Opinia Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan do projektu ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia

Transkrypt

1 Opinia Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan do projektu ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia ówn wad opiniowanego projektu ustawy jest zbyt szczegó owy zakres danych gromadzonych w systemie. Proponowany stopie szczegó owo ci stanowi powa barier, która mo e uniemo liwia wdro enie proponowanego systemu, a dodatkowo poci ga za sob bardzo wysokie koszty, które trzeba b dzie ponie na przygotowanie, a potem na sta e funkcjonowanie tego systemu. W uzasadnieniu projektu u yto wielu sformu owa maj cych uzasadnia merytorycznie celowo proponowanych rozwi za. Po analizie projektu, nie zauwa amy informacji o tym, które z proponowanych rozwi za mia yby s wymienionym w nim celom i poprzez jakie decyzje podejmowane na podstawie zgromadzonych danych te cele mia yby zosta realizowane. Zgodnie z uzasadnieniem, projekt za kluczowe kierunki uznaje unifikacj systemów ewidencji kosztów wiadcze i us ug medycznych w tym opracowanie powielanych systemów rozliczania wiadcze i us ug medycznych. Projektodawca zaproponowa równie, i rozwi zanie zaproponowane powinno wej w ycie 1 lipca 2009 r. Wykonanie tego zapisu w powy szym terminie jest technicznie niemo liwe. Poza tym uwa amy, i przedstawiony projekt nie tworzy adnych "systemów rozliczania wiadcze i us ug medycznych". Inny cel, który wymienia si w uzasadnieniu projektu, to uzyskanie pe nej informacji o opiece zdrowotnej cznie ze wiadczeniami medycznymi finansowanymi ze rodków innych ni rodki publiczne. Realizacja takich celów wymaga rozwi za nie tylko zaprojektowanych w tej ustawie, ale licznych dodatkowych uregulowa przep ywu takich informacji od innych podmiotów, cho by takich jak jednostki oferuj ce prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Jest to w wi kszo ci przypadków niemo liwe ze wzgl du na fakt, i firmy ubezpieczeniowe dbaj o zachowanie tajemnicy nt. swoich klientów. Jako cel projektu wymienia si równie wymian danych zawartych w elektronicznej informacji, przy czym w systemie maj funkcjonowa równie wiadczeniodawcy, którzy z powodów ekonomicznych nie zainwestuj w sprz t elektroniczny (np. gabinet czynny dwa razy w tygodniu po 2 godz.). Gdyby na powy szy podmiot zosta na ony obowi zek gromadzenia i przekazywania odpowiednich danych znacznie podnios oby to koszty 1

2 funkcjonowania takich gabinetów, co prze y si bezpo rednio na koszt porad przez nie udzielanych. Podaje si, e SIM umo liwi wykrycie patologii w systemie wystawiania recept. Dotychczasowe rozwi zania umo liwiaj osi gni cie tego rezultatu, st d system SIM w tym kontek cie nie wprowadza adnych dodatkowych korzy ci. Opisany w projekcie ustawy i w uzasadnieniu system monitorowania kosztów leczenia mo e by ród em informacji, pod warunkiem, e zapewniona b dzie jednolita metoda liczenia kosztów. W tym równie kontek cie zwracamy uwag, i informacje od podmiotów prowadz cych ró norodne formy rachunkowo ci nie s porównywalne (np. podmioty prowadz ce pe i uproszczon ksi gowo ). Oznacza to, e nawet gdyby uda o si zgromadzi informacje o kosztach leczenia (przy czym do okre lenia koszty leczenia z art. 29 nale y wnie zastrze enia, bo nie uwzgl dnia on wszystkich rodzajów kosztów), to i tak dotyczy oby to wy cznie kosztów ponoszonych w zak adach publicznych. St d projektowany rejestr nie pozwoli na osi gni cie celów podanych w uzasadnieniu tj. nie pozwoli na uzyskanie pe nej informacji o opiece zdrowotnej cznie ze wiadczeniami medycznymi finansowanymi ze rodków innych ni rodki publiczne. Przez podmioty, na które oddzia uje projektowana regulacja uznaje si podmioty udzielaj ce wiadcze opieki zdrowotnej. Je eli przyjmiemy za enie w oparciu o cele projektu - e s to wszystkie podmioty, z którymi podpisuj umowy publiczni p atnicy (w rozumieniu ustawy o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych), to za enie to oka e si nieprawdziwe. St d projekt nie zapewnia realizacji zapisanych w nim celów. Interpretacja zapisów o kosztach rodzi obawy, e tego rodzaju dane b pochodzi y wy cznie z zak adów publicznych, a nie od wszystkich podmiotów, które maj umow z NFZ czy z ministerstwem zdrowia. Dodatkowo, gdyby intencje autorów tego projektu by y takie, e dane mia yby pochodzi od wszystkich podmiotów, które zapewniaj wiadczenia dla osób obj tych powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym i systemem ratownictwa medycznego, dane o kosztach leczenia musia yby by tak gromadzone, aby wyeliminowa ró nice wynikaj ce z ró nych typów rachunkowo ci i niejednorodno ci istniej cych w obecnych systemach ewidencji kosztów. Uzasadnienie nie zawiera elementów przekonuj cych o zasadno ci wprowadzenia proponowanych regulacji. Projektodawcy odwo uj si do bardzo ogólnych celów, niestety, bez wi zania konkretnych rozwi za z celami i bez wskazania, jakie decyzje by yby podejmowane i przez kogo, aby te cele mog y by realizowane. Systemy informacji 2

3 (szczególnie tak kosztowne jak projektowany) musz s nie tylko biernej sprawozdawczo ci, ale i konkretnym decyzjom. W uzasadnieniu podaje si argument o konieczno ci dostosowania systemów informacji medycznej do wymogów Unii Europejskiej, ale nie precyzuje, które z proponowanych rozwi za s tym dostosowaniem do przepisów unijnych. W uzasadnienie przytoczono fragment Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady... o tym, e ma mie miejsce gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie danych na poziomie wspólnotowym do celów skutecznego monitorowania zdrowia publicznego na poziomie wspólnotowym, oraz w celu uzyskania obiektywnych, rzetelnych oraz zgodnych i porównywalnych informacji Decyzja ta okre la minimalny zakres informacji, jakie nale y gromadzi, aby zapewni ich zgodno i porównywalno. W uzasadnieniu projektu, jednak nie zawarto doprecyzowania, jakie dane musz by zgodne i porównywalne na poziomie wspólnotowym (nie wiadomo te co oznacza dla tego projektu ustawy poziom wspólnotowy). Na tworzenie, a nast pnie utrzymywanie projektowanego systemu informacji niezb dne ogromne rodki finansowe, w tym równie rodki publiczne. St d uwa amy, i konieczne jest bardzo dok adne wskazanie, jakie dane maj by gromadzone z uwagi na przepisy unijne, jakie dane z uwagi na cele statystyki publicznej, a jakie w celu podejmowania konkretnych decyzji na szczeblu makroekonomicznym czy mikroekonomicznym. Jako przyk ad niech pos y to, e w ustawie planuje si tworzenie systemów informacji dla analizy równo ci dost pu do wiadcze, ale nigdzie nie okre lono co rozumie si przez tak równo i jakie wska niki mia yby wskazywa na istnienie równo ci czy nierówno ci, ani jakie i kto podejmowa by decyzje, aby zwi ksza ow równo dost pu. Nie ma adnej pewno ci, e minister zdrowia przy zatwierdzaniu planu finansowego NFZ, który to plan silnie determinuje równo (ale s i inne równie wa ne determinanty) bra by pod uwag dane z systemu informacji na temat równo ci dost pu. Analiza zapisów projektu nie pozwala na okre lenie co rozumie si przez t równo, podczas gdy w polityce zdrowotnej istniej liczne okre lenia dla równo ci dost pu. Bez tego typu uzupe nie, bardzo kosztowny system istnia by jako "sztuka dla sztuki", prawdopodobnie wy cznie w celu przedstawiania biurokratycznych, biernych sprawozda, z których nic nie wynika oby dla procesu podejmowania decyzji np. o alokacji rodków publicznych poprzez decyzje o strukturze planu finansowego NFZ czy decyzji odno nie tre ci umów z NFZ czy z ministerstwem zdrowia (umów w sprawie zapewniania wiadcze dla osób uprawnionych). 3

4 Projektowany system by by agregatem informacji z licznych podsystemów prowadzonych przez ró ne podmioty. St d wymagana jest zatem wspólna p aszczyzna porozumienia (wspólny format danych DBF, XML, itp.). Niezb dne jest tak e rozstrzygni cie na temat sposobu zasilania systemu informacji medycznych (SIM) czy ma ono nast powa po ka dej zmianie czy w okre lonych okresach (np. noc ), czy internetem, czy inn sieci - np. utworzon odr bnie dla potrzeb tego systemu. Z licznych informacji, o których mowa w projekcie ustawy korzysta si prawie wy cznie lokalnie. Nie widzimy uzasadnienia dla potrzeby gromadzenia informacji centralnie np. o us ugodawcach w Katowicach zapewniaj cych niektóre wiadczenia dla mieszka ców Gda ska. Zwracamy równie uwag na barier technologiczn i kadrow. Wprowadzenie nowej formy rozlicze przez NFZ dostarczy o wielu przyk adów u ytkowników negatywnie nastawionych do tzw. komputeryzacji, nieradz cych sobie ze z onymi problemami zwi zanymi z informatyk, a zatrudnienie innych osób bardzo cz sto nie jest mo liwe, bo brakuje rodków na op acenie wy ej wykwalifikowanej kadry. Oczekiwanie, e wszyscy polscy pacjenci s przygotowani na masowe korzystanie z internetowych danych w celu zapisania si do lekarza czy ledzenia listy oczekuj cych jest nadmiernym wyrazem optymizmu. Powstaje obawa, e istnieje niewystarczaj ca liczba odbiorców tego typu rozwi zania w stosunku do ogromnych wydatków publicznych na tworzenie zbiorów danych, z których skorzysta w najbli szych latach jedynie bardzo w ska grupa pacjentów, dla tworzenia których nale oby w zak adach opieki zdrowotnej wyda znacz ce rodki na zatrudnienie pracowników o innych umiej tno ciach albo na przekwalifikowanie obecnie zatrudnionych, a wiele danych gromadzonych by oby w celach biernej sprawozdawczo ci bez okre lenia obszarów decyzyjnych, dla których s one potrzebne. Niemniej nale y uwzgl dnia równie rosn liczb u ytkowników, którzy b korzysta z takich rozwi za. Nale y równie zamieni otwarte katalogi danych (opisane w art. 2, pkt. 9, art. 5, ust. 3, pkt. 2) na zamkni te, ze wzgl du na fakt, i generowa one b znaczne koszty, a tak e ze wzgl du na fakt, i zawieraj one dane wra liwe i poufne. Proponujemy równie, aby umie ci w ustawie opis celu i funkcjonalno ci projektowanych systemów, bez umieszczania na tym etapie listy systemów, poniewa jakakolwiek zmiana chocia by w nazewnictwie, kolejno ci wdra ania - poci ga aby za sob konieczno nowelizacji ustawy. Przedstawiony zakres projektu systemu jest ogromy i jego realizacja jest 4

5 bardzo skomplikowanym przedsi wzi ciem. Zawarte w projekcie uszczegó owienie na poziomie ustawy b dzie dodatkowym utrudnieniem w procesie jego realizacji. Proponowany system powinien zosta stworzony pod nast puj cymi warunkami: - musz by okre lone cele, które dzi ki temu systemowi b realizowane, oraz bezpo rednie powi zanie pomi dzy gromadzonymi danymi a realizowanymi celami, - nale y d do tego, aby by on mo liwie najta szy, bior c pod uwag nie tylko koszty jego powstania, ale równie koszty utrzymania w latach kolejnych, - projekt powinien uwzgl dnia rodki finansowe dla wiadczeniodawców, które pozwol im dostosowa si do nowej sprawozdawczo ci zwi zanej z nowym systemem informacyjnym dodatkowe wymogi nie mog uszczupla rodków finansowych, przekazywanych wiadczeniodawcom na leczenie pacjentów. Uwagi szczegó owe 1. Art. 5 dane osobowe s zbytecznym powieleniem danych ju istniej cych w ewidencjach PESEL, NIP, REGON, 2. Art. 5 ust. 2. regulacja dla podmiotów publicznych jest oczywista; pozostaje kwestia uregulowania gromadzenia i udost pniania danych przez podmioty inne ni publiczne, 3. Art. 5 ust. 3 pkt 1 - ogromna liczba cz sto zmieniaj cych si danych osobowych a. Stan cywilny brakuje uzasadnienia komu i po co by aby potrzeba taka informacja, brak jest równie wskazania kto powinien zawiadamia o zmianach, b. Adres zamieszkania brakuje informacji o tym, czy, czy b dzie obowi zek zg aszania zmiany tej danej. (w USC s to druki NIP-3), c. Numer ubezpieczenia takiego numeru obecnie nie ma; je li mia by by wprowadzony, to nie podano kto go nadawa by i w jakim trybie, d. Stopie niepe nosprawno ci nie podano kto mia by obowi zek zawiadamiania o nadaniu takiego stopnia. 4. Art. 5 ust. 3 pkt 1 (dane medyczne) Rozpoznanie nie podano które; pacjent mo e mie liczne rozpoznania poza tym nie ma pewno ci, e zostan wpisane wszystkie pozostaje kwestia chorób takich jak AIDS, choroby weneryczne, itp. 5. Art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. g System monitorowania kosztów i sytuacji finansowoekonomicznej zak adów opieki zdrowotnej mo e by to nieprzydatny system z powodu niekompletnych informacji. Nie ma bowiem pewno ci, e dane b 5

6 dostarcza wszyscy us ugodawcy, a obecne zapisy wskazuj, e obowi zek dotyczy by tylko zak adów publicznych w rozumieniu ustawy o zak adach. Taka informacja jest niepe, nie wiadomo, dla jakich decyzji korzystano by z takiej niepe nej informacji. Nie podano równie jakie wska niki mia yby opisywa t sytuacj finansowo - ekonomiczn, co mo e grozi inflacj wska ników okre lonych tylko dla potrzeb tej ustawy w rozporz dzeniu ministra zdrowia, bez adnego powi zania z systemami sprawozda wynikaj cych z innych ju obecnie obowi zuj cych przepisów, 6. Art. 7 ust. 1 pkt. 1 wydaje si, i brakuje okre lenia o jakie dane chodzi, st d niezb dne jest doprecyzowanie, np. dane, o których mowa w art...) 7. Art. 7 ust. 1 pkt 2 - nie ma w s owniku definicji poj cia tu u ywanego: podmioty uprawnione, 8. Art. 7 ust. 3 uwa amy, i zadaniem jednostki o której mowa w ust. 2 jest równie zarz dzanie Platform Udost pniania, 9. Art. 8 ca y artyku jest technicznie niemo liwy do realizacji w terminie podanym w projekcie ustawy, 10. Art. 8 ust. 1 pkt. 2 i 3 przekazywanie informacji o planowanych wiadczeniach (bez okre lenia co rozumie si przez to poj cie) w kontek cie braku mo liwo ci przekazania takich informacji on-line wydaje si zb dne. Wymiana informacji elektronicznie, je eli mia aby si odbywa przez SIM, wyd aby drog obiegu informacji, 11. Art wydawanie jakichkolwiek wymaga funkcjonalno ci w drodze rozporz dzenia mija si z celem, bowiem proces legislacji przy takim akcie prawnym jest do d ugi i mo e doj do sytuacji (w dobie galopuj cego post pu technicznego) wydawania nieaktualnych przepisów; uwa amy, i wystarczaj form jest np. zarz dzenie lub instrukcja 12. Art. 11 ust. 2 pkt 5 naszym zdaniem, lepiej pos ugiwa si relatywnymi skalami punktów i podawaniem ceny punku na dany rok, a nie poj ciem "cena wiadczenia", 13. Art. 12 ust. 1 wdro enie wymogu dokumentacji elektronicznej wi e si z du ymi nak adami na zakup sprz tu i oprogramowania. Wielu us ugodawców taki sprz t ma ale s te liczne przypadki braku takiego sprz tu. Bez wsparcia finansowego przy na eniu na wszystkich wymogu prowadzenia takiej dokumentacji zapis ten mo e by zapisem martwym i blokuj cym rozwój systemu SIM 14. Art. 12 ust. 5 nie wiadomo kto i w jaki sposób mia by sprawdza rzetelne prowadzenie dokumentacji medycznej, 15. Art. 13 ust. 1 6

7 a. pkt. 4 analiza przep ywów rodków publicznych mo liwa jest z innego poziomu; NFZ musi w celu rozlicze ze wiadczeniodawcami monitorowa realizacj umów; informacje w SIM o przep ywie rodków by yby wi c dublowaniem danych, którymi i tak dysponuje NFZ, b. pkt. 7 monitorowanie statusu na listach oczekuj cych pod warunkiem e osoba sprawdzaj ca ma komputer i internet; nie ma zapisu o konieczno ci zapewnienia dost pu do tego rodzaju danych równie wtedy, gdy dana osoba nie ma komputera czy internetu w zasobach prywatnych, 16. Art. 13 ust. 2 nie podano kto ustali uprawnienia do dost pu do danych przetwarzanych w SIM 17. Art. 14 ust. 2 pkt.3 lit. d gromadzenie w systemach informacji numerów telefonu jest zb dne, naszym zdaniem informacja ta jest zbyt szczegó owa, aby by a gromadzona centralnie, 18. Art. 14 ust. 2 pkt.3 5 informacje te s obecnie podawane do NFZ w raportach, które przekazuj wiadczeniodawcy maj cy umow z NFZ. W ogólnodost pnej bazie mo e powsta ten sam problem podawania w raportach kodu jednostki chorobowej, poniewa skojarzony z numerem PESEL dawa mo liwo 100 % identyfikacji danej osoby z chorob, 19. Art. 17 ust. 2 pkt 5 certyfikat: system rozpowszechniania certyfikatów jest w fazie pocz tkowej. Wi e si to te z wydatkiem ok. 350 z (podpis dla potrzeb ZUS) Zdobycie takich certyfikatów przez 100 % us ugodawców jest niemo liwe w okresie do 1 lipca 2009 roku, 20. Art. 18 ust. 2 pkt 3 wprowadzenie kolejnego certyfikatu, poci ga za sob konieczno poniesienia kolejnego kosztu przez pracowników medycznych, 21. Art. 23 ust. 6 funkcjonalno dla NFZ implikuje funkcjonalno oprogramowania dla wiadczeniodawców wspó pracuj cych z NFZ; jak do tej pory s to programy firmy KAMSOFT. Od 2007 roku nie s one darmowe, czyli ponownie pojawia si problem dodatkowych kosztów dla wiadczeniodawców, którzy b musieli dostosowa swoje oprogramowanie do wymogów NFZ, 22. Art. 27 ust. 1 pkt 1 wydaje si, i zaproponowana definicja jest zbyt szeroka oraz e brakuje doprecyzowania jakich dzia i przez kogo prowadzonych dotyczy wymieniona w art. poprawa efektywno ci, 23. Art. 27 ust. 2 System Monitorowania Zagro powinien mie mo liwo przetwarzania danych, znajduj cych si w innych rejestrach (wymienionych w tym ust pie), prowadzonych przez inne podmioty, a nie tylko do ich zbierania, poniewa bezzasadnym jest tworzenie systemu, który b dzie zajmowa si kolejnym powielaniem danych, które znajduj si w innych rejestrach, 7

8 24. Art. 29 ust. 4. mo e to wymusi prowadzenie pe nej ksi gowo ci tak e np. w spó kach cywilnych, co wymaga oby poniesienia nowych kosztów i licznych zmian w porównaniu ze stanem obecnym, wymagaj cym dodatkowych nak adów oraz odpowiedniego czasu dla wdro enia tego typu zmian (terminy podane w projekcie s zbyt krótkie), 25. Art. 38 ochrona danych to tak e szyfrowanie przesy ania tych danych, która wi e si z konieczno ci poniesienia du ych kosztów, a projekt nie wskazuje ma adne wsparcie w tym zakresie ze rodków publicznych, 26. Rozdzia 8 Uwa amy, i przepisy karne przewidziane w projekcie s wysoce niezasadne, zw aszcza gdy zwrócimy uwag, i nie zagwarantowano rodków finansowych dla wiadczeniodawców na dostosowanie si do nowych wymogów. Warszawa, 23 grudnia 2008 r. PKPP/694/105/MZ/2008 8