LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTECZKA ŚLĄSKIEGO NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr /.../09 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 2009 r. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTECZKA ŚLĄSKIEGO NA LATA MARZEC, 2009 Opracowanie: Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. ul. Polska Poznań

2 SPIS TREŚCI I. Charakterystyka obecnej sytuacji w Miasteczku Śląskim 3 I.1. Zagospodarowanie przestrzenne 9 I.2. Gospodarka 47 I.3. Sfera społeczna 55 I.4. Tabela z podstawowymi danymi statystycznymi dotyczącymi ww. sektorów 78 I.5. Analiza SWOT 78 II. Nawiązanie do strategicznych dokumentów dotyczących rozwoju przestrzenno społeczno gospodarczego miasta i regionu 82 III. Założenia programu rewitalizacji 99 III.1. Okres programowania: III.2. Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru (wyznaczenie granic) i uzasadnienie 99 III.3. Podział na projekty i zadania inwestycyjne 111 III.4. Kryteria wyboru pilotażu i kolejność realizacji 186 III.5. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć 187 IV.Planowane działania w latach na obszarze rewitalizowanym 191 IV.1. Planowane działania przestrzenne (techniczno materialne) oraz plan działań gospodarczych i społecznych w latach V.Wytyczne w zakresie mieszkalnictwa 200 VI.Plan finansowy realizacji rewitalizacji na lata VII.System wdrażania 206 VIII.Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 211 VIII.1. System monitorowania programu rewitalizacji oraz sposoby jego oceny 211 VIII.2. System aktualizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji oraz sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi 213 VIII.3. Public Relations programu rewitalizacji 216 2

3 I. Charakterystyka obecnej sytuacji w Miasteczku Śląskim Miasteczko Śląskie jest miastem gminnym położonym w południowej Polsce, w środkowej części województwa Śląskiego, w powiecie tarnowskim. Obszar miasta ma powierzchnię 68 km², co stanowi ok.0,55 % powierzchni całkowitej województwa śląskiego oraz 11 % powierzchni powiatu tarnogórskiego Miasto znajduje się na obrzeżu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i graniczy: - od północy z miastem Kalety, - od wschodu z gminą Tworóg i miastem Tarnowskie Góry, - od południa z gminami: Świerklaniec i Ożarowice, - od zachodu z gminą Ożarowice i miastem Woźniki. W skład miasta wchodzą: 1. Miasteczko Śląskie, 2. Dzielnica Żyglin, 3. Dzielnica Żyglinek, 4. sołectwo Brynica, 5. sołectwo Bibiela. Miasteczko Śląskie jest położone w odległości ok.15 km od Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. Zasięg oddziaływania portu obejmuje obszar województw śląskiego, a także częściowo obszar województwa opolskiego i małopolskiego. Ponadto, miasto leży w pobliżu ważnych ośrodków przemysłowych takich jak Bytom (7 km), Gliwice (18 km) oraz Katowice (ok. 23 km). Przez miasto przebiega droga główna wojewódzka 908 i 912 oraz linia kolejowa relacji Chorzów - Lubliniec. Na terenie miasta znajduje się jeden z największych węzłów kolejowych w Europie i największa w Polsce stacja rozrządowa. 3

4 Mapa. Centrum Miasteczka Śląskiego Źródło: 4

5 Mapa. Miasteczko Śląskie w otoczeniu lokalnym i regionalnym Źródło: Urząd Miejski w Miasteczku Śląskim 5

6 Mapa. Miasteczko Śląskie na tle Powiatu Tarnogórskiego Źródło: Portal Jednostek Samorządu Terytorialnego Związku Powiatów Polskich, 6

7 Mapa. Powiat Tarnogórski na tle Województwa Śląskiego Źródło: 7

8 Mapa. Położenie Miasteczka Śląskiego na obszarze Polski Źródło: 8

9 I.1. Zagospodarowanie przestrzenne Granice stref ochrony konserwatorskiej oraz uwarunkowania ochrony środowiska 9

10 Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasteczko Śląskie 10

11 Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ochroną konserwatorską należy objąć: 1) zabytki nieruchome wpisane do rejestru i ich otoczenie, 2) inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, 3) parki kulturowe. Do zabytków nieruchomych, zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie zabytków, zalicza się w szczególności: krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, ruralistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, a zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie i inne zakłady przemysłowe, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamiętniające wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji. Do zabytków archeologicznych, zalicza się: pozostałości terenowe pradziejowego i historycznego osadnictwa, cmentarzyska i kurhany, relikty działalności gospodarczej, religijnej i artystycznej. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków Nr rejestru i data wpisu 485/ r. 605/ ZABYTKI NIERUCHOME WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW Określenie Adres Czas Opis obiektu zabytku powstania / określenie stylu Miasteczko Śl. Stare Miasto miasto w ramach historycznego założenia miejskiego (strefa B ) Zespół kościelny obejmujący : kościół parafialny pw. Miasteczko Śląskie /miasto/ XVII wiek drewniany z sobotami, Określenie granic ochrony prawnej brak określenia granic granice obejmują całość zespołu w ramach ogrodzenia 11

12 68/ / / / / Wniebowzięcia NMP, XVII w., drewniany z sobotami, dzwonnica XVII w., figura św. Jana Nepomucena, XVIII w. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP budynek mieszkalny budynek mieszkalny Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia NMP kaplica pw. Św. Marka dawny spichlerz dworski Miasteczko Śląskie /miasto/ Miasteczko Śl. ul. Sienkiewicza 11 Miasteczko Śl. ul. Świerczewskiego 1 XVII wiek XVIII wiek drewniana, XX wiek murowany / neogotycki XIX wiek drewniany z chlewem murowanym pod wspólnym dachem, tynkowany budynek wyburzono aktualnie prowadzone jest postępowanie mające na celu wykreślenie obiektu z rejestru XIX wiek drewniany budynek wyburzono aktualnie prowadzone jest postępowanie mające na celu wykreślenie obiektu z rejestru Żyglin XIX wiek murowany, częściowo tynkowany, z wieżą / neogotycki 655/ Żyglin ul. Św. Marka XVIII wiek murowana, tynkowana 647/66 Żyglinek XVIII wiek murowany, tynkowany Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasteczko Śląskie Inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków Gmina Miasteczko Śląskie nie posiada gminnej ewidencji zabytków. Na terenie Miasteczka Śląskiego znajduje się wiele obiektów nie wpisanych do rejestru zabytków, ale posiadających wartość historyczną i kulturową. 12

13 Park na terenie pogórniczym (ul. Rubina) Miasteczko Śląskie; Kolejka wąskotorowa Bytom Tarnowskie Góry Miasteczko Śląskie; Leśniczówka Miasteczko Śląskie ; Budynek dworca kolejowego w Miasteczku Śląskim; Ratusz, z dobudowaną po wojnie wieżą (Miasteczko Śląskie); Cmentarz żydowski (nieczynny, opuszczony) w Miasteczku Śląskim; Park przykościelny (Żyglin); Drewniany, piętrowy obiekt mieszkalny (w pobliżu spichlerza) o cechach dolnośląskich pensjonatów (Żyglinek); Zabudowa mieszkaniowa i usługowa (Kolonia Piła); Mieczysko Zameczek (budynek główny), piętrowy budynek drewniany w stylu dolnośląskich pensjonatów przedwojennych; Stara szkoła (ul. Starowiejska 8) Bibiela; Stara szkoła koło kościoła (ul. Łokietka 4) Brynica; Była kopalnia rud żelaza Bibiela ruiny obiektów kopalnianych (np. płuczki), ślady torowisk; Wysokie, z ciemnego drewna krzyże przydrożne z bardzo jasną i dużą figurą Ukrzyżowanego. Stoją one w miejscach uświęconych lokalna tradycją i stanowią swoiste wyznaczniki tożsamości miejsca. Krzyże zlokalizowane są przy ul. Św. Marka, ul. Stacyjnej i DW 908 (przy SUW Bibiela) w Żyglinie, ul. Cynkowej, ul. Dworcowej, ul. Rubinowej i ul. Tetmajera w Miasteczku Śląskim oraz w Bibieli przy ul. Starowiejskiej. Przydrożna kapliczka zlokalizowana przy ul. Wyciślika (Żyglinek), Park Rubina na obszarze, którego znajdują się (czynne pod koniec XIX i z początkiem XX wieku), resztki kopalni rudy żelaza Juliusz położonej na południe od miasta. Resztki wieży między Miasteczkiem a stacją kolejową - ślad dawnej kopalni Jasiowa Góra. Kopalnia odbudowywała pokłady rudy żelaza do głębokości 70 m. W 1913 r. została zalana wodą. 13

14 Kopalnia Bibiela częściowo udostępniona turystycznie, w latach 80. XIX w. natrafiono tu na bardzo bogate pokłady rud żelaznych i srebronośnych kruszców ołowiu, a w 1889 r. zainstalowano tu wielką kopalnię odbudowującą jedno z bogatszych pól rudy w Europie. Obecnie w miejscu dawnego centrum górniczego jest szereg jeziorek i stawów (np. Morskie Oko ) położonych wśród lasów. W dwóch mniejszych stawkach znajdują się zatopione maszyny w szybach głębokości 80 m. Na wschodnim krańcu stawów widoczne ruiny płuczkarni, elektrowni, zwały rud, z których do dzisiaj wydobywają się gazy związków siarki. Barokowy obraz Matki Boskiej Bolesnej umieszczony w ołtarzu głównym kościoła parafialnego w Miasteczku Śląskim, a pochodzący z drewnianego kościoła p.w. Wniebowzięcia NMP z 1666 roku. Obiekty zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej realizowanej przed 1918 rokiem oraz w latach , z których część prezentuje walory dawniejszego budownictwa. Wybrane obiekty zabytkowe powstałe przed 1918 r.: 1. Miasteczko Śląskie - Cynkowa 1 - Czarnieckiego 3, 4, 5, 6,14, 16 - Dudy 1, 2, 14 - Dworcowa 1, 3, 11, 31, Fredry 3, 6 - Modrzewskiego 6 - Gałczyńskiego 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 18, 30 - Gierzyna 8, 12 - Gwiaździsta 2 - Rynek 3, 4, 6, 7, 9, 10, 16, 17 - Plac Jagiełły 5 - Matejki 1, 5, 12 - Niepodległości 14 - Orkana 1, 2 - Przerwy Tetmajera 2, 21, 23 - Rubinowa 3, 4, 9 - Rycerska 5, 6, 7 - Woźnicka 1, 7, 12, 21, 24, 25, 33, 35 - Wybickiego 5, 9, 11 - Żołnierska 4, 5 2. Żyglin - Harcerska 3, 4 - Rolna 3 - Sokoła 6, 14 14

15 - Stacyjna 2, 28 - Szyndros 1, 3 - Śląska 2, 25, 31, 36 - Św. Marka 16, 21, 23, Żyglinek - Imielów 1 - Karpacka 13, 14 - Śląska 140, Wyciślika 17, 19,25, 26, 27, 32, 39, 42, 48, 54, 58, Brynica - Łokietka 4 (dawna szkoła) 5. Bibiela - Starowiejska 1, 2, 5A, 8 (dawna szkoła) Wybrane obiekty zabytkowe powstałe w latach : 1. Miasteczko Śląskie -Cynkowa 7 - Dudy 6, 12, 15, 21 - Dworcowa 6, 15, 25, 48, 79 - Dębina 1 (d. willa Rubina) - Modrzewskiego 1, 12, 31 - Gałczyńskiego 13, 15, 34 - Gwiaździsta 1 - Rynek 1, 2, 5, 14 - Plac Jagiełły 4 - Konopnickiej 1, 2 - Leśna 3, 5, 7 - Niepodległości 21 - Norwida 84 - Pindora 3 - Przerwy Tetmajera 12, 14, 19, 27 - Rubinowa 6, 7, 10 - Rycerska 3 - Woźnicka 2, 4, 9, 20 - Wspólna 1, 5, 7, 11, 13, 14, Żyglin - Brynicka 13 - Rolna 6 - Sokoła 3, 8 - Stacyjna 24, 26, 32 - Śląska 28, 44, 46, 54, 56 - Św. Marka 7, 20, 30, Żyglinek - Karpacka 12 - Przygodna 3 - Stwosza 2, 4 15

16 - Śląska 133, 136, Wyciślika 3, 7, 9, 41, 43, 44, Brynica - Borowa 53, 58. Wiele zabytków nieruchomych znajdujących się na obszarze Miasteczka Śląskiego jest w złym stanie technicznym i charakteryzuje się niskimi standardami budowlanymi. Cmentarze - cmentarz w Miasteczku Śląskim; - cmentarz w Żyglinie; - cmentarz żydowski w Miasteczku Śląskim; Miejsca pamięci narodowej - Pomniki w Miasteczku Śląskim; 1000-lecia Państwa Polskiego, 400-lecia Miasteczka i 40-lecia III Powstania Śląskiego w miejscu egzekucji 5 powstańców w dniu 25 sierpnia 1919 r. ku czci poległych i zamordowanych obrońców Ojczyzny; - Pomnik w Żyglinie, dla uczczenia powstańców śląskich i ofiar faszyzmu. Zabytki archeologiczne Na terenie Miasteczka Śląskiego zlokalizowane jest tylko jedno stanowisko archeologiczne, w rejonie nowego cmentarza przy ul. Dworcowej wyrobisko pogórnicze nowożytne. Obszary i obiekty przyrodnicze objęte ochroną lub nieobjęte, ale o istotnych walorach przyrodniczych W obrębie granic Miasteczka Śląskiego występują następujące formy ochrony przyrody: 16

17 - ochrona gatunkowa roślin i zwierząt obejmująca ogólnie 22 gatunki roślin (ochrona ścisła, częściowa i rośliny rzadkie uznane za zagrożone w regionie), oraz 83 gatunki zwierząt; - pomniki przyrody wpisane do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody. Tabela. Pomniki przyrody na terenie Miasteczka Śląskiego, wpisane do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Lp. Nr Rejestru Lokalizacja obiektu Nazwa gatunku drzewa/obiektu WKP 1 22 Bibiela ul. Starowiejska 1 Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 2 23 Bibiela ul. Starowiejska 1 Grupa 3 drzew Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 3 24 Bibiela ul. Starowiejska 1 Aleja (9 drzew) Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) Proponowane pomniki przyrody na terenie Gminy Miasteczko Śląskie według Podstawowego opracowania ekofizjograficznego z grudnia 2007 r. L.p. Lokalizacja obiektu Nazwa gatunku Obwód (w cm) 1 Bibiela, ul. Starowiejska 1 Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) Żyglinek koło leśniczówki Długosz królewski (Osmunda regalis L.) Szyndras stanowisko 3 Pasieki Brzoza brodawkowata (Betula pendula ±200 Roth) grupa 5 drzew 4 Bibiela, Pańskie Pola Brzoza brodawkowata (Betula pendula 265 Roth) 5 Bibiela, Pańskie Pola Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris L.) Bibiela, Pańskie Pola Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) Bibiela, Pańskie Pola Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) 310 Bibiela, Mieczysko, koło budynku 8 dawnego nadleśnictwa 9 Żyglinek, Imielów Dąb czerwony (Quercus rubra L.) ±300 grupa 5 drzew Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) ±300 grupa 3 drzew 17

18 Miasteczko Śląskie park kościelny, Miasteczko Śląskie park kościelny, Miasteczko Śląskie park kościelny, Miasteczko Śląskie park kościelny, Miasteczko Śląskie ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej Miasteczko Śląskie park przy ul. Rubinowej Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie ul. Dębina Miasteczko Śląskie cmentarz, ul. Norwida Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) 341 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 268 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 244 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 265 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) 280 Brzoza brodawkowata (Betula pendula 180 Roth) Olsza czarna 248 (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.) Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach Lipa drobnolistna 303 (Tilia cordata Mill.) Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus 304 hippocastanum L.) Grab pospolity (Carpinus betulus L.) 190 Grab pospolity (Carpinus betulus L.) 214 Klon zwyczajny (Acer platanoides L.) 233 Klon zwyczajny 237 (Acer platanoides L.) Buk pospolity (Fagus sylvatica 278 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) okaz o dwóch pniach Klon zwyczajny 244 (Acer platanoides L.) 18

19 Na obszarze Miasteczka Śląskiego występuje szereg obszarów bardzo wartościowych ze względu na bioróżnorodność i naturalnie ukształtowaną roślinność, miejsca rozrodu i zimowania wielu gatunków chronionych i rzadkich rodzimej fauny, oraz inne walory przyrodnicze, a także krajobrazowe. Tabela. Cenne obszary i obiekty przyrody występujące na terenie Miasteczka Śląskiego L.p. Nazwa obiektu Forma ochrony Lokalizacja Uwagi Zbiorowiska borowe oraz zbiorowiska roślin wodnych w z udziałem rzadkich 1 Pasieki elementów flory i fauny na Zespół terenie o atrakcyjnej przyrodniczokrajobrazowy Żyglinek krajobrazowo rzeźbie, powstałej w wyniku dawnej działalności górniczej (b. Kopalnia Bibiela z otoczeniem). 2 Staw Żyglinek Zbiornik wodny pochodzenia antropogenicznego, Użytek z naturalnym układem Żyglinek ekologiczny roślinności, z bogatą fauną płazów. Znaczenie dydaktyczne. 3 Gierzyna Kompleks oligotroficznych, naturalnych zbiorników wchodzi wiele rzadkich gatunków roślin Użytek Miasteczko wodnych wraz z otaczającą ekologiczny Śląskie roślinnością, w skład której Odcinek doliny Brynicy, gdzie 4 Zespół koryto rzeki zbliżone jest do Świerklaniecki Z-PK przyrodniczokrajobrazowy zbiorowisk roślinnych wraz z Brynica naturalnego; zróżnicowanie (fragment) bogatą fauną i florą. 19

20 Ponadto : 1) Lasy Lublinieckie (w tym : północna i zachodnia część gminy) zaliczane są do sieci ekologicznej ECONET Polska. Jest to korytarz ekologiczny Małej Panwi 51 k (rangi krajowej) umożliwiający rozprzestrzenianie się gatunków pomiędzy obszarami węzłowymi (powiązanie Lasów Stobrawskich i Lublinieckich poprzez lasy nad Czarną Przemszą z Wyżyną Krakowsko Częstochowską). 2) Według systemu CORINE Lasy Lublinieckie są ostoją przyrody o znaczeniu europejskim. Powyższe formy ochrony dziedzictwa przyrody uwzględnione są w planie zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego (uchwała Nr II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 21 czerwca 2004 r.). 3) Lasy Nadleśnictwa Świerklaniec obejmującego tereny Miasteczka Śląskiego są lasami ochronnymi na mocy zarządzenia nr 198 Ministra Ochrony Środowiska Naturalnego i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1994 r. 4) W lasach Nadleśnictwa Świerklaniec na pograniczu gminy Miasteczko Śląskie z gminą Kalety został wydzielony obszar ochrony strefowej unikalnego stanowiska cietrzewia (na mocy zarządzenia Nr 59/97 Wojewody Katowickiego z dnia r.). Ochronie podlega również ujęcie wody Bibiela oraz ujęcie wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie Dla ujęcia Bibiela ustanowiono, decyzją Nr SR-I-6814/3/33/2000 Wojewody Śląskiego z dnia 28 września 2000r., strefę ochronną, która dzieli się na: bezpośrednią, obejmującą tereny wokół poszczególnych studni wchodzących w skład ujęcia, pośrednią wewnętrzną i zewnętrzną obejmującą swym zasięgiem teren w granicach gminy miejskiej Miasteczko Śląskie o powierzchni 31,9 km² oraz gminy Świerklaniec (0,9 km²) i gminy Ożarowice (5,1 km²). Na terenie strefy ochrony pośredniej wprowadzono zakaz lokalizowania inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska wód podziemnych oraz mogących pogorszyć stan środowiska wód podziemnych. Ujęcie wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie zlokalizowane jest w obszarze leśnym rozciągającym się na północ od terenu huty. Ujęcie posiada pozwolenie wodnoprawne wydane w przez Urząd Wojewódzki w Katowicach Wydział 20

21 Ekologii z dnia 27 maja 1993 r. na pobór m3/dobę. Ujęcie składa się z pięciu otworów, z czego pracują trzy. Dla w/w ujęcia ustanowiono, decyzją Wojewody Katowickiego z dnia 31 grudnia 1997r. Nr Oś-I-7211/290/97, strefę ochronną bezpośrednią obejmującą teren wokół poszczególnych studni oraz strefę pośrednią zewnętrzną obejmującą teren gdzie czas pionowego przesiąkania jest mniejszy niż 25 lat. Na terenie tej strefy obowiązują następujące zakazy: - wprowadzania ścieków do ziemi i wód powierzchniowych, - rolniczego wykorzystania ścieków, - przechowywania i składowania odpadów promieniotwórczych, toksycznych i środków chemicznych, - lokalizowania składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych, - lokalizowania nowych zakładów, których produkcja, stosowane surowce i odpady stanowiłyby szczególne zagrożenie dla wód podziemnych, - lokalizowania nowych ujęć wód podziemnych, - zmiany przeznaczenia gruntów leśnych. Miasteczko Śląskie jest najbardziej lesistą gminą w województwie śląskim. Aż 78% jej powierzchni pokrywają lasy (5.290 ha). Powierzchnia gruntów pozostających w administracji Lasów Państwowych wynosi ha (stan r.) Tylko około 19 ha stanowią fragmenty lasów i zadrzewień prywatnych i komunalnych. Zgodnie z art. 15 ustawy o lasach oraz zarządzeniem nr 198 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1994 r. lasy nadleśnictwa Świerklaniec zostały uznane za lasy ochronne. Według operatów urządzeniowych dla lasów Nadleśnictwa Świerklaniec z roku 1993 i 2003 dominują tutaj siedliska borowe mieszane (ponad 60%) i lasów mieszanych (około 24%) z dominacją wilgotnych na powierzchni około 37%. Szczególnie mały jest udział siedlisk łęgowych i olsowych występujących tylko lokalnie w obniżeniach terenu ze stagnującą wodą i w dolinach cieków. Drzewostan składa się głównie z sosny (ponad 80%). Inne, jak brzoza (8,2%), dąb (4,7%), czy świerk, olcha, topola, osika i modrzew stanowią tylko domieszkę. Lasy nadleśnictwa są w większości wyraźnie zdegradowane, o czym świadczy charakter runa z dominującymi : trzcinnikami, turzycą drżączkowatą, maliną, różnymi gatunkami jeżyn. 21

22 Około 81% powierzchni lasów Miasteczka Śląskiego objętych jest II strefą uszkodzeń przemysłowych (4382 ha), 17% - III strefą (935 ha). Największe uszkodzenia do unicestwienia lasu włącznie (IV strefa śmierci; 102 ha 2%)), miały miejsce po północno wschodniej stronie Huty Cynku. Na skutek radykalnego obniżenia emisji pyłu, SO 2 i NO x w latach nastąpiła lekka poprawa stanu pozwalająca na ponowne wprowadzanie zalesień (zadrzewień) w terenach o najbardziej skażonych glebach. Przykładem negatywnego oddziaływania huty może być staw Żyglinek w otoczeniu straszących kikutami umarłych drzew. Bardzo negatywnie na stan lasów i obiektów przyrodniczych, których utrzymanie walorów warunkuje woda, wpływa pogłębiający się lej depresji od ujęć wody Bibiela i Huty Cynku. Świadczy o tym coraz niższy poziom wody w w/w stawie, jak i w stawkach w rejonie Pasieki, całkowicie sucha część rowów melioracyjnych na łąkach i w lasach, śladowy przepływ wody w starym korycie rzeki Brynicy (granica opracowania). Osłabione drzewostany atakują szkodniki (coraz bardziej masowe wypadanie dębów, np. w rejonie węzła szlaków przy ruinach obiektów b. kopalni Bibiela ), a w młodnikach wielkie szkody powoduje zgryzanie sadzonek przez zwierzęta jeleniowate. W mniejszym stopniu na stan lasów w rejonie Miasteczka Śląskiego ma wpływ turystyka, a raczej niekontrolowana penetracja lasów w celach zbieractwa grzybów i jagód. Stopień urządzenia lasów dla turystyki ogranicza się do kilku szlaków pieszych i rowerowych bez żadnego zaplecza (np. prostych urządzeń biwakowych w formie drewnianych wiat, stołów, ław, koszy na śmieci, a na wlotach w ciekawsze turystycznie rejony brak zielonych parkingów i pól biwakowych). Lasy Nadleśnictwa Świerklaniec objęte są I kategorią zagrożenia pożarowego z uwagi na strukturę drzewostanów i runa leśnego. Dość liczne urządzenia komunikacyjne sprzyjają zarówno zaprószeniu ognia jak i synantropizacji obszarów leśnych. Te same urządzenia są barierami dla zwierzyny (przerywane szlaki wędrówek) oraz bezpośrednim zagrożeniem dla zwierząt i ludzi (wypadki na drogach z udziałem zwierząt). Lasy Miasteczka Śląskiego położone w obrębie jednego z największych kompleksów w południowej części kraju, mają udział w kształtowaniu warunków klimatycznych, utrzymaniu różnorodności biologicznej i powiązań ekologicznych o krajowym znaczeniu. Te cechy stanowią istotę dziedzictwa przyrodniczego Europy, którego nie 22

23 wolno nam zubożyć (europejska sieć ekologiczna ECONET i system CORINE). Równocześnie obszary te spełniają funkcje ekonomiczne i społeczne, których rozwój nie może być konfliktowy z podstawowymi funkcjami tych lasów. Własność gruntów i budynków Poniższa tabela przedstawia wykaz gruntów wraz z powierzchniami w Miasteczku Śląskim według stanu na dzień roku. L.p. 1. Tabela. Wykaz gruntów w Gminie Miasteczko Śląskie Powierzchnia Rodzaj gruntów gruntów w ha Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów 5719 przekazanych w użytkowanie wieczyste w tym: grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej 2 Skarbu Państwa grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego 5448 Lasy Państwowe. grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości Skarbu 173 Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd pozostałe grunty Skarbu Państwa 96 Grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste w tym: grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym osób 8 fizycznych grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym osób 1 prawnych grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym 295 pozostałych osób Grunty gmin i związków międzygminnych z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie w tym: grunty wchodzące w skład gminnego zasobu 156 nieruchomości z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd pozostałe grunty 1 Grunty gmin i związków międzygminnych przekazanych w 8 4 użytkowanie wieczyste w tym: osobom fizycznym 6 osobom prawnym 2 Grunty osób fizycznych w tym: grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw 149 rolnych grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład 381 gospodarstw rolnych 6. Grunty kościołów i związków wyznaniowych 8 7. Grunty będące przedmiotem własności i władania innych osób niż wymienione powyżej 39 23

24 Razem powierzchnia ewidencyjna wszystkich gruntów wynosi ha, w tym: 1. użytki rolne 931 ha; 2. grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 5276 ha; 3. grunty zabudowane i zurbanizowane 496 ha; 4. grunty pod wodami 9 ha; 5. nieużytki 37 ha; 6. tereny różne 16 ha. W roku 2007 i 2008 nie dokonano komunalizacji żadnych działek. W chwili obecnej podjęte są działania mające na celu skomunalizowanie 5 działek (między innymi działki, na których znajduje się boisko sportowe przy ul. Dworcowej, działki na których zlokalizowany jest zespół szkolno przedszkolny przy ul. Harcerskiej). W roku 2008 została zmieniona uchwała dotycząca zasad nabycia, zbycia oraz dzierżawy i najmu nieruchomości będących w zasobie gminy Miasteczko Śląskie. Zmianie uległy także zasady dotyczące określania stawek czynszu za dzierżawione nieruchomości. W chwili obecnej stawki takie określa Burmistrz Miasta, a nie jak poprzednio Rada Miejska. Do chwili obecnej wydano 7 decyzji przekształcających prawo użytkowania wieczystego w prawo własności, które stanowią podstawę wpisu w księdze wieczystej. Wszystkie decyzje wydano z zastosowaniem 90 % bonifikaty. Łączna powierzchnia przekształconych działek to ha. Rok Tabela. Gospodarka gruntami w latach (według stanu na dzień 20 listopada 2008 roku): Ilość Sprzedaż działek Pow. w ha Sprzedaż lokali komunalnych na rzecz najemców Ilość Pow. w m 2 Oddanie działek w wieczyste użytkowanie Ilość Pow. w ha Wykup działek do zasobów komunalnych Ilość Pow. w ha , ,

25 Razem , W 2007 r. i 2008 r. w ramach zadań inwestycyjnych w zakresie budownictwa mieszkaniowego nie została zrealizowana żadna inwestycja. W zakresie zarządzania nieruchomościami nie nastąpiły żadne zmiany. Administratorem jak i Zarządcą posiadanego zasobu komunalnego jest Międzygminne Towarzystwo Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach. W zakresie gospodarki mieszkaniowej w omawianym okresie nie nastąpiły żadne istotne zmiany. Posiadany zasób mieszkaniowy nie został zwiększony poprzez nabycie nowych budynków, natomiast zmniejszenie zasobu nastąpiło w ramach sukcesywnej sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz dotychczasowych najemców. Ilość sprzedanych mieszkań na dzień r. obejmuje 145 lokali. Jedyna zmiana, jaka nastąpiła w zakresie funkcjonujących wspólnot mieszkaniowych, polega na zwiększeniu ich liczby, które obejmują obecnie 18 budynków. Jeżeli chodzi o funkcjonowanie na terenie Gminy Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego w lipcu 2008 r. na mocy Uchwały Nr XXIII/161/08 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim została wyrażona zgoda na objęcie przez miasto Miasteczko Śląskie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym Międzygminnego Towarzystwa Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. w Tarnowskich Górach. W ślad za tym MTBS podjęło działania zmierzające do opracowania koncepcji architektoniczno-funkcjonalnej budowy zespołu mieszkaniowego przy ul. Białego w Miasteczku Śląskim. Strukturę użytkowania gruntów w mieście Miasteczko Śląskie według rodzaju wykorzystania ilustruje poniższa tabela. 25

26 Tabela. Struktura użytkowania gruntów w Miasteczku Śląskim (stan na r.) w tym grunty osób fizycznych % ogólnej pow. gruntów wg rodzaju Lp. Wyszczególnienie ha % ha % użytkowania Powierzchnia ogólna gruntów, , ,0 7,8 w tym: 1. Użytki rolne razem, w tym: , ,0 44, grunty orna 517 7, ,0 62, sady 2 0,0 1 0,2 50, łąki trwałe 332 4, ,6 21, pastwiska trwałe 65 0,9 14 2,6 21, grunty rolne zabudowane 11 0,2 9 1,7 82, grunty pod stawami 4 0, grunty pod rowami 2 0, Grunty leśne, zadrzewione i zakrzewione, w tym : ,0 19 9,6 0, lasy ,7 16 3,0 0, grunty zadrzewione i zakrzewione 18 0,3 3 0,6 16,6 3. Grunty zabudowane i zurbanizowane, w tym : 497 7, ,5 15, tereny mieszkaniowe 99 1, ,5 61, tereny przemysłowe 96 1,4 1 0,2 1, inne tereny zabudowane 3 0,0 1 0,2 33, zurb. tereny niezabudowane 4 0,0 1 0,2 25, t. rekreacyjno wypoczynkowe 117 1,7 6 1,1 5, tereny komunikacyjne, w tym : 175 2,6 6 1,1 3,4 drogi 113 1,7 4 0,7 - tereny kolejowe 28 0,4 2 0,4 - inne 34 0, użytki kopalne 2 0,0 1 0,2 50,0 4. Grunty pod wodami 9 0,1 1 0,2 11,1 5. Nieużytki 37 0,5 14 2,6 37,8 6. Tereny różne 16 0, Na terenie Miasteczka Śląskiego w 2007 r. znajdowało się mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej m 2. Tabela. Własność budynków na terenie Miasteczka Śląskiego Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań (m²) Zasoby gminy (komunalne) Zasoby spółdzielni mieszkaniowych Zasoby zakładów pracy Zasoby osób fizycznych Zasoby pozostałych

27 podmiotów RAZEM Źródło: Dane GUS za 2007 r. Ze względu na wysoki odsetek mieszkań o niskim standardzie, tkanka mieszkaniowa na obszarze miasta wymaga remontów. Problem stanowią ograniczone w tym zakresie fundusze. Największa część istniejących zasobów mieszkaniowych w Miasteczku Śląskim należy do osób fizycznych (1 722 mieszkań), natomiast najmniejsza część zasobów stanowią zasoby pozostałych podmiotów 3 mieszkania. Infrastruktura techniczna i społeczna Infrastruktura komunikacyjna Podstawowy układ drogowo uliczny miasta tworzy sieć dróg, w układzie funkcjonalnym podzielona na kategorie: - drogi wojewódzkie, - drogi powiatowe, - drogi gminne. Zarządcami poszczególnych dróg są odpowiednio: - Marszałek Województwa Śląskiego, - Starosta Powiatowy w Tarnowskich Górach, - Burmistrz Miasta Miasteczko Śląskie. Przez miasto prowadzą dwie drogi wojewódzkie: Nr 908 relacji Częstochowa Tarnowskie Góry; długość odcinka w mieście 5,75 km; droga jednojezdniowa o dwóch pasach ruchu w dobrym stanie technicznym; klasa drogi G (droga główna), Nr 912 relacji Miasteczko Śl. (Tarnowskie Góry) Świerklaniec, długość odcinka w mieście 2,60 km; droga jednojezdniowa o dwóch pasach ruchu w dobrym stanie technicznym; klasa drogi G (droga główna). Układ dróg powiatowych tworzą: 27

28 Nr prowadzona ul. Dworcową, Nr prowadzona ulicami: Imielów, Łokietka i Borową, Nr prowadzona ul. Łokietka (od skrzyżowania z ul. Imielów) i ul. Starowiejską. Powyższy układ dróg wojewódzkich i powiatowych uzupełnia sieć ulic zaliczona do kategorii dróg gminnych. Do podstawowego układu drogowo - ulicznego miasta zaliczono następujące ulice: droga do Huty Cynku (łącząca ul. Woźnicką i ul. Gajową), Dworzec, Norwida, Pindora, Srebrna, Dudy, Rubinowa, Św. Marka, Wyciślika, Karpacka, Stacyjna, Leśna, Kolejowa. Pozostałe ulice są to ulice dojazdowe, zapewniające bezpośrednią dostępność terenów zainwestowania miejskiego (głównie tereny zabudowy mieszkaniowej). Łączna długość podstawowego układu drogowo ulicznego miasta to 35,55 km, z czego: - 8,35 km drogi wojewódzkie, - 15,0 km drogi powiatowe, - 12,2 km drogi gminne. Łączna długość dróg gminnych wynosi 36,3 km, a więc łączna długość sieci drogowo ulicznej miasta 59,65 km. Wskaźnik gęstości sieci drogowej wynosi 0,88 km / km 2, co plasuje Miasteczko Śląskie w grupie miast o najniższym w województwie wskaźniku gęstości sieci drogowo ulicznej. Drogowe powiązania zewnętrze, na kierunku Tarnowskie Góry (Aglomeracja Katowicka), Piekary Śl. (Bytom) oraz Częstochowa zapewnione są przez drogi 28

29 wojewódzkie, natomiast wewnętrzne, pomiędzy poszczególnymi dzielnicami układem dróg powiatowych i gminnych. W powiązaniach wewnętrznych jedynie Żyglin i Miasteczko Śląskie dysponują drogami alternatywnymi (Woźnicka Wyciślika i Rubinowa Św. Marka). Wzajemne powiązania Brynicy, Bibieli i Żyglina realizowane są wyłącznie poprzez pojedyncze ciągi, brak jest dróg alternatywnych (stan techniczny ul. Brynickiej nie pozwala na swobodne korzystanie z niej). Ogólny stan dróg na terenie Miasteczka Śląskiego należy ocenić jako dostateczny, ale wiele z nich wymaga przebudowy ze względu na zły stan techniczny. Transport publiczny i kolejowy Przez Miasteczko Śląskie przebiega dwu- / trzytorowa zelektryfikowana magistrala kolejowa Nr 131 Katowice Tarnowskie Góry Tczew (Porty), prowadząca ruch pasażerski i towarowy, zaliczana do europejskiej sieci E, linii głównych o międzynarodowym znaczeniu (CE 65). Część stacji węzłowej Tarnowskie Góry zlokalizowanej na ww. linii kolejowej znajduje się w granicach Miasteczka Śląskiego. W Miasteczku Śląskim zlokalizowana jest na tej linii stacja kolejowa, w chwili obecnej o marginalnym znaczeniu w ruchu pasażerskim. Z Bytomia prowadzona jest linia kolei wąskotorowej (jednotorowa, niezelektryfikowana), w okresie letnim obsługująca ruch turystyczny (3 pociągi dziennie). Stacja końcowa, bez zaplecza socjalnego, zlokalizowana jest w Miasteczku Śląskim, przy ul. Gałczyńskiego. Do lat osiemdziesiątych XX w. funkcjonowała jeszcze trzeciorzędna linia kolejowa Miasteczko Śląskie Zawiercie. W chwili obecnej, na odcinku Miasteczko Śląskie - Mierzęcice została zlikwidowana, a torowisko i obiekty kolejowe rozebrane. System pasażerskiej komunikacji publicznej oparty jest o funkcjonujące praktycznie niezależnie podsystemy: pasażerskich przewozów kolejowych (o marginalnym znaczeniu) i podsystem autobusowy. Kolej zapewnia powiązania regionalne z następującymi miastami: Herby Stare (2), Katowice (12), Kluczbork (8),Krzepice (2), Lubliniec (5), Tarnowskie Góry (8), Wieluń Dąbrowa (4) oraz w ruchu międzyregionalnym z Inowrocławiem (1). 29

30 Znaczenie komunikacji kolejowej w obsłudze pasażerskich powiązań regionalnych jest niewielkie. Jedną z przyczyn takiego stanu jest ograniczona dostępność stacji kolejowej. W strefie 15 minutowego dojścia pieszego znajduje się jedynie zachodnia część Miasteczka Śląskiego ( do ul. Sztolniowej), natomiast całe Miasteczko Śląskie obejmuje dopiero izochrona dojścia pieszego o wartości 30 minut. Stacja kolejowa PKP jest poza zasięgiem obsługi komunikacji autobusowej, stąd też jej dostępność dla mieszkańców Żyglina, Żyglinka, Bibieli i Brynicy jest w znacznym stopniu ograniczona, a dla osób nie posiadających samochodu osobowego praktycznie żadna. Podsystem autobusowy działa w oparciu o komunikację autobusową PKS oraz komunikację miejską organizowaną przez Międzygminny Związek Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach, którego członkiem jest Miasteczko Śląskie. Sieć linii autobusowych pasażerskiej komunikacji publicznej, której organizatorem jest Międzygminny Związek Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach, dostępna jest poprzez 13 przystanków: Miasteczko Śląskie 5 przystanków, Żyglin 1 przystanek, Żyglinek 2 przystanki, Brynica 1 przystanek i Bibiela 4 przystanki. Przystanki końcowe (początkowe) to: Miasteczko Śląskie Osiedle, Miasteczko Śląskie Huta, Żyglin Kościół, Bibiela Pętla. Miasto obsługuje 5 linii autobusowych, zapewniających powiązania międzydzielnicowe oraz zewnętrzne z Tarnowskimi Górami. Długość tras autobusowej komunikacji pasażerskiej to około 15,3 km. Przestrzenny rozkład tras i przystanków autobusowych uznać należy za wystarczający dla zapewnienia podstawowej obsługi potoków. Podstawowym jednak mankamentem jest zbyt mała częstotliwość kursowania oraz niedostosowanie rodzaju i wielkości taboru do potrzeb. Dla obsługi występujących na terenie Miasteczka Śląskiego potoków pasażerskich (poza godzinami dojazdów do szkół lub do pracy) wymagany jest tabor niskopojemny (do 20 osób), którego eksploatacja jest zdecydowanie tańsza niż aktualnie eksploatowanych dużych jednostek. Niższe koszty jednostkowe pozwoliłyby, w ramach tych samych kwot, na zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów, zwłaszcza na relacjach międzydzielnicowych w godzinach pozaszczytowych dla obsługi podróży fakultatywnych. 30

31 Komunikacja autobusowa PKS zapewnia powiązania regionalne oraz w ograniczonym zakresie międzyregionalne. Dostępność do tej komunikacji zapewniona jest poprzez 5 przystanków, zlokalizowanych na DW 908: Miasteczko Śl., Miasteczko Śl. I, Miasteczko Śl. Huta Cynku, Żyglinek i Bibiela. W powiązaniach lokalnych i regionalnych największa ilość połączeń występuje w relacjach do: Częstochowy - 16 kursów, Lublińca 7 kursów, Tarnowskich Gór 21 kursów, Bytomia 9 kursów, Woźnik 5 kursów, Zapewnione są również bezpośrednie powiązania z: Katowicami - 2 kursy, Gliwicami 2 kursy, Rybnikiem 2 kursy, Myszkowem 2 kursy, Jastrzębiem Z. 1 kurs, Pajęcznem 1 kurs, Sieradzem 1 kurs Zakopanem 1 kurs. Ofertę komunikacji autobusowej PKS uznać należy za wystarczającą dla obsługi potencjalnych podróży. Jednak istotnym mankamentem jest fakt, że komunikacja ta praktycznie dostępna jest jedynie dla mieszkańców Miasteczka Śląskiego i Żyglinka. Poza jej zasięgiem znajdują się mieszkańcy Żyglina, Brynicy i Bibieli. Gospodarka wodno ściekowa Miasteczko Śląskie zaopatrywane jest w wodę z ujęcia wody podziemnej Bibiela, eksploatowanego przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów (GPW) w Katowicach, oraz zakładowego ujęcia wody podziemnej Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Zaopatrzenie mieszkańców gminy w wodę następuje w 22% z GPW Katowice (z ujęcia Bibiela ) i w 78% z ujęcia Huty Cynku Miasteczko Śląskie. Ujęcie 31

32 stanowi źródło zaopatrzenia Huty Cynku w wodę przeznaczoną do celów przemysłowych, sanitarnych i konsumpcyjnych. Woda dostarczana jest na terenie gminy do 100 % mieszkańców, poprzez system sieci wodociągowej o długości ok. 27,2 km, w tym przyłączy domowych 8,6 km. Zużycie wody w skali roku wynosi ok m³. W ostatnich latach obserwuje się tendencję do zmniejszania zużycia wody przez odbiorców, w związku z tym spada sprzedaż wody dla odbiorców indywidualnych i przemysłowych (średnio 6% rocznie). Straty wody w sieci na terenie gminy wynoszą 20-21%, co w odniesieniu do poziomu strat w województwie kształtujących się na poziomie 30-40% ocenia się jako nieduże, zwłaszcza biorąc pod uwagę znaczną długość sieci przy małej intensywności zabudowy. Świadczy to o prawidłowo prowadzonej eksploatacji i właściwej polityce modernizacyjnej. Modernizacja sieci wodociągowych o największej awaryjności wymaga stopniowej ich wymiany, z uwzględnieniem stosowania trwałych materiałów. W pierwszej kolejności prowadzona jest wymiana najbardziej awaryjnych sieci oraz takich, gdzie z uwagi na małą średnicę występowały okresowe braki wody lub spadki ciśnienia. W systemie sieci wodociągowych na terenie gminy występuje jeszcze około 2 km sieci wykonanych z azbestocementu, które są bardzo awaryjne. Remontu wymaga również armatura wodociągowa (zasuwy, hydranty) z uwagi na ich zły stan techniczny. Istniejąca sieć kanalizacji sanitarnej nie obejmuje swoim zasięgiem wszystkich terenów zainwestowanych Miasteczka Śląskiego. Na terenie miasta funkcjonuje obecnie około 37,3 km kanalizacji sanitarnej, 3,5 km kanalizacji ogólnospławnej oraz 9,74 km kanalizacji deszczowej (na osiedlu Miasteczko Śląskie ). W około 90 % sieć kanalizacyjna jest własnością gminy. Pozostała część należy do Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach. Całość sieci kanalizacyjnej wraz z oczyszczalnią ścieków eksploatuje PWiK Sp. z o.o. Szacuje się, że dostęp do sieci kanalizacji sanitarnej posiada około 86% mieszkańców miasta. Ścieki od pozostałych 14% mieszkańców gromadzone są w przydomowych zbiornikach bezodpływowych, skąd są okresowo wywożone na oczyszczalnię Miasteczko Śląskie. Brak kanalizacji występuje obecnie w sołectwie Bibiela, Brynica i w Żyglinku. 32

33 W systemie kanalizacji sanitarnej funkcjonują 4 przepompownie ścieków; przepompownia P3 w Miasteczku Śl. - Gierzyna, przepompownia P2 w Miasteczku Śl. ul. Modrzewskiego, przepompownia P6 Paprotna wraz z pompownią próżniowo-tłoczną w Żyglinie, przepompownia P1 w Miasteczku Śl. ul. Dworcowa. Z uwagi na zły stan techniczny sieci występuje duża awaryjność oraz konieczność częstego jej czyszczenia. Nieszczelność kanalizacji powoduje dodatkowy napływ wód infiltracyjnych do oczyszczalni ścieków. Na terenie miasta istnieją dwie oczyszczalnie ścieków: mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków (w eksploatacji PWiK) o przepustowości 1200 m3/dobę, zakładowa Huty Cynku Miasteczko Śląskie, w skład której wchodzi oczyszczalnia ścieków ogólnoprzemysłowych (3000m3/d) i ścieków sanitarnych (300 m3/d). Oczyszczalnie to obiekty relatywnie nowe, w dobrym stanie technicznym. Oczyszczalnia PWiK po modernizacji zakończonej w 2005r. posiada przepustowość 1350 m3/d i obciążenie m3/d w zależności od opadów deszczu. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna oparta na technologii osadu czynnego i spełnia ona wymagania jakości oczyszczania ścieków zgodnie z posiadanym pozwoleniem wodnoprawnym. Przepustowość oczyszczalni zapewnia przyjęcie wszystkich ścieków po całkowitym skanalizowaniu gminy. Infrastruktura ciepłownicza, gazowa oraz energetyczna Źródłem ciepła dla Miasteczka Śląskiego jest kotłownia zakładowa Huty Cynku, dostarczająca wodę grzewczą siecią wysokoparametrową do budynku byłej kotłowni przy ul. Srebrnej, skąd rozprowadzona jest rozdzielcza sieć ciepłownicza jedynie na terenie osiedla mieszkaniowego. Na pozostałej części gminy do ogrzewania obiektów wykorzystuje się tradycyjne instalacje grzewcze (kotły węglowe) bądź instalacje ekologiczne, wyposażone w kocioł na paliwo gazowe. Sieć ciepłownicza na terenie osiedla wykonana została w latach i z uwagi na duży stopień zużycia jak również w celu usprawnienia jej funkcjonowania wymaga przeprowadzenia remontu. 33

34 Przez Miasteczko Śląskie przebiegają tranzytowo magistrale 3 gazociągów wysokoprężnych Ø500 mm (2 gazu wysokometanowego i 1 gazu koksowniczego), nie biorących udziału w zaopatrzeniu miasta w gaz. Źródłem zaopatrzenia miasta w gaz jest gazociąg wysokoprężny Ø 500 mm relacji Siewierz Gliwice poprzez jedno i dwustopniowe stacje redukcyjno-pomiarowe zlokalizowane w: Miasteczku Śląskim osiedlu (dwustopniowa, 1800 m3/h), Żyglinie (jednostopniowa, Q=1600 m3/h), Miasteczku Śląskim- na terenie Huty Cynku (dwustopniowa, Q=16000m3/h). Gmina jest obecnie w 90% zgazyfikowana, dostarczając gaz do odbiorców komunalnych Miasteczka Śląskiego, Żyglina i Żyglinka oraz odbiorcy przemysłowego, jakim jest Huta Cynku. Odbiorcy we wschodniej części miasta zasilani są poprzez sieć gazociągów średnioprężnych natomiast w zachodniej części miasta poprzez sieć gazociągów niskoprężnych. Sołectwo Brynica oraz sołectwo Bibiela nie są objęte zasięgiem systemu gazowniczego. Przepustowości istniejących stacji redukcyjno-pomiarowych posiadają znaczne rezerwy, rzędu 70%, co umożliwia zwiększenie poboru gazu przez odbiorców bez potrzeby rozbudowy stacji. Z uwagi na duże rezerwy sieci gazowej brak uwarunkowań do rozwoju tych mediów. Gazyfikacja sołectw Brynica i Bibiela, ze względu na znaczne oddalenie od głównego gazociągu zasilającego oraz niewielką gęstość zabudowy wymaga analizy opłacalności przedsięwzięcia. Odbiorcy komunalni w sołectwach Brynica i Bibiela zasilani są na poziomie napięcia 15 kv z GPZ Popłynie. Zasilanie pozostałej części gminy Miasteczko Śląskie odbywa się na napięciu 20 kv z GPZ Tarnowskie Góry. Przez teren Miasteczka Śląskiego prowadzona jest: sieć napowietrzna 30 kv jako awaryjne zasilanie do stacji Żyglinek Wodociągi, sieć napowietrzna 110 kv, oraz zlokalizowane są: stacja rozdzielcza 110 kv Miasteczko, GPZ Huty Cynku zlokalizowany na terenie huty, zasilający ją bezpośrednio na napięciu 110 kv. 34

35 Rezerwy mocy transformacji z wysokiego napięcia na średnie występujące we wszystkich GPZ-tach, a także rezerwowanie zasilania między GPZ-tami na poziomie średnich napięć daje podstawę oceny o dużym stopniu bezpieczeństwa dostawy energii. Jedynie wschodnie rejony gminy zasilane końcówkami sieci 15 kv nie posiadają pewności zasilania w energię. Objawia się to znaczną ilością zakłóceń i awaryjnych wyłączeń. Gospodarka odpadami Gmina Miasteczko Śląskie objęta jest w około 98% zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych, realizowanym głównie przez REMONDIS Tarnowskie Góry Sp. z o.o. Prowadzona selektywna zbiórka odpadów komunalnych w znaczący sposób przyczynia się do zachowania czystości gminy. W roku 2003 zostało wywiezionych z miasta na składowisko w Rybnej (Tarnowskie Góry) około 2.431,62 Mg/a odpadów komunalnych zmieszanych, gromadzonych przy każdej posesji w kubłach 110 l. Pojemności urządzeń do zbiórki odpadów odpowiadają standardom unijnym. Również selektywną zbiórką odpadów zajmuje się w/w spółka. Obejmuje ona zbiórkę papieru, szkła i tworzyw sztucznych, a także metali, odpadów wielkogabarytowych i przeterminowanych leków. Na terenie gminy zbierane są odpady niebezpieczne w ilości około 0,020 Mg/a, które odbierane są z miejsc powstawania (np. z aptek) przez wyspecjalizowane firmy posiadające zezwolenie właściwego wojewody lub starosty na usuwanie tych odpadów. Odpady komunalne są wywożone przez 4 przedsiębiorstwa posiadające stosowne zezwolenia. Dysponują one wozami bezpylnymi, kontenerowcami oraz innym sprzętem. Na terenie miasta funkcjonuje składowisko odpadów niebezpiecznych, którego właścicielem jest Huta Cynku Miasteczko Śląskie. Składowisko to zlokalizowane jest około 300 m na zachód od obiektów technologicznych Huty na terenie składowiska gruzu i odpadów porozbiórkowych Huty, i około 400 m od najbliższej zabudowy. W północno zachodniej części Huty znajduje się oczyszczalnia ścieków Huty i odcieków z instalacji składowiska odpadów niebezpiecznych. Składowisko jest obiektem nadpoziomowym o powierzchni 5,43 ha 35

36 i wymiarach 206 x 197 m. Składowisko zrealizowano zgodnie z obowiązującymi przepisami. Infrastruktura edukacyjna W roku 2000 Rada Miejska Miasteczka Śląskiego powołała jednostkę organizacyjną Zespół ds. Obsługi Placówek Oświatowych obsługujący szkoły i przedszkola w zakresie polityki finansowej oraz koordynujący zarządzanie oświatą na terenie Miasteczka Śląskiego, a także wykonuje zadania będące w gestii organu prowadzącego. Od roku 2000 mimo różnych zmian organizacyjnych w Miasteczku Śląskim istnieją zawsze dwie szkoły podstawowe, jedno gimnazjum, trzy przedszkola. Wszystkie placówki oświatowe w Miasteczku Śląskim są publiczne. Sieć szkół i przedszkoli obejmuje: - Miasteczko Śląskie; - Żyglin; - Brynicę; - Bibielę. Tabela. Ogólna charakterystyka placówek oświatowych w Miasteczku Śląskim NAZWA Powierzchnia nieruchomości gruntowej w m 2 Powierzchna terenów zielonych w m 2 Powierzchnia placów zabaw w m 2 Liczba sal lekcyjnych w tym: Liczba pracowni komputerowych Szkoła Podstawowa Nr 1 Źródło: Urząd Miejski w Miasteczku Śląskim Zespół Szkolno- Przedszkolny Publiczne Gimnazjum Przedszkole Nr 1 Przedszkole Nr

37 Tabela. Sieć szkół i przedszkoli w Miasteczku Śląskim ROK PLACÓWKA ADRES ZESPOŁ SZKÓŁ GMINNYCH Powstał 1 września 1999, a zlikwidowany został w skład Zespołu wchodzą: SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie 2000 PUBLICZNE GIMNAZJUM SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie ZESPOŁ SZKÓŁ GMINNYCH Zlikwidowany został 1 września 2001 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie 2001 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie 2002 PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie 2003 PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY Powstał 1 września 2004, w skład którego wchodzą: 2004 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie ZESPÓŁ SZKOLNO- PRZEDSZKOLNY: 2005 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie ZESPÓŁ SZKOLNO- PRZEDSZKOLNY: 2006 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR 2 Ul. Harcerska Miasteczko Śląskie PUBLICZNE GIMNAZJUM Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 1 Ul. Dębina Miasteczko Śląskie PRZEDSZKOLE NR 3 Ul. Srebrna Miasteczko Śląskie 2007 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 Ul. Dworcowa Miasteczko Śląskie 37