1 lutego 2007 r. Minister Środowiska Jan Szyszko w drodze decyzji wyraził zgodę na chów i hodowlę zamkniętą kuropatwy (Perdix perdix L.) ) do celów za

Transkrypt

1 KRONIKA REINTRODUKCJI KUROPATWY POLNEJ W NADLEŚNICTWIE ŁOCHÓW

2 1 lutego 2007 r. Minister Środowiska Jan Szyszko w drodze decyzji wyraził zgodę na chów i hodowlę zamkniętą kuropatwy (Perdix perdix L.) ) do celów zasiedleń, dydaktyki i badań naukowych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie 2

3 Czerwiec 2008 r. W O L I E R A A D A P T A C Y J N A P E R D I X 3

4 Według wniosku, w sprawie wyrażenia zgody na chów i hodowlę zamkniętą kuropatwy do celów zasiedleń dydaktyki i badań naukowych, złożonego przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Warszawie w dniu 12 grudnia 2006 r. za pośrednictwem Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w Warszawie (pismo z dnia 16 stycznia 2007 r.), planowana hodowla prowadzona będzie w ośrodku hodowli zwierzyny Lasów Państwowych zlokalizowanym w Nadleśnictwie Łochów, a opiekę nad hodowlą obejmą naukowcy ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie. Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r., Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.), na podstawie której Minister Środowiska wydał zgodę na chów i hodowlę zamkniętą kuropatw, obwody łowieckie mogą być wyłączone w drodze decyzji ministra właściwego do spraw środowiska na tworzenie ośrodka hodowli zwierzyny. 4

5 Podstawowymi celami w/w ośrodków są: prowadzenie wzorcowego zagospodarowania łowisk, wdrażanie nowych osiągnięć z zakresu łowiectwa, hodowla rodzimych gatunków zwierząt łownych w celu zasiedlania łowisk, hodowla zwierząt łownych szczególnie pożytecznych w biocenozach leśnych, odtwarzanie populacji zanikających gatunków zwierząt dziko żyjących. 5

6 Założenia wstępne do opracowania Reintrodukcja kuropatwy (Perdix perdix L.) na terenie ośrodka hodowli zwierzyny w Nadleśnictwie Łochów przygotował dr inż. Paweł Nasiadka w lutym 2006 r. i określają one m. in.: 1. Cel programu, 2. Opis stada inicjalnego, 3. Opis woliery adaptacyjnej, 4. Miejsce reintrodukcji, 5. Prace naukowo-badawcze. 6

7 Celem programu jest udoskonalenie i wdrożenie metodyki odtwarzania lokalnej populacji kuropatwy. Ma ona charakter nowatorski i zakłada przygotowanie ptaków do zasiedleń w wolierze adaptacyjnej będącej wzorem środowiska, do którego zostaną one przesiedlone na etapie formowania się par. Stado inicjalne stanowić będzie 100 kuropatw pochodzących z czerwcowego lęgu. Wpuszczone będą w sezonie letnim i przetrzymywane do przełomu marca i kwietnia następnego roku. W okresie tym ptaki będą się przystosowywały do warunków naturalnych w zakresie rodzaju i sposobu zdobywania pokarmu oraz wyboru miejsc do nocowania. Miejsce reintrodukcji Kształtowanie terenu wypuszczenia kuropatw polega m.in. na przygotowaniu miejsc żerowania i osłony na wybranych polach oraz zdecydowanym ograniczeniu szkodników na łowieckich na terenie OHZ 7

8 W dniu 24 czerwca do woliery wpuszczono 8 kuropatw wraz z wodzącą je kurą liliputką, pod którą się one wylęgły. Jaja pochodziły z wykoszonego gniazda miejscowej populacji kuropatwy. Rośliny uprawiane w wolierze tj. łubin, ziemniaki, gryka, proso, kapustne dawały schronienie oraz zapewniały pokarm owadzi młodym kuropatwom. Woliera wyposażona jest w podsypy i poidełka, a kuropatwom dostarczano zmielone ziarno kukurydzy. Kura opiekowała się kuropatwami zapewniając im ochronę przed deszczem oraz chłodnymi nocami. W dniu 17 lipca zarejestrowano na zdjęciach pierwsze loty kuropatw. 31 lipca dokonano zaobrączkowania pięciu kuropatw. 8

9 19 września 2008 roku wpuszczono do woliery adaptacyjnej Perdix pierwsze stado inicjalne kuropatw w liczbie 150 sztuk. Kuropatwy pochodzą z hodowli fermowej Nadleśnictwa Świebodzin. 100 sztuk przeznaczone jest do wsiedlenia na terenie OHZ Kamionna w Nadleśnictwie Łochów, a 50 sztuk zostanie, po przetrzymaniu przez okres zimowy, przekazane Nadleśnictwu Ostrów Mazowiecka. 9

10 Wszystkie kuropatwy zostały zaobrączkowane do celów badawczych nad efektywnością wysiedleń do środowiska naturalnego po wcześniejszej adaptacji w wolierze Perdix. Kuropatwy zostały wpuszczone do wydzielonej części woliery, w której spędzą pierwszą dobę stanowiącą rodzaj kwarantanny. Umożliwi to obserwację kondycji kuropatw i ewentualne podniesienie ptaków, które padły po transporcie. Na okoliczność wpuszczania kuropatw spisano protokół. 10

11 W dniu 10 lutego 2009 roku odbyła się wizytacja woliery adaptacyjnej Perdix, podczas której oceniono stan kuropatw oraz ustalono pierwsze wytyczne do odłowu i wypuszczania ptaków we wcześniej ustalone miejsca introdukcji w Nadleśnictwie Łochów. 11

12 Kondycję większości kuropatw oceniono jako bardzo dobrą. Ptaki są wypierzone, witalne i często wokalizują. Zbliżająca się wiosna i ocieplenie spowodowały, że ptaki wykazują chęć do łączenia się w pary. Kilka par już się wyodrębniło, trzymają się one z dala od głównego stada (w innej części woliery). Ptaki te w przyszłości prawdopodobnie stworzą pary rodzicielskie. W wolierze można zaobserwować wzmożoną konkurencję między ptakami, przechodzącą momentami w agresję, wynikającą z tworzenie się par i walki o terytorium. Ustalono, że o ile pogoda nie pogorszy się to ptaki zostaną wypuszczone w dniach 18 i 19 lutego. Woliera adaptacyjna podzielona zostanie na 5 do 7 kwater lęgowych. Do każdej z kwater odseparowana zostanie jedna, samodzielnie wytworzona para lęgowa. Pozostawione pary mają za zadanie odbudowanie stada podstawowego. 12

13 WSIEDLANIE KUROPATW NA TERENY OHZ NADLEŚNICTWA ŁOCHÓW W dniu 5 marca 2009 roku odbyło się wsiedlanie kuropatw na wcześniej przygotowane miejsca introdukcji położone w ośrodku hodowli zwierzyny w Nadleśnictwie Łochów, w okolicach miejscowości Kamionna. Łącznie z woliery adaptacyjnej Perdix odłowiono 117 kuropatw, z czego 40 ptaków zostało przekazane Nadleśnictwu Ostrów Mazowiecka, a 77 sztuk wypuszczono w Nadleśnictwie Łochów. 13

14 14

15 Kuropatwy odłowione na potrzeby Nadleśnictwa Łochów wypuszczone zostały w dwa miejsca. Pierwsza partia, 49 ptaków trafiła w rejon pól wydzierżawinych pomiędzy miejscowościami: Kamionna, Baczki, Dąbrowa (lok. 1). Kuropatwy po opuszczeniu klatki poderwały się do lotu, przeleciały nad zagospodarowanymi dla nich łanami i osiadły blisko pól z wystawionymi budkami z karmą. 15

16 Druga grupa - 28 ptaków trafiła w rejon wyznaczony miejscowościami Kamoinna, Laski, Karczewizna (lok. 2). Klatki z ptakami ustawiono w gęstych trzcinach, ptaki powoli wyciekły i nie poderwały się do lotu. W obydwu miejscach ustawione były podsypy dla kuropatw z wyłożoną karmą. 16

17 Od 5 marca, zasadniczej zmianie uległ tryb życia nie tylko kuropatw wypuszczonych, ale również tych, które pozostały w wolierze. Woliera Perdix zmieniła swoje zadanie z dotychczasowego adaptacyjnego na rozrodczoadaptacyjny. W wolierze pozostawiono 7 par kuropatw, które dobrały się spośród stada podstawowego. Dla każdej z par wygrodzono osobna kwaterę. Od tego momentu zaczął się kolejny etap przedsięwzięcia (doświadczenia) próba osiągnięcia potomstwa od ptaków przetrzymanych przez pierwszy rok w warunkach pół otwartych, a następnie zasiedlenie łowisk grupami rodzinnymi. 17

18 Na początku maja podczas kolejnej wizytacji woliery stwierdzono wyciszenie kuropatw. Zaobserwować mogliśmy tylko koguciki, kurki natomiast się ukryły. Świadczyć to może o złożeniu jaj przez samice i przystąpieniu do wysiadywania. Jednak na ostateczny wynik musimy poczekać do czerwca 18

19 8 czerwca 2009 roku leśniczy Włodzimierz Tymiński stwierdził obecność piskląt w 7 kwaterach woliery Perdix. Podczas wejść do kolejnych kwater woliery w celu zlokalizowania gniazd kuropatw i zliczenia skorupek po wyklutych pisklętach, opiekunowie woliery zaobserwowali dużą żywotność prowadzących kurek oraz młodego pokolenia. Pary rodzicielskie traktowały nas jak intruzów, przed którymi należy chronić swoje potomstwo. Dzięki doskonale przygotowanej wolierze adaptacyjnej można stwierdzić pełen sukces. Wykluło się co najmniej 76 piskląt (kwatera I-5szt.; kw.ii-14szt.; kw.iii-19szt.; kw.iv-8szt.; kw.v-11szt.; kw.vi-8szt.; kw.vii- 11szt.). Kwatera VII Kwatera V Gniazdo ze skorupkami po wyklutych pisklętach Kwatera III Kwatera II Kwatera I Kwatera VI Kwatera IV Układ kwater w wolierze 19

20 Najważniejszym faktem jest, że kuropatwy nie zatraciły instynktu macierzyńskiego. Prowadzące kury uczą potomstwo życia w naturalnych warunkach, zdobywania pokarmu, a zarazem chronią je pod swoimi skrzydłami przed chłodem i opadami deszczu. Należy tu nadmienić, iż rok ten zapowiada się bardzo mokry. Jednak mimo silnych opadów deszczu trwających od 18 maja i towarzyszącym im chłodom, kuropatwy zdołały sobie poradzić i wyprowadzić młode pokolenie. 20

21 Dnia 9 i 15 września 2009 roku w wolierze Perdix dokonano odłowu w sumie 30 sztuk odhodowanych kuropatw. Ptaki zostały zaobrączkowane i odrobaczone przez lekarza weterynarii, a następnie wsiedlone na terenie OHZ Nadleśnictwa Łochów w okolicach wsi Laski. W wolierze rozgrodzono siatki dzielące pozostawiając stado podstawowe w liczbie 35 sztuk,. 21

22 Nadleśnictwo Łochów także w tym roku zakupiło od Nadleśnictwa Świebodzin 100 kuropatw (środki finansowe na zakup pochodziły z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Przywiezione kuropatwy zaobrączkowano i jeszcze tego samego dnia tj roku wypuszczono, przy czym 35 sztuk w okolicach wsi Kamionna, pozostałe 65 sztuk w okolicach wsi Baczki. Na terenach gdzie wsiedlono kuropatwy wcześniej przygotowano uprawy gryki, łubinu, zbóż i mieszanki kapustnych, które będą stanowić żer i osłonę dla ptaków. 22

23 Zima w roku 2009/2010 była dość ostra. Obfite opady śniegu utworzyły grubą, nieprzepuszczalną warstwę, co spowodowało trudności w zdobywaniu pokarmu przez zwierzęta. Dlatego też pracownicy Nadleśnictwa Łochów systematycznie dokarmiali kuropatwy na terenie Ośrodka Hodowli Zwierzyny. 23

24 1 kwietnia 2010 dokonano odłowu 30 sztuk kuropatw, co stanowi całość przetrzymanych przez okres zimy ptaków, z woliery Perdix. Kuropatwy zostały wsiedlone na tereny OHZ Nadleśnictwa Łochów, gdzie wcześniej założono uprawy stanowiące żer i osłonę dla ptaków oraz podsypy. Wszystkie kuropatwy wsiedlono w okolice wsi Kamionna, za szkołą. Wpuszczone ptaki były ogólnie dobrej kondycji i nie przejawiały oznak chorobowych. 24

25 Woliera, wg zaleceń dr Pawła Nasiadki, zostanie odkażona wapnem, a następnie wysiane zostaną nasiona roślin uprawnych, takich jak: seradela, wyka, gryka, które w przyszłości będą stanowiły schronienie oraz zapewniały pokarm kuropatwom zakupionym jesienią w Nadleśnictwie Świebodzin. 25

26 16 września 2010 roku wpuszczono do woliery adaptacyjnej Perdix stado kuropatw w liczbie 100 sztuk. Kuropatwy pochodzą z hodowli fermowej Nadleśnictwa Świebodzin. Kuropatwy zostały zaobrączkowane niebieskimi obrączkami. Wszystkie były ogólnie dobrej kondycji i nie przejawiały oznak chorobowych. 26