Metody i formy pracy: poglądowa, podająca, oglądowa, praca z tekstem, praca w grupach. Przebieg lekcji: I. Wstęp

Transkrypt

1 SCENARIUSZ LEKCJI O JANIE PAWLE II PRZEZNACZONY DLA KLASY I-III GIMNAZJUM Uwaga! Teksty są tylko propozycją; nie wszystkie trzeba wykorzystać. Myślę, że w jakiś sposób pomogą ;) T: Polska potrzebuje ludzi sumienia Jan Paweł II Cele: - upamiętnienie XX rocznicy pobytu papieża Jana Pawła II w Skoczowie - zapoznanie uczniów z życiem i działalnością Jana Pawła II - zachęcanie do naśladowania Jana Pawła II i wdrażania Jego nauczania w codziennym życiu Pomoce: karteczki do pracy w grupach, Rodzina Karola Wojtyły, Karol Wojtyła: uczeń, kapłan, papież, zdjęcia z przyjazdu do Skoczowa, krzyżówka, magnesy, lub tablica interaktywna pokaz slajdów - homilia ze Skoczowa Jana Pawła II w miarę możliwości można ją pokazać uczniom Metody i formy pracy: poglądowa, podająca, oglądowa, praca z tekstem, praca w grupach Przebieg lekcji: I. Wstęp 1. Czynności organizacyjne: powitanie klasy, sprawdzenie obecności 2. Rozdajemy na każdą ławkę kopertę z pociętymi wyrazami. Uczniowie mają za zadanie dobrać w pary osobę i skutek, a następnie zastanowić się co musi zrobić dana osoba, aby osiągnąć cel. ( Można powiedzieć, aby każda grupa wybrała jedną osobę) piłkarz wygrany mecz policjant złapanie przestępcy muzyk pierwsze miejsce na liście przebojów dziennikarz artykuł krawiec garnitur murarz dom uczeń przejście do następnej klasy archeolog skarb reżyser film ja człowiek sumienia 3. Podsumowanie pracy uczniów np. dziennikarz zbiera prawdziwe informacje, szuka osób, które związane są z tematem, robi zdjęcia, pracuje nad stylem pisarskim itp Spośród 10 osób wskazanych w naszym zadaniu, jest jedna szczególna Ja człowiek sumienia spróbujemy dzisiaj zastanowić się nad tym wezwaniem, nad zadaniami, które należy realizować, aby osiągnąć tenże cel. * Czy słyszeliście już takie wyrażenie człowiek sumienia? * W jakim kontekście? * Muszę wam powiedzieć, że między innymi takie słowa XX lat temu usłyszeli mieszkańcy Skoczowa, pielgrzymów przybyłych do naszego miasta i wiele milionów osób zgromadzonych przed telewizorami, radiem. * Czy wiecie o jakim wydarzeniu wspomniałam? wizyta Jana Pawła II

2 Rozwinięcie tematu: * Za nim zagłębimy się w słowa Jana Pawła II przypomnijmy sobie co o Nim wiemy - wypowiedzi uczniów - robimy rozpoznanie poziomu wiedzy o Janie Pawle II Cieszę się, ze tyle już wiecie! można teksty dać uczniom do głośnego odczytania lub jeśli poziom wiedzy jest duży to nauczyciel może uzupełnić i uporządkować wiadomości o Janie Pawle II Rodzina Karol Wojtyła ur. się 18 maja 1920 r. około godziny 17 w Wadowicach i tam wraz z rodziną mieszkał w domu należącym do Chaima Bałamutha przy Rynku 2, m. 4 (dziś Kościelna 7). Jego rodzice to Emilia z domu Kaczorowska i Karol Wojtyła senior. Miał starszego o 14 lat brata Edmunda, który skończył medycynę. Pracował w bielskim szpitalu. Tam zaraził się od pacjenta szkarlatyną i 4 grudnia 1932 r. zmarł. Nie tylko zmarł brat ale i siostra Olga, która urodziła się 7 lipca 1916 r. i tego samego dnia odeszła do wieczności. Tato Karola służył w 56 pułku piechoty wojska Austriackiego, gdyż Polska była jeszcze w niewoli. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości Karol Wojtyła - senior przeszedł do polskiej armii w stopniu porucznika. Wadowiczanie jednak nadali mu przydomek Kapitan, który zachował także będąc na emeryturze na którą przeszedł w 1927 r. Karol to imię zbyt poważne jak dla małego chłopca, dlatego matka nazywała swego syna czułym zdrobnieniem Loluś. Znajomi zaś mówili do niego Lolek. Emilia od początku wychowywała swego synka w atmosferze pobożności. Marzyła, żeby jeden z jej synów został księdzem. Ona chciała mieć dwóch synów: lekarza i księdza; mój brat był lekarzem, a ja mimo wszystko zostałem księdzem po latach w rozmowie z André Frossardem dziecięce swe lata wspominał Jan Paweł II. Uczeń 15 września 1926 r. rozpoczął naukę w męskiej Szkole Podstawowej im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Był zdyscyplinowanym, bardzo zdolnym, bystrym i pilnym uczniem. Po śmierci matki wraz z ojcem prowadził życie skromne i uregulowane. O szóstej pobudka, śniadanie, codzienna Msza św. Następnie szkoła, po której wraz z ojcem udawał się na obiad do jadłodajni p. Marii Banaś. Po obiedzie dwie godziny odpoczynku i zabaw. Wraz z kolegami biegał nad Skawę, grał w piłkę nożną. Zimą w hokeja bądź w przykościelnej sali w ping ponga. Następie odrabiał lekcje w domu. Na zakończenie dnia wraz z ojcem szedł na spacer, podczas którego nieraz wchodzili do kościoła. We wrześniu 1930 r. rozpoczął naukę w I Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Odkrył wówczas szczególne zamiłowanie do lekcji języka polskiego, a zwłaszcza do języka słowa, ich znaczeń i ich brzmień. To rozbudziło w nim zainteresowanie poezją i teatrem. Uczęszczał na spotkania Kółka Teatralnego. Jedną z pierwszych wystawionych sztuk w której zagrał Karol była Antygona Sofoklesa. Po maturze, Karol rozpoczął studia z filologii polskiej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył tylko pierwszy rok. 6 listopada 1939 r. Niemcy zlikwidowali Uniwersytet wywożąc jego profesorów do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Kapłan Papież - Kościół Karol podjął decyzję wstąpienia do podziemnego Krakowskiego Seminarium Duchownego. Miało to miejsce jesienią 1942 r. Święcenia kapłańskie otrzymał 1 listopada 1946 r. także z rąk Ks. Kard. Stefana Sapiehy w kaplicy Pałacu Arcybiskupa. W Dzień Zaduszny, 2 listopada na Wawelu w romańskiej krypcie św. Leonarda odprawił trzy Msze za dusze zmarłych rodziców i brata. Mszę prymicyjną dla przyjaciół odprawił na Wawelu 4 listopada. od 28 lipca 1948 r. jako wikariusz podjął pracę duszpasterską w parafii w Niegowici. Był duszpasterzem studentów. Wraz z nimi wyruszał w góry, na spływy kajakowe. Studenci zwracali się do niego mówiąc Wujku. 4 lipca 1958 r. podczas wyprawy kajakowej na Łynie Ks. Karol otrzymał wiadomość, iż papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej. 16 października 1978 r. ok. godz. 17:15 kolegium kardynałów wybrało 264 papieża. Został nim pierwszy w historii słowiański papież, krakowski kardynał Karol Wojtyła, który przyjął imię Jan Paweł II. Pierwszy od 1522 r. papież nie Włoch.

3 Swą posługę na Stolicy Piotrowej sprawował 9497 dni, a zatem 26 lat, 5 miesięcy i 16 dni. Jego pontyfikat jest najdłuższym pontyfikatem XX wieku i trzecim co do długości w dziejach historii Kościoła. Najdłużej posługującym papieżem był św. Piotr (od ustanowienia go głową Kościoła przez Chrystusa w roku 30, aż do męczeńskiej jego śmierci datowanej na rok 64 lub 67), a następnie błogosławiony Pius IX (jego pontyfikat trwał od 16 czerwca 1864 r. do 7 lutego 1878 r., czyli 31 lat, 7 miesięcy i 22 dni). Papież jest odpowiedzialny za Kościół na całym świecie. Kieruje nim, ale także wykonuje zadania jak każdy ksiądz: odprawia mszę św., głosi Ewangelię, udziela sakramentów św., pisze listy do Kościoła, pomaga zrozumieć i wypełnić zadania jakie stawia przed każdym wierzącym człowiekiem Bóg. Podróże Jednym z najważniejszych wyróżników pontyfikatu Jana Pawła II są podróże apostolskie. W całej historii Kościoła nie zdarzyły się tak liczne pielgrzymki papieża. Według oficjalnych danych odbył 104 zagraniczne pielgrzymki oraz ok. 145 podróży na terenie Włoch. Jako biskup Rzymu nawiedził 317 z 333 rzymskich parafii. Podczas 145. podróży na terenie Włoch, Jan Paweł II wygłosił ok. 906 przemówień. Podczas podróży zagranicznych Jan Paweł II odwiedził 130 krajów i ok. 900 miejscowości i wygłosił ponad 2400 przemówień. Niektóre kraje odwiedził kilkakrotnie m. in. Polskę, Francję, USA, Meksyk, Hiszpanię, czy Portugalię. Łączna długość pielgrzymkowych dróg Jana Pawła II wynosi ok. 1 mln 700 tys. km Długość ta odpowiada trzykrotnej odległości między Ziemią a Księżycem, czy prawie 30-krotnemu obiegnięciu Ziemi wokół równika. Poza Watykanem Jan Paweł II spędził w sumie ponad dwa lata swego 26-letniego pontyfikatu. Najważniejszą dla nas podróżą Jana Pawła II jest wizyta w Skoczowie! Miała ona miejsce 22 maja 1995 r. i związana była z ważnym dla naszego miasta świętem. Nasz rodak Jan Sarkander, który urodził się w piwnicy, w kamienicy, w której znajduje się obecnie muzeum Jana Sarkandra, został ogłoszony świętym przez Jana Pawła II w Ołomuńcu w mieście jego męczeńskiej śmierci. Papież przyjął zaproszenie biskupa diecezji bielsko żywieckiej Tadeusza Rakoczego, proboszcza parafii śś. Ap. Piotra i Pawła ks. Alojzego Zubra i władz Gminy Skoczów ówczesnego burmistrza Witolda Dzierżawskiego. Jan Paweł II przyleciał helikopterem, który wylądował na naszym stadionie, a stamtąd udał się do kościoła ewangelicko augsburskiego, gdzie spotkał się z pastorami i wiernymi tej wspólnoty. Następnie udał się na wzgórze Kaplicówka gdzie wraz kapłanami i licznie zebranymi wiernymi (ponad tysięcy) odprawił mszę świętą. W tym dniu na trasie Jego podróży znalazło się jeszcze Bielsko Biała i Żywiec. Pochylmy się teraz nad fragmentami homilii wygłoszonej przez Jana Pawła II w Skoczowie * Praca w Grupach Grupa I: Świadectwo męczenników jest dla nas zawsze jakimś wyzwaniem - ono prowokuje, zmusza do zastanowienia. Ktoś, kto woli raczej oddać życie, niż sprzeniewierzyć się głosowi własnego sumienia, może budzić podziw albo nienawiść, ale z pewnością nie można wobec takiego człowieka przejść obojętnie. Męczennicy mają nam więc wiele do powiedzenia. Jednak przede wszystkim oni pytają nas o stan naszych sumień - pytają o naszą wierność własnemu sumieniu. Sumienie... Sobór Watykański II nazywa sumienie "najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka" i wyjaśnia: "W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający go zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra a unikania zła, rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, a tamtego unikaj" (Gaudium et spes, 16). Jak widać z powyższego tekstu, sumienie jest dla każdego człowieka sprawą o zasadniczym znaczeniu. Jest ono naszym wewnętrznym przewodnikiem i jest także sędzią naszych czynów. Jakże ważne jest więc, aby nasze sumienia były prawe, aby ich osądy oparte były na prawdzie, aby dobro nazywały dobrem, a zło - złem. Aby - wedle słów Apostoła - umiały "rozpoznać, jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe" (Rz 12,2).

4 Pytania: 1. Co to jest sumienie? 2. Jaką rolę spełnia sumienie w życiu człowieka? Grupa II Polska woła dzisiaj nade wszystko o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy przede wszystkim w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający; to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła: "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj!" (Rz 12,21). Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy, i w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za sprawy publiczne; troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich, w duchu ewangelicznej solidarności: "Jeden drugiego brzemiona noście" (Ga 6,2). * Co to jest sumienie? ( wewnętrzny głos, który mówi to czyń bo dobre, tego unikaj bo złe ) * Jakimi zasadami kieruje się w życiu człowiek sumienia? Grupa III Nasz wiek XX był okresem szczególnych gwałtów zadawanych ludzkim sumieniom. W imię totalitarnych ideologii miliony ludzi zmuszano do działań niezgodnych z ich najgłębszymi przekonaniami. Wyjątkowo bolesne doświadczenia ma pod tym względem cała Europa Środkowowschodnia. Pamiętamy ten okres zniewalania sumień, okres pogardy dla godności człowieka, cierpień tylu niewinnych ludzi, którzy własnym przekonaniom postanowili być wierni. Pamiętamy, jak doniosłą rolę odegrał w tamtych trudnych czasach Kościół jako obrońca praw sumienia - i to nie tylko ludzi wierzących! Zadawaliśmy sobie w tamtych latach pytanie: "Czy może historia płynąć przeciw prądowi sumień?" Za jaką cenę "może"? Właśnie: za jaką cenę?... Tą ceną są, niestety, głębokie rany w tkance moralnej narodu, a przede wszystkim w duszach Polaków, które jeszcze się nie zabliźniły, które jeszcze długo trzeba będzie leczyć. O tamtych czasach, czasach wielkiej próby sumień trzeba pamiętać, gdyż są one dla nas stale aktualną przestrogą i wezwaniem do czujności: aby sumienia Polaków nie ulegały demoralizacji, aby nie poddawały się prądom moralnego permisywizmu, aby umiały odkryć wyzwalający charakter wskazań Ewangelii i Bożych przykazań, aby umiały wybierać, pamiętając o Chrystusowej przestrodze: "Cóż bowiem za korzyść stanowi dla człowieka zyskać świat cały, a swoją duszę utracić? Bo cóż może dać człowiek w zamian za swoją duszę?" (Mk 8,36-37). Wbrew pozorom, praw sumienia trzeba bronić także dzisiaj. Pod hasłami tolerancji, w życiu publicznym i w środkach masowego przekazu szerzy się nieraz wielka, może coraz większa nietolerancja. Odczuwają to boleśnie ludzie wierzący. Zauważa się tendencje do spychania ich na margines życia społecznego, ośmiesza się i wyszydza to, co dla nich stanowi nieraz największą świętość. Te formy powracającej dyskryminacji budzą niepokój i muszą dawać wiele do myślenia. Pytanie: * Jakie działania współczesnego świata mogą mieć wpływ na niszczenie sumienia? Podsumowanie pracy w grupach III. Zakończenie Przesłanie Jana Pawła II z przed 20 lat jest ciągle aktualne. Każdy z nas na co dzień powinien być właśnie człowiekiem sumienia, a wtedy będziemy wartościowymi ludźmi.

5 Notatka Do zeszytu wpisujemy wnioski z pracy w grupach Zadanie domowe : Zapraszam was do wykonania niecodziennego zadania zapoznajemy uczniów z regulaminem gminnego konkursu na projekt muralu na budynkach użyteczności publicznej / ratusz miejski, szkoła, klub sportowy, teatr elektryczny itp./ temat: Jan Paweł II - Bądźcie ludźmi sumienia lub prezentacji multimedialnej upamiętniającej wizytę Jana Pawła II w Skoczowie opracowała: mgr Katarzyna Chrobok

6