GMINA GNOJNIK ZAPRASZA NA SPACER PO NAJPIĘKNIEJSZYCH ZABYTKACH I OBIEKTACH ARCHITEKTURY SAKRALNEJ ORAZ ŚWIECKIEJ.

Transkrypt

1 ZAPRASZA NA SPACER PO NAJPIĘKNIEJSZYCH ZABYTKACH I OBIEKTACH ARCHITEKTURY SAKRALNEJ ORAZ ŚWIECKIEJ. 2013

2 EWIDENCJA WAŻNYCH MIEJSC I OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W GMINIE SOŁECTWA GMINY BIESIADKI,, GOSPRZYDOWA, LEWNIOWA, USZEW, ZAWADA USZEWSKA, ŻERKÓW 2013

3 Gmina Gnojnik - g gmina wiejska położona w województwie małopolskim w powiecie brzeskim. W latach należała do województwa tarnowskiego. Od północy sąsiaduje z miastem i gminą Brzesko, od wschodu z gminą Dębno, od południa z gminą Czchów, natomiast od zachodu z leżącą w powiecie bocheńskim gminą Nowy Wiśnicz. Cała gmina leży we wschodniej części Pogórza Wiśnickiego charakteryzującego się dość urozmaiconą rzeźbą terenu. Gmina położona jestw bardzo dogodnym miejscu komunikacyjnym. Przez jej teren przebiega bowiem droga krajowa nr 75. Poza tym, leży pośrodku trójkąta tworzonego przez trzy duże miasta: Kraków, Tarnów i Nowy Sącz. W skład gminy wchodzi siedem sołectw: Biesiadki, Gnojnik, Gosprzydowa, Lewniowa, Uszew, Zawada Uszewska i Żerków. Obecnie gminę Gnojnik zamieszkuje blisko 7800 mieszkańców. Stolicą gminy, a tym samym centrum administracji, gospodarki i kultury jest Gnojnik, leżący w odległości około 10 km od Brzeska. Na terenie Gminy Gnojnik usytuowanych jest sześć kościołów urzekających swą urodą oraz konstrukcją: kościół p.w. św. Marcina w Gnojniku z XIV wieku, kościół p..w. Matki Bożej Fatimskiej w Gnojniku, którego budowa rozpoczęła się w 2006 roku, kościół p.w. św. Floriana w Uszwi z 1801 roku, drewniany kościół p.w. św. Urszuli w Gosprzydowej z 1697 roku, drewniany kościół p.w. św. Mateusza Ewangelisty w Biesiadkach z II połowy XVII wieku, kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej w Lewniowej z 1978 roku. Miejscowości mniejsze: Zawada Uszewska i Żerków posiadają kaplice, odpowiednio p.w. Matki Bożej Fatimskiej z 1998 roku oraz p.w. św. Antoniego Padewskiego z 1948 roku. Przejeżdżając przez sołectwa gminy nie trudno nie zauważyć rozsianych po całym terenie przydrożnych kapliczek, figur oraz krzyży. Stawiane są z wdzięczności za otrzymane łaski, za wysłuchanie próśb, bądź jako ofiara dziękczynna za wybawianie z niebezpieczeństwa lub wyleczenie z choroby. Wtopione w krajobraz gnojnickich wsi, w otoczeniu przyrody widnieją niczym drogocenne kamienie na trudnych ścieżkach życia. Ważnymi obiektami zabytkowymi są równieżpomniki i tabliceupamiętniające bolesne dla Polski czasy I i II wojny światowej. Urokliwy charakter nadają okolicy także parki zieleni oraz pomniki przyrody. Malowniczo i naturalnie ukształtowane tereny gminy Gnojnik można poznawać zarówno pieszo, jak i samochodem. Dzięki odnowionym drogom przyjemnie podróżuje się również rowerem. Piękno okolicznych skarbów architektury i natury zachwyca każdym, nawet najdrobniejszym elementem.

4

5 EWIDENCJA WAŻNYCH MIEJSC I OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W GMINIE OBIEKTY ARCHITEKTURY SAKRALNEJ SOŁECTWA GMINY BIESIADKI,, GOSPRZYDOWA, LEWNIOWA, USZEW, ZAWADA USZEWSKA, ŻERKÓW 2013

6 EWIDENCJA WAŻNYCH MIEJSC I OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W GMINIE OBIEKTY ARCHITEKTURY SAKRALNEJ Biesiadki Cmentarz parafialny z XVIII / XIX wieku, Kaplica Cmentarna p.w. Bożego Miłosierdzia z 2005 roku, Pomnik Nieznanego Żołnierza Kapliczki przydrożne: Kapliczka Chrystusa Frasobliwego z 1907 roku, Kapliczka Szafkowa Chrystusa Figury przydrożne: Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1859 roku, Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1872 roku, Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z 1871 roku, Figura Chrystusa Nazareńskiego z 1874 roku, Figura Matki Bożej Różańcowej z 1921 roku, Figura Pieta z 1939 roku, Figura Matki Boskiej Różańcowej Krzyże przydrożne: Metalowy krzyż z okresu powojennego, Drewniany krzyż przykościelny z około 1979 roku, Przydrożny krzyż z oszkloną kapliczką z 1941 roku Gnojnik Kościół p.w. Matki Bożej Fatimskiej, którego budowa rozpoczęła się w 2006 roku, Cmentarz parafialny z 1817 roku, Kaplica Cmentarna z 1915 roku Kapliczki przydrożne: Kapliczka Szafkowa z początku XX wieku, Kapliczka Matki Bożej z około 2000 roku, Kapliczka Matki Boskiej z 1985 roku, Kapliczka Szafkowa Matki Bożej z połowy XX wieku,

7 Kapliczka Szafkowa z 1990 roku Figury przydrożne: Figura św. Jana Nepomucena z 1732 roku, Figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z około XIX wieku, Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1874 roku, Figura Matki Bożej Różańcowej z 1949 roku, Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z XIX wieku Krzyże przydrożne: Krzyż przydrożny z oszkloną kapliczką lata 80-te, Krzyż przydrożny z upamiętniającą tabliczką z 1955 roku, Przydrożny krzyż misyjny z połowy XX wieku, Krzyż przydrożny z 2001 roku, Drewniany krzyż przydrożny z 2012 roku, Kamienny krzyż przydrożny z 1970 roku, Krzyż przykościelny z 2004 roku, Metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa z 1964 roku, Drewniany krzyż misyjny z 1988 roku, Drewniany krzyż przydrożny z 2008 roku Pomniki: Pomnik Nieznanego Żołnierza z II połowy XX wieku, Pomnik rodzinny Rodu Łysakowskich (ostatnich właścicieli Gnojnika) z XX wieku Gosprzydowa Cmentarz parafialny z I połowy XX wieku, Kaplica Cmentarna z 1958 roku, Pomnik Nieznanego Żołnierza Kapliczki przydrożne: Kaplica p.w. Wspomożenia Wiernych 1952 roku, Kapliczka z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej z 1890 roku, Kapliczka szafkowa Matki Bożej z Lourdes z 1908 roku, Kapliczka Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1954 roku, Kapliczka szafkowa Matki Bożej z Lourdes z 1975 roku, Kapliczka z figurą Matki Bożej z 1991 roku, Kapliczka Matki Bożej z lat 80-tych (kapliczka ogrodowa), Kapliczka Najświętszej Maryi Panny z 2011 roku (kapliczka ogrodowa), Kapliczka Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z 1960 roku Figury przydrożne: Figura św. Jana Nepomucena z 1798 roku, Figura Matki Bożej Zwycięskiej z 1884 roku, Figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1971 roku,

8 Figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1975 roku Krzyże przydrożne: Drewniany krzyż przydrożny z 1935 roku, Przydrożny krzyż z 2001 roku, Drewniany krzyż z kapliczką szafkową Chrystusa Frasobliwego z XIX wieku, Krzyż misyjny z , Krzyż przydrożny z 2005 roku Lewniowa Kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Królowej Polski z 1978 roku, Cmentarz parafialny z 1976 roku, Kaplica Cmentarna z 1976 roku Kapliczki przydrożne: Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej z 1859 roku, Kapliczka drewniana Matki Bożej z II połowy XIX wieku, Kapliczka na drzewie ze sceną Ukrzyżowania Jezusa, Kapliczka Chrystusa Ukrzyżowanego Figury przydrożne: Figura Najświętszej Maryi Panny, Kamienna Figura Krzyża z 1897 roku, Figura Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem, Figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej, Figura Matki Bożej, Figura Krzyża z wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego Krzyże przydrożne: Drewniany krzyż przykościelny, Przydrożny krzyż ze sceną upadku Jezusa pod krzyżem z 1954 roku, Drewniany krzyż przydrożny z kapliczką Jezusa Uszew Cmentarz parafialny z 1804 roku, Kaplica Cmentarna z 1956 roku, Najstarszy nagrobek ks. Jana Rzeszódki z II połowy XIX wieku Kapliczki przydrożne: Kapliczka Najświętszej Maryi Panny z 2008 roku, Kapliczka Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z XVIII wieku Figury przydrożne: Figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z 1933 roku,

9 Figura św. Józefa z 1982 roku, Figura św. Floriana z 1986 roku, Figura św. Piotra z XX wieku, Figura św. Pawła z XX wieku, Figura św. Jana Nepomucena, Figura Ukrzyżowania Jezusa z 1899 roku, Figurka Chrystusa i Matki Bożej z 1956 roku, Figura Najświętszej Maryi Panny z 1957 roku, Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus II połowa XIX wieku, Figura Jezusa Chrystusa z II połowy XIX wieku, Figura z wizerunkiem Ukrzyżowanego Jezusa, Figura Matki Bożej opiekunki pustych łąk z 2003 roku, Figura Najświętszej Maryi Panny, Figura Matki Bożej Krzyże przydrożne: Krzyż misyjny z 1996 roku, Przydrożny krzyż z wizerunkiem Chrystusa z 1995 roku, Przyrożny krzyż z 1977 roku, Drewniany krzyż przydrożny z 1960 roku, Przydrożny krzyż z wizerunkiem Jezusa Ukrzyżowanego z 1951 roku, Betonowy krzyż z wizerunkiem Ukrzyżowanego Jezusa z 1947 roku, Betonowy krzyż z figurką Maryi z 1987 roku Zawada Uszewska Kapliczki przydrożne: Kaplica Matki Bożej Fatimskiej z 1998 roku, Kapliczka Matki Bożej Królowej Polski, Kapliczka Matki Bożej z Dzieciątkiem, Kapliczka Matki Bożej z Dzieciątkiem (kapliczka ogrodowa), Kapliczka Najświętszej Maryi Panny (kapliczka ogrodowa), Kapliczka Jezusa Chrystusa z 1988 roku Figury przydrożne: Figura Najświętszej Maryi Panny, Figura św. Jana Nepomucena Krzyże przydrożne: Przydrożny drewniany krzyż z 1993 roku, Przydrożny krzyż z kapliczką Chrystusa Ukrzyżowanego i Matką Bożą Bolesną, Przydrożny krzyż z wizerunkiem Chrystusa z 1976 roku Żerków Kaplica im. Antoniego Padewskiego z 1948 roku, Kamienny Głaz - Pomnik ku pamięci ofiar I wojny światowej z 1973 roku Drewniana kapliczka na drzewie z krzyżem Jezusa Chrystusa

10 GOSPRZYDOWA Gosprzydowa liczy obe ecnie około 1050 mieszkańców. Położona jest w całości na obszarze Pogórza Wiśnickiego, w połowie drogi z Gnojnika do historycznego miasteczka Lipnica Murowana. Jest najdalej na południe wysuniętą z wsi Gminy Gnojnik. Ciekawe jest ukształtowanie terenu Gosprzydowej, która usytuowana jest zarówno w dolinie rzeki Uszwicy, jak i na rozległych pagórkach przyozdobionych licznymi zagajnikami i dolinkami. Całą wieś można podzielić na kilka odrębnych przysiółków, z których każdy ma własną nietypową nazwę. W krajobraz gosprzydowskich regionów malowniczo wkomponowane są przydrożne obiekty sakralne jakimi są: kapliczki, figury z wizerunkami świętych oraz przydrożne krzyże. Można zaryzykować stwierdzenie, że każdy przysiółek Gosprzydowej ma swoją figurkę lub kapliczkę, przy której w miesiącach maryjnych (maj, październik) licznie gromadzą się mieszkańcy wioski, aby wielbić Matkę Bożą. W samym sercu wioski mieści się zabytkowy, drewniany kościółek p.w. św. Urszuli z 1697 roku. W lesisty krajobraz Pogórza Wiśnickiego wkomponowane są liczne zabudowania mieszkalne oraz zagrody przydomowe, świadczące o rolniczym charakterze tego obszaru. Jest to teren urokliwy, przyciągający zarówno turystów, jak i mieszkańców małych miasteczek i wielkich aglomeracji, którzy niejednokrotnie decydują się na zakup ziemi, by móc tutaj zamieszkać na stałe lub chociażby spędzić urlop, bądź wakacyjne miesiące. Jesienią do Gosprzydowej chętnie przyjeżdżają amatorzy leśnych wypraw i spacerów. Z całą pewnością nie brakuje tu miejsc, w których można zgromadzić zapas grzybów i jagód. Gosprzydowa ma prawie osiemsetletnie dzieje, choć bez historycznie udokumentowanych początków. Legenda podaje, że założył ją niemiecki rycerz, ówczesny właściciel tamtego regionu Gotfryd de Volya. Szczególnie udanym czasem w dziejach Gosprzydowej był czterechsetletni okres, kiedy właścicielami wioski była rodzina Wielogłowskich herbu Starykoń. Niestety Gosprzydowa, podobnie jak i sąsiednie miejscowości, ucierpiała w latach potopu szwedzkiego. Liczne zniszczenia, a także obowiązkowe kontyngenty nałożone na mieszkańców spowodowały upadek wielu gospodarstw, a także spadek liczby ludności. W tym czasie zrodziła się jakby na przekór trudnym czasom myśl budowy nowej świątyni, którą wcielono w życie pod koniec XVII wieku. Około dwieście lat później - pod koniec XIX wieku - przeprowadzono we wsi prace związane z regulację rzeki Uszwicy. Aby jej wylewy nie zagrażały drewnianemu kościółkowi przełożono koryto rzeki i odsunięto je od świątyni.

11 Spokój wiejskiego życia zakłóciła I wojna światowa. Do Gosprzydowej dotarły wojska rosyjskie oraz austro-węgierskie. Wskutek działań wojennych znacznie pogorszyła się sytuacja mieszkańców, którzy stracili uprawy, majątek oraz inwentarz żywy. Reszty zniszczenia dokonały panujące epidemie. O wybuchu II wojny światowej mieszkańcy dowiedzieli się podczas trwającego nabożeństwa w kościele 1 września 1939 roku. Przybyłe do wsi oddziały niemieckie zakwaterowały się w budynkach dworskich, szkole oraz organistówce. Ze wsi wysiedlono Żydów i przewieziono do gett w pobliskich miastach. Po wojnie większość mieszkańców żyła z pracy na roli, a niektórzy utrzymywali się z rzemiosła. Miejscowość prężnie się rozwijała, o czym świadczy budowa nowego Domu Strażaka oraz drogi prowadzącej w kierunku Gnojnika, elektryfikacja i gazyfikacja wsi.

12 L.P.41 CMENTARZ PARAFIALNY 8 FOTOGRAFIA GOSPRZYDOWA DROGA OWA LIPNICA DOLNA 7 STANZACHOWANIA ZADOWALAJĄCY 9 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY PIERWOTNY CMENTARZ USYTUOWANY BYŁ W BEZPOŚREDNIM SĄSIEDZTWIE KOŚCIOŁA ŚW. URSZULI. OBECNY CMENTARZ PARAFIALNY MIEŚCI SIĘ NA JEDNYM Z GOSPRZYDOWSKICH WZNIESIEŃ, W NIEDALEKIEJ ODLEGŁOŚCI OD ŚWIĄTYNI ŚW. URSZULI. W DOLNEJ CZĘŚCI CMENTARZA ZNAJDUJĄ SIĘ NAJSTARSZE NAGROBKI. NA SAMEJ GÓRZE CMENTARZA MIEŚCI SIĘ MOGIŁA WRAZ Z FIGURĄ KS. STANISŁAWA KŁÓSKA PROBOSZCZA GOSPRZYDOWEJ DO 1971 ROKU.

13 L.P.42 KAPLICA CMENTARNA 8 FOTOGRAFIA ROK GOSPRZYDOWA CMENTARZ PARAFIALNY 7 STAN ZACHOWANIA ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 9 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KAPLICA CMENTARNA ZOSTAŁA UFUNDOWANA PRZEZ JANA I CECYLIĘ WÓJTOWICZÓW W 1958 ROKU. ZBUDOWANA JEST W STYLU NEOGOTYCKIM NA PLANIE PROSTOKĄTA, POSIADA OZDOBNE, PÓŁOKRĄGŁE OKNA ORAZ DRZWI WEJŚCIOWE W STYLU GOTYCKIM. DACH KAPLICY POKRYWA DACHÓWKA, A JEGO SZCZYT WIEŃCZY OZDOBNA WIEŻYCZKA Z DZWONKIEM. WE WNĘTRZU BUDOWLI ZNAJDUJE SIĘ DREWNIANY OŁTARZ, NAD KTÓRYM WISI KRZYŻ. W ROKU 1967 KS. STANISŁAW KŁÓSEK POŚWIĘCIŁ KAPLICĘ NADAJĄC JEJ IMIĘ ŚW. ROZALII.

14 L.P GOSPRZYDOWA POMNIK NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA CMENTARZ PARAFIALNY ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY POMNIK NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA USYTUOWANY JEST W GÓRNEJ CZĘŚCI CMENTARZA PARAFIALNEGO. NIESTETY DO DZIŚ PRZETRWAŁ JEDYNIE ELEMENT TEGO OBIEKTU. JEST TO NISKI, OZDOBNY, BETONOWY SŁUP W KSZTAŁCIE CZWOROKĄTA. NIESTETY NAWET NAJSTARSI MIESZKAŃCY WIOSKI NIE ZNAJĄ DOKŁADNEJ DATY ANI HISTORII POSTAWIENIA POMNIKA.

15 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICA P.W. MATKI BOŻEJ WSPOMOŻENIA WIERNYCH ROK 1952 PRZYSIÓŁEK NA ROTOWSKIM ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWNIE KARTY URZĄD GMINY KAPLICA P.W. MATKI BOŻEJ WSPOMOŻENIA WIERNYCH ZOSTAŁA WZNIESIONA W LATACH PIĘĆDZIESIĄTYCH XX WIEKU Z FUNDACJI OKOLICZNYCH MIESZKAŃCÓW JAKO WOTUM PRZEBŁAGALNE DLA ODWRÓCENIA KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH, GRADOBICIA, BURZY I PIORUNÓW, KTÓRE NISZCZYŁY UPRAWY I BYŁY POWODEM WIELU POŻARÓW. BEZPOŚREDNIM I OSTATECZNYM POWODEM POWSTANIA KAPLICY BYŁA ŚMIERĆ MŁODEGO CHŁOPCA, KTÓRY ZGINĄŁ OD PORAŻENIA PIORUNEM W ROKU. KAPLICA POWSTAŁA Z INICJATYWY KS. STANISŁAWA KŁÓSKA, KTÓRY APELOWAŁ DO MIESZKAŃCÓW, ABY WYBUDOWALI KRZYŻ LUB FIGURĘ. OSTATECZNIE ZDECYDOWANO, ŻE ZOSTANIE WYBUDOWANA KAPLICA. KAMIENNY OBIEKT ZAPROJEKTOWANY ZOSTAŁ NA PLANIE PROSTOKĄTA, Z PÓŁKOLIŚCIE ZAMKNIĘTYMI OKNAMI I WEJŚCIEM ORAZ USKOKOWYM SZCZYTEM, W KTÓRYM ZNAJDUJE SIĘ WNĘKA Z GIPSOWĄ FIGURKĄ MATKI BOŻEJ NIEPOKALANIE POCZĘTEJ. CIEKAWYMI ELEMENTAMI WYSTROJU KAPLICZKI SĄ KAMIENNA GROTA Z FIGURĄ MATKI BOŻEJ Z LOURDES, WYKUTE W SKALE TABERNAKULUM ORAZ POLICHROMIA FIGURALNA Z INSKRYPCJAMI.

16 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA Z OBRAZEM MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ ROK 1890 DROGA OWA LIPNICA DOLNA ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 8OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KAPLICZKA UMIESZCZONA NA PNIU OSADZONYM NA FUNDAMENCIE MA CHARAKTER ZAMKNIĘTEJ SZAFKI. JEST UDEKOROWANA KOLUMIENKAMI O UROZMAICONYM ZADASZENIU, ZWIEŃCZONYM KRZYŻYKAMI. WE WNĘTRZU OBIEKTU ZNAJDUJE SIĘ NAMALOWANY NA BLASZE OBRAZ MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ. NA DĘBOWYM SŁUPIE, NA KTÓRYM MIEŚCI SIĘ KAPLICZKA WYRZEŹBIONO NAPIS: ŚWIĘTA MARYJO MÓDL SIĘ ZA NAMI. ROK W ROKU 2005 OBIEKT ZOSTAŁ USTAWIONY NA NOWYM FUNDAMENCIE ORAZ ODŚWIEŻONY.

17 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA SZAFKOWA MATKI BOŻEJ Z LOURDES ROK 1908 DROGA OWA LIPNICA DOLNA ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KAPLICZKA SZAFKOWA N.P. MARYI NIEPOKALANIE POCZĘTEJ USYTUOWANA JEST NA DREWNIANYM SŁUPIE. W JEJ WNĘTRZU ZNAJDUJE SIĘ PORCELANOWA FIGURA MATKI BOŻEJ. FUNDATORKĄ BYŁA PANI MARIA WRONA ROGAWSKA, BARDZO GŁĘBOKO WIERZĄCA CHRZEŚCIJANKA. PANI MARIA ZAKUPIŁA FIGURKĘ W KALWARII ZEBRZYDOWSKIEJ ZA SWOJE PIERWSZE ZAROBIONE JAKO KRAWCOWA PIENIĄDZE. KAPLICZKA BYŁA DWUKROTNIE ODNAWIANA W LATACH 1946 I PODCZAS DRUGIEJ ODNOWY ZROBIONO WOKÓŁ FIGURY DREWNIANE OGRODZENIE. SZAFKA NAKRYTA JEST BLASZANYM, PÓŁOKRĄGŁYM DASZKIEM Z KRZYŻYKIEM NA SZCZYCIE.

18 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA SZAFKOWA N.P. MARYI NIEPOKALANIE POCZĘTEJ ROK 1954 DROGA GMINNA NAD PLEBANIĄ ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR) URZĄD GMINY DREWNIANA KAPLICZKA USYTUOWANA JEST NA DRZEWIE ROSNĄCYM W SĄSIEDZTWIE PLEBANII. WE WNĘTRZU OBIEKTU ZNAJDUJE SIĘ GIPSOWA POSTAĆ MATKI BOŻEJ NIEPOKALANIE POCZĘTEJ. SZAFKĘ ZAMYKAJĄ DREWNIANE, OSZKLONE DRZWICZKI. KAPLICZKA WYKONANA ZOSTAŁA W 1954 ROKU, ZASTĘPUJĄC STARĄ KAPLICZKĘ, KTÓRA NIESTETY NIE PRZETRWAŁA DO DZISIEJSZYCH CZASÓW. W ROKU 2003 ODNOWIONO SZAFKĘ, A DASZEK ZABEZPIECZONO OZDOBNĄ BLACHĄ.

19 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA SZAFKOWA MATKI BOŻEJ Z LOURDES 8 FOTOGRAFIA ROK 1975 PRZYSIÓŁEK GRANICE KSIĘŻE 7 STAN ZACHOWANIA ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 9 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KAPLICZKA SZAFKOWA MATKI BOŻEJ ZNAJDUJE SIĘ PRZY DRODZE PROWADZĄCEJ PRZEZ LAS W KIERUNKU KRASNEJ GÓRY. UFUNDOWANA ZOSTAŁA W 1975 ROKU PRZEZ MIKOŁAJA GARPIELA, W MIEJSCE POPRZEDNIEJ. DREWNIANA, OSZKLONA, Z GIPSOWĄ FIGURKĄ MATKI BOŻEJ Z LOURDES, KAPLICZKA ZAWIESZONA JEST NA DRZEWIE, NA KTÓRYM OD NIEPAMIĘTNYCH LAT ZNAJDOWAŁ SIĘ OBRAZ OBJAWIENIA MATKI BOŻEJ. GDY TEN ULEGŁ ZNISZCZENIU, ÓWCZESNY PROBOSZCZ KS. STANISŁAW KŁÓSEK UMIEŚCIŁ TAM GIPSOWĄ GŁÓWKĘ MATKI NAJŚWIĘTSZEJ. JEDNAK TEN WIZERUNEK ZOSTAŁ WKRÓTCE ZASTĄPIONY OBECNĄ FIGURKĄ MATKI BOŻEJ. Z TYM MIEJSCEM KULTU MATKI BOŻEJ WIĄŻE SIĘ LEGENDA O OBJAWIENIU MATKI NAJŚWIĘTSZEJ, KTÓRE TU MIAŁO SIĘ DOKONAĆ.

20 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA Z FIGURĄ MATKI BOŻEJ ROK 1991 PRZYSIÓŁEK NAGÓRZE ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR) URZĄD GMINY FIGURA ZOSTAŁA WYKONANA NA OKOLICZNOŚĆ PIERWSZEJ KOMUNII ŚWIĘTEJ MAGDALENY WNĘK (MACIEJAK) PRZEZ JEJ CHRZESTNĄ, GORLIWĄ CZCICIELKĘ MATKI BOŻEJ, Z WDZIĘCZNOŚCI ZA DAR ŻYCIA W RODZINIE I NA PAMIĄTKĘ PIERWSZEGO PEŁNEGO UCZESTNICTWA W OFIERZE. GIPSOWA FIGURA MATKI NAJŚWIĘTSZEJ USYTUOWANA JEST NA POSTUMENCIE WYKONANYM Z KAMIENIA CIOSANEGO. MATKA NAJŚWIĘTSZA ODZIANA JEST W ŚNIEŻNOBIAŁĄ SUKNIĘ, JEJ RAMIONA WIEŃCZY NIEBIESKI PŁASZCZ. FIGURĘ UMIESZCZONO W WYMUROWANEJ PÓŁOKRĄGŁEJ NISZY, NAD KTÓRĄ MIEŚCI SIĘ BLASZANY DASZEK, PRZYOZDOBIONY DWUNASTOMA GWIAZDAMI ORAZ ZWIEŃCZONY KRZYŻYKIEM. W MIESIĄCU MAJU ODBYWAJĄ SIĘ PRZY KAPLICZCE MAJÓWKI.

21 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA MATKI BOŻEJ (OGRODOWA) LATA 80-TE XX WIEKU PRZYSIÓŁEK NAGÓRZE, PRZY DRODZE WOJEWÓDZKIEJ ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KAPLICZKA MATKI BOŻEJ WKOMPONOWANA JEST W OGRÓD PAŃSTWA STACHONIÓW, PRZYOZDOBIONA KRZEWAMI ORAZ KWIATAMI. GENEZĄ SIĘGA POCZĄTKU NOWEJ RODZINY, KTÓRA SWOJE FUNDAMENTY BUDOWAŁA POD PŁASZCZEM MARYI, ZAWIERZAJĄC SIĘ JEJ OPIECE I BEZPIECZEŃSTWU. WE WNĘTRZU KAPLICZKI MIEŚCI SIĘ GIPSOWA POSTAĆ MATKI BOŻEJ UBRANA W BŁĘKITNY PŁASZCZ. CAŁOŚĆ STOI NA MUROWANYM, OZDOBNYM FUNDAMENCIE. KAPLICZKĘ ZAMYKAJĄ PRZESZKLONE DRZWICZKI.

22 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA MATKI BOŻEJ (OGRODOWA) ROK 2011 PRZYSIÓŁEK PODKOŚCIELNE ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR) URZĄD GMINY KAPLICZKA MATKI BOŻEJ ZNAJDUJE SIĘ W OGRODZIE PAŃSTWA ŻÓŁTY. OBIEKT USYTUOWANY JEST NA CZTEROBOCZNYM, OZDOBNYM POSTUMENCIE, NA KTÓRYM WIDNIEJE OPLECIONA RÓŻAŃCEM ŚWIĘTYM TABLICZKA Z NAPISEM: MATKO BOSKA ZA NAMI WSTAWIAJ SIĘ POŚWIĘCONO 15 X 2007 R. KS. DR M. MACHAŁ FUNDATORZY A. I J. ŻÓŁTY. KAPLICZKA W ROKU 2011 ZOSTAŁA ODNOWIONA ORAZ ODŚWIEŻONA: POSIADA NOWĄ, OSZKLONĄ SZAFKĘ ORAZ FIGURĘ MATKI NAJŚWIĘTSZEJ. NATOMIAST DOLNA CZĘŚĆ, CZYLI POSTUMENT POZOSTAŁ BEZ ZMIAN. KAPLICZKA ZOSTAŁA WYKONANA PRZEZ PAŃSTWA ŻÓŁTY W INTENCJI CODZIENNEJ OPIEKI MARYI ORAZ WSPOMOŻENIA W CIĘŻKICH CHWILACH ŻYCIA. OBIEKT UMIEJSCOWIONY JEST POŚRÓD KWIATÓW ORAZ KRZEWÓW.

23 L.P GOSPRZYDOWA KAPLICZKA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY NIEPOKALANIE POCZĘTEJ ROK 1960 PRZYSIÓŁEK PODKOŚCIELNE ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR) URZĄD GMINY KAPLICZKA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY MIEŚI SIĘ NA POSESJI PAŃSTWA WÓJTOWICZÓW. GIPSOWA POSTAĆ MATKI BOŻEJ SCHOWANA JEST W OBUDOWANEJ SZAFCE Z ZASZKLONYMI DRZWICZKAMI. NA SZCZYCIE KAPLICZKI WIDNIEJE KRZYŻ. CAŁOŚĆ USYTUOWANA JEST NA CZTEROBOCZNYM, OZDOBNYM I MASYWNYM POSTUMENCIE, KTÓRY WIEŃCZY NAPIS: POD TWOJĄ OBRONĘ UCIEKAMY SIĘ. OBIEKT ZOSTAŁ UFUNDOWANY PRZEZ KS. STANISŁAWA KŁÓSKA.

24 L.P GOSPRZYDOWA FIGURA ŚW. JANA NEPOMUCENA ROK 1798 DROGA OWA LIPNICA DOLNA, KOŁO MOSTU NA USZWICY ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY PRZYPUSZCZA SIĘ, ŻE FIGURKĘ UFUNDOWAŁA RODZINA KOMARÓW, ÓWCZESNYCH WŁAŚCICIELI WSI GOSPRZYDOWA. PODCZAS WIELKIEJ POWODZI W 1997 ROKU FIGURA ZOSTAŁA ZABRANA PRZEZ WODĘ. POTĘŻNA FALA POWODZIOWA ZANIOSŁA JĄ AŻ NA GRANICE A Z ZAWADĄ USZEWSKĄ. FIGURKA ZOSTAŁA OCZYSZCZONA, OSUSZONA ORAZ ODNOWIONA I USTAWIONA NA SŁUPIE NAD USZWICĄ. W ROKU 2002 FIGURKĘ ŚW. JANA NEPOMUCENA PRZENIESIONO NA NOWE MIEJSCE, TUŻ PRZY PRZYSTANKU AUTOBUSOWYM. WYKONANO BETONOWY FUNDAMENT ORAZ PRZYGOTOWANO NOWY SŁUP, NA KTÓRYM ZOSTAŁA USTAWIONA SZAFKA Z FIGURĄ KAPŁANA CZCZONEGO JAKO PATRONA MOSTÓW.

25 L.P GOSPRZYDOWA FIGURA MATKI BOŻEJ ZWYCIĘSKIEJ 7 FATOGRAFIA ROK 1884 DROGA OWA LIPNICA DOLNA ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY FIGURA PRZEDSTAWIA WYKUTĄ W KAMIENIU POSTAĆ MATKI NAJŚWIĘTSZEJ STOJĄCEJ NA GLOBIE ZIEMSKIM, TRZYMAJĄCĄ PRAWIE NAGIE DZIECIĄTKO JEZUS. RZEŹBA USYTUOWANA JEST NA OZDOBNYM POSTUMENCIE, NA KTÓRYM WIDNIEJE NAPIS: MARYJO MATKO ZWYCIĘSKA MÓDL SIĘ ZA NAMI,1884. Z DOTYCHCZASOWYCH ŹRÓDEŁ WIEMY, ŻE RZEŹBA BYŁA UFUNDOWANA JAKO WOTUM WDZIĘCZNOŚCI ZA USPOKOJENIE SIĘ BUNTÓW CHŁOPSKICH. WŁAŚNIE Z TYMI WYDARZENIAMI ŁĄCZY SIĘ TYTUŁ MATKI BOŻEJ ZWYCIĘSKIEJ. OBIEKT JEST NAKRYTY BLASZANYM ZADASZENIEM ORAZ OTOCZONY WIEŃCEM KWIATÓW. FUNDATOREM BYŁ PRAWDOPODOBNIE ZDZISŁAW DE SULIM, ÓWCZESNY WŁAŚCIEL MAJĄTKU GOSPRZYDOWEJ.

26 L.P GOSPRZYDOWA 45 FIGURA MATKI BOŻEJ NIEPOKALANIE POCZĘTEJ ROK 1971 DZIEDZINIEC KOŚCIOŁA ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY FIGURA ZOSTAŁA WZNIESIONA W 1971 ROKU PRZEZZ PANIĄ GENOWEFĘ SZYMKOWSKĄ I PANIĄ IRENĘ KRAJ. POSTAĆ MARYI WYKONALI RZEŹBIARZE Z TARNOWA. PIERWOTNIE W TYM MIEJSCU STAŁA GIPSOWA FIGURKA MATKI BOŻEJ. PO WYKONANIU RZEŹBY W KAMIENIU, PRZYGOTOWANO DLA NIEJ TRWAŁY FUNDAMENT I POSTUMENT. FIGURA ZOSTAŁA WZNIESIONA Z INICJATYWY ÓWCZESNEGO ADMINISTRATORA, KS. STANISŁAWA KŁÓSKA, BRATANKA DŁUGOLETNIEGO PROBOSZCZA W GOSPRZYDOWEJ. POWODEM WZNIESIENIA RZEŹBY BYŁO WOTUM DZIĘKCZYNNE ZA NAWIEDZENIE OBRAZU MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ W ROKU W 2003 ROKU FIGURKĘ ODNOWIONO, ZBUDOWANO WOKÓŁ NIEJ KUTE OGRODZENIE I DODANO OSŁANIAJĄCY, OZDOBNY DASZEK.

27 L.P GOSPRZYDOWA FIGURA MATKI BOŻEJ NIEPOKALANIE POCZĘTEJ ROK 1975 DZIEDZINIEC PLEBANII ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY W NIEDALEKIEJ ODLEGŁOŚCI OD KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO, PRZY SZCZYCIE SCHODÓW PROWADZĄCYCH NA PLEBANIĘ, NA KAMIENNYM POSTUMENCIE STOI GIPSOWA FIGURKA MATKI BOŻEJ NIEPOKALANIE POCZĘTEJ. POSTAĆ MARYI OSŁONIĘTA JEST METALOWYM, OZDOBNYM ZADASZENIEM. BIAŁA WYSMUKŁA POSTAĆ Z WYCIĄGNIĘTYMI I ROZCHYLONYMI DŁOŃMI SPOGLĄDA Z WYSOKA NA ROZCIĄGAJĄCY SIĘ WOKOŁO GOSPRZYDOWSKI KRAJOBRAZ. FIGURA ZNALAZŁA SIĘ W GOSPRZYDOWEJ DZIĘKI ÓWCZESNEMU PROBOSZCZOWI EDWARDOWI SZCZURKOWI. TO WŁAŚNIE NA JEGO PROŚBĘ ZOSTAŁA PRZEKAZANA W 1975 ROKU PRZEZ KS. STANISŁAWA PRUSA Z PARAFII TARNOWIEC.

28 L.P GOSPRZYDOWA DREWNIANY KRZYŻ PRZYDROŻNY ROK 1935 DROGA OWA LIPNICA DOLNA ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY NA LEKKIM GOSPRZYDOWSKIM WZNIESIENIU STOI DREWNIANY KRZYŻ Z METALOWYM WIZERUNKIEM CHRYSTUSA, WYKONANY PRZEZ STOLARZA ANDRZEJA ŻAKA. KRZYŻ ZOSTAŁ POSTAWIONY Z INICJATYWY KS. JÓZEFA MROCZKA. U DOŁU KRZYŻA UMIESZCZONO NAPIS: JUBILEUSZ ODKUPIENIA RODZAJU LUDZKIEGO. W ROKU OBIEKT ZOSTAŁ USZKODZONY PRZEZ UDERZENIE PIORUNA, LECZ DZIĘKI STARANIOM EMILA MIGIEŁKA WYKONANO NOWY KRZYŻ. OBIEKT OTOCZONY METALOWYM, KUTYM OGRODZENIEM, SPRAWIA WRAŻENIE UKRYWAJĄCEGO SIĘ WŚRÓD ZIELENI DRZEW I KRZEWÓW. KRZYŻ JEST GŁĘBOKIM ZNAKIEM POBOŻNOŚCI MIESZKAŃCÓW GOSPRZYDOWEJ.

29 L.P GOSPRZYDOWA KRZYŻ PRZYDROŻNY DREWNIANY ROK 2001 PRZYSIÓŁEK NAGÓRZE 5 PRZYBALEŻNOŚĆ ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY PODĄŻAJĄC DROGĄ PROWADZĄCĄ W KIERUNKU KOŚCIOŁA DOTRZEMY DO LASU. TU, W OTOCZENIU DRZEW, ZNAJDUJE SIĘ KRZYŻ WYKONANY Z DREWNA BUKOWEGO. RAMIONA KRZYŻA WIEŃCZY NAPIS: RATUJ DUSZĘ SWOJĄ, NATOMIAST NA JEGO PNIU ZNAJDUJE SIĘ DREWNIANA TABLICZKA Z WYRYTYM NAPISEM: MISJE ŚWIĘTE I 4 II. KRZYŻ OTOCZONY JEST DREWNIANYM OGRODZENIEM.

30 L.P GOSPRZYDOWA KRZYŻ PRZYDROŻNY Z KAPLICZKĄ CHRYSTUSA FRASOBLIWEGO WIEK XIX DROGA OWA LIPNICA DOLNA ŚREDNIOZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KRZYŻ Z KAPLICZKĄ CHRYSTUSA FRASOBLIWEGO WYRZEŹBIONY ZOSTAŁ Z DREWNA LIPOWEGO. RZEŹBA WYRAŻA CIERPIENIE BOGA CZŁOWIEKA. UKAZUJE ZBAWICIELA Z UKORONOWANĄ GŁOWĄ WSPARTĄ NA RĘCE, SIEDZĄCEGO NA KAMIENIU, ZADUMANEGO I ZASMUCONEGO. NA KAPLICZCE WYRYTO NAPIS IHS. W ROKU 1974 PODCZAS TRWANIA PRZEBUDOWY DRÓG, ZASZŁA POTRZEBA USUNIĘCIA STAREGO DRZEWA, NA KTÓRYM USYTUOWANA BYŁA KAPLICZKA Z FIGURKĄ. WTEDY TO JÓZEF WRONA, Z ODNOGI ODCIĘTEJ ZE STAREGO DĘBU WYKONAŁ KRZYŻ, A FRANCISZEK STRZESAK ZROBIŁ NOWĄ KAPLICZKĘ. NIESTETY NIE SĄ NAM ZNANE OKOLICZNOŚCI POWSTANIA FIGURY. WIADOMO JEDYNIE, ŻE W PRZESZŁOŚCI - JAK WSPOMINAJĄ NAJSTARSI MIESZKAŃCY WIOSKI - POD FIGURKĄ ODPRAWIANE BYŁY NABOŻEŃSTWA MAJOWE.

31 L.P GOSPRZYDOWA KRZYŻ MISYJNY PRZYKOŚCIELNY ROK 2011 DZIEDZINIEC KOŚCIOŁA P.W. ŚW. URSZULI ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY KRZYŻ USYTUOWANY JEST OBOK GŁÓWNEJ BRAMY WEJŚCIOWEJ DO KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO. OBIEKT JEST PAMIĄTKĄ MISJI ŚWIĘTYCH Z 2011 ROKU. KRZYŻ WZNIESIONY Z SOLIDNEGO DRZEWA UMIEJSCOWIONY ZOSTAŁ W TRWAŁYM, MUROWANYM FUNDAMENCIE. RAMIONA KRZYŻA ZDOBI NAPIS: JEZU UFAM TOBIE. NA PNIU WIDNIEJE MOSIĘŻNA TABLICZKA Z NAPISEM: PAMIĄTKA MISJI ŚWIĘTYCH BÓG MNIE SZUKA A JA??? KSIĘŻA SALETYNI. KRZYŻ MISYJNY IDEALNIE WPISAŁ SIĘ W KRAJOBRAZ DZIEDZIŃCA DREWNIANEJ ŚWIATYNI.

32 L.P GOSPRZYDOWA PRZYDROŻNY KRZYŻ DREWNIANY ROK 2005 DROGA ZA KOŚCIOŁEM W KIERUNKU PRZYSIÓŁKA NAGÓRZE ZADOWALAJĄCY 8 OPRACOWANIE KARTY URZĄD GMINY W NIEDALEKIEJ ODLEGŁOŚCI OD KOŚCIOŁA WZNOSI SIĘ DREWNIANY, WYSOKI KRZYŻ. WZNIESIONY JAKO MISYJNY PIERWOTNIE STAŁ PRZY KOŚCIELE, SKĄD ZOSTAŁ ZABRANY W 1969 ROKU. KRZYŻ W 1997 ROKU PODCZAS OGROMNEJ FALI POWODZI ULEGŁ SPORYM USZKODZENIOM. ZOSTAŁ POSTAWIONY NA SWOJE PIERWOTNE MIEJSCE, LECZ BYŁ BARDZO OSŁABIONY I SPRÓCHNIAŁY. W ROKU 2005 Z INICJATYWY PARAFIAN KRZYŻ ZOSTAŁ ZASTĄPIONY NOWYM, DĘBOWYM. ZNAMIENNYM JEST FAKT, ŻE USTAWIENIE KRZYŻA MIAŁO MIEJSCE 2 KWIETNIA 2005 ROKU, A WIĘC W DNIU ŚMIERCI JANA PAWŁA II. UPAMIĘTNIA TO NAPIS NA KRZYŻU: AMEN. KRZYŻ USTAWIONO DN. 2 KWIETNIA 2005 ROKU, W DNIU ŚMIERCI OJCA ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II. POŚWIĘCENIA KRZYŻA DOKONAŁ KS. TADEUSZ ŚWIDERSKI PODCZAS PROCESJI W CZASIE DNI KRZYŻOWYCH 4 MAJA 2005 ROKU.

33