STRATEGIA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI (NAUCZYCIELE AKADEMICCY ALK)

Transkrypt

1 STRATEGIA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI (NAUCZYCIELE AKADEMICCY ALK) Warszawa, 13 września 2016 r. Dane kontaktowe: Biuro Obsługi Działalności Naukowej, tel , ,

2 Spis treści 1. Wprowadzenie Opis procesu Analiza zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zasadami Karty i Kodeksu Zagadnienia etyczne i zawodowe Rekrutacja Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne Szkolenie i rozwój Analiza zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zapisami dokumentu OTM-R Badanie wśród nauczycieli akademickich ALK Podsumowanie Plan zadań Monitoring Definicje Spis wykresów Spis tabel i rysunków

3 1. Wprowadzenie Akademia Leona Koźmińskiego (ALK) w Warszawie jest niepubliczną szkołą wyższą o szerokim profilu biznesowym, założoną w 1993 r. Akademia oferuje studia pierwszego i drugiego stopnia w zakresie nauk ekonomicznych, jednolite studia magisterskie w zakresie nauk prawnych. Ofertę kształcenia uzupełniają liczne studia podyplomowe, w tym programy MBA, oraz studia doktoranckie (z zakresu zarządzania, ekonomii i finansów). Uczelnia oferuje również trzystopniowe studia wyższe w języku angielskim. Akademia Leona Koźmińskiego posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w pięciu dyscyplinach naukowych: nauki o zarządzaniu, ekonomia, finanse, socjologia oraz prawo. Jako jedyna niepaństwowa szkoła wyższa w Polsce posiada uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinach: nauki o zarządzaniu, ekonomia oraz prawo. Potwierdzeniem wysokiej jakości kształcenia i badań prowadzonych w ALK są trzy prestiżowe akredytacje: AACSB, EQUIS, AMBA, a także akredytacje i wyróżnienia krajowe, w tym kategoria A, nadana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach oceny parametrycznej polskich jednostek naukowych. Ponadto od 2009 r. ALK jest klasyfikowana w prestiżowych rankingach edukacyjnych Financial Times jako jedna z najlepszych uczelni biznesowych świata. Nauczyciele akademiccy ALK realizują projekty naukowe finansowane przez instytucje krajowe i międzynarodowe - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, a także Komisję Europejską. Prowadzenie wysokiej jakości badań, które w opinii środowisk naukowych przyczyniają się do rozwoju polskiej i światowej nauki, jest jednym z elementów misji ALK. Realizacja istotnych, innowacyjnych projektów międzynarodowych wymaga stworzenia otwartego i przyjaznego środowiska, umożliwiającego nauczycielom akademickim rozwój zawodowy. Ważne są również zasady i przepisy dotyczące rekrutacji, warunków pracy oraz oceny okresowej nauczycieli akademickich, które zostały wdrożone w ALK i są nadal udoskonalane. Od 2004 r. w ALK obowiązuje Kodeks Etyki Akademii Leona Koźmińskiego. W 2007 r. przyjęto kodeks Dobre praktyki w szkołach wyższych, uchwalony przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich. W tym samym roku powołano na uczelni Komisję Etyki. W 2012 r. podjęto pierwsze kroki w celu zapoznania się z procedurą procesu The Human Resources Startegy for Researchers (HRS4R) 1. Dyrektor Biura Obsługi Działalności Naukowej wzięła udział w czwartym spotkaniu Institutional HR Strategy Group zorganizowanym w 2012 roku w Brukseli. 1 Proces mający na celu wdrożenie w jednostce zasad Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych. Końcowym efektem wdrożenia jest uzyskanie logo HR Excellence in Research. Inicjatywa Komisji Europejskiej ma na celu zwiększenie atrakcyjności warunków pracy nauczycieli akademickich na terenie Unii Europejskiej. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie 3

4 W 2013 r. w Akademii Leona Koźmińskiego odbyło się spotkanie zorganizowane przez Komisję Europejską omawiające proces HRS4R - Mutual learning seminar, które stało się doskonałą okazją do zapoznania się z procedurą wdrożenia HRS4R oraz do wymiany doświadczeń z innymi organizacjami przygotowującymi się do implementacji Kodeksu i Karty, a także do omówienia potencjalnych problemów, które mogą się podczas tego procesu pojawić. 23 czerwca 2016 r., jako wyraz poparcia dla takich zasad, jak równe traktowanie, etyczne postępowanie, wolność badań czy przejrzystość rekrutacji, ALK wysłała do Komisji Europejskiej oficjalną deklarację poparcia dla zasad zawartych w Europejskiej Karcie Naukowca oraz Kodeksie postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych (Karta i Kodeks). W ALK istnieje przekonanie, że proces HRS4R sprzyja budowaniu przyjaznego, a zarazem konkurencyjnego środowiska dla wszystkich nauczycieli akademickich zatrudnionych w Akademii Leona Koźmińskiego. 2. Opis procesu Prace mające na celu przygotowanie dokumentu Strategia zarządzania zasobami ludzkimi dla kadry naukowej Akademii Leona Koźmińskiego podzielone zostały na następujące etapy: Analiza zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK oraz przepisów krajowych z zapisami Karty i Kodeksu W 2015 r. w ALK powołano Komisję do spraw akredytacji: The Human Resources Excellence in Research (Komisja ds. akredytacji). W składzie Komisji znaleźli się zarówno przedstawiciele nauczycieli akademickich ALK (w tym Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry)jak i przedstawiciele pracowników administracyjnych ALK odpowiedzialnych za wsparcie nauczycieli akademickich uczelni w zakresie rozwoju zawodowego i prowadzenia badań: - dr hab. Robert Rządca, prof. ALK, Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry, (przewodniczący Komisji), - dr Joanna Buchalska, adiunkt w Kolegium Prawa, - dr hab. Monika Całkiewicz, prof. ALK, Kolegium Prawa, - JoannaFotyma-Kern, Kierownik Biura Spraw Pracowniczych, - dr Piotra Kaczmarek-Kurczak, adiunkt w Kolegium Zarządzania i Finansów, - dr hab. Izabela Koładkiewicz, prof. ALK, Kolegium Zarządzania i Finansów, - Agnieszka Markowicz, pracownik Biura Obsługi Działalności Naukowej, - dr Tomasz Olejniczak, adiunkt w Kolegium Zarządzania i Finansów, - dr Anna Pikos, adiunkt w Kolegium Zarządzania i Finansów, - Agnieszka Sławska, Dyrektor Biura Obsługi Działalności Naukowej, - dr hab. Czesław Szmidt, prof. ALK, Kolegium Zarządzania i Finansów. Na spotkaniu rozpoczynającym pracę Komisji ds. akredytacji, zorganizowanym w dniu 5 listopada 2015 r. przedstawiono koncepcję i zalety wdrożenia procesu HRS4R. Podczas spotkania 4

5 wyznaczono spośród członków Komisji grupy robocze odpowiedzialne za cztery obszary zagadnień, które porusza Karta i Kodeks: Zagadnienia etyczne i zawodowe, Rekrutacja, Warunki pracy i ubezpieczenia społeczne oraz Szkolenia. Przeprowadzoną przez grupy robocze analizą objęto wszystkie regulacje i procesy obowiązujące w Polsce i w ALK, mające wpływ na przestrzeganie zasad zawartych w Karcie i Kodeksie. Wyniki pracy omówiono podczas spotkania Komisji ds. akredytacji, które odbyło się 2 grudnia 2015 r. (w składzie wymienionym powyżej).podczas spotkania określono główne obszary wymagające w ALK poprawy. Podsumowanie wyników prac Komisji ds. akredytacji zostało przedstawione na posiedzeniu Senatu Akademii Leona Koźmińskiego w dniu 19 maja Analiza zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zapisami dokumentu OTM-R Przepisy oraz praktyki obowiązujące w ALK zostały przeanalizowane przez wskazanych członków Komisji ds. akredytacji również pod kątem szczegółowych zapisów i zasad zawartych w dokumencie Open, Transparent and Merit-Based Recruitment (OTM-R) 2. W miejscach, gdzie wykryto rozbieżności, wyznaczono odpowiednie zadania do realizacji. Badanie wśród nauczycieli akademickich ALK Badanie zostało przeprowadzone w okresie 30 czerwca 15 lipca 2016 wśród wszystkich grup nauczycieli akademickich Akademii Leona Koźmińskiego, zarówno wśród pracowników dydaktycznych, naukowo-dydaktycznych, jak i naukowych (poziomy R1 do R4 3 ). W badaniu wzięło udział 116 nauczycieli akademickich ALK, co stanowi 53,5% wszystkich nauczycieli akademickich ALK. Ankieta dotyczyła opinii pracowników co do zgodności regulacji i praktyk obowiązujących w Akademii z regulacjami zawartymi w Karcie i Kodeksie. Raport z wynikami badania został przesłany do wszystkich nauczycieli akademickich ALK na początku września 2016 roku. Mocne i słabe strony - podsumowanie wyników prac W końcowym etapie wyniki obydwu analiz oraz wyniki ankiety zestawiono ze sobą, wyznaczono mocne i słabe strony oraz opracowano wstępny plan zadań, który przedstawiono w sierpniu 2016 roku do konsultacji z Prorektorem ds. badań naukowych i rozwoju kadry. Dokument został przesłany również we wrześniu 2016 r. do wiadomości wszystkich nauczycieli akademickich ALK. W wyniku powyższych konsultacji powstała ostateczna wersja Strategii zarządzania zasobami ludzkimi dla kadry naukowej Akademii Leona Koźmińskiego oraz plan zadań Klasyfikacja Komisji Europejskiej: R1 -First Stage Researcher (up to the point of PhD), R2 Recognised Researcher (PhD holders or equivalent who are not yet fully independent), R3 Established Researcher (researchers who have developed a level of independence.), R4 - Leading Researcher (researchers leading their research area or field) 5

6 3. Analiza zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zasadami Karty i Kodeksu 3.1 Zagadnienia etyczne i zawodowe Wolność badań naukowych Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, 4 uczelnie w Polsce są autonomiczne we wszystkich obszarach swojej działalności i kierują się zasadami wolności nauczania, wolności badań naukowych oraz wolności twórczości artystycznej. Prace badawcze w Akademii Leona Koźmińskiego prowadzone są zgodnie z zasadą wolności myśli, z uznanymi zasadami etyki i dobrymi praktykami w nauce oraz z nadrzędnym celem, którym jest dobro społeczeństwa. W zakresie wolności, etyki i dobrych praktyk badawczych, w Akademii Leona Koźmińskiego obowiązują: 1. Kodeks Etyki Akademii Leona Koźmińskiego; 2. Kodeks Dobre praktyki w szkołach wyższych, przyjęty przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Zgodnie z Kodeksem Etyki ALK ceni swobody akademickie, żywi szacunek dla prawdy oraz kultywuje pluralizm myślenia - przestrzegając jednocześnie przed doktrynerstwem oraz przekraczaniem kompetencji nauczycielskich i badawczych. Na spotkaniach informacyjnych organizowanych przez Biuro Obsługi Działalności Naukowej- BODN (oraz w trakcie bieżących konsultacji) nauczyciele akademiccy informowani są o możliwych ograniczeniach swobód wynikających z ograniczeń operacyjnych (np. wytyczne grantodawcy, budżet projektu). Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Zasady etyczne Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym reguluje odpowiedzialność dyscyplinarną nauczycieli akademickich m.in. za łamanie prawa poprzez naruszenie praw autorskich lub fałszowanie badań. 4 Dziennik Ustaw z 2005 r. nr 164, poz. 1365, z późniejszymi zmianami. 6

7 Zgodnie z Kodeksem Etyki - ALK nie toleruje nagannych praktyk, w szczególności: naruszania godności osoby ludzkiej, oszustwa i kłamstwa, korupcji, plagiatu, ściągania, mobbingu oraz molestowania. W 2007 r. w Akademii Leona Koźmińskiego została powołana Komisja Etyki. Do zadań Komisji należy: ocena zgodności działań z przepisami Kodeksu Dobre praktyki w szkołach wyższych, wydawanie opinii dotyczących empirycznych badań naukowych prowadzonych w ALK i doradzanie Rektorowi w sprawach dotyczących etyki nauczycieli akademickich. Badania w Akademii Leona Koźmińskiego są prowadzone zgodnie z zasadami etyki i dobrych praktyk w nauce. Nauczyciele akademiccy informowani są, na spotkaniach informacyjnych organizowanych przez Biuro Obsługi Działalności Naukowej, o zasadach dotyczących etyki w badaniach naukowych oraz kiedy powinni zgłaszać się do Komisji Etyki z prośbą o opinię na temat planowanych badań. Informacja udzielana jest również na bieżąco przy konsultacjach związanych z ubieganiem się o finansowanie badań w Akademii Leona Koźmińskiego oraz w instytucjach zewnętrznych. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Odpowiedzialność zawodowa Obszar praw autorskich reguluje ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. 5 ALK ustanowiła wewnętrzne regulacje dotyczące praw własności intelektualnej (Uchwała Senatu nr /2012 z dnia 6 października 2011 r. w sprawie Regulaminu zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, prawami własności przemysłowej oraz komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych w Akademii Leona Koźmińskiego). Zgodnie z zasadami konkursów na finansowanie projektów badawczych, ogłaszanych przez instytucje publiczne (np. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju), jednym z kryteriów oceny jest oryginalność projektu i jego wkład w rozwój danej dyscypliny. Sprawozdania roczne lub końcowe z realizowanych projektów są również recenzowane. Wnioski o granty wewnętrzne realizowane w ramach działalności statutowej Akademii są weryfikowane przez koordynatorów dyscyplin, będących członkami Rady Badań Naukowych ALK. Jednym z kryteriów oceny jest wartość naukowa projektu. Sprawozdania z realizacji projektów są gromadzone i weryfikowane każdego roku. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań. 5 Dziennik Ustaw z 1994 r. nr 24, poz. 83 z późniejszymi zmianami. 7

8 3.1.4 Profesjonalne podejście Od 2005 r. Biuro Obsługi Działalności Naukowej (BODN) jest jednostką odpowiedzialną za wspieranie nauczycieli akademickich w prowadzeniu działalności badawczej. Nauczyciele akademiccy otrzymują wsparcie ze strony wykwalifikowanych pracowników administracyjnych, na każdym etapie projektu badawczego: podczas składania wniosków, w trakcie realizacji oraz raportowania wyników projektu Zasady dotyczące zmian w projektach finansowanych przez instytucje zewnętrzne regulowane są treścią umów zawartych pomiędzy naukowcami, ALK i grantodawcami (np. z Narodowym Centrum Nauki, Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowym Centrum Badań i Rozwoju). Nauczyciele akademiccy, na odpowiednich seminariach i podczas konsultacji z pracownikami Biura Obsługi Działalności Naukowej, informowani są o zasadach określonych przez grantodawców. Pracownicy znają obowiązujące przepisy prawa i ich przestrzegają. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Zobowiązania wynikające z umów lub z przepisów prawa Nauczyciele akademiccy ALK informowani są o przepisach wewnętrznych i zewnętrznych regulujących ich działalność zawodową oraz o wszelkich wprowadzanych zmianach. Na początku roku akademickiego organizowane są seminaria dla młodych pracowników naukowych, podczas których omawiane są między innymi źródła i warunki finansowania badań w ALK. W ciągu roku akademickiego organizowane są również seminaria, podczas których przekazywane są szczegółowe informacje na temat konkursów ogłaszanych przez instytucje zewnętrzne. Możliwe są także indywidualne konsultacje z Biurem Obsługi Działalności Naukowej. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Odpowiedzialność Instytucje finansujące (grantodawcy) mają prawo kontrolować finansowane projekty przez okres 5 lat po zakończeniu ich realizacji (jest to zagwarantowane w umowie zawartej z instytucją). Nauczyciele akademiccy w momencie podpisywania umowy z instytucją finansującą, a także podczas spotkań i seminariów organizowanych przez Biuro Obsługi Działalności Naukowej informowani są o zasadzie efektywności ekonomicznej oraz o konieczności poddania się potencjalnej kontroli. Ponadto, pracownicy Biura Obsługi Działalności Naukowej wspierają nauczycieli akademickich w trakcie realizacji projektu w zakresie prawidłowego zarządzania środkami finansowymi (zgodnie z wymogami określonymi przez grantodawców) oraz w zakresie współpracy z podmiotami kontrolującymi i finansującymi. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań. 8

9 3.1.7 Zasady dobrej praktyki w badaniach naukowych Obszar ten reguluje m.in. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. 6 Nauczyciele akademiccy Akademii Leona Koźmińskiego w momencie zatrudnienia otrzymują informacje na temat polityki bezpieczeństwa w zakresie ochrony danych osobowych oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących w ALK. W oparciu o obowiązujące przepisy prawa, w momencie zatrudnienia pracownicy przechodzą również szkolenie z zakresu BHP, a następnie uczestniczą w okresowych szkoleniach w tym zakresie. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Upowszechnianie i wykorzystywanie wyników badań ALK zachęca nauczycieli akademickich do upowszechniania wyników badań uzyskanych w wyniku realizowanych projektów badawczych. Zobowiązanie do przedstawiania wyników badań naukowych w publikacjach o zasięgu międzynarodowym wynika również z treści umów podpisywanych z grantodawcami. Upowszechnianie wyników badań (w tym publikacje w międzynarodowych czasopismach naukowych) brane jest pod uwagę przy ocenie parametrycznej jednostek naukowych prowadzonej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz podczas okresowej oceny wewnętrznej nauczycieli akademickich ALK. Nauczyciele akademiccy ALK informowani są o treści Uchwały Senatu nr /2012 z dnia 6 października 2011 r. w sprawie zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, prawa własności przemysłowej i komercjalizacji wyników badań naukowych i badań na rzecz rozwoju. ALK wspiera nauczycieli akademickich w publikacji monografii (habilitacyjnych oraz profesorskich), a także w publikacji wyników badań w czasopismach wewnętrznych (MBS.CE, Tamara, Decyzje - publikacje w większości w języku angielskim) i zewnętrznych (ALK pokrywa koszty korekty językowej publikacji anglojęzycznych). Ponadto, w przypadku artykułów opublikowanych w renomowanych czasopismach międzynarodowych, nauczyciele akademiccy mogą ubiegać się o nagrodę Rektora. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Zaangażowanie społeczne W ramach sprawozdań z projektów finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, nauczyciele akademiccy zobowiązani są do opisania wartości wyników projektu dla społeczeństwa i gospodarki, a także przedstawienia opisu projektu badawczego w sposób zrozumiały dla osób niebędących specjalistami w danej dziedzinie. 6 Dziennik Ustaw z 1997 r., Nr 133, poz. 883, z późniejszymi zmianami. 9

10 Akademia rozpoczęła również współpracę z agencją public relations (specjalizującą się w promowaniu nauki), w celu usprawnienia i rozszerzenia zakresu informowania opinii publicznej o projektach finansowanych ze środków publicznych oraz środków ALK. Uczelnia oraz kadra dydaktyczna i naukowa ALK organizuje również wykłady dla uczniów szkół średnich oraz bierze udział w Festiwalu Nauki. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Zasada niedyskryminacji Zasada równego traktowania i niedyskryminacji regulowana jest ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks Pracy 7 oraz ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny 8. Zasada poszanowania godności i tolerancji zawarta jest w Kodeksie Dobre praktyki w szkołach wyższych przyjętym przez Akademię Leona Koźmińskiego oraz w obowiązującym Regulaminie Pracy ALK: Pracodawca jest obowiązany (...) przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (...). Zgodnie z Uchwałą nr 23 Senatu /2008 z dnia 6 grudnia 2007 r. w sprawie równouprawnienia: W swoich działaniach Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego (obecnie Akademia Leona Koźmińskiego) kieruje się zasadami wolności nauczania oraz wolności badań naukowych, a w polityce zatrudniania pracowników oraz przyjmowania kandydatów na studia, studia doktoranckie i studia podyplomowe przestrzega zasady niedyskryminowania z jakiejkolwiek przyczyny. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Systemy oceny pracowników Obowiązek okresowej oceny nauczycieli akademickich reguluje ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. Szczegółowe zasady oceny obowiązujące w ALK zawarto w Statucie Akademii. Ocena nauczycieli akademickich dokonywana jest nie rzadziej niż raz na dwa lata przez komisję wybieraną przez Senat. Komisja dokonuje oceny realizacji zadań określonych dla nauczyciela akademickiego zawartych w umowie o pracę oraz innych zadań obowiązujących według prawa, w tym m.in.: 7 Dziennik Ustaw z 1974 r. Nr 24, poz. 141, z późniejszymi zmianami 8 Dziennik Ustaw z 1964 r. nr 16, poz. 93, z późniejszymi zmianami. 10

11 - stopień realizacji efektów kształcenia, - rzetelność wykonywania obowiązków dydaktycznych, autorstwo i współautorstwo podręczników, - wyniki prowadzonej działalności naukowo-badawczej, wdrożeniowej i innowacyjnej, - organizacja i uczestnictwo w konferencjach naukowych, - aktywność w pozyskiwaniu ze źródeł zewnętrznych środków na działalność naukową i dydaktyczną, - recenzowanie prac naukowych, udział w kolegiach redakcyjnych i radach programowych czasopism naukowych, - osiągnięcia organizacyjne. W trakcie procesu oceny Komisja spotyka się indywidualne z każdym nauczycielem akademickim. Komisja ocenia wykonanie obowiązków na podstawie kart osiągnięć, pisemnej opinii bezpośredniego przełożonego, opinii Dyrektora Kolegium oraz opinii studentów i doktorantów wyrażonych w formie anonimowych ankiet. Komisja w trybie jawnym uchwala ocenę nauczyciela akademickiego, a następnie przedkłada ją, wraz z uzasadnieniem, nauczycielowi akademickiemu, jego bezpośredniemu przełożonemu, Dyrektorowi Kolegium oraz Rektorowi. Od wyniku oceny Komisji nauczyciel akademicki może wnieść odwołanie do Rektora. Wszelkie zmiany w systemie oceny są ogłaszane i konsultowane z Senatem oraz podczas zebrań z młodymi pracownikami naukowymi. Wyniki analizy: w okresowej ocenie samodzielnych pracowników naukowych należy uwzględnić obowiązki w zakresie opieki naukowej nad młodymi pracownikami naukowymi (zadanie powiązane z punktem 3.4.1). 3.2 Rekrutacja Rekrutacja Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym reguluje procedurę rekrutacji personelu akademickiego tylko w odniesieniu do uczelni publicznych. Statut ALK stanowi, że zasady zatrudniania nauczycieli akademickich określa Rektor. Od 2011 r. proces rekrutacji kadry akademickiej na ALK jest regulowany Zarządzeniem Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich. Obowiązujące przepisy wymagają kilku poprawek. Zarządzenie określa między innymi wymagania wobec kandydatów ubiegających się o pracę na poszczególnych stanowiskach (w tym dla stanowisk naukowo-dydaktycznych: asystent, adiunkt, profesor zwyczajny, profesor nadzwyczajny oraz dydaktycznych), wymagane miejsca publikacji ogłoszeń (w tym Euraxess), wymagania wobec sposobu formułowania ogłoszeń (bez sformułowań dyskryminujących), skład komisji konkursowej dla każdego ze stanowisk oraz zasady postępowania konkursowego. 11

12 Wyniki analizy: należy wprowadzić szczegółowe zapisy w regulacjach i procedurach dotyczących rekrutacji w zakresie: poprawy jakości ogłoszeń o pracę, poszerzenia zasięgu publikowanych ogłoszeń, zwiększenia przejrzystości procedury rekrutacyjnej, regularnego systemu informowania kierowników katedr oraz pracowników na temat zasad, kryteriów oraz trybu rekrutacji i doboru kadry akademickiej Rekrutacja (Kodeks) Zarządzenie Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich określa proces rekrutacji i zatrudniania nauczycieli akademickich oraz wprowadza reguły zapobiegające dyskryminacji kandydatów. Kryteria wyboru kandydatów opisane są we wszystkich ogłoszeniach o pracę, natomiast brakuje w nich szczegółowych informacji dotyczących samego procesu selekcji. Ogłoszenia nie zawierają również szczegółowego wykazu przyszłych obowiązków pracowników ALK. Wyniki analizy: należy zmodyfikować ogłoszenia o pracę, określając bardziej szczegółowo kryteria wyboru i podając szczegółowy wykaz obowiązków. Należy wskazać wymagany okres pomiędzy publikacją ogłoszenia o naborze, a terminem składania zgłoszeń. W procedurze warto uwzględnić sposób rekrutacji pracowników do poszczególnych projektów badawczych Selekcja kandydatów (Kodeks) Zgodnie z treścią Zarządzenia Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich, proces doboru kadr obejmuje dwa etapy: a) dobór wstępny analiza przesiewowa zgłoszeń w oparciu o kryteria formalne wskazane w ogłoszeniu o pracę; b) rozmowa kwalifikacyjna z wybranymi wstępnie kandydatami. Na potrzeby każdego procesu selekcji powołuje się komisję rekrutacyjną składającą się z pięciu członków, w tym Rektora lub Prorektora ds. dydaktycznych, Prorektora ds. studiów Dyrektora kolegium, kierownika jednostki organizacyjnej, nauczyciela akademickiego z tej samej jednostki oraz pracownika Biura Spraw Pracowniczych. Wyniki analizy: należy wprowadzić informację o różnorodności składu komisji rekrutacyjnej w Zarządzeniu Rektora nr 59, oraz zorganizować szkolenia na temat procesu selekcji i kryteriów rekrutacji dla kierowników katedr Przejrzystość (Kodeks) Zgodnie z treścią Zarządzenia Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich w treści ogłoszeń o pracę podaje się kryteria wyboru oraz opis stanowiska pracy. Kandydaci, którzy nie zostali wybrani, 12

13 otrzymują stosowne powiadomienie listownie lub poprzez pocztę elektroniczną, na temat przyczyn, z powodu których nie zostali wybrani. Wyniki analizy: należy zmodyfikować ogłoszenia o pracę, określając bardziej szczegółowo kryteria wyboru oraz wykaz obowiązków przyszłych nauczycieli akademickich ALK. Należy wprowadzić system komunikacji z kandydatami na każdym etapie procesu rekrutacji. Wiadomości elektroniczne wysyłane do kandydatów, którzy nie zostali wybrani, powinny zawierać więcej informacji na temat silnych i słabych stron ich kandydatury. Należy określić ramy czasowe, w jakich powinna być wysłana informacja zwrotna do kandydatów Ocena walorów kandydatów (Kodeks) Zgodnie z treścią Zarządzenia Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich, podczas oceny nauczycieli akademickich wykorzystuje się dwa arkusze oceny: arkusz oceny wstępnej i arkusz oceny rozmowy kwalifikacyjnej (odpowiednio załącznik nr 3 i 4 do Zarządzenia). Arkusze zawierają zestaw kryteriów, na podstawie których oceniany jest każdy kandydat. Wyniki analizy: obowiązujący formularz arkusza oceny rozmowy kwalifikacyjnej powinien zostać udoskonalony. Kryteria, na podstawie których oceniany jest każdy kandydat powinny zostać określone bardziej szczegółowo. Przy ocenie pracowników nie należy ograniczać się tylko do wskaźników ilościowych, takich jak liczba punktów i publikacji. Należy również uwzględnić kryteria jakościowe. Należy wprowadzić miękkie kryteria oceny związane z kompetencjami nauczycieli akademickich. Każdemu z kryteriów należy przypisać odpowiednią liczbę punktów i ewentualnie - odpowiednie wagi Odstępstwa od porządku chronologicznego w życiorysach (Kodeks) Proces składania zgłoszeń został unormowany treścią Zarządzenia Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich. Kandydaci w trakcie procesu rekrutacji proszeni są o składanie swoich CV w dowolnym formacie, wraz z wykazem przeprowadzonych badań, wykazem publikacji, kopiami dyplomów, opisem planów badawczych na następne trzy lata oraz listem motywacyjnym. Doświadczenie zawodowe w konsultingu, biznesie i finansach traktowane jest w procesie rekrutacji jako dodatkowy atut. Wyniki analizy: należy opracować wytyczne uwzględniające różne ścieżki kariery akademickiej, np. z uwzględnieniem osiągnięć w zakresie nauczania i wiedzy specjalistycznej Uznawanie doświadczenia w zakresie mobilności (Kodeks) W procesie rekrutacji za dodatkowy atut kandydata uważane są doświadczenia w zakresie mobilności, w tym stypendia zagraniczne, nie są one jednak obowiązkowe w przypadku każdego wakatu. Zatrudnieni w ALK nauczyciele akademiccy, w każdym roku akademickim, mają możliwość 13

14 uczestniczenia w co najmniej jednej zagranicznej konferencji (z zaakceptowanym referatem). Pracownicy zachęcani są do ubiegania się o stypendia, również na uczelniach zagranicznych. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Uznawanie kwalifikacji (Kodeks) Zarządzenie Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich określa zasady i kryteria rekrutacji i doboru kadr. Komisja rekrutacyjna dokonuje oceny kwalifikacji akademickich i zawodowych kandydatów na podstawie kwalifikacji opisanych w zarządzeniu oraz specyfikacji stanowiska pracy. Każdy kandydat dopuszczony do etapu rozmowy kwalifikacyjnej jest oceniany według arkusza oceny rozmowy kwalifikacyjnej uwzględniającego między innymi potencjał badawczy, doświadczenie dydaktyczne oraz doświadczenie zawodowe. Jeżeli grantodawca określa wymagania wobec rekrutacji prowadzonej w ramach projektu badawczego, zasady te są brane pod uwagę w procesie oceny kandydata. Wyniki analizy: należy opracować wytyczne uwzględniające różne ścieżki kariery akademickiej, np. z uwzględnieniem osiągnięć w zakresie nauczania i wiedzy specjalistycznej Staż pracy (Kodeks) Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym reguluje, odpowiadający potrzebom stanowiska, poziom kwalifikacji kandydata, wymogi formalne oraz okres zatrudnienia na każdym stanowisku naukowym. Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki 9 reguluje możliwości awansu i rozwoju kariery naukowej. W rozdziale IV Statutu ALK określono wymogi formalne oraz okres zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach. W trakcie oceny zgłoszenia kandydata brane są pod uwagę wymagania określone w powyższych regulacjach oraz wymagania określone w specyfikacji stanowiska pracy. Na podstawie przeprowadzonej rozmowy kwalifikacyjnej wypełniany jest arkusz oceny rozmowy kwalifikacyjnej uwzględniający między innymi potencjał badawczy, doświadczenie dydaktyczne oraz doświadczenie zawodowe kandydata. Oceniany jest cały przebieg rozwoju zawodowego. Wyniki analizy : obszar nie wymaga podjęcia działań Zatrudnianie na stanowisku podoktorskim (Kodeks) Kandydaci ze stopniem doktora zatrudniani są w Akademii Leona Koźmińskiego na podstawie umowę o pracę na stanowisku adiunkta (w ALK nie występuje instytucja staży podoktorskich). 9 Dziennik Ustaw z 2003 r. Nr 65, poz. 595, z późniejszymi zmianami. 14

15 Zarządzenie Rektora nr /2012 w sprawie zasad, kryteriów i trybu rekrutacji i selekcji kandydatów na stanowiska nauczycieli akademickich opisuje zasady, kryteria i procedury rekrutacji i selekcji pracowników na każde stanowisko, również pracowników ze stopniem doktora. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym reguluje maksymalny okres zatrudnienia na stanowisku asystenta (osoby nieposiadającej stopnia doktora) oraz okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta (osoby nieposiadającej stopnia doktora habilitowanego). Maksymalny okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta w Akademii Leona Koźmińskiego. reguluje również Statut ALK. Zakres obowiązków nauczycieli akademickich, w tym pracowników ze stopniem doktora reguluje Uchwała Senatu nr /2015 z dnia 19 lutego 2015 r. (z późn. zm.) w sprawie zasad ustalania zakresu obowiązków nauczycieli akademickich, rodzajów zajęć objętych zakresem tych obowiązków, w tym wymiaru zadań dydaktycznych dla poszczególnych stanowisk oraz zasad obliczania godzin dydaktycznych. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań. 3.3 Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne Uznanie zawodu W ALK nauczyciele akademiccy mają możliwość wybrania własnej ścieżki kariery: mogą skoncentrować się na badaniach naukowych lub na dydaktyce. W obu przypadkach cieszą się uznaniem jako specjaliści w swojej dziedzinie i mogą liczyć na wsparcie ze strony Uczelni. ALK oferuje nauczycielom akademickim możliwości rozwoju zawodowego, jak również wsparcie merytoryczne na każdym etapie kariery. Pracownicy (w tym doktoranci i nauczyciele akademiccy ze stopniem naukowym doktora) mają możliwość ubiegania się o finansowanie w ramach tzw. finansowania dla młodych naukowców, finansowanie wyjazdów na konferencje (z zaakceptowanymi referatami), stypendia wewnętrzne oraz nagrody Rektora. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Środowisko badań naukowych Nauczyciele akademiccy, na każdym etapie realizacji projektu badawczego, mogą liczyć na wsparcie oferowane przez Biuro Obsługi Działalności Naukowej,. Zachęca się ich do ubiegania o granty oraz do prowadzenia badań międzysektorowych, interdyscyplinarnych i międzynarodowych. Pracownicy, którzy pragną zaangażować się w międzynarodową działalność naukową, mogą korzystać ze wsparcia umożliwiającego im ubieganie się o dofinansowanie udziału w konferencjach i o granty na potrzeby internacjonalizacji badań. Nauczyciele akademiccy ALK mają dostęp 15

16 do międzynarodowych baz danych (w dziedzinie prawa, finansów i ekonomii) oraz do laboratoriów komputerowych, w których mogą prowadzić badania eksperymentalne. Pracownicy Akademii Leona Koźmińskiego, w chwili zatrudnienia, otrzymują informacje na temat polityki bezpieczeństwa w zakresie ochrony danych osobowych oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Warunki pracy ALK zapewnia nauczycielom akademickim elastyczne warunki pracy. Uczelnia dąży do stworzenia takich warunków, które umożliwią pracownikom i pracownicom pogodzenie życia rodzinnego i pracy, (poprzez zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy, urlopy naukowe), co przekłada się na doskonalenie wyników naukowych i dydaktycznych. Ważne jest, aby umożliwić pracownikom nie tylko odnoszenie sukcesów naukowych, ale także zachowanie zdrowej równowagi między pracą, a życiem prywatnym. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Stabilność i trwałość zatrudnienia ALK zawiera z nauczycielami akademickimi umowę o pracę zgodnie z wymogami zawartymi w przepisach krajowych. Pracownicy zatrudniani są na podstawie umów o pracę na czas określony. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, trzecia umowa z pracownikiem zawierana jest na czas nieokreślony. W niektórych przypadkach naukowcy, którzy angażowani są do konkretnych projektów badawczych, zatrudniani są na umowę o dzieło. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Finansowanie i wynagrodzenie ALK zapewnia nauczycielom akademickim godziwe wynagrodzenie za wykonywaną pracę, a także ubezpieczenie społeczne, zgodne z obowiązującym ustawodawstwem krajowym. Młodzi pracownicy naukowi, rozpoczynający pracę naukową, zatrudniani są na stanowiskach asystenta na podstawie umowy o pracę. ALK gwarantuje wszystkim pracownikom dodatkowe świadczenia, np. prywatną opiekę medyczną, możliwość korzystania z oferty edukacyjnej ALK, możliwość uczenia się języków obcych oraz uczestnictwo w kursach doskonalenia zawodowego. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Równowaga płci Akademia Leona Koźmińskiego zapewnia kobietom i mężczyznom równe szanse w dostępie do stanowisk naukowych, a także do nagród, stypendiów, grantów oraz szkoleń (zgodnie z Uchwałą Senatu nr /2008 z dnia 6 grudnia 2007 r. w sprawie równości). 16

17 Najważniejsze kryteria w przypadku rekrutacji i awansu naukowców to: odpowiednie kompetencje, doświadczenie, osiągnięcia naukowe i dydaktyczne oraz umiejętności organizacyjne. Dane z 2016 roku wskazują na wysoki udział kobiet w ogólnej liczbie nauczycieli akademickich ALK 40,97 % (wykres numer 1). W podziale na rodzaj stanowisk najniższy udział kobiet zanotowano wśród pracowników na stanowiskach profesora nadzwyczajnego oraz profesora zwyczajnego (wykres numer 2). Udział kobiet na powyższych stanowiskach wynosi odpowiednio 29% i 23% 10. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost liczby kobiet oraz udziału kobiet na powyższych stanowiskach od 2010 roku z 16% w 2010 roku do 27 % w 2016 roku (wzrost o 11%). Liczbę oraz udział kobiet na stanowiskach profesora zwyczajnego oraz profesora nadzwyczajnego w latach przedstawiają wykresy numer 3 i 4. Wykres nr 1. Udział kobiet wśród nauczycieli akademickich ALK, 2016 rok Wykres nr 2. Liczba pracowników naukowo-dydaktycznych, naukowych oraz naukowo-technicznych ALK wg stanowisk i płci, 2016 rok 10 Wg raportu GUS na koniec grudnia 2014 roku udział kobiet pracujących na stanowisku profesora w polskich uczelniach stanowił 26,6 % ogółu zatrudnionych na tym stanowisku. Źródło 17

18 Wykres nr 3. Liczba kobiet na stanowiskach profesora zwyczajnego oraz profesora nadzwyczajnego w ALK w latach Wykres nr 4. Udział kobiet wśród pracowników na stanowiskach profesora nadzwyczajnego oraz profesora zwyczajnego w ALK w latach (w %) Akademia Leona Koźmińskiego planuje utrzymać wzrostową tendencję, dlatego też planowane są działania zachęcające kobiety do prowadzenia działalności naukowej w ALK. Wyniki analizy: rozpowszechnianie wśród nauczycieli akademickich informacji na temat programów finansujących badania prowadzone przez osoby powracające z urlopu macierzyńskiego/ojcowskiego/rodzicielskiego/wychowawczego. Dbanie o obecność kobiet w komisjach oceniających (rekrutacyjnych, ds. Okresowej Oceny Osiągnięć Nauczycieli Akademickich). 18

19 3.3.7 Rozwój kariery zawodowej ALK stworzyła specjalny system mający na celu zrównoważenie dydaktycznych i badawczych obowiązków nauczycieli akademickich, uwzględniający indywidualne predyspozycje, kompetencje i oczekiwania każdego pracownika zatrudnionego na Uczelni. Pracownicy, którzy pragną skoncentrować się na badaniach naukowych, mogą ubiegać się o zmniejszenie pensum dydaktycznego, natomiast ci, którym bardziej zależy na nauczaniu, mają możliwość poświęcenia większej uwagi na rozwijaniu swoich umiejętności dydaktycznych. Przed każdą oceną okresową pracownicy powinni przygotować własny plan rozwoju zawodowego. Wyniki analizy: należy zapewnić opiekę naukową młodym pracownikom naukowym, ustanawiając zasady współpracy pomiędzy młodymi i samodzielnymi pracownikami naukowymi Wartość mobilności ALK postrzega internacjonalizację jako integralną część innowacyjnej edukacji biznesowej i jeden z podstawowych warunków rozwoju Uczelni. Uczelnia podpisała ponad 200 umów z uczelniami na sześciu kontynentach. ALK promuje mobilność jako istotny element rozwoju naukowego. Akademia uznaje wartość mobilności geograficznej, trans-dyscyplinarnej, a także mobilności między sektorem publicznym i prywatnym za istotną dla wzbogacania wiedzy naukowej oraz rozwoju zawodowego na każdym etapie kariery pracowników naukowych. ALK zapewnia stypendia nauczycielom akademickim, którzy chcieliby prowadzić badania za granicą i umożliwia pracownikom prowadzenie wykładów na zagranicznych uczelniach (w ramach programu Erasmus). Wsparcie organizacyjne w tym zakresie zapewniają nauczycielom akademickim pracownicy Biura Współpracy z Zagranicą. W zakresie ubiegania się o środki na zagraniczne staże naukowe nauczycieli akademickich wspierają pracownicy Biura Obsługi Działalności Naukowej. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Dostęp do doradztwa zawodowego Nauczyciele akademiccy ALK, na każdym etapie kariery, mają możliwość uczestniczenia w szkoleniach. Biuro Obsługi Działalności Naukowej zapewnia wsparcie rozwoju zawodowego pracowników organizując seminaria i szkolenia z zakresu: pisania prac naukowych, metodologii i kompetencji badań statystycznych, praktycznych aspektów zarządzania projektami badawczymi i wymiany doświadczeń naukowych. Biuro pomaga również w efektywnym pozyskiwaniu funduszy na badania ze źródeł zewnętrznych, a także oferuje wsparcie w zakresie możliwości udziału w projektach badawczo-rozwojowych. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań. 19

20 Prawa własności intelektualnej ALK przyjęła wewnętrzne regulacje dotyczące ochrony praw własności intelektualnej (Uchwała Senatu nr /2012 z dnia 6 października 2011 r. w sprawie zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, prawami własności przemysłowej i komercjalizacji wyników badań naukowych i badań na rzecz rozwoju), szczegółowe zmiany w regulacji okazują się jednak niezbędne, by można było zastosować przyjęte zasady w praktyce. Dla nauczycieli akademickich zorganizowano pierwsze cykle warsztatów w zakresie praw własności intelektualnej. Planowana jest organizacja następnych, cyklicznych szkoleń. Wyniki analizy: należy wprowadzić szczegółowe zmiany w regulacjach dotyczących ochrony praw własności intelektualnej w ALK Współautorstwo Podczas oceny nauczycieli akademickich ALK współautorstwo publikacji traktowane jest tak samo, jak publikacje jednego autora. Nauczyciele akademiccy, na spotkaniach i szkoleniach, informowani są o obowiązujących regulacjach wewnętrznych i zewnętrznych w zakresie praw własności intelektualnej (Uchwała Senatu nr /2012 z dnia 6 października 2011 r. w sprawie Regulaminu zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, prawami własności przemysłowej oraz komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych w Akademii Leona Koźmińskiego). Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Nauczanie Nauczanie i badania naukowe są traktowane jako równoważne ścieżki kariery, choć preferowana jest ścieżka naukowo- dydaktyczna. Zgodnie z treścią Uchwały Senatu ALK nr /2015 z dnia 19 lutego 2015 r. w sprawie obowiązków nauczyciela akademickiego, roczny wymiar zajęć dydaktycznych dla pracownika naukowo-dydaktycznego wynosi od 180 do 210 godzin. Pracownicy, którzy pragną skoncentrować się na badaniach, mogą ubiegać się o zmniejszenie wymiaru godzin nauczania. Stwierdzono jednak, że młodzi pracownicy naukowi, w niektórych przypadkach, są obarczani zbyt wysoką liczbą godzin ponadwymiarowych. Wszyscy nauczyciele akademiccy ALK poddawani są ocenie okresowej (nie rzadziej niż raz na dwa lata). Uwzględnia się w niej zarówno nauczanie, jak i badania naukowe. Ponadto corocznie przyznawana jest nagroda Rektora dla najlepszego wykładowcy i najlepszego badacza. Zarówno praca dydaktyczna, jak i badawcza są doceniane i godziwie wynagradzane. Nauczyciele akademiccy, którym zależy szczególnie na rozwoju umiejętności dydaktycznych, mają możliwość prowadzenia zajęć na zagranicznych uczelniach (w ramach programu Erasmus). 20

21 Wyniki analizy: należy określić maksymalną liczbę godzin ponadwymiarowych dla młodych pracowników naukowych ALK, zwłaszcza będących na etapie przed obroną rozprawy doktorskiej Skargi/odwołania W przypadku pojawienia się sytuacji konfliktowych, nauczyciel akademicki może zwrócić się do Kierownika Katedry, Prorektora lub Rektora ALK. Jeżeli pracownik nie zgadza się z wynikami swojej oceny okresowej, może się od niej odwołać (procedura odwoławcza została opisana w zasadach przeprowadzania oceny nauczycieli akademickich ALK). Wyniki analizy rozbieżności: należy ustanowić procedury rozwiązywania konfliktów pracowniczych. Należy powołać bezstronną osobę (niezależnego mediatora, niezwiązanego ze strukturą Uczelni) w celu ułatwienia procesu rozwiązywania konfliktów oraz zagwarantować poufność procedury Wpływ na organy decyzyjne Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i treścią Statutu ALK, wszystkie najważniejsze regulacje ALK zatwierdzane są przez Senat ALK. Senat jest organem kolegialnym, który składa się z nauczycieli akademickich (pracowników dydaktycznych i naukowych, profesorów i doktorów), pracowników administracyjnych, doktorantów i studentów. W uczelni działa Rada Młodych Naukowców. Młodzi pracownicy naukowi wchodzą również w skład takich organów doradczych, jak Rada Badań Naukowych. Wyniki analizy rozbieżności: obszar nie wymaga podjęcia działań. 3.4 Szkolenie i rozwój Opieka naukowa Postępy zawodowe i wyniki badań młodych naukowców poddawane są ewaluacji w ramach oceny okresowej nauczycieli akademickich ALK (co najmniej raz na dwa lata). Młodzi pracownicy naukowi otrzymują informacje zwrotne od Komisji ds. Okresowej Oceny Osiągnięć Nauczycieli Akademickich. W trakcie roku akademickiego, młodzi pracownicy naukowi pracują pod nadzorem opiekunów naukowych/mentorów. Zakres i intensywność tej współpracy w dużej mierze zależą jednak od osobistego zaangażowania opiekuna. Harmonogram pracy przeważnie opracowywany jest wspólnie. Istnieje potrzeba doprecyzowania zasad i zdefiniowania obowiązków opiekunów naukowych. Wyniki analizy rozbieżności: należy uwzględnić obowiązki w zakresie opieki naukowej nad młodymi pracownikami naukowymi w okresowej ocenie samodzielnych pracowników naukowych. 21

22 3.4.2 Nadzór i obowiązki w zakresie zarządzania W ALK brak odpowiednich przepisów dotyczących nadzoru nad młodymi pracownikami naukowo-dydaktycznymi i obowiązków w zakresie zarządzania pracownikami przez samodzielnych pracowników naukowych. W praktyce, współpraca z młodymi pracownikami naukowymi na wczesnym etapie kariery i forma przekazywania im wiedzy zależą od nastawienia i podejścia opiekunów naukowych. Wyniki analizy: należy uwzględnić obowiązki w zakresie opieki naukowej nad młodymi pracownikami w okresowej ocenie samodzielnych pracowników naukowych w (w tym przede wszystkim Kierowników Katedr) Kontynuacja rozwoju zawodowego ALK zobowiązuje się do ciągłego rozwoju zawodowego nauczycieli akademickich. Wspiera pracowników w podnoszeniu i zdobywaniu kompetencji w obszarach zainteresowań zawodowych, między innymi poprzez zachęcanie ich do korzystania z oferty edukacyjnej ALK, na korzystnych warunkach finansowych. Akademia Leona Koźmińskiego zapewnia pracownikom dostęp do szerokiej gamy szkoleń, umożliwiających im rozwijanie umiejętności badawczych i dydaktycznych: pokrywa koszty uczestniczenia w konferencjach krajowych i międzynarodowych z zaakceptowanym przez organizatorów referatem, organizuje seminaria w zakresie prowadzenia badań (np. na temat źródeł i zasad finansowania projektów badawczych, pisania artykułów naukowych) oraz dydaktyki. Wyniki analizy: obszar nie wymaga podjęcia działań Dostęp do szkoleń naukowych oraz możliwość ciągłego rozwoju Każdy nauczyciel akademicki ALK, na każdym etapie kariery, ma dostęp do szkoleń (organizowanych wewnętrznie lub na zewnątrz Uczelni), krajowych i międzynarodowych konferencji (z zaakceptowanym referatem) oraz wsparcia ze strony Biura Obsługi Działalności Naukowej w poszukiwaniu możliwości finansowania i dotacji badań naukowych. Szkolenia dla kadry akademickiej prowadzone są na bieżąco. Brak jednak dedykowanego programu służącego temu celowi. Wyniki analizy rozbieżności: należy opracować system szkoleń dla personelu naukowego Akademii Leona Koźmińskiego, w tym dla młodych pracowników naukowych Relacje z opiekunem naukowym Uchwała Senatu ALK nr /2015 z dnia 19 lutego 2015 r. w sprawie zasad ustalania zakresu obowiązków nauczycieli akademickich, rodzajów zajęć objętych zakresem tych 22

23 obowiązków, w tym wymiaru zadań dydaktycznych dla poszczególnych stanowisk oraz zasad obliczania godzin dydaktycznych nie reguluje obowiązku nadzoru nad młodymi pracownikami naukowymi. Zaangażowanie leży w gestii samodzielnych pracowników naukowych dotychczas nie wprowadzono regulujących tę kwestię przepisów. Odnotowano brak procedury przypisywania młodych naukowców do opiekunów naukowych. Relacje między opiekunami a młodymi pracownikami nie zostały jasno zdefiniowane. Wyniki analizy: w zarządzeniu w sprawie obowiązków nauczyciela akademickiego należy zawrzeć precyzyjne zasady dotyczące relacji pomiędzy opiekunem, a młodym pracownikiem naukowym. Przed przeprowadzeniem procesu rekrutacji na dane stanowisko naukowe należy wyznaczyć opiekuna, który powinien zasiadać w komisji rekrutacyjnej. Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry powinien być członkiem komisji rekrutacyjnej. 23

24 4. Analiza zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zapisami dokumentu OTM-R Analiza zgodności z zasadami OTM-R została przeprowadzona na podstawie raportu oraz check listy zawartej w dokumencie Open, Transparent and Merit-based Recruitment of Researchers 11. Otwarta, przejrzysta i oparta na osiągnięciach kandydata rekrutacja OTM-R System 1. Czy zasady otwartej, przejrzystej oraz opartej na osiągnięciach kandydata rekrutacji (OTM-R) zostały opublikowane na stronie internetowej ALK (w języku polskim i angielskim)? 2. Czy w ALK istnieje wewnętrzny regulamin/przewodnik jak przeprowadzić otwartą, przejrzystą i opartą na ocenie osiągnięć kandydata rekrutację na wszystkie typy stanowisk? 3. Czy każda osoba zaangażowana w proces rekrutacji została przeszkolona w zakresie zasad OTM-R? Otwarta Przejrzysta Oparta na ocenie osiągnięć kandydata OTM-R system zapisy ogólne Zgodność procedur ALK z zasadami dokumentu OTMR: - Tak, zrealizowane w całości - Tak, zrealizowane w istotnej części - Tak, zrealizowane częściowo - Nie x x Nie x x x Tak, zrealizowane w całości x x x Nie Zadania do wykonania Publikacja zasad OTM-R obowiązujących w ALK na stronie internetowej uczelni. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Szkolenia w zakresie zasad rekrutacji obowiązujących w ALK (zgodnych z OTM-R) dla osób zaangażowanych w proces rekrutacji. Przynajmniej 1 szkolenie w okresie 2 lat

25 4. Czy ALK aktywnie korzysta z narzędzi do e-rekrutacji? 5. Czy ALK posiada system kontroli jakości w odniesieniu do OTM-R? 6. Czy obecnie obowiązująca w ALK polityka OTM-R zachęca kandydatów zewnętrznych do aplikowania? 7. Czy obecnie obowiązująca w ALK polityka OTM-R jest zgodna z polityką przyciągania naukowców z zagranicy? 8. Czy obecnie obowiązująca w ALK polityka OTM-R jest zgodna z polityką przyciągania słabiej reprezentowanych grup? 9. Czy obecnie obowiązująca w ALK polityka OTM-R jest zgodna z zasadą zapewnienia atrakcyjnych warunków pracy dla naukowców? 10. Czy ALK posiada stosowne narzędzia do monitorowania czy na stanowisko aplikują odpowiedni kandydaci? 11. Czy ALK posiada jasne wytyczne lub szablony dla publikowania ogłoszeń (np. Euraxess)? 12. Czy w ogłoszeniu zawierane są wszystkie informacje lub odnośniki do informacji wymaganych przez System OTM-R? (Rozdział a raportu OTM-R) x x Tak, zrealizowane częściowo x x x Nie x x x x x x x x x x x x Tak, zrealizowane w całości Tak, zrealizowane częściowo Tak, zrealizowane w istotnej części Tak, zrealizowane w całości Nie Faza publikacji ogłoszenia i aplikowania x x x x Tak, zrealizowane w całości Tak, zrealizowane częściowo Wzrost wykorzystania narzędzi do e-rekrutacji w ALK. Stworzenie systemu kontroli jakości w odniesieniu do rekrutacji. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Wzrost liczby ogłoszeń publikowanych w j. angielskim na stronie Odniesienie w oficjalnych dokumentach publikowanych na stronach internetowych do regulacji odnoszącej się do zakazu dyskryminacji wobec jakiejkolwiek z grup. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Stworzenie systemu monitorowania jakości kandydatów Obszar nie wymaga podjęcia działań. Należy uwzględnić w ogłoszeniu: - odniesie do zasad OTM-R obowiązujących w ALK, - odniesienie do zasady równego traktowania obowiązującej w ALK. 25

26 13. Czy ALK w pełni korzysta z możliwości EURAXESS aby dotrzeć do jak największej grupy zainteresowanych osób? 14. Czy ALK korzysta z innych narzędzi do publikacji ogłoszeń? 15. Czy ALK ogranicza wymagania formalne wobec kandydata do minimum? (Rozdział b raportu OTM-R) 16. Czy ALK posiada jasne zasady regulujące powoływania komisji rekrutacyjnych? [Rozdział a raportu OTM-R) 17. Czy ALK posiada jasne zasady regulujące skład komisji rekrutacyjnych? 18. Czy obowiązujące w ALK regulacje co do składu komisji uwzględniają zasadę równości płci? 19. Czy ALK posiada jasne wytyczne dla komisji rekrutacyjnych, które mają na celu pomóc komisji ocenić osiągnięcia w taki sposób, aby wyłonić najlepszego kandydata? 20. Czy po zakończeniu rekrutacji ALK informuje wszystkich kandydatów o jej wynikach? 21. Czy ALK dba o odpowiednią informację zwrotną? x x x x x Etap selekcji i oceny kandydata x x x x x x x Wybór kandydata x x Tak, zrealizowane częściowo Tak, zrealizowane w całości Tak, zrealizowane w całości Tak, zrealizowane w całości Tak, zrealizowane w całości Tak, zrealizowane częściowo Nie Tak, częściowo Nie Umieszczanie każdego z ogłoszeń na stronach Zwiększenie udziału aplikacji składanych przez obcokrajowców. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Obszar nie wymaga podjęcia działań. Uwzględnić równość płci w regulacji opisującej skład komisji rekrutacyjnych. Przygotować wytyczne dla komisji rekrutacyjnych. Wprowadzić zasadę informowania wszystkich kandydatów o wynikach rekrutacji. Wprowadzić zasadę rzetelnej informacji zwrotnej dla wszystkich kandydatów składających aplikację w ALK. 26

27 22. Czy ALK posiada odpowiednie mechanizmy regulujące rozpatrywania skarg? 23. Czy ALK posiada system oceny realizacji celów wyznaczonych w ramach OTM-R? x Podsumowanie Nie Nie Wprowadzić rozpatrywanie skarg do obowiązujących regulacji. Opracować i wprowadzić system oceny efektów OTM-R w ALK. 27

28 5. Badanie wśród nauczycieli akademickich ALK W okresie od 30 czerwca do 15 lipca 2016, wśród wszystkich nauczycieli akademickich Akademii, została przeprowadzona ankieta dotycząca zgodności regulacji i praktyk obowiązujących w Akademii z regulacjami zawartymi w Karcie i Kodeksie Naukowca. Ankieta była dystrybuowana w wersji papierowej oraz elektronicznej. Składała się z 44 stwierdzeń opisujących zasady zawarte w Karcie i Kodeksie (niektóre z zasad Karty i Kodeksu zostały przedstawione w więcej niż w jednym pytaniu, ze względu na poruszanie różnych aspektów danego zjawiska). Respondenci proszeni byli o zaznaczenie odpowiedzi na 5-stopniowej skali ( zdecydowanie zgadzam się, zgadzam się, nie mam zdania, nie zgadzam się, zdecydowanie nie zgadzam się ). Dodatkowo ankietowani zostali poproszeni o zaznaczenie 3, ich zdaniem najważniejszych do wdrożenia, zasad. Ankietę wypełniło 116 pracowników, co stanowi 53,5% wszystkich nauczycieli akademickich ALK. Wśród respondentów było 45 kobiet, 57 mężczyzn, 14 osób nie wypełniło tej pozycji kwestionariusza. W ankiecie wzięło udział 63% samodzielnych pracowników naukowych zatrudnionych w ALK (44 wypełnione ankiety, w tym 30 profesorów nadzwyczajnych oraz 14 profesorów zwyczajnych). Spośród młodych pracowników naukowych ankietę wypełniło 53% (50 wypełnionych ankiet, w tym 40 adiunktów oraz 10 asystentów). Najniższy wskaźnik odpowiedzi zanotowano w grupie pracowników dydaktycznych 18% (9 wypełnionych ankiet). Wykres nr 5. Udział procentowy poszczególnych grup nauczycieli akademickich ALK w badaniu oceniającym stosowanie zasad Karty i Kodeksu w ALK 28

29 Na potrzeby analizy wyników ankiety odpowiedzi pogrupowano na: pozytywne, neutralne i negatywne: Pozytywne Neutralne Negatywne Zdecydowanie zgadzam się Zgadzam się Nie mam zdania Nie zgadzam się Zdecydowanie nie zgadzam się Analizie poddano wyniki badań w odniesieniu do poszczególnych zasad Karty i Kodeksu oraz zbiorczo według poszczególnych działów. W zdecydowanej większości odpowiedzi pozytywne stanowiły więcej niż 50% odpowiedzi (wyjątek stanowią obszary dotyczące dostępu do doradztwa zawodowego, nauczania obciążeń dydaktycznych oraz skarg i odwołań). Rozkład procentowy odpowiedzi udzielonych na pytania we wszystkich czterech obszarach przedstawiają poniższe wykresy. Wykres nr 6. Rozkład odpowiedzi udzielonych w ankiecie według poszczególnych działów Karty i Kodeksu 29

30 Po analizie poszczególnych pytań, zasady podzielono na spełnione w stopniu zadowalającym (w przypadku gdy poziom odpowiedzi pozytywnych wynosił ponad 75%) oraz wymagające dalszej analizy, w tym analizy regulacji prawnych obowiązujących w ALK oraz ewentualnego wprowadzenia działań naprawczych (gdy procent odpowiedzi pozytywnych był niższy niż 75%). Tabela numer 1 zawiera zestawienie odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety. Na kolor zielony wyróżnione zostały: wyniki pozytywne (powyżej 75%) ilustrujące wdrożone zasady Karty i Kodeksu, a na kolor czerwony wyniki negatywne (w których ilość odpowiedzi nie zgadzam się/ zdecydowanie nie zgadzam się przekroczyła 15%). Na kolor niebieski zostały zaznaczone obszary wskazane przez ankietowanych za najważniejsze. Tabela nr 1. Zestawienie odpowiedzi udzielonych w ankiecie w podziale na odpowiedzi pozytywne, neutralne i negatywne Pytanie z ankiety Zgadzam się/zdecydowanie zgadzam się Nie mam zdania Nie zgadzam się/zdecydowanie nie zgadzam się Wolność badań naukowych 95,7% 1,7% 2,6% Zasady etyczne 85,3% 13,8% 0,9% Odpowiedzialność zawodowa - własność intelektualna 72,4% 21,6% 6,0% Odpowiedzialność zawodowa - kwalifikacje 69,0% 25,8% 5,2% Profesjonalne podejście strategia i finansowanie 80,2% 12,1% 7,7% Profesjonalne podejście aspekty operacyjne 77,6% 19,0% 3,4% Zobowiązania wynikające z umowy lub przepisów 70,7% 25,0% 4,3% Odpowiedzialność 81,9% 14,7% 3,4% Zasady dobrej praktyki w badaniach naukowych 61,2% 30,2% 8,6% Upowszechnianie, wykorzystywanie wyników 86,2% 11,2% 2,6% Zaangażowanie społeczne 68,1% 25,0% 6,9% Zasada niedyskryminacji 87,1% 4,3% 8,6% Systemy oceny pracowników 86,2% 6,9% 6,9% Zasady oceny pracowników - kryteria 89,4% 5,3% 5,3% Rekrutacja 64,3% 27,7% 8,0% Rekrutacja (ogłoszenie rekrutacyjne) 78,6% 17,8% 3,6% Selekcja kandydatów 65,2% 29,4% 5,4% Przejrzystość 58,6% 32,4% 9,0% Ocena walorów kandydatów 69,6% 25,0% 5,4% Odstępstwa od porządku chronologicznego życiorysów 58,0% 39,3% 2,7% Uznawanie doświadczenia wynikającego z mobilności zawodowej 73,2% 25,0% 1,8% Uznawanie kwalifikacji 74,3% 20,4% 5,3% Staż pracy 67,8% 29,5% 2,7% Uznanie zawodu 77,3% 10,0% 12,7% Materialne warunki badań naukowych 77,5% 12,6% 9,9% Warunki pracy 80,2% 11,7% 8,1% Stabilizacja oraz stałe zatrudnienie 89,2% 6,3% 4,5% 30

31 Finansowanie i wynagrodzenie 62,2% 26,1% 11,7% Równowaga płci 71,2% 22,5% 6,3% Rozwój kariery zawodowej 70,3% 16,2% 13,5% Wartość mobilności 79,3% 17,1% 3,6% Dostęp do doradztwa zawodowego 37,8% 42,4% 19,8% Prawa własności intelektualnej 75,7% 18,9% 5,4% Współautorstwo 80,2% 12,6% 7,2% Nauczanie - ścieżka kariery 71,2% 15,3% 13,5% Nauczanie - obciążenia dydaktyczne 50,0% 17,3% 32,7% Skargi/odwołania 35,4% 48,2% 16,4% Wpływ na organy decyzyjne - główne organy 80,7% 18,4% 0,9% Wpływ na organy decyzyjne - pozostałe organy 88,2% 10,0% 1,8% Relacje z opiekunem naukowym 75,9% 14,8% 9,3% Nadzór i obowiązki w zakresie zarządzania 71,3% 20,4% 8,3% Kontynuacja rozwoju zawodowego 84,8% 11,4% 3,8% Dostęp do szkoleń naukowych oraz możliwość stałego rozwoju zawodowego 82,9% 11,4% 5,7% Opieka naukowa 65,7% 20,0% 14,3% Badanie przeprowadzone wśród nauczycieli akademickich ALK pokryło się w wielu punktach z wynikami analizy regulacji i procedur obowiązujących w ALK. Wyróżniło też kilka nowych obszarów wymagających przyjrzenia się lub poprawy. Nauczyciele akademiccy pozytywnie ocenili Dział I Zagadnienia etyczne i zawodowe oraz Dział IV Szkolenia i rozwój. Przy szczegółowym przyjrzeniu się odpowiedziom w działach, można jednak nadal znaleźć obszary wymagające poprawy. W obszarze Zagadnienia etyczne i zawodowe ponad 75% pozytywnych odpowiedzi: zgadzam się oraz zdecydowanie zgadzam się uzyskało 9 punktów ankiety (na 14). W żadnym przypadku odsetek negatywnych odpowiedzi ( nie zgadzam się oraz zdecydowanie nie zgadzam się ) nie przekroczył 10%. W przypadku niektórych kwestii wystąpił duży odsetek odpowiedzi nie mam zdania (około 20-25%), które mogą świadczyć o braku wystarczającej polityki informacyjnej uczelni, a która skutkuje brakiem wystarczającej wiedzy wśród nauczycieli akademickich. Jako obszary wymagające dalszej analizy (w szczególności akcji informacyjnych) wskazano obszary: Odpowiedzialność zawodowa (w zakresie postępowania w przypadku naruszenia zasad poszanowania własności intelektualnej 21,6% odpowiedzi nie mam zdania oraz delegowania zadań 25,8% odpowiedzi nie mam zdania ), Zobowiązania wynikające z umowy lub przepisów (co czwarty ankietowany wskazał odpowiedź nie mam zdania ), Zasady dobrej praktyki w badaniach naukowych (30,2% odpowiedzi nie mam zdania), Zaangażowanie społeczne (co czwarty ankietowany wskazał odpowiedź nie mam zdania ). 31

32 W Dziale IV dotyczącym opieki naukowej i relacji z opiekunami, nauczyciele akademiccy wskazali 2 obszary wymagające dalszej analizy i wypracowania rozwiązań do wdrożenia w Akademii: Nadzór i obowiązki z zakresie zarządzania oraz Opiekę naukową. Poniżej 75% pozytywnych odpowiedzi uzyskały Dział II - Rekrutacja, w którym pojawił się duży udział odpowiedzi nie mam zdania oraz Dział III Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne, w którym pojawiło się najwięcej odpowiedzi negatywnych oraz duży udział odpowiedzi nie mam zdania. W dziale Rekrutacja w szczególności poprawie lub dalszej analizie powinny zostać poddane obszary dotyczące: Przejrzystości procedury (32,4% odpowiedzi nie mam zdania ), Rekrutacji w zakresie istnienia standardów przyjmowania nauczycieli akademickich do pracy (27,7% odpowiedzi nie mam zdania, 8,0% odpowiedzi nie zgadzam się/zdecydowanie nie zgadzam się ), Stażu pracy (29,5% odpowiedzi nie mam zdania ), Odstępstw od porządku chronologicznego życiorysów (39,3% odpowiedzi nie mam zdania ), Selekcji kandydatów (29,4% odpowiedzi nie mam zdania ). Ponad połowa zasad Karty i Kodeksu dotyczących Warunków pracy i ubezpieczenia społecznego, zdaniem ankietowanych pracowników nie wymaga podjęcia działań jest stosowana w Akademii. Dotyczy to: Stabilizacji zatrudnienia, Wpływu na ograny decyzyjne, Warunków pracy, Wartości mobilności dla rozwoju zawodowego, Współautorstwa, Uznania zawodu (uznania naukowców za profesjonalistów bez względu na etap kariery naukowej) oraz Materialnych warunków badań naukowych, Prawa własności intelektualnej. W trzech przypadkach odsetek odpowiedzi negatywnych ( nie zgadzam się/ zdecydowanie nie zgadzam się) przekroczył 15%. W siedmiu przypadkach udział odpowiedzi pozytywnych nie przekroczył 75%. Konieczność działań informacyjnych oraz naprawczych dotyczy zasad w zakresie: Nauczania, Dostępu do doradztwa zawodowego, Finansowania i wynagrodzeń, Rozwoju kariery zawodowej, Równowagi płci oraz Skarg i odwołań. Najważniejsze zasady wskazane przez nauczycieli akademickich wymagające wdrożenia w Akademii Na zakończenie ankiety nauczyciele akademiccy zostali poproszeni o wskazanie 3 najważniejszych, według nich, zasad wymagających wdrożenia lub udoskonalenia w ALK. Spośród 116 ankietowanych 101 wskazało najważniejsze, ich zdaniem, obszary (15 osób nie odniosło się do tego pytania). Część ze wskazanych najważniejszych zagadnień została w pierwszej części ankiety oceniona przez ankietowanych jako już wdrożona w Akademii i nie wymagająca podjęcia dalszych działań (pozytywne odpowiedzi: zgadzam się/zdecydowanie zgadzam się powyżej 75%). Jednocześnie wśród wskazanych najważniejszych zagadnień znalazły się również obszary, które zdaniem badanych wymagają analizy i podjęcia działań (pozytywne odpowiedzi: zgadzam się/zdecydowanie zgadzam się poniżej 75%). Podsumowanie najczęściej wskazywanych zasad jako najważniejszych ilustruje Wykres nr 7. 32

33 Wykres nr 7. Zasady najczęściej wskazywane w ankiecie przez nauczycieli akademickich ALK (jako najważniejsze) wraz z ilością wskazań Rozkład najważniejszych zasad różnił się między młodymi a samodzielnymi pracownikami naukowymi. Jedyną zasadą, która znalazła się wśród 6 najczęściej wskazywanych w obydwu grupach jest: system oceny pracowników zasada wskazana przez ankietowanych jako zasada Karty i Kodeksu wdrożona w Akademii (86,2 % odpowiedzi zgadzam się/zdecydowanie zgadzam się ). Wykres nr 8. Zasady najczęściej wskazywane w ankiecie przez samodzielnych pracowników naukowych ALK (jako najważniejsze) wraz z ilością wskazań. 33

34 Wykres nr 9. Zasady najczęściej wskazywane w ankiecie przez młodych pracowników naukowych ALK (jako najważniejsze) wraz z ilością wskazań Wśród zasad Karty i Kodeksu, które nie uzyskały zadowalającej liczby odpowiedzi pozytywnych (poniżej 75%), a zostały uznane przez nauczycieli akademickich za ważne znalazły się: odpowiedzialność zawodowa (samodzielni pracownicy naukowi) finansowanie i wynagrodzenia (młodzi pracownicy naukowi) nauczanie (młodzi pracownicy naukowi) opieka naukowa (młodzi pracownicy naukowi). Obszary Nauczanie i Opieka naukowa zostały wyznaczone do poprawy już na etapie analizy dokumentów i procedur obowiązujących w ALK. Badanie wśród nauczycieli akademickich wykazało, że przyjrzenia się oraz akcji informacyjnych wymagają dodatkowo obszary - Odpowiedzialność zawodowa oraz Finansowanie i wynagrodzenia (gdzie uzyskano duży udział odpowiedzi nie mam zdania ). 34

35 6. Podsumowanie Podsumowując wyniki wszystkich trzech etapów prac - przeglądu procedur i praktyk obowiązujących w ALK analizy zgodności przepisów krajowych z zasadami Karty i Kodeksu, analizy zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zasadami OTM-R, a także analizy wyników ankiety - można wyróżnić słabe i mocne strony strategii zarządzania zasobami ludzkimi w grupie nauczycieli akademickich ALK (a także obszary wymagające dalszej analizy): Słabe strony: - niepełna zgodność zasad rekrutacji obowiązujących w ALK z zasadami OTM-R, - brak wiedzy wśród dużej grupy nauczycieli akademickich odnośnie stanu procedur i regulacji obowiązujących w ALK, szczególnie w obszarze Rekrutacji (wynikająca prawdopodobnie z małej aktywności informacyjnej ALK w tym zakresie), - za małe wsparcie młodych pracowników naukowych ALK (duże obciążenie dydaktyczne, niewystarczająca jakość opieki naukowej, konieczność przyjrzenia się finansowaniu i wynagrodzeniom), - niewystarczające wywiązywanie się samodzielnych pracowników naukowych z nadzoru i części obowiązków w zakresie zarządzania (opieki naukowej, mentoringu, doradztwa zawodowego), - małe wsparcie nauczycieli akademickich w zakresie rozwoju kariery zawodowej (wskazania w ankiecie na brak polityki personalnej), - słabo rozwinięty system wsparcia dla pracowników dydaktycznych - szkolenia, wyróżnienia za osiągnięcia dydaktyczne (system szkoleń znajduje się w trakcie przygotowania, pilotażowo w 2016 roku przeprowadzono pierwszy kurs trenerski dla nauczycieli akademickich ALK), - brak formalnych mechanizmów dotyczących rozwiązywania konfliktów w ALK, - brak poczucia stosowania w ALK zasady równowagi płci (zasada stosunkowo nisko oceniona w ankiecie przez kobiety). Mocne strony: - zapewniona wolność badań naukowych z uznaniem ograniczeń wolności wynikających z określonych warunków badań naukowych lub ograniczeń operacyjnych (np. prawa własności intelektualnej, budżet), - regulacja zasad w ALK odnośnie przestrzegania norm etycznych, znajomość zasad wśród nauczycieli akademickich ALK, 35

36 - upowszechnianie, wykorzystywanie wyników, promowanie wyników badań poprzez udział w konferencjach, promowanie wyników badań przez agencję PR, - obowiązywanie zasady braku dyskryminacji naukowców ze względu na płeć, wiek, pochodzenie etniczne, narodowe lub społeczne, religię lub wyznanie, orientację seksualną, język, niepełnosprawność, przekonania polityczne oraz status społeczny bądź materialny, - klarowne zasady i system oceny nauczycieli akademickich, - zapewnienie nauczycielom akademickim ze strony ALK stabilizacji i stałego zatrudnienia, - możliwość wpływu na organy decyzyjne (Senat, Rada młodych naukowców, Rada badań naukowych), - możliwości stałego rozwoju poprzez aktualizację i poszerzanie zakresu swoich umiejętności i kwalifikacji poprzez dostęp do szkoleń, udział w konferencjach. Zagadnienia, które w ankiecie przeprowadzonej wśród nauczycieli akademickich ALK uzyskały duży odsetek odpowiedzi nie mam zdania wymagają akcji informacyjnych oraz konsultacji z nauczycielami akademickimi w kolejnych latach, w tym m.in.: - regulacja kwestii odpowiedzialności zawodowej w zakresie poszanowania praw własności intelektualnej oraz w zakresie kwalifikacji osób, którym zleca się przygotowanie pracy, - zaznajomienie nauczycieli akademickich z przepisami w zakresie praw własności intelektualnej oraz wymagań i warunków ze strony wszelkich sponsorów lub grantodawców (zobowiązania wynikające z umowy lub przepisów), - poszerzenie znajomości zasad dobrej praktyki w badaniach naukowych, przepisów prawa krajowego dotyczącego wymagań w zakresie ochrony danych i poufności, - promowanie wyników badań wśród ogółu społeczeństwa (zaangażowanie społeczne). 36

37 Rekrutacja 7. Plan zadań W wyniku analizy i podsumowania wyników prac wszystkich trzech etapów przeglądu procedur i praktyk obowiązujących w ALK, analizy zgodności przepisów krajowych z zasadami Karty i Kodeksu, analizy zgodności przepisów i praktyk obowiązujących w ALK z zasadami OTM-R, a także analizy wyników ankiety, wyznaczono zadania do realizacji, do których przypisane zostały odpowiedzialne za wdrożenie osoby, ramy czasowe oraz oczekiwane wskaźniki. W planie zadań uwzględniono działania: - naprawcze: wynikające z braków proceduralnych (zmiany konieczne do wprowadzenia w regulacjach oraz praktykach obowiązujących w ALK); - informacyjne: działania związane z koniecznością poprawy świadomości wśród nauczycieli akademickich w zakresie procedur obowiązujących w ALK, w tym w zakresie zasad OTM-R; - analityczne: działania w obszarach, gdzie uzyskano niezadowalający odsetek odpowiedzi pozytywnych, nie wynikające z braków proceduralnych oraz z braku wiedzy na temat procedur obowiązujących w ALK. Obszar Zadanie Zadania szczegółowe a) Wprowadzenie szczegółowych zmian w przepisach i procedurach rekrutacyjnych w Akademii Leona Koźmińskiego. Osoba odpowiedzialna za realizację zadania I. Otwarta, przejrzysta i oparta na osiągnięciach kandydata rekrutacja (OTM-R) - Udoskonalenie publikowanych ofert pracy Kierownik Biura Spraw (bardziej szczegółowe określenie kryteriów Pracowniczych selekcji i zakresu odpowiedzialności dla danego stanowiska, informacje o procesie rekrutacji, liczbie wolnych etatów, możliwości rozwoju osobistego). - Wprowadzenie do procedury możliwości wykorzystania narzędzi do e-rekrutacji. - Zapewnienie szerszego zasięgu publikowanym ogłoszeniom o pracę (wykorzystanie portalu Termin realizacji Grudzień 2018 r. Wskaźniki - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Zwiększenie udziału kobiet w komisjach rekrutacyjnych o 15%. - Uzyskanie oceny pozytywnej (dla obszaru 37

38 Rekrutacja - Odniesienie w oficjalnych dokumentach publikowanych na stronach internetowych do regulacji zawierającej zakaz dyskryminacji wobec jakiejkolwiek z grup. - Wprowadzenie realistycznego okresu pomiędzy zamieszczeniem ogłoszenia, a terminem składania podań. - Wprowadzenie zasady zróżnicowania w składzie komisji rekrutacyjnej (dążąc do zachowania równowagi płci). - Uznanie pozaakademickiego doświadczenia kandydata, a także mobilności jako cennych walorów. - Uwzględnienie kryteriów jakościowych podczas oceny osiągnięć naukowych. - Ocena kompetencji miękkich kandydatów. - Opracowanie systemu komunikacji z kandydatami: przekazywanie kandydatom wyników rekrutacji oraz szczegółowych informacji zwrotnych. - Wprowadzenie procedury regulującej rozpatrywanie skarg. rekrutacja) w ankiecie przeprowadzonej wśród nowo zatrudnionych nauczycieli akademickich ALK (na poziomie min. 75 %). b) Przedstawienie procedury rekrutacyjnej nauczycielom akademickim ALK. - Uruchomienie dedykowanej strony internetowej, publikacja zasad OTM-R obowiązujących w ALK na stronie internetowej uczelni. - Akcje informacyjne/szkolenia dla kierowników katedr i centrów badawczych, kierowników projektów badawczych oraz dla osób zaangażowanych w proces rekrutacji. Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Grudzień 2018 r. - Uzyskanie oceny pozytywnej (dla obszaru rekrutacja) w ankiecie przeprowadzonej wśród nowo zatrudnionych nauczycieli akademickich ALK 38

39 Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne, Szkolenie i rozwój Rekrutacja c) Opracowanie zasad utrzymania dobrej jakości w procesie rekrutacji. - Przygotowanie wytycznych dla komisji rekrutacyjnych. - Stworzenie systemu kontroli jakości w odniesieniu do rekrutacji oraz monitorowania jakości kandydatów - Stworzenie systemu oceny efektów OTM-R w ALK. Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Grudzień 2019 r. (na poziomie min.75 %). - Przynajmniej 1 szkolenie w okresie 2 lat. - Uzyskanie oceny pozytywnej (dla obszaru rekrutacja) w ankiecie przeprowadzonej wśród nowo zatrudnionych nauczycieli akademickich ALK (na poziomie min. 75 %). II. Rozwój kariery zawodowej, Opieka naukowa, Relacje z opiekunem naukowym, Nadzór i obowiązki w zakresie zarządzania a) Określenie roli mentora oraz opiekuna naukowego w rozwoju młodych pracowników naukowych. Określenie obowiązków opiekunów naukowych w regulacjach ALK. Włączenie wsparcia młodych pracowników naukowych (jako kryterium) do formularza oceny samodzielnych pracowników naukowych. Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Czerwiec 2020 Grudzień 2020 r. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Zmieniona karta oceny samodzielnego pracownika naukowego. 39

40 Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne, Szkolenie i rozwój b) Wyznaczenie opiekunów naukowych już na etapie rekrutacji. c) Wprowadzenie oceny Katedr, a także Kierowników Katedr. a) Określenie maksymalnej liczby godzin dydaktycznych ponadwymiarowych, w tym dla młodych pracowników naukowych. Wprowadzenie do zarządzenia w sprawie rekrutacji zasady udziału opiekunów naukowych w procesie rekrutacji młodych pracowników naukowych ALK. Wprowadzenie do zarządzenia w sprawie rekrutacji zasady udziału Prorektora ds. badań naukowych i rozwoju kadry w procesie rekrutacji młodych pracowników naukowych ALK. Wprowadzenie powyższych zmian do zasad rekrutacji studentów studiów doktoranckich. Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Kierownik Studiów Doktoranckich Wprowadzenie oceny Katedr do regulacji ALK. Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry III. Nauczanie obciążenia dydaktyczne Wprowadzenie maksymalnej liczby godzin nadliczbowych do regulacji ALK. Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry/prorektor ds. dydaktycznych Grudzień 2019 r. Grudzień 2019 r. Grudzień 2019 r. Grudzień 2020 r. Grudzień 2019 r. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Udział opiekuna naukowego w rozmowach kwalifikacyjnych. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Udział Prorektora w rozmowach kwalifikacyjnych. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Udział opiekuna naukowego w rozmowach kwalifikacyjnych z kandydatami na studia. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. - Zmniejszenie godzin nadliczbowych o 10%. 40

41 Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne IV. Rozwój kariery zawodowej, Dostęp do doradztwa zawodowego, Finansowanie i wynagrodzenie a) Określenie strategii rozwoju kariery zawodowej dla każdej z grup nauczycieli akademickich ALK. Przygotowanie strategii rozwoju kariery zawodowej dla każdej z grup nauczycieli akademickich ALK. Prorektor ds. badań naukowych i rozwoju kadry Grudzień 2020 r. - Strategia rozwoju kariery zawodowej dla nauczycieli akademickich. b) Przegląd wynagrodzeń w poszczególnych grupach stanowisk. Przygotowanie analizy wynagrodzeń w poszczególnych grupach stanowisk. Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Grudzień 2020 r - Analiza wynagrodzeń. a) Wprowadzenie poprawek do Zarządzenia Rektora w sprawie ochrony własności intelektualnej. V. Prawa własności intelektualnej Zmiana Zarządzenia Rektora w sprawie ochrony własności intelektualnej. Dyrektor Biura Obsługi Działalności Naukowej Grudzień 2019 r. - Zmienione regulacje wewnętrzne ALK. b) Okresowe szkolenia dla nauczycieli akademickich dotyczące obowiązujących procedur i przepisów w zakresie ochrony własności intelektualnej. a) Powołanie mediatora, opracowanie zasad postępowania w przypadku konfliktu. Szkolenia dla samodzielnych i młodych pracowników naukowych. VI. Skargi/odwołania Przygotowanie regulacji wewnętrznych w zakresie rozwiązywania konfliktów w ALK. VII. Równowaga płci Dyrektor Biura Obsługi Działalności Naukowej Rektor Na bieżąco Grudzień 2020 r. - Minimum 1 szkolenie rocznie. - Regulacja wewnętrzna ALK powołująca stanowisko mediatora. a) Aktywizowanie kobiet w ubieganiu się o fundusze na badania. Informowanie nauczycieli akademickich o programach dla naukowców powracających z urlopu macierzyńskiego/ojcowskiego/ rodzicielskiego/wychowawczego. Dyrektor Biura Obsługi Działalności Naukowej Na bieżąco - Utrzymanie wzrostu udziału kobiet na stanowiskach profesora 41

42 Szkolenie i rozwój Warunki pracy i ubezpieczenie społeczne zwyczajnego i nadzwyczajnego. b) Dbanie o uczestniczenie kobiet w komisjach rekrutacyjnych. Dbanie o uczestniczenie kobiet w komisjach rekrutacyjnych. Kierownik Biura Spraw Pracowniczych Na bieżąco - Zwiększenie udziału kobiet w komisjach rekrutacyjnych o 15%. VIII. Nauczanie ścieżka kariery, Dostęp do szkoleń naukowych oraz możliwości ciągłego rozwoju a) Opracowanie systemu szkoleń dla nauczycieli akademickich Akademii Leona Koźmińskiego. W tym opracowanie systemu szkoleń dla pracowników dydaktycznych. Dyrektor Biura Obsługi Działalności Naukowej Grudzień 2017 r. - System szkoleń dla nauczycieli akademickich ALK. 42

43 8. Monitoring W celu monitorowania postępu w pracach planowane są: 1. Raporty półroczne Raporty na temat stanu realizacji prac przygotowane przez osoby odpowiedzialne za realizację zadań. Przegląd raportów na posiedzeniu Komisji do spraw Akredytacji The Human Resources Excellence in Research. 2. Raporty długookresowe Podsumowanie zrealizowanych prac przygotowane przez osoby odpowiedzialne za realizację zadania (co najmniej raz na dwa lata), uzupełnione o wyniki ankiety wśród nauczycieli akademickich ALK (ocena zakończonych działań). Przegląd raportów na posiedzeniu Komisji do spraw Akredytacji The Human Resources Excellence in Research. Przesłanie raportów ze stanu realizacji zadań wraz z wynikami badania do Kolegium Rektorskiego oraz do nauczycieli akademickich ALK. Publikacja raportów na stronie internetowej uczelni. 3. Spotkania bieżące W razie konieczności, pojawienia się problematycznych kwestii planowane są dodatkowe posiedzenia Komisji ds. akredytacji z udziałem osób odpowiedzialnych za realizację danego obszaru. 43

44 Rysunek nr 1. Monitoring realizacji planu zadań w ramach HRS4R 44