BIULETYN 5,6(161,162/2009) Rok wydania XVIII Podkarpacka Okr gowa Izba Aptekarska Rzeszów - maj, czerwiec 2009

Transkrypt

1 BIULETYN 5,6(161,162/2009) Rok wydania XVIII Podkarpacka Okr gowa Izba Aptekarska Rzeszów - maj, czerwiec 2009

2 BIULETYN REDAGUJE PREZYDIUM PORA oraz KOMITET REDAKCYJNY: Przewodniczàcy dr n. farm. Aleksander Czarniawy Redaktor Naczelny mgr farm. Lidia Maria Czy Opracowanie edytorskie Adam J. Czartoryski tel. (017) , tel. kom , tel./fax (017) WYDAWCA: PODKARPACKA OKR GOWA IZBA APTEKARSKA Rzeszów, ul. Jagielloƒska 23/5, tel. (017) , tel./fax (017) konto: Bank PKO S.A. nr BIURO CZYNNE: od poniedzia ku do piàtku od 8 00 do Zast pcy Prezesa przyjmujà: wtorki od SEKRETARZ POIA Lidia Czy przyjmuje: Êroda , piàtek tel RZECZNIK PRASOWY POIA: Adam J. Czartoryski, tel OBS UGA PRAWNA: Kancelaria Adwokacka, Bogus awa Szybisz, tel Przyjmuje: piàtek od 9 00 do w siedzibie POIA w Rzeszowie ISSN: Materia ów nie zamówionych redakcja nie zwraca i zastrzega sobie prawo do skrótów, adiustacji, zmiany tytu ów. Redakcja nie odpowiada za treêç reklam, og oszeƒ. Nak ad egz. Egzemplarz bezp atny Druk: Drukarnia KOLOR, Tyczyn, ul. KoÊciuszki 4A, tel. (017)

3 Kole anki i Koledzy! Podkarpacka Okr gowa Rada Aptekarska zorganizowa a w dniu 3 czerwca br. w Rzeszowie zebranie informacyjno-szkoleniowe kierowników aptek z terenu woj. podkarpackiego. G ównym celem spotkania by o omówienie problemów zwiàzanych z pracà farmaceuty w aptece. W spotkaniu uczestniczyli: - Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny mgr farm. Monika Urbaniak oraz kierownicy delegatur WIF, kierownik Laboratorium Kontroli Leków WIF a tak e Naczelnik Wydzia u Gospodarki Lekami POW NFZ mgr farm. Anna Gut. Tym razem frekwencja dopisa a i 270 kierowników aptek mog o wys uchaç informacji oraz poruszyç problemy nurtujàce aptekarzy na codzieƒ. Zebranym przekazane zosta y aktualne uwagi pokontrolne dotyczàce pracy aptek a tak e najcz Êciej wyst pujàce nieprawid owoêci w realizacji recept oraz w trakcie obrotu lekiem w aptece. PrzedstawiliÊmy równie ostatnie dzia ania samorzàdu aptekarskiego, w tym dotyczàce szkoleƒ ciàg ych. W tej sprawie zwracamy uwag na podj tà przez PORA uchwa w sprawie: okreêlenia sposobu i terminu rozliczenia pierwszego okresu edukacyjnego szkoleƒ ciàg ych farmaceutów, tym bardziej e wi kszoêç osób, które nie zebra y wymaganej liczby punktów, nie z o y y do tej pory wniosku o przed u enie okresu edukacyjnego. Uchwa oraz komunikat w tej sprawie zamieszczamy w Biuletynie oraz na naszej stronie internetowej a wzór wniosku zamieêciliêmy w Biuletynie11,12/2008. W zakresie szkoleƒ planujemy skorzystaç z dost pu do funduszy unijnych poprzez przystàpienie do Programu Operacyjnego Kapita Ludzki. Na ostatnim posiedzeniu PORA podj liêmy te w uchwa ach temat oceny osób nadzorujàcych odbywanie praktyki zawodowej w aptece pod kàtem prowadzonego procesu dydaktycznego oraz stanowisko w sprawie umieszczania og oszeƒ, reklam i informacji na amach Biuletynu i stronie internetowej POIA. W zwiàzku z podj ciem przez firm AstraZeneca producenta leków, nowej formy sprzeda y leków tzw. sprzeda y bezpoêredniej otrzymaliêmy m.in. pismo aptekarzy przemyskich protestujàce przeciw tej formie dystrybucji leków. SpotkaliÊmy si na posiedzeniu PORA z przedstawicielem AstraZeneki oraz hurtowni PGF która poêredniczy w tej sprzeda y celem omówienia tego wa nego dla Êrodowiska aptekarskiego problemu.

4 4 BIULETYN 5,6(161,162/2009) Przedstawione wyjaênienia nie przekona y cz onków Rady do zasadnoêci takiej formy sprzeda y i dlatego skierowaliêmy pismo do Prezesa NRA z wnioskiem o natychmiastowe przeciwdzia anie takiej praktyce. Prezes NRA podzieli nasz poglàd, tym bardziej e do NRA sp ywa y protesty z ca ej Polski i wystosowa pisma,dotyczàce podejrzenia stosowania praktyk monopolistycznych, do w aêciwych organów Paƒstwa - ca oêç dokumentacji w Biuletynie. W zamieszczonej korespondencji na szczególnà uwag zas uguje informacja Departamentu Spraw Zagranicznych NRA dotyczàca wyroku Europejskiego Trybuna u SprawiedliwoÊci w sprawie zgodnoêci z prawem unijnym ograniczeƒ w asnoêciowych...zezwalajàcych jedynie farmaceutom na posiadanie apteki. W konkluzji wyroku czytamy e posiadanie i prowadzenie apteki mo e byç zastrze one wy àcznie dla farmaceutów. Orzeczenie to umo liwia samorzàdowi aptekarskiemu powrót do dà enia umocowania prawnego zapisu apteka dla aptekarza, który by nie do przyj cia dla decydentów powo ujàcych si na unijne zapisy dotyczàce wolnoêci gospodarczej. Poza tym w Biuletynie: - notatka z Konwentu Prezesów OIA w którym uczestniczy Z-ca Prezesa PORA mgr farm. W. Prokopiak, - pismo NIA do Minister Zdrowia dot. wyk adni, czy mar e hurtowe i detaliczne majà charakter mar handlowych urz dowych czy te stanowià jedynie przes ank stosowanà przez Zespó do Spraw Gospodarki Lekami przy ustalaniu propozycji cen urz dowych, - Raport Departamentu Spraw Zagranicznych NRA na temat Systemu Sprzeda y BezpoÊredniej w Wielkiej Brytanii. Prezes Podkarpackiej Okr gowej Rady Aptekarskiej dr n. farm. Aleksander Czarniawy

5 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 5

6 6 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

7 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 7

8 8 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

9 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 9

10 10 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

11 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 11

12 12 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

13 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 13

14 14 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

15 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 15

16 16 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

17 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 17

18 18 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

19 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 19

20 20 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

21 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 21

22 22 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

23 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 23

24 24 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

25 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 25

26 26 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

27 PODKARPACKA OKR GOWA IZBA APTEKARSKA 27 (podpisy aptekarzy)

28 28 BIULETYN 5,6(161,162/2009) PODKARPACKA OKR GOWA IZBA APTEKARSKA Rzeszów, ul. Jagielloƒska 23/5, tel , tel./fax

29 PODKARPACKA OKR GOWA IZBA APTEKARSKA 29 PODKARPACKA OKR GOWA IZBA APTEKARSKA Rzeszów, ul. Jagielloƒska 23/5, tel , tel./fax

30 30 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

31 ASTRAZENECA 31

32 32 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

33 ASTRAZENECA 33

34 34 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

35 NACZELNA IZBA APTEKARSKA 35

36 36 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

37 MINISTERSTWO ZDROWIA 37

38 38 BIULETYN 5,6(161,162/2009)

39 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA 39 Wroc aw r. R a p o r t Departamentu Spraw Zagranicznych Naczelnej Rady Aptekarskiej na temat: Systemu Sprzeda y BezpoÊredniej (DTP) w Wielkiej Brytanii W kwietniu b.r. AstraZeneca Polska Sp. z o.o. rozpocz a wdra anie w Polsce nowego systemu sprzeda y leków - Systemu Sprzeda y BezpoÊredniej. Nowy model dystrybucji leków do aptek budzi uzasadnione obawy zarówno wielu aptekarzy jak i samorzàdu aptekarskiego. Szczególnie, e wielu innych du ych producentów leków zapowiedzia o ju ch ç wprowadzenia takiego modelu dystrybucji. Dotychczas jedynym krajem europejskim, w którym od wielu lat funkcjonuje system sprzeda y bezpoêredniej, jest Wielka Brytania. Poni szy raport zawiera szczegó owy opis brytyjskich doêwiadczeƒ w tym zakresie, z uwzgl dnieniem warunków funkcjonowania systemu dystrybucji leków w Polsce. Jest on uzupe nieniem argumentów wynikajàcych m.in. z: - art. 24 ust. 3c ustawy Prawo farmaceutyczne, - art. 63c ustawy o Êwiadczeniach zdrowotnych finansowanych ze Êrodków publicznych, - art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy o swobodzie dzia alnoêci gospodarczej, i wskazujàcych, e System Sprzeda y BezpoÊredniej leków w Polsce jest niezgodny z obowiàzujàcym prawem. Szczegó owy opis wy ej wymienionych artyku ów zawarty zosta w osobnym piêmie do Prezesa NRA. Przedstawiony raport opracowany zosta g ównie na podstawie nast pujàcych dokumentów: Office of Fair Trading: Medicines distribution - an OFT market study Donald Macarthur: DTP schemes in the UK Donald Macarthur: OFT report PGEU Statement: Direct to Pharmacy distribution The Pharmaceutical Journal (Vol 279): Wholesale: ripples made by Pfizer Pharmacy and the Law: DTP and competition law 1. Hurtowy rynek leków w Wielkiej Brytanii W roku 2007 w Wielkiej Brytanii funkcjonowa o 11 hurtowni oferujàcych szeroki asortyment leków. Trzy z nich mia y àcznie 92% udzia w rynku i ich zakres dzia ania pokrywa prawie ca y obszar Wielkiej Brytanii:

40 40 BIULETYN 5,6(161,162/2009) - AAH Pharmaceuticals (Celesio), - UniChem (Alliance Boots), - Phoenix Healthcare Distribution (Phoenix). Osiem hurtowni mia o regionalny zakres dzia ania. Ponadto na terenie Wielkiej Brytanii funkcjonuje jeszcze pewna liczba hurtowni o bardzo ograniczonym asortymencie. Przez wiele lat mar a hurtowa na leki oryginalne wynosi a 12.5% - zarówno na leki refundowane jak i pe nop atne. Hurtownie oferowa y aptekom rabaty na ca y zrealizowany obrót w ciàgu miesiàca. Wi kszoêç aptek wybiera a jednà g ównà hurtowni w celu maksymalizowania rabatu (patrz Tabela 1) - osiàga a dzi ki temu rabat rz du 10.5% - oraz dodatkowo jednà lub kilka mniejszych hurtowni. Miesi czny obrót (w Funtach) Rabat dla apteki (%) < > Tabela 1: 1 Typowe rabaty udzielane aptekom przez hurtownie w Wielkiej Brytanii w roku 2007 Nale y jednak zwróciç uwag na bardzo wa ny fakt, e apteki w Wielkiej Brytanii mogà zachowaç tylko cz Êç z wy ej wymienionego rabatu, poniewa wi kszoêç uzyskiwanego rabatu apteki muszà oddaç narodowemu ubezpieczycielowi (NHS - National Health Service) zgodnie ze schematem odzyskiwania rabatu. NHS odzyskuje rabat udzielany przez hurtowni aptece w zakresie 5.63% % (Êrednio 9.5%), w zale noêci od liczby wydawanych przez aptek leków w miesiàcu. Apteki wydajàce wiecej leków mogà uzyskaç lepsze warunki handlowe w hurtowni i dlatego mogà oddaç wi kszy procent rabatu do NHS. Schemat odzyskiwania rabatu wp ywa na obni enie cen leków w Wielkiej Brytanii poniewa apteki muszà uzyskaç odpowiedni rabat w hurtowni, aby po oddaniu jego wi kszej cz Êci do NHS jeszcze coê zosta o dla apteki. Szacuje si, e roczne oszcz dnoêci NHS z tego powodu wynoszà oko o 1 miliarda funtów. Jednak system ten jest obecnie doêç skomplikowany, poniewa zgodnie z nowymi warunkami dla aptek obowiàzujàcymi od 2005r., po owa z tego zaoszcz dzonego miliarda wraca póêniej do aptek, np. w wyniku finansowania zawansowanych czynnoêci opieki farmaceutycznej, do których apteki sà zach cane.

41 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA 41 Mar a hurtowa na leki generyczne nie jest regulowana urz dowo. Hurtownie nie udzielajà rabatów na wiele leków generycznych, na leki oryginalne z importu równoleg ego a tak e np. na leki narkotyczne, leki przechowywane w lodówkach (np. insuliny, szczepionki) oraz leki rzadko zamawiane. 2. Apteki w Wielkiej Brytanii Pomimo, ze liczba realizowanych recept refundowanych przez NHS wzros a w ciàgu ostatnich dziesi ciu lat o prawie 50%, liczba aptek w Wielkiej Brytanii praktycznie pozosta a sta a w tym okresie i wynosi oko o Zmiana dotyczy przede wszystkim stale zwi kszajàcego si udzia u aptek sieciowych (w Wielkiej Brytanii w aêcicielem apteki mo e byç dowolna spó ka i nie ma ograniczeƒ posiadanej liczby aptek, jednak istniejà pewne ograniczenia geograficzne i demograficzne przy otwieraniu nowych aptek, okreêlane jako control of entry ). W roku % aptek nale a o do du ych sieci, a w roku 2007 ju 59% aptek nale a o do du ych sieci. Najwi ksze sieci apteczne (Tablica 2) nale à do jednej z trzech grup: - nale àce do hurtowni farmaceutycznych - sieci wirtualne - nale àce do supermarketów Sieç W aêciciel Liczba aptek Boots Alliance Boots 2,600 Lloyds Celesio 1,625 Rowlands Phoenix 500 Co-operative Chemists Sieç wirtualna 430 Tesco Tesco (supermarket) 197 Sainsburys Sainsburys (supermarket) 143 Morrison Morrison (supermarket) 95 Asda Wal-Mart 85 Tabela 2: G ówne sieci apteczne w Wielkiej Brytanii w roku 2007 UWAGA: W Wielkiej Brytanii w praktykach pracuje te lekarzy wydajàcych leki 3.5 milionom pacjentów na terenach wiejskich. Wydaja oni oko o 16% wszystkich leków przepisywanych na receptach. 3. System Sprzeda y BezpoÊredniej w Wielkiej Brytanii Ju na poczàtku lat dziewi çdziesiàtych ubieg ego wieku firma Glaxo rozpocz a w Wielkiej Brytanii wprowadzanie nowego systemu dystrybucji

42 42 BIULETYN 5,6(161,162/2009) leków. System bezpoêredniej dystrybucji leków do aptek by od samego poczàtku silnie krytykowany zarówno przez aptekarzy jak i hurtownie farmaceutyczne. DoÊwiadczenia wielu lat pokaza y, e krytyka ta by a jak najbardziej uzasadniona. Jednak prawdziwy wstrzàs wywo a a we wrzeêniu 2006r. zapowiedê firmy Pfizer, która do realizacji swojego modelu dystrybucji bezpoêredniej wybra a tylko jednà hurtowni - UniChem. Ogromnym rozczarowaniem dla aptekarzy i hurtowni by a odmowa Brytyjskiego Urz du Antymonopolowego (Office of Fair Traiding - OFT) wszcz cia post powania w tej sprawie. Wobec zaistnia ej sytuacji osiem hurtowni farmaceutycznych wnios o pozew przeciwko firmie Pfizer do Sàdu Najwy szego. Niestety w marcu 2007r. wyrok Sàdu Najwy szego by korzystny dla firmy Pfizer. Dopiero kiedy do Urz du Antymonopolowego wp yn o prawie 500 skarg na system dystrybucji leków wprowadzony przez firm Pfizer a 45 parlamentarzystów pot pi o ten system jako niezgodny z zasadami konkurencji i niekorzystny dla aptek, pacjentów oraz Narodowego Funduszu Zdrowia (National Health Service - NHS) Urzàd Antymonopolowy rozpoczà prace nad szczegó- owym raportem dotyczàcym dystrybucji leków w Wielkiej Brytanii. Obszerny raport w tym zakresie (prawie 100 stron A4) opublikowany zosta w grudniu 2007r. i wywo a du e rozczarowanie zarówno wêród aptekarzy jak i hurtowni farmaceutycznych, poniewa nie zawiera jednoznacznie negatywnej oceny nowego systemu bezpoêredniej dystrybucji leków do aptek. Rozczarowanie to pog bia brak reakcji brytyjskiego rzàdu, chocia ju 10 firm w Wielkiej Brytanii, posiadajàcych sumarycznie ponad 40% udzia u w rynku leków, wprowadzi o lub zapowiedzia o wprowadzenie w niedalekiej przysz oêci systemu dystrybucji bezpoêredniej. Nale y te zwróciç uwag na fakt, e doêwiadczenia brytyjskie opisane w raporcie b dà po uwzgl dnieniu polskich warunków dystrybucji leków prowadziç do cz sto du o bardziej negatywnych wniosków. Do najwa niejszych wniosków wymienionych w raporcie Urz du Antymonopolowego opisujàcych wp yw modelu dostaw bezpoêrednich na system dystrybucji leków nale à: a) zwi kszanie wzrostu koncentracji hurtowego rynku leków w Polsce du o groêniejsze, poniewa poziom koncentracji hurtowego rynku leków jest du o mniejszy, ni w Wielkiej Brytanii. b) obni anie poziomu rabatów dla aptek w Polsce szczególnie groêne, poniewa wiele aptek znajduje si w trudnej sytuacji finansowej i brak rabatu na leki refundowane przy obowiàzujàcej niekorzystnej tabeli mar degresywnych mo e doprowadziç wiele niezale- nych aptek do upad oêci

43 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA 43 (w Wielkiej Brytanii wi kszoêç aptek uzyskuje obecnie ni sze rabaty na leki wydawane z przepisu lekarza firmy Pfizer po wprowadzeniu systemu dystrybucji bezpoêredniej) c) zmniejszenie iloêci dostaw do aptek w Polsce bardzo niekorzystne, poniewa wiele aptek ze wzgl du na statystycznà liczb przypadajàcych na nie pacjentów niewiele wi kszà ni 2 tysiàce nie ma du ych stanów magazynowych i dla zapewnienia szerokiego asortymentu niezb dna jest odpowiednia liczba dostaw leków do aptek. d) koniecznoêç zwi kszenia zapasów magazynowych w aptekach w Polsce szczególnie niekorzystne, poniewa pociàga to za sobà zwi kszone obcià enia finansowe dla aptek, co jeszcze pogorszy ich kondycj finansowà (w Wielkiej Brytanii ponad 60% aptek musia o zwi kszyç stany magazynowe leków wydawanych z przepisu lekarza firmy Pfizer po wprowadzeniu przez tà firm systemu dystrybucji bezpoêredniej) e) brak mo liwoêci zamówienia leku w innej hurtowni nawet je li w Polsce firma AstraZeneca wybra a trzy hurtownie do realizacji swojego systemu dystrybucji bezpoêredniej, to bardzo du o aptek b dzie w praktyce wspó pracowa o tylko z jednà z nich. W razie jakiejkolwiek awarii (np. samochodu lub systemu komputerowego w hurtowni, braku pràdu w hurtowni) lub nieprzewidzianego wypadku mo e to uniemo liwiç dostaw leków do apteki w przewidzianym czasie i spowodowaç zagro enie dla zdrowia lub ycia pacjentów. f) zwi kszony poziom z o onoêci i koszty obs ugi administracyjnej (faktury, p atnoêci) znaczna iloêç dodatkowych faktur i p atnoêci b dzie zwi ksza a koszty funkcjonowania apteki. B dzie to dla polskich aptekarzy ucià liwe, poniewa zarówno elektroniczne zamówienia jak i p atnoêci za faktury nie sà jeszcze powszechne w polskich aptekach. g) mo liwe obni anie si jakoêci dostaw leków do aptek w warunkach ograniczonej lub braku konkurencji oraz sk onnoêci do obni- ania kosztów przez producentów leków UWAGA: W polskich warunkach system dystrybucji bezpoêredniej do aptek mo e te byç wykorzystywany do walki konkurencyjnej mi dzy aptekami. Sieci apteczne powiàzane z hurtowniami realizujàcymi ten model dystrybucji leków mogà uzyskaç lepsze warunki handlowe, co mo e byç bardzo groêne dla niezale nych aptek w warunkach obowiàzywania cen maksymalnych na leki refundowane.

44 44 BIULETYN 5,6(161,162/2009) 3.1. System Sprzeda y BezpoÊredniej wprowadzony przez firm Glaxo Pierwszym producentem leków, który wprowadzi w Wielkiej Brytanii ograniczonà liczb hurtowni prowadzàcych dystrybucj swoich leków by a firma Glaxo. Wywo a o to du e zamieszanie i sprzeciw hurtowni na poczàtku lat dziewi çdziesiàtych. Warunki dla hurtowni Po rozmowach prowadzonych ze wszystkimi wi kszymi hurtowniami w roku 1991 hurtownia AAH Pharmaceuticals (Celesio) jako pierwsza zdecydowa a si pe niç funkcj agenta firmy Glaxo. Po tym fakcie pozosta e du e hurtownie równie zdecydowa y si pe niç jedynie funkcj logistycznà dla firmy Glaxo z obawy przed ich wyeliminowaniem z dystrybucji oko o 15% leków, poniewa taki by w tym okresie udzia leków firmy Glaxo na rynku brytyjskim. Firma Glaxo wprowadzi a zasadnicze zmiany warunków handlowych dla hurtowni: - by a ona w aêcicielem leków b dàcych w obrocie hurtowym do momentu sprzedania ich aptekom, a hurtownie pe ni y jedynie funkcje logistyczne - zamiast mar y 12.5% hurtownie otrzymywa y op at dystrybucyjnà w wysokoêci 5% wartoêci leków, ustalonej na podstawie cen ustalonych w kontrakcie podpisywanym przez apteki z NHS - hurtownie musia y wystawiaç osobne faktury na leki firmy Glaxo - hurtownie mia y obowiàzek przesy aç kwartalne raporty na temat sprzeda y do firmy Glaxo Warunki zaproponowane przez firm Glaxo mia y wst pnie obowiàzywaç przez 12 miesi cy. Ju na poczàtku hurtownie farmaceutyczne wyra a y obawy, e firma Glaxo mo e w przysz oêci na podstawie otrzymywanych danych obni yç wysokoêç op aty dystrybucyjnej. Niestety obawy te sprawdzi y si. Hurtownie musiay te wydzieliç powierzchni do magazynowania tylko leków firmy Glaxo oraz wp aciç pewnà kwot w formie zabezpieczenia depozytu leków (zwracanà po otrzymaniu zap aty za leki przez apteki). Warunki dla aptek Przez pierwsze kilka miesi cy od wprowadzenia nowego systemu (od paê- dziernika 1991r. do stycznia 1992r.) apteki uzyskiwa y rabaty jak przed wprowadzeniem nowego systemu, poniewa firma Glaxo pokrywa a koszty tych rabatów. Jednak od lutego 1992r. firma Glaxo og osi a, e wprowadza nowà skal rabatów dla aptek: - od 8% - dla miesiêcznego obrotu leków firmy Glaxo na poziomie do 11% - dla miesiêcznego obrotu leków firmy Glaxo na poziomie 2,800-8,000

45 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA 45 Specjalne warunki by y mo liwe w przypadku wy szych obrotów. Pojawi y siê teç doniesienia, çe firma Glaxo dostarcza a leki bezpoêrednio, z pominieciem wybranych hurtowni, do aptek o obrocie miesiêcznym powyçej 30,000, natomiast apteki o obrocie poniçej 400 nie uzyskiwa y çadnego rabatu. Wy ej przedstawiona skala rabatów mia a obowiàzywaç przez 6 miesi cy i nast pnie mia a byç odpowiednio zmodyfikowana w celu lepszego dostosowania do potrzeb kontrahentów. Do momentu wprowadzenia nowego modelu dystrybucji przez firm Glaxo panowa a wzgl dna stabilizacja w zakresie rabatów udzielanych na leki oryginalne. Jednak ze wzgl du na obowiàzujàcy w Wielkiej Brytanii schemat odzyskiwania rabatu rzez NHS na Êrednim poziomie oko o 80% rabatu aptecznego, ewentualne obni ki rabatów udzielanych aptekom mog y mieç bardzo powa ne negatywne skutki finansowe dla aptek. Niestety wprowadzony system spowodowa strat w przeci tnej aptece na poziomie 50 miesi cznie. Hurtownie wykazywa y, e koszty funkcjonowania tego systemu sà wy sze, ni pierwotnie zak adano. Hurtownie i apteki domaga y si albo znacznej modyfikacji nowego systemu albo rezygnacji z niego. Istotny wp yw na wprowadzone przez firm Glaxo modyfikacje mia y zmiany przepisywanych leków przez lekarzy, którzy zacz li w coraz wi kszym stopniu przepisywaç zamienniki leków tej firmy. W maju 1992r. Glaxo zniós minimalny miesi czny obrót konieczny do uzyskania rabatu. Ponadto wprowadzi mo liwoêç miesi cznego sumowania wartoêci zakupów swoich leków w ró nych hurtowniach, aby uzyskaç jak najwy szy rabat przez apteki. Nowe warunki dla hurtowni obowiàzywa y od 1993r. Zrezygnowano ze sta ej op aty dystrybucyjnej w wysokoêci 5%, która by a teraz indywidualnie okre- Êlana w zale noêci od wysokoêci obrotu i cz stoêci dostaw oferowanych przez hurtowni. Redukcja op aty dystrybucyjnej o % zosta a zrekompensowana przez dodatkowà op atê za kaçde opakowanie leku w wysokoêci 0.23 Fuzja firmy Glaxo z firmà Wellcome (w roku 1995) i z firmà SmithKline Beecham (w roku 2001) nie zmniejszy a determinacji powsta ej firmy GlaxoSmithKline do kontynuowania prowadzenia Systemu Sprzeda y BezpoÊredniej. W roku 2005 op ata dystrybucyjna dla hurtowni zosta a zmniejszona do 2.8%, a w nast pnym roku do poziomu 2.2%. Natomiast od roku 2007 procentowa op ata dystrybucyjna zamieniona zosta a na sta à op at, niezale nà od ceny leku. Pomimo wielokrotnych zapewnieƒ firmy Glaxo, e nowy system jest neutralny ekonomicznie dla aptek i hurtowni, doêwiadczenia aptek by y odmienne, o czym wielokrotnie pisano w aptecznych czasopismach fachowych. Wp yn o to te na zmiany przepisywanych przez lekarzy leków.

46 46 BIULETYN 5,6(161,162/2009) W listopadzie 2008r. firma Glaxo og osi a, e do realizacji swojego modelu sprzeda y bezpoêredniej zamiast wielu hurtowni zamierza wybraç tylko dwie hurtownie: AAH i UniChem System Sprzeda y BezpoÊredniej wprowadzony przez firm Pfizer Niezbyt obiecujàce doêwiadczenia firmy Glaxo w realizacji systemu dostaw bezpoêrednich powstrzymywa y innych producentów leków przed wprowadzeniem tego modelu dystrybucji przez ponad 15 lat. Jednak we wrzeêniu 2006r. firma Pfizer zapowiedzia a wprowadzenie systemu dostaw bezpo- Êrednich (Direct To Pharmacy - DTP) od pierwszego marca 2007r. i w przeciwieƒstwie do Glaxo firma Pfizer wybra a tylko jednà hurtowni do dystrybucji swoich leków - UniChem. Istotny jest te fakt, e w tym czasie firma Pfizer osiàgn a pierwsze miejsce na brytyjskim rynku leków, wyprzedzajàc firm Glaxo. W wyniku tej decyzji 15% leków przepisywanych w Wielkiej Brytanii na recept dost pnych by o tylko w jednej hurtowni UniChem, a pozosta e hurtownie odnotowa y bardzo powa ny spadek obrotu. Poczàtkowo kontrakt mia obowiàzywaç 18 miesi cy. Obecnie prowadzone sà negocjacje w sprawie przed u enia tego kontraktu. DoÊwiadczenia ostatnich dwóch lat pokaza y liczne negatywne skutki dla ap- tek, hurtowni i pacjentów spowodowane wprowadzeniem przez firm Pfizer dystrybucji bezpoêredniej leków do aptek. Do najwa niejszych z nich nale à: a. koniecznoêç nawiàzania przez bardzo du à liczb aptek wspó pracy z hur- townià UniChem pomimo, e apteki te mia y podpisane umowy z innymi hurtowniami W chwili og oszenia przez firm Pfizer decyzji o wprowadzeniu w ycie modelu dystrybucji bezpoêredniej tylko oko o 35% aptek wspó pracowa o z hurtownià UniChem. Ogromna iloêç aptek celowo nie zamawia a leków w hurtowni UniChem, poniewa nale a a ona do spó ki Alliance Boots b dàcej w aêcicielem najwi kszej sieci aptek w Wielkiej Brytanii. Jednak po wprowadzeniu systemu dystrybucji bezpoêredniej przez firm Pfizer apteki te zosta y praktycznie zmuszone do nawiàzania wspó pracy z hurtownià UniChem jeêli zamierza y zamawiaç leki firmy Pfizer. W grudniu 2007r. ju tylko 5% brytyjskich aptek nie zamawia o leków w hurtowni Unichem. b. brak mo liwoêci wyboru przez aptek innej hurtowni dostarczajàcej leki firmy Pfizer Mo liwoêç zamawiania leków tylko z jednej hurtowni znacznie zwi ksza ryzyko wyst powania mocno opóênionych dostaw ze wzgl du na nieuniknione w d ugim terminie zdarzenia losowe. Ponadto nie ma mo liwoêci zmiany hurtowni w przypadku niezadowolenia apteki z jakoêci obs ugi przez hurtowni.

47 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA 47 DoÊwiadczenia brytyjskie jednoznacznie potwierdzi y wy ej wymienione obawy. Odnotowano liczne doniesienia o powa nych opóênieniach dostaw leków firmy Pfizer przez hurtowni UniChem spowodowanych np. z à pogodà czy na skutek wypadku drogowego. Tego typu opóênienia nie zda y yby si w warunkach tradycyjnego systemu dystrybucji leków. Paradoksalnie 11 grudnia 2007r. - w dniu opublikowania raportu przez Brytyjski Urzàd Antymonopolowy - uleg powa nej awarii system komputerowy w hurtowni UniChem, co spowodowa o opóênienie dostaw leków firmy Pfizer do aptek nawet o 24 godziny. c) obni enie poziomu rabatów dla aptek Poziom rabatów udzielanych aptekom na leki firmy Pfizer spad do Êredniego poziomu 8.5% czyli o oko o 2-3% ni szego w porównaniu z poziomem rabatów uzyskiwanych przez apteki w systemie tradycyjnym. Rabat 10.5% mo na usyskaç dopiero przy zamówieniu rocznym na leki firmy Pfizer przekraczajàcym milion funtów. Taki poziom zamówieƒ mo liwy jest do osiàgni cia jedynie przez du e sieci apteczne. c. brak korzyêci dla grup zakupowych Poniewa firma Pfizer wylicza a rabat uwzgl dniajàc poziomy indywidualnych zamówieƒ dla poszczególnych aptek, nawet jeêli by y one prowadzone przez grup zakupowà d. zwi kszone koszty obs ugi administracyjnej Spowodowane koniecznoêcià ksi gowania i zap acenia za dodatkowe faktury, wystawiane wy àcznie na leki firmy Pfizer. e. obni enie poziomu jakoêci dostaw W tradycyjnym modelu wiele aptek otrzymywa o zamówione leki z hurtowni dwa razy dzienie a dostawy odbywa y si praktycznie zawsze o tej samej porze. Po wprowadzeniu systemu dystrybucji bezpoêrednie do aptek dostawy z hurtowni UniChem mo liwe sà jedynie 3-4 razy w tygodniu, za ka dym razem w inne dni tygodnia i o trudnych do przewidzenia porach. Wp ywa to negatywnie na poziom obs ugi pacjentów przez apteki w przypadku pilnego zamówienia rzadko wydawanych leków. f. ograniczenia poziomu zamówieƒ Firma Pfizer nie tylko zmusi a apteki do zamawiania swoich leków w hurtowni UniChem, ale wprowadzi a te miesi czne maksymalne limity zamówieƒ dla aptek, oparte na wyliczeniach statystycznych. Oko o 15% aptek zg asza o z tego powodu problemy, chocia firma Pfizer daklarowa a, e ograniczenia mogà dotyczyç jedynie wyjàtkowych przepadków. Zarejestrowano te pi ciu pacjentów, którzy nie otrzymali leków z powodu odmowy ich dostarczenia do aptek przez hurtowni Unichem z powodu

48 48 BIULETYN 5,6(161,162/2009) restrykcji wprowadzonych przez firm Pfizer! - z adnotacjà na zamówieniu Pfizer - bez prawa do zakupu. g. ograniczenia importu równoleg ego System dystrybucji bezpoêredniej zosta wprowadzony przez firm Pfizer w taki sposób, e praktycznie niemo liwy by protest aptek polegajàcy na wykorzystaniu mo liwoêci importu równoleg ego. Teoretycznie firma Pfizer zapowiedzia a, e hurtownie wy àczone z realizacji systemu dystrybucji bezpoêredniej b dà mog y zaopatrywaç si w ramach importu równoleg ego, ale dostawy te by y praktycznie nieosiàgalne. Firma Pfizer prowadzi a bardzo sztywnà polityk dostaw leków do hurtowni w krajach UE, a system podwójnych cen i dop at obowiàzuj cy w Hiszpanii spowodowa, e import równoleg y z tego kraju by ekonomicznie nieop acalny. Poza tym nawet jeêli leki z importu równoleg ego by y osiàgalne, to apteki nie chcia y ich zamawiaç, poniewa limity dostaw do aptek okreêlajàce ich potrzeby by y ustalane na podstawie zamówieƒ w hurtowni UniChem. Ewentualne wi ksze zakupy z importu równoleg ego znacznie zmniejsza y w przysz oêci mo liwe iloêci zamówieƒ w hurtowni UniChem Systemy Sprzeda y BezpoÊredniej innych producentów leków Od chwili wprowadzenia systemu sprzeda y bezpoêredniej przez firm Pfizer trzech innych du ych producentów leków og osi o zamiar wprowadzenia w ycie tego modelu jeszcze przed ukazaniem si raportu Brytyjskiego Urz du Antymonopolowego. W tym czasie firma Glaxo wprowadzi a te istotnà zmian w swoim systemie dystrybucji ograniczajàc liczb hurtowni pe niàcych funkcj logistycznà z dziesi ciu do dwóch. Inna Producent Udzia w rynku Data Data AAH Phoenix UniChem (regionalna) 2007 og oszenia wprowadzenia hurtownia Pfizer 10% 9/2006 3/2007 o adna AstraZeneca 6.0% 4/2007 2/2008 o o adna Astellas 1 11/ /2007 o adna GSK 2 9.6% 7/ /2008 o o adna Lilly 2.7% 11/2008 Summer o o adna 2009 Tabela 3: Systemy Dystrybucji BezpoÊredniej w Wielkiej Brytanii (stan na styczeƒ 2009r.)

49 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA Tylko dwa oryginalne preparaty - Prograf i Advagraf, wszystkie pozosta e leki dost pne sà w hurtowniach. 2. Ograniczenie do dwóch hurtowni obowiàzuje dopiero od listopada 2008r. a) AstraZeneca Pierwotnie system dystrybucji bezpoêredniej mia byç wprowadzony latem 2007r., ale termin wprowadzenia zosta przesuni ty na luty 2008r. Pojawi y si doniesienia, e opóênienie wprowadzenia systemu dystrybucji bezpoêredniej spowodowane by o oczekiwaniem na wnioski zawarte w raporcie Brytyjskiego Urz du Antymonopolowego. AstraZeneca zaprzeczy a tym doniesieniom i opóênienia realizacji uzasadnia a ch cià wyd u enia terminu dla aptek na zawarcie odpowiednich umów z hurtowniami AAH i/lub UniChem. Pierwotnie system rabatów wprowadzony przez producenta AstraZeneca oparty zosta na 4 przedzia ach - w zakresie od zera do 12% - niezale nie od poziomu zamówieƒ (system rabatowania leków firmy AstraZeneca w tradycyjnym modelu dystrybucji nie by uzale niony od rodzaju leku). % rabatu Produkty lecznicze 12 Half Inderal, Inderal, Imdur, Oxis, Pulmicort (Respules), Rhinocort, Zoladex 8.5 Alvedon, Bricanyl (Turbohaler), Crestor, Diprivan, Entocort, Nexium tablets, Plendil 2.5, Pulmicort (pozosta e postacie) Symbicort, Tenif, Tenoretic, Tenormin, Zestoretic, Zestril Zomig (pozosta e postacie) 7 Avlocor, Bambec, Bricanyl (Respules & ampoules), Emla Hemenevrin, Losec, Marcain, Naropin, Paludrine, Pulmicort (inhaler), Polyamps, Zomig (nasal spray) 0 Accolate, Arimidex, Betaloc, Bricanyl (pozosta e postacie) Casodex, Citanest, Faslodex, Foscavir, Inderal injection Marcain Heavy, Meronem, Nebuchamber, Nebuhaler, Nexium IV, Nolvadex, Plendil 5 & 10, Seroquel, Tomudex Xylocaine Tabela 4: Rabaty na leki w Systemie Dystrybucji BezpoÊredniej firmy AstraZeneca W póêniejszym okresie wprowadzona zosta a mo liwoêç ró nicowania poziomów rabatów w zale noêci od poziomu zamówieƒ, jednak nie odnosi a

50 50 BIULETYN 5,6(161,162/2009) si ona do sumarycznych zamówieƒ grup zakupowych. Firma AstraZeneca wprowadzi a te okre lony poziom kredytowania zakupów. Po jego przekroczeniu apteka musia a dokonaç okreêlonà wp at, aby móc zrealizowaç kolejne zamówienia Mieszane systemy dystrybucji leków W ostatnim czasie wielu producentów leków w Wielkiej Brytanii wprowadzi o limity dostaw, g ównie na poziomie hurtowni. Jednak algorytmy obliczeƒ niezb dnych poziomów dostaw nie sà wystarczajàco efektywne i sà ma o elastyczne. W wyniku tego cz sto zdarzajà si braki poszczególnych leków w hurtowni. W takich przypadkach apteki muszà sk adaç dodatkowe zamówienia bezpoêrednio u producentów leków. Niestety taki system dystrybucji cz sto znacznie wyd u a czas oczekiwania apteki (i w konsekwencji pacjentów) na leki i zwiàzany jest ze zwi kszonym nak adem pracy i kosztów. W poni szej tabeli podane zosta y przyk ady producentów i leków obj tych mieszanym systemem dystrybucji. UWAGA: Niektórzy producenci wymagajà dowodów, e leki b dà stosowane na terenie Wielkiej Brytanii, inni wymagajà wype nienia specjalnego formularza, a jeszcze inni wymagajà dodatkowej op aty. Producent Lilly MSD Novartis Roche Sanofi-Aventis UCB Leki obj te mieszanym systemem dystrybucji Cialis (tadalafil), Cymbalta (duloxetine), Zyprexa (olanzapine) Cosopt (dorzolamide + timolol ), Trusopt (dorzolamide) Neoral (ciclosporin) CellCept (mycophenolate mofetil), Xenical (orlistat) Aprovel (irbesartan), Co-aprovel (irbesartan + hydrochlorothiazide), Lantus (insulin glargine), Plavix (clopidogrel) Keppra (levetiracetam) Tabela 5: Przyk ady leków obj tych mieszanym systemem dystrybucji leków Ograniczanie liczby hurtowni w systemie dystrybucji Wprawdzie szeêciu du ych producentów leków w Wielkiej Brytanii nadal prowadzi dystrybucj swoich leków tradycyjnie poprzez hurtownie (które sà w a- Êcicielami zakupionych leków u producentów), jednak radykalnie zmniejszyli oni liczbe hurtowni z którymi wspó pracujà.

51 RAPORT DEPARTAMENTU SPRAW ZAGRANICZNYCH NRA 51 Producent Udzia w rynku Data Data AAH Phoenix UniChem 2007 og oszenia wprowadzenia Sanofi- 6.3% 7/ /2007 o o o adna Aventis Napp 7/ /2007 o o o adna Novartis 3.6% 6/2008 8/2008 o o adna Janssen- 3.2% 12/2008 1/2009 o o o adna Cilag Roche 2.3% 12/2008 1/2009 o o adna Novo 2.0% 1/2009 3/2009 o o adna Nordisk Tabela 6: Ograniczenia liczby hurtowni z którymi wspó pracujà producenci leków w Wielkiej Brytanii UWAGA: Dwie hurtownie podane w powy szej tabeli prowadzà dystrybucje tylko cz Êci leków firmy Roche. Dystrybucj leków oryginalnych zawartych w tabeli poni ej firma Roche prowadzi wykorzystujàc w asne oddzia y logistyczne. Avastin (bevacizumab) Copegus (ribavrin) Fuzeon (enfuvirtide) Herceptin (trastuzumab) Mabthera (rituximab) Mircera (methoxy polyethylene glycol-epoetin beta) Neorecormon (epoetin beta) Pegasys (pegylated interferon) Tarceva (erlotinib) Xeloda (capecitabine) Inna (regionalna) hurtownia Tabela 7: Leki oryginalne firmy Roche, która prowadzi ich dystrybucj wykorzystujàc w asne oddzia y logistyczne 4. Wnioski System dystrybucji bezpoêredniej leków do aptek, którego wprowadzenie jest cz sto poprzedzane ograniczeniami liczby hurtowni prowadzàcych dystrybucj leków okreêlonych producentów, stwarza bardzo wiele zagro eƒ dla niezale nych aptek rodzinnych. DoÊwiadczenia brytyjskie wskazujà, e niekorzystne efekty wprowadzenia tego nowego modelu dydtrybucji leków odczuwajà równie hurtownie i pacjenci.

52 52 BIULETYN 5,6(161,162/2009) Wiele niekorzystnych efektów wprowadzenia systemu dystrybucji bezpo- Êredniej w Polsce mo e byç dodatkowo spot gowanych w warunkach wyjàtkowo liberalnego systemu aptecznego w Polsce - pod wieloma wzgl dami znacznie bardziej liberalnego, ni w Wielkiej Brytanii. WÊród najwa niejszych zagro eƒ zwiàzanych z systemem dystrybucji bezpoêredniej nale y wymieniç: a. producenci leków (szczególnie oryginalnych) uzyskujà dominujàcà pozycj rynkowà - sà w stanie narzuciç cz sto bardzo rygorystyczne warunki zarówno hurtowniom jak i aptekom b. producenci leków bardzo cz sto (co kilka lub kilkanaêcie miesi cy) zmieniajà swojà strategi mar, prowizji i rabatów - utrudnia to bardzo wspó prac c. warunki wspó pracy sà cz sto bardzo z o one i niekorzystne dla niezale nych aptek rodzinnych - model dystrybucji bezpoêredniej sprzyja rozwojowi sieci aptecznych d. apteki i hurtownie zmuszone sà przyjàç warunki producentów z obawy przed utratà pacjentów/kontrahentów e. liczne raporty i doniesienia wskazujà na pogorszenie si poziomu zaopatrzenia aptek w leki w warunkach dystrybucji bezpoêredniej - wyd u a si czas oczekiwania na lek, co mo e byç groêne dla pacjentów f. zdarza y si przypadki odmowy dostarczenia leku do apteki! g. zmniejszona liczba dostawców powoduje, e system dostaw leków do aptek jest bardzo wra liwy na ró nego typu awarie i wypadki losowe h. poczàtkowe obietnice producentów leków (np. dotyczàce utrzymania poziomu rabatów) sa cz sto amane po kilku-kilkunastu miesiàcach i. producencci ustalajà jednostronnie limity dostaw leków do aptek j. apteki skazane sà na wspó prac z jedna lub co najwy ej z trzema hurtowniami, nawet jeêli poziom wspó pracy nie spe nia ich oczekiwaƒ k. hurtownie w warunkach wy àcznoêci nie majà silnych bodêców sprzyjajàcych podnoszeniu jakoêci dostaw leków do aptek l. system dystrybucji bezpoêredniej sprzyja silnej koncentracji rynku hurtowego i detalicznego leków Koordynator Departamentu Spraw Zagranicznych NRA mgr farm. Piotr Bohater prezes@dia.com.pl

53 KOMUNIKATY 53 Posiadanie i prowadzenie apteki mo e byç zastrze one wy àczenie dla farmacutów. KOMUNIKAT PRASOWY nr 44/09 19 maja 2009 r. Wyroki Trybuna u SprawiedliwoÊci w sprawie C-531/06 oraz w sprawach po àczonych C-171/07 i in. Komisja / W ochy Apothekerkammer des Saarlandes i in. POSIADANIE I PROWADZENIE APTEKI MO E BYå ZASTRZE ONE WY ÑCZNIE DLA FARMACEUTÓW Uregulowania w oskie i niemieckie ustanawiajàce takà zasad sà uzasadnione celem polegajàcym na zagwarantowaniu pewnego i nale ytej jakoêci zaopatrzenia ludnoêci w produkty lecznicze Trybuna SprawiedliwoÊci zamknà dzisiaj dwie serie spraw dotyczàcych re imu prawnego w asnoêci aptek. Sprawy te dotyczà w g ównej mierze zagadnienia, czy prawo wspólnotowe stoi na przeszkodzie przepisom ustawodawstw w oskiego i niemieckiego stanowiàcych, e jedynie farmaceuci mogà posiadaç i prowadziç aptek. U pod o a spraw po àczonych C-171/07 i C-172/07 Apothekerkammer des Saarlandes i in. le y zezwolenie wydane przez w aêciwe ministerstwo kraju zwiàzkowego Saary niderlandzkiej spó ce akcyjnej DocMorris na prowadzenie, od 1 lipca 2006 r., apteki w Saarbrücken, w charakterze oddzia u. Decyzja ministerstwa zosta a zaskar ona do sàdu administracyjnego kraju zwiàzkowego Saary przez szereg farmaceutów i ich stowarzyszenia zawodowe, ze wzgl du na brak zgodnoêci z niemieckim prawem zastrzegajàcym uprawnienie do posiadania i prowadzenia apteki wy àcznie dla farmaceutów. Sàd administracyjny zwróci si do Trybuna u SprawiedliwoÊci z pytaniem, czy postanowienia traktatu dotyczàce swobody przedsi biorczoêci nale y interpretowaç w ten sposób, e stojà one na przeszkodzie takim uregulowaniom. Ponadto, w sprawie C-531/06 Komisja przeciwko W ochom Komisja wnios a do Trybuna u mi dzy innymi o stwierdzenie, e zastrzegajàc posiadanie i prowadzenie prywatnych aptek wy àcznie dla farmaceutów, Republika W oska uchybi a zobowiàzaniom, które na niej cià à na mocy prawa wspólnotowego. W wydanych dzisiaj wyrokach Trybuna stwierdzi, e uregulowania uniemo liwiajàce niefarmaceutom prowadzenie apteki lub nabywanie udzia ów w spó kach prowadzàcych apteki stanowià ograniczenie swobody przedsi biorczoêci i swobodnego przep ywu kapita u.

54 54 BIULETYN 5,6(161,162/2009) Ograniczenie to mo e byç jednak uzasadnione celem polegajàcym na zagwarantowaniu pewnego i nale ytej jakoêci zaopatrzenia ludnoêci w produkty lecznicze. W przypadku, gdy istnieje niepewnoêç co do istnienia lub wagi zagro eƒ dla zdrowia ludzi, wa ne jest, by paƒstwo cz onkowskie mog o podjàç Êrodki ochronne, nie czekajàc na pe ne urzeczywistnienie si tych zagro eƒ. Ponadto, paƒstwo cz onkowskie mo e podjàç Êrodki, które w najszerszym mo liwym zakresie zmniejszajà zagro enie dla zdrowia publicznego, w tym w szczególnoêci zagro enie dla pewnego i nale ytej jakoêci zaopatrzenia ludnoêci w produkty lecznicze. W tym kontekêcie Trybuna podkreêli bardzo szczególny charakter produktów leczniczych, gdy skutki lecznicze odró niajà je zasadniczo od innych towarów. Te lecznicze skutki powodujà, e jeêli produkty lecznicze sà przyjmowane bez potrzeby lub w nieodpowiedni sposób, mogà w powa nym stopniu zaszkodziç zdrowiu, czego pacjent mo e nie byç Êwiadomy podczas ich przyjmowania. Nadmierne lub nieprawid owe przyjmowanie produktów leczniczych prowadzi poza tym do marnotrawienia zasobów finansowych, które jest tym bardziej szkodliwe, e sektor farmaceutyczny generuje znaczne koszty i musi zaspokajaç rosnàce potrzeby, podczas gdy zasoby finansowe, które mogà byç przeznaczone na opiek zdrowotnà, nie sà nieograniczone, niezale nie od zastosowanego sposobu finansowania. Zwa ywszy na przyznane paƒstwom cz onkowskim kompetencje w zakresie podejmowania decyzji odnoênie do poziomu ochrony zdrowia publicznego, paƒstwa cz onkowskie mogà wymagaç, aby produkty lecznicze by y dystrybuowane przez apteki korzystajàce z rzeczywistej niezale noêci zawodowej. Nie mo na zaprzeczyç, e farmaceuta dà y, podobnie jak inne osoby, do osiàgni cia zysków. Niemniej jednak uznaje si, e jako zawodowy farmaceuta prowadzi on aptek nie tylko w celu osiàgania zysków, ale tak e by realizowaç swe obowiàzki zawodowe. Jego prywatny interes zwiàzany z osiàganiem zysków jest zatem ograniczany przez jego wykszta cenie, doêwiadczenie zawodowe i odpowiedzialnoêç, jaka na nim cià y, zwa ywszy e ewentualne naruszenie przepisów prawnych lub zasad etyki zawodowej nie tylko obni a wartoêç jego inwestycji, ale tak e podwa a jego byt zawodowy. W odró nieniu od farmaceutów, niefarmaceuci z definicji nie posiadajà wykszta cenia, doêwiadczenia i odpowiedzialnoêci równowa nych z tymi, jakie posiadajà farmaceuci. W takich okolicznoêciach nale y stwierdziç, e nie zapewniajà takich samych gwarancji jak te, które zapewniajà farmaceuci. W konsekwencji, paƒstwo cz onkowskie mo e w ramach przys ugujàcego mu zakresu uznania przyjàç, e prowadzenie apteki przez niefarmaceut mo e

55 KOMUNIKATY 55 stanowiç zagro enie dla zdrowia publicznego, w szczególnoêci dla pewnoêci i jakoêci detalicznej dystrybucji produktów leczniczych. Nie zosta o tak e wykazane, e Êrodek mniej ograniczajàcy ni przepis wykluczajàcy niefarmaceutów umo liwia by zapewnienie w sposób równie skuteczny poziomu pewnoêci i jakoêci zaopatrzenia ludnoêci w produkty lecznicze, który wynika z zastosowania wspomnianego przepisu. Bioràc pod uwag przys ugujàcy paƒstwom cz onkowskim zakres uznania, paƒstwo cz onkowskie mo e uznaç, e istnieje zagro enie, i mniej ograniczajàce przepisy majàce na celu zapewnienie niezale noêci zawodowej farmaceutów, takie jak system kontroli i sankcji, b dà w praktyce naruszane, zwa ywszy e interes jaki posiada niefarmaceuta w osiàganiu zysków nie jest ograniczany w taki sam sposób jak interes niezale nych farmaceutów i e podporzàdkowanie farmaceutów, jako osób zatrudnionych, prowadzàcemu aptek mog oby utrudniç im sprzeciwienie si poleceniom wydanym przez tego prowadzàcego. Trybuna orzek, e swoboda przedsi biorczoêci i swobodny przep yw kapita u nie stojà na przeszkodzie uregulowaniom krajowym, które uniemo liwiajà osobom nieb dàcym farmaceutami posiadanie i prowadzenie apteki. Stwierdzajàc, e uzasadniony mo e byç nie tylko przepis uniemo liwiajàcy niefarmaceutom prowadzenie apteki prywatnej, ale tak e przepis zakazujàcy przedsi biorstwom zajmujàcym si dystrybucjà produktów leczniczych nabywania udzia ów w aptekach gminnych, Trybuna oddali skarg o stwierdzenie uchybienia zobowiàzaniom paƒstwa cz onkowskiego wniesionà przez Komisj przeciwko W ochom. Dokument nieoficjalny, sporzàdzony na u ytek mediów, który nie wià e w aden sposób Trybuna u SprawiedliwoÊci. Dost pne wersje j zykowe : BG, ES, CS, DE, EN, EL, FR, HU, IT, NL, PL, PT, RP, SK Pe ny tekst wyroku znajduje si na stronie internetowej Trybuna u curia.europa.eu/jurisp/cgi-bin/form.pl?lang=pl&submit=rechercher&numaff=c-531/ 06 Tekst jest z regu y dost pny od godz CET w dniu og oszenia. W celu uzyskania dodatkowych informacji prosz skontaktowaç si z Ireneuszem Kolowcà Tel. (00352) Faks (00352) Nagranie wideo z og oszenia wyroku jest dost pne przez EbS Europe by Satellite, serwis prowadzony przez Komisj Europejskà, Dyrekcj Generalnà ds. Prasy i Komunikacji, L-2920 Luksemburg, tel. (00352) faks (00352) lub B-1049 Bruksela, tel. (0032) faks (0032)

56 56 BIULETYN 5,6(161,162/2009) POSIEDZENIE PREZYDIUM I RADY PODKARPACKIEJ OKR GOWEJ IZBY APTEKARSKIEJ Kolejne posiedzenie Prezydium i Rady POIA odby o si 21 maja 2009 roku, pod przewodnictwem Prezesa, doktora Aleksandra Czarniawego. Przed rozpocz ciem obrad z o y a Êlubowanie i otrzyma a prawo samodzielnego wykonywania zawodu absolwentka Wydzia u Farmaceutycznego CM UJ mgr farm. Ma gorzata Szklarz (n/z z prezesem PORA). Prezydium PORA omówi o przede wszystkim zagadnienia post powania przy rozpatrywaniu wniosków o przed u enie pierwszego okresu edukacyjnego, sk adanych przez cz onków POIA. Po analizie przeprowadzonej przez Komisj Nauki i Szkolenia stwierdzono, e w pierwszych czterech miesiàcach bie àcego roku Êrednia liczba osób, które wype ni y obowiàzek szkolenia wzros a do 41 proc. (na koniec 2008 roku takich osób by o 31 proc.). Niemniej jednak pozostaje pewna grupa osób, które nie zg osi y do chwili obecnej adnego certyfikatu ani zaêwiadczenia ze szkolenia ciàg ego. W zwiàzku z tym Prezydium przygotowa o projekt uchwa y w tej sprawie, przedstawiony Radzie POIA.

57 POSIEDZENIE PREZYDIUM I RADY POIA 57 Innym tematem omawianym przez Prezydium by o przygotowanie spotkania kierowników aptek ogólnodost pnych z udzia em zaproszonych goêci. Podkarpacka Okr gowa Rada Aptekarska wys ucha a sprawozdania z Konwentu Prezesów, który odby si w Lublinie. Przyj a uchwa y w sprawie przyznania prawa wykonywania zawodu, przed u enia okresów edukacyjnych oraz upowa nienia Prezydium PORA do podejmowania dzia aƒ w imieniu Rady. Uchwalono równie Stanowisko PORA w sprawie warunków umieszczania og oszeƒ i informacji na amach Biuletynu Informacyjnego oraz stronie internetowej POIA. Zasadniczà cz Êcià posiedzenia by o spotkanie z przedstawicielami firmy farmaceutycznej AstraZeneca i hurtowni farmaceutycznej PGF na temat systemu sprzeda y bezpoêredniej (fot. 2). Spotkanie spowodowane by o pismem aptekarzy z PrzemyÊla z o onym na r ce Prezydium Zjazdu Aptekarzy, a wyra ajàcym niepokój o pe ne zaopatrzenie aptek we wszystkie dost pne na rynku farmaceutycznym produkty lecznicze. Poniewa w trakcie spotkania przedstawiciele firmy i hurtowni nie rozwiali wszystkich wàtpliwoêci wyra anych przez cz onków Izby, sprawa zosta a przekazana do Naczelnej Izby Aptekarskiej. mgr farm. Lidia Czy Sekretarz POIA

58 58 BIULETYN 5,6(161,162/2009) Notatka z Konwentu Prezesów Okr gowych Rad Aptekarskich W dniach maja 2009 r. w Lublinie odby si Konwent Prezesów Okr gowych Rad Aptekarskich. Na spotkanie przyj li zaproszenie: G ówny Inspektor Farmaceutyczny mgr Zofia Ulz oraz Jej zast pca mgr Zbigniew Niewójt. Pani mgr Zofia Ulz zaznajomi a zebranych z problemami zwiàzanymi z: dodatkowymi czynnoêciami wykonywanymi w aptece (pomiar wagi, ciênienia, tkanki t uszczowej, sprzeda prezerwatyw z automatów, zatrudnianie kosmetyczek w dzia ach samoobs ugowych); dy urami nocnymi aptek (odmowa pe nienia dy urów nocnych apteki mo e w skrajnym przypadku skutkowaç cofni ciem zezwolenia na prowadzenie apteki); zbiórkà leków przeterminowanych; wzajemnà wspó pracà pomi dzy Inspekcjà Farmaceutycznà, a Okr gowymi Izbami Aptekarskimi i Inspekcjà Sanitarnà. Pan mgr Zbigniew Niewójt przybli y zebranym problemy zwiàzane z zaniechaniem nowelizacji Prawa Farmaceutycznego oraz zakres prac nad nowà wersjà ustawy, a tak e zapowiedzia rozpocz cie prac nad Ustawà refundacyjnà. W czasie dyskusji omówiono i wypracowano wspólne stanowiska w sprawach opiniowania kierowników aptek oraz opiekunów sta ystów. Zaproszonych goêci zaznajomiono z zagadnieniem sprzeda y bezpoêredniej i wskazano na zagro enie jakie niesie ten typ zaopatrzenia aptek (narzucenie aptece podmiotów, w których ma si zaopatrywaç, pogorszenie dost pu pacjentów do leków). Kontrowersje budzi ustalenie terminu wa noêci recepty i wskazanie 30- go dnia jej wa noêci. Zapis na recepcie data realizacji od dnia mo e sugerowaç, e dzieƒ wystawienia recepty jest pierwszym dniem jej wa noêci, co stoi w sprzecznoêci z przepisami kodeksu cywilnego art. 110 do art. 116 i jest ró nie interpretowane przez oddzia y NFZ. Wobec powy szego, Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz zobowiàza si do wystàpienia do centrali NFZ o interpretacj w powy szej sprawie. mgr farm. Witold Prokopiak Wiceprezes PORA

59 POSIEDZENIE PREZYDIUM PORA 59 Posiedzenie Prezydium Podkarpackiej Okr gowej Rady Aptekarskiej W dniu 3 czerwca 2009 roku, przed rozpocz ciem spotkania kierowników aptek ogólnodost pnych województwa podkarpackiego, odby o si kolejne posiedzenie Prezydium PORA, które prowadzi Prezes, doktor Aleksander Czarniawy. Posiedzenie poêwi cone by o przede wszystkim przygotowaniu spotkania pod kàtem przekazania niezb dnych bie àcych informacji kierownikom aptek z zakresu szkolenia zakoƒczonego w dniu 31 grudnia 2008 roku. Podkarpacka Okr gow a Rada Aptekarska na posiedzeniu w dniu 21 maja br. podj a uchwa w sprawie okreêlenia sposobu i terminu rozliczenia pierwszego okresu edukacyjnego szkoleƒ ciàg ych farmaceutów. TreÊç tej uchwa y wraz z komentarzem Komisji nauki i szkolenia zostanie przedstawiona na spotkaniu kierowników i opublikowana na stronie internetowej oraz w najbli szym wydaniu Biuletynu POIA. Drugà sprawà by o dok adne omówienie treêci stanowiska PORA w sprawie umieszczania og oszeƒ, reklam i informacji na amach Biuletynu Izby i stronie internetowej POIA. Ze wzgl du na pojawiajàce si w proponowanych do publikacji tekstach treêci odbiegajàce od zasad etyki zawodowej, redakcja Biuletynu i Administrator strony internetowej b dà weryfikowali przedstawiane inseraty-zgodnie z przyj tym przez PORA Stanowisku... (patrz Komunikaty strona internetowa Izby oraz w niniejszym Biuletynie). Kolejnà sprawà by o omówienie ewentualnego podj cia przez Izb staraƒ o dofinansowanie szkoleƒ ciàg ych z funduszy Unii Europejskiej, wzorem DolnoÊlàskiej Izby Aptekarskiej. Omówiono te bie àce sprawy administracyjne biura Izby. mgr farm. Lidia Czy Sekretarz POIA

60 60 BIULETYN 5,6(161,162/2009) SPOTKANIE KIEROWNIKÓW APTEK migawki...

61 STANOWISKO PORA 61 Stanowisko Podkarpackiej Okr gowej Rady Aptekarskiej w sprawie umieszczania og oszeƒ, reklam i informacji na amach Biuletynu i stronie internetowej POIA Podkarpacka Okr gowa Rada Aptekarska obowiàzana jest do czuwania nad przestrzeganiem ustalonych zasad etyki i deontologii oraz zachowaniem godnoêci zawodu zgodnie z Kodeksem Etyki Aptekarza, na terenie dzia ania POIA. Majàc na uwadze powy sze zasady uwa a, e wszelkie treêci og oszeƒ, reklam i informacji drukowanych w Biuletynie oraz przedstawianych na stronie internetowej Izby muszà byç z nimi zgodne. Podkarpacka Okr gowa Rada Aptekarska czyni odpowiedzialnymi za realizacj powy szego Stanowiska Komisj Informatycznà, Komitet Redakcyjny Biuletynu i Administratora strony internetowej POIA. Podkarpacka Okr gowa Rada Aptekarska Rzeszów, dnia 3 czerwca 2009r.