Uchwała Nr XXXVIII/323/09 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim. z dnia 27 listopada 2009 roku

Transkrypt

1 Uchwała Nr XXXVIII/323/09 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 27 listopada 2009 roku w sprawie Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasteczka Śląskiego na lata Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn.zm.), na wniosek Burmistrza Miasta Rada Miejska w Miasteczku Śląskim Uchwala: 1 Przyjąć Lokalny Program Rewitalizacji Miasteczka Śląskiego na lata stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 2 3

2 Załącznik do uchwały Nr XXXVIII/323/09 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia r. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTECZKA ŚLĄSKIEGO NA LATA MARZEC, 2009 Opracowanie: Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. ul. Polska Poznań

3 SPIS TREŚCI I. Charakterystyka obecnej sytuacji w Miasteczku Śląskim 3 I.1. Zagospodarowanie przestrzenne 9 I.2. Gospodarka 48 I.3. Sfera społeczna 57 I.4. Tabela z podstawowymi danymi statystycznymi dotyczącymi ww. sektorów 83 I.5. Analiza SWOT 83 II. Nawiązanie do strategicznych dokumentów dotyczących rozwoju przestrzenno społeczno gospodarczego miasta i regionu 87 III. ZałoŜenia programu rewitalizacji 103 III.1. Okres programowania: III.2. Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru (wyznaczenie granic) i uzasadnienie 104 III.3. Podział na projekty i zadania inwestycyjne 116 III.4. Kryteria wyboru pilotaŝu i kolejność realizacji 192 III.5. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć 193 IV.Planowane działania w latach na obszarze rewitalizowanym 197 IV.1. Planowane działania przestrzenne (techniczno materialne) oraz plan działań gospodarczych i społecznych w latach V.Wytyczne w zakresie mieszkalnictwa 206 VI.Plan finansowy realizacji rewitalizacji na lata VII.System wdraŝania 212 VIII.Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 217 VIII.1. System monitorowania programu rewitalizacji oraz sposoby jego oceny 217 VIII.2. System aktualizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji oraz sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi 219 VIII.3. Public Relations programu rewitalizacji 222 2

4 I. Charakterystyka obecnej sytuacji w Miasteczku Śląskim Miasteczko Śląskie jest gminą o statusie miasta połoŝoną w południowej Polsce, w środkowej części województwa Śląskiego, w powiecie tarnogórskim. Obszar miasta ma powierzchnię 68 km², co stanowi ok.0,55% powierzchni całkowitej województwa śląskiego oraz 11 % powierzchni powiatu tarnogórskiego. Miasto znajduje się na obrzeŝu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i graniczy: - od północy - Kalety, - od wschodu Gmina OŜarowice i Woźniki, - od południa - Świerklaniec i Tarnowskie Góry, - od zachodu Tworóg i Tarnowskie Góry. W skład miasta wchodzą: 1. Miasteczko Śląskie, 2. Dzielnica śyglin - śyglinek, 3. sołectwo Brynica, 4. sołectwo Bibiela. Miasteczko Śląskie jest połoŝone w odległości ok.15 km od Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. Port obsługuje loty pasaŝerskie i towarowe do wszystkich portów lotniczych Polski i stolic europejskich. Ponadto, miasto leŝy w pobliŝu waŝnych ośrodków przemysłowych takich jak Bytom (20 km), Gliwice (22 km) oraz Katowice (ok. 40 km). Przez miasto przebiega droga główna wojewódzka 908 i 912 oraz linia kolejowa relacji Chorzów - Lubliniec. Na terenie miasta znajduje się jeden z największych węzłów kolejowych w Europie i największa w Polsce stacja rozrządowa. 3

5 Mapa. Centrum Miasteczka Śląskiego Źródło: 4

6 Mapa. Miasteczko Śląskie w otoczeniu lokalnym i regionalnym Źródło: Urząd Miejski w Miasteczku Śląskim 5

7 Mapa. Miasteczko Śląskie na tle Powiatu Tarnogórskiego Źródło: Portal Jednostek Samorządu Terytorialnego Związku Powiatów Polskich, 6

8 Mapa. Powiat Tarnogórski na tle Województwa Śląskiego Źródło: 7

9 Mapa. PołoŜenie Miasteczka Śląskiego na obszarze Polski Źródło: 8

10 I.1. Zagospodarowanie przestrzenne Granice stref ochrony konserwatorskiej oraz uwarunkowania ochrony środowiska 9

11 Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasteczko Śląskie 10

12 Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ochroną konserwatorską naleŝy objąć: 1) zabytki nieruchome wpisane do rejestru i ich otoczenie, 2) inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, 3) parki kulturowe. Do zabytków nieruchomych, zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie zabytków, zalicza się w szczególności: krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, ruralistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, a zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie i inne zakłady przemysłowe, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamiętniające wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji. Do zabytków archeologicznych, zalicza się: pozostałości terenowe pradziejowego i historycznego osadnictwa, cmentarzyska i kurhany, relikty działalności gospodarczej, religijnej i artystycznej. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków Nr rejestru i data wpisu 485/ r. 605/ ZABYTKI NIERUCHOME WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW Określenie Adres Czas Opis obiektu zabytku powstania / określenie stylu Miasteczko Śl. Stare Miasto miasto w ramach historycznego załoŝenia miejskiego (strefa B ) Zespół kościelny obejmujący : kościół parafialny pw. Miasteczko Śląskie /miasto/ XVII wiek drewniany z sobotami, Określenie granic ochrony prawnej brak określenia granic granice obejmują całość zespołu w ramach ogrodzenia 11

13 68/ / / / / Wniebowzięcia NMP, XVII w., drewniany z sobotami, dzwonnica XVII w., figura św. Jana Nepomucena, XVIII w. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP budynek mieszkalny budynek mieszkalny Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia NMP kaplica pw. Św. Marka dawny spichlerz dworski Miasteczko Śląskie /miasto/ Miasteczko Śl. ul. Modrzewskiego Miasteczko Śl. ul. śołnierska XVII wiek XVIII wiek drewniana, XX wiek murowany / neogotycki XIX wiek drewniany z chlewem murowanym pod wspólnym dachem, tynkowany budynek wyburzono aktualnie prowadzone jest postępowanie mające na celu wykreślenie obiektu z rejestru XIX wiek drewniany budynek wyburzono aktualnie prowadzone jest postępowanie mające na celu wykreślenie obiektu z rejestru śyglin XIX wiek murowany, częściowo tynkowany, z wieŝą / neogotycki 655/ śyglin ul. Św. Marka XVIII wiek murowana, tynkowana 647/66 śyglinek XVIII wiek murowany, tynkowany Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasteczko Śląskie Inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków Gmina Miasteczko Śląskie nie posiada gminnej ewidencji zabytków. Na terenie Miasteczka Śląskiego znajduje się wiele obiektów nie wpisanych do rejestru zabytków, ale posiadających wartość historyczną i kulturową. 12

14 Park na terenie pogórniczym (ul. Rubinowa) Miasteczko Śląskie; Kolejka wąskotorowa Bytom Tarnowskie Góry Miasteczko Śląskie; Leśniczówka Miasteczko Śląskie ; Budynek dworca kolejowego w Miasteczku Śląskim; Ratusz, z dobudowaną po wojnie wieŝą (Miasteczko Śląskie); Cmentarz Ŝydowski (nieczynny, opuszczony) w Miasteczku Śląskim; Park przykościelny (śyglin); Drewniany, piętrowy obiekt mieszkalny (w pobliŝu spichlerza) o cechach dolnośląskich pensjonatów (śyglinek); Zabudowa mieszkaniowa i usługowa (Kolonia Piła); Mieczysko Zameczek (budynek główny), piętrowy budynek drewniany w stylu dolnośląskich pensjonatów przedwojennych; Stara szkoła (ul. Starowiejska 8) Bibiela; Stara szkoła koło kościoła (ul. Łokietka 4) Brynica; Była kopalnia rud Ŝelaza Bibiela ruiny obiektów kopalnianych (np. płuczki), ślady torowisk; Wysokie, z ciemnego drewna krzyŝe przydroŝne z bardzo jasną i duŝą figurą UkrzyŜowanego. Stoją one w miejscach uświęconych lokalna tradycją i stanowią swoiste wyznaczniki toŝsamości miejsca. KrzyŜe zlokalizowane są przy ul. Św. Marka, ul. Stacyjnej i DW 908 (przy SUW Bibiela) w śyglinie, ul. Cynkowej, ul. Dworcowej, ul. Rubinowej, ul. Tetmajera i ul. Gałczyńskiego w Miasteczku Śląskim oraz w Bibieli przy ul. Starowiejskiej. PrzydroŜna kapliczka zlokalizowana przy ul. Wyciślika (śyglinek), Park Rubina na obszarze, którego znajdują się (czynne pod koniec XIX i z początkiem XX wieku), resztki kopalni rudy Ŝelaza Juliusz połoŝonej na południe od miasta. Resztki wieŝy między Miasteczkiem a stacją kolejową - ślad dawnej kopalni Jasiowa Góra. Kopalnia odbudowywała pokłady rudy Ŝelaza do głębokości 70 m. W 1913 r. została zalana wodą. 13

15 Kopalnia Bibiela częściowo udostępniona turystycznie, w latach 80. XIX w. natrafiono tu na bardzo bogate pokłady rud Ŝelaznych i srebronośnych kruszców ołowiu, a w 1889 r. zainstalowano tu wielką kopalnię odbudowującą jedno z bogatszych pól rudy w Europie. Obecnie w miejscu dawnego centrum górniczego jest szereg jeziorek i stawów (np. Morskie Oko ) połoŝonych wśród lasów. W dwóch mniejszych stawkach znajdują się zatopione maszyny w szybach głębokości 80 m. Na wschodnim krańcu stawów widoczne ruiny płuczkarni, elektrowni, zwały rud, z których do dzisiaj wydobywają się gazy związków siarki. Barokowy obraz Matki Boskiej Bolesnej umieszczony w ołtarzu głównym kościoła parafialnego w Miasteczku Śląskim, a pochodzący z drewnianego kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP z 1666 roku. Obiekty zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej realizowanej przed 1918 rokiem oraz w latach , z których część prezentuje walory dawniejszego budownictwa. Wybrane obiekty zabytkowe powstałe przed 1918 r.: 1. Miasteczko Śląskie - Cynkowa 1 - Czarnieckiego 3, 4, 5, 6,14, 16 - Dudy 1, 2, 14 - Dworcowa 1, 3, 11, 31, Fredry 3, 6 - Modrzewskiego 6 - Gałczyńskiego 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 18, 30 - Gierzyna 8, 12 - Gwiaździsta 2 - Rynek 3, 4, 6, 7, 9, 10, 16, 17 - Plac Jagiełły 5 - Matejki 1, 5, 12 - Niepodległości 14 - Orkana 1, 2 - Przerwy Tetmajera 2, 21, 23 - Rubinowa 3, 4, 9 - Rycerska 5, 6, 7 - Woźnicka 1, 7, 12, 21, 24, 25, 33, 35 - Wybickiego 5, 9, 11 - śołnierska 4, 5 2. śyglin - Harcerska 3, 4 - Rolna 3 - Sokoła 6, 14 14

16 - Stacyjna 2, 28 - Szyndros 1, 3 - Śląska 2, 25, 31, 36 - Św. Marka 16, 21, 23, śyglinek - Imielów 1 - Karpacka 13, 14 - Śląska 140, Wyciślika 17, 19,25, 26, 27, 32, 39, 42, 48, 54, 58, Brynica - Łokietka 4 (dawna szkoła) 5. Bibiela - Starowiejska 1, 2, 5A, 8 (dawna szkoła) Wybrane obiekty zabytkowe powstałe w latach : 1. Miasteczko Śląskie -Cynkowa 7 - Dudy 6, 12, 15, 21 - Dworcowa 6, 15, 25, 48, 79 - Dębina 1 (d. willa Rubina) - Modrzewskiego 1, 12, 31 - Gałczyńskiego 13, 15, 34 - Gwiaździsta 1 - Rynek 1, 2, 5, 14 - Plac Jagiełły 4 - Konopnickiej 1, 2 - Leśna 3, 5, 7 - Niepodległości 21 - Norwida 84 - Pindora 3 - Przerwy Tetmajera 12, 14, 19, 27 - Rubinowa 6, 7, 10 - Rycerska 3 - Woźnicka 2, 4, 9, 20 - Wspólna 1, 5, 7, 11, 13, 14, śyglin - Brynicka 13 - Rolna 6 - Sokoła 3, 8 - Stacyjna 24, 26, 32 - Śląska 28, 44, 46, 54, 56 - Św. Marka 7, 20, 30, śyglinek - Karpacka 12 - Przygodna 3 - Stwosza 2, 4 15

17 - Śląska 133, 136, Wyciślika 3, 7, 9, 41, 43, 44, Brynica - Borowa 53, 58. Wiele zabytków nieruchomych znajdujących się na obszarze Miasteczka Śląskiego jest w złym stanie technicznym i charakteryzuje się niskimi standardami budowlanymi. Cmentarze - cmentarz w Miasteczku Śląskim; - cmentarz w śyglinie; - cmentarz Ŝydowski w Miasteczku Śląskim; Miejsca pamięci narodowej - Pomniki w Miasteczku Śląskim; 1000-lecia Państwa Polskiego, 400-lecia Miasteczka i 40-lecia III Powstania Śląskiego w miejscu egzekucji 5 powstańców w dniu 25 sierpnia 1919 r. ku czci poległych i zamordowanych obrońców Ojczyzny; - Pomnik w śyglinie, dla uczczenia powstańców śląskich i ofiar faszyzmu; - Pomnik kamień upamiętniający zaprzysięŝenie komórki Polskiej Organizacji Woskowej znajdujący się na terenie Huty Cynku S.A. Miasteczko Śląskie ; - Tablica pamiątkowa przy ul. Pindora; - Cmentarz parafialny w Miasteczku Śląskim: groby poległych, nieznanych Ŝołnierzy i groby niemieckich Ŝołnierzy; - Tablica pamiątkowa pamięci Jana Bądkowskiego pierwszego Burmistrza Miasteczka Śląskiego. Zabytki archeologiczne Na terenie Miasteczka Śląskiego zlokalizowane jest tylko jedno stanowisko archeologiczne, w rejonie nowego cmentarza przy ul. Dworcowej wyrobisko pogórnicze nowoŝytne. 16

18 Obszary i obiekty przyrodnicze objęte ochroną lub nieobjęte, ale o istotnych walorach przyrodniczych W obrębie granic Miasteczka Śląskiego występują następujące formy ochrony przyrody: - ochrona gatunkowa roślin i zwierząt obejmująca ogólnie 22 gatunki roślin (ochrona ścisła, częściowa i rośliny rzadkie uznane za zagroŝone w regionie), oraz 83 gatunki zwierząt; - pomniki przyrody wpisane do rejestru Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Tabela. Pomniki przyrody na terenie Miasteczka Śląskiego, wpisane do rejestru Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska Lp. Nr Rejestru Lokalizacja obiektu Nazwa gatunku drzewa/obiektu WKP 1 22 Bibiela ul. Starowiejska 1 Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 2 23 Bibiela ul. Starowiejska 1 Grupa 3 drzew Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 3 24 Bibiela ul. Starowiejska 1 Aleja (9 drzew) Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) Proponowane pomniki przyrody na terenie Gminy Miasteczko Śląskie według Podstawowego opracowania ekofizjograficznego z grudnia 2007 r. L.p. Lokalizacja obiektu Nazwa gatunku Obwód (w cm) 1 Bibiela, ul. Starowiejska 1 Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) śyglinek koło leśniczówki Długosz królewski (Osmunda regalis L.) Szyndras stanowisko 3 Pasieki Brzoza brodawkowata (Betula pendula ±200 Roth) grupa 5 drzew 4 Bibiela, Pańskie Pola Brzoza brodawkowata (Betula pendula 265 Roth) 17

19 5 Bibiela, Pańskie Pola Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.) Bibiela, Pańskie Pola Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) Bibiela, Pańskie Pola Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 310 Bibiela, Mieczysko, koło budynku 8 dawnego nadleśnictwa 9 śyglinek, Imielów 10 Miasteczko Śląskie park kościelny, 11 Miasteczko Śląskie park kościelny, 12 Miasteczko Śląskie park kościelny, 13 Miasteczko Śląskie park kościelny, 14 Miasteczko Śląskie ul. Dworcowa 15 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 16 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 17 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 18 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 19 Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej 20 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 21 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 22 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 23 Miasteczko Śląskie ul. Dębina 24 Miasteczko Śląskie ul. Dębina Dąb czerwony (Quercus rubra L.) ±300 grupa 5 drzew Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) ±300 grupa 3 drzew Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) 341 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 268 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 244 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 265 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) 280 Brzoza brodawkowata (Betula pendula 180 Roth) Olsza czarna (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.) 248 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) 303 Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus 304 hippocastanum L.) Grab pospolity (Carpinus betulus L.) 190 Grab pospolity (Carpinus betulus L.) 214 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 233 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 237 Buk pospolity (Fagus sylvatica

20 25 Miasteczko Śląskie ul. Dębina Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach Miasteczko Śląskie ul. Dębina Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach Miasteczko Śląskie cmentarz, ul. Norwida Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 244 Na obszarze Miasteczka Śląskiego występuje szereg obszarów bardzo wartościowych ze względu na bioróŝnorodność i naturalnie ukształtowaną roślinność, miejsca rozrodu i zimowania wielu gatunków chronionych i rzadkich rodzimej fauny, oraz inne walory przyrodnicze, a takŝe krajobrazowe. Tabela. Cenne obszary i obiekty przyrody występujące na terenie Miasteczka Śląskiego L.p. Nazwa obiektu Forma ochrony Lokalizacja Uwagi Zbiorowiska borowe oraz zbiorowiska roślin wodnych w z udziałem rzadkich 1 Pasieki elementów flory i fauny na Zespół terenie o atrakcyjnej przyrodniczokrajobrazowy śyglinek krajobrazowo rzeźbie, powstałej w wyniku dawnej działalności górniczej (b. Kopalnia Bibiela z otoczeniem). 2 Staw śyglinek Zbiornik wodny pochodzenia antropogenicznego, UŜytek z naturalnym układem śyglinek ekologiczny roślinności, z bogatą fauną płazów. Znaczenie dydaktyczne. 3 Gierzyna Kompleks oligotroficznych, naturalnych zbiorników UŜytek Miasteczko wodnych wraz z otaczającą ekologiczny Śląskie roślinnością, w skład której wchodzi wiele rzadkich 19

21 gatunków roślin Odcinek doliny Brynicy, gdzie 4 Świerklaniecki Z-PK (fragment) Zespół przyrodniczokrajobrazowy Brynica koryto rzeki zbliŝone jest do naturalnego; zróŝnicowanie zbiorowisk roślinnych wraz z bogatą fauną i florą. Ponadto : 1) Lasy Lublinieckie (w tym : północna i zachodnia część gminy) zaliczane są do sieci ekologicznej ECONET Polska. Jest to korytarz ekologiczny Małej Panwi 51 k (rangi krajowej) umoŝliwiający rozprzestrzenianie się gatunków pomiędzy obszarami węzłowymi (powiązanie Lasów Stobrawskich i Lublinieckich poprzez lasy nad Czarną Przemszą z WyŜyną Krakowsko Częstochowską). 2) Według systemu CORINE Lasy Lublinieckie są ostoją przyrody o znaczeniu europejskim. PowyŜsze formy ochrony dziedzictwa przyrody uwzględnione są w planie zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego (uchwała Nr II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 21 czerwca 2004 r.). 3) Lasy Nadleśnictwa Świerklaniec obejmującego tereny Miasteczka Śląskiego są lasami ochronnymi na mocy zarządzenia nr 198 Ministra Ochrony Środowiska Naturalnego i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1994 r. 4) W lasach Nadleśnictwa Świerklaniec na pograniczu gminy Miasteczko Śląskie z gminą Kalety został wydzielony obszar ochrony strefowej unikalnego stanowiska cietrzewia (na mocy zarządzenia Nr 59/97 Wojewody Katowickiego z dnia r.). Ochronie podlega równieŝ ujęcie wody Bibiela oraz ujęcie wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie Dla ujęcia Bibiela ustanowiono, decyzją Nr SR-I-6814/3/33/2000 Wojewody Śląskiego z dnia 28 września 2000r., strefę ochronną, która dzieli się na: bezpośrednią, obejmującą tereny wokół poszczególnych studni wchodzących w skład ujęcia, 20

22 pośrednią wewnętrzną i zewnętrzną obejmującą swym zasięgiem teren w granicach gminy miejskiej Miasteczko Śląskie o powierzchni 31,9 km² oraz gminy Świerklaniec (0,9 km²) i gminy OŜarowice (5,1 km²). Na terenie strefy ochrony pośredniej wprowadzono zakaz lokalizowania inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska wód podziemnych oraz mogących pogorszyć stan środowiska wód podziemnych. Ujęcie wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie zlokalizowane jest w obszarze leśnym rozciągającym się na północ od terenu huty. Ujęcie posiada pozwolenie wodnoprawne wydane w przez Urząd Wojewódzki w Katowicach Wydział Ekologii z dnia 27 maja 1993 r. na pobór m3/dobę. Ujęcie składa się z pięciu otworów, z czego pracują trzy. Dla w/w ujęcia ustanowiono, decyzją Wojewody Katowickiego z dnia 31 grudnia 1997r. Nr Oś-I-7211/290/97, strefę ochronną bezpośrednią obejmującą teren wokół poszczególnych studni oraz strefę pośrednią zewnętrzną obejmującą teren gdzie czas pionowego przesiąkania jest mniejszy niŝ 25 lat. Na terenie tej strefy obowiązują następujące zakazy: - wprowadzania ścieków do ziemi i wód powierzchniowych, - rolniczego wykorzystania ścieków, - przechowywania i składowania odpadów promieniotwórczych, toksycznych i środków chemicznych, - lokalizowania składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych, - lokalizowania nowych zakładów, których produkcja, stosowane surowce i odpady stanowiłyby szczególne zagroŝenie dla wód podziemnych, - lokalizowania nowych ujęć wód podziemnych, - zmiany przeznaczenia gruntów leśnych. Miasteczko Śląskie jest najbardziej lesistą gminą w województwie śląskim. AŜ 78% jej powierzchni pokrywają lasy (5.290 ha). Powierzchnia gruntów pozostających w administracji Lasów Państwowych wynosi ha (stan r.) Tylko około 19 ha stanowią fragmenty lasów i zadrzewień prywatnych i komunalnych. Zgodnie z art. 15 ustawy o lasach oraz zarządzeniem nr 198 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1994 r. lasy nadleśnictwa Świerklaniec zostały uznane za lasy ochronne. Według operatów urządzeniowych dla lasów Nadleśnictwa Świerklaniec z roku 1993 i 2003 dominują tutaj siedliska borowe mieszane (ponad 60%) i lasów mieszanych 21

23 (około 24%) z dominacją wilgotnych na powierzchni około 37%. Szczególnie mały jest udział siedlisk łęgowych i olsowych występujących tylko lokalnie w obniŝeniach terenu ze stagnującą wodą i w dolinach cieków. Drzewostan składa się głównie z sosny (ponad 80%). Inne, jak brzoza (8,2%), dąb (4,7%), czy świerk, olcha, topola, osika i modrzew stanowią tylko domieszkę. Lasy nadleśnictwa są w większości wyraźnie zdegradowane, o czym świadczy charakter runa z dominującymi : trzcinnikami, turzycą drŝączkowatą, maliną, róŝnymi gatunkami jeŝyn. Około 81% powierzchni lasów Miasteczka Śląskiego objętych jest II strefą uszkodzeń przemysłowych (4382 ha), 17% - III strefą (935 ha). Największe uszkodzenia do unicestwienia lasu włącznie (IV strefa śmierci; 102 ha 2%)), miały miejsce po północno wschodniej stronie Huty Cynku. Na skutek radykalnego obniŝenia emisji pyłu, SO 2 i NO x w latach nastąpiła lekka poprawa stanu pozwalająca na ponowne wprowadzanie zalesień (zadrzewień) w terenach o najbardziej skaŝonych glebach. Przykładem negatywnego oddziaływania huty moŝe być staw śyglinek w otoczeniu straszących kikutami umarłych drzew. Bardzo negatywnie na stan lasów i obiektów przyrodniczych, których utrzymanie walorów warunkuje woda, wpływa pogłębiający się lej depresji od ujęć wody Bibiela i Huty Cynku. Świadczy o tym coraz niŝszy poziom wody w w/w stawie, jak i w stawkach w rejonie Pasieki, całkowicie sucha część rowów melioracyjnych na łąkach i w lasach, śladowy przepływ wody w starym korycie rzeki Brynicy (granica opracowania). Osłabione drzewostany atakują szkodniki (coraz bardziej masowe wypadanie dębów, np. w rejonie węzła szlaków przy ruinach obiektów b. kopalni Bibiela ), a w młodnikach wielkie szkody powoduje zgryzanie sadzonek przez zwierzęta jeleniowate. W mniejszym stopniu na stan lasów w rejonie Miasteczka Śląskiego ma wpływ turystyka, a raczej niekontrolowana penetracja lasów w celach zbieractwa grzybów i jagód. Stopień urządzenia lasów dla turystyki ogranicza się do kilku szlaków pieszych i rowerowych bez Ŝadnego zaplecza (np. prostych urządzeń biwakowych w formie drewnianych wiat, stołów, ław, koszy na śmieci, a na wlotach w ciekawsze turystycznie rejony brak zielonych parkingów i pól biwakowych). 22

24 Lasy Nadleśnictwa Świerklaniec objęte są I kategorią zagroŝenia poŝarowego z uwagi na strukturę drzewostanów i runa leśnego. Dość liczne urządzenia komunikacyjne sprzyjają zarówno zaprószeniu ognia jak i synantropizacji obszarów leśnych. Te same urządzenia są barierami dla zwierzyny (przerywane szlaki wędrówek) oraz bezpośrednim zagroŝeniem dla zwierząt i ludzi (wypadki na drogach z udziałem zwierząt). Lasy Miasteczka Śląskiego połoŝone w obrębie jednego z największych kompleksów w południowej części kraju, mają udział w kształtowaniu warunków klimatycznych, utrzymaniu róŝnorodności biologicznej i powiązań ekologicznych o krajowym znaczeniu. Te cechy stanowią istotę dziedzictwa przyrodniczego Europy, którego nie wolno nam zuboŝyć (europejska sieć ekologiczna ECONET i system CORINE). Równocześnie obszary te spełniają funkcje ekonomiczne i społeczne, których rozwój nie moŝe być konfliktowy z podstawowymi funkcjami tych lasów. Własność gruntów i budynków PoniŜsza tabela przedstawia wykaz gruntów wraz z powierzchniami w Miasteczku Śląskim według stanu na dzień roku. L.p. 1. Tabela. Wykaz gruntów w Gminie Miasteczko Śląskie Powierzchnia Rodzaj gruntów gruntów w ha Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów 5719 przekazanych w uŝytkowanie wieczyste w tym: grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej 2 Skarbu Państwa grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego 5448 Lasy Państwowe. grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd 173 pozostałe grunty Skarbu Państwa Grunty Skarbu Państwa przekazane w uŝytkowanie wieczyste w tym: grunty Skarbu Państwa w uŝytkowaniu wieczystym osób fizycznych grunty Skarbu Państwa w uŝytkowaniu wieczystym osób prawnych grunty Skarbu Państwa w uŝytkowaniu wieczystym pozostałych osób Grunty gmin i związków międzygminnych z wyłączeniem gruntów przekazanych w uŝytkowanie w tym:

25 grunty wchodzące w skład gminnego zasobu 156 nieruchomości z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd pozostałe grunty 1 Grunty gmin i związków międzygminnych przekazanych w 8 4 uŝytkowanie wieczyste w tym: osobom fizycznym 6 osobom prawnym 2 Grunty osób fizycznych w tym: grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych 149 grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład 381 gospodarstw rolnych 6. Grunty kościołów i związków wyznaniowych 8 7. Grunty będące przedmiotem własności i władania innych osób niŝ wymienione powyŝej 39 Razem powierzchnia ewidencyjna wszystkich gruntów wynosi ha, w tym: 1. uŝytki rolne 931 ha; 2. grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 5276 ha; 3. grunty zabudowane i zurbanizowane 496 ha; 4. grunty pod wodami 9 ha; 5. nieuŝytki 37 ha; 6. tereny róŝne 16 ha. W roku 2007 i 2008 nie dokonano komunalizacji Ŝadnych działek. W chwili obecnej podjęte są działania mające na celu skomunalizowanie 5 działek (między innymi działki, na których znajduje się boisko sportowe przy ul. Dworcowej, działki na których zlokalizowany jest zespół szkolno przedszkolny przy ul. Harcerskiej). W roku 2008 została zmieniona uchwała dotycząca zasad nabycia, zbycia oraz dzierŝawy i najmu nieruchomości będących w zasobie gminy Miasteczko Śląskie. Zmianie uległy takŝe zasady dotyczące określania stawek czynszu za dzierŝawione nieruchomości. W chwili obecnej stawki takie określa Burmistrz Miasta, a nie jak poprzednio Rada Miejska. Do końca 2008 r. wydano 7 decyzji przekształcających prawo uŝytkowania wieczystego w prawo własności, które stanowią podstawę wpisu w księdze wieczystej. Wszystkie decyzje wydano z zastosowaniem 90 % bonifikaty. Łączna powierzchnia przekształconych działek to ha. W 2009 r. wydano do tej pory 4 decyzje dotyczące przekształcenia działek o łącznej powierzchni 0,4057 ha. 24

26 Rok Tabela. Gospodarka gruntami w latach (według stanu na dzień 20 listopada 2008 roku): Ilość SprzedaŜ działek Pow. w ha SprzedaŜ lokali komunalnych na rzecz najemców Ilość Pow. w m 2 Oddanie działek w wieczyste uŝytkowanie Ilość Pow. w ha Wykup działek do zasobów komunalnych Ilość Pow. w ha , , Razem , W 2007 r. i 2008 r. w ramach zadań inwestycyjnych w zakresie budownictwa mieszkaniowego nie została zrealizowana Ŝadna inwestycja. W zakresie zarządzania nieruchomościami nie nastąpiły Ŝadne zmiany. Administratorem jak i Zarządcą posiadanego mieszkaniowego zasobu komunalnego jest Międzygminne Towarzystwo Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach. W zakresie gospodarki mieszkaniowej w omawianym okresie nie nastąpiły Ŝadne istotne zmiany. Posiadany zasób mieszkaniowy nie został zwiększony poprzez nabycie nowych budynków, natomiast zmniejszenie zasobu nastąpiło w ramach sukcesywnej sprzedaŝy lokali mieszkalnych na rzecz dotychczasowych najemców. Ilość sprzedanych mieszkań na dzień r. obejmuje 145 lokali. Jedyna zmiana, jaka nastąpiła w zakresie funkcjonujących wspólnot mieszkaniowych, polega na zwiększeniu ich liczby, które obejmują obecnie 18 budynków. JeŜeli chodzi o funkcjonowanie na terenie Gminy Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego w lipcu 2008 r. na mocy Uchwały Nr XXIII/161/08 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim została wyraŝona zgoda na objęcie przez miasto Miasteczko Śląskie udziałów w podwyŝszonym kapitale zakładowym Międzygminnego 25

27 Towarzystwa Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach. W ślad za tym MTBS podjęło działania zmierzające do opracowania koncepcji architektoniczno-funkcjonalnej budowy zespołu mieszkaniowego przy ul. Białego w Miasteczku Śląskim. W najbliŝszej przyszłości problem ten będzie podlegać weryfikacji z uwagi na zdecydowane pogorszenie się warunków i zasad budownictwa mieszkaniowego w trybie przepisów ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Strukturę uŝytkowania gruntów w mieście Miasteczko Śląskie według rodzaju wykorzystania ilustruje poniŝsza tabela. Tabela. Struktura uŝytkowania gruntów w Miasteczku Śląskim (stan na r.) w tym grunty osób fizycznych % ogólnej pow. gruntów wg rodzaju Lp. Wyszczególnienie ha % ha % uŝytkowania Powierzchnia ogólna gruntów, , ,0 7,8 w tym: 1. UŜytki rolne razem, w tym: , ,0 44, grunty orna 517 7, ,0 62, sady 2 0,0 1 0,2 50, łąki trwałe 332 4, ,6 21, pastwiska trwałe 65 0,9 14 2,6 21, grunty rolne zabudowane 11 0,2 9 1,7 82, grunty pod stawami 4 0, grunty pod rowami 2 0, Grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione, w tym : ,0 19 9,6 0, lasy ,7 16 3,0 0, grunty zadrzewione i zakrzewione 18 0,3 3 0,6 16,6 3. Grunty zabudowane i zurbanizowane, w tym : 497 7, ,5 15, tereny mieszkaniowe 99 1, ,5 61, tereny przemysłowe 96 1,4 1 0,2 1, inne tereny zabudowane 3 0,0 1 0,2 33, zurb. tereny niezabudowane 4 0,0 1 0,2 25, t. rekreacyjno wypoczynkowe 117 1,7 6 1,1 5, tereny komunikacyjne, w tym : 175 2,6 6 1,1 3,4 drogi 113 1,7 4 0,7 - tereny kolejowe 28 0,4 2 0,4 - inne 34 0, uŝytki kopalne 2 0,0 1 0,2 50,0 4. Grunty pod wodami 9 0,1 1 0,2 11,1 5. NieuŜytki 37 0,5 14 2,6 37,8 6. Tereny róŝne 16 0, Na terenie Miasteczka Śląskiego w 2007 r. znajdowało się mieszkań o łącznej powierzchni uŝytkowej m 2. 26