz 100-lecia istnienia szko³y w Przybradzu. Pamiêæ o tym, co by³o oraz troska o jak najlepsz¹ przysz³oœæ, zobowi¹zuje do uczczenia rocznicy i przypomnienia pamiêci tych, którzy tworzyli jej historiê. Szko³a w Przybradzu nosi nazwê: Zespó³ Szkolno Przedszkolny im. W³adys³awa Broniewskiego i tworz¹ go: przedszkole, szko³a podstawowa i gimnazjum. Dyrektorem szko³y jest mgr Bogus³aw Zawierucha. W szkole pracuje 16- tu nauczycieli. Od prawie stu lat iloœæ uczniów w szkole oscyluje w granicach osób. Szko³a têtni³a i têtni yciem. Uczniowie bior¹ udzia³ w wielu olimpiadach, konkursach oraz projektach ogólnopolskich, w których osi¹gaj¹ sukcesy. Szczególnie ciesz¹ wysokie wyniki uczniów w zewnêtrznym egzaminie gimnazjalnym. W szkole dzia³a wiele organizacji: Samorz¹d Uczniowski, PCK, Spó³dzielnia Uczniowska. Wydawana jest gazetka szkolna KLEKS. Prê - nie dzia³a Szkolny Klub Europejski EURO-PLANE- TA. Przez wiek dzieje szko³y splata³y siê z zawirowaniami historii Polski i œwiata. Zmiany ustroju, wojny, i inne wydarzenia historyczne wp³ywa³y na oblicze naszej szko- ³y. Dziœ dziêki zapiskom kronikarskim mo emy odtworzyæ wydarzenia minionego stulecia. Pocz¹tki szko³y w Przybradzu siêgaj¹ roku W latach szko³a w Przybradzu istnia³a tylko zim¹. Uczy³ w niej gminny pisarz Piotr Spisak. Szko³a mieœci³a siê w domu wójta Józefa Chwa³ka. W 1908 r. powsta³a jednoklasowa szko³a ludowa. Lekcje odbywa³y siê w izbie wynajêtej od Antoniny Leœniak i Józefa Chwa³ka. W 1912 r. przyst¹piono do budowy szko³y. Ju w paÿdzierniku nastêpnego roku odby- ³a siê uroczystoœæ oddania i poœwiêcenia nowego budynku. Po zakoñczeniu I wojny 1912 r r. Pracownia informatyczna obecnie Szko³a obecnie œwiatowej szko³ê ludow¹ przekszta³cono na 7-letni¹ szko³ê powszechn¹. Funkcjonowa³a ona równie w czasie II wojny œwiatowej. Z zachowanych dokumentów wynika, e w roku szkolnym 1942/1943 do klasy III i IV /Menader/ uczêszcza³o 60 uczniów. Od 1947 r. uczniowie klasy siódmej uczêszczali do szko³y powszechnej we Frydrychowicach. W nastêpnych latach szko³a w Przybradzu ponownie by³a szko³¹ siedmioklasow¹. W roku szkolnym 1951/ 1952 pracê nauczycielsk¹ podj¹³ Stanis³aw Zawierucha, a z dniem 1 XI 1953 roku zosta³ kierownikiem szko³y. Funkcjê tê- a nastêpnie dyrektora - pe³ni³ przez 34 lata. W styczniu 1958 r. zawi¹za³ siê Komitet Budowy Szko³y w Przybradzu, w rok póÿniej nast¹pi³a uroczystoœæ wmurowania kamienia wêgielnego pod budowê nowej szko³y. Rok 1959 to tak e pocz¹tek powstania Pañstwowego Przedszkola w Przybradzu. Znalaz³o ono swoje miejsce w budynku dworskim pañstwa Smolarskich. 1 IX 1961 r. oddano do u ytku now¹, piêkn¹ szko³ê. Star¹ czêœæ wyremontowano i oddano dla Pañstwowego Przedszkola, zaœ budynek, gdzie wczeœniej mieœci³o siê przedszkole, kierownik przeznaczy³ na mieszkania dla nauczycieli. Od roku szkolnego 1966/1967 wprowadzono ósm¹ klasê. W 1975 powsta³ hymn szko³y. W roku 1987 na zas³u on¹ emeryturê przeszed³ dyrektor Stanis³aw Zawierucha, po nim funkcjê tê przej¹³ mgr Bogus³aw Zawierucha. Rok szkolny 1997/ 1998 to nowy rozdzia³ w historii szko³y. Jest to pocz¹tek rozbudowy szko³y. To tak e czas reformy oœwiaty. We wrzeœniu 1999 r. w naszej placówce powsta³a klasa gimnazjalna. Szko³a w Przybradzu, pocz¹wszy od 1907 roku, ci¹gle siê rozwija. Kolejni kierownicy a póÿniej dyrektorzy wk³adali wiele serca i pracy w rozwój placówki. Z pewnoœci¹ nie uda- Wieœci Gminne KWIECIEÑ

11 ³oby siê tego osi¹gn¹æ, gdyby nie wsparcie i ofiarna pomoc mieszkañców, którzy uczestniczyli przy ka dej rozbudowie czy remontach. Wspierali j¹ tak e poprzez dobrowolne sk³adki oraz pozyskiwanie œrodków finansowych z tradycyjnych ju zabaw karnawa³owych. Sakrament dojrza³oœci chrzeœcijañskiej Bierzmowanie to wa ny sakrament, w którym Duch Œwiêty umacnia chrzeœcijanina w jego wierze. Sakramentu tego udziela siê dorastaj¹cej m³odzie y podczas uroczystej mszy œwiêtej. Bierzmowani wybieraj¹ sobie nowe imiê, zwykle któregoœ ze œwiêtych, aby by³ ich nowym patronem. Kandydaci do bierzmowania wybieraj¹ sobie równie œwiadka. Przygotowuj¹ siê do tego sakramentu przez nauki, skupienie, modlitwê i sakrament pokuty. Kiedy te warunki zosta³y spe³nione przez 97 gimnazjalistów, do koœcio³a pod wezwaniem œw. Marcina w Giera³towicach przyby³ ks. biskup Tadeusz Rakoczy, Ordynariusz Diecezji Bielsko- ywieckiej. Pieœni¹ B¹dŸ pozdrowiony goœciu nasz witali go niezwykle uroczyœcie zgromadzeni w œwi¹tyni parafianie w dniu 24 lutego 2007 roku. Biskup po wyg³oszeniu s³owa Bo ego udzieli³ sakramentu bierzmowania zgromadzonej m³odzie y i poœwiêci³ krzy e - drogowskazy na ich przysz³e ycie. Uroczystoœæ ta z pewnoœci¹ na d³ugo pozostanie w sercach parafian, a szczególnie m³odzie y umocnionej Duchem Œwiêtym. Niedziela, 25 lutego Dla ksiêdza biskupa Tadeusza Rakoczego niedziela ta by³a pracowitym dniem. Od rana g³osi³ s³owo Bo e Szko³a wyros³a ze œrodowiska i s³u y mu od wieku. Uczêszczali do niej w wiêkszoœci rodzice i dziadkowie. Szko³a równie yje sprawami œrodowiska lokalnego. Uczniowie wraz z nauczycielami przygotowuj¹ przedstawienia dla mieszkañców wsi, które wystawiaj¹ w Domu Stra aka, kaplicy lub w szkole. Mieszkañcy zaœ licznie uczestnicz¹ we wszystkich dzia³aniach podejmowanych przez szko³ê. Nasza placówka stawia przed sob¹ powa ne zadania dydaktyczne i wychowawcze. Pragniemy wspieraæ wszechstronny rozwój WIZYTACJA GIERAŁTOWICKIEJ PARAFII I SZKOŁY dla licznie zgromadzonych wiernych, szczególnie kierowa³ je do ma³ onków z mniejszym lub wiêkszym sta em ma³ eñskim. Po mszach œw. spotka³ siê z Ró ami, ministrantami i schol¹. Odwiedzi³ chorego, a na specjalnym nabo eñstwie udzieli³ b³ogos³awieñstwa ma³ym dzieciom. O godzinie biskupa w koœciele przywita³a m³odzie, która z tej okazji przygotowa³a wielkopostne przedstawienie. Ju o Jego Ekscelencja modli³ siê wraz z ksiêdzem proboszczem i parafianami na cmentarzu. Wzi¹³ te udzia³ w Gorzkich alach, a na zakoñczenie wizytacji parafii spotka³ siê z cz³onkami Akcji Katolickiej i Rad¹ Parafialn¹. Biskup w szkole W œrodê, 28 lutego biskup Diecezji Bielsko- ywieckiej wizytowa³ szko³ê. Poprzednia wizytacja mia³a miejsce 10 lat wczeœniej, dlatego dla wszystkich by³a wielkim prze yciem. Odœwiêtnie ubrani uczniowie powitali Ksiêdza Biskupa œpiewem, yczeniami i kwiatami. Z kolei m³odzie zaprezentowa³a program teatralno- muzyczny ukazuj¹cy, e pokusy tego œwiata mo na zwalczyæ, jeœli uwa nie ws³uchuje siê w s³owo Bo e. Do zgromadzonej na sali dziatwy szkolnej biskup wyg³osi³ kazanie. Mówi³ o tym, co dla uczniów wa ne- o ich edukacji. Przekonywa³, e musz¹ do szko- ³y ustosunkowaæ siê pozytywnie, musz¹ chcieæ umieæ, chcieæ potrafiæ i chcieæ zrozumieæ. Powinni pamiêtaæ, e adna chwila w murach szko³y nie powtórzy siê, nie nale y jej wiêc marnowaæ. Kto od poniedzia³ku do pi¹tku myœli tylko o sobocie i niedzieli, z pewnoœci¹ marnuje w szkole czas. Uprzytomni³ uczniom, e ich ycie musi mieæ cel - tym celem obecnie jest zdobycie wiedzy, ale nie dla ocen, œwiadectwa, ale dla nich samych. Biskup mówi³ te, e najwiêkszymi wrogami ucznia s¹ niewiedza i ignorancja. Przypomnia³ równie, uczniów, by w przysz³oœci byli wzorowymi obywatelami Polski i zjednoczonej Europy. Uroczyste obchody 100 lecia szko³y zosta³y zaplanowane na czerwiec 2007r. El bieta Adamek nauczyciel ZSP w Przybradzu e wszyscy yjemy dla Boga i wed³ug Jego zasad powinniœmy postêpowaæ. Jeœli bêdziemy walczyæ ze z³em poczujemy wewnêtrzn¹ radoœæ istnienia. Zwróci³ te uwagê uczniom, e praca wykonywana z poœwiêceniem daje du o radoœci. Powiedzia³: Jeœli œpiewacie, ale nie kochacie waszego œpiewu, to œpiew ten nie trafi do niczyjego serca. Na koniec Jego Ekscelencja yczy³ wszystkim uczniom sukcesów, dobrze wykonanych zadañ i by byli radoœci¹ rodziców, wychowawców i samego Boga. Uczniowie, zw³aszcza klas starszych, wys³uchali s³ów biskupa z wielk¹ uwag¹ i z pewnoœci¹ trafi³y one do ich sumienia. Z kolei biskup zagoœci³ w przedszkolu, a potem spotka³ siê ze wszystkimi pracownikami szko³y. Rozmawia³ o problemach szko³y, nauczycieli i uczniów. Okaza³ siê cz³owiekiem yczliwym i otwartym. Podziêkowa³ za mi³e przyjêcie przedstawicielkom Komitetu Rodzicielskiego mówi¹c, e w yciu powinien byæ czas na wszystko, równie na wspólne spo ycie posi³ku i rozmowy. By³, jak stwierdzi³ obecny równie w szkole ksi¹dz proboszcz, zadowolony z wizyty. Odjecha³, dziêkuj¹c za zaproszenie na 100-lecie giera³towickiej placówki. Ma³gorzata Wêgrzyn 14 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

12 Rozmowa z Kierownikiem Gminnego Zakładu Wodociągów panem Mieczysławem Pabisiem Od jak dawna pracujê Pan w Gminnym Zak³adzie Wodoci¹gów? Jak bardzo zmieni³ siê w okresie Pana pracy system wodoci¹gowy? -Do pracy w Wieprzu namówi³ mnie ówczesny w³odarz gminy pan Stefan Komendera w po³owie 1991 roku. Z dniem 1 sierpnia zosta³ powo³any Gminny Zak³ad Wodoci¹gów. Pocz¹tki tworzenia zak³adu by³y trudne, zaczynaliœmy od przys³owiowego zera, nie maj¹c siedziby, œrodków, pracowników. Przyjêta od wojewody infrastruktura wodoci¹gowa maj¹tkowo by³a bardzo uboga. Wodoci¹gi funkcjonowa³y tylko w znacznej czêœci Wieprza oraz Giera³towicach - Sikorze. Gmina w chwili przyjêcia posiada³a tylko 46 km sieci wodoci¹gowej i 37 km przy³¹czy do 810 gospodarstw. 95 % wody dostarczonej odbiorcom pochodzi³o z gminy Andrychów. W czasie tworzenia zak³adu województwo przekaza³o gminie rozpoczêt¹ inwestycjê tj. wodoci¹g w Giera³towicach ze stacj¹ uzdatniania wody, ujêciem i zbiornikiem wie owym. Gminne zasoby wodne zosta³y w³¹czone do eksploatacji koñcem 1993 r. W tym okresie, równolegle obok gminnej inwestycji, zaczê³y dzia³aæ spo³eczne komitety budowy wodoci¹gów w poszczególnych so³ectwach. Po Giera³towicach, wodoci¹gi kolejno powstawa³y we Frydrychowicach, G³êbowicach, Przybradzu i Nidku. Budowano du o i tanio - z uwagi na ogromne zaanga- owanie mieszkañców, zw³aszcza przy budowie przy³¹czy, rêcznych robotach ziemnych, pracach transportowo- magazynowych. By³ to okres, gdy ceny wody, zgodnie z prawami gospodarki rynkowej, zaczê³y istotnie rosn¹æ. Nie by³o innego wyjœcia, tylko nale a³o podj¹æ dzia³ania, aby jak najszybciej uniezale niæ siê od dostawcy wody z Andrychowa. Pamiêtam, e przez jakiœ czas cena zakupu hurtowego by³a wy sza od stawki obowi¹zuj¹cej naszych odbiorców. W³adze gminy ze zrozumieniem przyjê³y zaproponowany projekt przerzutu wody z Giera³owic do Wieprza. I tak w 1994 i 2004 zosta³y wybudowane i w³¹czone do eksploatacji dwie niezale ne linie magistralne Giera³towice- Wieprz. Zosta³ zamkniêty g³ówny etap budowy wodoci¹gu w gminie. Staliœmy siê niezale ni od dostawców zewnêtrznych i mogliœmy wreszcie kreowaæ w³asn¹ politykê kszta³towania swoich us³ug i dalszego rozwoju firmy. Jak wygl¹da obecny system zaopatrzenia w wodê w gminie Wieprz, sk¹d j¹ czerpiemy, jak mamy rozwiniêt¹ sieæ wodoci¹gow¹? -Aktualnie organizacja systemu zaopatrzenia w wodê oparta jest o wodoci¹g Giera³towice, z ujêæ którego woda dostarczana jest do wszystkich so³ectw gminy, a tak e do G³êbowic, kilkudziesiêciu gospodarstw Polanki Wielkiej, Piotrowic, Radoczy, Choczni, Inwa³du. Dalsze elementy systemu to dwa lokalne wodoci¹gi grawitacyjne na Sikorze i w Wieprzu Górce. W eksploatacji zak³adu znajduje siê obok stacji i ujêcia w Giera³towicach 5 przepompowni wody: we Frydrychowicach, Nidku i Wieprzu, 2 zbiorniki na wodê o ³¹cznej pojemnoœci 750 m3. S¹ to obiekty posiadaj¹ce urz¹dzenia zautomatyzowane ze sterowaniem radiowym, o niskich kosztach obs³ugi. Obecnie zak³ad dostarcza wodê do gospodarstw domowych i oko³o 80 jednostek. Woda t³oczona jest przez 153,1 km sieci wodoci¹gowej i 130,9 km ruroci¹gów pod³¹czeniowych. Myœlê, e przytoczone liczby œwiadcz¹ o du ym potencjale i zgromadzonym maj¹tku, wymagaj¹cym ci¹g³ej troski eksploatacyjnej o ka - dej porze dnia i nocy. Jaka jest jakoœæ wody pitnej pochodz¹cej z naszych ujêæ? -Pozyskiwana woda z ujêæ podziemnych jest bardzo dobrej jakoœci, o stabilnym sk³adzie fizyko-chemicznym i wysokich parametrach bakteriologicznych. Wysoka jakoœæ pozyskiwanej wody ogranicza zakres jej uzdatniania. Wodê podajemy filtracji przez z³o e marmurowe w filtrach ciœnieniowych, gdzie wzbogacana jest w pierwiastki ycia, jony wapnia i magnezu. Ponadto w bardzo ograniczonym stopniu, z uwagi na wymogi prawno- sanitarne, dezynfekujemy j¹ roztworem podchlorynu sodu oraz dozujemy preparat clarofos celem dalszej poprawy parametrów fizykochemicznych oraz w celu unikniêcia efektu rdzawej wody w starych ruroci¹- Wieœci Gminne KWIECIEÑ

13 gach stalowych. Woda dostarczana odbiorcom z ujêcia w Giera³towicach jest miêkka, lekko kwaœna, a z ujêcia w Wieprzu Górce ma odczyn œredniotwardy. Nadzór nad jakoœci¹ produkowanej wody, kontrolê urz¹dzeñ i badania wody wykonuje Stacja Sanepidu w Wadowicach. Jak kszta³tuj¹ siê stawki za pobór wody w odniesieniu do okolicznych gmin? -Wysokoœæ taryf za wodê ustala Rada Gminy po przeanalizowaniu z³o onego przez zak³ad wniosku ze szczegó³owymi kalkulacjami. Taryfy obowi¹zuj¹ 1 rok i w tym okresie nie wolno ich zmieniæ. Aktualnie od 1 marca cena 1 m3 wody kszta³tuje siê na poziomie 2,68 z³ netto. Gospodarstwa domowe gminy Wieprz po dop³acie z bud etu gminy 15 gr do 1m3 wody, p³ac¹ brutto 2,71 z³, czyli 1 m3 podro a³ o 6 groszy. Op³ata sta³a od paru lat jest niezmieniona. Pyta³ Pan, jak ta sprawa kszta³tuje siê u s¹siadów. Otó ró nie; s¹ gminy, gdzie woda jest dro sza, znam i takie, gdzie jest tañsza. Ale np. istniej¹ dwie ceny, jedna dla mieszkañców i druga dla przemys³u, a wtedy œrednia cena jest wy sza ni u nas. Ponadto nie mo na w prosty sposób dokonaæ porównania, gdy nale a³oby np. wiedzieæ, jaki procent amortyzacji jest ujêty w cenie wody. Je eli jest liczona amortyzacja lub jej czêœæ, to s¹ œrodki na odbudowê maj¹tku - i taka sytuacja jest u nas. W niektórych gminach firmy wodoci¹gowe nie naliczaj¹ amortyzacji, a wtedy cena wody jest ni sza, a z bud etu gminy dostaj¹ dotacjê na inwestycje i modernizacjê maj¹tku. Muszê stwierdziæ, e podwy ki cen wody na terenie gminy Wieprz od paru lat s¹ na poziomie zbli onym do wskaÿnika inflacji. Jak wygl¹da zabezpieczenie gminy na wypadek wyst¹pienia awarii? W okresie istnienia zak³adu by³y lata niedoboru wody, np. w pierwszej po³owie lat 90- tych. By³y te powodzie, w czasie których teren ujêcia wody i Stacja Uzdatniania Wody by³y czêœciowo zalane. W owych dniach za³oga przechodzi³a swoisty test sprawnoœci eksploatacyjnej. 18 stycznia b.r. podmuchy huraganu sprawdza³y wytrzyma³oœæ konstrukcji zbiornika wie owego w Giera³towicach. Gdy jeszcze dodam okresowe wystêpowanie awarii sieci magistralnej o ciœnieniu 8 atmosfer, to musimy mieæ œwiadomoœæ, e realne zagro enia istniej¹ w sposób ci¹g³y. Jak siê zabezpieczamy? - Otó zak³ad posiada zawarte umowy na dostawê wody z Andrychowa i Kêt, jako zasilanie rezerwowe. W przypadku lokalnych awarii o mniejszym zasiêgu œwiadczona bêdzie dostawa wody beczkowozem bêd¹cym w posiadaniu zak³adu. Jakie s¹ planowane prace remontowe i jak na tym tle przedstawia siê zamierzona inwestycja budowy zbiornika wodnego, jakie on bêdzie mia³ znaczenie dla gminy? -Od szeœciu lat prowadzimy wymianê zu ytych ruroci¹gów w wodoci¹gu w Wieprzu. Dotyczy to odcinka od granicy Andrychowa do szko³y nr 2. Do wymiany pozosta³o ok m sieci i ok. 200 szt. przy³¹czy. Zadanie modernizacji realizujemy w³asnymi œrodkami, systemem gospodarczym. Ponadto od trzech lat prowadzimy nowe inwestycje przy³¹czaj¹c do sieci komunalnej ostatnie przysió³ki w poszczególnych so³ectwach. Na te dwa cele przeznaczamy z ka dego sprzedanego 1 m3 wody ok. 55 groszy. W tym roku w bud ecie gminy przewidziano budowê zbiornika o poj. 300 m3 w Wieprzu, obok drogi na cmentarz. W chwili obecnej znaczna czêœæ wody sp³ywaj¹cej z ujêcia Wieprz Górka marnuje siê, zasilaj¹c staw parafialny, gdy nie ma jej gdzie gromadziæ. Szacunkowo pozyskamy dodatkowo 4 tys. m3 wody miesiêcznie. Zbiornik bêdzie pe³ni³ dodatkowo funkcjê zabezpieczenia przeciw po arowego. O tym rozwi¹zaniu myœla³em od lat, ale na realizacjê brakowa³o œrodków. Czy mo e Pan nakreœliæ co nas czeka w zwi¹zku z planowan¹ zmian¹ w ustawie o finansach publicznych i koniecznoœci¹ przekszta³cenia zak³adów bud etowych w spó³ki prawa handlowego? -Likwidacja zak³adów bud etowych i tworzenie podmiotów dzia³aj¹cych na zasadach spó³ek prawa handlowego to kwestia czasu i to najprawdopodobniej nieodleg³ej przysz³oœci. Autorzy reformy cytowanej przez Pana ustawy argumentuj¹, e w krajach Unii Europejskiej zak³ady bud etowe nie funkcjonuj¹, a ich likwidacja wp³ynie na konkurencyjnoœæ œwiadczonych przez nich us³ug. Sytuacja jest trochê trudna i dotyczy to g³ównie gmin wiejskich. Przekszta³cenie zak³adu poprzez likwidacjê bêdzie bud ety gminy sporo kosztowaæ. Pojawi¹ siê koszty likwidacji, oszacowania maj¹tku, umowy notarialnej, rejestracji s¹dowej spó³ki. Koszty funkcjonowania nowego podmiotu bêd¹ wy sze ni obecnie, gdy spó³ka bêdzie musia³a p³aciæ podatek od nieruchomoœci, op³atê od u ytkowania wieczystego gruntu. W kalkulacji ceny wody pojawi siê amortyzacja, co w konsekwencji bêdzie prowadziæ do wzrostu cen us³ug. Ale bêd¹ i plusy; bêdzie mo na pozyskiwaæ kredyty, staraæ siê o œrodki zewnêtrzne, posiadaj¹c osobowoœæ prawn¹. Zak³ad przygotowuje siê do ewentualnych, obligatoryjnie wymaganych, przekszta³ceñ, aczkolwiek nie przes¹dzonych i do³o y starañ, aby unikn¹æ dokuczliwych dla odbiorców podwy ek. Jak widzi Pan w przysz³oœci mo liwoœci po³¹czenia sieci wodoci¹gowej i kanalizacyjnej pod jedn¹ instytucj¹, jakie s¹ plany w tym zakresie? Uwa am za rzecz naturaln¹ i oczywist¹, aby zadanie w³asne gminy, jakim jest zaopatrzenie w wodê i odprowadzanie œcieków na terenie gminy by³o prowadzone przez jedno przedsiêbiorstwo. W jednych rêkach pozostaje wspólna baza danych dla wody i œcieków, jedna umowa, jedna faktura, jeden gospodarz i czytelna odpowiedzialnoœæ za œwiadczone us³ugi. Oczywiœcie jest to mój osobisty pogl¹d, jednak jak bêdzie, o tym w przysz³oœci zadecyduje organ stanowi¹cy, czyli Rada Gminy. Zastanawiaj¹c siê nad tym zagadnieniem nale y mieæ na uwadze koniecznoœæ utworzenia brygady kanalizacyjnej, rozdzielenie obs³ugi, œrodków transportu, narzêdzi. Przepisy i wymagania sanitarne nie dopuszczaj¹ sytuacji, e rano pracownik pracuje przy uzdatnianiu wody, a w po³udnie ten sam pracownik udra nia kanalizacjê. O tym wszystkim nale y myœleæ ju teraz i przygotowaæ optymalne rozwi¹zanie spraw, o których dyskutujemy. Z panem M. Pabisiem rozmawia³ Artur Penkala 16 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

14 ROLNIK POETA Józef Szymański Jak pan móg³by siê przedstawiæ czytelnikom Wieœci Gminnych? Pochodzê z Nidku, ale w Giera³towicach mieszkam ju ponad 53 lata. O eni- ³em siê z giera³towiczank¹ Kazimier¹ BliŸniak, która mia³a gospodarstwo i ca³e ycie by³em rolnikiem. Mamy 4 dzieci - Helenê, Krystynê, Ma³gorzatê i syna Janusza, z którym mieszkamy, 11 wnuków i 5 prawnuków. Od kiedy pan zacz¹³ pisaæ? Zacz¹³em pisaæ ponad 20 lat temu, chocia w³aœciwie wszystko to mam w g³owie - "Tu przyszczepek, a tam ³atka i z tego wychodzi zagadka". Co jest tematem pana wierszy? "Tak sobie uk³adam i komuœ to opowiadam"... A tematy czerpiê z ycia, z bie ¹cych wydarzeñ. Sk¹d czerpie pan natchnienie? Jak to jest? Natchnienie przychodzi raczej w samotnoœci, w zadumaniu. Ko³o zwierz¹t w stajni te ma siê taki moment spokoju i same myœli siê uk³adaj¹. Gdybym zacz¹³ z m³odych lat by³oby inaczej, teraz czasami brakuje w pamiêci jakiegoœ s³owa, dlatego w kieszeni noszê o³ówek i kartkê. Czym pasjonuje siê pan oprócz pisania wierszy? Mo na powiedzieæ, e pasjonujê siê gr¹ w totka i myœlê, e kiedyœ mnie szczêœcie spotka. Bo wnuki siê mnie wci¹ pytaj¹: Dziadku, dziadku! Kiedy nam zapiszesz tê twoj¹ wygran¹ w spadku. Bêdziemy siê radowali i bardzo ciebie kochali!" Trzeba zaznaczyæ, e gram w Totalizatora Sportowego ju ca³e 50 lat. Kiedyœ, eby puœciæ kupon w Andrychowie, w latach 50-tych XX wieku, kiedy nie by³o autobusów, doje d a³em na rowerze. Który z utworów szczególnie jest panu bliski? Jestem najbardziej dumny z utworu o Ojcu Œwiêtym Janie Pawle II, najwiêkszym naszym Rodaku pt. By³ dzielnym rycerzem " i Ojciec œw. Benedykt XVI ". Jeden z moich wierszy pt. Wielki i Niestrudzony" wys³a³em do Kurii Metropolitalnej i do USA, do ksiêdza pochodz¹cego z Wieprza. Zbli a siê druga rocznica œmierci Papie a Polaka Jana Paw³a II, który z wierszy móg³by zostaæ na tê okolicznoœæ wydrukowany? Z okazji tej rocznicy mog¹ ukazaæ siê dwa wiersze wspomniane wy ej. Co chcia³by pan przekazaæ Czytelnikom ze swojego bogatego doœwiadczenia yciowego? Szczêœcie w yciu zale- y tylko od nas samych, od wzajemnego zrozumienia. Mo na siê wiele napracowaæ, ale trzeba yæ z pasj¹ -" IdŸ œmia³o przez ycie i miej weso³¹ minê, ³ap szczêœcie za ogon i duœ, jak cytrynê ". Dziêkujê za rozmowê. GRAG Wielki i Niestrudzony Siewca S³owa Bo ego Ojciec Œwiêty Jan Pawe³ II Aby to ziarno Bo ej m¹droœci przez Ojca Œwiêtego po ca³ym œwiecie rozsiane, nie zosta³o zmarnowane. Aby by³o pielêgnowane, nieustannie kie³kowa³o i obfity owoc wydawa³o. Niech bêdzie w niebie wieczna chwa³a, a na ziemi pamiêæ o Nim nigdy nie ustawa³a. Niech imiê Jego bêdzie wys³awiane, a s³owa modlitwy po ca³ym œwiecie rozsy³ane. O umi³owanym Ojcu Œwiêtym Jego wielkim autorytecie moralnym nieocenionym darze m¹droœci i pobo noœci By³ dzielnym i wiernym rycerzem Maryi. Tak Go od m³odych lat za rêkê prowadzi³a, e w Rzymie na tronie posadzi³a. Na tronie na wysokim progu, aby przez ca³e ycie wiernie s³u y³ Bogu. Ojciec Œwiêty by³ Jego mi³ym wielbicielem, dla ca³ego œwiata wielkim przyjacielem. By³ gorliwym, nieugiêtym s³ug¹ Bo ym i niejednemu z nas niebo otworzy³. S³u y³ Bogu i œwiatu ca³emu przez ycia wiek ca³y, aby zaprowadziæ lud Bo y do niebieskiej chwa³y. Kroczy³ z Polski do Rzymu œladami Chrystusa, tote po œmierci prosto do nieba posz³a Jego dusza. A tam w niebie modli siê za nami w potrzebie, abyœmy w modlitwie nigdy nie ustawali. Pozostawi³ nam wysok¹ drabinê, byœmy po niej st¹pali i do nieba siê dostali. Wieœci Gminne KWIECIEÑ

15 Dzień Kobiet Co s¹dz¹ kobiety o Dniu Kobiet? Zapyta³em kilku pañ z Wronowca Czy têsknicie panie za obowi¹zkowymi kwiatami z przesz³oœci, goÿdzikami? -Proszê nam nie przypominaæ o wieku, my ci¹gle czujemy siê m³odo -Ja naprawdê lubiê goÿdziki, to piêkne kwiaty, pierwsze dosta³am na komuniê. Jakie prezenty otrzyma³yœcie w Dniu Kobiet? -Dosta³am hot-doga, -A ja dosta³am kawê! -Mnie m¹ da³ kwiatek, ale poniewa trzyma³ go w schowku w samochodzie, to trochê siê pogniót³ i na koñcu dosta³a go teœciowa. -Najlepszy prezent to tradycja naszych spotkañ damskich. Mê owie bawi¹ dzieci (to siê oka e po naszym powrocie do domów) a my œwiêtujemy. Czego nie nale y dawaæ paniom w Dniu Kobiet? -Najgorsze s¹ rajstopy, ale i akcesoria gospodarstwa domowego to te nieporozumienie. -Kiedyœ dosta³am patelniê i wcale nie by³am wzruszona. -A mój m¹ kupi³ mi w prezencie bilety na mecz kompletna pora ka. Czy Dzieñ Kobiet to rzeczywiœcie potrzebne œwiêto? -To super œwiêto mog³oby byæ co tydzieñ, no mo e, co miesi¹c (œmiech) Jak to jest z obchodzeniem tego dnia przez dziewczynki. Czy powinny otrzymywaæ prezenty czy raczej obchodziæ Dzieñ Dziecka? -Nigdy nie jest za du o szacunku dla kobiet, moja córeczka ma 10 miesiêcy i ju obchodzi Dzieñ Kobiet (œmiech). -Od ma³ego mê czyÿni powinni byæ szkoleni pod wzglêdem okazywania szacunku kobietom w ka dym wieku. Je eli mamy Dzieñ Kobiet to mo e powinien byæ i Dzieñ Mê czyzn? -Chyba tak.. ale faceci nie potrafi¹ sobie zorganizowaæ niczego poza tym im wystarczy piwo i s¹ szczêœliwi.. Jesteœcie panie w lokalu Z³ota Rybka. A gdybyœcie mia³y jedno yczenie do spe³nienia jak w bajce, co byœcie chcia³y? -25 lat, co roku (œmiech) - eby nie farbowaæ w³osów! - eby byæ szczêœliw¹! -Pojechaæ do Hiszpanii! -Na Syberiê! Co najbardziej denerwuje kobiety u mê czyzn? -Przekleñstwa - OdpowiedŸ na pytanie, czy wygl¹dam dobrze- Dobrze jest, idziemy -W ogóle, to facetów nale- y wysy³aæ na kursy etycznego zachowania A mo e chcia³ybyœcie panie byæ mê czyznami? -OdpowiedŸ chóralna: NIE! -My jesteœmy inne; spokojne, cierpliwe i rozs¹dne. Nie jesteœmy spragnione chwa- ³y i zaszczytów, choæ wiele z nas przewy sza mê czyzn pod wieloma wzglêdami. Wœród kobiet s¹ wspania³e artystki, naukowcy i politycy. Nasza wójt to w³aœnie taka osoba z klas¹, co zawsze sobie daje radê. A co z waszymi mê ami - sportowcami, ponoæ nie posz³o im na zawodach halowych w pi³ce no nej? -Przegrali, bo kobiety nie gra³y (œmiech) -Dostali korony, bo rok temu byli najlepsi i spoczêli na laurach -Tak naprawdê, to jesteœmy z nich dumne i nie zajêli ostatniego miejsca. -Najwa niejsze, e aktywnie spêdzaj¹ swój wolny czas. Dziêkujê paniom za wywiad i yczê mi³ej zabawy KGW W WIEPRZU WRAZ Z REDAKCJĄ WIEŚCI GMINNYCH ZAPRASZAJĄ DO UDZIAŁU W KONKURSIE NA NAJPIĘKNIEJSZY OGRÓDEK W GMINIE. ZGŁOSZENIA I ZDJĘCIA PROSZĘ KIEROWAĆ DO SEKRETARIATU URZĘDU GMINY W WIEPRZU DO r. LAUREACI OTRZYMAJĄ NAGRODY PIENIĘŻNE NA DOŻYNKACH GMINNYCH, KTÓRE ODBĘDĄ SIĘ r. W PRZYBRADZU. 18 Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

16 Rok istnienia Sekcji Wieprz Hodowców Gołębi Pocztowych Jesieni¹ 2005 roku w naszej miejscowoœci zawi¹za³a siê Sekcja Polskiego Zwi¹zku Hodowców Go³êbi Pocztowych. Sekcja ta nale- y do Oddzia³u Andrychów, który skupiaj¹c hodowców z gmin Andrychów i Wieprz, liczy170 cz³onków. Natomiast oddzia³ Andrychów nale y do Okrêgu Bielsko- Bia³a. Do niego nale y 16 oddzia³ów skupiaj¹cych ponad 1800 hodowców, którzy rywalizuj¹ miêdzy sob¹ w ró nych kategoriach. Organizowanych jest 15 lotów go³êbi doros³ych na dystansach od 150 km do 850 km oraz 5 lotów go³êbi m³odych na odcinkach od 100 km do 400 km. Hodowca wk³adaj¹c go³êbie na lot musi wytypowaæ dru- ynê dwudziestu go³êbi, które, je eli wróc¹, bêd¹ mog³y zdobywaæ punkty w konkursie. Okrêgi skupiaj¹ siê w szeœciu regionach w ca³ym kraju. Nasz okrêg nale y do regionu IV Kraków, który obejmuje 7 okrêgów i liczy oko³o 10 tysiêcy hodowców. W ca³ym kraju do PZHGP nale y 40 tys. hodowców. Sekcja nasza otrzyma- ³a pomieszczenie przy klubie sportowym Orze³. Pomieszczenie to adaptowaliœmy na œwietlicê, w której odbywaj¹ siê wk³adania go- ³êbi na loty, nastawiania i otwarcia zegarów do rejestrowania przylotu ptaków. Do tego sportu te wkroczy- ³a technika, do rejestrowania przylotu go³êbi u ywa siê oprócz zegarów tradycyjnych- zegarów elektronicznych. Go³¹b oznakowany jest obr¹czk¹ zaopatrzon¹ w chip, wchodz¹c do go³êbnika przechodzi przez antenê i rejestruje siê czas jego przylotu. Teraz przedstawiê wyniki i osi¹gniêcia naszej sekcji w mistrzostwach oddzia³u, okrêgu, regionu i Polski. W oddziale Andrychów nasi hodowcy zdobyli trzykrotnie tytu³ mistrza; to kol. Stanis³aw Wróbel oraz tytu- ³y przodowników - kol. Marek P³onka, W³odzimierz Wojewodzic i tandem: Andrzej i Janusz Krupnik. W lotach uczestniczy³o oko³o 6 tys. go³êbi i w pierwszej dziesi¹tce uplasowa³o siê szeœæ go³êbi z Wieprza. Pierwsze trzy kol. Stanis³awa Wróbla oraz go³êbie kolegów Marka P³onki i W³odzimierza Wojewodzica. Równie w kategorii lotów zagranicznych zdobyliœmy najlepsze serie. Nastêpny sukces osi¹gnêliœmy w okrêgu. W mistrzostwie tradycyjnym na 1800 hodowców zdobyliœmy 4, 74, 92 miejsce. W kategorii loty dalekie - II - wicemistrz kol. oraz w kategorii GMP tytu³ mistrza zdoby³ kol. Wróbel Stanis³aw. Oprócz tego na 30 tys. go³êbi indywidualnie, go³êbie kol. Stanis³awa Wróbla i W³odzimierza Wojewodzica zdoby- ³y 2, 6, 9, 13 miejsce na 15 nagrodzonych. W regionie IV Kraków na oko³o 10 tys. hodowców kol. Stanis³aw Wróbel zdoby³ w kat C d³ugi dystans - tytu³ IX Przodownik i w kat GMP - IV Przodownik. W mistrzostwie Polski na 40 tys. hodowców kol. Stanis³aw Wróbel zdoby³ w kat. C tytu³ 44 Przodownika i w kat GMP tytu³ 30 Przodownika. W ogólnokrajowym konkursie miesiêcznika HODOWCA samiczka kol. Stanis³awa Wróbla zdoby³a pierwsze miejsce w Polsce, przelatuj¹c zwyciêsko 6927,13 km. Równie na wystawie okrêgowej na siedem wystawionych go³êbi z naszej sekcji zdobyliœmy 4 nagrody. Podsumowuj¹c, Sekcja Wieprz w pierwszym roku istnienia osi¹gnê³a bardzo dobre wyniki, które bêdzie bardzo ciê ko powtórzyæ. Wyniki poparte s¹ du ¹ wiedz¹ na temat hodowli go³êbi, ich prowadzenia i profilaktyki. Hodowcy korzystaj¹ z porad weterynarza, z którym odby³o siê spotkanie w naszej œwietlicy. Prowadzimy równie w³asn¹ stronê internetow¹, na której umieszczane s¹ wyniki lotów, porady weterynarza oraz informacje zwi¹zane z go³êbiami. Obecnie nasza sekcja liczy 32 cz³onków hodowców, wœród których s¹ równie kobiety. Naszym zamiarem jest zorganizowanie wystawy okrêgowej go³êbi pocztowych w Wieprzu z okazji 60-lecia powstania Oddzia³u. Wróbel Stanis³aw Wieœci Gminne KWIECIEÑ

17 Śmiecie walka o nasze środowisko Zmiana zasad rozliczeñ za œmieci na terenie Gminy Wieprz budzi pewne kontrowersje a wed³ug mnie zupe³nie niepotrzebnie. Zgodnie z nowym Regulaminem Utrzymania Porz¹dku i Czystoœci obowi¹zuj¹cym od 1 kwietnia 2007 r. Zak³ad Gospodarki Komunalnej w Andrychowie wprowadza nowe limity i ceny za swoje us³ugi. Nowoœci¹ jest wprowadzenie opcji segregacji œmieci, jako tañszej opcji gospodarowania odpadami. Oznacza to mo liwoœæ mniejszej op³aty pod warunkiem selekcji œmieci. Selekcja polega na pakowaniu do ró - nokolorowych worków odpadów przeznaczonych do odzysku. Plastik (butelki PET, worki, torebki, kubki po artyku³ach mlecznych) powinny trafiæ do ó³tych worków, szk³o kolorowe (bez nakrêtek) do zielonych worków, szk³o bia³e do bia³ych worków, szmaty do czerwonych worków, papier i kartony (po sokach i mleku) do worków niebieskich. Gruz, z³om oraz odpady przemys³owe i niebezpieczne, przedmioty i urz¹dzenia wyposa enia domu nie bêd¹ traktowane jako przedmioty do segregacji. Na ka dego mieszkañca wyznaczono limit minimum 3 worków rocznie. Je eli w³aœciciel umowy wywozu œmieci wywi¹ e siê z warunku segregacji, to zap³aci 1.60 z³ za osobê (wliczeni s¹ wszyscy domownicy), je eli w³aœciciel nie bêdzie zainteresowany segregacj¹ zap³aci 1,95 z³ od osoby. Jak dotychczas zwyk³e œmieci bêd¹ zabierane raz w miesi¹cu a odpady segregowane - raz na kwarta³. Nowa umowa zosta³a wybrana w przetargu, wiêc jest najtañsz¹ opcj¹ z zaproponowanych us³ug firm wywo ¹cych œmiecie. Niektóre osoby mog¹ uwa- aæ, e op³aty s¹ wysokie. Zastanówmy siê nad tym. Gmina ma du ¹ powierzchniê a jest ma³a liczebnie, oznacza to zbieranie worków na przestrzeni kilkuset kilometrów (drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne). Gdy ju œmiecie odjad¹ na wysypisko, rozpoczyna siê druga czêœæ historii - koszty sk³adowania. Ka de œmietnisko musi byæ specjalnie zabezpieczone przed ska eniem wód gruntowych w okolicy. Je eli firma zaoszczêdzi na zabezpieczeniach, nasza woda stanie siê trucizn¹. Œmietniska tak e trzeba rekultywowaæ, czyli zamaskowaæ po zape³nieniu. Nikt chyba nie chce ogl¹daæ góry œmieci przez ca³e swoje ycie. Pieni¹dze tak e id¹ na poszukiwanie nowych miejsc sk³adowania œmieci, przygotowanie nowych miejsc pod sk³adowanie. Po zastanowieniu siê nad tymi aspektami op³ata rzêdu 1,60 z³ od osoby wygl¹da zupe³nie rozs¹dnie. Gdy porównamy op³aty z innych gmin oka e siê, e 4 do 6 z³ za osobê to standard w dzisiejszych czasach. My zap³acimy mniej i to powinno ucieszyæ wielu mieszkañców. Procentowa iloœæ zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych w Gminie Wieprz wygl¹da ca³kiem nie- Ÿle. Mieszkañcy naszej gminy zdali egzamin z proekologicznego podejœcia do œmieci. Teraz czas na drugie wyzwanie segregowania odpadów, by materia³y wtórne wróci³y do obiegu a nie straszy³y jak kraj d³ugi i szeroki. Frydrychowice - 82%, Giera³towice - 93%, Giera³towiczki - 91%, Przybradz- 87%, Nidek - 91%, Wieprz- 93% - œrednio 90% mieszkañców Gminy Wieprz, poprzez podpisanie umów na wywóz œmieci, dba o lokalne œrodowisko. Zostaje 10% ludzi, którzy uwa aj¹, e palenie œmieci jest najlepsz¹ metod¹. Zatruwaj¹ nas wszystkich a w konsekwencji wiele osób umrze na nowotwory. S¹ i tacy- niestety, którzy wol¹ wyrzucaæ œmiecie do lasów, przydro nych rowów, rzek. Szczególnie ponuro wygl¹da³y tysi¹ce zgni³ych pomarañcz na poboczu drogi z Wieprza do Frydrychowic. Miejmy nadziejê, e policja z³apie tego zucha i wynagrodzi go odpowiednim mandatem. Je eli ktokolwiek z mieszkañców bêdzie œwiadkiem takiej dzia³alnoœci, wystarczy zapisaæ numery samochodu i anonimowo zg³osiæ to na policjê lub do gminy. Tylko w ten sposób bêdziemy w stanie uchroniæ naturê przed zniszczeniem. Pamiêtajmy wszyscy, e mamy jedno wspólne œrodowisko, które bardzo ³atwo zniszczyæ, musimy je tak e zachowaæ dla innych, by pewnego dnia nasi potomkowie z przera eniem nie stwierdzili, e planeta Ziemia nie nadaje siê ju do zamieszkania. UWAGA PILNIE POSZUKIWANI SPONSORZY LUDZIE O WIELKIM SERCUSeweryn Ga³ysz Stowarzyszenie Pomocy Bezrobotnym i Ich Rodzinom Nadzieja, przy którym działa Centrum Szkoleniowo Doradcze wraz z Firmą Społeczną Wielobranżową z siedzibą w Wieprzu nr 424 poszukuje sponsorów w celu zakupu używanego stołu bilardowego. Na ten cel pragniemy zgromadzić 1000 zł. (Posiadamy już 270 zł) Bilard ma stanowić alternatywę wobec biernego oglądania telewizji czy gier na komputerze. Promowanie aktywnego spędzania wolnego czasu w szczególności lokalnej młodzieży pomoże w ich rozwoju fizycznym (dokład ność przy rozgrywkach) jak i umysłowym (tworzenie własnych strategii). Tysiąc złotych to jednocześnie dużo i mało. Dla jednej osoby to miesięczna pensja, czyli dużo pieniędzy. Dla kilku lokalnych biznesmenów, ludzi obda rzonych sercem czy po prostu altruistów wpłata 100 zł to przypuszczalnie niewiele. Mam nadzieję, że apel spotka się z odzewem i w następnym wydaniu Wieści Gminnych z dumą poinformujemy czytelników o darczyńcach stołu bilardowego dla młodzieży. Termin uregulowania opłaty za stół jest przewidziany do Świąt Wielkanoc nych, prosimy więc o szybkie działania ewentualnych sponsorów. Seweryn Gałysz Wieprz nr 424, telefon Wieœci Gminne KWIECIEÑ 2007

18 Wieprz Z przyjemnoœci¹ pragniemy zaprezentowaæ czytelnikom historiê Wieprza. Materia³y pochodz¹ z monografii pani Stanis³awy Pustu³y i bêd¹ prezentowane w ka dym wydaniu Wieœci Gminnych. Sk³adaj¹c wszystkie artyku³y razem powstanie ciekawa ksi¹ ka która pozwoli lepiej poznaæ historiê naszej ma³ej ojczyzny. Słowo wstępne Intencj¹ napisania niniejszej monografii jest próba przybli enia mieszkañcom Wieprza dziejów rodzinnej miejscowoœci od najdawniejszych czasów a do 2000 roku. Starsze pokolenie odchodz¹c zabiera ze sob¹ cenne wspomnienia, jeœli ich nie zapiszemy i nie utrwalimy zgin¹ bezpowrotnie. Mimo i sama nie wywodzê siê st¹d, mieszkaj¹c i pracuj¹c tutaj 40 lat odczu³am potrzebê zebrania wszystkich informacji z ró nych Ÿróde³ dotycz¹cych wa nych wydarzeñ i przemian zachodz¹cych w tym œrodowisku w jedn¹ publikacjê, by ocaliæ je od zapomnienia. Myœlê, e warto zachowaæ w pamiêci i przekazaæ przysz³ym pokoleniom jak yli, uczyli siê i pracowali mieszkaj¹cy tutaj ludzie, nasi dziadowie i pradziadowie, by byæ œwiadomym w³asnych korzeni. Przesz³oœæ Z dokumentu historycznego Liber beneficiorum Jana D³ugosza wynika, e w roku 1440 w³aœcicielem czêœci Wieprza i s¹siedniego Andrychowa by³ Miko- ³aj Szaszowski z rodu Kopaczów. Dziedzicami pozosta³ej czêœci Wieprza byli dwaj Wieprzowscy herbu Grzyma³a i Radwan, którzy przyjêli nazwisko od nazwy wsi i zamieszkiwali w dolnej jej czêœci. W 1480 r. ta czêœæ przesz³a na ród Szaszowskich herbu Kopacz, który móg³ je nabyæ w drodze spadku, czy skoligacenia z Właściciele Wieprza Radwanitami. Miko³aj i Jan Szaszowscy byli pierwszymi znanymi przedstawicielami tego rodu. Szaszowscy przybyli w te strony z Szaszowa ko³o Rybnika, Od 1470 r. nale a³y do nich Giera³towice, Przybradz i Smolice, a od 1581 r. tak e G³êbowice i azy. Miko³aj Szaszowski mieszka³ w Giera³towicach, w œredniowiecznym dworze z wie ¹ obronn¹, tworz¹cym warowniê (fortalicjê). Dwór sta³ nad rozleg³ymi stawami za³o onymi najprawdopodobniej w XIV w. a rozci¹gaj¹cymi siê od Wieprza i Frydrychowic w kierunku Zatora. Jeszcze za ycia Miko³aja Szaszowskiego (zmar³ ok r.) czêœæ Wieprza, Giera³towice, G³êbowice i Wilamowice przej¹³ jego syn Piotr Szaszowski vel Giera³towski. Po œmierci Piotra ok r. dziedzicem czêœci Wieprza zosta³ jego syn Jan u ywaj¹cy nazwiska Giera³towski lub Wieprzowski. By³ tak e okreœlany jako dziedzic z Vepri. Jest to ostatnia wzmianka w Ÿród³ach historycznych o rodzie Giera³towskich, dziedzicach Wieprza. Potomkowie tej linii rodu jest bowiem Ÿród³em naszej to samoœci i pomaga zrozumieæ teraÿniejszoœæ. Winniœmy mieæ w pamiêci przesz³oœæ a jednoczeœnie przed oczami wizjê przysz³oœci, któr¹ tworzymy dla naszych dzieci i wnuków. Mam œwiadomoœæ, e wiele wa nych w¹tków pominê³am, a mo e niektóre informacje wymagaj¹ sprostowania, mam jednak nadziejê, e ta publikacja bêdzie zachêt¹ do gromadzenia i przekazywania istotnych faktów z ycia naszej wsi, by uzupe³niæ i poszerzyæ niniejsza monografiê. Mo e znajdzie siê jakiœ mi³oœnik lokalnej historii, który podejmie siê trudu g³êbszego opracowania kroniki Wieprza. Chcê serdecznie podziêkowaæ wszystkim tym, dziêki którym to opracowanie powsta³o i wspierali mnie w moich wysi³kach. Szczególnie wdziêczna jestem nie yj¹cemu ju wieloletniemu proboszczowi tutejszej parafii, œp. ksiêdzu kanonikowi Janowi Sarnie za udostêpnienie kroniki parafii, która jest g³ównym Ÿród³em informacji o yciu parafian oraz wieloletniemu dyrektorowi Szko- ³y Podstawowej nr 1 w Wieprzu œp. Aleksandrowi Adamusowi za udostêpnienie kroniki szko³y i chêtne dzielenie siê cennymi wspomnieniami dotycz¹cymi ycia oœwiatowego i kulturalnego tej miejscowoœci. Dziêkujê pani Julii Komenderze, by³ej dyrektorce Szko³y Podstawowej nr 2 za zebranie informacji dotycz¹cych tej e szko³y i jej absolwentów, oraz wszystkim tym, którzy udostêpnili posiadane materia³y z ró nych dziedzin ycia wsi na przestrzeni minionych czasów i udzielili wywiadów. Pragnê przeprosiæ tych mieszkañców Wieprza, którzy zas³u yli na to, by o nich wspomnieæ, a zostali pominiêci z powodu braku dostêpnych informacji. W niniejszym opracowaniu przedstawi³am wydarzenia i fakty, tak jak ukazywa³y je materia³y Ÿród³owe i osoby, z którymi rozmawia- ³am. Stara³am siê unikaæ subiektywnej oceny i interpretacji uzyskiwanych informacji, za ewentualne nieœcis³oœci lub pomy³ki przepraszam. To opracowanie nie jest w stanie wyczerpaæ i zg³êbiæ wszystkich tematów i problemów, a jedynie przybli yæ niektóre z nich. Szczególnie obszernie stara³am siê przedstawiæ historiê koœcio³a i ycie parafii obchodz¹cej niedawno 800-lecie istnienia, oraz sprawy zwi¹zane powstaniem i dzia³alnoœci¹ szko³y, gdy z racji zawodu s¹ mi bliskie. Teksty Ÿrod³owe zamieszczone s¹ na koñcu monografii. Stanis³awa Pustu³a Szaszowskich osiedlili siê na sta³e w Wilamowicach pod nazwiskiem Wilamowskich. Kiedy ród Szaszowskich rozrós³ siê, przyjmowali oni nazwiska od wsi, które zamieszkiwali. Od 1520 r.wieprz pozostawa³ w posiadaniu Feliksa z Olszowic. W latach niewielkie folwarczki mieli tu Stanis³aw Gniewek, Bernard Nidecki i Stanis³aw Pieni¹ ek. Od 1595 roku dziedzicem wsi zosta³ Miko³aj Komorowski, który by³ równoczeœnie starost¹ niegrodowym barwa³dzkim. Zmusza³ on pod- Wieœci Z Gminne kart historii KWIECIEÑ Wieprz

19 danych ch³opów, aby w zamian za niewykorzystan¹ przez dwór pañszczyznê p³acili czynsz. W pocz. XVII w. Wieprz wraz z Inwa³dem, Targanicami, Roczynami i Su³kowicami wchodzi³ w sk³ad klucza andrychowskiego, którego w³aœcicielem by³ Hieronim Przy³êcki herbu Szreniawa, stolnik krakowski i kasztelan s¹decki. Jego starszy brat Marian Przy³êcki (zm.1643r.) sêdzia, a póÿniej kasztelan oœwiêcimski, by³ doradc¹ króla Zygmunta III i W³adys³awa IV. Po Hieronimie Przy³êckim w 1663 r. klucz dóbr andrychowskich odziedziczy³ jego syn Achacy Przy³êcki, kasztelan oœwiêcimski i sekretarz królewski. Po œmierci Achacego, wdowa po nim, Salomea Anna z Nielepców wysz³a po raz drugi za m¹ za Stanis³awa Szwarcenberga-Czernego, herbu Nowina z Witowic i tym samym Andrychów wraz z Wieprzem przeszed³ w posiadanie tej rodziny. Po Stanis³awie Czernym Andrychów wraz z ca³ym kluczem odziedziczy³ jego bratanek Franciszek, kasztelan oœwiêcimski i starosta barwa³dzki. Jego córka Salomea, wysz³a za m¹ za Stanis³awa Ankwicza z Pos³awic, herbu Habdank, kasztelana bieckiego i wnios³a w posagu w dom Ankwiczów andrychowskie dobra. Po œmierci Stanis³awa Ankwicza w roku 1784 klucz andrychowski podzielono miêdzy jego dwóch synów Tadeusza i Józefa. Tadeusz otrzyma³ klucz andrychowski z Andrychowem, Su³kowicami i Targanicami. Józefowi zaœ przypad³ klucz inwa³dzki z Inwa³dem, Roczynami, Zagórnikiem i Wieprzem, który wchodzi³ w sk³ad starostwa wadowickiego. Józef Ankwicz, kasztelan s¹decki, znany targowiczanin, o eniony z Ann¹ Biberstein Starowieysk¹ mia³ jednego syna Andrzeja Alojzego, który sta³ siê spadkobierc¹ Wieprza, Inwa³du i Roczyn. Szybko jednak zerwa³ z rodzinnymi stronami i jeszcze podczas studiów w Krakowie w kwietniu 1811 r. sprzeda³ ten maj¹tek hrabiemu Konstantemu Bobrowskiemu herbu Jastrzêbiec. Od tej pory a do koñca II wojny œwiatowej tj. 1945r. czêœæ Wieprza znajdowa³a siê w posiadaniu rodziny Bobrowskich. Do nich nale a³ folwark Przykaza na po³udniu wsi wraz z karczm¹ i 192 morgi ziemi. Od koñca XIX wieku drugi folwark Twierdzê- na pó³nocy wsi, o obszarze 298 morgów wraz z karczm¹ i gorzelni¹ posiada³ brat Konstantego - Wincenty Bobrowiski. Tê czêœæ Wieprza wydzier awi³ od niego yd Józef Gross, a w okresie miêdzywojennym Marceli Haggenberger. Ponadto znaczna czêœæ ziemi wieprzowskiej znajdowa- ³a siê w rêkach ch³opów. W tym czasie by³o 15 gospodarstw pow. 50 morgów, 35 gospodarstw wielkoœci morgów, 100 gospodarstw morgów, 40 gospodarstw 1-5 morgów i 60 gospodarstw poni ej 1 morga, cha³upników 40. Oko³o 1900 roku we wsi by³o 260 koni, 86 szt. byd³a rogatego, ponad 1000 nierogacizny i oko- ³o 100 uli z pszczo³ami. Ch³opi wieprzowscy byli dumni, e nie byli zale ni od dziedziców i nie musieli im czapkowaæ. O mieszkañcach Wieprza czytamy:...lud podgórski, zamo niejszy, zami³owany w gospodarstwie, chêtny oœwiacie, ale tak e zarozumia³y, nag³ego usposobienia. Po II wojnie œwiatowej w roku 1945 folwark Twierdza zosta³ upañstwowiony, a w zabudowaniach folwarcznych zorganizowano Pañstwowe Gospodarstwo Hodowli Zarodowej. Folwark Przykaza oraz przysió³ek Wronowiec w Wieprzu zosta³y rozparcelowane na podstawie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 1944 r. Poddañstwo ch³opów feudalnych Wed³ug panuj¹cego prawa feudalnego w³aœcicielem ziemi by³ pan feudalny. Z tytu- ³u u ytkowania przez ch³opów ziemi ci¹ y³y na nich rozliczne zobowi¹zania na rzecz dworu w postaci robocizn (pañszczyzna), czynszów, danin w naturze (w postaci gêsi, kur, kogutów, jaj) i ró norodnych pos³ug, jak dostarczanie dworowi œrodków transportu. Ludnoœæ wsi feudalnej dzieli³a siê na kmieci, zarêbników, zagrodników, cha³upników i komorników. Kmiecie, zarêbnicy i zagrodnicy posiadali ziemiê i zobowi¹zani byli do odrabiania pañszczyzny. Cha³upnicy posiadali tylko cha³upê i niewielki ogródek, zaœ komornicy nie mieli ani cha³upy, ani ziemi i zmuszeni byli sprzedawaæ swoj¹ si³ê robocz¹. Poddañstwo osobiste przywi¹zywa³o ch³opa do ziemi zabraniaj¹c mu zmieniaæ pana feudalnego. Druga po- ³owa XVI w. i pierwsze dziesiêciolecie XVII w. to okres reformacji w Polsce. Reakcja przeciwko koœcio³owi katolickiemu, dziesiêcinom i wzrostowi bogactwa kleru obejmowa³a coraz szersze krêgi spo³eczeñstwa. Luteranizm i kalwinizm znajdowa³ coraz wiêcej zwolenników. Echa reformacji dotar- ³y równie do Andrychowszczyzny. Przyk³adem mo e byæ napad w 1574r. na koœció³ i plebaniê w Inwa³dzie. Najpierw miejscowa szlachta zagarnê³a ziemiê plebañsk¹ i okrad³a budynki parafialne, a nastêpnie ch³opi, pod wodz¹ Jana Nierodka, ograbili koœció³ i plebaniê z wszystkich wartoœciowych przedmiotów. Has³a reformacji krytykuj¹ce koœció³ katolicki na d³ugo pozosta³y w mentalnoœci miejscowych ch³opów. W XVIII w. rozpocz¹³ siê okres kontrreformacji, nietolerancji religijnej i gwa³townego ataku na wyznania inne ni rzymsko - katolickie. Przeœladowania religijne nie ominê³y mieszkañców Wieprza. Nie przystêpuj¹cych do spowiedzi ch³opów oskar ono o herezjê, a opornych ci¹gniêto po s¹dach biskupich. Takie perypetie prze yli w pocz¹tkach XVIII w. karczmarz z Wieprza - ukasz Ko- ³odziej i wójt Wac³aw. W XVIII w. rozpoczyna siê stopniowe przeobra anie feudalizmu w gospodarkê czynszow¹. W Andrychowie i okolicznych wsiach, a wiêc i w Wieprzu rozwija³o siê zakupieñstwo. Zakupny sposób u ywania gruntów dawa³ ch³opom prawo dziedziczenia gospodarstwa, przekazywania go testamentem swoim dzieciom oraz prawo sprzeda y gospodarstwa za zgod¹ dworu. Zakupieñstwo ogranicza³o zbiegostwo ch³opów a zarazem przyci¹ga³o nowych osadników. Franciszek Czerny, który oko³o 1760r. by³ w³aœcicielem Wieprza, docenia³ korzyœci wynikaj¹ce z zakupieñstwa. W jednym z dokumentów wyrazi³ siê: Mam nadziejê, e ka dy maj¹cy prawa bêdzie dobrym gospodarzem ko³o budynków i roli, kiedy stamt¹d nikt go nie ruszy. Ch³opi zyskiwali stabilizacjê gospodarcz¹, co zwiêksza³o ich zainteresowanie upraw¹ roli i prowadzi³o do rozwoju gospodarstw. Oczywiœcie zakupieñstwo uwarunkowane by³o zasobami finanso Wieœci Z kart Gminne historii KWIECIEÑ Wieprz2007

20 wymi ch³opów. Gotówki dostarcza³y im najczêœciej tkactwo i handel p³ótnem. W drugiej po³owie XIX w. akcja nabywania praw zakupnych objê³a tak e cha³upników. Kupowali oni grunty orne, a tak e nieu ytki- kamieñce, które przeznaczali na blechy, czyli miejsca do wybielania na s³oñcu wytwarzanego przez nich lnianego p³ótna. Iloœæ cha³upników w ci¹gu lat mala³a. Znaczny spadek ich liczby obserwuje siê w latach Wraz ze wzrostem liczby gospodarstw kmiecych i zagrodniczych a tak e cha³upniczych zwiêkszy³a siê ogólna iloœæ dni pañszczyÿnianych nawet do 4 dni w tygodniu. Wszystkie nowe gospodarstwa lokowane na gruntach folwarcznych obci¹ one by³y licznymi zobowi¹zaniami wobec dworu. Oprócz dotychczasowych danin w naturze ch³opi mieli obowi¹zek przêdzenia lnu w wymiarze 12 ³okci rocznie. W koñcu XVIII w. ustali³ siê zwyczaj odrabiania po³owy pañszczyzny na gruncie, zaœ drug¹ po³owê op³acano w pieni¹dzu. Widocznie dworowi bardziej op³aca³a siê gospodarka czynszowa ni prowadzenie w³asnego folwarku. Dla ch³opów taki uk³ad te by³ bardziej korzystny. Du a iloœæ obowi¹zuj¹cych dni pañszczyzny ogranicza³a mo liwoœæ uprawiania zajêæ pozarolniczych jak tkactwo, a szczególnie handel. Kupcy ch³opscy w obawie przed utrat¹ swobody sk³onni byli p³aciæ dworowi nawet wygórowane stawki najmów za pañszczyznê. Rozwija³o siê budownictwo. Iloœæ domów w Wieprzu w roku 1786 wynosi³a 306 a w 1799 wzros³a do 348. Brak jest materia³ów Ÿród³owych dotycz¹cych liczby ludnoœci w Wieprzu, a do 1780r. Wiadomo tylko, e ludnoœæ dziesi¹tkowana by³a przez epidemie chorób zakaÿnych. Najwiêksze niwo zebra³a epidemia tyfusu w latach i poch³onê³a wiele ofiar. W ci¹gu dziesiêciolecia ludnoœæ Galicji zmala³a o 303,5 tys.osób. W latach 1831, 1848, 1849, 1853 grasowa³a cholera. By zapobiec rozprzestrzenianiu siê choroby, zmar³ych dotkniêtych zaraz¹ nie chowano na cmentarzu, lecz z dala od osad ludzkich, na Kuckoniu. Do dziœ znajduje siê tam krzy. Wiele by³o zachorowañ na gruÿlicê, wówczas chorobê nieuleczaln¹. W roku 1780 Wieprz by³ najwiêksz¹ miejscowoœci¹ w okolicy i liczy³ 2522 mieszkañców, podczas gdy w Andrychowie liczba ludnoœci wynosi³a zaledwie 598. W roku 1890 by³o 485 domów. Obfita niegdyœ w wodê rzeka Wieprzówka stwarza³a sprzyjaj¹ce warunki dla rozwoju m³ynarstwa. Zbo e uprawiano w Wieprzu od najdawniejszych czasów a z jego ziarna zmielonego na m¹kê wypiekano chleb. Pocz¹tkowo zbo e mielono m³ynkami rêcznymi. PóŸniej do poruszania kamieni m³yñskich wykorzystano si³ê wody. M³yny w Wieprzu nale- a³y dawniej do dziedziców i posiada³y monopol na przemia³ Tylko sporadycznie w³aœciciele zgadzali siê na wykupywanie m³ynów przez ch³opów pañszczyÿnianych, co mia³o miejsce 1745 r. Florian Jura by³ w³aœcicielem 2 m³ynów pod koœcio³em zakupionych od Macieja Nowaka, na co wyrazi³ zgodê ówczesny w³aœciciel Wieprza - Franciszek Szwarcenberg-Czerny. Po uwolnieniu od pañszczyzny m³ynarze wykupili m³yny na w³asnoœæ. Najstarsi ludzie pamiêtaj¹ nazwiska 10 w³aœcicieli m³ynów : Karola Pieczarkê, Józefa Potempê, Micha³a Legienia, Jana Pieczarkê, Jana Gabryla, Józefa Starewicza, Jana Œlêsaka, Jana Skowrona, Wojciecha Migda³ka i Antoniego Kramarza. W okresie okupacji Niemcy zdewastowali wszystkie m³yny wodne. Jeden z nich odrestaurowa³ Jan Skowron i prowadzi³ go do 1970 r. We wsi znajdowa³y siê dwie karczmy. Ch³op by³ zobowi¹zany do picia pañskiej wódki i nie wolno mu by³o jej produkowaæ ani nabywaæ poza karczm¹. Bimbrownie by³y bardzo op³acalne, choæ ryzykowne i karalne. Szlachta przeciwdzia³a³a nielegalnej produkcji gorza³ki. Sejmik zatorski w 1659 roku ustanowi³ karê 100 marek za nielegalny wyrób i handel trunkami oraz spo ywanie obcej gorza³ki. Patent cesarski z 1775 roku ustanowi³ specjalny podatek propinacyjny tzw. czopowe po 6 grajcarów od garnca wódki, po 4 grajcary od garnca miodu i po 18 grajcarów od beczki piwa. Do wymiaru podatku przyjêto zasadê, e ka da rodzina ch³opska wypije w roku 6 garnców wódki. Prawo wyszynku przesz³o na w³asnoœæ pañstwa w 1890 roku, a w 1910 ustanowiono koncesjonowany przemys³ propinacyjny. Z pijañstwem na terenie wsi Wieprz walczyli ksiê a proboszczowie i wikariusze. W ró nych miejscach parafii organizowali zebrania, rozdawali ulotki namawiaj¹ce ludnoœæ do udzia³u w plebiscycie i g³osowaniu w celu zamkniêcia karczm. Wywalczony z trudem zakaz karczem uda³o siê utrzymaæ tylko przez cztery lata ( ), po czym w roku 1933 z powodu ma³ej iloœci g³osuj¹cych zakaz ten upad³. Ponownie otwarto dwie karczmy i na nowo pojawi³y siê awantury, bójki, przepijanie pieniêdzy. Mówiono, e zwyciê y³ interes pañstwa. Z najstarszych dziejów Wieprza W IX w. ziemia oœwiêcimska a z ni¹ Wieprz wchodzi³a w sk³ad pañstwa Wiœlan i nale a³a do monarchii wczesno piastowskiej. By³a to ziemia krakowska podleg³a kasztelanii oœwiêcimskiej. Pod koniec IX w. wyprawa Œwiêtope³ka podporz¹dkowa³a te obszary w³adzy Moraw, co utorowa³o dro- gê do przyjêcia chrzeœcijañstwa. Od 1316 r. Ksiêstwo Oœwiêcimskie by³o niezale ne zarówno od Czech jak i od Polski, lecz w 1327 r. ksi¹ ê oœwiêcimski podda³ siê w lenno królowi czeskiemu i po raz drugi ziemia oœwiêcimska zosta³a uzale niona od Czech. Po wojnach husyckich Ksiêstwo Oœwiêcimskie oddane zosta³o w lenno Polsce. Na terenach dzisiejszego Wieprza ros³y niegdyœ rozleg³e, dêbowe lasy, w których gnieÿdzi³y siê œwinie i wieprze. Znajdowa³y tu doskona³e warunki bytowania. Od nich to, jak g³osi legenda tutejszej ludnoœci, wywodzi siê dawna, polska nazwa - Wieprz. W dokumencie erekcyjnym koœcio³a w Inwa³dzie z roku 1318 po raz pierwszy wspomniano o wsi Wieprz jako willa militaris, czyli wieœ obronna. Tak nazywano wszystkie drobne wsie nad Skaw¹, w których istnia³ niedu y folwark dworski, ufortyfikowany jako warownia fortalitium. Twierdza obron- Wieœci Gminne Z kart historii KWIECIEÑ Wieprz