Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok

Transkrypt

1 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok Mielec 2015 r. Strona 1

2 Dział I. POSTANOWIENIA OGÓLNE ROZDZIAŁ 1. WPROWADZENIE Problematyka uzależnień, spośród licznych problemów społecznych, jakie występują w naszym kraju, ma szczególne znaczenie i jest jednym z trudniejszych problemów do rozwiązania. W raporcie Światowej Organizacji Zdrowia Zagrożenia dla zdrowia światowego alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek z alkoholem. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii zwany dalej Programem jest dokumentem wyznaczającym cele oraz sposoby rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii oraz związanych z tą sferą życia problemów rodzinnych i społecznych na terenie Gminy Miejskiej Mielec. Określa lokalną strategię w zakresie minimalizacji szkód społecznych i indywidualnych wynikających z używania alkoholu i narkotyków. Stanowi kontynuację i rozwinięcie działań prowadzonych w latach ubiegłych oraz jest integralną częścią Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miejskiej Mielec na lata Precyzuje zadania związane z profilaktyką na trzech poziomach: uniwersalnym, selektywnym oraz wskazującym. Budowanie spójnego systemu przeciwdziałania problemom uzależnień w Gminie Miejskiej Mielec opiera się na systemowości i konsekwentnym wdrażaniu działań profilaktycznych i terapeutycznych we współpracy z różnymi środowiskami prowadzącymi działania w tym zakresie. Działania te odzwierciedla niniejszy Program, który w sposób kompleksowy podejmuje problemy z obszaru uzależnień od napojów alkoholowych i środków psychoaktywnych po zjawisko przemocy związanej z uzależnieniem. Przy opracowaniu Programu uwzględnione zostały wskazówki wynikające z Rekomendacji Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok, wpisany w dziale 851 ochrona zdrowia, rozdziale przeciwdziałanie alkoholizmowi oraz w rozdziale przeciwdziałanie narkomanii to całościowy układ aktywności, który z powodzeniem realizowany jest w Gminie Miejskiej Mielec od wielu lat. Strona 2

3 Rozdział 2. PODSTAWA PRAWNA Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii stanowi podstawę do praktycznej realizacji zadań i priorytetów: 1. ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2015 r., poz ze zm.), 2. ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124 z późn. zm.), 3. ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.), 4. ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.), 5. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późń. zm.), 6. ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), 7. ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 poz. 618 z późń. zm.), 8. ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231 poz z późn. zm.), 9. ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz ze zm.), 10. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 332 ze zm.). Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok został opracowany z uwzględnieniem wymogów ustawowych oraz uwzględnia kierunki działań wynikające z Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata oraz Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata System profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień w Gminie Miejskiej Mielec oparty jest na trzech wzajemnie komplementarnych programach działań realizowanych na różnych poziomach administracji: gminnym, wojewódzkim i narodowym. Strona 3

4 Rozdział 3. DIAGNOZA STANU PROBLEMÓW GMINY MIEJSKIEJ MIELEC Miasto Mielec jest Gminą Miejską i Miastem Powiatowym, położone w południowo - wschodniej części Polski w województwie podkarpackim. Powierzchnia miasta wynosi 46,89 km 2, miasto liczy mieszkańców (stan na r.). Diagnoza ma na celu dostarczenie rzetelnych informacji przydatnych do zaplanowania i realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok. Diagnoza powstała w oparciu o materiały własne Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia Urzędu Miejskiego w Mielcu, dane z badań monitoringowych ogólnopolskich, wojewódzkich i lokalnych oraz informacje i dane liczbowe otrzymane od podmiotów współpracujących przy realizacji zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii, w tym: Komendy Powiatowej Policji w Mielcu, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mielcu, Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Mielcu, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu. Zgodnie z raportem badania TNS Spożycie alkoholu w 2012 r. 84% dorosłych Polaków spożywa alkohol, 16% to abstynenci. Średnia w Unii Europejskiej to stosunek 76% pijących do 24% osób abstynentów. Statystycznie w 2012 roku na jednego Polaka przypadło 9,25 litra alkoholu. Spożycie alkoholu powyżej średniej odnotowano w województwach znajdujących się w północnejoraz południowo-zachodniej Polsce, a także w województwie małopolskim. W Polsce wschodniej oraz w województwie świętokrzyskim i śląskim a także podkarpackim spożycie alkoholu w 2012 roku przypadające na jednego Polaka wynosiło około 9,25 l alkoholu i było zbliżone do średniego spożycia w całym kraju. Niższe spożycie odnotowano w centralnej części kraju. Nadużywanie alkoholu to nie tylko szkody zdrowotne, także społeczne, takie jak: naruszenie zasad bezpieczeństwa publicznego, przestępczość, wypadki samochodowe, przemoc w rodzinie, ubóstwo i bezrobocie. Problem uzależnienia od alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, mimo podejmowanych od wielu lat działań mających na celu zwiększenie świadomości na temat konsekwencji nadużywania środków psychoaktywnych, stale utrzymuje tendencję wzrostową. 1. Rynek napojów alkoholowych w Gminie Miejskiej Mielec Zasady wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz przepisy prawa miejscowego, tj.: 1. Uchwała Nr XXVIII/182/96 Rady Miejskiej w Mielcu z dnia 26 września 1996 r. w sprawie określenia zasad sprzedaży napojów alkoholowych na terenie miasta Mielca z późniejszymi zmianami; 2. Uchwała Nr XXXIV/292/06 Rady Miejskiej w Mielcu z dnia 16 lutego 2006 r. w sprawie ustalenia dni i godzin otwierania i zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności. Strona 4

5 Tabela 1. Punkty sprzedaży napojów alkoholowych w Mielcu. Punkty sprzedaży napojów alkoholowych liczba punktów sprzedaży przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży sklepy (zawartość alkoholu do 4,5%, w tym piwo, od 4,5% do 18% i powyżej 18% ) limit punktów sprzedaży powyżej 18% przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży liczba punktów sprzedaży powyżej 18% przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży liczba punktów sprzedaży przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży - lokale gastronomiczne (zawartość alkoholu do 4,5% w tym piwo, od 4,5% do 18% i powyżej 18% ) limit punktów sprzedaży powyżej 18% przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży liczba punktów sprzedaży powyżej 18% przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży 2013 rok 2014 stan na dzień Stan na dzień Ogólna kwota jaka została wydana na zakup napojów alkoholowych w lokalach i sklepach znajdujących się na terenie Gminy Miejskiej Mielec w 2013 roku wyniosła ,39 zł. Zdecydowany spadek wydatków widać w roku 2014, kwota wydana na zakup napojów alkoholowych wyniosła ,86 zł ,00 zł ,00 zł , ,00 zł ,00 zł zakup napojów alkoholowych ,00 zł , ,00 zł ,00 zł 2013 r r. Wykres 1. Zakup napojów alkoholowych Strona 5

6 Tabela 2. Populacje osób, u których występują różne kategorie problemów alkoholowych. (Wartości wyliczone zgodnie z założeniami Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na podstawie danych GUS) Liczba osób uzależnionych od alkoholu Dorośli żyjący w otoczeniu alkoholika (współmałżonkowie, rodzice) Dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików Osoby pijące szkodliwie Ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym ok. 2% populacji ok. 4% populacji ok. 4% populacji 5-7% populacji 2/3 osób dorosłych oraz 2/3 dzieci z tych rodzin w Polsce 38,6 mln ok. 800 tys. ok. 1,5 mln ok. 1,5 mln w mieście do 100 tys. mieszk. ok osób ok osób ok osób 2-2,5 mln osób Razem ok. 2 mln osób: dorosłych i dzieci ok osób: dorosłych i dzieci w mieście Mielec ok osób ok osób ok osób osób ok osób: dorosłych i dzieci w gminie do 10 tys. mieszk. ok. 200 osób ok. 400 osób ok. 400 osób ok osób ok. 530 osób: dorosłych i dzieci Tabela 3. Dane statystyczne z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mielcu. Podejmowane działania 2013 rok 2014 rok Liczba rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, objętych tą pomocą z powodu uzależnienia od alkoholu Liczba zawartych kontraktów z osobami uzależnionymi od alkoholu r r. Wykres 2. Liczba korzystających rodzin ze świadczeń pomocy społecznej objętych tą pomocą z powodu uzależnień od alkoholu. Strona 6

7 Jak pokazują dane statystyczne z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mielcu, w roku 2014 odnotowany został 31% spadek liczby rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej z powodu uzależnienia od alkoholu. Natomiast liczba zawartych kontraktów z osobami uzależnionymi od alkoholu pozostała na takim samym poziomie. Tabela 4. Dane statystyczne z Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Mielcu. Kategoria 2013 r r. Mężczyzn Kobiet Mężczyzn Kobiet Uzależnieni zarejestrowani ogółem Współuzależnieni zarejestrowani ogółem Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) Osoby doświadczające przemocy Uzależnieni jednocześnie od alkoholu i innych środków psychoaktywnych Osoby z rozpoznaniem patologicznego hazardu Uzależnienie od Internetu r r. Kobiety Męzczyźni r r. Kobiety Mężczyźni Wykres 3. Uzależnieni zarejestrowani ogółem Wykres 4. Współuzależnieni zarejestrowani ogółem Według danych z lat liczba osób uzależnionych jak i współuzależnionych zarejestrowanych w Ośrodku Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Mielcu znacząco zmalała, zarówno w przypadku uzależnionych mężczyzn jak i kobiet. Jedynie w przypadku współuzależnionych mężczyzn można dostrzec niewielki wzrost. Dane z 2013 i 2014 roku pozwalają zaobserwować pojawienie się w Ośrodku zwiększonej liczby osób z syndromem dorosłych dzieci alkoholików. W odróżnieniu od roku 2013, nastąpił w roku 2014 wyraźny wzrost osób uzależnionych jednocześnie od alkoholu i środków psychoaktywnych. W przypadku liczby osób z rozpoznaniem patologicznego hazardu odnotowano 50% wzrost w 2014 roku. Strona 7

8 Tabela 5. Dane statystyczne z Komendy Powiatowej Policji w Mielcu. Podejmowane działania 2013 rok 2014 rok Liczba nietrzeźwych osób poniżej 18 roku życia zatrzymanych lub odwiezionych do domów rodzinnych Liczba zatrzymanych osób nietrzeźwych w celu wytrzeźwienia Liczba wypadków / kolizji drogowych, które miały związek z alkoholem 13/51 8/44 Liczba zatrzymanych praw jazdy w związku z użyciem alkoholu Liczba wniosków skierowanych do Sądu o ukaranie za prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu lub w stanie nietrzeźwości Liczba przeprowadzonych interwencji domowych, w tym przeprowadzonych procedur Niebieska Karta Liczba wszczętych postępowań w związku z popełnieniem przestępstw przemocy w rodzinie, w tym zakończonych skierowaniem aktu oskarżenia / /206 94/57 94/54 Liczba skierowanych spraw do Sądu o zakłócenie porządku /pobicia 147/30 54/29 Liczba osób ukaranych za spożywanie alkoholu w miejscach zabronionych ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (mandat karny /wniosek do sądu) Dane pochodzące z Komendy Powiatowej Policji w Mielcu wskazują, że liczba nietrzeźwych osób poniżej 18 roku życia zatrzymanych lub odwiezionych do domów rodzinnych zmniejszyła się w roku 2014 o 16 %. Odnotowano również 75% wzrost liczby zatrzymanych praw jazdy z powodu jazdy pod wpływem alkoholu. Natomiast znacząco zmalała tj. o 48% liczba wniosków skierowanych do sądu o ukaranie za prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu lub w stanie nietrzeźwości. Jednocześnie powyższe dane z roku 2013 i 2014 mówiące o liczbie zatrzymanych osób nietrzeźwych w celu wytrzeźwienia pozostają mniej więcej na tym samym poziomie. Nastąpił wzrost o 73% liczby osób ukaranych za spożywanie alkoholu w miejscach zabronionych ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W roku 2014 wzrosła również liczba przeprowadzonych procedur Niebieska karta o 47%. Ta tendencja może być zinterpretowana wzrostem świadomości społeczeństwa na temat zjawiska przemocy w rodzinie, którą skutecznie wzmacniają kampanie społeczne oraz informacje przekazywane społeczności lokalnej poprzez tablice LED, billboardy, ulotki czy informatory. O wielkości problemu alkoholowego w środowisku lokalnym świadczą także dane Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W wyniku uzależnienia od alkoholu dochodzi do zachowań ryzykownych, które mogą spowodować rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylanie się od pracy czy systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego. Strona 8

9 Tabela 6. Dane statystyczne z Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych rok 2014 rok Liczba osób, w stosunku, do których GKRPA podjęła czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązek poddania się leczeniu w placówce leczenia uzależnienia od alkoholu Liczba osób, z którymi GKRPA przeprowadziła rozmowy interwencyjno - motywujące w związku z nadużywaniem alkoholu Liczba osób, wobec których GKRPA wystąpiła do sadu z wnioskiem o zobowiązanie się do podęcia leczenia odwykowego Liczba rodzin, którym udzielono pomocy w ramach grup roboczych (procedura Niebieska Karta ), w skład których wchodzili członkowie GKRPA Dane z lat pochodzące z Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu pokazują utrzymującą się na stałym poziomie liczbę osób wobec których podjęto czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu oraz wobec których przeprowadzone zostały rozmowy interwencyjno motywujące. Dostrzegalny jest znaczny wzrost rodzin, którym udzielono pomocy w ramach prac grup roboczych w trakcie trwania procedury Niebieska Karta. Ten znaczny wzrost wynika z wzmocnienia współpracy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu z Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miejskiej Mielec. Młodzież a substancje psychoaktywne Diagnoza problemu stosowania substancji psychoaktywnych została przygotowana w oparciu o badanie CBOS pn. Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną Młodzież 2013 oraz badanie pn. Młodzież powiatu mieleckiego wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i Internetu przeprowadzone przez dr Eugeniusza Moczuka z Uniwersytetu Rzeszowskiego w 2012 r. dla powiatu mieleckiego. Badania te umożliwiają przeanalizowanie zjawiska używania substancji psychoaktywnych, zarówno tych legalnych, jak i nielegalnych przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych powiatu mieleckiego oraz porównanie do tendencji odnotowywanych w badaniach ogólnopolskich, przeprowadzonych wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Badanie CBOS obejmowało 1360 uczniów szkół ponadgimnazjalnych, natomiast w diagnozie powiatu mieleckiego, które objęło 1012 uczniów uwzględniono również młodzież ze szkół gimnazjalnych. Palenie papierosów Według danych zawartych w badaniu CBOS, w roku 2013 ponad połowa badanych uczniów nie paliła papierosów. Badania realizowane w latach wskazywały na stopniowy wzrost odsetka uczniów regularnie palących papierosy (z 23% do 31%), jednak w roku 2008 został odnotowany spadek w tej grupie osób (do 22%). Obecnie można mówić o stabilizacji tego wskaźnika w 2013 roku Strona 9

10 regularne palenie deklarowało 21% badanych. Wzrósł za to odsetek uczniów, którzy palą tylko w wyjątkowych sytuacjach z 17% w 2010 roku do 21% w 2013 roku. Z raportu dr Eugeniusza Moczuka wynika, że tylko 14,9 % badanych uczniów pali papierosy, natomiast 80% nie pali w ogóle. Wyniki badań nasuwają wniosek, że palenie papierosów nie należy do zachowań popularnych wśród młodzieży szkół średnich powiatu mieleckiego. Wykres 5. Palenie papierosów Spożywanie alkoholu W badaniu przeprowadzonym w roku 2013 przez CBOS, podobnie jak we wcześniejszych pomiarach, napoje alkoholowe okazały się wśród młodzieży szkolnej najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną, po którą sięgano częściej niż po papierosy czy narkotyki. Ponadto aktualne badania nie wskazują żadnych czynników społeczno-demograficznych silnie różnicujących młodzież w kwestii spożywania alkoholu. Przeprowadzone badanie w powiecie mieleckim pozwala również zauważyć, że wśród respondentów deklarujących używanie środków psychoaktywnych, najbardziej rozpowszechnione jest picie alkoholu. Aż 36,6% uczniów przyznaje się do picia alkoholu. Jeżeli chodzi o dane ogólnopolskie z 2013 r., w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie 72% uczniów przynajmniej raz piło piwo, 68% wódkę i inne mocne alkohole, a 35% wino. Na podstawie przeprowadzonego badania w szkołach powiatu mieleckiego widać, że respondenci najczęściej sięgali po piwo (85,8%), następnie wódkę (80,3%), drinki (67,8%), wino (36,6%), zaś w mniejszym zakresie samogon (22,1%) i inne trunki (11,4%). Jak z tego wynika piwo, wódka i drinki na bazie wódek, to podstawowe trunki młodzieży szkolnej. Konsumpcja wódki w tym przypadku zastąpiła konsumpcję wina, które jeszcze kilkanaście lat temu było bardziej popularne wśród młodzieży szkolnej. Strona 10

11 Wykres 6. Rodzaj wypijanego alkoholu Z najnowszego sondażu CBOS wynika, że co najmniej raz w ciągu miesiąca przed badaniem upiło się 44% uczniów. Odsetek badanych, którym zdarzyło się to co najmniej trzykrotnie, wyniósł 11%. W porównaniu z badaniami dla powiatu mieleckiego 9,7% badanych uczniów szkół mieleckich przyznała się do upicia alkoholem. badania ogólnopolskie tak Badania dla powiatu mieleckiego 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% Wykres 7. Upijanie się Używanie narkotyków i środków odurzających Badania ogólnopolskie przeprowadzane w latach wskazywały, że liczba uczniów, którzy używali narkotyków w ciągu ostatniego roku, systematycznie rosła (z 5% do 24%). W roku 2008 odsetek osób deklarujących kontakt z narkotykami zmniejszył się do 15%, lecz w ostatnim badaniu, w roku 2013, wzrósł do 18%. Jeśli chodzi o stosowanie narkotyków przez młodzież powiatu mieleckiego, do ich używania przyznaje się 1,2% badanych. Z porównania danych ogólnopolskich z danymi z powiatu mieleckiego, dotyczącymi używania narkotyków wynika, iż młodzież powiatu mieleckiego wypada korzystniej. Strona 11

12 Wykres 8. Używanie narkotyków przez młodzież Według badań przeprowadzonych przez CBOS, substancjami najczęściej zażywanymi przez uczniów były marihuana i haszysz. Do przyjmowania ich kiedykolwiek w życiu przyznało się w 2013 roku 40% badanych. Zażywanie leków uspokajających i nasennych bez przepisu lekarza deklaruje obecnie co piąty uczeń (20%). Po marihuanie i haszyszu, najbardziej rozpowszechnioną nielegalną substancją jest amfetamina (7%). W ostatnim pomiarze 3% badanych deklarowało eksperymenty z ecstasy. Wyniki badania CBOS z 2013 roku wskazują na tendencję spadkową, jeśli chodzi o używanie dopalaczy. Do kontaktu z dopalaczami kiedykolwiek w życiu przyznało się o ponad połowę mniej respondentów niż w 2010 roku. Pomiar z 2013 roku pokazuje, że zamknięcie sklepów z dopalaczami miało wpływ na poziom ich konsumpcji. Podczas gdy w raporcie krajowym CBOS odnotowywany jest spadek używania dopalaczy, badania dla powiatu mieleckiego w 2012 r. wskazały, że respondenci w swym środowisku szkolnym najczęściej stykali się właśnie z dopalaczami (łącznie często i czasem 39,9%). Można wywnioskować, że dopalacze znów stały się atrakcyjne wśród młodzieży. Działania profilaktyczne podejmowane na poziomie gminnym nie są wystarczające i wymagają wsparcia różnego rodzaju rozwiązaniami na płaszczyźnie krajowej. Na kolejnych pozycjach plasowały się: marihuana (38,6%), środki uspokajające (30,3%), środki nasenne (25,7%), kleje, rozpuszczalniki (22,2%), haszysz (18,0%), kokaina (14,9%), amfetamina (13,8%), Ecstasy (11,8%), grzybki, LSD (11,6%), pseudoefedryna (6,3%) oraz inne środki (2,7%). Widać zatem, że tradycyjne narkotyki nadal funkcjonują w środowisku szkolnym powiatu mieleckiego. Przemoc Przemoc to kolejny obszar, który wymaga zintensyfikowanych działań profilaktycznych i interwencyjnych. Rozumiana jest jako działanie lub zaniechanie działania, które narusza prawa, godność i dobra osobiste osób i naraża na niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia a także wywołuje szkody na zdrowiu fizycznym i psychicznym oraz cierpienia i krzywdy moralne. Wyróżnia się podstawowe rodzaje przemocy: fizyczną, psychiczną, seksualną, ekonomiczną i zaniedbanie. Poniższe informacje pochodzą z raportu z badań pilotażowych Problem przemocy w rodzinie w Gminie Mielec, który został opracowany w grudniu 2013 roku. W badaniu uczestniczyło 296 osób. Strona 12

13 Przemoc wśród młodzieży Dzieci i młodzież stanowią grupę ryzyka realnie zagrożoną stosowaniem przemocy w rodzinie. Wyniki badań ukazują, iż przemoc w rodzinie to zjawisko znane uczniom zamieszkałym na terenie miasta Mielca. Istnieje prawdopodobieństwo, iż w przypadku części rodzin, zachowania przemocowe nie spotykają się z właściwą reakcją. Jest to wynik tendencyjnego rozumowania przemocy w rodzinie, czego skutkiem może być istniejące społeczne przyzwolenie na akty przemocy w środowisku rodzinnym. Ofiary często ukrywają fakt doznawanej krzywdy, a społeczność lokalna często uznaje za właściwe nieupublicznianie konfliktów i problemów o podłożu rodzinnym. Poniżej przedstawiono przykłady wyników przeprowadzonego badania. (Badanie wśród uczniów na terenie miasta Mielca, pochodzących z rodzin o zróżnicowanej strukturze). Tabela 7. Doświadczanie przemocy. Udzielane odpowiedzi Tak [%] Nie [%] Czy doświadczyłeś/łaś przemocy w rodzinie? 19,4 80,6 Czy byłeś/łaś świadkiem przemocy w Twojej rodzinie? 12,5 87,5 Czy byłeś/łaś ofiarą przemocy w Twojej rodzinie? 8,3 91,7 Czy byłeś/łaś sprawcą przemocy w Twojej rodzinie? 12,5 87,5 Tabela 8. Częstotliwość doznawania przemocy. Udzielane odpowiedzi Wynik w % Bardzo często 6,9 Często 33,3 Rzadko 47,2 Wcale 12,5 Jak wynika z powyższych odpowiedzi, ok 87,4% badanej młodzieży spotyka się w swoim życiu z przemocą. Różna jest częstotliwość występowania takich zdarzeń. W przypadku przemocy domowej, w grupie objętej badaniem co 5 uczeń potwierdza, że zetknął się z nią. Ok 8,3% uczniów doświadczyła przemocy w rodzinie, a ok. 12,5% zetknęło się z przemocą domową jako świadek. Podobny odsetek badanych stosował przemoc wobec członków Rodziny. Strona 13

14 0,806 0,694 0,514 0,319 0,153 0,125 0,185 Bicie kogoś Znęcanie się fizyczne lub psychiczne Agresja na drugiego człowieka Rzucanie przedmiotami na innych Coś złego Plucie kogoś Nie wiem Wykres 9. Co oznacza dla Ciebie przemoc? Po analizie powyższego pytania nasuwa się wniosek, iż niektóre zachowania wymienione w pytaniu, mogą stanowić element codziennego życia tych osób, przy całkowitym braku świadomości, iż są to formy przemocy. Najczęściej deklarowaną formą przemocy domowej, z którą badani uczniowie mieli styczność jest przemoc psychiczna (29,2%), a kolejną przemoc fizyczna (18,1%). Wśród zdarzeń które badani uczniowie identyfikowali jako przemoc pojawiły się wszystkie formy przemocy. Na podstawie udzielonych odpowiedzi przez respondentów, wnioskuje się, że liczba przypadków przemocy w rodzinie, zarejestrowana przez instytucje przyjmujące zgłoszenia, nie oddaje rzeczywistej skali występowania na terenie gminy tego problemu. Zaledwie 4,2% uczniów przyznało, iż przemoc domowa, której byli świadkami lub sprawcą została zgłoszona do odpowiedniej instytucji. Ok 36,1% deklaruje, iż problem ten nie był zgłaszany do żadnej instytucji. Tabela 9. Zgłoszenie przemocy do instytucji. Udzielane odpowiedzi Wynik w % Tak, zostało zgłoszone 4,2 Nie, nie zostało zgłoszone 36,1 Brak odpowiedzi 59,7 Strona 14

15 Przemoc wśród mieszkańców miasta Mielca 12% 88% Tak Nie Wykres 10. Doświadczanie przemocy Z udzielanych przez respondentów odpowiedzi wynika, że w ok.11,5% spośród nich spotkało się ze zjawiskiem przemocy domowej jako osoba jej doświadczająca, natomiast 88,5% nie miało w ciągu ostatnich 12 miesięcy takiego doświadczenia. 86% 14% Tak Nie Wykres 11. Stosowanie przemocy Powyższe dane wskazują że 13,8% wszystkich osób objętych badaniem stosowało przemoc w rodzinie w ciągu ostatnich 12 miesięcy, w przeciwieństwie do pozostałej większości (86,2%). Strona 15

16 59% Tak Nie 41% Wykres 12. Bycie świadkiem przemocy Jak pokazuje zestawienie, ok. 41,4% wszystkich ankietowanych spotkało się ze zjawiskiem przemocy domowej jako świadek, natomiast ok. 58,6% spośród nich świadkiem przemocy w rodzinie nie było. Badani mieszkańcy gminy w większości deklarują wysoką znajomość zagadnień związanych ze zjawiskiem przemocy domowej. Z uzyskanych w badaniu odpowiedzi wynika, że ok. 57% (spośród wszystkich zapytanych osób) wie czym jest zjawisko przemocy domowej, z czego ok. 25% deklaruje, iż wie bardzo dobrze. Jedynie ok. 4,6% ankietowanych przyznaje, że nie posiada wiedzy czym jest przemoc domowa. Zdaniem większości respondentów przyczyną stosowania przemocy w rodzinie jest nadużywania alkoholu (ok. 63,2%). Ponad połowa ankietowanych wskazała na brak pracy (55,2%); ok 43,7% uważa, że przyczyną jest brak zainteresowania w rodzinie; a blisko 1/3 osób objętych badaniem uważa, że przyczyną powstawania przemocy w rodzinie jest ubóstwo. W najmniejszym stopniu respondenci winą obarczali system szkolny oraz niewydolność instytucji. Wnioski: Na podstawie przedstawionego materiału można sformułować następujące wnioski dotyczące profilaktyki i przeciwdziałania uzależnieniom oraz przeciwdziałania przemocy: 1. Mielecki rynek alkoholowy wydaje się być rynkiem ustabilizowanym pod względem liczby punktów sprzedaży. Obserwuje się niezbyt znaczną rotację przedsiębiorców korzystających z zezwoleń; 2. Zwiększona liczba rodzin, którym udzielono pomocy w ramach grup roboczych (procedura Niebiska Karta ) świadczy o wzroście świadomości społecznej w zakresie profilaktyki i terapii uzależnień oraz zjawiska przemocy co wskazuje na potrzebę kontynuacji upowszechniania wiedzy w zakresie ww. dziedzin; 3. Liczba zatrzymanych praw jazdy w związku z użyciem alkoholu wskazuje na konieczność przeprowadzenia lokalnej kampanii edukacyjnej związanej z tematyką trzeźwości na drodze; 4. Analizując dane zebrane z instytucji dostrzega się istnienie potrzeby prowadzenia szeroko zakrojonych działań prewencyjnych skierowanych do dzieci, młodzieży oraz osób dorosłychmieszkańców Gminy Miejskiej Mielec m. in. poprzez: 1) wzmacnianie więzi rodzinnych jako czynnika chroniącego w profilaktyce uzależnień, Strona 16

17 2) podejmowanie międzypokoleniowych działań skierowanych do mieszkańców miasta Mielca, 3) realizacja ogólnorozwojowych programów promujących zdrowy styl życia, stwarzających młodzieży możliwość zaangażowania się w działalność, która daje jej satysfakcję i sprzyja rozwojowi, 4) wspomaganie działalności instytucji i organizacji pozarządowych realizujących działania w zakresie szeroko rozumianej problematyki uzależnień i przeciwdziałania zjawiskom przemocy a także wspomagania placówek wsparcia dziennego Rozdział 4. ORGANIZACJA PROGRAMU 1. Podmiot koordynujący oraz obsługa administracyjna i finansowa Programu Podmiotem koordynującym Program jest Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu, natomiast podmiotem odpowiedzialnym za realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016 jest Urząd Miejski w Mielcu poprzez pracowników zatrudnionych w Wydziale Spraw Społecznych i Zdrowia. Zadania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii realizowane będą również przez szkoły podstawowe, gimnazjalne, V Liceum Ogólnokształcące, przedszkola a także Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Mielcu. Szkoły Ponadgimnazjalne zwracają się o dofinansowanie zadań profilaktycznych zgodnych z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii do Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia Urzędu Miejskiego w Mielcu. Obsługę administracyjną Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu zapewnia Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia Urzędu Miejskiego w Mielcu. 2. Partnerzy i Realizatorzy Programu Ze względu na wielopłaszczyznowe oddziaływanie problemów uzależnień na społeczeństwo miasta Mielca, przyjęto szeroką listę partnerów i realizatorów programu: szkoły, przedszkola i placówki oświatowe, placówki służby zdrowia, służby mundurowe, podmioty i instytucje realizujące zadania z obszaru profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień w ramach swoich zadań statutowych, organizacje pozarządowe, organizacje kościelne, placówki wsparcia dziennego, Sąd Rejonowy w Mielcu, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Mielcu, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Mielcu, Samorządowe Centrum Kultury w Mielcu, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu, Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miejskiej Mielec, NZOZ Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Mielcu i lokalne media. 3. Adresaci Programu Adresatami programu są wszyscy mieszkańcy miasta Mielca, a w szczególności dzieci i młodzież, rodzice, opiekunowie i wychowawcy, konsumenci i sprzedawcy napojów alkoholowych, osoby pijące w sposób ryzykowny, szkodliwy oraz osoby uzależnione, rodziny osób z problemem alkoholowym, kobiety w ciąży, pracownicy podmiotów zajmujący się zawodowo lub służbowo profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzależnień. Organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, fundacje ubiegają się o środki finansowe za pośrednictwem otwartych konkursów organizowanych przez Prezydenta Miasta Mielca bądź przedstawianych ofert na Strona 17

18 realizację zadań zgodnych z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii (tzw. małych grantów), których obsługę prowadzi Urząd Miejski w Mielcu. 4. Źródła finansowania Programu Program realizowany będzie przez cały rok kalendarzowy w ramach środków finansowych planowanych w Budżecie Gminy Miejskiej Mielec stanowiących dochody z tytułu wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Planowane na rok 2016 nakłady finansowe wynoszą zł, z tego: kwota przewidziana na przeciwdziałanie alkoholizmowi wynosi zł, natomiast kwota przewidziana na przeciwdziałanie narkomanii wynosi zł. W związku z koniecznością budżetowej klasyfikacji kosztów (dział, rozdział) biorąc pod uwagę skalę zjawiska, koszty wspólnych działań na przeciwdziałanie alkoholizmowi i narkomanii zakwalifikowano jako przeciwdziałanie alkoholizmowi. Rozdział 5. GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W MIELCU 1. Funkcjonowanie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu została powołana Zarządzeniem Prezydenta Miasta Mielca i wynika z art. 4 1 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz. U. z 2015 r., poz ze zm.). Zgodnie z art. 4 1 ust. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w skład Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Do zadań Komisji należy: 1) współpraca z Urzędem Miejskim w Mielcu w zakresie realizacji zadań własnych gminy, wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii; 2) opiniowanie wniosków o przyznanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscu lub poza miejscem sprzedaży w kwestii zgodności lokalizacji punktu sprzedaży, jak również liczby punktów sprzedaży na terenie miasta z odpowiednimi Uchwałami Rady Miejskiej w Mielcu; 3) prowadzenie kontroli przestrzegania warunków sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych, zwanej dalej kontrolą, obejmującej: 4) przestrzeganie zasad obrotu napojami alkoholowymi, zawartych w Ustawie, dotyczących w szczególności zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim i nietrzeźwym, 5) sprawdzenie usytuowania punktów sprzedaży alkoholu zgodnie z prawem miejscowym, 6) rozpatrywanie przypadków zakłócania porządku publicznego w miejscu sprzedaży lub najbliższej okolicy w związku ze sprzedażą napojów alkoholowych przez dany punkt, 7) weryfikacja przestrzegania warunków sprzedaży napojów alkoholowych, określonych w zezwoleniu Prezydenta Miasta Mielca, Strona 18

19 8) podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osób uzależnionych od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego; 9) współpraca z Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miejskiej Mielec w zakresie przewidzianym ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w oparciu o porozumienie oraz współpraca z innymi podmiotami, realizującymi zadania w obszarze spraw społecznych, zgodnie z kompetencjami. 10) przedkładanie corocznie propozycji działań do projektu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na dany rok kalendarzowy oraz opiniowanie projektu niniejszego Programu. 2. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu 1) za udział w posiedzeniu Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu przysługuje wynagrodzenie w wysokości 100 zł, 2) podstawą do wypłacenia wynagrodzenia, o którym mowa w punkcie 1 jest lista obecności z poszczególnych posiedzeń Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych potwierdzona przez jej Przewodniczącego, 3) członkowie zespołu pomiarowo - kontrolnego Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu prowadzący kontrole przestrzegania warunków sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych za każdorazową przeprowadzoną kontrolę w jednym sklepie lub lokalu, potwierdzoną złożeniem protokołu kontroli otrzymują ryczałt w wysokości dwukrotnej diety ustalonej na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (aktualnie obowiązującego) w wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Rozdział 6. OBSZARY, CELE I DZIAŁANIA PROGRAMU 1. Obszary działań Programu Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu a także przeciwdziałanie narkomanii należy do zadań własnych gmin. Połączenie tych zadań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w jeden dokument pozwoli realnie rozdysponować budżet równomiernie według potrzeb w następujących obszarach: 1) zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem od alkoholu i narkotyków, 2) udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe i narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, 3) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych, Strona 19

20 4) wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych i narkomanii, 5) podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13[1] i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, 6) wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej oraz pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie się ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. 2. Założenia programu Założenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok są zgodne z zapisami Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miejskiej Mielec na lata ) Cel strategiczny Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania alkoholizmowi, przemocy w rodzinie, narkomanii. 2) Cel operacyjny Organizowanie wsparcia na rzecz osób i rodzin z problemem alkoholowym oraz przemocy w rodzinie. 3) Działanie Rozwój i modernizacja usług terapeutycznych dla osób uzależnionych i członków ich rodzin. 4) Metody działania a) zmniejszenie rozmiarów aktualnie występujących problemów alkoholowych i/lub przemocy w rodzinie, b) podejmowanie działań interwencyjnych, których celem jest uniemożliwienie dalszego krzywdzenia dziecka lub innych członków rodziny, informowanie pokrzywdzonych o przysługujących im prawach oraz możliwościach korzystania z pomocy i wsparcia ze strony wyspecjalizowanych instytucji, rejestracja środków i przebiegu wydarzeń oraz podjętych czynności, stały kontakt z zagrożoną rodziną, rozpoznawanie skali zjawiska i zagrożeń w rodzinie, motywowanie ofiar przemocy do żądania ochrony swoich praw i szukania pomocy, c) rozszerzanie działań terapeutyczno leczniczych, których celem jest minimalizowanie i usuwanie doznanych urazów i krzywd, d) podejmowanie działań profilaktycznych dotyczących, uruchamiania mechanizmów społecznych, prawnych, edukacyjnych, sprzyjających promowaniu dobrych relacji w zdrowej rodzinie (np. organizowanie wypoczynku dla dzieci z grup ryzyka), e) intensyfikacja działań Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, f) wsparcie prawne, psychologiczne, pedagogiczne i socjalne dla osób współuzależnionych, g) realizacja Procedury Niebieskiej Karty, h) organizacja wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, i) organizacja działań interwencyjnych wobec sprawców przemocy w rodzinie. Powyższe działania realizowane będą poprzez efektywne wykorzystanie zasobów instytucjonalnych i wybranych inicjatyw lokalnych, w następujących obszarach: Strona 20

21 Profilaktyki uniwersalnej adresowanej do wszystkich mieszkańców Mielca (dzieci, młodzieży i dorosłych), bez względu na stopień indywidualnego ryzyka występowania problemów związanych z używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Profilaktyki selektywnej adresowanej do grup o podwyższonym ryzyku wystąpienia problemów związanych z używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Profilaktyki wskazującej adresowanej do grup lub osób, które demonstrują wczesne symptomy problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, ale nie spełniają kryteriów diagnostycznych picia szkodliwego lub uzależnienia; redukcja szkód. Terapii i rehabilitacji obejmującej osoby wymagające specjalistycznej pomocy w związku z uzależnieniem. Strona 21

22 DZIAŁ II RAMOWY PLAN REALIZACJI ORAZ FINANSOWANIA ZADAŃ GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII Rozdział 1. ZWIĘKSZANIE DOSTĘPNOŚCI POMOCY TERAPEUTYCZNEJ I REHABILITACYJNEJ DLA OSÓB UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU I NARKOTYKÓW ZADANIA: 1. Zapewnienie działalności Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Uzależnień w Mielcu przy ul. Chopina 8; 2. Realizowanie wybranych usług i programów placówek profilaktyczno terapeutycznych dla osób uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych poprzez dofinansowanie zajęć w programie ponadpodstawowym; 3. Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu podejmowanie czynności zmierzających do objęcia leczeniem osób uzależnionych, przeprowadzanie rozmów w sprawach osób nadużywających alkoholu oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, dotyczących kierowania na obowiązkowe leczenie odwykowe, kompleksowe opracowanie dokumentacji wymaganej przy kierowaniu wniosków do Sądu Rejonowego w Mielcu (zlecanie do wykonania opinii przez biegłych i wskazanie rodzaju zakładu leczniczego, opłata kosztów sądowych spraw dotyczących poddania się leczeniu odwykowemu); 4. Organizowanie wyjazdów integracyjno rehabilitacyjnych dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin; 5. Wspieranie działalności środowisk wzajemnej pomocy dla osób uzależnionych i członków rodzin osób uzależnionych. Planowana kwota na realizację zadań: zł Przeciwdziałanie Alkoholizmowi zł Przeciwdziałanie Narkomanii zł Strona 22

23 Rozdział 2. UDZIELANIE RODZINOM, W KTÓRYCH WYSTĘPUJĄ PROBLEMY ALKOHOLOWE I NARKOMANII, POMOCY PSYCHOSPOŁECZNEJ I PRAWNEJ, OCHRONA PRZED PRZEMOCĄ W RODZINIE ZADANIA: 1. Tworzenie zintegrowanego systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Miejskiej Mielec; 1) upowszechnienie standardów interdyscyplinarnej pracy na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 2) opracowanie i publikacja informacji na temat zjawiska przemocy i instytucji udzielających pomocy i wsparcia osobom doświadczającym przemocy, 3) organizacja i udział w kampaniach i akcjach społecznych na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 4) realizacja szkoleń podnoszących kwalifikacje i doskonalących umiejętności poszczególnych służb zajmujących się pomocą terapeutyczną i rehabilitacyjną dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, a także działających w sferze walki z przemocą, 5) opracowanie i realizacja projektów informacyjno - edukacyjnych dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie adresowanych do różnych grup społecznych, 6) podejmowanie przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych interwencji wobec rodziny dotkniętej przemocą w oparciu o procedurę Niebieskie Karty ; 2. Kontynuacja działalności Punktu Konsultacyjnego ds. Uzależnień i Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wraz z obsługą Telefonu Zaufania; 3. Realizowanie wybranych usług i programów placówek profilaktyczno terapeutycznych dla rodzin osób uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych: 1) dofinansowanie programu terapeutycznego dla osób współuzależnionych, 2) dofinansowanie programu terapeutycznego dla DDA (Dorosłych Dzieci Alkoholików); 4. Finansowanie różnych form pomocy dla dzieci, młodzieży oraz rodzin, w których występują problemy w związku z używaniem substancji psychoaktywnych oraz przemocy w rodzinie m. in. poprzez: 1) prowadzenie psychoterapii indywidualnej i rodzinnej, 2) organizację wolnego czasu i wypoczynku w tym finansowanie obozów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży. Planowana kwota na realizację zadań: zł Przeciwdziałanie Alkoholizmowi zł Przeciwdziałanie Narkomanii zł Strona 23

24 Rozdział 3. PROWADZENIE PROFILAKTYCZNEJ DZIAŁALNOŚCI INFORMACYJNEJ, EDUKACYJNEJ I SZKOLENIOWEJ W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII, W SZCZEGÓLNOŚCI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY W TYM PROWADZENIE POZALEKCYJNYCH ZAJĘĆ SPORTOWYCH, A TAKŻE DZIAŁAŃ NA RZECZ DOŻYWIANIA DZIECI UCZESTNICZĄCYCH W POZALEKCYJNYCH PROGRAMACH OPIEKUŃCZO - WYCHOWAWCZYCH I SOCJOTERAPEUTYCZNYCH ZADANIA: 1. Realizacja programów profilaktycznych dla uczniów oraz szkoleń dla rodziców, realizowanych w placówkach oświatowych w ramach szkolnych programów profilaktyki; uczenie umiejętności służących zdrowiu i trzeźwemu życiu: 1) organizowanie i finansowanie programów edukacyjno - profilaktycznych w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych na terenie gminy w tym autorskich programów szkolnych i środowiskowych dla dzieci i młodzieży, 2) podejmowanie działań o charakterze edukacyjnym przeznaczonych dla rodziców, których celem jest wspieranie dziecka i przygotowanie go do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji związanych z używaniem substancji psychoaktywnych; 2. Realizacja działań promujących trzeźwy i bezpieczny sposób spędzania wolnego czasu przez rodziny, dzieci i młodzież: 1) inicjowanie działań profilaktycznych w ramach Akcji Zima w mieście i Lato w mieście, 2) zakup biletów wstępu na lodowisko, basen, do kina, na występy artystyczne, 3) organizacja imprez okolicznościowych wraz z radami osiedli, które integrują dzieci, młodzież oraz dorosłych, 4) dofinansowanie działań profilaktycznych skierowanych do podopiecznych placówek wsparcia dziennego, 5) wspieranie programów i przedsięwzięć profilaktycznych opracowanych i realizowanych przez młodzież, skierowanych do grup rówieśniczych; wspieranie wolontariatu, 6) promocja i wspieranie przedsięwzięć profilaktycznych skierowanych do dzieci i młodzieży, polegających na organizowaniu imprez i zajęć o charakterze kulturalnym, turystyczno krajoznawczym, rekreacyjnym i sportowym, realizowanych przez różne podmioty; uczniowskie kluby sportowe, organizacje sportowo gimnastyczne, placówki oświatowe, parafie, organizacje harcerskie i inne, 7) organizacja i prowadzenie programu pracy podwórkowej w formie działań opiekuńczo - wychowawczych, animacyjnych, profilaktycznych i socjoterapeutycznych, skierowanych do dzieci i młodzieży przejawiającej zachowania ryzykowne oraz zagrożonej wykluczeniem społecznym, 8) dofinansowanie pozalekcyjnych zajęć profilaktycznych tj. sportowych, artystycznych, kulturalnych i informatycznych i innych rozwijających umiejętności prospołeczne dzieci i młodzieży mających wpływ na obniżenie poziomu niepożądanych zachowań społecznych, Strona 24

25 9) zakup nagród dla uczestników imprez profilaktycznych, konkursów, zawodów sportowych promujących zdrowy styl życia oraz uwzględniających profilaktykę uzależnień, 10) współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi jednostkami pożytku publicznego w zakresie realizacji ww. zadań oraz promowanie ciekawych projektów i inicjatyw społecznych; 3. Edukacja i informacja publiczna: 1) udział w ogólnopolskich, regionalnych i lokalnych kampaniach edukacyjno profilaktycznych, 2) dofinansowanie konferencji, szkoleń, kursów w zakresie profilaktyki i problematyki uzależnień dla osób zajmujących się zawodowo terapią i pomocą klientom oraz wybranych grup zawodowych (m. in. pedagogów, nauczycieli, policjantów, pracowników socjalnych, pracowników punktu konsultacyjnego, radnych, wychowawców placówek wsparcia dziennego), 3) podejmowanie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych, 4) prowadzenie działalności informacyjnej w zakresie wiedzy o szkodliwości alkoholu i innych substancji uzależniających oraz dostępnych formach pomocy, 5) zakup specjalistycznych opracowań, czasopism, publikacji, 6) działania na rzecz nietrzeźwych kierowców i bezpieczeństwa w miejscach publicznych, 7) przygotowanie, zakup i dystrybucja materiałów edukacyjnych dotyczących problematyki alkoholowej i narkomanii oraz przeciwdziałania przemocy domowej. Planowana kwota na realizację zadań: zł Przeciwdziałanie Alkoholizmowi zł Przeciwdziałanie Narkomanii zł Strona 25

26 Rozdział 4. WSPOMAGANIE DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI, STOWARZYSZEŃ I OSÓB FIZYCZNYCH, SŁUŻĄCYCH ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII ZADANIA: 1. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi jednostkami pożytku publicznego w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień; promowanie ciekawych projektów i inicjatyw społecznych: 1) profilaktyka i praca z grupami ryzyka, 2) przeciwdziałanie uzależnieniom oraz przemocy w rodzinie, 3) dofinansowanie prowadzenie placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży z rodzin wieloproblemowych, głównie z rodzin gdzie występuje problem alkoholowy, przemoc domowa czy niewydolność wychowawcza; 2. Wspomaganie działalności instytucji działających w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień: 1) współpraca z Komendą Powiatową Policji w Mielcu, 2) współpraca z Zespołem Opieki Zdrowotnej; 3. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i art. 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.: 1) współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mielcu; Podejmowanie akcji kontrolnych przez upoważnionych członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w stosunku do podmiotów sprzedających i podających napoje alkoholowe pod kątem przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, 2) podejmowanie interwencji oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego w przypadku złamania zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim lub nietrzeźwym oraz w przypadku złamania zakazów promocji i reklamy napojów alkoholowych. Planowana kwota na realizację zadań: zł Przeciwdziałanie Alkoholizmowi zł Przeciwdziałanie Narkomanii zł Strona 26