IV. Konwencja dotycząca podwodnego dziedzictwa kulturalnego (Paryż, 2001) Wrak Titanica

Transkrypt

1 IV. Konwencja dotycząca podwodnego dziedzictwa kulturalnego (Paryż, 2001) Wrak Titanica

2 Preambuła podwodne dziedzictwo kulturowe stanowi integralną część dziedzictwa kulturowego ludzkości podwodne dziedzictwo kulturowe jest ZAGROŻONE w wyniku nieuprawnionych działań komercyjna eksploatacja podwodnego dziedzictwa kulturowego Konieczna jest poprawa efektywności ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ, bądź jeśli to konieczne dla celów naukowych lub konserwatorskich pieczołowitego wydobywania podwodnego dziedzictwa kulturowego.

3 Pojęcie podwodne dziedzictwo kulturowe wszelkie ślady egzystencji ludzkiej mające charakter kulturowy, historyczny lub archeologiczny, które pozostawały całkowicie lub częściowo pod wodą, okresowo lub stale, przez co najmniej 100 lat Konstrukcje, budynki, artefakty, ludzkie szczątki, naczynia, samoloty, inne pojazdy i ich części Z definicji powyższej wyłączono rurociągi i kable, a także używane nadal instalacje.

4 Artykuł 2 zachowanie podwodnego dziedzictwa kulturowego IN SITU* będzie uznawane za priorytet podwodne dziedzictwo kulturowe nie będzie podlegało komercyjnej eksploatacji właściwy szacunek będzie okazywany wszelkim szczątkom ludzkim w wodach morskich, będzie się zachęcać do odpowiedzialnego nieniszczącego dostępu do podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ w celu jego obserwacji czy dokumentacji. *Termin in situ in situ używany jest w odniesieniu do zabytków, które nie zostały przemieszczone z miejsca, w którym zostały odkryte.

5 Artykuł 4 PRAWO RATOWNICTWA I PRAWO ZNALEŹNEGO NIE BĘDĄ STOSOWANE wobec podwodnego dziedzictwa kulturowego, z wyjątkiem sytuacji, w których będzie to dozwolone przez kompetentne władze

6 Kto odpowiada za działania wobec,,skarbów"? Artykuł 7 w strefie morza, w której państwa - sygnatariusze dysponują jurysdykcją*, mają wyłączne prawa regulowania wszelkich działań podejmowanych wobec podwodnego dziedzictwa kulturowego. państwa-sygnatariusze zobowiązują się do informowania innych państw mających związki kulturowe i historyczne z odkrytymi obiektami o dokonanych odkryciach *Klasyfikację obszarów morskich określa tzw. Konwencja jamajska (ONZ, 1982)

7 Kto odpowiada na morzu otwartym? Artykuły 11 i 12,,morze otwarte (high seas) - obszar morza, w którym żadne państwo nie posiada zwierzchnictwa terytorialnego państwa ponoszą odpowiedzialność za działania podejmowane przez ich obywateli i statki pływające pod ich flagami, a zatem będą wymagać zgłaszania ( ) wszelkich odkryć i zamiarów podejmowania działań wobec podwodnego dziedzictwa kulturowego na tym Obszarze.

8 Jak zgłasza się odkrycie? Państwa-sygnatariusze Przekazują informacje: Dyrektorowi Generalnemu UNESCO i Sekretarzowi Generalnemu Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego (ISA) Przekazują informacje: wszystkim państwom-sygnatariuszom > konsultacje

9 V. Konwencja dotycząca ochrony kulturalnego dziedzictwa niematerialnego Paryż, 2003

10 ZAGROŻENIA dla KULTUR procesy globalizacji powodują poważne zagrożenie w postaci degradacji, wyginięcia i zniszczenia niematerialnego dziedzictwa kulturowego Folklor podtrzymuje tożsamość kulturalną

11 Niematerialne dziedzictwo kulturowe DEFINICJA praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedza i umiejętności związane z nimi instrumenty, przedmioty, artefakty i przestrzeń kulturową które wspólnoty, grupy i, w niektórych przypadkach, jednostki uznają za część własnego dziedzictwa kulturowego PRZYKŁADY a) tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego; b) sztuki widowiskowe; c) zwyczaje, rytuały i obrzędy świąteczne; d) wiedza i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata; e) rzemiosło tradycyjne.

12 Jak chronić Dziedzictwo? Należy zapewnić środki w celu zapewnienie przetrwania niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w tym jego: identyfikację dokumentację badanie zachowanie zabezpieczenie promowanie przekazywanie, w szczególności poprzez formalne i nieformalne nauczanie rewitalizację różnych aspektów tego dziedzictwa.

13 Na poziomie międzynarodowym ochronę zapewniają: Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości (232 obiekty wpisane), Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony (27) Rejestr programów, projektów i działań na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, które najlepiej odzwierciedlają zasady i cele Konwencji.

14 programy Proklamacja Arcydzieł Ustnego i Niematerialnego dziedzictwa Żywe skarby Ludzkie Zagrożone Języki Tradycyjna Muzyka Świata

15 Pojęcie,,przestrzeń kulturowa np. przestrzeń Maroons w Moore na Jamajce mieście założonym przez byłych zbiegłych niewolników przestrzeń kulturowa beduinów z jordańskiej Petry.

16 Lista niematerialnego dziedzictwa Przykłady: Yaokwa: obrzędy ludu Enawene Nawe, służące podtrzymaniu społecznego i kosmicznego ładu Brazylia Yimakan, sztuka opowiadania historii ludu Hezhen (Nanajów) Chiny Tradycyjna sztuka budowania i żeglugi na irańskich łodziach Lenj w Zatoce Perskiej Iran Tajemne stowarzyszenie Kôrêdugaw rytuał mądrości Mali Obyczaj tworzenia towarzystw rocznikowych w Louvain i związane z nim ceremonie Belgia Francuska tradycja jeździecka Francja Parada królów w południowo-wschodnich Czechach Republika Czeska Taekkyeon, tradycyjna koreańska sztuka walki Republika Korei

17 VI. Konwencja w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego (2005)

18 Ochrona różnorodności w kontekście globalnym oznacza, że chronione mają być kultury poszczególnych narodów kultury mniejszościowe Kultura wysoka Założenie dobra kultury nie powinny być traktowane tak jak dobra konsumpcyjne

19 Różnorodność kulturowa: odnosi się do wielości form, poprzez które kultury grup i społeczeństw znajdują swój wyraz. Międzykulturowość: odnosi się do występowania różnych kultur i do równoważnych interakcji między nimi, a także do możliwości tworzenia wspólnych form wyrazu kulturowego na drodze dialogu i wzajemnego poszanowania.

20 Zasady przewodnie 1. Zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności 2. Zasada suwerenności 3. Zasada równej godności i poszanowania wszystkich kultur 4. Zasada solidarności i współpracy międzynarodowej 5. Zasada komplementarności ekonomicznych i kulturowych aspektów rozwoju

21 K. Zeidler, Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007 Zbigniew Kobyliński, Konwencja o ochronie podwodnego dziedzictwa kulturowego, Ochrona Zabytków 2, 2002, s Przyborowska-Klimczak,,Ochrona dziedzictwa kulturowego