Życie. w mieście? Jedyna plaża. pod ziemią. Olsztyna ! Trzydzieści metrów NAKŁAD. BEZPŁATNY Dwutygodnik z Warmii i Mazur. str. 11. str.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Życie. w mieście? Jedyna plaża. pod ziemią. Olsztyna 25 000! Trzydzieści metrów NAKŁAD. BEZPŁATNY Dwutygodnik z Warmii i Mazur. str. 11. str."

Transkrypt

1 REKLAMA nr 10 (109) 2013 ISSN N Życie O W E ( ) BEZPŁATNY Dwutygodnik z Warmii i Mazur Jedyna plaża w mieście? NAKŁAD ! Olsztyna REKLAMA Trzydzieści metrów pod ziemią str. 11 str. 3

2 N O W E Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 Ratusz bez kas Ostatniego dnia maja zostaną zamknięte kasy w ratuszu. Interesanci muszą więc iść do oddziału Banku Handlowego przy ul. Pieniężnego 15 albo do jednej z 6 filii Warmińskiego Banku Spółdzielczego. Mieszczą się one przy ul. Bema 5, Pstrowskiego 14c/e, Sucharskiego 4b, Jeziornej 1, Stawigudzkiej 7b i Oczapowskiego 12. Planowana jest także likwidacja kas w Wydziale Komunikacji przy ul. Knosały, które zastąpi wpłatomat. Domyślamy się, że te usprawnienia związane są z myślą o osobach starszych, niepełnosprawnych, tych, które chcą załatwić kilka spraw podczas jednej wizyty w ratuszu i tych, co nie mają internetu. Profil zaufanych już działa Urzędnicy ratusza namawiają osoby mające dostęp do internetu do załatwiania spraw bez wychodzenia z domu. Umożliwia to epu- AP, czyli Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej. Jednak aby z niej korzystać, należy mieć podpis elektroniczny, potwierdzony przez tzw. profil zaufany, czyli potwierdzanie tożsamości obywatela w systemach elektronicznej administracji. Platforma funkcjonuje codziennie, 24 godziny na dobę, umożliwia także opłacanie rachunków. Trzeba zalogować się na stronie gov.pl, wybrać sprawę i wypełnić wniosek, który należy podpisać profilem zaufanym, a następnie wysłać do urzędu za pośrednictwem Elektronicznej Skrzynki Podawczej Urzędu Miasta. Punkt Potwierdzania Profilu Zaufanego w Urzędzie Miasta Olsztyna znajduje się w Biurze Obsługi Klienta, ponadto w urzędzie wojewódzkim, urzędzie skarbowym oraz ZUS-ie. Ciekawi jesteśmy opinii tych, którzy przebrnęli przez te procedury i coś skutecznie załatwili z zachowaniem tajemnicy. Wodomierz przez internet Miejskie służby wciąż udowadniają, że są nowoczesne. Do internetowych usługodawców dołączyło Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Na jego stronie w dziale Informacje dla klienta Stan wodomierza pojawiła się aplikacja umożliwiająca podanie stanu wodomierza. Trzeba jednak podać swoje dane: imię, nazwisko, adres i nr punktu rozliczeń (klienta). Stany wodomierzy można podawać przez całą dobę, również w niedziele i święta. Czy nasze dane będą bezpieczne? Towarzystwo Naukowe trwa Zasługi Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego dla Olsztyna i regionu, zrzeszającego 147 osób (niestety, wszyscy mocno wiekowi) z całej Polski, są nieocenione. Dziesiątki konferencji, wydawnictw, dyskusji i inicjatyw badawczych. I dwie nagrody imienia patrona: ogólnopolska i dla młodych naukowców. W Ośrodku Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego 23 maja podsumowano czteroletnią kadencję i wybrano nowy (ale w starym składzie), 13-osobowy zarząd pod przewodnictwem prof. Zbigniewa Puchajdy. Z dodatkowym, honorowym członkiem zarządu. Został nim prof. Tadeusz Oracki, odznaczony w tym dniu przez marszałka województwa odznaką honorową Za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Prof. Oracki jest twórcą m.in. unikato- wego Słownika biograficznego Warmii, Mazur i Powiśla, o wydanie którego w aktualnej wersji Towarzystwo bezskutecznie zabiega od kilku lat. Odpowiedź brak pieniędzy. Za to jakże łatwo teraz znaleźć pieniądze na hałaśliwe imprezy. Dezorganizacja Dnia Dziecka Z 1 na 2 czerwca, już od godz. 13 w sobotę do godz. 2 niedzielnej nocy, odbędzie się legalne ściganie w ramach Night Power 2013 Grand Prix. W tym czasie wyłączona zostanie z ruchu al. Piłsudskiego na odcinku od skrzyżowania z ul. Kościuszki do skrzyżowania z ul. 1 Maja oraz zespoły przystankowe: Centrum, Kopernika-Mickiewicza oraz plac Pułaskiego. Zmienią się trasy autobusów aż kilkunastu linii o numerach: 1, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15, 17, 20, 24, 25, 28, 34 oraz 100. Kto wymyślił taką imprezę w Dniu Dziecka? Budżet dla obywateli? Mieszkańcy będą decydować, jak dzielić pieniądze z budżetu miasta na najpotrzebniejsze cele. Nie wiadomo tylko, ile tych pieniędzy będzie. Prezydent proponuje 2 mln zł, społecznicy chcą 5-8 mln zł, czy- li około jednego procentu rocznego budżetu. To miałby być tzw. budżet obywatelski, jaki jest już w kilkunastu innych miastach Polski i całym województwie podlaskim. Miałby funkcjonować już w przyszłym roku, ale do tego czasu trzeba wypracować zasady zgłaszania wniosków i ich wykonania. Zajęły się tym trzy stowarzyszenia: Razem w Olsztynie, Nasze Jakubowo i SWAO Zatorze. Najważniejsze, że ratusz dopuszcza samą myśl dzielenia się decyzjami z mieszkańcami. Tylko czy zechcą wziąć za to odpowiedzialność, skoro połowa nie chodzi na wybory, a ledwie kilkuset uczestniczy w konsultacjach społecznych? Wojska Polskiego w obłokach Konsultacje społeczne w sprawie przebudowy al. Wojska Polskiego właściwie zakończyły się patem. Mieszkańcy zarzucili projektantom, że nie liczyli się z ich potrzebami: ograniczeniem prędkości i tonażu pojazdów, stworzeniem parkingów, ścieżek rowerowych, przejść dla pieszych oraz skrętów do osiedlowych ulic. Ale najciekawsze jest to, że urzędnicy stwierdzili, że to tylko koncepcja i nie wiadomo, kiedy ulica zostanie przebudowana, bo brakuje pieniędzy. Czyżby konsultacje były zwykłym bujaniem w obłokach? Ochrona oczyszczalni Koniec z zabudową części osiedla Redykajny (za ul. Lawendową). Rada Miasta (większością głosów 16:9) zmieniła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla rejonu Oczyszczalni Ścieków Łyna, zakazując budowy domów w jej pobliżu. Bo śmierdzi i miasto nie chce płacić odszkodowań. O ochronie ludzi myśli się mniej? Wybrał i skomentował JJP Życie Olsztyna Wydawca: Agencja Reklamowo-Wydawnicza INNA PERSPEKTYWA Paweł Lik, Olsztyn, ul. Boenigka 28/12 redaktor naczelny: Leszek Lik, redaktor wydania bezpłatnego: Paweł Lik, bezplatne@zycieolsztyna.pl; sekretarz redakcji: Olga Ropiak; dziennikarze: Andrzej Zb. Brzozowski, Olga Ropiak, Jacek Panas, Jerzy Pantak, Mirosław Rogalski, Mariusz Wadas; korekta: Irena Robak, Olga Ropiak; współpraca: Krzysztof Rzymski fot. okładka: Paweł Lik, Biuro promocji i reklamy: tel ; (r) materiał reklamowy lub powierzony, ar- archiwum redakcji. Redakcja nie odpowiada za treœæ i formê powierzonych materia³ów, zastrzega sobie prawo adiustacji powierzonych tekstów. Druk: Express Media Sp. z o.o.

3 temat z okładki Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 Jedyna plaża Plażowy w mieście? zawrót głowy Podniósł się lament wiecznie niezadowolonych, do których niestety należy również redaktor Jacek Panas. A wszystko to z powodu zamknięcia na dwa sezony Plaży Miejskiej w Olsztynie. To reprezentacyjna plaża i dlatego w końcu trzeba zrobić na niej porządek. Nie można tego odkładać w nieskończoność, czy się to komuś podoba, czy nie. A koledze Panasowi akurat się nie podoba. Zresztą nie tylko jemu. Przypomina mi to trochę sytuację z buspasami. Gdy już powstały, to nikomu nie przeszkadzają, a wręcz odwrotnie. A ile było gadania i bicia piany, że Olsztyn rozkopany, że korki na ulicach. Teraz będzie rozkopana Plaża Miejska, ale za dwa lata nikt tego miejsca nie pozna. Przynajmniej takie są plany. Powstanie tam cały kompleks potrzebny do uprawiania sportów wodnych, nie tylko z wypożyczalniami sprzętu, ale także potężnym zapleczem rekreacyjnym (boiska, place gier, a nawet siłownia, sauny i łaźnie parowe). Nie denerwuj się, Jacku, warto poczekać. Wiem, że najlepiej byłoby to zrobić za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, ale nie znam nikogo, kto by taką posiadał. Każda inwestycja wymaga czasu. Najważniejsze, że są na to pieniądze. Teraz trzeba tylko trzymać kciuki, żeby były sensownie wydane. Wszystkich nerwusów (łącznie z Tobą, Jacku) zapraszam nad pozostałe olsztyńskie jeziora, chociażby Skandę. Zresztą w okolicach aktualnego bo- iska do siatkówki na plaży miejskiej, będzie zorganizowana druga plaża na czas remontu. Ciekawe czy zawita tam redaktor Panas? Przytoczę, Jacku, zdarzenie, które miało miejsce niedawno, około drugiej w nocy na Jarotach. Wyrwał mnie ze snu (miałem otwarte okno) huk jadącego traktora. Jak się okazało, tej właśnie nocy malowano pasy na uliczkach. Dobrze, że nie zrobiono tego w dzień, bo byłyby potworne problemy z jazdą samochodami. Co prawda początkowo byłem zdenerwowany, ale kiedy rano zobaczyłem, o co chodziło, momentalnie mi przeszło. Dlatego jak nie będziesz mógł przeżyć tych dwóch sezonów bez miejskiego kąpieliska, postaraj się to sobie wytłumaczyć w taki sposób, w jaki będzie Ci to najłatwiej zrozumieć. Oprócz remontu plaży marzy mi się jeszcze coś innego. Pole namiotowe z prawdziwego zdarzenia. Oczywiście nie dla mnie. Wielu znajomych w kraju pytało mnie niejeden raz, gdzie w Olsztynie można przyjechać pod namiot. W końcu jesteśmy regionem turystycznym. A może tak udałoby się wygospodarować jakiś kawałek polany w pobliżu plaży i przy okazji remontu kąpieliska urządzić chociaż niewielkie pole namiotowe? Andrzej Zb. Brzozowski Drogi redaktorze Andrzeju, jeszcze tak zgryźliwego ciebie nie znałem. Gdy patrzę na to, co piszesz, to dochodzę do wniosku, że nie znasz historii oraz obecnych realiów. W naszym kochanym mieście wszystko postawione jest na głowie. Zacznę od plaży, której modernizację tak bardzo chwalisz. Kiedyś w Olsztynie istniała piękna, nastrojowa plaża z kawiarnią, parkietem do tańca, wypożyczalnią sprzętu, boiskami do siatkówki i innymi urządzeniami służącymi wypoczywającym. Było nawet małe pole namiotowe. Wspaniałe, urokliwe miejsce. Na plaży zawsze było mnóstwo relaksujących się ludzi. Ktoś z miłościwie nam rządzących doszedł do wniosku, że skoro Olsztyn nie ma tramwajów, trolejbusów, to niepotrzebna jest przedwojenna plażowa infrastruktura i wszystko zburzono. Zlikwidowano ośrodek To Lubię, trampolinę rozebrano. A przecież szanujemy i chronimy zabytki. Na miejscu czegoś piękne- go wybudowano, za duże pieniądze, nowoczesny obiekt niespełniający swojej roli (z niepotrzebnym molem). Teraz powstał nowy plan zagospodarowania brzegów jeziora z uwzględnieniem inwestycji na miarę XXI wieku. Widziałem koncepcje i moim zdaniem to coś brzydkiego! Bez uroku. Wydajemy pieniądze po to, aby w tym samym miejscu jedno niszczyć, drugie budować, a potem realizować nowe koncepcje i budowle. Dwa lata to nic wobec wieczności, ale dla ludzi to długi okres. Wiedząc, że coś na tak długi czas ma być wyłączone z użytkowania, powinno się taki kompleks stworzyć w innym miejscu (na przykład nad zatoką Miłą), a ten zostawić na razie jako plaża, a później jako spacerowe molo i wypożyczalnię sprzętu. Zastępcza plaża? Ja prowizorek nie lubię, lepiej pojechać do innego miasta. To, co zrobiono obecnie, to tak jakby zrobić remont wodociągów i powiedzieć mieszkańcom Olsztyna, że wodę pitną będą mieli za dwa lata. A kto powiedział, że tylko dwa lata? Nie tak, panie redaktorze Andrzeju, w cywilizowanych krajach robi się inwestycje. Gdy przez dwa lata ludzie nie będą mieli plaży, to odzwyczają się od niej, a turyści wybiorą na przykład Ostródę, gdzie plażę robiono przede wszystkim po sezonie. Tam w ciągu dwóch lat powstało mnóstwo przydatnych ludziom rzeczy. A w Olsztynie cały czas grzebie się w jednym miejscu, mając do wyboru mnóstwo innych atrakcyjnych lokalizacji. Jesteś marzycielem! Tyle lat nie było pola namiotowego w Olsztynie, to po co budować nowe. Wszyscy wiedzą doskonale, że w stolicy regionu pola namiotowego nie ma, i omijają ją. Dzięki temu w sezonie mamy mniejszy ruch i przecież o to niektórym chodzi, aby był w mieście spokój. A buspasy? Zrobiono, niech będą. Czy usprawniły ruch? Nie jestem pewny. Nie jeździsz, to nie wiesz. Nie rozumiem, Andrzeju, dlaczego nie podobają ci się nocne prace na ulicach. W całej Europie malowania i drobne remonty wykonuje się nocami, kiedy nie ma dużego ruchu, ale obowiązuje zasada, że prace nie są hałaśliwe. A jeżeli niestety roboty są głośne, robi się to do godziny 22, góra do 23, lub w czasie najmniejszego ruchu w dzień. A może bierzemy z Zachodu dobre przykłady, ale niedobrze je realizujemy? Jacek Panas

4 4 Porady Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 Stronę przygotował M.R. W kultowym filmie Sami swoi za trzy palce zaoranej miedzy Kargul kosą przepędził Pawlaka do Ameryki. W rzeczywistości spory sąsiedzkie dotyczą większych kawałków ziemi. Konflikty wynikają najczęściej z błędów w dokumentach geodezyjnych i każdą taką sprawę należy rozwikłać. Gdzie moje, Pijany rower bez kół gdzie twoje W tym celu określa się oraz zaznacza kamieniami lub palikami położenie punktów i linii granicznych oraz sporządza stosowną dokumentację. Najlepiej uczynić to w zgodzie i w porozumieniu z sąsiadem, właścicie- lem drogi gminnej lub powiatowej, z zarządcą nieruchomości. Jeśli to niemożliwe, to można wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta z wnioskiem o postępowanie rozgraniczeniowe. Do wniosku należy załączyć wszelkie posiadane dokumenty: odpisy z ksiąg wieczystych, wypisy aktów notarialnych, orzeczenia sądowe, szkice graniczne lub mapy z ewidencji gruntów. rozgrani- Postępowanie czeniowe przeprowadza uprawniony geodeta. Na początek powinien poinformować o możliwości zawarcia ugody i jeśli kompromis zostanie przyjęty, to geodeta wykona pomiary i wskaże punkty graniczne. Im szybciej zgodzimy się z jego ustaleniami, tym lepiej. Ugoda zawarta przed geodetą ma moc ugody sądowej. Jeśli zgody nie ma, to geodeta wzywa strony do stawienia się na gruncie. W przypadku kiedy nie osiągnie się polubownego zakończenia sporu, rozpoczną się kosztowne i czasochłonne procedury sądowe. Kiedy zatem mamy wątpliwości dotyczące nieruchomości, warto je rozstrzygnąć możliwie szybko, póki żyją świadkowie, by nie musieli tego czynić nasi potomkowie. Na dziedziczenie lub sprzedaż parce- li o nieustalonych granicach żaden notariusz nie wyda zgody i nie podpisze aktu notarialnego. Dodajmy, że z wnioskiem o rozgraniczenie można wystąpić w każdym terminie. Warto też pamiętać o dwóch ważnych przepisach. Pierwszy mówi, że właściciele spornych parcel obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych, a koszty ponoszą po połowie. Drugi przepis zakłada, że jeżeli granice stały się sporne, najczęściej przyjmuje się ustalenia z ostatniego stanu prawnego. Gdy tego nie można stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody, sąd ustala granice z uwzględnieniem wszelkich znanych mu okoliczności. Może przy tym tylko jednemu z właścicieli zasądzić opłatę za te czynności. Lepiej zatem żyć w zgodzie i nie droczyć się z sąsiadem o miedzę jak Kargul z Pawlakiem. Powszechnie uważa się, że z powodu niedostatku ścieżek rowerowych rowerzyści bardzo często są poszkodowani w wypadkach. Sami też powinni być zdyscyplinowani, przestrzegać zasad ruchu drogowego i nie wsiadać na rower po kielichu. Niestety, ten zakaz nagminnie jest łamany. W internecie roi się od filmów, których bohaterami są rowerzyści w alkoholowym amoku. Pewien zatrzymany przez policjantów pijany w sztok 60-latek poruszał się jednośladem bez przedniego koła, a alkomat potraktował jak butelkę, z której można pociągnąć jeszcze kilka łyków. Jak ponury żart brzmi opowieść o nietrzeźwym rowerzyście, który podjechał pod komisariat, mając ponad promil alkoholu. Delikwent przyjechał, bo otrzymał wezwanie za picie alkoholu w miejscu publicznym. Groziła mu grzywna. A teraz? Prawo określa, że rowerzysta mający w organizmie ponad pół promila alkoholu popełnia przestępstwo. Jeśli zatrzymany ma prawo jazdy, to od razu może być mu zabierane, a sąd grodzki może dodatkowo wymierzyć karę do roku więzienia oraz orzec kilkuletni zakaz prowadzenia pojazdów. inne konse- Nieco kwencje grożą pijanemu, który opamiętał się i jedynie prowadzi rower. Kiedy taki spacer odbywa poboczem ruchliwej szosy, wtedy stwarza zagrożenie w ruchu drogowym i kara gotowa. Jeśli jedynie na miejskim chodniku, to policjant też ma obowiązek zareagować. Zatem po kielichu unikamy roweru, nawet gdyby to była sama kierownica bez kół.

5 Ślady przeszłości Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) Jak Paweł historię Olsztyna poznaje Jestem dorosłym mężczyzną, ale gdy zajdę do dziadka, to zachowuję się jak dzieciak. Grzebię w jego papierach, zaglądam do szuflad, przeglądam zapiski i fotografie. Wiem, że dziaduś udaje, że nic nie widzi i pozwala na te moje chwile słabości. Może dlatego, że w ten sposób chwali się swoimi pamiątkami, chyba niedostępnymi dla innych członków rodziny. Podejrzewam, że chce, abym znalazł coś ciekawego i poprosił przyjaciół o wyjaśnienie pochodzenia znaleziska. Tym razem, kiedy szperałem w jego archiwum, dziadek nie wytrzymał i w grzeczny sposób zapytał: Pawełku, czego szukasz? Byłem bardzo stremowany, ale przełamałem wstyd i wyznałem dziadkowi prawdę. Wiesz powiedział byłem taki sam i całkowicie ciebie rozumiem. W związku z tym, że czytuję opowiadania twojego kolegi Jacka Panasa i bardzo mi się podobają, to przekaż mu tę fotografię dziadek wyciągnął z albumu zdjęcie, na którym widniał dziwny obiekt. Mam ją chyba od 40 lat i naprawdę nie wiem, gdzie została zrobiona i co przedstawia. Na pewno ta budowla znajdowała się gdzieś w Olsztynie albo w okolicach. Natychmiast pojechałem do naszego redakcyjnego historyka amatora i wręczyłem mu fotkę. Oczekiwałem jak zwykle marudzenia, ale nie tym razem! Jacek tylko uśmiechnął się i zaczął opowiadać. Pierwszy raz ze zdjęciami tego tajemniczego obiektu spotkałem się w 1972 ro- ku. Jako zootechnik odwiedziłem jednego z rolników w Butrynach. Od niego dowiedziałem się, że to Mauzoleum Hindenburga. Początkowo wybudowane zostało jako pomnik na cześć zwycięstwa Niemców nad wojskami rosyjskimi w 1914 roku. Stało się to podczas słynnej bitwy pod Tannenbergiem. Dopiero po śmierci Paula von Hindenburga, prezydenta Rzeszy, pomnik zamieniono na jego grobowiec. Każdy szanujący się Niemiec musiał odwiedzić to miejsce. Pomnik upamiętniający zwycięstwo odsłonięto 18 września 1927 roku w 80. rocznicę urodzin Hindenburga. Stanął między Olsztynkiem a Sudwą. Miał plan ośmiokąta. W połowie każdej ze ścian stała wieża, mająca 23 metry. Przekątna dziedzińca wynosiła 100 metrów. Wszystkie wieże połączone były murem z czerwonej cegły o wysokości 6 metrów. Była to ogromna budowla wywołująca skojarzenie z krzyżackim zamkiem, i o to projektantowi chodziło. Na środku dziedzińca znajdował się grób 20 nieznanych żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w bitwie pod Tannenbergiem (Stębark). Wojskami rosyjskimi dowodził generał Aleksander Samsonow. Na grobie stał 12-metrowy drewniany, obity miedzianą blachą krzyż. Każda z wież miała swoją określoną funkcję. W jednej z nich prezentowano historię Prus Wschodnich, w innej sztandary jednostek wojskowych biorących udział w bitwie w 1914 roku, szósta była poświęcona żołnierzom. Piąta służyła Hindenburgowi i właśnie w niej został pochowany razem z małżonką w marmurowych sarkofagach w 1934 roku. W uroczystym pogrzebie brał udział Adolf Hitler. W 1945 roku, kiedy na Warmii i Mazurach pojawili się Rosjanie, sarkofagi Hindenburgów zostały przewiezione do Niemiec, a wieża wejściowa oraz wieża Hindenburga zostały wysadzone w powietrze. Najbardziej intensywna dewastacja budowli trwała przez 1949 rok. Do odbudowywanej Warszawy wywieziono podobno 26 pociągów materiałów budowlanych. Część zużyto przy budowie Pałacu Kultury. W Olsztynie także mamy pamiątkę po mauzoleum. Z granitowych bloków powstał w 1954 roku pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej projektu Xawerego Dunikowskiego, popularnie zwany Szubienicą. Obecnie pomnik nosi miano Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej. Krążyła plotka, że Niemcy kilkakrotnie zwracali się z prośbą o zezwolenie na odbudowę Mauzoleum Hindenburga, ale ówczesne władze się nie zgadzały. Historii opowiedzianej przez Jacka Panasa wysłuchał Pawełek

6 6 Nowe Życie Olsztyna nr 9 (108) 2013 region(r)

7 Rozmaitości Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 Biegać każdy może, ale nie zapomnij o obuwiu! 7 Twoje OC i AC wreszcie może być tańsze Przed zakupem ubezpieczenia OC i AC warto porównać ceny polis dostępnych na rynku. Może się okazać, że do tej pory przepłacaliśmy, i to słono, za nasze ubezpieczenie. Szybko i w prosty sposób wybrać i kupić najkorzystniejszą polisę możemy w multiagencji CUK Ubezpieczenia. W zaledwie kilka minut, na miejscu w oddziale lub telefonicznie, otrzymamy bezpłatną symulację cen polis OC i AC aż 20 Towarzystw Ubezpieczeniowych. CUK posiada autorski system informatyczny, dzięki któremu możliwe jest szybkie i precyzyjne wyliczanie składek ubezpieczeń OC, AC oraz całych pakietów ubezpieczeniowych. Polega on na tym, że po wpisaniu podstawowych informacji na temat kierowcy i jego pojazdu, program jest w stanie przeprowadzić precyzyjną symulację cen oraz dobrać zakres polisy, który interesuje klienta. Po chwili otrzy- mamy gotowy, bezpłatny wydruk, który zawiera aktualne ceny polis z 20 Towarzystw Ubezpieczeniowych. Już nie będziemy musieli poświęcać kilku godzin czy nawet dni, poszukując najtańszej polisy w wielu Towarzystwach. A różnica w cenach może wynosić nawet kilkaset złotych! W jednym miejscu, w oddziale CUK Ubezpieczenia możemy znaleźć, wybrać i zakupić polisę. Nawet nie musimy mieć przy sobie gotówki, bo zapłacić za polisę możemy kartą płatniczą. Dzięki systemowi CUK dobór ubezpieczenia staje się prosty i przyjemny, a co najważniejsze tańszy! Zadzwoń lub przyjdź i sprawdź, jak tanie może być Twoje OC i AC. Oddział CUK w Olsztynie znajduje się przy ul. Kętrzyńskiego 5/6 a, tel. (89) Bieganie jest najprostszą formą aktywności fizycznej. Chcąc rozpocząć uprawianie tego sportu, warto uzbroić się w odpowiedni sprzęt. W tym przypadku najważniejsze są buty! powiedział Wojciech Jeger, trener akcji Biegam, bo lubię. W jaki sposób rozpocząć przygodę z bieganiem? Wojciech Jeger: Przede wszystkim należy przygotować organizm do wysiłku. Każdy reaguje inaczej. Najlepiej poradzić się specjalisty lub bardziej doświadczonego kolegi. Gdyby jednak ktoś nie miał takiej możliwości, to warto zajrzeć do dobrego sklepu biegowego. Osoby tam pracujące to pasjonaci biegania, chętnie podzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Jak to wygląda w przypadku amatora? Początkujący powinni zacząć od truchtu przeplatanego marszem. Na przykład 3 minuty truchtu, a potem 3 minuty marszu. Z czasem wydłużamy czas truchtu, skracając czas marszu. Taki trening powinien trwać około 30 minut i być powtarzany 3 razy w tygodniu. Warto dni, w których nie biegamy, wykorzystać na inne aktywności: basen, rower, siłownia. Przeważnie po 2-3 miesiącach regularnych treningów jesteśmy w stanie biec nieprzerwanie przez 30 minut i to w większości przypadków jest początkiem zdrowego uzależnienia (od biegania). Jakie miejsce w bieganiu zajmuje obuwie? To jest najważniejsza rzecz dla każdego biegacza. Dobry but biegowy jest naszpikowany różnymi systemami, które mają za zadanie zminimalizowanie ryzyka urazu oraz zapewnienie maksymalnego komfortu biegaczowi. Bardzo ważne jest, abyśmy buty dobierali indywidualnie. To, co sprawdza się na stopach naszego kolegi, niekoniecznie jest odpowiednie dla nas. Dobór obuwia biegowego to sztuka, dlatego warto poświęcić na to trochę więcej czasu i odwiedzić sklep specjalistyczny. Czy to nie przesada, aby amator miał specjalistyczne obuwie do biegania? Ależ skąd, wręcz przeciwnie! To profesjonalny biegacz poradzi sobie nawet w kiepskim obuwiu, natomiast amator musi mieć dobre buty służące do biegania. Dzięki właściwie dobranemu obuwiu początkujący biegacz uchroni swoje stawy i mięśnie przed nadmiernym obciążeniem, a bieganie stanie się dla niego zdrową przyjemnością. Czy w Olsztynie można zaopatrzyć się w takie obuwie? Oczywiście. W dobrym sklepie biegowym znajdziemy obuwie dla wszystkich biegaczy bez względu na płeć, wiek czy technikę biegania. Taki sklep mamy w Olsztynie, gdzie poza fachową obsługą oraz bogatą ofertą dla biegaczy jest do dyspozycji klientów również skaner do badania biomechaniki stopy. Dzięki takiemu badaniu sprzedawca jest w stanie precyzyjnie dobrać obuwie biegowe. Utrapieniem osób pragnących spróbować tego sportu jest chyba brak kompana do biegania! Dlatego zapraszam do uczestnictwa w akcji Biegam, bo lubię. Spotykamy się w każdą sobotę o 9.30 na stadionie w Kortowie. Tam uczymy się razem biegać i można z nami poczuć się świetnie. Rozmawiał: Wad (r)

8 8 Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 Od balkonu do ogrodu Stronę przygotował Jacek Panas Kwitnący Każdy miłośnik balkonowych ogródków kwiatowych wie, że rośliny uprawiane w sztucznych warunkach wymagają częstego podlewania, racjonalnego nawożenia i pielęgnacji. Ziemia w doniczkach po jakimś czasie pokrywa się brzydką skorupą, z której wyrastają chwasty, i staje się podłożem do rozwoju grzybów. parawan Kwiaty na balkonie Zadzwoniła do mnie zaprzyjaźniona Czytelniczka, pani Sylwia. Cieszę się, że w waszej gazecie jest kącik ogrodniczy, chciałabym wszystkim Czytelnikom zaproponować trochę intymności zaśmiałem się. Nie! Nic z tych rzeczy. Chodzi mi o to, że na naszych balkonach jesteśmy widoczni z każdej strony, a ja nie cierpię plastykowych przesłonek czy firanek ani podglądaczy. Dlatego od kilku lat urządzam pachnący kwiatowy parawan. Najlepiej do tego nadaje się pachnący groszek. Szybko rośnie. Tworzy piękną, zieloną ścianę, pełną kolorowych kwiatowych kieliszków. Nasiona kupuję w sklepie ogrodniczym. Na moim balkonie skrzynki ustawiam na posadzce. Nasionka sadzę co 8-10 centymetrów, w dobrze nawiezioną ziemię. Często podlewam. Już w czerwcu mogę w moim pięknym, małym ogródku opalać się i nikt mnie nie podgląda, a zapach kwiatów roznosi się po całym mieszkaniu do końca sierpnia. Sadzę różne kolory groszku, a w rogach balkonu sieję dodatkowo słoneczniki. Gdy kwitną, cały czas obracają żółte kwiaty w kierunku słońca, a w moim ogródku jest jego pod dostatkiem. Patrząc z dołu budynku, mój balkon wygląda jak ogrody Semiramidy. Dziękują za wspaniałą radę. Mam nadzieję, że nasi Czytelnicy wezmą ją pod uwagę, a ich balkonowe ogrody będą równie piękne. Jest na to prosty sposób. Do poprawienia struktury podłoża użyjmy keramzytu. Jest to lekkie kruszywo, wyrabiane na gorąco z gliny, które idealne nadaje się do uprawy roślin w doniczkach. Można je także stosować na rabatkach. Do naszego balkonowego ogródka najlepsze będą granulki. Keramzyt jest lekki, wytrzymały i porowaty. Korzystnie wpływa na wzrost roślin. Spulchnia ziemię, zapewnia dopływ powietrza, utrzymuje stałą temperaturę oraz wilgotność podłoża. Chroni glebę przed przegrzaniem, wysuszeniem i przemarzaniem. Jest idealny do upraw ekologicznych, bo pozyskiwany jest z naturalnych, ilastych glin pęczniejących. Można go stosować wielokrotnie. Wielką zaletą keramzytu jest jego higroskopijność. Po podlaniu utrzymuje bardzo długo wodę, szczególnie gdy znajduje się na dnie doniczek czy pojemników. W miarę wysychania ziemi woda z granulek uwalnia się i jest wykorzystywana przez roślinę. Gdy posypiemy powierzchnię, powoduje zahamowanie wzrostu chwastów i nie pozwala na rozwój grzybów i pleśni, ponadto rośliny nie niszczą gryzonie i owady. Pnącza jak parawan Istnieje grupa roślin nadających się zarówno do ogrodu, jak i na balkon. Szybko rosną i dają różne możliwości ozdobnych układów. Można z nich konstruować ścianki, owijać nimi słupki, płoty oraz balustrady. Pnącza pozwalają stwarzać romantyczne zakątki wypoczynkowe w ogrodach i intymnie pachnące kąciki na balkonach. Wybór roślin jest ogromny. Mamy w czym przebierać i wybierać. Można zdecydować się na pnącza wieloletnie, ale te nadają się głównie do ogro- du, bo rosną wiele lat w jednym miejscu. Znacznie ciekawsze są pnącza jednoroczne, świetne zarówno do ogrodu, jak i na balkon. Co roku można aranżować nowe kompozycje, a rośliny da się uzyskać z nasion, które są do kupienia w każdym sklepie ogrodniczym. Pnącza jednoroczne, znakomite na zielone parawany, to między innymi asarina pnąca, fasolnik egipski, chmiel japoński czy fasola ozdobna. Natomiast gdy chcemy mieć ściankę z mnóstwem pachnących kwiatów, to powinniśmy posadzić tunbergię oskrzydloną, wilce, groszek pachnący lub nasturcję pnącą. Pnącza kwitną od początku czerwca do końca sierpnia. Musimy zapewnić im podpory. Sadzimy je na balkonie blisko balustrad, a jeżeli pojemniki z roślinami stawiamy koło ściany, to na niej powinny być powieszone sznurki, po których pnącza będą się wspinały. Należy często je podlewać i od czasu do czasu zasilać nawozem. Rośliny lubią wodę Wody na działce nigdy nie jest za mało. Pamiętajmy, w okresie letnim przeważnie pada mało deszczu i rośliny cierpią na brak wody. Pierwszymi oznakami braku życiodajnego płynu są: opadnięte i miękkie liście, przechodze- nie koloru roślin w żółty, a gdy robią się suche, to znaczy, że niestety już zginęły. Podlewamy tylko rano i wieczorem. W dzień, kiedy jest gorąco, zimna woda może tylko poparzyć rośliny. Do podlewania najlepiej używać ciepłej wody. W tym celu powinniśmy mieć czarną 100-litrową beczkę. W ciągu dnia nagrzeje się w niej woda. Do takiej beczki można również dosypać czystego nawozu, ale wtedy musimy się pogodzić z tym, że nie będziemy mieli upraw ekologicznych. Powinniśmy lać wodę pod rośliny, ale jest to trudne i dlatego zróbmy sobie proste urządzenie. Na grządkach, w rzędach między roślina- mi, rozciągamy wąż ogrodowy z dziurkami. Pozwoli to nam na oszczędne podlewanie, w odpowiedni sposób (tylko pod liście) naszych upraw. Trawniki także należy często podlewać. Gdy zaczną żółknąć, to trudno będzie je uratować. Nie wolno do tego dopuścić. Do podlewania (rano i wieczorem) używamy zraszaczy, ale za to woda powinna lać się dosyć długo, około godziny.

9 dom Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) Kuchnie inne niż wszystkie Każdy z nas potrafi urządzić kuchnię, ale mało kto zrobi to tak, jak naprawdę by sobie wymarzył. Mamy w zwyczaju trzymać się bardziej wypróbowanych rozwiązań i znanych sobie schematów niż wprowadzić własne pomysły w aranżacji. Dlaczego? Pojawiają się wszystkim znane wątpliwości. Jak to wyjdzie? Czy spodoba się rodzinie? Co powiedzą znajomi? Powiedzą: WOW! zapowiada Grzegorz Smoliński, szef nowo otwartego olsztyńskiego salonu Nord Kuchnie. Zaprasza nas do studia, abyśmy zobaczyli meble nietuzinkowe, a jednocześnie bardzo funkcjonalne i eleganckie w swej prostocie. Polskie kuchnie w skandynawskim stylu. Zaglądając do studia Nord Kuchnie przy ulicy Jagiellońskiej w Olsztynie, będziemy zaskoczeni. Nie znajdziemy tu rozproszonej oferty mebli od najpopularniejszych po ekstrawaganckie. Dominuje jeden styl skandynawski. Cechuje się prostą linią, minimalizmem formy i eleganckim designem. Jeśli widzieli Państwo już wiele kuchni i żadna z nich nie skradła Wam serca, to warto zobaczyć z bliska tę propozycję i odwiedzić studio inne niż wszystkie! Ekspozycja jest prawdziwą kuchnią Meble stojące na wystawie w studiu Nord Kuchnie nie są zwykłymi ekspozycjami, jakie spotykamy w każdym salonie. Znajdziemy tam w pełni funkcjonującą kuchnie, a sprzęt gospodarstwa domowego jest podłączony i można nawet spróbować przyrządzić sobie obiad, razem z deserem! Podczas wizyty w salonie meblowym przekonamy się, jak oglądane meble sprawują się w swoim naturalnym środowi- sku oraz czy odpowiada nam praca piekarnika, zmywarki lub pochłaniacza, stanowiących element danej ekspozycji. To niespotykany dotąd pomysł w Olsztynie. Nie oglądamy atrapy, a prawdziwą kuchnię. Przy wyborze każdego elementu, w tym sprzętu AGD możemy liczyć na rzetelną wiedzę pracowników salonu i ich pomoc w podjęciu najlepszej dla nas decyzji. Jak ekspozycja w naszym studiu jest czymś więcej niż tylko propozycją ustawienia szafek, tak my staniemy się dla Państwa kimś więcej niż tylko sprzedawcami twierdzi Grzegorz Smoliński z Nord Kuchnie. I wyjaśnia: Moi współpracownicy i ja staramy się przyjąć postać Państwa osobistego projektanta, może nie wnętrz, ale kuchni na pewno! Pomożemy zaprojektować Waszą kuchnię, biorąc pod uwagę nie tylko jej wymiary, ale przede wszystkim to, co Wam chodzi po głowie, nawet jeśli nie macie jeszcze finalnie sprecyzowanej koncepcji dodaje szef salonu, mający wieloletnie doświadczenie w branży meblowej. Czego pragną klienci? Osoba stojąca przed wyzwaniem urządzenia kuchni pragnie, aby to pomieszczenie spełniało swoje funkcje, było wygodne w użytkowaniu i estetyczne. Wydaje się, że te kryteria są łatwe w realizacji, ale nie zawsze tak się dzieje. Okazuje się, że potrzeba wiedzy i doświadczenia projektantów, by funkcjonalność i wygoda szły w parze z estetyką i naszymi wyobrażeniami o wymarzonej kuchni. Funkcjonalność mebli jest dla klienta zadowalająca, jeśli kuchnia zostaje stworzona rzeczywiście pod jego potrzeby. Inna jest kuchnia, w której gotujemy dla całej rodziny, a inna w której tylko odgrzewamy sobie czasami posiłek. Niektórzy z nas mają przyjaciół, którzy z irracjonalnych powodów uwielbiają z nami godzinami siedzieć w kuchni takie potrzeby też jest dobrze uwzględnić. Ma to być nasza kuchnia. Nie bójmy się odkryć, jaka ma ona być, a wtedy stanie się dla nas prawdziwie funkcjonalna. użytko- Wygoda wania to kolejny nieodłączny element naszej przyszłej kuchni. W Nord Kuchnie znajdziemy tylko takie propozycje, które na to pozwalają. Komfort korzystania z mebli zapewnią nam systemy, jakie są montowane w oferowanych zestawach. Ciche domykanie szafek oraz szuflad pozwoli na to, by swobodnie używać mebli, unikając nieprzyjemnego trzaskania. System płynnego i łagodnego unoszenia frontów w szafkach górnych sprawi, że wygodnie będzie nam sięgać po produkty na obiad. Pełny wysuw szuflad o dużej pojemności umożliwia trzymanie w nich małej spiżarni dla domowych łasuchów. Dzięki obrotowemu mechanizmowi w przestronnej szafce dolnej nie trzeba po omacku sięgać po garnki, możemy sobie wygodnie wysunąć jej całą zawartość. Wreszcie będzie wszystko poukładane. co z estetyką? A W przypadku kuchni skandynawskich nie schodzi na dalszy plan, a dotrzymuje kroku pozostałym elementom idealnej kuchni. Proponujemy nowoczesny i elegancki w swej prostocie design, bo klienci go sobie cenią twierdzi Grzegorz Smoliński. Jeśli więc lubicie Państwo prostą linię, młodego ducha w meblach klasy premium, to warto tu zajrzeć. Północny styl w wykonaniu marki KAM jest już dostępny dla mieszkańców Olsztyna i regionu. Mamy dla Państwa coś nowego, kuchnie inne niż wszystkie, i zachęcamy, byście Państwo również śmiało realizowali własne aspiracje w urządzaniu kuchni dodaje, zapraszając Czytelników do studia Nord Kuchnie. (r)

10 10 Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 Uśmiechnij się Dwie gosposie na wsi: Słyszałaś, co w niedzielę w kościele na mszy zrobił Stasiek? Nie słyszałam. Kościelny podszedł do niego z tacą, a Stasiek był po paru piwach, zasnął w ławce i głośno chrapał. No i co? Kościelny go potrząsnął za ramię, a Stasiek krzyknął: Odczep się, mam miesięczny!. Przychodzi facet do dentysty i pyta, ile będzie kosztowało wyrwanie zęba mądrości. 200 złotych odpowiada dentysta. Hmm, za drogo! Mogę oszczędzić na znieczuleniu i wyrwać go za 150 złotych. Taniej nie można? To wciąż za dużo mówi facet. Za 50 złotych mogę go wyrwać po prostu obcęgami. Co pan na to? A nie da się jeszcze taniej? No cóż: za 10 złotych, bez znieczulenia, obcęgami w ramach praktyki może to zrobić student. Wspaniale, cudownie. Proszę zapisać teściową na czwartek! Dyrygent megaloman ciągle mówił tylko o sobie. O swoich koncertach i sukcesach. Kiedy się zorientował, że rozmówca go nie słucha, zwrócił się do niego: Przepraszam, że ja tak tylko mówię o sobie. Porozmawiajmy zatem o panu. Jak się panu podobał mój ostatni koncert? Gość wybrał się do kina na film kryminalny. Kupuje bilet, a kasjerka do niego: Może kupi pan słone paluszki? Nie, dziękuję odpowiada. To może kruche ciasteczka? Nie, nie chcę! odpowiada poirytowany. To może popcorn? nie daje za wygraną bileterka. Ile razy mam mówić, że nic nie chcę?! Proszę tylko o bilet. Klient dostaje w końcu bilet, niemal wchodzi już na salę kinową, a kasjerka wychyla się z okienka i odkrzykuje: A mordercą to jest szofer, ty sknerusie. Uśmiechnij się W sklepie: Chciałbym jakieś tanie, ale modne i mocne buty mówi klient do sprzedawczyni. Ja też odpowiada sprzedawczyni. Dziadek dał Jasiowi 20 złotych na urodziny. Mama obserwuje Jasia, wreszcie mówi: Jasiu, podziękuj dziadziusiowi. Ale jak? Powiedz tak, jak ja mówię, gdy tatuś daje pieniążki. Jasiu zwraca się do dziadzia: Czemu tak mało?! Rozmowa pod sklepem: Sasza, a gdyby garnitur kosztował tyle co flaszka wódki, to co byś kupił: garnitur czy flaszkę? Jasne, że flaszkę. Na cholerę mi taki drogi garnitur? Rozmowa dwóch rodaków przed sklepem monopolowym: Wezmę dwie. Weź jedną, tyle nie wypijemy... Wezmę dwie, damy radę. Nie damy, zobaczysz. Damy radę. Biorę dwie... Wchodzi do sklepu: Poproszę skrzynkę wódki i dwie lemoniady. Matka do małego synka: Pocałuj ciocię, Wojtusiu. Dlaczego? Przecież byłem grzeczny! Po roku studiów przyjeżdża do domu studentka i od progu woła: Mamo, mam chłopca! Świetnie córeczko, a gdzie studiuje? Ależ mamo, on ma dopiero dwa miesiące! Dialog studentów: Od przyszłego tygodnia przestanę pić... Akurat ci wierzę... Mogę się założyć, że będziesz dalej pić. A o co się założymy? O pół litra Wyborowej. Opracował AZB BARAN 21 III - 20 IV W sprawach zawodowych mogą zajść pewne zmiany. Możesz na przykład zmienić biurko albo szefa. Mogą też zmienić się układy, a jak wiesz na układy nie ma niestety rady. Ale nie panikuj. BYK 21 IV - 20 V Nadszedł czas ważnych działań i decyzji, które możesz teraz śmiało podejmować. Zacznij jednak od czegoś prostego, jak na przykład zmiany samochodu, budowy domu czy oświadczyn. BLIŹNIĘTA 21 V - 21 VI Wiele będzie zależało od tego, co teraz postanowisz. Trzymaj więc rękę na pulsie, kieruj się trzeźwą kalkulacją, rozumem i nie zbaczaj ze szlaku. A może po prostu zagraj na loterii? RAK 22 VI - 22 VII Będziesz musiał stać się bardziej obowiązkowy. To znaczy pij mniej kawy w pracy i rzadziej wychodź na papierosa. Od dawna jesteś obserwowany. Znajomości nic tu nie pomogą. LEW 23 VII - 23 VIII Masz wpływ na wydarzenia, możesz łatwo zmienić okoliczności na swoją korzyść. Pamiętaj jednak, że wysokość kwoty, którą chcesz wręczyć, może działać w przyszłości na Twoją niekorzyść. PANNA 24 VIII - 23 IX W stosunkach ze współpracownikami przyda się więcej dyplomacji. Wiem, że to trudne, ale musisz spróbować. Prawda jest rzeczą cenną, ale niestety nie każdy chce ją usłyszeć. Zwłaszcza od Ciebie. WAGA 24 IX - 23 X Twoja pozycja zawodowa idzie w górę. Na razie tylko za sprawą windy, ale kiedy odrzucisz sarkazm, a przede wszystkim zbytnią pewność siebie, masz szansę bardzo szybko wrócić na ziemię. SKORPION 24 X - 22 XI Nie ustawiaj poprzeczki zbyt wysoko. Przy Twoim wzroście wszystko wydaje się gigantyczne. Rób jednak swoje. Bliska osoba zaskoczy Cię propozycją. Na wszelki wypadek weź weksel. STRZELEC 23 XI - 21 XII Jeśli szukasz pracy albo masz jakiś problem zawodowy, to mów o tym głośno. Zobaczysz, ilu jest ludzi podobnych do Ciebie. Jeżeli ktoś podsunie Ci dobry pomysł, to już wtedy o nim nie opowiadaj. KOZIOROŻEC 22 XII - 20 I Tylko nie zacznij nic nowego, zanim nie wywiążesz się ze starych zobowiązań. Uważnie czytaj wszystko, co podpisujesz. Z urzędem skarbowym nie ma żartów. Przynajmniej w Twoim przypadku. WODNIK 21 I - 19 II Masz teraz szczęście do ludzi i koniecznie powinieneś to wykorzystać. Nie zapłacisz żadnego mandatu, umorzą Ci odsetki i zakupisz ulubione pieczywo bez kolejki. To powinno wystarczyć. RYBY 20 II - 20 III Wokół Ciebie intrygi i zagmatwane sprawy, które nie pozwalają pójść na przód. Głową muru nie przebijesz. Kask niewiele pomoże. Pamiętaj jednak, że co dwie głowy to nie jedna. Redakcja zastrzega sobie prawo do unieważnienia horoskopu, bez podania przyczyn! AZB

11 Przygody Jacusia Wędrowniczka Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) Trzydzieści metrów pod ziemią Gospodarzami ukrytych pod ziemią umocnień byli bunkrowcy, ludzie ciągle przebywający w kazamatach. Potrafili nie wychodzić z podziemi nawet kilka lat. Traktowali je jako swój tajemniczy świat. Cały czas prowadzili poszukiwania po stronie polskiej, jak również zapuszczali się na część zajętą przez armię radziecką. Czego szukali? Prawdopodobnie Bursztynowej Komnaty, skarbów ukrytych w kazamatach przez Niemców, a także militariów. Zapraszamy Państwa do dawnego świata, po którym oprowadzi Was Jacek Panas. Odgadnijcie, czy pokaże nam niezwykłe fakty, czy tylko wytwór swojej wyobraźni. Miejsce to odkryłem przypadkowo, choć istnieje ono od lat trzydziestych ubiegłego wieku. Niedokładnie się wyraziłem: to nie ja odkryłem, a po prostu zobaczyłem je, poznając ciekawe miejsca podczas jednej z konferencji dla dziennikarzy zajmujących się problematyką rolniczą, przyrodniczą i turystyczną. Zapytano nas, czy chcemy zobaczyć małą linię obronną Maginota. Wszyscy odpowiedzieli chórem, że chcą. Zawieziono nas w okolice miejscowości Nietoperek i pokazano kilkanaście wojskowych umocnień naziemnych i dwa podziemne bunkry. Były niesamowite, choć z braku czasu oglądaliśmy je pobieżnie. Wyobraźnia moja została jednak rozbudzona i postanowiłem wrócić, by zbadać podziemia. Tym razem na własną rękę. Do ponownego badania poniemieckich podziemi zdopingował mnie miejscowy bunkrowiec Jurek, który mimo młodego wieku znał obronne kazamaty jak własną kieszeń. Jak jeszcze powiedział, że pod ziemią są sale, gdzie miejscowi urządzili sobie niegdyś boisko do siatkówki i że wie, gdzie jest zlokalizowana dawna podziemna fabryka, w której produkowano silniki lotnicze i zatrudnionych było przy tym około dwóch tysięcy ludzi, to postanowiłem, że na pewno tam wrócę. Oni Polski się bali Prace przy fortyfikacji na granicy z Polską rozpoczęli Niemcy w tajemnicy już 1927 roku. Plany zakładały wybudowanie pasu umocnień podziemnych i naziemnych od Bałtyku do Sudetów. W pierwszym etapie w 1934 roku umocnienia połączone podziemnymi drogami zaczęto budować w rejonie międzyrzeckim. Hitler wściekły, że prace posuwają się bardzo wolno, wstrzymał je w 1938 roku. Szybko i niedokładnie prowadzono je jeszcze podczas drugiej wojny światowej. Gdy do umocnień zbliżył się front, obsadzono je niedoszkolonymi żołnierzami, którzy na widok rosyjskich czołgów poddali się bez walki. Po wojnie część podziemi była wykorzystywana jako magazyny i nie wiadomo, do czego przez Rosjan, a część niestety została dewastowana przez szabrowników oraz miejscową ludność. Przez jakiś czas duży kompleks podziemi zajmowali hipisi. Stworzyli w nich swoje małe miasteczko. Prawdziwymi gospodarzami umocnień byli bunkrowcy, ludzie ciągle przebywający w kazamatach. Potrafili z podziemi nie wychodzić nawet kilka lat. Traktowali je jako swój tajemniczy świat. Cały czas prowadzili poszukiwania po stronie polskiej, jak również zapuszczali się na część zajętą przez armię radziecką. Czego szukali? Prawdopodobnie Bursztynowej Komnaty, skarbów ukrytych w kazamatach przez Niemców, a także militariów. Tych ostatnich znajdowali sporo. Miejscowi wiedzieli, kto i co posiada do sprzedania. A skarby? Tego nie wiadomo. Mój zaprzyjaźniony bunkrowiec powiedział, że widział mapy i szkice informujące, że nie wszystkie pomieszczenia zostały odkryte. Część jest za ślepymi ścianami. Tak mi mówił. Zaproponował, że jak przyjadę, to spenetrujemy tajemniczy zalany tunel i zajrzymy za ceglaną ścianę, w której znikają tory podziemnej kolejki. Stara niemiecka mapa Jurek czekał na nas na rogatkach wsi. Powiedział, że przed wejściem do podziemi musimy zjeść kolację i poczekać, aż się ściemni. Wchodzenie do labiryntu jest zabronione, zresztą wszystkie wejścia są zaspawane, ale on zna kilka, którymi można zejść na dół. Ja, moja narzeczona i przewodnik Jurek siedzieliśmy przy stole, pałaszując posiłek przygotowany przez matkę naszego bunkrowca. Stara przysłuchiwała się naszym rozmowom i co jakiś czas wtrącała swoje opowiadania. Okazało się, że ona jako młoda dziewczyna nieraz była na dole. Tam w latach sześćdziesiątych kwitło życie kulturalne i towarzyskie. Młodzież robiła tam prywatki, sylwestra, grała w piłkę. Podczas jednej z potańcówek w podziemnej sali poznała ojca Jurka. Też był bunkrowcem i znał kazamaty bardzo dokładnie. Był nawet świadkiem, jak grupa szabrowników przebiła jedną ceglaną ścianę i wywiozła z tego schowka tajemnicze skrzynie. Jedna z tych skrzyń pękła. Oczywiście poszukiwacze wszystko pozbierali. No! matka przyciszyła głos prawie wszystko. Jak taka sztabka wpadła im do studzienki, to mąż ją wyciągnął, sprzedał i kupiliśmy za nią samochód. Niestety mój Stary odszedł z tego świata, ale do końca swoich dni każdy wolny dzień spędzał w podziemiach. Jak już się tam wybieracie, to weźcie ze sobą plan powiedziała, kładąc na stół pożółkły kawałek papieru. Mój otrzymał go od jednego z Niemców, którzy w ostatnich dniach wojny brali udział w wożeniu do podziemi amunicji, broni, żywności i jakichś skrzyń niewiadomego przeznaczenia dodała. Tylko ciemność i nietoperze Pochyliliśmy się nad kartką. Był to odręczny szkic, na którym były zaznaczone wszystkie drogi komunikacyjne istniejące w podziemiach oraz wjazd. To wszystko widziałem powiedział Jurek, oglądając kartkę ale tych korytarzy równoległych do głównej drogi nie widziałem, ani też nie widziałem żadnych ścian. Ale zaraz! Tu w tym miejscu pokazał palcem na zakręt głównego chodnika tutaj za podziemną stacją tory się rozgałęziają i dochodzą tylko do ściany. To na dole wygląda jak bocznica, ale może to być wjazd do tych nieznanych chodników. O, tu zaczyna się teren zajęty przez Rosjan, tam mało kto wchodzi, bo tunel przegradza metalowa krata. Jak tam wejść? zapytałem. To nie będzie trudne, z boku jest wąski tunel odwadniający biegnący pod główną trasą odpowiedział Jurek. Czasami tamtędy przełaziłem na drugą stronę, ale miałem stracha, bo ruski zaraz jak zobaczyli, to strzelali. Mam propozycję: zejdziemy na dół i obejrzyjmy dokładnie stację z tą ślepą bocznicą. Mam pewien pomysł, ale o tym powiem wam na dole. Podziękowaliśmy za gościnę. Założyliśmy plecaki ze sprzętem i poszliśmy za naszym przewodnikiem. Czy znaleźliśmy tajemnicze skrzynie? O tym w następnym numerze. Jacek Panas

12 12 Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 rozmaitości Biust pięknieje z każdym dniem Ponad 70% kobiet nie potrafi dobrać odpowiedniego stanika, a wizyta w sklepie bieliźniarskim dla wielu z nas jest przykrym obowiązkiem. Dlatego panie coraz chętniej korzystają z pomocy wykwalifikowanych brafitterek, które służą pomocą w profesjonalnym dopasowaniu biustonosza. Brafitting jest usługą świadczoną przez dobre sklepy bieliźniarskie, która polega na takim dobraniu stanika, aby nie tylko pięknie wyeksponował biust, ale też pielęgnował go lepiej niż kosztowne kremy. Zajrzeliśmy do jednego z takich sklepów, aby poprosić profesjonalistkę panią Iwonę Czerską o kilka dobrych rad dla Czytelniczek. W celu dobrego dobrania stanika musimy zwrócić uwagę na kilka aspektów zapowiada nasza ekspertka. I wyjaśnia: Po pierwsze istotny jest odpowiedni rozstaw miseczek, czyli odległość między piersiami. Fiszbiny formujące miseczki nie mogą nachodzić ani na prawą, ani na lewą pierś łączenie między miseczkami musi znajdować się idealnie na środku. Równie ważny jest dobrze dobrany obwód. Najprostsza metoda sprawdzenia, czy biustonosz nie jest zbyt ciasny, polega na włożeniu pod niego dwóch palców. To takie proste! Jeśli test zakończy się pomyślnie, to należy upewnić się jeszcze, czy stanik jest zapięty na pierwszą haftkę, ponieważ z czasem materiał wyciągnie się i będzie trzeba zmniejszyć obwód. Z kolei zbyt luźny biustonosz nie podtrzymuje prawidłowo piersi, co może skutkować zbytnim obciążeniem piersiowo-krzyżowej części kręgosłupa dodaje Iwona Czerska. Podstawę stanika stanowią oczywiście miseczki, które wedle tabeli brytyjskich rozmiarów sięgają od litery A do K. Panie z bardzo małym lub niezwykle obfitym biustem również więc dobiorą biustonosz dla siebie w dobrym sklepie bieliźniarskim. Fiszbina poprawnie dobranej miseczki schowana jest w zagięciu pod biustem i podtrzymuje piersi, nadając im pełny kształt. Chcąc zwiększyć optycznie biust, można zastosować przyjemne w dotyku, silikonowe wkładki. Pod koniec mierzenia należy zwrócić uwagę na boczki stanika, które powinny gładko przylegać do ciała. Natomiast ramiączka muszą być dobrze wyregulowane i odpowiednio szerokie w przypadku obfitego biustu. Dodatkowym atutem jest możliwość ich odpięcia, co pozwoli wymienić je na sylikonowe zamienniki. Innym ciekawym elementem biustonosza jest przedłużka. Oferuje się ją klientce, której mimo idealnie dobranej miseczki zabraknie kilku centymetrów w obwodzie stanika. dobrany sta- Dobrze nik podkreśla nasze walory, dzięki czemu dodaje nam pewności siebie. Zatem, drogie panie, dołączcie do 30% szczęśliwych kobiet, które noszą dobrze dobrane biustonosze, wypnijcie z dumą pierś do przodu i podzielcie się swoją wiedzą z koleżankami. (r)

13 Żyjmy szczupło Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) Czy makaron tuczy? Wiosenne pułapki na sylwetkę Jest świetnie! Pogoda zachęca do aktywności na świeżym powietrzu, a pachnące warzywa i owoce aż się proszą, by po nie sięgnąć. Właśnie teraz można schudnąć bez wysiłku, znakomicie wykorzystując szansę, jaką stwarza wiosna. Nie prześpijmy swojej okazji. Uniknijmy tylko czterech grzechów żywieniowych, jakie wiosną łatwo popełnić. 1. Beztroskie grillowanie Sąsiedzi, rodzina, przyjaciele wszyscy grillują, jak tylko robi się ciepło. Osoba dbająca o sylwetkę również może korzystać z tego smakowitego sposobu spędzania wolnego czasu. Musi jednak pamiętać, by ułożyć własne menu. Zamiast kiełbas, boczku czy karkówki, wrzućmy na ruszt duży plaster polędwicy. Ona ma o mniej cholesterolu od tłustych mięsiw, a zdjęta z grilla okazuje się pyszna. Jeśli nie polejemy jej majonezem, a tylko dressingiem jogurtowym lub ketchupem, to zjemy wielokrotnie mniej kalorii od koleżanki spożywającej pęto kiełbasy. Warto też pomyśleć o jakichś warzywach lub owocach na grill, np. o cukinii, papryce czy jabłkach. 2. Light kłamstewka Wiosną producenci żywności starają się ubić biznes na naszych dążeniach do szczupłości. Jedzenie krzyczy ze sklepowych półek: wybierz mnie, ja jestem light, mam mniej tłuszczu od innych produktów. Problem w tym, że w sumie nie wiadomo, czy jedzenie light mniej szkodzi sylwetce. Może mieć mniej tłuszczu, ale za to więcej cukru. To jeszcze gorzej! Albo: mniej cukru, tłuszczu i prawie żadnych właściwości odżywczych czy więc tego chcemy? Chyba nie. Nie ufajmy ślepo sloganom typu: light, fit, slim, fitness. Wybierając te produkty, porównujmy skład z ich tradycyjnymi odpowiednikami. I pamiętajmy: light czy nie light batonik to batonik, lepiej zamiast niego skusić się na pełnoziarnistą bułkę z miodem, kawałek ananasa albo garść winogron. tów diety wspomagających utratę wagi. Odliczając dni do lata, stajemy się coraz podatniejsi na przekazy informujące, że zażywając dany specyfik, szybko schudniemy. Uważajmy. Jeśli kupujemy, to tylko ze sprawdzonych źródeł, nigdy od podejrzanych firm handlujących w internecie. Unikajmy środków przeczyszczających, bo sprzyjają wypłukiwaniu z organizmu wszystkiego, łącznie z substancjami niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania. Ostrożnie stosujmy specyfiki blokujące wchłanianie tłuszczu. W tłuszczu rozpuszczają się niektóre witaminy, więc jego ostry niedobór będzie niekorzystny dla zdrowia. Lepiej wyjść na prozdrowotny spacer, niż faszerować się chemią. 4. Głodowanie objadanie Pragnąc wiosną odmienić swój wizerunek, wielu z nas daje wiarę cud-dietom z internetu. Wmawia nam się, że dzięki danej diecie schudniemy błyskawicznie i bez efektu jo-jo. Czy oby na pewno? Gwałtownie tracąc kilogramy, odmawiamy sobie niezbędnego minimum potrzebnych węglowodanów i tłuszczów. W dalszej perspektywie organizm i tak się o nie upomni. Czy wtedy osoba wycieńczona monotonnym jadłospisem będzie na tyle wytrwała, by nie rzucić się na jedzenie? To wątpliwe. Dlatego lepiej unikać katorżniczych diet, a samemu decydować, co się będzie jadło. Rano grahamka z wędliną i świeżymi warzywami, na obiad pieczona w folii ryba z surówkami, na podwieczorek jogurt z owocami. Zrezygnujmy z kolacji. Każdy z nas jest w stanie wymyślić sobie ciekawe, pyszne i zdrowe menu. I schudnie w ten sposób szybciej, niż gdyby miał na przemian głodzić się i objadać. Olga Ropiak Makaron należy do grupy produktów zbożowych, które stanowią podstawę piramidy żywienia. Oznacza to, że tych produktów w ciągu dnia powinno być najwięcej. Dlaczego? Produkty zbożowe zawierają najwięcej węglowodanów, które stanowią podstawowe źródło energii do funkcjonowania całego organizmu. Ale czy można jeść makaron bezkarnie i nie przytyć? Po pierwsze zwróćmy uwagę na ilość spożywanego makaronu. Szklanka zjedzonego makaronu dostarczy mniej energii niż dwie. W zależności od zapotrzebowania na energię (czyli wieku, wzrostu, masy ciała, aktywności fizycznej) jedna porcja makaronu może być wystarczająca, ale dwie to już za dużo. A kiedy pojawia się nadmiar energii, to organizm postanawia ją magazynować i tak powstaje tkanka tłuszczowa. Po drugie ważny jest rodzaj makaronu. Makaron pełnoziarnisty będzie uwalniał energię dłużej, dzięki czemu organizm będzie miał więcej czasu na jej wykorzystanie. Zwykły makaron z oczyszczonej mąki po spożyciu będzie łatwiejszy do strawienia i szybciej zostanie z niego uwolniona energia. Jeżeli organizm potrzebuje takiego zastrzyku to od razu ją zużyje (np. po intensywnym wysiłku fizycznym). Jeżeli bę- dziemy mało aktywni, to może się okazać zbyt dużą ilością energii na raz i organizm postanowi ją zmagazynować. Po trzecie ważny jest sposób przygotowania makaronu. Zwykły makaron ugotowany na sposób al dente, jest dłużej trawiony, przez co organizm będzie miał więcej czasu na zużycie dostarczonej mu energii. Po czwarte jeżeli chcesz utrzymać zgrabną sylwetkę, unikaj tłustych sosów. To one powodują tycie, a nie sam makaron. Dietetyk Dorota Jesiołowska prowadzi poradnię Dietic przy ulicy św. Wojciecha 3/3a lok. 20 w Olsztynie, tel Dopalacze pragnień Sezon na odchudzanie jest startem kampanii reklamowych przeróżnych suplemen-

14 14 Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 finanse Czy kredyty we frankach zostaną unieważnione? Niedawno Polskę obiegła sensacyjna informacja. Sąd pierwszej instancji w Hiszpanii unieważnił umowę kredytu hipotecznego w walucie obcej. Ciekawe jest zwłaszcza uzasadnienie. Sąd uznał, że nie była to zwykła umowa kredytu hipotecznego, tylko produkt wysoko złożony, o charakterze spekulacyjnym, niedostosowanym do profilu ryzyka osoby, która ten kredyt zaciągnęła. Kredytobiorca argumentował, że umowa, którą podpisał z bankiem, to jakiś dziwny twór, ni to umowa kredytu, ni to umowa inwestycyjna. Jeśli tak było, to nadzór nad tą umową powinny pełnić nie tylko banki, ale i Komisja Papierów Wartościowych. Bank, który przyznał kredyt klientowi, zaoferował mu kredyt z połączeniem inwestycji i przez to nie wypełnił podstawowych warunków wymaganych przez prawo Unii Europejskiej. Jak w Polsce wygląda sytuacja kredytobiorców walutowych? Przypomnę, że kredyty walutowe były szczególnie popularne w naszym kraju w latach Klient stawał przed wyborem: płacić wysoką ratę w złotówkach czy zdecydować się na kredyt denominowany do waluty obcej. Królem walut był frak szwajcarski. Szacuje się, że w Polsce ok. 680 tys. kredytów spośród ok tys. było kredytami w walutach obcych. Jeżeli klient zaciągnął kredyt w 2007 roku w wysokości zł po kursie 2 zł za jednego franka, to dziś ma do spłaty ok zł (kurs 3, 45 zł). By bardziej szczegółowo spojrzeć na sytuację tegoż klienta, musimy nałożyć spadek wartości nieruchomości. Obecnie przykładowa nieruchomość warta jest zł. Czyli wartość nieruchomości spadła, a zadłużenie wzrosło. Liczbę klientów, w przypadku których wartość kredytu jest wyższa od wartości nieruchomości, szacuje się w Polsce na ok Czy wyrok z Barcelony może być nadzieją dla polskich kredytobiorców? Moim zdaniem nie. Po pierwsze: wyrok hiszpański nie jest jeszcze prawomocny czeka na rozstrzygnięcie w sądzie drugiej instancji. Po drugie: sądy w Hiszpanii są bardzo prokonsumenckie. Po trzecie: w Polsce spory na linii bank klient dopiero raczkują. Wielu klientów banków jest przekonanych, że duży może więcej, ma wielu dobrze opłacanych prawników, z góry zakłada, że nie można wygrać z bankiem. Jako dowód często pada przykład: od kilku lat grupa niezadowolonych klientów złożyła pozew zbiorowy przeciwko bankowi, wynajęła kancelarię prawną i nic, ciągle nic. Z drugiej strony jest bardzo wiele pozytywnych rozstrzygnięć na korzyść klientów banków. Wracając do Hiszpanii, jeżeli sąd drugiej instancji uzna kredyt walutowy za produkt spekulacyjny, to będzie to wielki zwrot w dziejach współczesnej bankowości powstanie precedens, który rozleje się na wszystkie państwa Unii Europejskiej. Jedno jest pewne, prawa klientów będą coraz większe, za jakiś czas klient będzie prawdziwym podmiotem, a nie przedmiotem dla banku. Krzysztof Rzymski

15 sport Nowe Życie Olsztyna nr 9 (108) Motocrossowa runda mistrzostw Europy Zawodnicy szaleli na hopkach W Olsztynie coraz częściej odbywają się prestiżowe imprezy sportowe. Tak jest w przypadku motocrossu. Już po raz piąty na torze motocrossowym przy ul. Lubelskiej rozegrano zawody zaliczane do klasyfikacji mistrzostw Europy. Wśród uczestników był także przedstawiciel Motoklubu Olsztyn Michał Jońca. Sport motocrossowy ma w stolicy Warmii i Mazur piękne tradycje. Nic dziwnego, że wiadomość o zawodach w ramach mistrzostw Europy zelektryzowała sympatyków tej dyscypliny. Na torze przy ul. Lubelskiej pojawiło się około dwóch tysięcy głodnych wrażeń kibiców, którzy przez kilka godzin emocjonowali się walką zawodników. A mieli co podziwiać. Oprócz biegów w ramach mistrzostw Europy sportowcy rywalizowali w mistrzostwach Polski kobiet oraz weteranów (zawodników, którzy ukończyli 40 lat). walce o punkty W do klasyfikacji mistrzostw Europy rywalizowało 26 zawodników. Jednym z kandydatów do zwycięstwa był Łukasz Lonka z Głogowa. W pierwszym wyścigu popełnił, jak sam przyznał, błąd techniczny i przewrócił się, lecz szybko wstał i ukończył go na drugim miejscu. W drugim biegu Polak nie miał sobie równych i wygrał, co przyniosło mu triumf w klasyfikacji końcowej zawodów. Licznie zgromadze- ni kibice interesowali się poczynaniami jedynego olsztynianina w tej stawce zawodników. Michał Jońca ostatecznie zajął 20. miejsce. Michał to dziewiętnastoletni utalentowany zawodnik. Dla niego był to pierwszy start w tak poważnej imprezie. Uważam, że nie zawiódł. Starał się jechać jak najlepiej. Dla niego udział w tych zawodach był nowym doświadczeniem. Mam nadzieję, że z tej nauki wyciągnie odpowiednie wnioski i w kolejnych startach jego wyniki będą coraz lepsze powiedział Andrzej Olszewski, prezes Motoklubu Olsztyn. Duże zainteresowanie wzbudziła rywalizacja kobiet. W tym roku po raz pierwszy w historii Polskiego Związku Motorowego odbywa się walka o mistrzostwo Polski. Należy w tym miejscu dodać, że wielką orędownicz- ką wprowadzenia rywalizacji kobiet jest Elżbieta Marcinkiewicz z Motoklubu Olsztyn. Najlepszą w zmaganiach pań była Joanna Miller z Człuchowa. Warto także odnotować sportowy udział weteranów. Panowie po czterdziestce prezentowali wspaniałą kondycję i wolę walki. Tutaj wyróżnił się Jacek Lonka. Tak więc Olsztyn okazał się szczęśliwy dla klanu Lonków, gdyż pan Jacek jest ojcem Łukasza, który triumfował w klasie MX mistrzostw Europy! O lsztyńskie zawody stały na dobrym poziomie i zostały znakomicie zorganizowane. Peter Hansen, wiceszef komisji motocrossowej Europejskiej Unii Motocyklowej, był zachwycony. Stwierdził, że organizacja zawodów była doskonała i nie widzi żadnych niedociągnięć. Zaproponował, żeby za rok Olsztyn ponownie zorganizował zawody z tego cyklu mówił po zakończeniu wyścigów Andrzej Olszewski. WAD Na osiągnięcie dobrych wyników w sporcie wpływ ma wiele elementów. Wykwalifikowana kadra trenerów, odpowiedni przebieg szkolenia, aktywni i pomysłowi działacze oraz oczywiście uzdolnieni, pracowici zawodnicy. Jest jednak jeszcze jeden ważny element pieniądze! Powtórka z rozrywki? O tym, jaki wpływ na wyniki mają pieniądze, wszyscy doskonale wiedzą. W naszym mieście, gdy znalazły się odpowiednie środki finansowe, wszyscy sympatycy sportu cieszyli się z sukcesów osiąganych przez naszych zawodników w sportach indywidualnych, jak i dyscyplinach zespołowych. Przyjrzyjmy się tym ostatnim. Doskonale pamiętamy złote lata piłkarzy Stomilu. Co prawda medali nie zdobywali, w europejskich pucharach nie grali, ale sama rywalizacja w krajowej ekstraklasie była elektryzująca. Skończyły się pieniądze i Stomil spadł do niższej ligi. Podobnie było w przypadku koszykarek Łączności czy szczypiornistów Warmii. Czy ich śladem podąży lub podąża siatkarski klub Indykpol AZS? Siatkówka w Olsztynie ma piękne tradycje: liczne medale mistrzostw Polski, Puchar Polski i wiele innych osiągnięć, których dokonali zawodnicy akademickiego klubu. Czasy PRL-u się skończyły (chociaż wtedy do uprawiania sportu i odnoszenia sukcesów pieniądze także były potrzebne). Nastał kapitalizm i pozyskanie środków na sport stało się problemem. Dopóki były środki, były też wyniki. Później nastąpił krach. AZS spadł z ekstraklasy. Później wrócił do elity i za sprawą prężnych działaczy (czyli tych, którzy zorganizowali pokaźne pieniądze) ponownie wrócił na podium mistrzostw Polski. Tacy zawodnicy jak Paweł Zagumny, Paweł Papke, Wojciech Grzyb i wielu innych (w tym reprezentanci Niemiec, Finlandii, Turcji itp.) mieli zdobyć tytuł mistrzowski. Nie udało się. Wina zawodników czy wielkich pieniędzy, które za grę otrzymywali? Trudno powiedzieć. Zasoby finansowe zaczęły się wyczerpywać. Brak sukcesów spowodował, że strumień gotówki zasilający kasę, wysechł. Zmienił się zarząd klubu, zmienił się szef rady nadzorczej, zmienili się zawodnicy, zmienili się trenerzy. A sukcesów nie było. W tym sezonie klub po raz drugi wylądował na ostatnim miejscu PlusLigi. Postanowiono interweniować i ratować olsztyńską siatkówkę. Zmienił się prezes, zmienił się szef rady nadzorczej, zmienił się trener, zmienili się zawodnicy. Przewodniczący rady nadzorczej Piłki Siatkowej AZS prof. Andrzej Koncicki zapewnił, że klub odzyska siłę. Mamy nadzieję, że tak będzie. Ale do tego potrzebne są pieniądze. I się znalazły. W Olsztynie pojawili się: Krzysztof Stelmach, Maciej Dobrowolski i Matti Oivanen. Będą następni. Czy wystarczy środków? Kilka lat temu prof. Koncicki także zasiadał w radzie nadzorczej, ale po jakimś czasie zrezygnował z tego szczęścia. Czyżby szykowała się powtórka z rozrywki? W tym przypadku chciałbym się mylić! WAD

16 16 Nowe Życie Olsztyna nr 10 (109) 2013 reklama Olsztyński Meblolux najlepszym salonem meblowym w Polsce Olsztyński salon Meblolux przy ul. Pstrowskiego 26, o powierzchni 5 tys. m 2, to trzeci sklep tej sieci (czwarty otwarto pod koniec 2006 r. w Mławie i piąty na początku 2010 r. w Grudziądzu). Od 2006 roku, co roku, otrzymuje miano Najlepszego Salonu Meblowego w woj. warmińsko-mazurskim. W styczniu 2013 r. po raz kolejny odebrał nagrodę za Salon Roku 2012 w naszym województwie, a także tytuł Najlepszego z Najlepszych w Polsce. W olsztyńskim Mebloluxie meble eksponowane są na dwóch kondygnacjach. Na parterze znajdują się produkty droższe, bardziej ekskluzywne. Prezentowane są tu sypialnie Bogatti, Woodwaysa, programy Bydgoskich Fabryk Mebli oraz Klose, meble firm: Mebin, Jafra, Paged, Mikołajczyk, Zakor, ADB, Szynaka, Matkowski, a także zestawy włoskich producentów oraz szeroka gama mebli importowanych. Ekspozycje mają formę kompletnych aranżacji wnętrz mieszkalnych. Prezentowane są tu również meble tapicerowane (głównie w skórach i droższych gatunkach tkanin), takich firm jak: Gala, HF Helvetia Furniture, Etap Sofa, AEK, Meble Bugajski, New Look, Bizzarto oraz producentów zagranicznych. Dużą rolę pełnią tu dodatki do mebli: obrazy, pościele, obrusy i porcelana. Na piętrze prezentowane są z kolei produkty takich firm jak: Black Red White, Forte, Meble Wójcik, HM Helvetia Meble, Dig Net, Meblik, Unimebel, MP Nidzica, Libro, Werxal, Viva i wielu innych. Dzięki takiemu podziałowi oferty salon daje klientom czytelne sygnały, które z produktów są z wyższej, a które ze średniej półki cenowej. W salonie znajdują się ponadto studio mebli kuchennych i biurowych oraz galeria stołów Paged. Nad profesjonalną obsługą klienta czuwa przeszkolony i wykwalifikowany personel. Salon otwarty jest 7 dni w tygodniu, aby każdy klient mógł zrobić zakupy w dogodnym terminie. W salonie proponowane są najlepsze ceny i liczne promocje, gdyż duży może więcej. Promocje wyprzedażowe sięgają 50%. Obecnie można kupić narożnik skórzany za jedyne 1999 zł. Firma jest bardzo elastyczna, świadczy usługi transportowe, montażu oraz doradztwa projektantów. Głównym celem Mebloluxu jest zadowolenie klienta. Marcin Kwinto

TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ!

TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! TRENER MARIUSZ MRÓZ - JEDZ TO, CO LUBISZ I WYGLĄDAJ JAK CHCESZ! Witaj! W tym krótkim PDFie chcę Ci wytłumaczyć dlaczego według mnie jeżeli chcesz wyglądać świetnie i utrzymać świetną sylwetkę powinieneś

Bardziej szczegółowo

FILM - SALON SPRZEDAŻY TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH (A2 / B1 )

FILM - SALON SPRZEDAŻY TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH (A2 / B1 ) FILM - SALON SPRZEDAŻY TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH (A2 / B1 ) Klient: Dzień dobry panu! Pracownik: Dzień dobry! W czym mogę pomóc? Klient: Pierwsza sprawa: jestem Włochem i nie zawsze jestem pewny, czy wszystko

Bardziej szczegółowo

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Szybciej poznaję ceny. To wszystko upraszcza. Mistrz konstrukcji metalowych, Martin Elsässer, w rozmowie o czasie. Liczą się proste rozwiązania wizyta w

Bardziej szczegółowo

Rozmowa ze sklepem przez telefon

Rozmowa ze sklepem przez telefon Rozmowa ze sklepem przez telefon - Proszę Pana, chciałam Panu zaproponować opłacalny interes. - Tak, słucham, o co chodzi? - Dzwonię w imieniu portalu internetowego AmigoBONUS. Pan ma sklep, prawda? Chciałam

Bardziej szczegółowo

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM

KATARZYNA POPICIU WYDAWNICTWO WAM KATARZYNA ŻYCIEBOSOWSKA POPICIU WYDAWNICTWO WAM Zamiast wstępu Za każdym razem, kiedy zaczynasz pić, czuję się oszukana i porzucona. Na początku Twoich ciągów alkoholowych jestem na Ciebie wściekła o to,

Bardziej szczegółowo

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej.

Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. 34-letnia Emilia Zielińska w dniu 11 kwietnia 2014 otrzymała nowe życie - nerkę

Bardziej szczegółowo

CO MOŻEMY ZYSKAĆ MAJĄC PROJEKTANTA WNĘTRZ?

CO MOŻEMY ZYSKAĆ MAJĄC PROJEKTANTA WNĘTRZ? ROLA PROJEKTANTA W WYKOŃCZENIU WNĘTRZA CO MOŻEMY ZYSKAĆ MAJĄC PROJEKTANTA WNĘTRZ? Wiele osób przeprowadzających remont lub wykańczających mieszkanie decyduje się na zatrudnienie projektanta wnętrz. Inwestują

Bardziej szczegółowo

ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM?

ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM? 3 ASERTYWNOŚĆ W RODZINIE JAK ODMAWIAĆ RODZICOM? Czy potrzeby Twoich rodziców są ważniejsze niż Twoje? Czy kłócisz się z mężem o wizyty u mamy i taty? A może masz wrażenie, że Twoi rodzice nie zauważyli,

Bardziej szczegółowo

Umiesz Liczyć Licz Kalorie

Umiesz Liczyć Licz Kalorie Umiesz Liczyć Licz Kalorie Cześć! W tym krótkim poradniku wytłumaczę Ci dlaczego według mnie jedzenie wszystkiego w odpowiednich ilościach pozwoli utrzymać świetną sylwetkę przez całe życie. Tak dobrze

Bardziej szczegółowo

Scenariusz 2. Źródło: H. Gutowska, B. Rybnik; Bezpieczna droga do szkoły, cz. 2. Wyd. Grupa Image, sp. z.o.o., Wydanie IV, Warszawa 2002r.

Scenariusz 2. Źródło: H. Gutowska, B. Rybnik; Bezpieczna droga do szkoły, cz. 2. Wyd. Grupa Image, sp. z.o.o., Wydanie IV, Warszawa 2002r. Scenariusz 2 Temat: Jestem uczestnikiem ruchu drogowego, wiem po jakich drogach się poruszam. Cel zajęć: Kształtowanie pojęć uczestnik ruchu drogowego jako pieszy, pasażer, kierujący pojazdem Zapoznanie

Bardziej szczegółowo

AUDIO A2/B1 IDZIEMY NA ZAKUPY! (wersja dla studenta)

AUDIO A2/B1 IDZIEMY NA ZAKUPY! (wersja dla studenta) AUDIO A2/B1 IDZIEMY NA ZAKUPY! (wersja dla studenta) 1. Przed przeczytaniem proszę pomyśleć nad pytaniami i napisać odpowiedzi: 1. Czy lubisz robić zakupy? Co najczęściej kupujesz? Gdzie? 2. Co myślisz

Bardziej szczegółowo

Część 11. Rozwiązywanie problemów.

Część 11. Rozwiązywanie problemów. Część 11. Rozwiązywanie problemów. 3 Rozwiązywanie problemów. Czy jest jakiś problem, który trudno Ci rozwiązać? Jeżeli tak, napisz jaki to problem i czego próbowałeś, żeby go rozwiązać 4 Najlepsze metody

Bardziej szczegółowo

Punkt 2: Stwórz listę Twoich celów finansowych na kolejne 12 miesięcy

Punkt 2: Stwórz listę Twoich celów finansowych na kolejne 12 miesięcy Miesiąc:. Punkt 1: Wyznacz Twoje 20 minut z finansami Moje 20 minut na finanse to: (np. Pn-Pt od 7:00 do 7:20, So-Ni od 8:00 do 8:20) Poniedziałki:.. Wtorki:... Środy:. Czwartki: Piątki:. Soboty:.. Niedziele:...

Bardziej szczegółowo

Hektor i tajemnice zycia

Hektor i tajemnice zycia François Lelord Hektor i tajemnice zycia Przelozyla Agnieszka Trabka WYDAWNICTWO WAM Był sobie kiedyś chłopiec o imieniu Hektor. Hektor miał tatę, także Hektora, więc dla odróżnienia rodzina często nazywała

Bardziej szczegółowo

3.2 TWORZENIE WŁASNEGO WEBQUESTU KROK 4. Opracowanie kryteriów oceny i podsumowania

3.2 TWORZENIE WŁASNEGO WEBQUESTU KROK 4. Opracowanie kryteriów oceny i podsumowania 3.2 TWORZENIE WŁASNEGO WEBQUESTU KROK 4 Opracowanie kryteriów i podsumowania Jeśli poważnie i krytycznie podszedłeś do swojej pracy, większą część WebQuestu masz już przygotowaną. Kolej na Kryteria ocen

Bardziej szczegółowo

Modny trend: kuchnia na jednej ścianie

Modny trend: kuchnia na jednej ścianie Modny trend: kuchnia na jednej ścianie Meble i sprzęt AGD można ustawić w kuchni na jednej ścianie nie tracąc ani na funkcjonalności ani na estetyce pomieszczenia. Producenci mebli kuchennych przekonują

Bardziej szczegółowo

mnw.org.pl/orientujsie

mnw.org.pl/orientujsie mnw.org.pl/orientujsie Jesteśmy razem, kochamy się. Oczywiście, że o tym mówimy! Ale nie zawsze jest to łatwe. agata i marianna Określenie bycie w szafie nie brzmi specjalnie groźnie, ale potrafi być naprawdę

Bardziej szczegółowo

FILM - BANK (A2 / B1)

FILM - BANK (A2 / B1) FILM - BANK (A2 / B1) Pierre i Maria: Dzień dobry Pani! Pracownik: Dzień dobry! W czym mogę pomóc? Pierre: Jesteśmy zainteresowani założeniem konta w Państwa banku. Pochodzimy z Francji, ale teraz mieszkamy

Bardziej szczegółowo

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W dniu 30-04-2010 roku przeprowadziłem wywiad z moim opą -tak nazywam swojego holenderskiego dziadka, na bardzo polski temat-solidarność. Ten dzień jest może najlepszy

Bardziej szczegółowo

to jest właśnie to, co nazywamy procesem życia, doświadczenie, mądrość, wyciąganie konsekwencji, wyciąganie wniosków.

to jest właśnie to, co nazywamy procesem życia, doświadczenie, mądrość, wyciąganie konsekwencji, wyciąganie wniosków. Cześć, Jak to jest, że rzeczywistość mamy tylko jedną i czy aby na pewno tak jest? I na ile to może przydać się Tobie, na ile to może zmienić Twoją perspektywę i pomóc Tobie w osiąganiu tego do czego dążysz?

Bardziej szczegółowo

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1)

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) Turysta: Dzień dobry! Kobieta: Dzień dobry panu. Słucham? Turysta: Jestem pierwszy raz w Krakowie i nie mam noclegu. Czy mogłaby mi Pani polecić jakiś hotel?

Bardziej szczegółowo

Noworoczne postanowienia, czyli jak skutecznie schudnąć

Noworoczne postanowienia, czyli jak skutecznie schudnąć Noworoczne postanowienia, czyli jak skutecznie schudnąć Wraz z początkiem nowego roku wielu z nas podjęło decyzję, by zmienić coś w swoim życiu. Najpopularniejsze postanowienia to bez wątpienia: rzucę

Bardziej szczegółowo

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady,

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, Laura Mastalerz, gr. IV Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, w których mieszkały wraz ze swoimi rodzinami:

Bardziej szczegółowo

Twój Salon Kosmetyczny na. Twój doradca w internecie

Twój Salon Kosmetyczny na. Twój doradca w internecie Twój Salon Kosmetyczny na Twój doradca w internecie Czy prowadzisz już fanpage na Facebook Swojego salonu? TAK NIE Sprawdź na kolejnych slajdach czy wszystkie elementy są przez ciebie dobrze przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Dom.pl Pomysłowe meble na mały balkon Copyright DOM.pl Sp. z o.o. -

Dom.pl Pomysłowe meble na mały balkon Copyright DOM.pl Sp. z o.o. - Pomysłowe meble na mały balkon Poranna kawa czy popołudniowy relaks na słońcu mogą być przyjemne nie tylko wtedy, gdy posiadamy dom z dużym tarasem. Mały balkon w bloku można również urządzić tak, by umożliwić

Bardziej szczegółowo

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS

10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS 10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI Jedną z najlepszych rzeczy, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, to okazywać szacunek dla ich mamy. Jeśli jesteś żonaty, dbaj

Bardziej szczegółowo

Nasza Kosmiczna Grosikowa Drużyna liczy 77 małych astronautów i aż 8 kapitanów. PYTANIE DLACZEGO? Jesteśmy szkołą wyróżniającą się tym, że w klasach

Nasza Kosmiczna Grosikowa Drużyna liczy 77 małych astronautów i aż 8 kapitanów. PYTANIE DLACZEGO? Jesteśmy szkołą wyróżniającą się tym, że w klasach a Nasza Kosmiczna Grosikowa Drużyna liczy 77 małych astronautów i aż 8 kapitanów. PYTANIE DLACZEGO? Jesteśmy szkołą wyróżniającą się tym, że w klasach mamy dwie Panie, które zawsze gdy, ktoś z nas potrzebuje

Bardziej szczegółowo

Z WIZYTĄ AUDIO / VIDEO (A2 / B1) (wersja dla studenta) 1. PARAPETÓWKA Martin: Cześć Kasia! Dawno cię nie widziałem. Co u ciebie nowego? Kasia: Witaj!

Z WIZYTĄ AUDIO / VIDEO (A2 / B1) (wersja dla studenta) 1. PARAPETÓWKA Martin: Cześć Kasia! Dawno cię nie widziałem. Co u ciebie nowego? Kasia: Witaj! Z WIZYTĄ AUDIO / VIDEO (A2 / B1) (wersja dla studenta) 1. PARAPETÓWKA Martin: Cześć Kasia! Dawno cię nie widziałem. Co u ciebie nowego? Kasia: Witaj! Miło cię znów spotkać! U mnie mnóstwo zmian: mam nową

Bardziej szczegółowo

8 sposobów na więcej czasu w ciągu dnia

8 sposobów na więcej czasu w ciągu dnia http://produktywnie.pl RAPORT 8 sposobów na więcej czasu w ciągu dnia Jakub Ujejski Powered 1 by PROINCOME Jakub Ujejski Wszystkie prawa zastrzeżone. Strona 1 z 10 1. Wstawaj wcześniej Pomysł, wydawać

Bardziej szczegółowo

W SALONIE OBUWNICZYM - CZYTANIE (A2 / B1) (wersja dla studenta) Kobieta i mężczyzna: Dzień dobry! Sprzedawczyni: Dzień dobry! (po chwili) Czy pomóc w

W SALONIE OBUWNICZYM - CZYTANIE (A2 / B1) (wersja dla studenta) Kobieta i mężczyzna: Dzień dobry! Sprzedawczyni: Dzień dobry! (po chwili) Czy pomóc w W SALONIE OBUWNICZYM - CZYTANIE (A2 / B1) (wersja dla studenta) Kobieta i mężczyzna: Dzień dobry! Sprzedawczyni: Dzień dobry! Czy pomóc w czymś państwu? Kobieta: Tak. Wie pani, szukam czegoś eleganckiego

Bardziej szczegółowo

Paulina Grzelak MAGICZNY ŚWIAT BAJEK

Paulina Grzelak MAGICZNY ŚWIAT BAJEK Paulina Grzelak MAGICZNY ŚWIAT BAJEK Copyright by Paulina Grzelak & e-bookowo Grafika na okładce: shutterstock Projekt okładki: e-bookowo ISBN 978-83-7859-450-5 Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo

Bardziej szczegółowo

Wszelkie prawa zastrzeżone. Copyright Prawdziwy Skarb 2017. www.prawdziwyskarb.pl O metodzie Karty Wdzięczności to wyjątkowe narzędzie do doceniania, motywowania i okazywania wdzięczności osobom wokół

Bardziej szczegółowo

Najczęstsze pytanie, jakie słyszę z ust właścicieli firm usługowych brzmi: Gdzie szukać nowych klientów?

Najczęstsze pytanie, jakie słyszę z ust właścicieli firm usługowych brzmi: Gdzie szukać nowych klientów? Witaj! Najczęstsze pytanie, jakie słyszę z ust właścicieli firm usługowych brzmi: Gdzie szukać nowych klientów? Każdy głowi się gdzie umieścić reklamę, aby przyciągnąć nowe osoby. Gazety, radio czy bilbordy?

Bardziej szczegółowo

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH

BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH PREZENTUJE: BAJKA O PRÓCHNOLUDKACH I RADOSNYCH ZĘBACH SCENARIUSZ I RYSUNKI: DOROTA MILCZARSKA CZEŚĆ, pewnie często słyszysz, że mycie zębów jest bardzo ważne, no i że musimy to robić najlepiej po każdym

Bardziej szczegółowo

Rozumiem, że prezentem dla pani miał być wspólny wyjazd, tak? Na to wychodzi. A zdarzały się takie wyjazdy?

Rozumiem, że prezentem dla pani miał być wspólny wyjazd, tak? Na to wychodzi. A zdarzały się takie wyjazdy? Praga Cieszyłam się jak dziecko. Po tylu latach Doczekałam się. Mój mąż spytał mnie: Jaki chcesz prezent na rocznicę?. Czy chce pani powiedzieć, że nigdy wcześniej? Jakby pan wiedział, przez pięćdziesiąt

Bardziej szczegółowo

Małe meble do małej kuchni

Małe meble do małej kuchni Małe meble do małej kuchni Mała kuchnia może być funkcjonalna i pomieścić wszystkie niezbędne sprzęty agd i wyposażenie. Wszystko zależy od tego, czy projekt kuchni będzie właściwie przygotowany, a my

Bardziej szczegółowo

FINALIZOWANIE SPRZEDAŻY

FINALIZOWANIE SPRZEDAŻY FINALIZOWANIE SPRZEDAŻY Szukaj tego symbolu, aby odnaleźć wskazówki naprowadzające! WPROWADZENIE FINALIZOWANIE SPRZEDAŻY CZASAMI ATHLETE MOŻE ODCZYTAĆ TEKST NA GŁOS. CO I DLACZEGO Doświadczenie klienta

Bardziej szczegółowo

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch 1 2 Spis treści Wstęp......6 Rozdział I: Co wpływa na to, jakim jesteś ojcem?...... 8 Twoje korzenie......8 Stereotypy.... 10 1. Dziecku do prawidłowego rozwoju wystarczy matka.... 11 2. Wychowanie to

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 Monika Górska

Copyright 2015 Monika Górska 1 To jest moje ukochane narzędzie, którym posługuję się na co dzień w Fabryce Opowieści, kiedy pomagam swoim klientom - przede wszystkim przedsiębiorcom, właścicielom firm, ekspertom i trenerom - w taki

Bardziej szczegółowo

Irena Sidor-Rangełow. Mnożenie i dzielenie do 100: Tabliczka mnożenia w jednym palcu

Irena Sidor-Rangełow. Mnożenie i dzielenie do 100: Tabliczka mnożenia w jednym palcu Irena Sidor-Rangełow Mnożenie i dzielenie do 100: Tabliczka mnożenia w jednym palcu Copyright by Irena Sidor-Rangełowa Projekt okładki Slavcho Rangelov ISBN 978-83-935157-1-4 Wszelkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

To My! W numerze: Wydanie majowe! Redakcja gazetki: Lektury - czy warto je czytać Wiosna - czas na zabawę Strona patrona Dzień MAMY Święta Krzyżówka

To My! W numerze: Wydanie majowe! Redakcja gazetki: Lektury - czy warto je czytać Wiosna - czas na zabawę Strona patrona Dzień MAMY Święta Krzyżówka To My! Wydanie majowe! W numerze: Lektury - czy warto je czytać Wiosna - czas na zabawę Strona patrona Dzień MAMY Święta Krzyżówka Redakcja gazetki: redaktor naczelny - Julia Duchnowska opiekunowie - pan

Bardziej szczegółowo

REFERENCJE. Instruktor Soul Fitness DAWID CICHOSZ

REFERENCJE. Instruktor Soul Fitness DAWID CICHOSZ Swoją przygodę z siłownią zaczęłam kilka lat temu. Podstawowym błędem, który wtedy zrobiłam było rozpoczęcie treningów bez wiedzy i konsultacji z profesjonalistą. Nie wiedziałam co mam robię, jak ćwiczyć,

Bardziej szczegółowo

Zebrana w ten sposób baza może zapewnić stałe źródło dochodów i uniezależni Cię od płatnych reklam i portali zakupów grupowych.

Zebrana w ten sposób baza może zapewnić stałe źródło dochodów i uniezależni Cię od płatnych reklam i portali zakupów grupowych. Witaj! W poprzedniej części pisałem o tym jak ważne jest to, aby strona internetowa wyposażona była w odpowiednie narzędzia do zbierania adresów e-mail potencjalnych klientów. Zebrana w ten sposób baza

Bardziej szczegółowo

Igor Siódmiak. Moim wychowawcą był Pan Łukasz Kwiatkowski. Lekcji w-f uczył mnie Pan Jacek Lesiuk, więc chętnie uczęszczałem na te lekcje.

Igor Siódmiak. Moim wychowawcą był Pan Łukasz Kwiatkowski. Lekcji w-f uczył mnie Pan Jacek Lesiuk, więc chętnie uczęszczałem na te lekcje. Igor Siódmiak Jak wspominasz szkołę? Szkołę wspominam bardzo dobrze, miałem bardzo zgraną klasę. Panowała w niej bardzo miłą atmosfera. Z nauczycielami zawsze można było porozmawiać. Kto był Twoim wychowawcą?

Bardziej szczegółowo

Pomysłowa dekoracja przydomowego ogrodu

Pomysłowa dekoracja przydomowego ogrodu Pomysłowa dekoracja przydomowego ogrodu Oryginalne aranżacje ogrodów nie zawsze wymagają drogich ozdób i profesjonalnego projektu. Stare i niepotrzebne już przedmioty, znalezione w garażu czy piwnicy,

Bardziej szczegółowo

PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2

PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 (Redaktor) Witam państwa w audycji Blisko i daleko. Dziś o podróżach i wycieczkach będziemy rozmawiać z gośćmi. Zaprosiłem panią Iwonę, panią Sylwię i pana Adama, żeby opowiedzieli

Bardziej szczegółowo

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym

Bardziej szczegółowo

Grillowe zwyczaje Polaków - raport na Majówkę

Grillowe zwyczaje Polaków - raport na Majówkę Grillowe zwyczaje Polaków - raport na Majówkę data aktualizacji: 2017.04.28 W badaniu Grillowe zwyczaje Polaków, przeprowadzonym na zlecenie Coca-Cola Poland Services, aż 81% ankietowanych przyznało, że

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ WYBIERAM ZDROWIE I ZDROWE ODŻYWIANIE

SCENARIUSZ WYBIERAM ZDROWIE I ZDROWE ODŻYWIANIE SCENARIUSZ WYBIERAM ZDROWIE I ZDROWE ODŻYWIANIE CELE: 1. Uczenie dzieci odpowiedzialności za własne zdrowie. 2. Uświadomienie dzieciom roli właściwego stylu życia w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie.

Bardziej szczegółowo

Dziesiątki pomysłów na Park Centralny. Opowiedz o swoim

Dziesiątki pomysłów na Park Centralny. Opowiedz o swoim Dziesiątki pomysłów na Park Centralny. Opowiedz o swoim Gdzie dokładnie powinno być boisko? Czy fontanna jest trafniejszym pomysłem od stawu? Czy mury oporowe można zastąpić lekką skarpą, która zimą przyciągałaby

Bardziej szczegółowo

Konspekt szkółki niedzielnej propozycja Niedziela przedpostna Estomihi

Konspekt szkółki niedzielnej propozycja Niedziela przedpostna Estomihi Centrum Misji i Ewangelizacji / www.cme.org.pl Konspekt szkółki niedzielnej propozycja Niedziela przedpostna Estomihi Główna myśl: Bądź naśladowcą Jezusa Tekst: Mk 8,34 Jezus zapowiada swoją śmierć i zmartwychwstanie

Bardziej szczegółowo

CZYTANIE B1/B2 W małym europejskim domku (wersja dla studenta) Wywiad z Moniką Richardson ( Świat kobiety nr????, rozmawia Monika Gołąb)

CZYTANIE B1/B2 W małym europejskim domku (wersja dla studenta) Wywiad z Moniką Richardson ( Świat kobiety nr????, rozmawia Monika Gołąb) CZYTANIE B1/B2 W małym europejskim domku (wersja dla studenta) Wywiad z Moniką Richardson ( Świat kobiety nr????, rozmawia Monika Gołąb) Proszę przeczytać tekst, a następnie zrobić zadania: Dziennikarka.

Bardziej szczegółowo

AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr )

AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr ) AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr 4-5 2009) Ten popularny aktor nie lubi udzielać wywiadów. Dla nas jednak zrobił wyjątek. Beata Rayzacher:

Bardziej szczegółowo

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie O nic nie trzeba się dopytywać i to jest super! Specjalista w dziedzinie konstrukcji metalowych, Orhan Bingöl, w rozmowie o zamówieniach online. Liczą się

Bardziej szczegółowo

Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie?

Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie? Rodzicu! Czy wiesz jak chronić dziecko w Internecie? Okazuje się, że nie trzeba do tego wcale wiedzy komputerowej. Wśród przedstawionych rad nie ma bowiem ani jednej, która by takiej wiedzy wymagała. Dowiedz

Bardziej szczegółowo

Sprawić aby każdy mógł generować korzyści finansowe na rzeczach, za które normalnie trzeba płacić...

Sprawić aby każdy mógł generować korzyści finansowe na rzeczach, za które normalnie trzeba płacić... Witaj, Istnieje pewnie kilka(naście) albo i więcej powodów, dla których teraz czytasz te słowa. Niezależnie więc od tego, dlaczego teraz je czytasz, chcę Ci podziękować za to, że inwestujesz swój czas

Bardziej szczegółowo

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Kategoria: Edukacja 10 najlepszych zawodów 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Dodano: 2011-12-30 17:55:39 Poprawiony: piątek, 30 grudnia 2011

Bardziej szczegółowo

KWP: ALKOHOL I NARKOTYKI POLICJANCI PODSUMOWALI DZIAŁANIA NA DROGACH WARMII I MAZUR

KWP: ALKOHOL I NARKOTYKI POLICJANCI PODSUMOWALI DZIAŁANIA NA DROGACH WARMII I MAZUR POLICJA.PL http://www.policja.pl/pol/aktualnosci/162772,kwp-alkohol-i-narkotyki-policjanci-podsumowali-dzialania-na-drogach-warmii-i- Maz.html 2019-05-11, 23:15 Strona znajduje się w archiwum. KWP: ALKOHOL

Bardziej szczegółowo

MAŁY PABLO I DWIE ŚWINKI

MAŁY PABLO I DWIE ŚWINKI ROBERT MAICHER MAŁY PABLO I DWIE ŚWINKI Poleca: SuperKid.pl Zapewnij dzieciom dobry start! Copyright by Robert Maicher Data: 03.02.2008 Tytuł: Mały Pablo i dwie świnki Autor: Robert Maicher Wydanie I Seria:

Bardziej szczegółowo

Dorota Sosulska pedagog szkolny

Dorota Sosulska pedagog szkolny Czasem zapominamy o prostych potrzebach, które dzieci komunikują nam na co dzień. Zapraszam więc wszystkich dorosłych do zatrzymania się w biegu, pochylenia się nad swoimi pociechami i usłyszenia, co mają

Bardziej szczegółowo

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży. Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.

Bardziej szczegółowo

Dom.pl Dekoracyjna podłoga na balkonie bez klejenia. 3 produkty, które odmienią Twój balkon

Dom.pl Dekoracyjna podłoga na balkonie bez klejenia. 3 produkty, które odmienią Twój balkon Dekoracyjna podłoga na balkonie bez klejenia. 3 produkty, które odmienią Twój balkon Wiosna i lato to czas, kiedy chcemy, by nasz balkon stanowił przedłużenie salonu, miejsce relaksu i wypoczynku na świeżym

Bardziej szczegółowo

1/2018 Egzemplarz bezpłatny. obwodnica dla. Gostynia

1/2018 Egzemplarz bezpłatny. obwodnica dla. Gostynia 1/2018 Egzemplarz bezpłatny obwodnica dla Gostynia obwodnica liczbach w 5 8,4km Nowa obwodnica będzie miała Łączna długość to blisko Powstaną 2 rond. 7m, a szerokość to wiadukty, jeden nad linią kolejową

Bardziej szczegółowo

NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE?

NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE? NOWA PIRAMIDA ŻYWIENIA 2016 CZY DOTYCHCZAS JEDLIŚMY ŹLE? Nowa piramida żywienia 2016, a dokładniej Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej jest odświeżoną wersją grafiki dobrze znanej już od

Bardziej szczegółowo

Witajcie dzieci! Powodzenia! Czekam na Was na końcu trasy!

Witajcie dzieci! Powodzenia! Czekam na Was na końcu trasy! Witajcie dzieci! To ja Kolorowy Potwór! Przez te kilka dni zdążyliście mnie już poznać. Na zakończenie naszych zajęć dotyczących emocji przygotowałem dla Was zabawę, podczas której sprawdzicie ile udało

Bardziej szczegółowo

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co

Bardziej szczegółowo

LEPSZE WARUNKI WZROSTU DLA ROŚLIN

LEPSZE WARUNKI WZROSTU DLA ROŚLIN PODŁOŻA OGRODNICZE Z MIKROORGANIZMAMI LEPSZE WARUNKI WZROSTU DLA ROŚLIN Każdy amator ogrodnictwa wie, że obok odpowiedniej dla danej rośliny ekspozycji na słońce i konieczności regularnego podlewania,

Bardziej szczegółowo

Odkrywam Muzeum- Zamek w Łańcucie. Przewodnik dla osób ze spektrum autyzmu

Odkrywam Muzeum- Zamek w Łańcucie. Przewodnik dla osób ze spektrum autyzmu Odkrywam Muzeum- Zamek w Łańcucie Przewodnik dla osób ze spektrum autyzmu Dzisiaj odwiedzę Muzeum- Zamek w Łańcucie! Zamek w Łańcucie był domem dwóch rodzin. Zamek wybudował czterysta lat temu książę Stanisław

Bardziej szczegółowo

Część I Konwersacja Przeprowadź z egzaminatorem trzy rozmowy na zaproponowane przez niego tematy.

Część I Konwersacja Przeprowadź z egzaminatorem trzy rozmowy na zaproponowane przez niego tematy. 1. tétel 1/1. oldal Zestaw abiturienta ZESTAW 1 Za chwilę przystąpisz do egzaminu ustnego. Zestaw pytań składa się z trzech części (zadań). W części II i III masz 30 sekund na zastanowienie się i przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Spersonalizowany Plan Biznesowy

Spersonalizowany Plan Biznesowy Spersonalizowany Plan Biznesowy Zarabiaj pieniądze poprzez proste dzielenie się tym unikalnym pomysłem. DUPLIKOWANIE TWOJEGO BIZNESU EN101 W En101, usiłowaliśmy wyjąć zgadywanie z marketingu. Poniżej,

Bardziej szczegółowo

Główne czynniki wpływające na Twoją zdolność prowadzenia pojazdu to: spowolnią Twoją umiejętność reagowania oraz unikania niebezpieczeństw,

Główne czynniki wpływające na Twoją zdolność prowadzenia pojazdu to: spowolnią Twoją umiejętność reagowania oraz unikania niebezpieczeństw, Część 13: Przeciwskazania Główne czynniki wpływające na Twoją zdolność prowadzenia pojazdu to: alkohol, leki (na receptę oraz wolnodostępne), zmęczenie, agresja drogowa oraz inne formy agresji. W pojedynkę

Bardziej szczegółowo

Mój biznes Etap II. Analiza strategiczna

Mój biznes Etap II. Analiza strategiczna Mój biznes Etap II. Analiza strategiczna Źródło: www.uniwersytet-dzieciecy.pl W pierwszym etapie Konkursu przygotowaliście bardzo ciekawe propozycje nowych biznesów, oferujących zarówno towary, jak i usługi.

Bardziej szczegółowo

Wkrótce upływa termin składania skarg dotyczących PPI. Działaj zanim będzie za późno

Wkrótce upływa termin składania skarg dotyczących PPI. Działaj zanim będzie za późno Wkrótce upływa termin składania skarg dotyczących PPI Działaj zanim będzie za późno Co to jest PPI? PPI (Payment Protection Insurance ubezpieczenie spłaty zadłużenia)- był to rodzaj polisy ubezpieczeniowej

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZNY PIERWSZAK

BEZPIECZNY PIERWSZAK BEZPIECZNY PIERWSZAK BEZPIECZEŃSTWO W DRODZE DO SZKOŁY Codziennie rano wyruszasz w drogę do szkoły i codziennie wracasz do domu. Niezależnie od tego, w jaki sposób pokonujesz tę trasę - ważne, byś poznał

Bardziej szczegółowo

Jak zaplanować funkcjonalną kuchnię?

Jak zaplanować funkcjonalną kuchnię? Jak zaplanować funkcjonalną kuchnię? Planując wystrój kuchni warto zadbać o to, aby łączył on możliwie jak największą funkcjonalność z ciekawym i pomysłowym wyglądem. Te dwie cechy absolutnie nie muszą

Bardziej szczegółowo

Olaf Tumski: Tomkowe historie 3. Copyright by Olaf Tumski & e-bookowo Grafika i projekt okładki: Zbigniew Borusiewicz ISBN

Olaf Tumski: Tomkowe historie 3. Copyright by Olaf Tumski & e-bookowo Grafika i projekt okładki: Zbigniew Borusiewicz ISBN Olaf Tumski Olaf Tumski: Tomkowe historie 3 Copyright by Olaf Tumski & e-bookowo Grafika i projekt okładki: Zbigniew Borusiewicz ISBN 978-83-63080-60-0 Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo Kontakt:

Bardziej szczegółowo

Dziś Francja-elegancja, a kiedyś... baraki! Jak to z ratuszem na Ursynowie było...

Dziś Francja-elegancja, a kiedyś... baraki! Jak to z ratuszem na Ursynowie było... Dziś Francja-elegancja, a kiedyś... baraki! Jak to z ratuszem na Ursynowie było... data aktualizacji: 2019.01.04 Zanim na Imielinie powstał elegancki ratusz, ursynowscy urzędnicy przeszli prawdziwą drogę

Bardziej szczegółowo

DBAJMY O SIBIE! AUDIO / VIDEO A2 (wersja dla studenta)

DBAJMY O SIBIE! AUDIO / VIDEO A2 (wersja dla studenta) DBAJMY O SIBIE! AUDIO / VIDEO A2 (wersja dla studenta) Dzień dobry państwu! Dziś naszym gościem w audycji Dbajmy o siebie jest pani doktor Irena Kamieńska, która z zawodu i z zamiłowania jest lekarzem

Bardziej szczegółowo

SZAFY POD ZABUDOWĘ Z DRZWIAMI PRZESUWNYMI

SZAFY POD ZABUDOWĘ Z DRZWIAMI PRZESUWNYMI SZAFY GARDEROBY Gotowe szafy, które możemy nabyć w salonach meblowych to łatwy i szybki sposób na zapewnienie sobie miejsca na nasze ubrania. Niestety jak to bywa po wstawieniu gotowego mebla, zostają

Bardziej szczegółowo

Paulina Szawioło. Moim nauczycielem był Jarek Adamowicz, był i jest bardzo dobrym nauczycielem, z którym dobrze się dogadywałam.

Paulina Szawioło. Moim nauczycielem był Jarek Adamowicz, był i jest bardzo dobrym nauczycielem, z którym dobrze się dogadywałam. Paulina Szawioło Kto uczył Cięwf? Moim nauczycielem był Jarek Adamowicz, był i jest bardzo dobrym nauczycielem, z którym dobrze się dogadywałam. Jak wspominasz szkołę? Szkołę wspominam pozytywnie. Na początku,

Bardziej szczegółowo

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE SZKOLNYM Opracowała: Iwona Konowalska Prawidłowe żywienie powinno stanowić bardzo istotny element promocji zdrowia. Tworząc szkolne programy prozdrowotne należy koncentrować

Bardziej szczegółowo

Każdy lubi mieć poczucie, że zrobił dobry interes. Nabiera to szczególnego wymiaru, kiedy rozmawiamy o dużych pieniądzach.

Każdy lubi mieć poczucie, że zrobił dobry interes. Nabiera to szczególnego wymiaru, kiedy rozmawiamy o dużych pieniądzach. 2 Każdy lubi mieć poczucie, że zrobił dobry interes. Nabiera to szczególnego wymiaru, kiedy rozmawiamy o dużych pieniądzach. A umówmy się wzięcie kredytu wiąże się z dużymi kosztami dla Ciebie jako kredytobiorcy.

Bardziej szczegółowo

STYLOWE MEBLE Z DUSZĄ

STYLOWE MEBLE Z DUSZĄ MEBLE NA ZAMÓWIENIE STYLOWE MEBLE Z DUSZĄ Coraz częściej można spotkać się z opinią, że znakiem naszych czasów (przynajmniej w dziedzinie aranżacji wnętrz) jest globalizacja, produkcja seryjna i standaryzacja.

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

Organizacja czasu 1

Organizacja czasu 1 Organizacja czasu 1 Organizacja czasu Czyli jak optymalnie wykorzystać czas. Michał Mielniczuk 2 Do dzieła!!! W tym poradniku, podam Ci kilka sposobów na to jak optymalnie organizować zadania, by zyskać

Bardziej szczegółowo

Mięta w ogrodzie i doniczce. Idealna przyprawa na lato

Mięta w ogrodzie i doniczce. Idealna przyprawa na lato Mięta w ogrodzie i doniczce. Idealna przyprawa na lato Ostudzony napar z mięty świetnie gasi pragnienie. Jej liście dodajemy do letnich sałatek, deserów czy orzeźwiających drinków alkoholowych. Mięta złagodzi

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej:

POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: Ania (23 l.) Gdybym tylko mogła, nie słuchałabym wiadomości o polityce. Nie interesuje mnie to

Bardziej szczegółowo

Projekt Edukacyjny Szczytno wczoraj, dziś i jutro

Projekt Edukacyjny Szczytno wczoraj, dziś i jutro Projekt Edukacyjny Szczytno wczoraj, dziś i jutro Prowadząca: Krystyna Materna Miejsce realizacji: Miejskie Przedszkole Nr 1 BAJKA w Szczytnie Termin i czas trwania projektu: listopad 2015r Warunki wyjściowe:

Bardziej szczegółowo

Babka Makowa od Cioci Iwony

Babka Makowa od Cioci Iwony Babka Makowa od Cioci Iwony Wydaje mi się, że te przepisy, które podawane są z pokolenia na pokolenie są jednak najlepsze! Nawet receptura sosu bolońskiego nie powstała przecież w 21 wieku. Jest z nami

Bardziej szczegółowo

ATRAKCYJNE PREZENTACJE

ATRAKCYJNE PREZENTACJE ATRAKCYJNE PREZENTACJE ATRAKCYJNE PREZENTACJE Sztuka tworzenia prezentacji to coś więcej niż przygotowanie pojedynczych slajdów. Bardzo ważne jest dopilnowanie, aby przygotowany materiał był spójny merytorycznie

Bardziej szczegółowo

Mieszkańcy Chmielenia w proteście zablokowali drogę krajową

Mieszkańcy Chmielenia w proteście zablokowali drogę krajową Mieszkańcy Chmielenia w proteście zablokowali drogę krajową Napisano dnia: 2016-11-26 15:31:06 Mieszkańcy Chmielenia (gm. Lubomierz) od lat proszą o budowę chodnika w ich wsi, w staraniach wspierają ich

Bardziej szczegółowo

Spis barier technicznych znajdziesz w Internecie. Wejdź na stronę www.mopr.poznan.pl

Spis barier technicznych znajdziesz w Internecie. Wejdź na stronę www.mopr.poznan.pl 1 Bariery techniczne to wszystko, co przeszkadza ci sprawnie funkcjonować w twoim środowisku i wśród ludzi. Bariery techniczne to również to, co przeszkadza, by inni mogli sprawnie się tobą opiekować.

Bardziej szczegółowo

Jak rozważnie korzystać z telefonu podczas jazdy samochodem

Jak rozważnie korzystać z telefonu podczas jazdy samochodem Jak rozważnie korzystać z telefonu podczas jazdy samochodem www.badzsmart.pl Kierowco, czy zdarzyło Ci się rozmawiać przez telefon prowadząc samochód, pisać lub odczytywać SMS-y, czy używać nawigacji w

Bardziej szczegółowo

ERGONOMIA W TWOJEJ KUCHNI

ERGONOMIA W TWOJEJ KUCHNI ERGONOMIA W TWOJEJ KUCHNI Nr art. 001.55.KPL/B Kuchnia to serce każdego domu i jednocześnie centrum, które skupia życie każdej rodziny. Przemyślana aranżacja jej przestrzeni sprawia, że każdy centymetr

Bardziej szczegółowo

WERSJA: C NKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2.

WERSJA: C NKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. WERSJA: C NKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. MĘŻCZYŹNI GF1 Przeczytam teraz Panu krótkie opisy różnych ludzi. Proszę wysłuchać każdego opisu

Bardziej szczegółowo

ROZPACZLIWIE SZUKAJĄC COPYWRITERA. autor Maciej Wojtas

ROZPACZLIWIE SZUKAJĄC COPYWRITERA. autor Maciej Wojtas ROZPACZLIWIE SZUKAJĄC COPYWRITERA autor Maciej Wojtas 1. SCENA. DZIEŃ. WNĘTRZE. 2 Biuro agencji reklamowej WNM. Przy komputerze siedzi kobieta. Nagle wpada w szał radości. Ożesz japierdziuuuuu... Szefie!

Bardziej szczegółowo

w 3 krokach Jak sprzedawać coś, co trudno wytłumaczyć INFORMATOR-EPRZEDSIEBIORCY.PL

w 3 krokach Jak sprzedawać coś, co trudno wytłumaczyć INFORMATOR-EPRZEDSIEBIORCY.PL Jarek i Maja tumaczą wszystko bardzo prostym językiem. Jestem na końcu ich kursu, który polecam w 100% Karolina Motivational fitness coach Jak sprzedawać coś, co trudno wytłumaczyć INFORMATOR-EPRZEDSIEBIORCY.PL

Bardziej szczegółowo

WERSJA: B ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2.

WERSJA: B ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. WERSJA: B ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. MĘŻCZYŹNI GF1 Przeczytam teraz Panu krótkie opisy różnych ludzi. Proszę wysłuchać każdego opisu

Bardziej szczegółowo