ZOOM. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w WSH TWP. Dzień kobiet trochę inaczej. Wspomnienie Wisławy Szymborskiej.

Transkrypt

1 ZOOM Magazyn studentów Nr 3(3) MARZEC 2012 Wspomnienie Wisławy Szymborskiej Dzień kobiet trochę inaczej Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w WSH TWP Whitney Huston z dr Bartczakiem Z notatnika studenta

2 Marzec to miesiąc, w którym umiera zima, a rodzi się wiosna, miesiąc powitań i pożegnań, miesiąc straty i zysku. Niektórym w tym czasie doskwiera przesilenie wiosenne, inni r o z p o c z y n a j ą d i e t y, bieganie, a nowe plany nabierają odcieni soczystej zieleni. Słońce pomimo niskich jeszcze temperatur coraz śmielej sobie pozwala - rozpinając nam płaszcze i odkręcając szaliki. Włosy odpoczną od czapek, a cebulki pod ziemią śmiało mogą pękać puszczając maleńkie zielone łodyżki. W trzecim numerze Zooma żegnamy się z tymi, którzy wraz z zimą odeszli na zawsze, ale też witamy nowe. Chciałabym, aby dla każdego z nas ten miesiąc był przyczynkiem dobrego. W marcowym wydaniu trochę o końcu i więcej o początku. Przeczytajcie o Wisławie Szymborskiej i Whitney Houston. Również o nieśmiertelnym, choć nieco ostatnimi czasy negowanym Dniu Kobiet, szczerze polecam, bo potraktowanym w inny sposób, przez pryzmat socjologiczno- historyczno- kulturowy. Nadszedł czas na stabilizowanie się Zooma i przyzwyczajanie naszych czytelników do stałych ram pisma. em z dr Janem Bartczakiem inaugurujemy zatem stałą, mam nadzieję, rubrykę. To świetna okazja, aby przybliżyć czytelnikom sylwetki osób związanych z uczelnią. Będzie też co nieco dla lubiących rywalizację i nagrody czyli konkursy, a dla miłośników języka polskiego ciekawy fotoreportaż z konkursu ortograficznego, który odbył się w naszej uczelni. Przeczytacie w tym numerze bardzo interesujące recenzje. Polecam też felieton o modzie i humor zeszytów studenckich, który dzięki temu, że jest niewyczerpany zagości na dłużej. Jak widać życie zatacza coraz szersze kręgi, a wraz z nim Zoom. Wierzę, że czas poświęcony lekturze uznacie za dobrze i fajnie spędzony. Zapraszam życząc wiosennej pogody ducha. Agata Baryła Redaktor Odpowiedzialny ZOOM Wszelkie prawa zastrzeżone Miesięcznik WSH TWP w Szczecinie Studenci WSH TWP Kolejny numer dostępny od 13 kwietnia 2012 r. REDAKTOR NACZELNY: Milosz Wieczorek Z-CA REDAKTORA: Beata Wasser, Anna Hajłasz SEKRETARZ REDAKCJI: Emilia Hejman CZŁONEK KOLEGIUM: Agata Baryła REDAKCJA: Michał Kielek, Piotr Dąbrowski, Ewa Kwiatkowska, Łukasz Kuleta, Dominik Wiśniewski, Grzegorz Smolnik, Paweł Nocoń, Agnieszka Bałakirew, Natalia Maciejewska. FOTOSERWIS: Miłosz Wieczorek OPRACOWANIE GRAFICZNE: Krzysztof Osiński

3 Spis treści Nr 3/MARZEC z Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego w WSH TWP Okazja do sprawdzenia swojej wiedzy na temat naszego ojczystego języka 5 Kilka informacji co się u nas dzieje Co na mieście 7 z naszej uczelni z dr Bartczakiem 8 Odeszła od nas wspaniała poetka 11 Wydarzenia kulturalno-rozrywkowe 18 Wspomnienie Wisławy Szymborskiej 24 Whitney Huston Jaka naprawdę była Listy do redakcji Ludzie listy piszą... różne listy 13 Konkurs 14 Wyprzedaże Wydarzenia z uczelni Czasem trzeba coś wygrać Poradnik dla pań... i panów Nowy sezon, nowe trendy Czy aby na pewno? 22 Z notatek studenta student też człowiek i błędy popełnia 26 książki - Ponieważ Cię kocham Książka, którą warto przeczytać 16 Dzień kobiet W trochę innym świetle 24 filmu - Przypadek 39 Najnowszy film Christiana Alvarta 18 Sowiet Power Trochę o wschodniej motoryzacji 25 filmu - Pontypool Dobry, mądry i oryginalny 27 Ogłoszenia Kilka informacji, które warto wiedzieć

4 Czym się różni aleja Piastów od Alei Jerozolimskich, kształtna gżegżółka od niepokaźnej piegży? Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w Wyższej Szkole Humanistycznej TWP w Szczecinie uczczono dyktandem. 21 lutego nad kartkami pochyliło się ponad 80 osób: licealiści, studenci, wykładowcy i władze uczelni. Tekst dyktanda przygotowała dr Barbara Popiel. Miał być nie tylko sprawdzianem umiejętności, ale przede wszystkim dobrą intelektualną zabawą. W tekście znalazły się słowa używane na co dzień, lecz sprawiające trudność, słowa używane rzadko, a także "smaczki", takie jak piegża, hucpa czy gżegżółka. W dyktandzie wzięli udział licealiści m.in. z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Prusa w Szczecinie, I Liceum Ogólnokształcącego im. ppor. Emilii Gierczak w Nowogardzie, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. kpt. Hm. Andrzeja Romockiego Morro, Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Salezjańskiego w Szczecinie, Katolickiego Liceum O g ó l n o k s z t a ł c ą c e g o i m. ś w. Maksymiliana Marii Kolbego w Szczecinie. Wśród studentów można było znaleźć przedstawicieli kierunków Pe d a g o g i k a, S o c j o l o g i a o ra z Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna. Trzecią grupę stanowili wykładowcy oraz władze uczelni. W dyktandzie 4 udział wziął także JM Rektor prof. zw. dr hab. Kazimierz Wenta. Dyktando odczytała red. Agata Rokicka z Polskiego Radia Szczecin, które objęło patronatem całą uroczystość. Obchody Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego patronatem objął także Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej WSH TWP w Szczecinie oraz nasz ZOOM. Po wyczerpującej "siłowni" ze słowem pisanym, uczestnicy mieli możliwość obejrzenia wystawy pn. Historia ortografii polskiej, przygotowaną przez dr Barbarę Popiel. Następnie wysłuchali trzech miniwykładaów o historii łaciny (mgr Marzenna Kisłowska), języku internetu (dr Rafał Sidorowicz) oraz o historii języka esperanto (Irena Tomaszewska Przewodnicząca Polskiego Związku Esperantystów). Na zakończenie wręczono dyplomy oraz nagrody. W poszczególnych kategoriach zwyciężyli: Licealiści: I miejsce: Klaudia Rojek - I LO im. ppor. Emilii Gierczak w Nowogardzie II miejsce:paulina K u n i c k a Katolickiego LO im. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Szczecinie III miejsce:karolina Burnagiel - IV LO im. Bolesława Prusa w Szczecinie Studenci: I miejsce: Paulina Zalanowska II rok Pedagogiki, specjalność: Pedagogika Wczesnoszkolna; WSH TWP Wykładowcy i władze uczelni: I miejsce: dr Grażyna Leśniewska Miłosz Wieczorek

5 Wydarzenia z uczelni Zdjęcie 1 Nasi studenci mieli okazję porozmawiać z Piotrem Baronem, dziennikarzem Programu Tr ze c i e g o Po l s k i e g o R a d i a (prowadzi Listę Przebojów). Na spotkanie zorganizowane w Studiu Koncertowym im. Jana Szyrockiego PR Szczecin zaprosił nas DK Słowianin. Zdjęcie 2 Po ra z ko l e j ny u c ze l n i a n ą bibliotekę Siódme Niebo odwiedzili uczniowie, tym razem była to klasa I Szkoły Podstawowej nr 5 im. Henryka Sienkiewicza w Szczecinie. Wizyta uczniów zbiegła się z tłustym czwartkiem i nadchodzącym Światowym Dniem Kota. Spotkanie odbyło się 16 lutego 2012 w ramach projektu Biblioteka Dzieciom. 5 Zdjęcie 3 22 lutego oraz 23 lutego br. na terenie hal MTS odbyły się targi G i e ł d a Ed u ka c j i i P ra c y. Dwudniowe targi zgromadziły wiele szkół oraz uczelni, także spoza województwa zachodniopomorskiego. Oczywiście nie zabrakło Wyższej Szkoły Humanistycznej TWP w Szczecinie. Uczelnię reprezentowały dwie studentki Anna Kulig oraz Alicja Adamczyk. Wenta. Zdjęcie 5 28 lutego 2012 roku pracownicy oraz wykładowcy mogli przetestować możliwości wykorzystania ipada w edukacji. Szkolenie odbyło się w budynku WSH TWP przy ul. Monte Cassino i zostało zorganizowane z inicjatywy prof. dr hab. Elżbiety Perzyckiej oraz mgr Beaty Stelter. Tajemnice urządzenia oraz jego możliwości przedstawił Apple mentor z firmy Maqsimum. Miłosz Wieczorek Zdjęcie 4 W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego 21 lutego br. WSH TWP w Szczecinie zorganizowała dyktando. Wzięło w nim udział ponad 80 osób, licealiści, studenci pedagogiki, socjologii i dziennikarstwa, wykładowcy i władze uczelni, również JM Rektor prof. zw. dr hab. Kazimierz

6 Co się dzieje , sobota, godz. 10:00 III Otwarte Zawody Smoczych Łodzi na Basenie Kompleks Rekreacyjno-Sportowy Fala, Goleniów, Opłata startowa: 160 zł za drużynę , poniedziałek, godz. Szczecin, Bilety 15 zł Big Fat Mama w trakcie ostatnich kilku lat przemierzyli setki tysięcy kilometrów, występując na scenach wszelkich możliwych kategorii - od wiejskiej remizy, po wielkie festiwale. Doświadczenia z podróży, poznani ludzie, obyczaje to wszystko miało wpływ na nich i ich muzykę. Stała się dojrzalsza i bogatsza w treści. Ich aktualny repertuar to w znacznej mierze utwory ze zbliżającego się wielkimi krokami nowego krążka , środa, godz. 18:00 Wieczór zapomnianych poetek Zofia Kucówna Miejski Ośrodek Kultury (sala widowiskowa), Police, Bilety: 25 zł i 20 zł 18:00 Zamknięty Świat - wystąpią. m.in. Anna Dereszowska Duża Scena Stargardzkiego Centrum Kultury, Stargard Szczeciński, Bilety: I sektor - 95 zł, II sektor - 85 zł, III sektor - 75 zł , piątek, godz. 21:00 Big Fat Mama, Free Blues Club, 6 Wybitna aktorka Zofia Kucówna zaprezentuje publiczności utwory poetyckie Małgorzaty Hillary, jednej z najciekawszych i najbardziej oryginalnych osobowości twórczych w polskiej poezji ostatniego półwiecza. To autorka tomików "Gliniany dzbanek", "Prośba do macierzanki", czy "Źródło". Całość oprawiona będzie subtelną muzyką (na fortepianie Maciej Makowski). Zofia Kucówna w nastrojowy sposób wprowadzi słuchacza w świat najpiękniejszej poezji miłosnej oraz wierszy o miłości, snując jednocześnie opowieść o życiu, wierszach i milczeniu poetki , sobota, godz. 17:00 Kabaret Ani Mru-Mru Filharmonia Szczecińska, Szczecin, Bilety 80 zł Ani Mru-Mru - polski kabaret z Lublina. Obecnie tworzą go Marcin Wójcik (założyciel i pomysłodawca), Michał Wójcik i Waldemar Wilkołek. Kabaret powstał we wrześniu Michał i Marcin, mimo iż noszą to samo nazwisko, nie są ze sobą spokrewnieni. Marcin Wójcik i Michał Wójcik wystąpili m.in. w improwizowanym serialu "Spadkobiercy". Koncert trwa 120 min. Bilety do nabycia w popularnych punktach sprzedaży w Szczecinie oraz na Grzegorz Smolnik

7 Witamy w nowej rubryce Zoom-a. W każdym kolejnym numerze przedstawimy sylwetkę jednego z pracowników naszej szkoły. Mamy zamiar przybliżyć wam wykładowców, pracowników administracji i nie tylko... Jako pierwszy dr Jan Bartczak, wykładowca filozofii i jedna z osób najdłużej związanych z WSH. Dr Jan Bartczak rozpoczął pracę zawodową w latach 60. XX wieku. Jako absolwent I Studium Nauczycielskiego w Szczecinie podjął pracę w Ochotniczych Hufcach Pracy. Uko ń czył st u d ia zawo d owe w za k r e s i e r e s o c j a l i za c j i n a Uniwersytecie Gdańskim oraz magisterskie z Pedagogiki w szczecińskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej. Na przełomie lat 70. i 80. uzyskał tytuł doktora filozofii w moskiewskiej Akademii Nauk Społecznych. Dr Bartczak jest związany z naszą uczelnią od ponad 10 lat. Wcześniej przez 6 lat kierował oświatą w Urzędzie Miasta i Gminy Gryfino. W 2001 r. Oddział Regionalny TWP w Szczecinie powierzył mu funkcję pełnomocnika założyciela uczelni. Po zmianie statutu uczelni dr Bartczak objął funkcję prorektora, a później dziekana. Michał Kielek: Jest Pan Doktorem Filozofii. Co skłoniło Pana ku tej dziedzinie nauki? dr Jan Bartczak: Zawsze miałem zainteresowania humanistyczne. Ten doktorat był na pograniczu filozofii i socjologii. Jako człowiek związany bez przerwy z młodzieżą i edukacją, z wykształcenia nauczyciel- później jeszcze pedagogika, resocjalizacja... trudno byłoby mi zrobić doktorat z fizyki (śmiech). M.K.: Od jak dawna jest Pan związany z To w a r z y s t w e m W i e d z y Powszechnej? 7 dr J.B.: (Chwila zastanowienia) To już będzie ze trzydzieści lat. Te związki były bliższe i dalsze. Moje c z ł o n kowst wo fo r m a l n e by ł o przerywane. Rozpoczęło się w latach 70., kiedy pracowałem jeszcze w Ochotniczych Hufcach Pracy. TWP często organizowało dla tej młodzieży spotkania. Szczecińskie TWP jest b a r d zo s i l n e. J e s t t o j e d e n z najlepszych oddziałów w kraju. M.K.: Jaka jest misja Towarzystwa? dr J.B.: Ona inaczej wygląda dzisiaj. Towarzystwo ma bardzo długie i chlubne karty. Działało na rzecz popularyzowania oświaty. Były to bezpłatne wykłady, spotkania w terenie... było dużo szkół tewupowskich dla młodzieży dorosłej. W tej chwili, w rzeczywistości kapitalistycznej, TWP musi na siebie zarobić. No ale, Boże mój, nie uciekło daleko! Zaczynając od przedszkola... jest też uczelnia. Cały czas jest to działanie na rzecz edukacji, oświaty. To mógłby być m a t e r i a ł, że b y p o ro z m a w i a ć w oddziale regionalnym, o TWP jako takim. To także może być ciekawe dla naszych studentów. Tylko starsze pokolenie dobrze wie czym jest TWP. Dla młodych ludzi jest to ziemia nieznana. Dzisiaj jest inna skala działalności. Na zasadzie wolontariatu- były setki wykładowców. Była inna misja edukacyjna i wielu ludzi angażowało się społecznie. M.K.: Czy pamięta Pan czas, kiedy powstawało WSH? Może jakaś ciekawa anegdota? dr J.B.: Jak ta uczelnia powstawała, ja nie miałem z nią kontaktu. Jej początek jest bardzo nietypowy. WSH przejęła część studentów po warszawskiej uczelni TWP, tak więc już w pierwszym roku byli absolwenci, chociaż teoretycznie powinni być dopiero po trzech latach. Po ciekawostki warto sięgnąć do Założyciela uczelni. M.K.: Jak bardzo zmieniła się WSH od czasu swojego powstania? dr J.B.: Przede wszystkim bardzo się rozrosła. Liczba studentów w pierwszym roku była bardzo mała. Wtedy ta uczelnia nie miała nic, poza wynajmowanymi salami i zaczątkiem b i b l i o te k i. P i e r wsze w y k ł a d y odbywały się w szkolnych stołówkach i salach gimnastycznych. Studentom trzeba było przecież gdzieś zrobić wykład, a szkoły zazwyczaj nie posiadają auli. Zajęcia odbywały się np. w sali gimnastycznej Technikum Kolejowego. Szkoła dalej nie miałaby własnej bazy, gdyby nie Oddział Regionalny Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Z samego czesnego bazy się po prostu nie zbuduje... M.K.: Czy to jest odniesienie do misji TWP? dr J.B: Tak, bo to są w dużej mierze środki z oddziału regionalnego TWP. Jak się prowadzi kursy dla kapitanów żeglugi wielkiej, co TWP robiło i robi nadal, no to tam można nieco zarobić (śmiech). M.K.: Co chciałby Pan przekazać studentom? M.K.: Ja chciałbym przede wszystkim, żeby nasi studenci mieli czas na studiowanie. Są w bardzo trudnej sytuacji - jak pogodzić to wszystko. Dostęp do wiedzy jest łatwy, tylko jak znaleźć czas? Wiem, że motywacji i zapału naszym studentom nie brakuje. Przede wszystkim brakuje czasu i pieniędzy na czesne. Oby te dwa problemy były poza nimi, to dadzą sobie radę. Młodzież jest zdolniejsza niż się komukolwiek wydaje. M.K.: Dziękuję za poświęcony czas. dr J.B.: Dziękuję.

8 "Ktoś tutaj był i był, a potem nagle zniknął..." /"Kot w pustym mieszkaniu"/ "Kiedy wymawiam słow o Przyszłość Pierwsza sylaba odchodzi już do przeszłości" /Trzy słowa najdziwniejsze/ tak pisała Szymborska w wierszu o nieuchronności zdarzeń, o przemijaniu... Wisława Szymborska była jedną z największych polskich poetek, której sława dawno przekroczyła granice Polski. Była też eseistką, tłumaczką, krytykiem literackim i felietonistką. Wielokrotnie wyróżniana i nagradzana, w tym największą z nagród - Nagrodą Nobla za twórczość literacką. "Musi być do wyboru, Zmieniać się, żeby tylko nic się nie zmieniło. To łatwe, niemożliwe, trudne, warte próby." /Portret kobiecy/ Wisława Szymborska urodziła się w 1923 roku, w Binnie, jako córka A nny M arii i Wincentego Szymborskich. Dzieciństwo spędziła w Toruniu i Krakowie, gdzie ukończyła szkołę podstawową i gimnazjum. W czasie II wojny światowej kontynuowała naukę w tajnych kompletach, jednocześnie pracując jako urzędniczka kolei 8 (w celu uniknięcia zwerbowania przez Niemców). W tym okresie zaczęła przelewać swoje pomysły na papier, tworząc opowiadania i wiersze. Po wojnie Szymborska zaangażowała się w życie literackie Krakowa. Po raz pierwszy zetknęła się też z twórczością Czesława Miłosza, k tóry wywarł na niej duże wrażenie. Artystka podjęła też studia na Uniwersytecie J a g i e ll o ń s k i m, na kierunku polonistycznym. Potem jednak zrezygnowała z nich i przeszła na socjologię, niestety z braku środków finansowych zmuszona b y ł a przerwać naukę. Pierwszy opublikowan y wiersz Szymborskie j, "Szukam Słowa", zamieścił Dziennik P o l s k i, w 1945 roku. W latach z o s t a ł a sekretarzem pisma "Świetlica Krakowska". Nadal też wykonywała ilustracje do książek. W tym samym roku poślubiła Adama Włodka. Małżonkowie prowadzili tzw. "dom otwarty" dla artystów, poetów i prozaików. Niestety, ich małżeństwo rozpadło się w "Wczoraj, kiedy twoje imię ktoś wymówił przy mnie głośno, tak mi było, jakby róża przez otwarte wpadła okno Dziś, kiedy jesteśmy razem, odwróciłam twarz ku ścianie. Róża? Jak wygląda róża? Czy to kwiat? A może kamień? /Nic dwa razy/ Pięć lat wcześniej Szymborska starała się opublikować tomik swoich wierszy, ale spotkał się on z krytyką ówczesnych władz socjalistycznych. Wreszcie, w 1952 r., tomik poezji "Dlatego żyjemy" doczekał się publikacji. Kilka lat później Szymborska związała się z paryską "Kulturą" i nawiązała kontakt z Jerzym Giedroyciem. "Czemu zanadto w jednej osobie? Tej a nie innej? I co tu robię? W dzień co jest wtorkiem? W domu, nie gnieździe? W skórze, nie łusce? Z twarzą, nie liściem?" /Zdumienie/ Lata to lata "Życia Literackiego", w którym Szymborska redagowała stałą rubrykę, "Lektury nadobowiązkowe". y te zostały później opublikowane w książce. Autorka w swych utworach porusza temat moralistyczny, zwraca uwagę na egzystencjalną sytuację człowieka jako jednostki i zbiorowości ludzkiej. Inspirowana głęboko refleksyjną liryką, jej teksty mają charakter g ł ó w n i e i n t e l e k t u a l n y, o podtekście filozoficznym. Często stosowanym zabiegiem jest paradoks, ironia, przekora lub żartobliwy dystans, zawierający głębszą treść. Wisława Szymborska zmarła 1 lutego 2012 roku. Została pochowana w Krakowie, żegnana przez znane osobistości oraz wielbicieli. Pozostawiła po sobie niezatarte wspomnienia w postaci wierszy, prozy i felietonów. "Chciałabym ich zapytać, czy nie pamiętają może w drzwiach obrotowych kiedyś twarzą w twarz? jakieś "przepraszam" w ścisku? głos "pomyłka" w słuchawce? - ale znam ich odpowiedź. Nie, nie pamiętają" Anna Hajłasz

9 GONE TOO SOON /tytuł piosenki Michaela Jacksona/ 11 l u t e g o z a m i l k ł j e d e n z najpiękniejszych głosów świata Odeszła od nas Whitney Houston, wspaniała, niezwykle utalentowana piosenkarka, producentka, aktorka, modelka i autorka t e k s t ó w. D o ł ą c z y ł a d o przedwcześnie zgasłych gwiazd, które mogły jeszcze świecić, takich jak np. Michael Jackson czy Ami Winehouse. Tak jak oni żyła pod presją, nie do końca radząc sobie ze sławą, i tak jak oni odeszła w samotności. Kochana przez wszystkich, ale niezrozumiana przez nikogo. Któż z nas nie zna takich przebojów jak: "Saving all my love for you", "Greatest love of all" czy "I will always love you"? Prawda jest taka, że bez względu na wiek, słuchamy ich z wielką przyjemnością, śpiewamy pod prysznicem lub próbujemy swych sił w karaoke... Whitney Houston jest jednym z nieodłącznych elementów mojego dzieciństwa, i wielką miłością (obok Jacksona) moich szczenięcych lat. Whitney urodziła się w 1963, w okrytej złą sławą dzielnicy New Jersey. Matka, Cissy Houston, była piosenkarką gosspel. Jej liczne podróże z Elvisem Presleyem oraz Arethą Franklin (matką chrzestną Whitney), doprowadziły do rozwodu z mężem. To był trudny okres dla dziewczynki, związanej emocjonalnie z ojcem. Odtąd matka przejęła władzę nad życiem i talentem córki. Whitney uczęszczała wówczas do dziewczęcej, katolickiej szkoły. Zarówno w podstawówce, jak i w innych szkołach, Whitney nie miała bliskich koleżanek. To były trudne lata dla Afroamerykanów. 9 Wśród "Białych" była za ciemna, a wśród "Czarnych" za biała... Balansując między nimi, wycofała się w świat muzyki. Tam zawsze była na miejscu, nikt nie oceniał jej ze względu na kolor skóry. Matka uczyła ją śpiewu i gry na pianinie. W tym okresie poznała swoją pierwszą i najbliższą przyjaciółkę, Robyn. Whitney wychowała się na muzyce Arethy Franklin, Gladys Knight i Roberty Flack. Wszystkie trzy były jej idolkami i muzyczną inspiracją. Po rozwodzie matka niemal codziennie zabierała ją do nocnych klubów, gdzie śpiewały Pendergrassem, było "Hold me". Odtąd kariera dziewczyny nabrała rozpędu: zaczęły się nocne show, co było ewenementem, gdyż zarówno telewizja publiczna, jak i MTV stawiało na "Białych". Można śmiało powiedzieć, że Whitney Houston otworzyła Afroamerykanom bramę do kariery w showbiznesie. W tamtych latach MTV było ostro krytykowane za rasistowskie poglądy (nie puszczali muzyki Afroamerykanów). Pierwszą piosenką Whitney Houston, skierowaną do szerszej widowni, była "Saving all my love w duecie. Przychodziło tam wielu producentów i przedstawicieli wytwórni muzycznych, a wszyscy oni byli pod wielkim wrażeniem możliwości głosowych dziewczyny. Wielu z nich chciało już zaraz podpisywać kontrakt, ale Cissy była nieugięta. Słusznie zakładała, że jej córka najpierw musi ukończyć szkołę. Wreszcie pojawiły się pierwsze oferty reklamowe. Nastoletnia piosenkarka wystąpiła w kilku reklamach oraz została fotomodelką. W wieku 16 lat pojawiła się w piśmie Vouge. Nadal jednak występowała z mamą, a pierwszą piosenką, w duecie z Teddym for you". Automatycznie wskoczyła ona na pierwsze miejsce list przebojów w Wielkiej Brytanii i USA. Na następny przebój nie czekaliśmy długo: "How will I know" sfrunęło na pierwsze miejsca MTV. Wreszcie mój ulubiony przebój Greatest love of all stał się największym przebojem z debiutanckiej płyty i utrzymywał się na pierwszym miejscu przez miesiąc. Nadszedł czas na pierwszy album piosenkarki, nazwany po prostu "Whitney Houston". Został on uznany w USA za najlepszy debiut roku i rozszedł się w ponad milionowym nakładzie.

10 25 milionów egzemplarzy. W ciągu swojego życia, Whitney Houston była wielokrotnie wyróżniana i nagradzana. W 1986 roku była aż trzykrotnie nominowana do nagrody Grammy, największego wyróżnienia muzycznego. Zdobyła je piosenką "Saving all my love for you". Następne lata były pasmem sukcesów młodej wokalistki. W miarę dorastania, jej niezwykły głos nabrał magnetycznej barwy, nieporównywalnej z niczym, a skala przekroczyła pięć oktaw. Whitney, będąc u szczytu sławy, poślubiła muzyka Bobbyego Browna. W ich małżeństwie nie układało się najlepiej. Pojawiły się pogłoski o narkotykach i alkoholu. Ale Whitney z tym walczyła: aż dwukrotnie poddała się leczeniu i, wbrew plotkom, była bardzo rodzinna i wyjątkowo zżyta ze swoją córką, Bobbi Christiną Brown. Po rozstaniu z muzykiem, zyskała prawa rodzicielskie do córki. W 1992 Whitney zaskoczyła widzów świetną grą aktorską w filmie: "Bodyguadr", gdzie wystąpiła u boku Kevina Costnera. Ścieżka dźwiękowa z tego filmu, w wykonaniu oczywiście Whitney Houston, była najlepiej sprzedającym się soundtrackiem w historii, a singiel "I will always love you" najczęściej słuchaną piosenką! W 2009 roku, świeżo po leczeniu, Whitney wystartowała z nowym albumem "I look to you". To było miłym zaskoczeniem dla fanów, bo piosenkarka świetnie odnalazła się w nowych trendach muzycznych, a jej piosenki pretendowały do rangi przeboju. Wy j e c h a ł a n a w e t w t r a s ę koncertową promującą album. Whitney po raz kolejny odniosła sukces: przypomniano sobie o jej przebojach i rozeszły się one jak świeże bułeczki - w 170 milionach egzemplarzy! Sama artystka uplasowała się na liście 100 najpopularniejszych na świecie. Na tegorocznych rozdaniach nagród Grammy, sporą część poświęcono zmarłej piosenkarce. Była wzorem dla wielu muzyków i jej odejście było szokiem. Ja sama oczekiwałam kolejnej płyty, a teraz wiem już, że ta chwila nigdy nie nadejdzie...jedyne co możemy dla niej zrobić, to zapamiętać jej niesamowity uśmiech, błyszczące oczy i...głos. Najlepszy ze wszystkich. Zapamiętajmy ją taką... Anna Hajłasz 10

11 List do redakcji Lektura artykułu Serce i dusza WSH zamieszczonego w drugim numerze ZOOM-u dostarczyła mi nie lada emocji. Sposób postrzeganie świata przez autora tekstu zafascynował mnie do tego stopnia, że od kilku dni zadaję sobie pytanie: O co tak naprawdę mu chodzi?. Być może nie powinnam wysuwać się przed szereg i zrażać do siebie kolegów po fachu, zanim jeszcze na dobre zagościłam w redakcji. Być może przekreślam swoje szanse już na samym początku przygody z dziennikarstwem. No cóż Najłatwiej nabrać wody w usta i iść po najmniejszej linii oporu. Zachęcona słowami: Jeśli masz odmienne zdanie drogi czytelniku, śmiało pisz, postanowiłam wygadać się na forum publicznym. Robię to w formie listu do najbardziej zainteresowanego, licząc w duchu, że podobnie jak ja, wyznaje on zasadę, iż prawdziwa cnota krytyki się nie boi. Szanowny Nieznajomy Kolego Redaktorze. Nie zgadzam się z Tobą i nie jestem w swej opinii odosobniona. 11 Poszukiwania serca i duszy naszej uczelni sprowadziłeś do porównywania dwóch bliźniaczych budynków: przy ulicach Monte Cassino i Broniewskiego, przy czym pod adresem pierwszego wygłaszasz pochwalne peany, krytykując jednocześnie na wszelkie możliwe sposoby ten drugi. Trudno pojąć Twój tok rozumowania, ponieważ oba obiekty są do siebie łudząco podobne (zwłaszcza wewnątrz). Droga na Broniewskiego jawi się niemal Drogą Krzyżową. Opisując podróż autobusem linii 803, poddajesz krytyce stan techniczny pobliskich dróg, stan pojazdów szczecińskiej komunikacji, a nawet przygnębiający stan aury. Na Boga! Jaka ma być pogoda o tej porze roku? I gdzie widzisz związek między duszą i sercem WSH, a robotami drogowymi przebiegającymi tak niefortunnie nieopodal. Wyobraź sobie, że każdy z nas przemierza tę samą trasę. Musimy po prostu przeczekać. Roboty kiedyś się skończą. Jednakże, skoro tak bardzo Cię to frustruje, powinieneś wystosować zażalenie do Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego w Szczecinie. Idźmy dalej. Nie odpowiada Ci sąsiedztwo Kliniki Psychiatrii. Przeszkadza Ci dźwięk dzwonów z pobliskiego Kościoła. Czyżbyś obawiał się zmasowanego ataku schizofreników paranoidalnych? A może zaleje Cię fala wiernych spieszących na mszę niedzielną? Litości! Więcej tolerancji. Ludzie psychicznie chorzy i praktykujący katolicy też żyją na tym świecie. Kolejną bulwersującą Cię kwestią są schodki prowadzące z bufetu na parter. Czytając o schodkach, wyobrażałam sobie wspinaczkę na Mount Everest. Fakt. Jest ich chyba aż dziesięć (dokładnie nie liczyłam). Twardy orzech do zgryzienia dla każdego z nas. Nie zapominajmy o ostatnim, najważniejszym, feralnym schodku! Zaliczyłam go już podczas pierwszego zjazdu, i to trzymając w dłoni kubek z gorącą kawą. I co? I pstro. Zdarłam czubek buta, ale przeżyłam! A może jednak warto by ( ze względu na uszkodzonego buta właśnie) złożyć skargę na schodek do Pani Kanclerz? Podsunąłeś mi niezłą myśl. Zastanowię się nad tym. Dobrnęliśmy do mojego ulubionego wątku. Dłuuugie, cieeemne, straaaszne korytarze na Broniewskiego. Hmm Po pierwsze nie zauważyłam, by były długie. Poza tym wszędzie tam, gdzie wyłączy się światło, jest zazwyczaj ciemno. Ale jeśli się boisz, dzwoń. Zawsze chętnie przeprowadzę Cię za rękę przez dłuuugi, cieeemny, straaaszny korytarz. Na koniec winda. Jestem Ci wdzięczna za napisanie

12 artykułu. Dzięki niemu dowiedziałam się o istnieniu windy w naszej szkole! I choć przez myśl nie przyszłoby mi korzystać z windy w dwupiętrowym budynku, to chwała władzom uczelni za jej zainstalowanie. Osoby niepełnosprawne z pewnością to docenią. Zapoznałam się z windą, powąchałam Nie odnalazłam jednak zapachu syntetycznych pieczarek. Przepraszam. Naprawdę się starałam. Może coś z moim powonieniem nie tak? Mój Drogi Kolego. Uwierz mi. Widziałam w swoim życiu parę szkół, a nasz budynek przy Broniewskiego w niczym nie odbiega od krajowych standardów. Wręcz przeciwnie. Począwszy od sal wykładowych, na toaletach s k o ń c z y w s z y, j e s t c z y s t y, 12 p r z y t u l n y i f u n k c j o n a l n y. Naprawdę nie ma się czego czepiać. No więc skąd ten ponury ton? Sądzę, że miałeś po prostu gorszy dzień. Albo jesteś meteopatą i cierpisz na zimową deprechę. Albo dopadła Cię nasza polska nieuleczalna choroba narzekanie. Wierzę w Twoje poczucie humoru i w to, że się śmiertelnie nie obrazisz. I jeszcze jedno. Serca i duszy nie szukaj w miejscach i przedmiotach. Serce i dusza WSH to przede wszystkim My. Na koniec przypominam Ci, co obiecałeś w zamian za wyrażenie odmiennego zdania. Nagrodą ma być pralka lub uścisk dłoni Redaktora Naczelnego. Osobiście, jako kobieta praktyczna, wybieram pralkę. Do zobaczenia. Z życzliwością Agnieszka Bałakirew, s t u d e n t k a I r o k u Dziennikarstwa. P.s. Nie mogę się doczekać, kiedy Cię poznam Marudo. Już d zi ś z a p ra s zam na kawę w naszym beznadziejnym bufecie.

13 Dla fanów nieco innego rodzaju muzyki mamy wejściówki na koncert Thomasa Andersa, legendarnego muzyka grupy Modern Talking. Wejściówki rozlosujemy wśród osób, które przyślą poprawną odpowiedź na pytanie: Jakie utwory m.in. będzie można usłyszeć podczas koncertu Thomasa A n d e r s a w Te a t r ze L e t n i m? (odpowiedzi szukajcie na stronie Na odpowiedzi czekamy do końca m a r c a p o d a d r e s e m zoom@wshtwp.pl 13 Już wkrótce w Teatrze Letnim w Szczecinie zagrają światowej klasy zespoły sceny rockowej. Jeśli nie chcesz przegapić tego wydarzenia weź udział w naszym konkursie. Do wygrania wejściówki na wybrany dzień Szczecin Baltick Rock Meeting. Wystarczy odpowiedź na jedno proste pytanie i uzasadnić, dlaczego to właśnie Ty będziesz szaleć pod sceną przy muzyce takich zespołów, jak CARPARK NORTH, OEDIPUS, HAPPYSAD, KULT, COMA, HURT i wielu innych. Pytanie 2. Napisz, dlaczego właśnie Ty masz dostać wejściówkę i szaleć przy rockowych kawałkach pod sceną Teatru Letniego w Szczecinie? Najciekawsze odpowiedzi nagrodzimy i opublikujemy w następnym numerze wraz z listą szczęśliwców, którzy otrzymają od nas wejściówki na koncerty podczas Szczecin Baltick Rock Meeting. Odpowiedzi wysyłajcie na adres redakcji: zoom@wshtwp.pl Na Wasze odpowiedzi czekamy do końca marca. Pytanie 1. D l a c z e g o p i e r w s z e ko n c e r t y odbywają się 25 i 27 maja. Co się stało z 26 maja? (odpowiedź znajdziecie na stronie

14 Wyprzedaż i co dalej? Nie sposób nie zauważyć. Nie sposób ominąć. Nie sposób nie kupić. Wyprzedaż. Raj dla naszej duszy, spragnionej wiecznej konsumpcji. Kto z nas nie zakupił kolejnego, zbędnego ciucha do swojej szafy? Któż z nas nie uległ pokusie by, prawie za darmo, powiększyć swoją garderobę? Co o tym decyduje? Dużo niższa cena, czy to, że rzecz była naprawdę ładna? Ruszamy do galerii handlowych i często kupujemy pod wpływem impulsu. To nam sprawia największą radość. N i e s t e t y, c z ę s t o p o t e m trzeźwiejemy i dochodzimy do wniosku, że ten wymarzony zakup to nic - kolejna koszulka, która przyda się tylko podczas domowych porządków. Właśnie w sklepach kończy się gorący okres wyprzedaży, więc czas na małe podsumowanie. Na punkcie wyprzedaży szaleją wszyscy. Szaleję ja, szalejesz Ty i Twoi znajomi. Każdy zna to uczucie, kiedy przechadzając się wśród sklepowych półek, szukając czarnej marynarki na rozmowę kwalifikacyjną natykamy się na wielki wieszak, oznaczony czerwonym hasłem wyprzedaż. Nasze serce zaczyna mocniej bić, mózg produkuje coraz więcej endorfin i testosteronu. Podchodzimy do wieszaków i przyglądamy z niedowierzaniem. Elegancki, granatowy płaszcz tańszy o 50%. Bierzemy! Spoglądamy w dół, przecieramy oczy i szybko bierzemy w swoje ręce. Nieprzemakalne, totalnie odlotowe kalosze, na które nie było nas stać. Kosztują tylko 30% swojej wartości! Powoli przemieniamy się w sklepowych 14 łowców i wypatrujemy kolejnej zdobyczy. Tam! Tam! O tam! Torba na przecenie! No jak jej nie kupić, przecież zawsze się przyda! Ok. Kolejna rzecz, tym razem koszulka z nadrukiem w paski. To już ostatnia. Nic więcej nie kupujemy. Idziemy do kasy. Pani uśmiecha się serdecznie i pyta: a może rolka do ubrań za 5 zł?. Tylko 5zl?! Bierzemy! Jak za darmo! Płacimy. 10 zł z tej karty, 100 zł proszę wziąć z tej, 30 zł z tej, resztę dopłacimy gotówką. Aha! I mamy kartę podarunkową za 25 zł. Wychodząc czujemy jak byśmy czegoś zapomnieli. Hmm dziwne. Dżizas! Przecież idziemy na rozmowę i mieliśmy kupić marynarkę! Wracamy do sklepu, a ta okropna kusicielka, co nam kazała kupić rolkę do ubrań, mówi w przemiły sposób: zwrotów towarów przecenionych nie przyjmujemy. Kupując pomagamy sklepom czyścić swoje magazyny przed przyjściem kolejnej kolekcji. Jesteśmy kokietowani do kupna od przekroczenia progu sklepu. Mimo, że cena jest niższa o 50% to sklep i tak zbije kokosy na naszym łakomstwie. Często jest tak, że cena którą płacimy po obniżce jest i tak wyższa niż sam koszt wyprodukowania tej taniej rzeczy. Czasami też zachłanni sprzedawcy, którym ciągle mało chcą zarobić jeszcze więcej. Oferując towar przeceniony, podwyższają jego cenę nawet o kilkadziesiąt złotych, po czym doklejają cenę wyższą na metkę, a za towar zapłacimy tyle samo ile w sezonie. Tym oto sposobem mamy bluzkę za 99,99 zł, która rzekomo kosztowała wcześniej 199,99 zł, a obecnie kosztuje znowu 99,99 zł. A my łykamy h a c z y k j a k r y b y, s z y b k o biegniemy do znajomych i im też wciskamy kit o niesamowitej wyprzedaży. Koło się zamyka. My jesteśmy w siódmym niebie, a sprzedawca zaciera ręce. Co kupić, żeby nie stracić? Nie kupujmy rzeczy sezonowych, typu skóra węża bądź cekinowa b l u z k a. To t r e n d y, k t ó r e występowały głównie w sezonie zimowym, w okresie Sylwestra, a obecnie znikają z pierwszego planu. Polujmy natomiast na skórzane kurtki ( które powracają co sezon ), ubrania typu basic (czyli podstawowe, klasyczne części naszej garderoby, które nigdy nie wychodzą z mody), biżuterię ( biżuteria nie zmienia się z sezonu na sezon ) oraz ponadczasowe trencze. Jeansy, białe koszule bądź kardigany także się nam przydadzą, Warto zwracać uwagę na skład materiału, bo często kaszmirowy sweterek okazuje się tylko w 5% kaszmirowym, oraz zawsze warto zachować paragon, bo rzeczy przecenione tak samo podlegają reklamacji. Łukasz Kuleta

15 Nowy sezon, nowe trendy Do sklepów powoli wkraczają nowe kolekcje, a co za tym idzie nowe inspiracje na nadchodzący sezon. Wybierajmy z nich to, co nam jest najbliższe, bo trzeba pamiętać, że to co będzie modne zależy od nas samych. Kolory Dominują przede wszystkim pastele. W tej kategorii rządzą odcienie pudrowego różu, mlecznej mięty, waniliowego żółtego oraz rozmyty niebieski i jasna lawenda. Oprócz pasteli modne są wyraziste, landrynkowe, wręcz neonowe kolory takie jak pomarańcz, butelkowa zieleń, niebieski, odważny róż. W tym sezonie inspiracji możemy szukać w sklepach z cukierkami wybieramy to co nam najbardziej smakuje i tworzymy z nich własne mieszanki. Modne są połączenia różnych, kontrastujących ze sobą o d c i e n i o r a z monochromatyczność, czyli od stóp do głowy w jednym kolorze. I co najważniejsze biel to nowa czerń już od kilku sezonów króluje na wybiegach. Najmodniejsza to ta śnieżna, którą na przekór założymy w środku lata. Kolor sezonu to bezapelacyjnie błękit. Jasny, bardzo delikatny, który przywodzi na myśl bezchmurne niebo, spokojne morze czy po prostu spokój. Ciemny odcień niebieskiego stworzenia granaty, koszulki w paski i beże łączymy w całość tak byśmy się czuli jak spacerowicze po wybrzeżu w Cannes. Lata Moda powraca wspomnieniami tym razem do lat 20. i 50., czerpiąc z nich to co najlepsze i najbardziej koloru także został doceniony przez kilku projektantów, którzy postawili na chabrowy niebieski, granat, którzy przypomina głębię oceanu. Wzory Kwiatowe motywy, grochy i marynarskie paski to najczęściej pojawiające się wzory w tym sezonie. Nadmorski wygląd co sezon powraca, ponieważ jest jednym z najprostszych do wyraziste. Z lat 20. projektanci wybrali duże dekolty, pozbawili sukienek wcięcia w talii oraz dodali blasku w postaci cekinów. To lata międzywojenne, a więc początki odważnych kreacji oraz hołdowanie stylowi chłopczycy. Lata 50. zainspirowały do powrotu ołówkowych spódnic, koronkowych kołnierzy, rozkloszowanych spódnic i sukienek oraz kwiatowych wzorów. Łukasz Kuleta 15

16 Być kobietą, być kobietą 8 marca przez wiele lat był kojarzony wyłącznie z głębokim PRL-em i symbolicznym czerwonym goździkiem, wręczanym każdej pracującej pani, bez względu na zawód, jaki wykonuje To mylne wyobrażenie wciąż tkwi w umysłach wielu Polaków. Czy rzeczywiście 8 marca było i, jak się niektórym wydaje, wciąż jest reliktem minionej epoki? Złe miłego początki Genezy Dnia Kobiet należy szukać wiele wieków wstecz już w starożytnym Rzymie obchodzono święto płodności i macierzyństwa. Były to, przypadające na pierwsze dni marca, Matronalia, w których mężowie obdarowywali hojnie (cokolwiek to miało oznaczać) swoje żony różnymi upominkami oraz spełniali ich życzenia. Później święto odeszło w niepamięć, głównie za sprawą upadku Cesarstwa Rzymskiego. Nastała epoka mrocznego średniowiecza, gdzie rola kobiety ograniczała się do rodzenia dzieci oraz wierności Bogu i swojemu kochanemu mężowi. Sam Kościół dyskryminował kobietę, przedstawiał ją jako istotę gorszą od mężczyzny. Główny filozof Kościoła, Tomasz z Akwinu, twierdził, że: Kobiety są błędem natury z tym ich nadmiarem wilgoci i ich temperaturą ciała, świadczącym o cielesnym i duchowym upośledzeniu są rodzajem kalekiego, chybionego, nieudanego mężczyzny Pełnym urzeczywistnieniem rodzaju ludzkiego jest mężczyzna. Jak widać płeć piękna była w oczach duchownych czystym złem, a obcowanie z nią prowadziło do grzechu. Tylko mężczyzna był jedynym i nieomylnym. Zmiany przyszły dopiero 16 z początkiem XX wieku. Pierwszy ruch feministyczny, t z w. sufrażystek, domagał się zniesienia b a r i e r pomiędzy obojgiem płci i prawa do głosowania dla kobiet. Ruch był najbardziej aktywny w Wielkiej B r y t a n i i i Stanach Zjednoczonyc h. Działalność sufrażystek spotkała się z ogólnym oburzeniem ówczesnego społeczeństwa, głównie ze względu na d o ś ć oryginalny s p o s ó b działania jego aktywistek niejednokrotnie sprowadzało się ono do wybijania szyb w redakcjach znanych gazet, przykuwania się do bram, czy podpalania skrzynek pocztowych znanych osobistości. Mimo braku poparcia ze strony społeczeństwa, sufrażystki stopniowo osiągały swoje cele. Protesty przenikały z ulic do zakładów pracy kobiety sprzeciwiały się wyzyskowi i fatalnym warunkom, w jakich przyszło im pracować. 28 lutego 1908 roku pracownice jednego z ogromnych zakładów odzieżowych Triangle Shirtwaist rozpoczęły strajk, mający na celu zmuszenie właściciela do polepszenia warunków pracy. Ich prośby spotkały się z zdecydowaną odmową, ponadto właściciel zamknął je, kategorycznie zakazując opuszczania zakładu. Protesty nasilały się i można było się spodziewać, że w krótkim czasie dojdzie do tragedii. Ktoś z uczestników nieświadomie zaprószył ogień, który wkrótce objął cały teren fabryki W pożarze zginęło 126 kobiet. Dokładnie rok później Socjalistyczna Partia Ameryki, chcąc uczcić tą tragedię, postulowała o nazwanie tej daty Narodowym Dniem Kobiet i wprowadzenie jej na stałe do kalendarza. Chociaż pierwotnie Dzień Kobiet był obchodzony 28 lutego, data pod którą jest znany dzisiaj pochodzi z początku I wojny światowej.

17 W niedzielę 8 marca rozpoczęły się manifestacje antywojenne. Brało w nich udział wiele kobiet, demonstrujących swoje oburzenie dla nieuchronnie zbliżającego się zbrojnego konfliktu. Lata 20. XX wieku przyniosły kolosalną zmianę obyczajowości, głównie za sprawą Coco Chanel i jej małej czarnej. Po długiej zawierusze wojennej, okresie strajku i niepokojów, kobiety zaczęły stopniowo torować sobie drogę do wolności i niezależności. Mężczyźni przejmowali coraz więcej obowiązków domowych. Wizerunek pana domu tracił na znaczeniu Tak było przez kolejne dziesięciolecia: lata 30., 40., szalone lata 50. Panie z coraz większym entuzjazmem i energią dawały o sobie znać. Zostawały inżynierami, żołnierzami, policjantkami; pracowały w zawodach, które wcześniej były zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn, nie tracąc przy tym piękna i kobiecości. Wręcz przeciwnie, nowa rola, w jaką przyszło pełnić, tylko dodawała im uroku Tymczasem w Demoludach Panie w okresie komunizmu, wbrew pozorom, 17 mogły liczyć nie tylko na bukiet goździków i tabliczkę wyrobu c z e k o l a d o p o d o b n e g o. We wczesnych latach 50. stały się ważnym ogniwem socjalizmu kobietą pracującą, matką, a w szczególności odpowiedzialną obywatelką, służącą swojej socjalistycznej ojczyźnie. Słynne hasło Kobiety na traktory dawało do zrozumienia, że w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nie ma miejsca na sentymenty i każdy jest traktowany równo. Po komsomolsku! Panie na równi z panami, tfu z towarzyszami (bo pany to były za sanacji ), pracowały w przemyśle ciężkim i budownictwie. Przykładem takiego obrazka była komedia obyczajowa z lat 50. Przygoda na Mariensztacie, w której młoda, ładna dziewczyna ze wsi przyjeżdża do Warszawy i z całego serca pragnie odbudować zrujnowaną stolicę. Ba, nawet pracuje na budowie i rywalizuje z męską brygadą budowlaną! Okres stalinizmu nie był, niestety, tak wesoły i kolorowy, choć równie czerwony co goździk wręczany mechanicznie 8 m a r c a Tr o c h ę ś w i e ż o ś c i wniosły lata 70. i okres gierkowskiego prosperity. Panie nie musiały wykonywać tak morderczych prac, mogły liczyć na trochę przestrzeni dla siebie i coraz więcej czasu spędzały u fryzjera i kosmetyczki. Panowie tymczasem głowili się jaki to prezent kupić na ich święto Wiadomo, sam kwiatek nie wystarczy, więc wszyscy rzucali się szturmem na domy towarowe i szukali czegoś odpowiedniego. Bluzeczka? Proszę bardzo (nieważne, że wyłącznie w jednym kanarkowym kolorze), może się spodobać. Buciki? W tym okresie są modne na płaskiej podeszwie i na wysokim obcasie Jaka szkoda, że nie można ich jeszcze u nas dostać Zostaje jakiś perfum, Madame Walewska na tenże przykład Ech, biada temu który ma żonę, teściową i na dokładkę 3 córki Dzień Kobiet od 1989 roku stopniowo traci na znaczeniu, nie obchodzi się go tak hucznie jak w minionych latach, choć panie w c ią ż m o gą li cz yć na miły upominek, tak potrzebny w tym przeznaczonym wyłącznie dla nich dniu. Może warto częściej doceniać nasze panie i czasami zrobić coś więcej niż tylko ofiarować bukiecik kwiatów? W końcu mamy na to 365 dni w roku. Zamiast zakończenia A co z mężczyznami? Kobiety mają 8 marca, ale mężczyźni jakoś niespecjalnie mogą liczyć na życzenia Niewielu wie, że ich święto przypada 9 marca. Tak oficjalnie ustalono na zjeździe ONZ w 1999 roku. Jak widać święto jest słabo promowane i przechodzi absolutnie bez echa (może to zemsta płci pięknej za te wszystkie lata?). Jest jeszcze 30 września i dzień chłopaka obchodzony przez nastolatków. Ale który mężczyzna jest w dalszym ciągu chłopakiem? Co w takiej sytuacji można zrobić? Pozostaje chyba tylko wznieść toast: Za zdrowie pięknych pań! Dominik Wiśniewski

18 Soviet Power! Wbrew pozorom armia to nie tylko czołgi, samoloty i okręty wojenne. Często zapomina się o zwykłej wojskowej ciężarówce, bez której wojsko nie mogłoby sobie poradzić Na początku lat 60. armia radziecka zaczęła wprowadzać nowe typy pojazdów, które stopniowo zastępowały wysłużone już Ziły i Zisy. Nowe pojazdy miały w ciągu kilku lat w pełni zmotoryzować rodzime jednostki i sojusznicze armie Układu Warszawskiego Armia radziecka, z racji swej wielkości, od początku borykała się z problemem niedostatecznej ilości pojazdów przeznaczonych do transportu żołnierzy i zaopatrzenia. Podczas II wojny światowej sprzęt dostarczony przez zachodnich aliantów (w dużej mierze przez USA) w pewnym stopniu załatał tę dziurę i częściowo zmotoryzował A r m i ę C z e r w o n ą. Czerwonoarmiejcy chętnie przesiadali się ze swoich zisów-5 18 na amerykańskie studebackery i gmc. Niestety, zupełnie nowa, powojenna rzeczywistość zaczęła powoli zaprzeczać temu, jakoby kiedykolwiek istniała pomoc land lease, propagowała ideę, że ZSRR było samowystarczalne i skazane wyłącznie na siebie w walce z faszystowskim gadem. Zachodnie samochody znikały tak szybko, jak się pojawiły (wysłużone trafiały głównie do sojuszniczego LWP, w najlepszym wypadku kierowane były do kołchozów położonych w najodleglejszych rejonach ZSRR). Nadszedł czas, aby przygotować coś, co mogłoby zapełnić lukę powstałą po demobilizacji amerykańskiego sprzętu. W krótkim czasie powstały nowe ciężarówki: Zis 151, Zis-157 i Ził -157, które przez długie lata znosiły trud ż o ł n i e r s k i e j s ł u ż b y. M i m o ogromnych ilości Zisów i Ziłów posiadanych przez armię, dowództwo zdawało sobie sprawę z tego, że samochody się starzeją i trzeba będzie je zastąpić. Ciężarówka dla żołnierza musiała być prosta, bez żadnej zbędnej ekstrawagancji. Przy projektowaniu kierowano się głównie myślą, iż w szeregach armii radzieckiej służyli głównie ludzie z wsi, prości, bez wykształcenia. Większość z nich pierwszy raz miała styczność z samochodem, także wszelkie instrumenty trzeba było ograniczyć do minimum. Silnik musiał być solidny na tyle, aby mógł być reperowany przez człowieka posiadającego podstawowe umiejętności naprawy. Biura projektowe zabrały się do pracy Ural niedźwiedź z Miass Pod koniec lat 50. radziecki instytut samochodowy NAMI rozpoczął badania nad opracowaniem nowego modelu samochodu ciężarowoterenowego, mającego zastąpić przestarzałe samochody Zis-151 oraz Zis-157, które były podstawowymi końmi roboczymi sowieckiej armii. Samochody te były w dużej mierze wzorowane na amerykańskich ciężarówkach, dostarczonych podczas II wojny światowej Związkowi Radzieckiemu. Wymagania narzucone przez dysydentów były następujące: pojazd zdolny do eksploatacji w najtrudniejszych warunkach terenowych i klimatycznych, przewóz ładunku do 4 ton, napęd na 6 kół, konstrukcja solidna i wytrzymała. NAMI w krótkim czasie opracowała prototyp ciężarówki, oznaczony symbolem 020. Był to swoisty tester nowych technologii, które miały być zastosowane w samochodach seryjnych. Pojazd poddano morderczym testom na Syberii i azjatyckich pustyniach, wyniki badań okazały się nad wyraz zadowalające i wkrótce miała zapaść decyzja o przyszłej

19 masowej produkcji tej maszyny. Mimo, że model 020 konstrukcyjnie spełniał wszystkie wymogi narzucone przez armię, wiele do życzenia pozostawiała kabina pojazdu, która, jak się okazało, mogła być zbyt kosztowna. Ostatecznie uproszczono ją i przemodelowano. W 1961 roku, po drobnych przeróbkach, pojazd nazwany Ural 375 skierowano do seryjnej produkcji w mieście Miass, które podczas II wojny światowej pełniło ważną rolę w uzbrojeniu Armii Czerwonej. Pierwsze Urale z serii 375 posiadały wysoki kominek dolotu powietrza do silnika. Kominek miał ułatwiać ciężarówce brodzenie do głębokości 1,8m bez obawy o nagłe zatrzymanie silnika (podobnie jak wodoszczelna instalacja 24V). Ural wyposażony b y ł p o n a d t o w s k ł a d a n y, brezentowy dach. Miało to ułatwić transport drogą powietrzną (samolotami typu An-12). N i e s t e t y, ż o ł n i e r z e c z ę s t o uskarżali się na przenikliwe zimno, jakie przedostawało się do prowizorycznej kabiny i na p r o b l e m y, j a k i e s t w a r z a ł o składanie dachu w skrajnie różnych warunkach atmosferycznych brezent łatwo ulegał uszkodzeniu. Patrząc na pierwsze modele Urali trudno oprzeć się wrażeniu, iż były wzorowane na amerykańskich ciężarówkach M135, powstałych parę lat wcześniej. W zmodernizowanym modelu, oznaczonym 375D, zmontowano ulepszony, wysokoprężny silnik, 19 układ centralnego pompowania kół, wciągarkę i całkowicie metalową kabinę. Podwozie stanowiło bazę dla wozów technicznych, radiolokacyjnych, ciągników siodłowych (oznaczonych jako model 375T), specjalnego odkażacza chemicznego TMS-65 ( w y p o s a ż o n e g o w zmodyfikowany silnik odrzutowy), cystern i wielu, wielu innych. Ponadto podwozie Urala 375D zawierało polowe wyrzutnie rakietowe BM-21 Grad. Samochód posiadał widlasty, ośmiocylindrowy silnik diesla, o mocy 175 KM i pięciobiegową skrzynię. Prędkość maksymalna wynosiła 75km/h, a zasięg 800km Powstały również wersje specjalne, przystosowane do eksploatacji w warunkach arktycznych i w tropikach. Druga skierowana była głównie na eksport, a do najważniejszych odbiorców należały takie kraje jak: Irak, Egipt, Angola. Podczas walk z Angolą RPA zdobyło sporo tych pojazdów (ze względu na swoją niezawodną konstrukcję były cenione zarówno przez jedną, jak i przez drugą stronę konfliktu). Ural trafił również do takich krajów jak: NRD, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Finlandia, Libia, Peru, Polska Od 1978 roku zaczęto produkować jego następcę model 4320, który, z niewielkimi zmianami, produkowany jest do dziś. Przedłużono w nim maskę tak, aby mogła pomieścić nowy silnik marki Kamaz, zmieniono ogumienie i wyposażenie wnętrza. Ciężarówki z Miass są fenomenem, produkowane od prawie 50 lat bez większych zmian technicznych. Świadczy to o niezawodności i prostocie konstrukcji. Firma, w której powstają, jest jednym z największych producentów ciężarówek w Rosji, UralAZ (taką nazwę obecnie noszą zakłady) zatrudnia połowę mieszkańców

20 miasta! Czasy się zmieniają, a Ural wciąż taki sam. Ził 131 dwa w jednym Pięć lat po wprowadzeniu do armii radzieckiej ciężarówki z Miass, zakłady imienia Lichaczewa (w skrócie ZIL) podjęły się produkcji własnego pojazdu w układzie 6x6. Nowy samochód nazwano Ził 131. Miał on zastąpić wiekowy model Ził157, a także uzupełniać braki w dostawach nowych Urali (fabryka nie nadążała z montażem samochodów dla wojska, a zapotrzebowanie na nowoczesny pojazd stale rosło). Aby uprościć produkcję nowej ciężarówki postanowiono, że 45% części montowanych w wojskowym pojeździe będzie zunifikowane z cywilnym modelem 130 (np. kabina), dzięki temu można było wyeliminować problem odpowiednich części zamiennych i uprościć logistykę. Podobnie jak w Uralu 375D, konstruktorzy z zakładów ZIL postawili na wszechstronność swojego pojazdu i przygotowali szereg odmian specjalnych, m.in. ciągnik siodłowy, wóz amunicyjny dla rakiet systemu Newa, polową wyrzutnię rakietową Bm-21-1, stację radiolokacyjną. Zil 131S był ciężarówką przygotowaną specjalnie z myślą o pracy w najzimniejszych rejonach Syberii, pojazd mógł pracować przy temperaturze 60 stopni Celsjusza(!). Specjalny system ogrzewał najważniejsze części silnika, jak również zapewniał ciepło w kabinie. Ził 131 w krótkim czasie trafił także do sektora cywilnego, gdzie służył jako pojazd techniczny, wieża wiertnicza, wywrotka, cysterna, mlekowóz itd. Produkcja pojazdu zakończyła się dopiero w 2002 roku. Szacuje się, że do dziś 20 pojazd jest na uzbrojeniu ponad 30 państw, głównie trzeciego świata. W wojsku polskim Ziły używane były głównie jako wozy warsztatowe i techniczne. Wyposażone w specjalną zabudowę, w roli ciężarówkitransportera piechoty były rzadko używane, głównie ze względu na rodzimy odpowiednik radzieckiego pojazdu jakim był Star 266. Ciekawe jest to, iż w wojsku polskim dużą część pojazdów wyposażono (już we własnym zakresie) w silniki od Autosana. Radziecka jednostka benzynowa okazała się mało ekonomiczna, dlatego postanowiono zastąpić ją rodzimym dieslem. Ził 131 napędzany był benzynowym, ośmiocylindrowym silnikiem o pojemności 6 litrów, moc maksymalna wynosiła 150 KM. Podobnie jak jego kolega po fachu, Ził 131 mógł pokonywać brody o głębokości do 1,5m. Jego zasięg był mniejszy i wynosił około 645 km, za to prędkość maksymalna była większa i dochodziła do 85 km/h. Jest świetnym przykładem współpracy sektora cywilnego z wojskowym moskiewskie zakłady z jednej linii montażowej wypuszczały równocześnie ciężarówki wojskowe i cywilne, podczas gdy produkcja w zakładach w Miass była nastawiona na wytwarzanie aut przeznaczonych wyłącznie dla armii. KAMAZ cywil idzie do wojska. 15 lutego 1976 roku z taśmy produkcyjnej Kamskij Awtomobilnyj Zawod, ulokowanych w centrum Tatarstanu, zjechała pierwsza ciężarówka marki KAMAZ. Uroczystość odbyła się z wielką pompą, zaproszono nawet całą delegację Komitetu Centralnego KPZR. Nie obyło się bez niedźwiedzi i namiętnych pocałunków towarzyszy. Oto powstała nowa radziecka ciężarówka, która w krótkim czasie stała się podstawowym środkiem transportu na budowach wszystkich krajów RWPG i innych zaprzyjaźnionych z ZSRR. Kopcąc powoli torowała sobie drogę do sukcesu Po pewnym czasie nowy samochód wzbudził zainteresowanie armii, jednak ciężarówka od początku powstała z myślą o sektorze cywilnym, więc napęd 6x4 odpadał. Inżynierowie w krótkim czasie opracowali wersję z napędem na wszystkie osie tak powstał model Oprócz kabiny w niczym nie przypominał swojego poprzednika. Zastosowano (już standardowy) układ centralnego pompowania kół, dwa powiększone zbiorniki paliwa, dużo większe koła z nowym terenowym bieżnikiem i wyższe burty. KAMAZ 4310 przeszedł pomyślnie wszystkie testy i został skierowany (z Uralem 4320) do Afganistanu, gdzie unikał ognia mudżahedinów. KAMAZ, jako jedno z pierwszych radzieckich aut wojskowych, posiadał nową kabinę nad silnikiem. W tym czasie większość ciężarówek posiadała klasyczny układ silnik przed kabiną, do którego można było się dostać przez podniesienie przedniej klapy, w KAMAZIE trzeba było uchylić całą kabinę. Rozwiązanie może nie było zbyt komfortowe dla pasażerów, za to dawało dostęp do całego silnika. Ciężarówka była napędzana nowym silnikiem diesla o mocy 250 KM i pojemności 7 litrów (tę samą jednostkę napędową zaczęto montować w Uralach). Tradycyjnie posiadała także