Nowy plan kursu naucznia szwedzkiego dla imigrantów (sfi)

Transkrypt

1 Nowy plan kursu naucznia szwedzkiego dla imigrantów (sfi) Cel kształcenia Język otwiera okno na świat. Język odzwierciedla różnice i podobieństwa między ludźmi, ich osobowość, pochodzenie i zainteresowania. Sfi daje uczniom mającym inny język ojczysty niż szwedzki możliwość nauczenia się i rozwinięcia funkcjonalnie nowego języka. Nauka obejmuje również dobrą wymowę, która jest blisko powiązana z kompetencją porozumiewania się. Z wymową wiąże się również rytm mowy i melodia. Rozwój znajomości nowego języka daje pewność siebie, poczucie bezpieczeństwa w różnych sytuacjach i możliwość wyrażenia swojej osobowości. Pochodzenie i kulturowe doświadczenie osoby znajdzie odzwierciedlenie w sposobie używania języka. Ważne jest stworzenie świadomości językowej i zrozumienia tego jak język może zostać używany w różnych sytuacjach. Nauczanie ma dać warunki do takiej znajomości języka, aby uczeń mógł korzystać z zajęć i uczestniczyć w życiu społecznym i zawodowym. Nauczanie ma rozwijać wiedzę o tym jak uczy się języka. Sfi jest przede wszystkim kwalifikowanym kształceniem nauki języka, w którym porozumiewanie się odgrywa dużą rolę. Kształcenie ma wynikać z zaintersesowań poszczególnych uczniów, ich warunków i potrzeb. Ocena potrzeb odbywa się we współpracy z uczniem i może z korzyścią zostać udokumentowana. Wybór materiałów do nauki tekstów, rozmów i dyskusji wynika z danego poziomu kursu i porusza tematy dotyczące wiedzy i zrozumienia otaczającego społeczeństwa. Nauczanie powinno zachować równowagę pomiędzy nauką języka a wiedzą i zrozumieniem dla społeczeństwa również wchodzącym w skład wykształcenia. Bardzo ważne jest udostępnienie uczniowi wszystkich możliwości praktykowania języka szwedzkiego w życiu zawodowym i połączenia sfi z innymi zajęciami jak informacją o życiu zawodowym, ważnością prawa, praktyką czy innym kształceniem. Możliwość połączenia sfi z pracą zawodową będzie później często warunkiem tego, aby osoba mogła uczestniczyć w kształceniu. W związku z tym ma to duże znaczenie, że kształcenie jest dopasowywane i zmieniane ze względu na różne osoby. Struktura kształcenia Kształcenie składa się z trzech różnych kierunków: Sfi 1, Sfi 2 i Sfi 3, ze względu na osoby o różnym pochodzeniu, zdolnościach i celach. Sf 1 składa się z kursów A i B, Sfi 2 z kursów B i C a Sfi 3 z kursów C i D. A więc każdy kierunek składa się z dwóch kursów zależnie od postępów w nauce. Uczeń ma w związku z tym możliwość planowania nauki poprzez wyznaczone cele osiągane w określonym czasie. Dwa z kursów są na więcej niż jednym kierunku. Zależnie od kierunku może każdy z tych dwóch kursów, kurs B i kurs C być albo kursem dla początkujących albo kursem kontynuacyjnym. Niezależnie czy kurs jest kursem początkowym czy kontynuacyjnym cele kursu są takie same, ale kurs będzie inaczej ukształtowany zależnie od znajomości szwedzkiego przez ucznia na początku kursu i wybranego kierunku. Klasyfikacja poziomu nauki ucznia wynika z oceny jego wiedzy, możliwości i innych czynników mających znaczenie dla osiągnęcia celów. Pomimo możliwości zakończenia nauki w sfi po każdym kursie czy kierunku intencją jest to, aby wszyscy uczniowie mieli możliwość nauki do kursu D. Nauka czytania i pisania oznacza, że osoby bez wcześniejszego wykształcenia uczą się czytać i pisać. Nauka czytania i pisania oznacza również, że osoby z niskim wykształceniem, które nie posiadają funkcjonalnych umiejętności, pozyskają możliwość pogłębienia wiadomości i osiągnięcia płynności. Opanowanie podstawowej umiejętności czytania może trwać długi czas. Nauka czytania i pisania może również dotyczyć osób, które posiadają umiejętność czytania ale mają inny język pisany w innym systemie pisania i muszą w związku z tym nauczyć się alfabetu łacińskiego, aby potem móc nauczyć się czytać i pisać po szwedzku. W

2 tym przypadku może proces nauki wyglądać inaczej. Nauka czytania i pisania nie jest związana z żadnym z kursów A-D, a stanowi własną część, z osobnym nauczaniem lub w połączeniu z którymś z kursów. Jest to więc proces, który dla osiągnięcia płynności może trwać przez cały okres sfi. Kształcenie może również odbywać się w języku ucznia lub w innym języku i powinno odbywać się równolegle z nauką szwedzkiego. Cel Celem sfi jest rozwijanie przez ucznia: możliwości czytania i pisania po szwedzku, możliwości mowy, rozmowy, czytania, słuchania i rozumienia szwedzkiego w różnych okolicznościach, dobrej wymowy, vmożliwości używania istotnych środków pomocniczych, możliwości dopasowania języka do różnych odbiorców i sytuacji, zrozumienie sposobu nauki języka strategie nauki i porozumiewania się dla dalszego rozwoju języka. Opinia i wystawianie ocen Podstawy oceny W części dotyczącej nauki czytania i pisania nie są wystawiane oceny. Na kursach A-D są oceny wystawiane po zakończeniu kursu. Ocena obejmuje wiadomości ucznia w relacji do wyznaczonych celów. Ocena z punktu wyjścia kryterii ma być w relacji do poziomu kursu i jego zawartości oraz postanowień i opisu poszczególnego kursu. Przy ocenie w sfi jest brane pod uwagę: jak zrozumiale, zróżnicowanie i z niuansami wyraża się uczeń w mowie i piśmie jak dobrze uczeń dopasowuje język do odbiorcy i sytuacji, zdolności rozumienia szczegułów i całokształtu, jak również rozumienie różnic języka jak dobrze uczeń stosuje podstawowe reguły języka, bierze udział w rozmowach, dyskusjach i stara się być zrozumianym oraz jak dobrze uczeń jest poinformowany, zastanawia się i analizuje różne sposoby nauki szwedzkeigo i swoje zdolności rozwijania funkcjonalego szwedzkiego języka. Struktura przedmiotu Sfi składa się z osobnej części nauki czytania i pisania oraz czterech kursów: Nauka czytania i pisania Kurs A Kurs B Kurs C Kurs D Nauka czytania i pisania Kształcenie zwraca się do dorosłych imigrantów, którzy nie posiadają podstawowych umiejętności czytania i pisania lub umieją czytać ale nie znają łacińskiego alfabetu. Nauczanie czytania i pisania może odbywać się po szwedzku i również w języku ojczystym ucznia lub w innym języku. Cel kształcenia nauki czytania i pisania rozumieć jak słowo pisane przekazuje wiadomości i jak język jest zbudowany, umieć używać język w różnych okolicznościach, umieć stosować zwykłe reguły języka pisanego, umieć zastosować czytanie i pisanie do nauki, zrozumienia i wyrażania się,

3 być świadomym sposobu nauki języka rozwijać kilka prostych strategii czytania i pisania w różnym celu. Kurs A Kurs ma przyczynić się do rozwoju umiejętności ucznia porozumiewania się w mowie, zrozumienia i używania języka w różnych okolicznościach. W związku z tym wynikają różnego rodzaju pytania dotyczące języka. Teksty i rozmowy odbywają się z punktu wyjścia zainteresowań, uzdolnień i potrzeb ucznia. Kurs daje wgląd w to jak uczy się języka i jak można używać różne strategie nauki oraz pewne proste środki pomocnicze do nauki i porozumiewania się. Cel do osiągnięcia przez ucznia po zakończonym kursie rozumieć różnicę pomiędzy mówionym i pisanym językiem, umieć porozumiewać się ustnie w łatwych sytuacjach, rozumieć prosty, mówiony język, umieć opisać ustnie własną wiedzę i doświadczenie w prosty sposób, umieć tłumaczyć i używać pewne pisemne wiadomości, być świadomym sposobu nauki języka i umieć używać proste środki pomocnicze. Kryteria oceny kursu A Kryteria oceny Godkänt Uczeń stosuje się z pewną pomocą do prostej ustnej instrukcji. Uczeń uczestniczy i jest rozumiany w prostych rozmowach o codziennym życiu na dobrze mu znane tematy. Uczeń opowiada ustnie, zrozumiale i w pewnym kontekście na znany temat. Uczeń daje sobie radę w kilku codziennych sytuacjach z obecnością tekstów. Uczeń daje przykłady odbywania się własnej nauki języka. Uczeń używa proste środki pomocnicze do nauki i porozumiewnia się. Kryteria oceny Väl Godkänt Uczeń dostosuje się samodzielnie do prostej, ustnej instrukcji. Uczeń uczestniczy ze zrozumieniem w rozmowach o codziennym życiu na dobrze mu znane tematy. Uczeń opowiada ustnie, zrozumiale i w powiązaniu na znany temat. Kurs B Kurs ma się przyczynić do rozwoju umiejętności ucznia w porozumiewaniu się w mowie i w piśmie. Punktem wyjścia tekstów i rozmów są zainteresowania ucznia, jego uzdolnienia i potrzeby. Punktem wyjścia może być szwedzkie życie codzienne, społeczne i zawodowe. Umiejętność opisu i zastanawiania się nad własną nauką rozwija się wraz z umiejętnością wykorzystania prostych środków pomocniczych. Cel do osiągnięcia przez ucznia po zakończonym kursie Umieć porozumiewać się w mowie i w piśmie w warunkach dnia codziennego, rozumieć prosty mówiony język i proste teksty, umieć opisać własną wiedzę i doświadczenia i porównać je z wrażeniami życia w Szwecji, próbować i komentować różne sposoby nauki szwedzkiego, umieć zastosować proste środki pomocnicze do nauki i porozumiewania się.

4 Kryteria oceny kursu B Kryteria oceny Godkänt Uczeń przedstawia główną zawartość na znany przez siebie temat w wyraźnej i powiązanej ze sobą mowie. Uczeń opowiada i informuje ustnie i wyraźnie o czymś co mu jest dobrze znane. Uczeń przedstawia informacje w codziennych tekstach w zrozumiały sposób. Uczeń uczestniczy w różnego rodzaju rozmowach w jego warunkach dnia codzienngo. Uczeń porozumiewa się w piśmie, np. poprzez pisanie prostych wiadomości. Uczeń komentuje własną naukę. Kryteria oceny Väl Godkänt Uczeń rozumie i przedstawia zawartość w mowie na znany temat. Uczeń opowiada wyraźnie i z pewnymi niuansami na znany temat. Uczeń uczestniczy aktywnie w różnego rodzaju rozmowach. Uczeń porozumiewa się w piśmie, poprzez np. zrobienie opisu. Kurs C Kurs ma się przyczynić do rozwoju znajomości szwedzkiego u ucznia, zarówno w mowie jak i w piśmie. Punktem wyjścia tekstów i rozmów są zainteresowania ucznia, uzdolnienia i potrzeby. Umiejętność robienia porównań jest również brana pod uwagę. Punktem wyjścia może być szwedzkie życie codzienne, społeczne i zawodowe w porównywaniu z innymi krajami. Zastanawianie się i planowanie własnej nauki stanowią ważną część kursu. Cel do osiągnięcia przez ucznia po zakończonym kursie Umieć porozumiewać się w mowie i w piśmie w różnych sytuacjach ważnych dla ucznia, rozumieć mowę w różnych sytuacjach i różnego rodzaju teksty, umieć opisać własną wiedzę i doświadczenia nauki języków, życia zawodowego i kultur w porównaniu z różnymi warunkami w Szwecji, umieć zastosować różne strategie nauki szwedzkiego, zaplanować swoją naukę i stosowć istotne środki pomocnicze. Kryteria oceny kursu C Kryteria oceny Godkänt Uczeń rozumie i prezentuje istotne rzeczy wyraźną mową na znany temat. Uczeń wyraża się w mowie i w piśmie, w powiązaniu ze sobą i zrozumiale, przekazując doświadczenia i poglądy lub opisując coś z życia codziennego, sytuacji w szkole lub w pracy. Uczeń czyta i tłumaczy zwykle występujące informacje w formie pisemnej, w graficznych ilustracjach, wykresach i tabelach. Uczeń czyta i komentuje proste, codzienne opowiadające i opisujęce teksty i pewien tekst z literatury pięknej. Uczeń zastanawia się nad własnym sposobem nauki szwedzkiego i opisuje parę strategii ułatwiających dalszą naukę języka. Uczeń stosuje ważne środki pomocnicze. Kryteria oceny Väl Godkänt

5 Uczeń przedstawia zawartość z pewnymi niuansami, w powiązaniu ze sobą, w wyraźnej mowie na znany temat. Uczeń wyraża się w mowie i w piśmie, w powiązaniu ze sobą, zrozumiale i z pewnymi zmianami przekazując doświadczenia i poglądy lub opisując coś z sytuacji życia codziennego, szkoły lub pracy. Uczeń czyta i komentuje codzienne, opowiadające i opisujące teksty oraz kilka tekstów z literatury pięknej. Uczeń stosuje różne strategie i środki pomocnicze dla przezwyciężenia problemów językowych. Kurs D Kurs ma się przyczynić do dalszego rozwoju i pogłębienia znajomości szwedzkiego przez ucznia. Punktem wyjścia tekstów i rozmów są zainteresowania ucznia, uzdolnienia i potrzeby. Punktem wyjścia jest szwedzkie codzienne, społeczne i zawodowe życie w porównaniu z innymi krajami. Znajomość języka poprzez kurs daje uczniowi możliwość dopasowania się do odbiorcy i sytuacji i używania języka we względnie pewny sposób. Uczeń stosuje świadomie różne strategie do dalszej nauki. Cel do osiągnięcia przez ucznia po zakończonym kursie umieć wypowiadać się względnie pewnie, umieć porozumiewać się w mowie i w piśmie w różnych sytuacjach życia codziennego, społecznego i zawodowgo ważnych dla ucznia, umieć porównać swoje i inne doświadczenia języka, kultury, społeczne i życia zawodowego w Szwecji z jakimś innym krajem, umieć czytać, komentować i rozmawiać o różnego rodzaju tekstach umieć zastosować różne strategie w celu nauczenia się szwedzkiego, planować swoją dalszą naukę i używać istotnych środków pomocniczych. Kryteria oceny kursu D Kryteria oceny Godkänt Uczeń rozumie i przedstawia zawartość w mowie i różnego rodzaju tekstach. Uczeń uczestniczy aktywnie w rozmowach i dyskusjach o codziennym, zawodowym i społecznym życiu. Uczeń wyraża się wyraźnie i zrozumiale z pewnym urozmaiceniem w kotekście, w mowie i w piśmie i wyraża poprzez to swoje punkty widzenia i poglądy. Uczeń czyta i korzysta z różnego rodzaju tekstów i zastanawia się nad zawartością i celem. Uczeń robi porównania swoich i innych doświadczeń języka, kultury, społecznych i życia zawodowego w Szwecji z jakimś innym krajem. Uczeń dyskutuje swoje strategie nauki i wyboru środków pomocniczych. Kryteria oceny Väl Godkänt Uczeń rozumie i przedstawia zawartość w mowie i tekstach na tematy, które częściowo mogą być mu nieznane. Uczeń uczestniczy aktywnie w rozmowach i dyskusjach o codziennym, zawodowym i społecznym życiu i może argumentować swoje punkty widzenia. Uczeń czyta i korzysta z różnego rodzaju tekstów, zastanawia się nad zawartością i celem i redaguje swoje spostrzeżenia.

6 Komentarz Planu nauczania języka szwedzkiego imigrantów/ Svenskundervisning för invandrare (sfi) Dokument kierujący nauczanie języka szwedzkiego (sfi) został ostatnio zmieniony w latach 2002/2003. Skolverket wypracował materiały pomocnicze dla nauczycieli: Sfi. Kartläggning och studieplanering/ Szczegółowy opis potrzeb i planowanie nauczania oraz Bedömningsmaterial Svenska för invandrare. Kurs A D./ Materiał opiniodawczy Szwedzki dla imigrantów. Kurs A D. Obydwa wydania można wypisać ze strony internetowej Skolverket pod nagłówkiem Vuxenutbildning/Sfi/Nauczanie dla dorosłych/sfi. Aktualny plan nauczania od 1 stycznia 2007 roku wynika z propozycji zmian sfi, które zostały przedstawione w ustawie Vissa frågor om vuxnas lärande/ Pewne zagadnienia nauki dla dorosłych (prop.2005/06:148) : Rząd pracował przez dłuższy czas nad wypracowaniem propozycji przyspieszenia i polepszenia integracji imigrantów w szwedzkim społeczeństwie. Znajomość szwedzkiego języka u osoby, która przeprowadza się do Szwecji jest istotnym czynnikiem możliwości szybkiego odnalezienia się zarówno w szwedzkim społeczeństwie jak i na rynku pracy. Zmiany są również umieszczone częściowo w 13 rozdziale prawa szkół /13 kap skollagen (1985:1100), częściowo w zarządzeniu (1994:895) o nauczaniu szwedzkiego imigrantów/ förordningen om svenskundervisning för invandrare i są umieszczone do czytania na stronie internetowej Skolverket pod Lagar och regler/prawa i normy. Zmiany zmierzają do podniesienia jakości, polepszenia rezultatów i zwiększenia poprzez to uczestnictwa w sfi, co znaczy że: dorośli imigranci, którzy nie posiadają podstawowych umiejętności w czytaniu i pisaniu będą mieli możliwość uzyskania takiego wykształcenia w sfi, w odróżnieniu od tego jak dotychczas w podstawowym kształceniu dla dorosłych, nauczanie czytania i pisania ma prawo się odbywać w języku ojczystym ucznia lub w innym języka, główny punkt w planie nauczania w sfi, który obecnie obejmuje naukę języka szwedzkiego oraz przedmioty ogólnospołeczne, zostaje przesunięty na bardziej zaawansowane nauczanie języka, Skala ocen zmnienia się na Godkänt/ Dostateczny i Väl godkänt/ Dobry Skolverket ma wypracować kryteria oceny Väl godkänt. Nauczanie imigrantów podstaw w czytaniu i w pisaniu przenosi się do sfi z podstawowego naucznia dla dorosłych, gdzie się to odbywało w ramach Svenska som andraspråk/ Szwedzki jako drugi język. Nauczanie podstaw w czytaniu i w pisaniu ma prawo się odbywać w języku ojczystym ucznia lub w innym języku. Wymagany zakres kształcenia będzie również w przyszłości obejmował 525 godzin i średnio na tydzień co najmniej 15 godzin w okresie czterech tygodni, co jest stawianym wymogiem podczas całego okresu kształcenia. Czas nauki może jednak zostać skrócony na żądanie ucznia i jeśli gmina uzna, że jest to zgodne z celem kształcenia. Część kształcenia dotycząca podstawowej nauki w czytaniu i pisaniu leży poza ramami 525 godzin. Gmina ma we współpracy z wojewódzką komisją zatrudnienia działać w celu umożliwienia

7 uczniowi sfi praktyki języka szwedzkiego w pracy i połączenia sfi z innymi działaniami jak: informacją o życiu zawodowym, o ważności prawa, praktyką czy innym kształceniem. Gmina ma również dążyć do tego, aby kształcenie odbywało się jednocześnie z tym jak uczeń uzyskuje wynagrodzenie z ubezpieczenia chorobowego zgodnie z prawem (1962:381) o ogólnym ubezpieczeniu i aby sfi mogło zostać połączone z innymi działalnościami oferowanymi przez służbę zdrowia i opiekę lekarską. Sfi będzie mogło również zostać połączone z pracą zawodową. Zmiany w prawie dla szkół weszły w życie 1 lipca 2006 roku. Przepisy w 13 rozdziale 1 prawa dla szkół dotyczące podstawowej nauki w czytaniu i w pisaniu zostaną zastosowane w kształceniu rozpoczynającym się od 1 stycznia 2007 roku. Skolverket wyracował wcześniej tylko kryteria oceny Godkänt/ Dostatecznej. Skala ocen zostanie zmieniona na Godkänt/ Dostateczny i Väl godkänt/ Dobry i po zmianie upoważnienia Skolverket wypracowuje kryteria oceny obydwóch stopni. Postanowienia znajdują się w 15 i 16 zarządzenia o nauce szwedzkiego dla imigrantów i dotyczą od 1 grudnia 2006 roku. Pewne informacje o podłożu pracy z planem nauczania Ze zlecenia dla Skolverket wynika, że sfi ma pierwszorzędnie być zaawansowanym kształceniem języka. Nowy plan nauki w sfi ma odzwierciedlać przesunięcie głównego punktu kształcenia na zaawansowane kształcenie języka (ze zlecenia dla Statens Skolverk/ Państowego Urzędu Szkolnitwa o wypracowanie m.in. planu nauczania szwedzkiego dla imigrantów (sfi). Nauka ma również dać wiedzę i zrozumienie społeczeństwa szwedzkiego. W tekście projektu ustawy rząd pisze: Język i kultura są od siebie blisko zależne. W całokształcie nauczania języka są podstawą teksty o społeczeństwie i kulturze kraju języka zarówno dla znajomości języka jak i dla wiedzy o danym kraju. W tym samym tekście mówi się również o tym, jak dużą zaletą dla osoby jest nauka języka wynikająca z codziennego życia i że nauka szwedzkiego może z korzyścią zostać połączona z językiem zawodowym. Wielu uczniów ma wiedzę zawodową i doświadczenie z kraju pochodzenia i możliwość wykazania i zrozumienie możliwości wykorzystania tego praktycznie i zastosowanie w szwedzkim społeczeństwie prowadzi do tego, że wiedza i doświadczenie mogą szybciej zostać wykorzystane w życiu zawodowym, w ważnych dla osoby sytuacjach zawodowych. Nauczyciele mają dużą swobodę wyboru materiałów i metodyki dla zachowania równowagi wielu wymogów. Poza tym, że sfi ma się skoncentrować na nauce znajomości języka, dodatkowym czynnikiem wykazania wagi wiedzy o społeczeństwie jest to, że informacje powinny być udzielane możliwie najszybciej również w języku ojczystym. Udzielenie informacji o społeczeństwie jest odpowiedzialnością gminy i wszyscy nowoprzyjezdni mają prawo do indiwidualnego wprowadzenia w początkowym okresie w Szwecji. Skolverket w pracy z planem nauczania wykorzystał dostępne informacje, m.in. zlecenie z rządu, w którym Skolverket zrobił końcową ocenę zastosowania przez gminy planów nauczania języka szwedzkiego dla imigrantów z 2003 roku oraz zestawienie aktualnej statystyki. Skolverket w pracy z dalszym rozwojem i końcową oceną sfi w gminach skontaktował się z dyrektorami sfi we wszystkich gminach w kraju poprzez ankietę na stronie internetowej. Poza tym zostały przeprowadzone wywiady w czterech gminach. Podłożem pracy była również współpraca z Arbetsmarknadsstyrelsen (ams)/centralnym Urzędem Zatrudnienia, Integrationsverket/ Urzędem Integracji, Migrationsverket/ Urzędem 2 Effektstudie sfi-kursplaner. Dnr :835 3 Utbildningsresultat 2006 Riksnivå. Rapport nr 274

8 Migracji, Myndigheten för skolutveckling/ Urzędem Rozwoju Szkolnictwa i Sveriges Kommuner och Landsting/Szwedzkimi Gminami i Wojewódzkimi Samorządami Terytorialnymi w ramach Porozumienia o rozwoju wprowadzenia dla uchodźców i innych imigrantów. Skolverket i ams dyskutowali m.in. potrzebę znajomości szwedzkiego w stosunku do wymagań znajomości języka na rynku pracy i możliwości rozwoju współpracy w tych zagadnieniach. Kto będzie mógł się uczyć w sfi? Granica wieku uczestników sfi jest 16 lat. Gmina ma jednocześnie prawo pozwolić, na życzenie osoby mającej prawo do sfi, na rozpoczęcie w zamian nauki w szkole średniej, jeśli osoba spełnia wymogi szkoły. Dla niektórych nauka w szkole średniej jest oczywista, inni chcą chętniej uczyć się szwedzkiego w ramach sfi. Ocena formy szkoły odbywa się z punktu wyjścia potrzeb i predyspozycji osoby. Na gminie czuwa odpowiedzialność zaproponowania sfi i aktywna praca nad dotarciem do osób, które mają prawo do sfi i zachęcanie ich do uczestnictwa w nauce. Jeśli osoba uczestnicząca w nauce sfi pracuje, to gmina ma dojść do porozumienia z pracodawcą i lokalnymi związkami zawodowymi o sposobie uczestnictwa w nauce. Kształcenie jest bezpłatne ale można zażądać od ucznia pokrycia mniejszych kosztów. Kształcenie można rozpocząć w przeciągu trzech miesięcy i osoba, która rozpoczęła kurs w sfi ma prawo do jego ukończenia. Wyjątkiem jest jeśli uczeń nie ma korzyści z nauki lub jeśli nie robi wystarczających postępów. Nauka w sfi Nauka w sfi ma dać dorosłym nie posiadającym podstawowej znajomości szwedzkiego możliwość z punktu wyjścia różnych predyspozycji, potrzeb i osobistych celów rozwoju zdolności porozumiewania się w mowie i w piśmie po szwedzku na codzień, w życiu społecznym, w pracy i w szkole. Nauka podstaw w czytaniu i w pisaniu może obejmować zarówno osoby z bardzo niskim wykształceniem bez umiejętności czytania i pisania jak i osoby posiadające umiejętności czytania i pisania ale w innym języku pisanym. Zakres kształcenia ma być sensowny i prowadzić do wyznaczonych celów. Nauka może być uzupełniana nauką na na własną rękę, inną nauką, praktyką, pracą i rehabilitacją. Należy wtedy zaplanować kształcenie w ten sposób, aby można go było skoordynować bezproblemowo z tymi zajęciami. Nauka podstaw w czytania i w pisaniu powinna odbywać się równolegle podczas całego kształcenia w sfi, gdyż nauka języka jest procesem, w którym musi być czas i miejsce na refleksje i na utwierdzenie wiadomości. Nauka szwedzkiego dla imigrantów zwraca się do osób z różnym celem nauki i bardzo się od siebie różniących np. wykształceniem, doświadczeniem życiowym i zawodowym czy wiekiem. Stawiane są duże wymogi dopasowania się do różnych potrzeb grup i poszczególnych osób. Oznacza to m.in, że uczniowie mogą osiągnąć swój cel w różny sposób poprzez kursy sfi. Ważna jest współpraca pomiędzy wykładowcami i innymi aktorami jak arbetsförmedlingen/ Biurem pośrednictwa pracy, w celu dopasowania kształcenia języka do potrzeb w przyszłości. Dlatego ważne jest aby kształcenie było planowane we współpracy z uczniem a planowanie powinno zostać udokumentowane. Środkiem pomocniczym tego są indywidualne plany nauki, które mogą za potrzebą zostać zrewidowane. Więcej na ten temat jest w publikacjach ze Skolverket Individuell studieplan, individuell kurs och intyg i kommunal vuxenutbildning/ Indywidualny plan nauki, indiwidualny kurs i świadectwo w gminnym kształceniu dla dorosłych oraz w sprawozdaniu ze Skolverket Intyg/ Świadectwa. Obydwa raporty można wypisać ze strony internetowj Skolverket pod nagłówkiem Vuxenutbildning/Nauka dla dorosłych. Sfi charakteryzuje się tym, że uczniowie rozwijają znajomość języka w kraju używającym język. Kształcenie zmierza do tego aby uczeń odczuwał chęć i zainteresowanie nauczeniem się

9 szwedzkiego i miał odwagę używania języka w różnych sytuacjach oraz mógł ciągnąć korzyści i dociekać zawartości pośredniczonej przez język. Przez kształcenie rozwija się wszechstronną zdolność komunikacji podbudowaną różnymi kompetencjami. Rozwija się kompetencja kształtowania powiązanych ze sobą całości językowych a komunikatywne zdolności dopasowują się coraz lepiej do sytuacji i do odbiorców. W przypadku gdy własna znajomość języka nie wystarcza, kompensuje to uczeń poprzez używanie strategii jak formułowanie w inny sposób, używanie synonimów, pytania czy mowę ciała. Do kompetencji należy również zdolność opanowania formy języka jak akcent, melodia zdania, wyrażenia, zasób słów, formułowanie słów, gramatyka i pisownia. W planie nauczania jest podkreślana waga dobrej wymowy. Dodatkową kompetencją jest świadomość tego jak się odbywa nauka języka. Kształcenie ma dać uczniowi możliwość rozwoju zdolności używania różnych strategii nauki, zarówno indywidualnie jak i we współpracy z innymi, aby kontynuacyjnie ze wsparciem szwedzkiej mowy i pisowni otoczenia móc dalej planować i rozwijać swoją znajomość języka szwedzkiego. Punktem wyjścia kształcenia i nauki jest język ojczysty uczniów, różna znajomość języka, doświadczenie zawodowe, wykształcenie oraz zainteresowania i potrzeby. W ramach kształcenia daje się możliwość refleksji podobieństw i różnic własnych doświadczeń języków i kultur z językiem szwedzkim i kulturami, na które napotyka uczeń w Szwecji, co wspomaga w zrozumieniu różnic kulturowych i poprzez to kompetencji wzajemnej kultury. Zadaniem kształcenia jest również udzielanie informacji i poradnictwo, umożliwiające uczącym się zaplanowanie ich dalszej nauki i pracy. Ocena Tak jak dotychczas będą w sfi stosowane dwie oceny. Są one nazwane Godkänt/ Dostateczny i Väl godkänt/dobry. Skolverket wypracowuje od początku kryteria obydwóch ocen. Oceny dotyczą pięciu umiejętności: zrozumienia słuchowego, zrozumienia tekstu, rozmowy z ustną interakcją, ustnego wypowiadania się oraz pisemnych umiejętności. Poza tym obejmują również strategie, jakość języka i wzajemne kulturowe doświadczenia. Więcej na temat ocen można znaleźć w Materiał o wystawianiu ocen Szwedzki dla imigrantów. Kurs A-D. (Bedömningsmaterial Svenska för invandrare. Kurs A-D.) Wsparciem przy wystawianiu ocen są centralnie zatwierdzone testy, które powinny być stosowane przez nauczycieli w tym celu, aby podstawy oceny były możliwie jednolite w całym kraju. Narodowy test nie ma na celu być egzaminem, a częścią podłoża oceny wystawianej przez nauczyciela. Sprawozdanie Det nationella provets funktion och status inom sfi/ Zadanie i status narodowego testu w sfi zostało opublikowane w grudniu 2006 roku. Sprawozdanie opiera się na rezultacie przeprowadzonego badania narodowego testu w 2005 roku i materiału o wystawianiu ocen w sfi i zostało oparte na wywiadach z dyrektorami, nauczycielami i uczniami w dziesięciu różnych szkołach. Sprawozdanie można zamówić lub wypisać ze strony internetowej Skolverketwww.skolverket.se pod tytułem Publikationer/ Publikacje. Komentarze do planu nauczania w sfi mogą w wyniku potrzeby zostać zrewidowane i skompletowane.