Twój przewodnik po europejskiej procedurze drobnych roszczeń

Transkrypt

1 Twój przewodnik po europejskiej procedurze drobnych roszczeń Kurtka narciarska zamówiona w brytyjskim sklepie internetowym nie została dostarczona a sprzedawca unika kontaktu? Aparat cyfrowy kupiony podczas wakacji w Hiszpanii nie działa prawidłowo? Niemieckie biuro podróŝy nie wywiązało się z umowy? W takich sytuacjach moŝna dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Jak i do kogo wnieść pozew, gdy przedsiębiorca lub osoba fizyczna, z którą jesteśmy w sporze, mieszka czy ma siedzibę w innym kraju Unii Europejskiej? W Unii Europejskiej funkcjonują przepisy, które mają być pomocne dla obywateli uczestniczących w transgranicznych sporach sądowych. Jednym z instrumentów mającym na celu ułatwić i przyspieszyć dochodzenie roszczeń (np. odszkodowania) o stosunkowo niewielkiej wartości jest europejska procedura drobnych roszczeń. Te szczegółowe regulacje zostały zawarte w rozporządzeniu WE 861/2007 Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 11 lipca 2007 r. Postępowanie to dotyczy transgranicznych roszczeń, których wartość nie przekracza EUR, z wyłączeniem odsetek. Niniejszy przewodnik ma na celu wyjaśnić zasady funkcjonowanie tej procedury, dzięki czemu będziecie Państwo mogli zdecydować, czy warto złoŝyć pozew, a jeŝeli tak, gdzie naleŝy pobrać odpowiednie formularze i znaleźć bardziej szczegółowe informacje. Poradnik dotyczy tylko spraw cywilnych i handlowych, nie omówiono w nim natomiast kwestii związanych z prawem karnym, rodzinnym, upadłością i dziedziczeniem. Ponadto opisane tutaj zasady nie mają zastosowania do Danii. Więcej informacji na temat praw konsumentów w przypadku sporów transgranicznych moŝna znaleźć na stronie internetowej:

2 Przesłanki stosowania Procedura ta ma charakter fakultatywny. To powód decyduje czy chce dochodzić swojego roszczenia w trybie zwykłym, czy teŝ za pomocą tego postępowania. Warto jednak pamiętać, Ŝe wybranie europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń przynosi wiele korzyści: Przede wszystkim jest to postępowanie uproszczone, w którym czas rozpoznawania przedmiotu sprawy został skrócony do niezbędnego minimum. Łatwiejsze jest takŝe wyegzekwowanie wydanego wyroku, gdyŝ orzeczenia wydane w tych postępowaniach będą uznawalne i wykonywalne na terenie całej Wspólnoty. Aby móc skorzystać z tego rodzaju postępowania, dochodzone roszczenie winno mieć charakter transgraniczny. Oznacza to, Ŝe co najmniej jedna ze stron postępowania powinna mieć miejsce stałego pobytu lub miejsce zamieszkania (siedziba spółki) w państwie członkowskim innym niŝ państwo sądu. Dotyczy to takŝe stron pochodzących z tego samego kraju, jednakŝe mających miejsce stałego pobytu lub siedzibę w róŝnych krajach Przykład: Obywatel polski przebywający na stałe w Monachium będzie mógł złoŝyć pozew za pomocą europejskiej procedury drobnych roszczeń przeciwko firmie, która ma siedzibę w Krakowie. Przykład: Konsumentka z Poznania będzie mogła złoŝyć pozew za pomocą europejskiej procedury drobnych roszczeń przeciwko sklepowi internetowemu, który ma siedzibę w Wielkiej Brytanii. Co więcej, sprawa dochodzona w tym trybie postępowania moŝe mieć jedynie charakter cywilny lub gospodarczy. Przykład: Obywatel polski nie będzie mógł złoŝyć pozwu w ramach europejskiej procedury drobnych roszczeń, gdy będzie dochodzić swoich praw wynikających ze stosunku pracy od pracodawcy z Niemiec

3 Krok 1 Formularze Postępowanie w tym trybie odbywa się za pomocą specjalnych formularzy. Są one dostępne na stronie Komisji Europejskiej w Europejskim Atlasie Sądowniczym w Sprawach Cywilnych: Z tej strony naleŝy wybrać "drobne roszczenia", a następnie kliknąć na zakładkę "Formularze" (od 1 do 4) Następnie naleŝy wybrać swój kraj z menu rozwijanego (Polska) i kliknąć przycisk "Znajdź" (symbolizuje to znaczek lupy). Postępowanie przewiduje stosowanie następujących dokumentów: FORMULARZ A - Formularz pozwu FORMULARZ B - Wezwanie sądu lub Trybunału do uzupełnienia lub skorygowania formularza pozwu FORMULARZ C - Formularz odpowiedzi FORMULARZ D - Zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim postępowaniu w sprawach drobnych roszczeń

4 Krok 2 Właściwy sąd W celu złoŝenia pozwu, naleŝy wypełnić Formularz A. Punkt 1 Sąd lub Trybunał : Aby skutecznie złoŝyć pozew naleŝy wnieść go właściwego sądu oraz we właściwej formie dla składania pozwu w danym kraju W przypadku Polski złoŝymy pozew do właściwego miejscowo sądu rejonowego bądź okręgowego. Wszelkie działania podejmowane w ramach opisywanej procedury muszą być dokonywane w jednym z języków właściwych dla sądu, który rozpatruje sprawę. Składając pozew do polskiego sądu naleŝy posługiwać się językiem polskim. Sąd moŝe Ŝądać tłumaczenia dokumentacji załączonej do pozwu, ale jedynie w przypadku, gdy takie tłumaczenie będzie niezbędne do wydania orzeczenia. NaleŜy jednak mieć na uwadze, Ŝe strona moŝe odmówić przyjęcia dokumentu dlatego, Ŝe nie jest on sporządzony ani w języku zrozumiałym dla adresata, ani w języku urzędowym państwa do którego został przesłany. W takim przypadku sąd zawiadamia drugą stronę o tym fakcie, a strona ta moŝe dostarczyć tłumaczenie dokumentu.

5 Krok 3 Wypełnienie formularzy W kolejnych punktach musimy zawrzeć aktualne informacje o stronach postępowania. Punkt 2 Powód czyli osoba składająca wniosek NaleŜy wskazać, Ŝe procedura ta nie przewiduje konieczności posiadania profesjonalnego pełnomocnika, zatem punkt 2.6 Przedstawiciel powoda moŝe pozostać pusty. Punkt 3 Pozwany czyli osoba (przedsiębiorca) przeciwko któremu kierujemy swoje roszczenie NaleŜy zwrócić uwagę na podanie jak najbardziej precyzyjnych danych dotyczących przedsiębiorcy, gdyŝ braki mogą spowodować zwrócenie pozwu przez Sąd. Przykład: Konsumentka w pkt. 3 pozwu zawarła tylko nazwę oraz stronę internetową przedsiębiorcy, wobec którego kierowała swoje roszczenie. Sąd zwrócił konsumentce pozew złoŝony w ramach europejskiej procedury drobnych roszczeń z powodu braków formalnych w postaci adresu pozwanego. Na stronie Europejskiego Centrum Konsumenckiego zamieszczona jest tabela, w której znajdą Państwo linki do rejestrów gospodarczych wszystkich państw UE (odpowiedniki polskiego KRS). Wpisując nazwę sklepu moŝesz sprawdzić, czy jest on rzeczywiście zarejestrowany w danym kraju i działa legalnie:

6 Punk 4 Jurysdykcja : naleŝy zaznaczyć odpowiednie pole, na podstawie którego określamy właściwość sądu. W sporach pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, konsumentowi przysługuje alternatywa w postaci wyboru pomiędzy wytoczeniem powództwa w kraju siedziby przedsiębiorcy lub kraju zamieszkania konsumenta. Jeśli zdecydujemy się na wytoczenie powództwa przed polskim sądem (co z punktu widzenia konsumenta jest o wiele prostsze oraz szybsze) to naleŝy zaznaczyć odpowiedni punkt 4.2. Miejsce zamieszkania/siedziby konsumenta. Punkt 5 Transgraniczny charakter sprawy : naleŝy wyraźnie wskazać, Ŝe sprawa ma charakter transgraniczny i naleŝy w nim wpisać kraj zamieszkania konsumenta, siedziby przedsiębiorcy oraz kraj sądu. Punkt 6 Dane bankowe : słuŝy poinformowaniu sądu w jaki sposób zamierzamy wpłacić opłatę sądową na rzecz sądu. Od pozwu w sprawie rozpoznawanej w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń pobiera się opłatę stałą w kwocie 100 zł. W praktyce najczęściej dokonywana jest zapłata przelewem, wtedy naleŝy zaznaczyć punkt Drugą najpopularniejszą metodę stanowi zapłata w kasie sądu. Przy wybraniu takiej opcji naleŝy w punkcie Inny napisać, Ŝe opłaty dokonujemy w kasie sądu.

7 Krok 4 Określ swoje roszczenie Pozew powinien zawierać konieczne szczegóły dotyczące sprawy oraz określenie Ŝądanej sumy pienięŝnej. Tego dotyczą punkty 7 oraz 8 formularza. Punkt 7 Roszczenie : naleŝy określić, czy przedmiotem pozwu jest roszczenie pienięŝne czy innego rodzaju (roszczenie niepienięŝne) np. w postaci naprawy czy wymiany towaru. Wartość roszczenia bez odsetek, wydatków i nakładów nie moŝe przekroczyć równowartości 2000,00 euro. To, czy roszczenie nie przekracza tej kwoty, zostanie sprawdzone przez sąd. Równowartość zostanie obliczona według średniego kursu walut NBP na dzień wniesienia pozwu do sądu. Punkt 8 Szczegóły dotyczące roszczenia : naleŝy opisać krótko istotę roszczenia W punkcie 8.1 trzeba uzasadnić swoje roszczenie kiedy doszło do transakcji, co poszło nie tak, jak przedstawiały się poszczególne wydarzenia. Jeśli nie zmieszczą się Państwo z opisem wydarzeń w polu do tego przeznaczonym, moŝna dodatkowo załączyć kartkę papieru, którą naleŝy jako załącznik dołączyć do pozwu. Powinna być ona odpowiednio zatytułowana, np. jako część dalsza do punktu 8.1. Powód moŝe złoŝyć wniosek o przeprowadzenie rozprawy zaznaczając odpowiedni podpunkt w punkcie 8.3. Zasadą jednak jest, Ŝe w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń sąd proceduje pisemnie, a rozprawę przeprowadza tylko wtedy, gdy uzna to za konieczne lub jeśli wnosi o to jedna ze stron. Zatem odwrotnie niŝ w normalnym postępowaniu cywilnym, przeprowadzenie rozprawy jest wyjątkiem i nawet gdy strona złoŝy stosowny wniosek, to sąd moŝe go oddalić. Co więcej, postępowanie wprowadza innowacyjne elementy rozpoznawania sprawy. JeŜeli bowiem sąd zdecyduje się na przeprowadzenie rozprawy, moŝe się ona odbyć za pomocą środków łączności, np. w formie wideokonferencji. Bardzo istotne jest aby do pozwu załączyć dowody umoŝliwiające poparcie roszczenia, tj. rachunki, faktury czy korespondencja z przedsiębiorcą (np. w postaci wydruków z poczty elektronicznej).

8 Krok 5 Dodatkowe wnioski Punkt 9 Zaświadczenie : dotyczy kwestii, czy chcą Państwo uzyskać zaświadczenie dotyczące orzeczenia, dzięki któremu wyrok będzie uznany i wykonany w innym państwie członkowskim. Zaleca się od razu zaznaczenie tego punktu aby usprawnić procedurę. Punkt 10 Data i podpis : naleŝy złoŝyć własnoręczny podpis potwierdzający prawdziwość złoŝonych oświadczeń. NaleŜy pamiętać, Ŝe brak podpisu jest brakiem formalnym i moŝe skutkować nierozpoznaniem sprawy, gdy nie uzupełni się go w wyznaczonym przez sąd terminie. Krok 6 ZłoŜenie pozwu do sądu Jeśli wszystkie formularze zostały wypełnione, naleŝy je wraz z załącznikami wysłać na adres właściwego sądu. Wniosek powinien być złoŝony w odpowiednim trybie (właściwym dla kraju, w którym sprawa jest prowadzona). W Polsce pozew moŝna złoŝyć na dwa sposoby: bezpośrednio w sądzie w biurze podawczym albo przesłać pocztą. Wybór metody zaleŝy od powoda. 1. W sądzie Pozew moŝna złoŝyć w sądzie. W tym celu naleŝy udać się do sądu właściwego. Następnie odnaleźć biuro podawcze. Biuro podawcze najczęściej znajduje się w widocznym miejscu w sądzie. Przyniesiony pozew przekazujemy pracownikowi sądu, który aktualnie jest w okienku. Następnie wręczamy mu własny egzemplarz pozwu na którym stawia on prezentatę, czyli pieczątkę z nazwą sądu, datą i godziną złoŝenia. Opatrzony pieczęcią egzemplarz zabieramy ze sobą stanowi on bowiem dowód złoŝenia pozwu. 2. Na poczcie Zgodnie z przepisami k.p.c. za równoznaczne ze złoŝeniem pozwu w sądzie uwaŝa się nadanie przesyłki w jednostce polskiego operatora pocztowego.

9 Krok 7 Sąd otrzymuje Twój pozew Kiedy sąd otrzyma pozew, mogą wydarzyć się 3 scenariusze: 1) Państwa pozew nie będzie mógł być rozpatrzony w ramach europejskiej procedury drobnych roszczeń, gdyŝ nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniu. Jeśli okaŝe się, Ŝe przedmiot sporu wykracza poza zakres rozporządzenia, wnioskodawca będzie miał moŝliwości wycofania sprawy albo zostanie ona poprowadzona stosownie do procedury obowiązującej dla tego rodzaju spraw w danym państwie. 2) Formularz moŝe być wypełniony nieprawidłowo, sąd wyśle go na adres powoda z wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych. 3) Jeśli formularz odpowiada wymaganiom oraz sprawa podlega rozpoznaniu w trybie europejskiej procedury drobnych roszczeń, to sąd wyśle kopie formularza A wraz z formularzem C na podany adres przedsiębiorcy.

10 Krok 8 Przedsiębiorca otrzymuje Twój pozew Gdy przedsiębiorca otrzyma kopię pozwu będzie on mógł zareagować w następujący sposób: 1. Uznać roszczenie poprzez zapłatę dochodzonej kwoty lub wykonanie zobowiązania (np. dostarczyć towar). 2. Rozpocząć spór. Pozwany powinien przesłać swoją odpowiedź na wypełnionym Formularzu C w terminie 30 dni od daty jego otrzymania. Kopia odpowiedzi zostanie przekazana przez sąd powodowi w ciągu 14 dni od jej otrzymania wraz z dokumentacją w celu dalszego ewentualnego ustosunkowania się powoda, czy zgadza się na twierdzenia przytoczone przez przedsiębiorcę czy teŝ nie. Na tym etapie, w zaleŝności od okoliczności, sąd moŝe wezwać Państwa do złoŝenia dodatkowych wyjaśnień (np. poprzez rozmowę telefoniczną). Ewentualnie przedsiębiorca moŝe zgłosić w tym samym trybie i na tych samych zasadach powództwo wzajemne (wypełniając formularz A, gdzie pozwanym będzie konsument). 3. MoŜe teŝ nic nie zrobić. W takim wypadku sąd wydaje wyrok w sprawie i dostarcza go stronom w ciągu 30 dni, gdyŝ sąd wydaje swoje orzeczenie nawet, jeśli strony nie odpowiedzą na czas. Na wydanie wyroku sąd ma 30 dni od otrzymania odpowiedzi od pozwanego (albo od powoda, jeśli pozwany zgłosił roszczenie wzajemne). Strona przeciwna ma 30 dni na złoŝenie odpowiedzi lub pozwu wzajemnego. Przed wydaniem orzeczenia sąd moŝe wystąpić o dodatkowe informacje albo zadecydować o przeprowadzeniu dowodów w sprawie lub teŝ o wezwaniu stron na przesłuchanie. W takich wypadkach orzeczenie jest wydawane w terminie 30 dni od dnia zamknięcia rozprawy albo od otrzymania wszystkich niezbędnych informacji

11 Krok 9 Wykonanie wyroku Orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez moŝliwości sprzeciwienia się co do jego uznania (z wyjątkiem Danii). Na wniosek jednej ze stron sąd lub trybunał - bez dodatkowych opłat - wydaje zaświadczenie, dotyczące orzeczenia w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń - Formularz D w Załączniku IV. W celu wykonania wyroku konieczne jest wysłanie kopii orzeczenia wraz z zaświadczeniem o wykonalności do odpowiednich organów wykonawczych w państwie siedziby przedsiębiorcy. NaleŜy wysłać kopię dokumentów a oryginały jako dowód nadania przechowywać. Jest moŝliwe wymaganie tłumaczenia dostarczonych dokumentów. PoniewaŜ przepisy dotyczące egzekucji róŝnią się w zaleŝności od państw członkowskich warto odwiedzić stronę internetową Europejskiej Sieci Sądowniczej, gdzie zawarte są informacje o postępowaniach egzekucyjnych w innych Państwach członkowskich : Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK) naleŝy do sieci centrów ECK (ang. ECC-Net), słuŝących pomocą konsumentom w całej UE. Europejskie Centra Konsumenckie bezpłatnie informują konsumentów o ich prawach w Unii Europejskiej oraz pomagają w polubownym rozwiązywaniu sporów ponadgranicznych z przedsiębiorcami mającymi siedziby w UE, Norwegii oraz Islandii. Konsumenci mogą zgłaszać do ECK swoje skargi na nieuczciwe praktyki zagranicznych biur podróŝy, linii lotniczych, sklepów internetowych czy komisów samochodowych za pomocą formularza skargi dostępnego na stronie internetowej drogą telefoniczną ( ), em (info@konsument.gov.pl) lub osobiście odwiedzając siedzibę Centrum w Warszawie przy Placu Powstańców Warszawy 1. Zapraszamy do odwiedzenia nowej witryny internetowej sieci ECK w Europie: