I ETAP - Diagnoza społeczno gospodarcza

Transkrypt

1 Należność za wykonanie niniejszej umowy współfinansowane jest z środków Unii Europejskiej w ramach osi IV Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wykonanie umowy jest niezbędne do realizacji działania 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja. I ETAP - Diagnoza społeczno gospodarcza Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia Kraina św. Anny w sprawie badania pn. Diagnoza i analiza obszaru Stowarzyszenia Krainy św. Anny w trzech płaszczyznach w oparciu o zastany materiał osiągnięty przy wdrażaniu Lokalnej Strategii Rozwoju Stowarzyszenia Krainy św. Anny Przedsięwzięcie realizowane przez: 1

2 Spis treści Wprowadzenie Położenie i środowisko naturalne Sytuacja demograficzna i procesy ludnościowe... 5 Liczba ludności... 5 Ruch naturalny ludności... 6 Małżeństwa... 7 Migracje ludności... 7 Struktura ludności ze względu na płeć i wiek Sytuacja ekonomiczna i gospodarcza gmin z obszaru LGD Dochody i wydatki gmin Podmioty wpisane do rejestru REGON Turystyka Baza noclegowa Turyści i noclegi Gospodarstwa agroturystyczne Ścieżki rowerowe Sytuacja mieszkaniowa i jakość życia Mieszkania, budynki i infrastruktura użytkowa Przedszkola i żłobki Edukacja Opieka zdrowotna Opieka socjalna Bezrobocie Dostęp do infrastruktury drogowej Życie społeczno-kulturalne infrastruktura, organizacje i uczestnictwo Kluby sportowe i członkowie Biblioteki Obiekty kulturalne i inicjatywy kulturalne Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Podsumowanie statystycznej części diagnozy mocne i słabe strony obszaru LGD Wykaz kluczowych zmian dokonanych na terenie Krainy św. Anny Spis tabel

3 Wprowadzenie Celem I etapu badań było dokonanie diagnozy społeczno-gospodarczej obszaru LGD Stowarzyszenia Kraina św. Anny. W ramach tego etapu: a) dokonana została charakterystyka obszaru LGD; b) w zarysie diagnostyczno-statystycznym przedstawiony został obszar LGD, z uwzględnieniem danych z 10 gmin wchodzących w skład Stowarzyszenia; c) opracowany został wykaz kluczowych zmian dokonanych na terenie Krainy św. Anny. Niniejsza diagnoza składa się z ośmiu zasadniczych rozdziałów, w których zawarte zostały powyższe elementy analizy. Wykaz skrótów: BDL Bank Danych Lokalnych DOW Departament Obszarów Wiejskich GUS Główny Urząd Statystyczny LGD Lokalna Grupa Działania PROW Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 3

4 1. Położenie i środowisko naturalne Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie Kraina św. Anny obejmuje swoimi działaniami teren 10 następujących gmin z 3 powiatów województwa opolskiego: Gogolin Izbicko Jemielnica Krapkowice Leśnica Strzelce Opolskie Tarnów Opolski Ujazd Zdzieszowice Walce Kraina św. Anny znajduje się w południowo-zachodniej części kraju, a jej tereny leżą w granicach powiatu krapkowickiego, strzeleckiego oraz opolskiego. Powierzchnia obszaru LGD wynosi 985 km². Gminą o największej powierzchni (203 km²) są Strzelce Opolskie. Najmniejszą powierzchnię posiada gmina Zdzieszowice (57 km²). Gminy z obszaru LGD są zróżnicowane pod względem gęstości zaludnienia. Najgęściej zaludnione gminy (na 1 km²) to: Zdzieszowice (282), Krapkowice (240), Strzelce Opolskie (155) i Gogolin (124). Najmniej ludności na 1 km² zamieszkuje w gminach: Jemielnica (63) i Izbicko (64). Tabela 1. Powierzchnia i gęstość zaludnienia Powierzchnia (km²) Ludność na 1 km² Polska Województwo opolskie Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL Tereny LGD obejmują Park Krajobrazowy Góry św. Anny, zachodnią część Wyżyny Śląskiej, której szczytem jest Góra Świętej Anny o wysokości 408 m n.p.m, skąd zaczerpnięto nazwę parku. Kraina św. Anny charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem środowiska geograficznego. Występują tu zarówno obszary wyżynne jak i nizinne. Obszar LGD jest także cennym źródłem kulturalnym, posiadającym liczne zabytki architektury sakralnej, przemysłowej, zespoły pałacowo-parkowe oraz kompleks kalwaryjsko-klasztorny w Górze św. Anny, wpisany w roku 2004 na listę Pomników Historii. 4

5 Park Krajobrazowy Góra św. Anny leży w środkowo-wschodniej części województwa opolskiego na terenie dwóch powiatów: Strzelce Opolskie i Krapkowice oraz pięciu gmin: Leśnica, Gogolin, Strzelce Opolskie, Zdzieszowice i Ujazd - obejmuje obszar 5051 ha. Na terenie Parku znajduje się wiele cennych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków zwierząt i roślin objętych ochroną przez Europejską Sieć Natura Zadaniem sieci jest ochrona wybranych elementów przyrody najcenniejszych i najrzadszych w skali Europy. Na terenie Krainy św. Anny znajdują się dwa obszary siedliskowe, Góra św. Anny oraz Kamień Śląski. Obecnie na Górze św. Anny znajduje się bazylika i sanktuarium, z figurką św. Anny Samotrzeciej pochodzącej z piętnastego wieku wraz z jej relikwiami oraz franciszkański zespół klasztorny. Na szczycie Góry św. Anny zbudowano w latach 80. XV wieku klasztor i kościół, który od XVIII wieku jest ważnym centrum pielgrzymkowym. W Kamieniu Śląskim znajduje się kompleks pałacowo-parkowy, w którym po odbudowie w 1994 roku rozpoczęło działalność Sanktuarium św. Jacka - Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Obiekt jest ośrodkiem konferencyjnym, rekolekcyjnym i pielgrzymkowym. Innym ważnym kompleksem jest pocysterski zespół klasztorny w Jemielnicy. Kościół klasztorny pełni obecnie rolę świątyni parafialnej. Zespół klasztorny wraz z kościołem, zabudowaniami klasztoru i budynkami gospodarczymi wpisany został do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Dla zniwelowania niekorzystnego oddziaływania sąsiadujących z parkiem ośrodków przemysłowych i aglomeracji miejskich ustanowiono strefę ochronną, tj. otulinę parku. Jej powierzchnia stanowi 6374 ha. Za sprawą Autostrady A4 - Park Krajobrazowy Góry św. Anny podzielony jest na dwie części: południową i północną. 2. Sytuacja demograficzna i procesy ludnościowe Liczba ludności Obszar LGD Stowarzyszenie Kraina św. Anny zamieszkuje (dane GUS z 2013 roku 1 ) osób, co stanowi 12,50% ludności zamieszkującej w województwie opolskim. Większość mieszkańców obszaru LGD stanowią mieszkańcy obszarów wiejskich (53,51%; 67172). W okresie od 2009 do 2013 roku liczba ludności na obszarze LGD zmniejszyła się o 3,11%. W województwie opolskim spadek ludności w tym czasie cechował się nieco niższą dynamiką (2,59%). Na obszarze LGD największe spadki ludności w ww. okresie dotyczyły gmin: Strzelce Opolskie, Zdzieszowice, Leśnica, Jemielnica. Wzrost ludności nastąpił natomiast w gminie Ujazd i w gminie Gogolin. Spadek liczby ludności na obszarze LGD w latach miał miejsce zarówno w miastach jak i na obszarach wiejskich (kolejno o: 4,28% i 2,07%). W największym stopniu na przestrzeni lat ujemny przyrost naturalny zaznaczył się w gminach: Leśnica (-135) oraz Krapkowice (-127). Natomiast najwyższy przyrost naturalny odnotowano w gminie Zdzieszowice (128). Na całym obszarze LGD odnotowany został ujemny przyrost naturalny (-100). 1 Do celów diagnostycznych wykorzystane zostały dane GUS z Banku Danych Lokalnych i Statystyczne Vademecum Samorządowca. Zasadniczo, analizie poddane zostały dane z 2013 roku. Jeśli analizowane były dane z wcześniejszych lat, zostało to uwzględnione w tekście i w tabelach. 5

6 Tabela 2. Liczba ludności i ruch naturalny Liczba Liczba ludności Urodzenia Przyrost Obszar Zgony ludności w 2013r. w stosunku żywe naturalny terytorialny do liczby ludności (2013) w 2009r Polska , Województwo opolskie , Obszar LGD , Gogolin , Krapkowice , Walce , Zdzieszowice , Tarnów Opolski , Izbicko , Jemielnica , Leśnica , Strzelce Opolskie , Ujazd , Źródło: GUS, BDL oraz obliczenia własne na podstawie danych GUS Ruch naturalny ludności Najwięcej urodzeń żywych na 1000 osób w roku 2013 odnotowano w gminie Ujazd (12,7) oraz w gminie Izbicko (10,0). Najmniejszą ilość urodzeń na 1000 ludności odnotowano w gminie Krapkowice (7,3). Była to także jedyna gmina w której ilość urodzeń na 1000 ludności okazała się niższa niż w całym województwie opolskim. Najwyższa liczba zgonów na 1000 ludności wystąpiła w 2013 roku w gminie Leśnica (11,6), Walce (11,4) oraz Strzelce Opolskie (10,8). Były to także gminy, w których ilość zgonów przekroczyła średnią wojewódzką oraz ogólnopolską. Najmniej zgonów w roku 2013 odnotowano w gminie Tarnów Opolski (7,0) oraz Zdzieszowice (7,2). Najwyższy przyrost naturalny na 1000 osób dotyczył gminy Ujazd (4,1) oraz Zdzieszowice (2,1). Ujemny przyrost naturalny przyjął najwyższe wartości w gminach: Krapkowice (-2,1), Leśnica (-1,7) i Strzelce Opolskie (-1,6). Tabela 3. Ruch naturalny na 1000 ludności Urodzenia żywe Przyrost naturalny Zgony na 1000 na 1000 ludności na 1000 ludności ludności (2013) (2013) (2013) Polska 9,6 10,1-0,5 Województwo opolskie 8,2 10,2-2 Gogolin 9 9,3-0,2 Krapkowice 7,3 9,5-2,1 Walce 9,5 11,4-2 Zdzieszowice 9,3 7,2 2,1 Tarnów Opolski 8,4 7,0 1,3 Izbicko 10 8,7 1,3 Jemielnica 8,5 9,2-0,7 Leśnica 9,8 11,6-1,7 Strzelce Opolskie 9,2 10,8-1,6 Ujazd 12,7 8,6 4,1 Źródło: GUS, BDL 6

7 Małżeństwa W większości gmin z obszaru LGD zawieranych było więcej małżeństw niż w kraju i województwie. W roku 2013 największa ilość małżeństw na 1000 osób została zawarta w gminie Walce (5,7) oraz Ujazd (5,7), natomiast najmniejsza - w gminie Izbicko (3,7). Gminy takie jak: Krapkowice, Tarnów Opolski, Izbicko oraz Leśnica osiągnęły wartości poniżej średniej ogólnopolskiej oraz wojewódzkiej. Tabela 4. Małżeństwa Małżeństwa na 1000 ludności Małżeństwa zawarte Polska 4, Województwo opolskie 4, Gogolin 5,4 67 Krapkowice 4,0 94 Walce 5,7 32 Zdzieszowice 4,9 79 Tarnów Opolski 4,4 43 Izbicko 3,7 20 Jemielnica 5,3 38 Leśnica 4,1 33 Strzelce Opolskie 5,2 164 Ujazd 5,7 36 Źródło: GUS, BDL W powiatach, w których znajdują się gminy wchodzące w skład LGD 2, w latach na ogół odnotowywane były niższe wskaźniki rozwodów niż w kraju, w województwie opolskim i w subregionie opolskim, co może zaświadczać o nieco silniejszym na obszarze LGD tradycjonalizmie w wymiarze więzi rodzinnych. Tabela 5. Rozwody na 1000 ludności Rozwody na 1000 ludności Polska 1,7 1,6 1,7 1,7 1,7 Województwo opolskie 1,7 1,5 1,7 1,6 1,6 Subregion nyski 1,7 1,5 1,7 1,7 1,7 Subregion opolski 1,7 1,5 1,7 1,6 1,5 Powiat krapkowicki 1,6 1,4 1,3 1,5 1,4 Powiat opolski 1,3 1,2 1,8 1,3 1,3 Powiat strzelecki 1,3 1,1 1,5 1,5 1,5 Źródło: GUS, BDL Migracje ludności Obszar LGD w latach charakteryzował wyższy niż w województwie opolskim (6,4%) oraz w całym kraju (3,5%) udział zameldowań ludności z zagranicy w stosunku do ogółu zameldowań. Dla całego obszaru LGD odsetek ten wyniósł 9,3%. 2 Dane GUS dostępne jedynie z poziomu powiatów. 7

8 Na terenie całego obszaru LGD odnotowano w latach zameldowań na pobyt stały, co stanowi 12,9% ogółu zameldowań w województwie opolskim. Najczęściej były to zameldowania z miast (52,6%); zameldowania ze wsi stanowiły 38,2% ogółu zameldowań. Relatywnie więcej zameldowań z miast odnotowano w gminie Leśnica (65,0%), gminie Ujazd (59,3%) i w gminie Gogolin (56,2%). Zameldowania ze wsi dominowały jedynie w gminie Walce (42,9%). W gminie tej znacznie wyższy niż w pozostałych okazał się również odsetek zameldowań z zagranicy (26,7%). Najniższy udział zameldowań z zagranicy odnotowany został w gminie Gogolin (4,8%). Tabela 6. Zameldowania na pobyt stały Zameldowania Zameldowania Zameldowania Zameldowania ogółem z miast ze wsi z zagranicy % (%) (%) (%) 2013 Polska ,0 36,5 3,5 Województwo opolskie ,3 42,3 6,4 Obszar LGD ,6 38,2 9,3 Gogolin ,2 39,0 4,8 Krapkowice ,2 42,7 10,1 Walce ,4 42,9 26,7 Zdzieszowice ,1 35,2 10,7 Tarnów Opolski ,0 37,9 8,1 Izbicko ,9 35,5 12,6 Jemielnica ,2 38,0 7,8 Leśnica ,0 27,6 7,4 Strzelce Opolskie ,1 41,1 7,7 Ujazd ,3 30,4 10,3 Źródło: GUS, BDL oraz obliczenia własne na podstawie danych GUS Mając na względzie wymeldowania na pobyt stały obszar LGD charakteryzował się dużo wyższym niż w województwie opolskim (17,5%) oraz w całym kraju (5,0%) udziałem wymeldowań za granicę w stosunku do ogółu wymeldowań. W latach spośród wszystkich wymeldowań na pobyt stały wymeldowania za granicę w gminach obszaru LGD stanowiły 29,1%. Łączna ilość wymeldowań z obszaru LGD w latach dotyczyła 8721 osób, co stanowi 13,2% wymeldowań w całym województwie opolskim. W gminach z obszaru LGD nieznacznie przeważały wymeldowania na wieś (36,4%). Najwyższe odsetki wymeldowań na wieś zostały odnotowane w gminie Izbicko (47,2%) oraz Strzelce Opolskie (42,8%). Relatywnie najwięcej wymeldowań za granicę w latach odnotowano w gminach: Jemielnica (40,2%), Leśnica (36,4%) oraz Tarnów Opolski (33,1%). Najniższe odsetki wymeldowań za granicę w stosunku do wszystkich wymeldowań odnotowano w gminie Zdzieszowice (25,7%) i w gminie Ujazd (26,5%). Saldo migracji (w wartościach bezwzględnych) okazało się najbardziej niekorzystne w gminach: Strzelce Opolskie (-644), Zdzieszowice (-563) oraz Krapkowice (-520). Saldo migracji w tych gminach przedstawiało się najbardziej niekorzystnie również w przeliczeniu na 1000 osób (kolejno: -6,0; -7,7; -6,0). Gminy, które uzyskały względnie wysokie dodatnie saldo 8

9 migracji to Izbicko (57) oraz Gogolin (54). W ostatniej gminie odnotowane zostało najwyższe saldo migracji na 1000 osób (2,6). Tabela 7. Wymeldowania na pobyt stały i saldo migracji Wymeldowania ogółem Wymeldowania do miast Wymeldowania na wieś Wymeldowania za granicę % (%) (%) (%) Polska ,8 45,2 5, Saldo migracji ogółem Województwo opolskie ,3 41,2 17, Obszar LGD ,6 36,4 29, Gogolin ,9 32,2 28,9 54 Krapkowice ,9 35,0 27,0-520 Walce ,6 40,3 29,1 18 Zdzieszowice ,7 33,6 25,7-563 Tarnów Opolski ,8 32,0 33,1-24 Izbicko ,3 47,2 28,5 57 Jemielnica ,0 30,8 40,2-10 Leśnica ,3 25,2 36,4-88 Strzelce Opolskie ,7 42,8 28,4-644 Ujazd ,4 36,2 26,5 25 Źródło: GUS, BDL oraz obliczenia własne na podstawie danych GUS Saldo migracji zagranicznych w przeliczeniu na 1000 osób na obszarze LGD przyjmowało ujemne wartości, podobnie jak na poziomie województwa. Najwyższe ujemne saldo migracji zagranicznych odnotowano w gminach Strzelce Opolskie (-5,68), Tarnów Opolski (-4,95) oraz Jemielnica (-4,73). Najniższe ujemne saldo migracji wystąpiło w gminie Ujazd (-1,75) i w gminie Walce (-1,78). Tabela 8. Saldo migracji na 1000 osób Saldo migracji na 1000 osób Saldo migracji zagranicznych na 1000 osób Polska -0,5-0,52 Województwo opolskie -3,3-2,42 Gogolin 2,6-3,22 Krapkowice -6-4,23 Walce -0,5-1,78 Zdzieszowice -7,7-3,57 Tarnów Opolski -2,8-4,95 Izbicko 0,2-2,77 Jemielnica -6,7-4,73 Leśnica -3,4-3,6 Strzelce Opolskie -6-5,68 Ujazd 1,3-1,75 Źródło: GUS, BDL 9

10 Struktura ludności ze względu na płeć i wiek Gminy obszaru LGD okazały się bardzo zbliżone pod względem procentowego rozkładu poszczególnych grup wiekowych w populacji. W 2013 roku relatywnie najwięcej młodych osób w wieku do lat 19 zamieszkiwało na terenie gminy Ujazd, (21,3%), najmniej - w gminie Krapkowice (17,9%). Gmina Ujazd okazała się także gminą najmłodszą, gdyż osoby po 50 roku życia stanowiły w niej jedynie 32,4% populacji. Tabela 9. Struktura ludności ze względu na wiek Wiek (%) ogółem i więcej (%) Polska 20,5 14,7 16,2 12,7 14,4 11,5 10,1 100 Województwo opolskie 18,6 14,7 15,7 13,7 15,1 11,2 10,9 100 Obszar LGD 18,7 14,9 15,6 14,8 15,1 9,9 11,0 100 Gogolin 18,5 14,9 14,8 16,6 15,3 7,8 12,1 100 Krapkowice 17,9 13,9 16,2 14,4 14,7 12,2 10,7 100 Walce 18,3 14,7 14,8 15,6 15,5 7,8 13,3 100 Zdzieszowice 18,8 14,6 16,7 14,1 15,9 10,7 9,2 100 Tarnów Opolski 18,9 15,0 15,2 15,7 15,6 8,7 10,8 100 Izbicko 19,0 15,8 15,9 13,9 15,5 7,7 12,1 100 Jemielnica 18,5 16,0 15,7 15,4 15,2 7,8 11,4 100 Leśnica 19,1 15,0 14,4 15,8 15,3 8,8 11,6 100 Strzelce Opolskie 18,7 15,0 15,5 14,1 14,8 11,0 10,9 100 Ujazd 21,3 16,5 15,4 14,5 13,9 7,5 11,0 100 Źródło: GUS, BDL Struktura ludności pod względem płci była w 2013 roku bardzo zbliżona we wszystkich gminach LGD. We wszystkich gminach, podobnie jak w województwie opolskim i w kraju, ilość kobiet nieznacznie przewyższała ilość mężczyzn. Najwyższy odsetek kobiet wystąpił w gminie Izbicko (52,36%) oraz w gminie Walce (52,34%). Najniższy udział kobiet w populacji został odnotowany w gminie Zdzieszowice (50,37%). Tabela 10. Struktura ludności ze względu na płeć Płeć (2013) mężczyźni kobiety Ogółem % kobiet w populacji Polska ,61 Województwo opolskie ,62 Gogolin ,62 Krapkowice ,72 Walce ,34 Zdzieszowice ,37 Tarnów Opolski ,82 Izbicko ,36 Jemielnica ,73 Leśnica ,96 Strzelce Opolskie ,21 Ujazd ,29 Źródło: GUS, BDL 10

11 Gminy z obszaru LGD przedstawiały się jednak na ogół korzystnie, mając na względzie współczynniki obciążenia demograficznego. W każdej gminie z obszaru LGD na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało mniej osób w wieku nieprodukcyjnym niż na poziomie ogółu województwa. Zważywszy na ten wskaźnik, najbardziej obciążone demograficznie okazały się gminy: Strzelce Opolskie (53,8), Ujazd (53,8) i Krapkowice (53,4), najmniej gminy: Jemielnica (48,3) i Zdzieszowice (48,9). Sytuację demograficzną w gminach obszaru LGD można również zobrazować przy pomocy innego wskaźnika obciążenia demograficznego odsetka ludności w wieku produkcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym. Wskaźnik ten wydaje się bardziej właściwy, zważywszy na sytuację demograficzną gmin w przyszłości. We większości gmin obszaru LGD wskaźnik ten okazał się niższy niż w województwie opolskim, w niektórych natomiast niższy niż w kraju. W najkorzystniejszej sytuacji znajdowały się gminy: Ujazd (86,6) i Zdzieszowice (99,4). Największe obciążenie demograficzne dotyczyło natomiast gminy Krapkowice (124,2) i Walce (117,5). Tabela 11. Współczynniki obciążenia demograficznego Ludność w wieku Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 poprodukcyjnym na 100 osób osób w wieku produkcyjnym w wieku przedprodukcyjnym Polska 57,6 101,2 Województwo opolskie 54,5 115,8 Gogolin 50,8 108,8 Krapkowice 53,4 124,2 Walce 52,6 117,5 Zdzieszowice 48,9 99,4 Tarnów Opolski 51,0 101,5 Izbicko 51,8 103,9 Jemielnica 48,3 102,3 Leśnica 52,4 106,7 Strzelce Opolskie 53,8 113,7 Ujazd 53,8 86,6 Źródło: GUS, BDL 3. Sytuacja ekonomiczna i gospodarcza gmin z obszaru LGD Dochody i wydatki gmin Gminy obszaru LGD uzyskiwały w 2013 roku dochody w łącznej wysokości 349,3 mln zł, co stanowiło 11,1% dochodów uzyskiwanych w województwie opolskim. Najwyższe dochody uzyskiwały gminy: Strzelce Opolskie (82,0 mln zł) i Krapkowice (60,9 mln zł), najniższe Izbicko (14,3 mln zł), Walce (15,2 mln zł) i Jemielnica (16,8 mln zł). W przeliczeniu na mieszkańca w gminach z obszaru LGD uzyskiwano na ogół niższe dochody niż w województwie opolskim (3118 zł). Jedynie dochody gminy Gogolin w przeliczeniu na jednego mieszkańca okazały się wyższe niż w województwie (3829 zł). Dochody zbliżone do średniej wojewódzkiej w przeliczeniu na jednego mieszkańca były także uzyskiwane w gminie Ujazd (3092 zł). Najniższe dochody na mieszkańca wystąpiły w gminach: Jemielnica (2341 zł), Krapkowice (2601 zł) i Izbicko (2629 zł). 11

12 Wysokość poniesionych w 2013 roku wydatków przez gminy z obszaru LGD wyniosła łącznie 354,7 mln zł, co stanowiło 11,2% wydatków poniesionych w tym czasie w całym województwie opolskim. Tabela 12. Dochody i wydatki gmin Wydatki ogółem (mln zł) Dochody Obszar w tym ogółem terytorialny inwestycyjne (mln zł) (%) Dochody ogółem budżetu gminy na jednego mieszkańca (zł) Wydatki ogółem budżetu gminy na jednego mieszkańca (zł) Środki w dochodach budżetu gminy na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów unijnych w 2013 r. (mln zł) Polska , ,1 16, ,0 Województw o opolskie 3140,3 3155,2 13, ,4 Obszar LGD 349,3 354,7 10, ,6 Gogolin 47,6 50,6 17, ,6 Krapkowice 60,9 61,4 6, ,7 Walce 15,2 14,9 12, ,7 Zdzieszowice 42,8 42,2 5, ,2 Tarnów Opolski 26,6 28,9 14, ,4 Izbicko 14,3 12,8 1, ,3 Jemielnica 16,8 16,2 6, ,3 Leśnica 23,8 25,9 21, ,4 Strzelce Opolskie 82,0 81,7 6, ,8 Ujazd 19,5 20,2 22, ,1 Źródło: GUS, Statystyczne Vademecum Samorządowca W gminach tych wydatkowano na ogół mniej środków w przeliczeniu na jednego mieszkańca niż w województwie opolskim (3133 zł). Jedynie w gminach: Gogolin (4075 zł), Leśnica (3214 zł) i Ujazd (3207 zł) wskaźnik ten okazał się wyższy. Najmniej środków w przeliczeniu na mieszkańca wydatkowano w gminach: Jemielnica (2254 zł) i Izbicko (2355 zł). Gminy z terenu LGD Stowarzyszenia Kraina św. Anny okazały się bardzo zróżnicowane ze względu na udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem. Należy także zaznaczyć, że dla całego obszaru LGD odsetek wydatków inwestycyjnych okazał się o kilka procent niższy niż w województwie i kraju (kolejno: 10,6%, 13,6% i 16,8%). Najwyższy udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem dotyczył w 2013 roku takich gmin jak: Ujazd (22,9%), Leśnica (21,5%), Gogolin (17,4%), najniższy natomiast gminy Izbicko (1,2%). W gminach obszaru LGD dochody na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów unijnych wyniosły w 2013 roku łącznie 9,6 mln zł, co w skali województwa stanowiło 8,6% tego rodzaju dochodu. Dochody na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów wsparły w 2013 roku zwłaszcza takie gminy jak Leśnica (2,4 mln zł) Ujazd (2,1 mln zł), Strzelce Opolskie (1,8 mln zł). 12

13 Na realizację zadań wdrażanych przez Stowarzyszenie Kraina św. Anny w ramach całej Osi 4 LEADER określono limit w wysokości 21,4 mln zł, co stanowiło 20,1% kwoty przewidzianej na ten cel w województwie (dla 12 LGD). LGD Stowarzyszenie Kraina św. Anny zawarła umowy na kwotę ponad 18 mln zł (wykorzystując 84% określonego limitu). Dotychczas zrealizowano płatności na kwotę 9,7 mln zł, co stanowi 45% określonego limitu) 3. W okresie od 2010 do 2013 roku na finansowanie i współfinansowanie programów unijnych przeznaczono na obszarze LGD 11,4% środków, jakie zostały w tym okresie przeznaczone na ten cel w województwie opolskim. W latach 2012 i 2013 zaznaczył się jednak dość wyraźny trend spadkowy (z 28,3 mln zł w 2011 do 9,6 mln zł w 2013). Podmioty wpisane do rejestru REGON W 2013 roku na obszarze LGD Stowarzyszenia Krainy św. Anny było wpisanych do rejestru REGON 9461 podmiotów gospodarki narodowej, co stanowiło 9,46% ogółu podmiotów w województwie opolskim. W perspektywie lat na obszarze LGD zaznaczyła się tendencja wzrostowa ze względu na liczbę podmiotów (8835 w 2009 roku, 9289 w 2010 roku, 9196 w 2011 roku, 9354 w 2012 roku). W stosunku do roku 2009 wzrósł również udział podmiotów z obszaru LGD w liczbie dla ogółu województwa (z 9,25% w 2009 do 9,46% w 2013). W 2013 roku najwięcej podmiotów było zarejestrowanych w gminie Strzelce Opolskie (2664) i Krapkowice (2208), najmniej w gminie Walce (327) i w gminie Ujazd (346). W tym samym czasie na obszarze LGD do rejestru REGON wpisanych zostało 637 podmiotów, co stanowi 8,6% wszystkich nowo powstałych podmiotów w województwie opolskim. Najwięcej podmiotów powstało w gminie Strzelce Opolskie (170) oraz w gminie Krapkowice (147), najmniej w gminie Jemielnica (16) i Ujazd (17). W gminach z obszaru LGD zdecydowaną większość (71,1%) podobnie jak w całym województwie opolskim stanowiły podmioty z sektora usług (pozostała działalność). Chociaż ich procentowy udział na obszarze LGD okazał się nieco niższy niż w województwie, nowo utworzonych podmiotów z tego sektora było relatywnie więcej w gminach LGD (73,5%) niż w całym województwie (73,5%), co wskazuje na upodabnianie się struktury przedsiębiorstw z Krainy św. Anny do struktury w pozostałej części województwa. Jedynie 3,4% ogółu podmiotów na obszarze LGD to podmioty z sektora rolniczego (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo). W całym województwie odsetek tego typu podmiotów w rejestrze REGON był tylko nieznacznie wyższy (3,7%). Wśród nowo utworzonych w 2013 roku podmiotów, te z sektora rolniczego stanowiły jedynie 2,0% (w całym województwie 2,2%). W sektorze przemysłowym (przemysł i budownictwo) było zarejestrowanych na obszarze LGD 25,5% podmiotów, a zatem nieco więcej niż w całym województwie (22,7%). Podmiotów z sektora rolniczego było relatywnie więcej w gminach: Izbicko (7,8%), Ujazd (6,6%), Tarnów Opolski (5,8%), Leśnica (5,6%) i Jemielnica (5,4%). Wyraźnie niższe odsetki tego typu podmiotów odnotowane zostały w gminach: Zdzieszowice (2,0%) 3 Zob. Tab. 1 Wykorzystanie limitów środków pod względem umów oraz płatności w ramach Osi 4 LEADER, dane PROW otrzymane przez LGD z Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego w Opolu w dniu roku podczas spotkania z lokalnymi grupami działania. 13

14 i Krapkowice (2,1%). Gminy, w których dostrzeżony został wysoki odsetek przedsiębiorstw z sektora rolniczego w ogóle przedsiębiorstw nowo utworzonych w 2013 roku, to: Izbicko (7,4%), Leśnica (7,3%), Ujazd (5,9%) i Gogolin (5,4%). Gminą, w której odsetek podmiotów z sektora przemysłowego okazał się najwyższy, były Walce (38,5%). Stosunkowo wysokie odsetki tego typu podmiotów wystąpiły również w gminach: Jemielnica (34,5%), Izbicko (34,3%) i Tarnów Opolski (32,9%). Najniższy odsetek przedsiębiorstw z sektora przemysłowego posiadała gmina Strzelce Opolskie (21,9%). Gminy, w których relatywnie wyższy okazał się odsetek nowo utworzonych podmiotów z sektora przemysłowego to: Walce (56,7%) i Gogolin (39,3%). Największy udział podmiotów prowadzących pozostałą działalność posiadały gminy: Strzelce Opolskie (75,5%), Zdzieszowice (75,1%), Krapkowice (74,7%) i Leśnica (73,9%). Gminy, w których relatywnie wyższy okazał się odsetek nowo utworzonych podmiotów z sektora usługowego to: Strzelce Opolskie (84,1%) i Zdzieszowice (79,7%). Tabela 13. Podmioty gospodarcze ze względu na sektory gospodarcze Sektory gospodarcze Podmioty rolnictwo, wpisane do leśnictwo, przemysł rejestru REGON łowiectwo i budownictwo ogółem i rybactwo 2013 Podmioty nowo utworzone (2013) 2013 Podmioty nowo utworzone (2013) 2013 Podmioty nowo utworzone (2013) pozostała działalność 2013 Podmioty nowo utworzone (2013) % % % % % % Polska ,2 1,2 21,4 21,8 76,4 77,0 Województwo opolskie ,7 2,2 22,7 27,0 73,6 70,8 Obszar LGD ,4 2,0 25,5 24,5 71,1 73,5 Gogolin ,1 5,4 27,8 39,3 69,0 55,4 Krapkowice ,1 1,4 23,2 24,5 74,7 74,1 Walce ,9 0,0 38,5 56,7 56,6 43,3 Zdzieszowice ,0 0,0 22,9 20,3 75,1 79,7 Tarnów Opolski ,8 3,1 32,9 23,4 61,3 73,4 Izbicko ,8 7,4 34,3 22,2 57,9 70,4 Jemielnica ,4 0,0 34,5 25,0 60,1 75,0 Leśnica ,6 7,3 20,5 19,5 73,9 73,2 Strzelce Opolskie ,6 0,0 21,9 15,9 75,5 84,1 Ujazd ,6 5,9 30,3 41,2 63,0 52,9 Źródło: GUS, BDL W gminach z obszaru LGD było mniej podmiotów wpisanych do rejestru REGON niż w całym województwie opolskim, jeśli zestawić ich ilość z liczbą ludności (kolejno: 692 i 996). Gminą, o najwyższej liczbie podmiotów wpisanych do rejestru regon w przeliczeniu na liczbę mieszkańców okazały się Krapkowice. Na 10 tys. ludności, w gminie tej funkcjonowało 947 podmiotów. Na dalszej pozycji uplasowały się gminy: Strzelce Opolskie (851), Tarnów Opolski (729), Gogolin (692) i Izbicko (688). Najmniej podmiotów na 10 tys. mieszkańców działało w gminie Jemielnica (540), Ujazd (545) i Walce (584). 14

15 Wyraźna różnica między obszarem LGD Stowarzyszenia Kraina św. Anny a całym województwem zarysowała się również ze względu na ilość nowo zarejestrowanych podmiotów w przeliczeniu na liczbę mieszkańców. W gminie wskaźnik ten nie okazał się wyższy od wskaźnika dla całego województwa. Najwyższe zostały odnotowane w gminach: Tarnów Opolski (66) i Krapkowice (63), najniższe w gminach: Jemielnica (22) i Ujazd (27). W żadnej gminie z obszaru LGD wskaźnik osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 1000 ludności nie osiągnął średniej wartości dla województwa (72). Najwięcej osób fizycznych prowadzących działalność, w przeliczeniu na 1000 ludności, działało w gminach: Krapkowice (69) i Strzelce Opolskie (61), najmniej w gminach: Ujazd (42), Jemielnica (45) i Walce (46). Tabela 14. Wskaźniki działalności gospodarczej Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności Jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 1000 ludności Polska Województwo opolskie Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL Na obszarze LGD funkcjonowało 8986 podmiotów zatrudniających do 9 pracowników, 389 podmiotów zatrudniających od 10 do 49 pracowników, 79 przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 249 pracowników oraz 7 przedsiębiorstw liczących co najmniej 250 pracowników. Tabela 15. Podmioty gospodarcze ze względu na wielkość przedsiębiorstwa Podmioty Wielkość przedsiębiorstw ogółem i więcej Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL 15

16 Struktura podmiotów ze względu na wielkość (liczbę zatrudnianych pracowników) na obszarze LGD nie odbiegała znacząco od struktury na obszarze całego województwa. Na obszarze LGD nieznacznie wyższy niż w województwie okazał się udział przedsiębiorstw małych (kolejno: 4,1% i 3,4%), nieznacznie niższy natomiast udział mikroprzedsiębiorstw (kolejno: 95,0% i 95,8%) w ogóle podmiotów gospodarki narodowej. Bardzo zbliżone okazały się odsetki przedsiębiorstw średnich (dla województwa: 0,7%, dla obszaru LGD: 0,8%) oraz dużych (kolejno: 0,09% i 0,07%). Najwięcej dużych przedsiębiorstw (zatrudniających 250 pracowników lub więcej) funkcjonowało w gminie Strzelce Opolskich (4). W gminach Gogolin, Krapkowice i Tarnów Opolski ulokowane było po jednym przedsiębiorstwie tej wielkości. Najwięcej przedsiębiorstw średnich funkcjonowało w gminie Strzelce Opolskie (24) i Krapkowice (23). W gminie Jemielnica działały jedynie mikroprzedsiębiorstwa oraz małe przedsiębiorstwa. W gminach Ujazd i Walce ulokowane było tylko jedno średniej wielkości przedsiębiorstwo, w gminie Izbicko dwa przedsiębiorstwa zatrudniające od 50 do 249 osób. 4. Turystyka Baza noclegowa Na obszarze LGD w 2013 roku funkcjonowało 6 hoteli (7 obiektów hotelowych), w tym 4 mieszczących się w kategorii co najmniej trzech gwiazdek. Hotele znajdowały w gminie Gogolin, Krapkowice i Strzelce Opolskie. W żadnej gminie z obszaru LGD nie funkcjonowały motele ani pensjonaty, choć należy zaznaczyć, że w całym województwie stanowiły one rzadkość. Tabela 16. Obiekty noclegowe Hotele i obiekty hotelowe w tym hotele kategorii 3 gw. i więcej Inne obiekty noclegowe Obiekty noclegowe razem Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin 4* Krapkowice Strzelce Opolskie Leśnica Tarnów Opolski Izbicko Źródło: GUS, BDL oraz obliczenia własne na podstawie danych GUS; *Wg najnowszych danych z Urzędu Miejskiego w Gogolinie na terenie gminy funkcjonuje aktualnie 8 obiektów noclegowych, z czego 4 w Kamieniu Śląskim. W gminach z obszaru LGD, w roku 2013, odnotowanych zostało 12 obiektów noclegowych, co stanowi 8,8% obiektów w całym województwie. W stosunku do roku 2009 przybyło dwa obiekty noclegowe dwa hotele w gminie Gogolin. Oprócz hoteli i obiektów hotelowych w Gogolinie, Krapkowicach i Strzelcach Opolskich, na obszarze LGD funkcjonowały inne obiekty noclegowe w gminach: Leśnica, Tarnów Opolski, Izbicko. 16

17 Turyści i noclegi Ruch turystyczny na obszarze LGD (jeśli wnioskować na podstawie liczby turystów korzystających z noclegów) koncentrował się przede wszystkim w gminie Leśnica, jak również w gminie Gogolin, Krapkowice, Strzelce Opolskie oraz w wyraźnie mniejszym zakresie w gminie Tarnów Opolski i w gminie Izbicko. Mając na względzie liczbę turystów korzystających z noclegów na obszarze LGD trudno o wyraźne zarysowanie tendencji spadkowej lub wzrostowej. Jeśli w całym kraju oraz w województwie opolskim w latach od 2009 do 2013 stale przybywało turystów, na obszarze LGD wzrost miał miejsce wyłącznie w latach 2011 i W 2013 roku obszar LGD odwiedziło turystów, co stanowiło 13,5% turystów odwiedzających w tym czasie województwo. W perspektywie lat z noclegów na obszarze LGD skorzystało turystów, co stanowiło 13,6% liczby turystów, która w tym samym czasie skorzystała z noclegów w województwie opolskim. W latach na obszarze LGD zarysowała się również tendencja spadkowa ze względu na liczbę turystów zagranicznych. W roku 2013 turyści zagraniczni stanowili 11,2% ogółu turystów, podczas gdy w roku 2009 ich odsetek wyniósł 23,9%. Tabela 17. Turyści korzystający z noclegów Turyści korzystający z noclegów Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Źródło: GUS, BDL Mimo że w kraju w latach liczba udzielonych noclegów rosła, tendencja taka nie zarysowała się ani w województwie opolskim, ani na obszarze LGD. W gminach z tego obszaru wzrost liczby udzielonych noclegów uwidocznił się w roku 2011 i 2012, jednak w roku 2013 liczba ta wyraźnie spadła, co dotyczyło zwłaszcza gminy Gogolin. W perspektywie lat noclegi udzielone na obszarze LGD stanowiły 15,4% wszystkich udzielonych w tym czasie noclegów w województwie opolskim, co można by traktować jako relatywnie dobry wynik, gdyby nie fakt, że w roku 2013 odsetek ten spadł do poziomu 13,2% Na obszarze LGD systematycznie spada również odsetek noclegów udzielonych turystom zagranicznym. W roku 2013 odsetek ten wyniósł 14,1% ogółu noclegów. Najwyższy odsetek noclegów udzielonych turystom zagranicznym odnotowany został w gminie Krapkowice (40,5%). 17

18 Tabela 18. Udzielone noclegi Udzielone noclegi rezydentom i turystom zagranicznym Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie W tym odsetek noclegów udzielonych turystom zagranicznym (%) Polska 17,5 18,0 18,6 19,2 19,8 Województwo opolskie 14,1 12,9 14,1 13,3 12,6 Obszar LGD 21,1 16,6 15,2 14,9 14,1 Gogolin 20,6 14,7 14,7 13,5 22,8 Krapkowice 37,2 30,8 26,7 44,6 40,5 Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica ,2 - Leśnica 2,5 8,2 11,8 2,1 2,0 Strzelce Opolskie 25,8 17,2 13,5 21,5 13,8 Źródło: GUS, BDL Znacząca część ruchu turystycznego generowana jest na obszarze LGD poprzez ruch pielgrzymkowy. W Sanktuarium św. Anny w roku 2014 udzielonych zostało noclegów. Od roku 2012 w Sanktuarium zaznaczyła się jednak tendencja spadkowa: w 2013 roku (w stosunku do poprzedniego) liczba udzielonych noclegów zmniejszyła się o 3819, w 2014 (w stosunku do poprzedniego) o Według danych Sanktuarium największy spadek noclegów dotyczy grup niereligijnych (17%), okresu odpustowego (21%) i okresu rekolekcyjnego (8%). Istotne, że przy spadku noclegów Sanktuarium odnotowuje ciągły wzrost odwiedzających grup. Liczba grup w Bazylice stale wzrasta: w roku 2009 Bazylikę odwiedziło 786 grup, w roku grupy. Tabela 19. Ruch pielgrzymkowy Sanktuarium św. Anny Ruch pielgrzymkowy Liczba noclegów w Sanktuarium św. Anny Rok Liczba grup w Bazylice b.d. b.d Źródło: Dane udostępnione przez Sanktuarium św. Anny Gospodarstwa agroturystyczne W Krainie św. Anny prosperowało 24 gospodarstwa agroturystyczne, z czego najwięcej w gminach: Jemielnica (5) i Strzelce Opolskie (5). Gospodarstwa były rozmieszczone praktycznie na całym obszarze LGD. Nie wystąpiły jedynie w gminie Tarnów Opolski. 18

19 Tabela 20. Gospodarstwa agroturystyczne Liczba gospodarstw agroturystycznych Gogolin 2 Izbicko 2 Jemielnica 5 Krapkowice 3 Leśnica 3 Strzelce Opolskie 5 Tarnów Opolski 0 Ujazd 2 Walce 1 Zdzieszowice 1 Źródło: Urzędy Gmin; LGD Stowarzyszenie Kraina św. Anny Ścieżki rowerowe O atrakcyjności turystycznej mogą zaświadczać ścieżki rowerowe. W 2013 roku na obszarze LGD funkcjonowało 40 km ścieżek rowerowych, co stanowi 15,9% długości ścieżek w całym województwie opolskim. Ścieżki rowerowe istniały w 7 gminach Krainy św. Anny. Najwięcej kilometrów ścieżek (15,6) pozostawało w użyciu w gminie Strzelce Opolskie. Tego rodzaju infrastruktury nie posiadały gminy: Walce, Izbicko, Ujazd. Obszar LGD na tle województwa prezentował się znacznie lepiej pod względem gęstości sieci ścieżek rowerowych. Podczas gdy w województwie opolskim na 10 tys. km² działało 267,1 km ścieżek, na obszarze LGD długość ścieżek wyniosła 535,5 km. Najgęściejszą sieć ścieżek posiadała gmina Zdzieszowice (1210,5 km) i Strzelce Opolskie (768,5 km). Stosunkowo dobrze długość ścieżek rowerowych w gminach z obszaru LGD przedstawiała się w zestawieniu z liczbą mieszkańców. Najwięcej kilometrów ścieżek rowerowych na 10 tys. mieszkańców znajdowało się w gminie Jemielnica (7,0 km) i Strzelce Opolskie (5,0 km). Tabela 21. Ścieżki rowerowe Ścieżki rowerowe ogółem Ścieżki rowerowe na 10 tys. km² Ścieżki rowerowe na 10 tys. ludności km km km Polska 7726,0 247,1 2,0 Województwo opolskie 251,4 267,1 2,5 Gogolin 1,5 148,5 1,2 Krapkowice 5,5 567,0 2,4 Zdzieszowice 6,9 1210,5 4,3 Tarnów Opolski 2,1 256,1 2,2 Jemielnica 5,0 446,4 7,0 Leśnica 3,4 357,9 4,2 Strzelce Opolskie 15,6 768,5 5,0 Źródło: GUS, BDL 19

20 5. Sytuacja mieszkaniowa i jakość życia Mieszkania, budynki i infrastruktura użytkowa W latach na obszarze LGD Stowarzyszenia Kraina św. Anny oddano do użytku 805 mieszkań, co stanowi 8,75% wszystkich mieszkań oddanych do użytku w tym czasie w województwie opolskim. Najwięcej mieszkań oddanych zostało w gminie Krapkowice (228), gminie Gogolin (114) i gminie Strzelce Opolskie (108), najmniej - w gminie Walce (19). W latach na obszarze LGD oddano do użytkowania 918 nowych budynków (mieszkalnych i niemieszkalnych), co stanowi 11,0% wszystkich takich budynków oddanych w tym czasie w województwie opolskim. Najwięcej nowych budynków oddano do użytkowania w gminie Strzelce Opolskie (181). W dalszej kolejności uplasowały się gminy: Gogolin (146), Krapkowice (130) i Tarnów Opolski (120). Najmniej budynków oddanych zostało do użytku w gminie Walce (34) i Izbicko (49). Większość tych obiektów to budownictwo indywidualne. Tabela 22. Mieszkania oddane do użytkowania Mieszkania oddane do użytkowania Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL Tabela 23. Budynki oddane do użytkowania Budynki nowe oddane do użytkowania Ogółem (PKOB = 1) Budownictwo indywidualne Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL 20

21 W każdej gminie z obszaru LGD zdecydowana większość ludności korzystała z instalacji wodociągowej. Jedynie w gminach: Leśnica i Izbicko (kolejno: 91,7% i 92,1%) odsetek takich osób okazał się niższy niż odsetek dla województwa (94,6%). Gminą z najwyższym odsetkiem ludności korzystającej z instalacji wodociągowej był Gogolin (99,1%). Nieco gorzej na tle województwa przedstawiał się dostęp do instalacji kanalizacyjnej. W siedmiu gminach z obszaru LGD odsetek korzystających z tego rodzaju instalacji okazał się niższy niż w województwie. Najrzadziej z instalacji kanalizacyjnej korzystali mieszkańcy gminy Izbicko (37,0%) i Tarnów Opolski (38,6%), najczęściej natomiast mieszkańcy gminy Zdzieszowice (78,0%), Ujazd (67,8%) i Krapkowice (67,3%). Jedynie w trzech gminach odsetek mieszkańców korzystających z instalacji gazowej okazał się wyższy niż w województwie opolskim. Były to Zdzieszowice (67,2%), Strzelce Opolskie (49,9%) i Krapkowice (46,9%). W gminach Walce, Izbicko i Jemielnica nie korzystano z tego typu instalacji. Gminy z obszaru LGD były zróżnicowane pod względem korzystania z oczyszczalni ścieków. Najwięcej mieszkańców z oczyszczalni ścieków korzystało w gminach: Ujazd (97,1%), Krapkowice (87,6%) i Gogolin (83,2%). Najniższe odsetki korzystających z oczyszczalni odnotowano w gminach: Walce (51,6%) i Jemielnica (53,1%). Tabela 24. Korzystający z instalacji i oczyszczalni ścieków Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (2013): Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków wodociągowej kanalizacyjnej gazowej liczba procent Polska 88,0 65,1 52, ,3 Województwo opolskie 94,6 63,3 42, ,7 Gogolin 99,1 59,8 26, ,2 Krapkowice 98,1 67,3 46, ,6 Walce 95,0 44, ,6 Zdzieszowice 98,3 78,0 67, ,2 Tarnów Opolski 98,4 38,6 4, ,9 Izbicko 92,1 37, ,0 Jemielnica 98,6 46, ,1 Leśnica 91,7 49,1 0, ,7 Strzelce Opolskie 97,0 60,6 49, ,1 Ujazd 95,0 67,8 0, ,1 Źródło: GUS, BDL, Statystyczne Vademecum Samorządowca Przedszkola i żłobki Na obszarze LGD Stowarzyszenie Kraina św. Anny w roku 2013 funkcjonowało pięć żłobków, z czego trzy w gminie Krapkowice, jeden w gminie Zdzieszowice i jeden w gminie Strzelce Opolskie 4. W każdej gminie z obszaru LGD funkcjonowało przynajmniej jedno przedszkole. Łączna ilość tego typu obiektów na obszarze LGD wyniosła 44. Najwięcej przedszkoli funkcjonowało w Strzelcach Opolskich (10) i w Krapkowicach (8), najmniej w gminie Ujazd (1), Jemielnica (2) i Walce (2). 4 Zgodnie z danymi, Z Urzędu Miejskiego w Gogolinie w gminie Gogolin funkcjonuje aktualnie jeden żłobek. 21

22 Najwięcej dzieci w wieku 3-5 lat zostało objętych wychowaniem przedszkolnym w gminie Krapkowice (927 na 1 tys. dzieci w wieku 3-5 lat), Zdzieszowice (884), Strzelce Opolskie (871) i Tarnów Opolski (866). Poniżej średniej wojewódzkiej (810) lokowały się gminy: Leśnica (698), Ujazd (762), Jemielnica (784) i Gogolin (796). W gminie Gogolin i Jemielnica odnotowano również niedobór miejsc w przedszkolach. W Gogolinie - 1,57, w Jemielnicy 1,31 dzieci w wieku 3-5 lat przypadało na jedno miejsce w placówce wychowania przedszkolnego. Tabela 25. Przedszkola i wskaźniki edukacji przedszkolnej Przedszkola Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego na 1 tys. dzieci w wieku 3-5 lat Dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno miejsce w placówce wychowania przedszkolnego Polska ,24 Województwo opolskie ,95 Obszar LGD Gogolin ,57 Krapkowice ,76 Walce ,58 Zdzieszowice ,89 Tarnów Opolski ,95 Izbicko ,99 Jemielnica ,31 Leśnica ,77 Strzelce Opolskie ,78 Ujazd ,84 Źródło: GUS, BDL Edukacja Na obszarze LGD, w 2013 roku, funkcjonowało 16 gimnazjów, 3 licea i 4 technika. Udział poszczególnych typów szkół na tle województwa opolskiego przedstawiał się następująco: 11,0%, 5,7% i 6,3%. Tabela 26. Szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne Gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych Licea ogólnokształcące dla młodzieży bez specjalnych Technika (wraz z ogólnokształcącymi szkołami artystycznymi dającymi uprawnienia zawodowe) Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL 22

23 Najwięcej gimnazjów było zlokalizowanych w gminie Strzelce Opolskie (4); w gminie Krapkowice działały trzy tego typu placówki edukacyjne, w gminie Tarnów Opolski dwie. Licea ogólnokształcące były równomiernie rozmieszczone w Gogolinie, Krapkowicach i w Strzelcach Opolskich. Technika funkcjonowały w Strzelcach Opolskich (2) oraz po jednej placówce w Krapkowicach i w Zdzieszowicach. Opieka zdrowotna Na obszarze LGD w 2013 roku funkcjonowało 59 przychodni ambulatoryjnych, co stanowi 11,3% przychodni w województwie opolskim. Najwięcej przychodni znajdowało się na terenie gminy Strzelce Opolskie (24). W gminie tej najwyższy okazał się również wskaźnik przychodnie na 10 tys. ludności (8). W dalszej kolejności ze względu na liczbę przychodni wskazać należy gminę Krapkowice (12) oraz Zdzieszowice (8); gminy te uzyskały wskaźnik zbliżony do poziomu wojewódzkiego. Nie więcej niż jedna przychodnia funkcjonowała w gminach: Leśnica (wskaźnik 1), Jemielnica (wskaźnik 1) i Walce (wskaźnik 2). Łącznie w gminach z obszaru LGD zrealizowano 35 praktyk lekarskich, co stanowi 12,6% ogółu praktyk w województwie. Najwięcej praktyk lekarskich zorganizowano w gminie Strzelce Opolskie (10) i Krapkowice (10). Dostępność do aptek w gminach z obszaru LGD okazywała się nieco gorsza niż w województwie, jeśli kwestię tę mierzyć liczbą ludności przypadającą na jeden taki obiekt. W sześciu gminach na jedną aptekę przypadało więcej ludności niż w województwie (3261), co może zaświadczać o utrudnionym dostępie do tego typu obiektów. Powyższe dotyczyło zwłaszcza gminy Leśnica (8018), Jemielnica (7147) i Gogolin (6232). W najlepszej sytuacji pod tym względem znaleźli się mieszkańcy gminy Krapkowice, w której na jedną aptekę przypadało 2592 mieszkańców. Tabela 27. Opieka zdrowotna Ludność na aptekę ogólnodostępną Przychodnie - ambulatoryjna opieka zdrowotna Przychodnie na 10 tys. ludności Praktyki lekarskie Polska Województwo opolskie Obszar LGD Gogolin Krapkowice Walce Zdzieszowice Tarnów Opolski Izbicko Jemielnica Leśnica Strzelce Opolskie Ujazd Źródło: GUS, BDL oraz obliczenia własne na podstawie danych GUS 23

24 Opieka socjalna Na obszarze LGD w 2013 roku 3251 gospodarstw domowych korzystało ze środowiskowej pomocy społecznej, co stanowi 11,7% wszystkich takich gospodarstw w województwie opolskim. W latach zarysowała się na obszarze LGD tendencja wzrostowa. Chociaż w województwie opolskim odsetek gospodarstw korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej wzrósł w stosunku do 2009 roku o 4,8%, na obszarze LGD wzrost procentowy wyniósł 7,1%. Najwięcej gospodarstw korzystających z tego typu pomocy zamieszkiwało w gminie Strzelce Opolskie (917) i Krapkowice (845). W przeliczeniu na osoby, ze środowiskowej pomocy społecznej na obszarze LGD korzystało 7146 mieszkańców, co stanowi 11,1% wszystkich takich mieszkańców w województwie oraz 5,7% wszystkich mieszkańców z obszaru LGD. Zaznaczyć należy, że na obszarze LGD odsetek korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej okazał się niższy niż w województwie (6,4%). Jedynie w gminie Krapkowice (7,6%) i Ujazd (7,2%) wskazane odsetki okazały się wyższe. Najmniej osób korzystało z pomocy w gminie Izbicko (3,1%) i Leśnica (4,0%). Na obszarze LGD 1872 rodzin otrzymywało zasiłki rodzinne na dzieci, co stanowi 8,6% tego typu rodzin w województwie opolskim. Najwięcej takich rodzin zamieszkiwało w gminie Strzelce Opolskie (600) i Krapkowice (319), najmniej w gminie Walce (62) i Izbicko (72). Tabela 28. Opieka socjalna Gospodarstwa domowe korzystające ze środowiskowej pomocy społecznej Osoby w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej Udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem Rodziny otrzymujące zasiłki rodzinne na dzieci Polska , Województwo opolskie , Obszar LGD , Gogolin ,5 151 Krapkowice ,6 319 Walce ,9 62 Zdzieszowice ,6 162 Tarnów Opolski ,4 153 Izbicko ,1 72 Jemielnica ,0 130 Leśnica ,0 110 Strzelce Opolskie ,9 600 Ujazd ,2 113 Źródło: GUS, BDL Bezrobocie Na obszarze LGD Stowarzyszenia Kraina św. Anny w 2013 roku zamieszkiwało 4382 osób bezrobotnych, co stanowi 8,5% ogółu takich osób w województwie opolskim. Wśród osób bezrobotnych na obszarze LGD w znacznie większym stopniu niż w całym województwie przeważały kobiety (kolejno: 57,0% i 52,4%). 24