Pozycja polskiej nauki na tle światowym

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Pozycja polskiej nauki na tle światowym"

Wiktoria Witkowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Warszawa, Pozycja polskiej nauki na tle światowym 11 czerwca 2012 Karol Życzkowski

2 Karol Życzkowski Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński Centrum Fizyki Teoretycznej, PAN (1/2 etatu) Forum Integracyjne Nauki Polskiej zainteresowania badawcze: - dynamika nieliniowa, - chaos klasyczny i kwantowy, - informacja i mechanika kwantowa, - teoria głosowania.

3 A. Wittlin and K. Ż. Ekonomia badań naukowych, Znak nr 579, sierpień 2003 A. Wittlin and K. Ż. Kiedy Dostaniemy Nobla? Tygodnik Powszechny, 19 września 2004 K. Ż. Czy nauka polska może być konkurencyjna? wydawnictwo PAU 2008 K. Ż. artykuły w Forum Akademickim: 9/2008; 4/2009; 10/2011; 11/2011 K. Ż. artykuły w PAU-zie 2011, 2012 K. Ż. artykuł w Academii 2011 i inne

5 Tradycje uprawiania nauki w Polsce : Mikołaj Kopernik - XVI wiek lecz do końca XIX wieku wkład Polski w rozwój nauki nie był znaczący (wyjątek: skroplenie tlenu w Krakowie Maria Skłodowska-Curie sukcesy już we Francji ) Początek XX wieku: powstanie polskiej szkoły matematyki: Zygmunt Janiszewski, Hugo Steinhaus, Stefan Banach, Wacław Sierpiński, Stanisław Mazur, Kazimierz Kuratowski, Alfed Tarski,...

6 Druga Wojna Światowa: śmierć wielu wybitnych uczonych; - zniszczenie całego systemu nauki polskiej Okres komunizmu: lata pięćdziesiąte: sowietyzacja nauki - odcięcie nauki polskiej od nauki światowej - dominacja źle opłacanej pseudo-nauki ( naukowcy udawali że pracują, rząd udawał że płacił )

7 Polska Świat mapa standardowa

8 Badania naukowe całkowita liczba prac opublikowanych w

9 Kraj Liczba prac z fizyki Liczba cytowań Średnia liczba cytowań na 1 pracę 1 USA 218,045 2,719, NIEMCY 104,592 1,100, JAPONIA 117, , FRANCJA 74, , WIELKA 55, , BRYTANIA 6 ROSJA 80, , WŁOCHY 49, , CHINY 86, , SZWAJCARIA 22, , HISZPANIA 28, , KANADA 24, , HOLANDIA 17, , KOREA Płd. 32, , POLSKA 24, ,

10 Pracujemy dużo, ale inni nas wyprzedzają (1) Dane bibliometryczne dotyczące fizyki polskiej rok miejsce na świecie pod względem całkowitej liczby cytowań rok miejsce na świecie (wyprzedziła nas Korea Południowa). rok miejsce na świecie (wyprzedziły nas Indie ). wkaźnik średniej liczby cytowań na pracę Szwajcaria

11 Nie jest tak dobrze! (1) Dane bibliometryczne dotyczące innych dziedzin: Pod względem całkowitej liczby cytowań: polska matematyka, fizyka, astronomia i chemia są (nadal) w pierwszej dwudziestce na świecie nauki techniczne, rolnicze, biologiczne, medyczne, społeczne,. (daleko) poza pierwszą dwudziestką!! nauki humanistyczne trudniej poddają się analizie bibliometrycznej

12 Social Sciences ,0 Dyscyplina Nauki Miejsce Polski w świecie Liczba prac Liczba cytowań Średnia liczba cytowań pracy Mathematics ,5 Physics ,4 Space Science ,2 Chemistry ,0 Engineering ,2 Biology & Biochemistry Computer Science Clinical Medicine Agricultural Science , , , ,3 Geosciences ,5 Economics ,1 Dane za lata za ISI Web of Science

13 Nie jest tak dobrze! (2) przykład: ERC Starting Granty European Research Council : na 1450 grantów Starting przyznanych w latach jedynie 8 powędrowało do Polski: Stefan Dziembowski (informatyka UW, 2007) Natalia Letki (socjologia UW, 2009) Mikołaj Bojańczyk (informatyka, UW, 2009) Janusz Bujnicki (biologia molekularna, PAN, 2010) Maciej Konacki (astronomia, UMK Toruń, 2010) Piotr Sankowski (informatyka, UW, 2010) Piotr Garstecki (chemia fizyczna, PAN, 2011) Marcin Nowotny (biologia molekularna, PAN, 2011)

14 Nie jest tak dobrze! (3) przykład: ERC Advanced Granty European Research Council : na 1086 grantów ERC Advanced przyznanych w latach jedynie 4 uzyskali uczeni z Polski: Tomasz Dietl (fizyka, IF PAN, 2008) Maciej Lewenstein (fizyka, 2008) (dawniej PAN Warszawa, obecnie ICFO Barcelona) Andrzej Udalski (astronomia, UW, 2009) Ryszard Horodecki (fizyka, Gdańsk, 2011)

15 Pracujemy dużo, ale inni nas wyprzedzają (2) Sumaryczne dane bibliometryczne pod względem całkowitej liczby publikacji za lata a Polska zajmuje 20 miejsce ` (niedawno wyprzedziła nas Turcja i Tajwan ) Pod względem całkowitej liczby cytowań całego kraju Polska jest na 25 miejscu na świecie : (lepsze od nas są np. Belgia, Dania i Izrael

16 Analogia sportowa: Jakie miejsce zajmują polskie zespoły w rankingach światowych? a) Piłka nożna

17 Analogia sportowa: Jakie miejsce zajmują polskie zespoły w rankingach światowych? a) Piłka nożna Ranking FIFA Polska miejsce miejsce miejsce (panie zajmują 32 miejsce!)

18 Analogia sportowa: Jakie miejsce zajmują polskie zespoły w rankingach światowych? b) Siatkówka

19 Analogia sportowa: Jakie miejsce zajmują polskie zespoły w rankingach światowych? b) Siatkówka Ranking FIVB Polska miejsce miejsce!! 2012 (panie zajmują 11 miejsce!)

20 Analogia sportowa: A czy znają Państwo dyscyplinę sportową, w której pozycja Polski w świecie jest jeszcze wyższa?

21 W jakiej dyscyplinie sportowej organizowany jest mecz Polska - Reszta Świata?

22 W jakiej dyscyplinie sportowej organizowany jest mecz Polska - Reszta Świata? Żużel: wygrana 47 : 45 w Gorzowie Wielkopolskim, 14 kwietnia 2012

23 W jakiej (niszowej) dziedzinie sportu Polska jest potęgą na skalę światową?

24 W jakiej (niszowej) dziedzinie sportu Polska jest potęgą na skalę światową? Himalaizm zimowy: 1980 Mount Everest L.Cichy, K. Wielicki + 9 innych ośmiotysięczników zdobytych przez Polaków zimą marzec 2012 : Adam Bielecki i Janusz Gołąb jako pierwsi zdobywają zimą Gasherbrum I (8068 m)

25 Analogia w nauce: Skoro nie możemy osiągnąć czołowych pozycji w najważniejszych dziedzinach nauki, Polska mogłaby pokusić się o zdobycie przewodnictwa w poddziedzinach wąskich (i nieco niszowych), ale rozwojowych

26 Analogia w nauce: Skoro nie możemy osiągnąć czołowych pozycji w najważniejszych dziedzinach nauki, Polska mogłaby pokusić się o zdobycie przewodnictwa w poddziedzinach wąskich (i nieco niszowych), ale rozwojowych Tak postąpili matematycy polscy, którzy po I wojnie światowej tworząc zręby polskiej szkoły matematycznej postanowili specjalizować się w teorii mnogości oraz logice matematycznej

27 Znaczenia położenia Polski na listach bibliometrycznych oraz miejsc polskich uniwersytetów w rankingach światowych nie należy przeceniać: Nauka to nie sport! Celem polskich naukowców jest tworzenie nauki na poziomie światowym, a nie awans o 2 miejsca w rankingu światowym w jakiejś kategorii

28 Rozwój badań naukowych: stosunek liczb prac opublikowanych w latach 2001 oraz

29 Wydatki na badania i rozwój (R&D) całkowite wydatki kraju na R&D w roku

30 Polska mało inwestuje w badania naukowe! nakłady na R&D (research and development) w stosunku do produktu krajowego brutto (GDP): dane worldbank.org za rok 2010 Finlandia 3.8% GDP Szwecja 3.4 % średnia UE % Polska % (czerwona latarnia Unii) w inwestycjach w rozwój i badania... Rumunia %

31 Polska mało inwestuje w badania naukowe! a) Z jednej strony należy dążyć do zwiększenia nakładów na R&D: możliwość odpisu podatkowego dla firm b) Z drugiej strony trzeba zreformować system organizacji nauki, aby efektywnie wykorzystywać dostępne środki! Jak to osiągnąć??

32 ??

33 główne tezy artykułu A.W. & K.Ż. pisanego w roku 2002 : Polscy naukowcy nie mogą pracować jak za PRL-u jednocześnie zarabiając jak na zachodzie... Dobrym naukowcom trzeba więcej płacić, ale też znacznie więcej od nich wymagać! Wszystkie wyniki badań prowadzonych za pieniądze podatnika muszą być jawne! Zmiana algorytmu dofinansowania uczelni, która wymusi mobilność i konkurencyjność naukowców (rzetelne konkursy o etaty).

34 Problemy nauki polskiej 2012 : niestabilność przepisów prawnych nieprzewidywalność finansowania reforma nauki skutkuje zwiększającą się biurokracją (na wszystkich szczeblach!) marnotrawienie środków finansowanie badań odtwórczych oraz naukawych

36 ! Dziękuję za uwagę

37 Wydatki na R&D w Europie Polska 0.64 (2000) % (2010) PKB

Podobne dokumenty

Warszawa, 17 maja 2008

Warszawa, 17 maja 2008 Karol Życzkowski Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński Centrum Fizyki Teoretycznej, PAN (1/4 etatu) Forum Integracyjne Nauki Polskiej zainteresowania badawcze: - dynamika nieliniowa,