Autorzy: Joanna Dylewska-Grzelakowska mgr Joanna Gręda inż. Elżbieta Tuszyńska. Recenzenci: Urszula Dudzińska Małgorzata Polkowska

Transkrypt

1

2 Autorzy: Joanna Dylewska-Grzelakowska mgr Joanna Gręda inż. Elżbieta Tuszyńska Recenzenci: Urszula Dudzińska Małgorzata Polkowska Opracowanie redakcyjne: mgr Bożena Stadnicka-Graboś 2

3 Spis treści Wprowadzenie 4 I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia 6 w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie 6 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno- 7 wychowawczego II. Plany nauczania 16 III. Moduły kształcenia w zawodzie Działalność usługowa 18 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 24 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 27 Stosowanie prawa w działalności usługowej 30 Ocena jakości świadczonych usług 32 Prowadzenie marketingu usług 35 Prowadzenie korespondencji biurowej Kosmetyka pielęgnacyjna 40 Organizacja stanowisk pracy w gabinecie kosmetycznym 43 Wykonywanie masażu pielęgnacyjnego 46 Pielęgnowanie zdrowej skóry 49 Pielęgnowanie kończyn górnych 52 Pielęgnowanie kończyn dolnych 55 Pielęgnowanie oczu i ich oprawy Kosmetyka lecznicza 60 Pielęgnowanie skóry zmienionej patologicznie 63 Wykorzystywanie światła w kosmetyce 66 Wykorzystywanie prądu w kosmetyce 69 Stosowanie zabiegów cieplnych Kosmetyka upiększająca 75 Wykonywanie usług związanych z usuwaniem zbędnego owłosienia 78 Wykonywanie makijażu 81 Wykonywanie zabiegów zdobniczych na ciele 84 Wykonywanie zabiegów zdobniczych paznokci Praktyka zawodowa 90 Wykonywanie zabiegów kosmetycznych pielęgnacyjnych 92 Wykonywanie zabiegów kosmetycznych leczniczych 95 Wykonywanie zabiegów upiększających 98 3

4 Wprowadzenie Programy modułowe znalazły zastosowanie w kształceniu zawodowym większości krajów Unii Europejskiej. Od kilku lat są również upowszechniane w Polsce, ze względu na możliwość dostosowania do oczekiwań pracodawców i potrzeb rynku pracy. Celem kształcenia w zawodzie technik usług kosmetycznych jest przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia ustawicznego. Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia i doskonalenia swoich możliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów nauczania zapewni: przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez realizację zadań pożądanych na stanowiskach pracy, korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy, pozyskanie na rynku pracy aktywnych, otwartych oraz zdolnych do ciągłego kształcenia i doskonalenia się pracowników. W kształceniu modułowym występuje dominacja procesu uczenia się nad procesem nauczania. Programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu wymaganych umiejętności i potrzeb lokalnego rynku pracy. Umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają możliwość wykonywania określonego zakresu pracy, a rozwiązania programowo - organizacyjne dają możliwość kształtowania umiejętności zawodowych różnymi drogami. Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie. Modułowy program nauczania składa się z modułów i odpowiadających im jednostek modułowych, wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów. Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia w zawodzie, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy, o wyraźnie określonym początku, zakończeniu, który nie podlega dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja. 4

5 W strukturze programu wyróżnia się: założenia programowo - organizacyjne kształcenia w zawodzie, plany nauczania, programy modułów i jednostek modułowych. Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę. Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki oraz propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. Dydaktyczna mapa programu nauczania, zamieszczona w założeniach programowo - organizacyjnych, stanowi schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi, wyodrębnionymi w programie nauczania dla zawodu. W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek modułowych, zawierający elementy: symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, symbol literowy, oznaczający grupę modułów: O- dla modułów ogólnozawodowych, Z- dla modułów zawodowych, cyfrę arabską oznaczającą kolejny numer modułu z danej kategorii oraz numer wyodrębnionej w module jednostki modułowej. Przykładowy zapis kodowania modułu: 514[03].O1 514[03]- symbol cyfrowy zawodu: technik usług kosmetycznych O1- pierwszy moduł ogólnozawodowy: działalność usługowa Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 514[03].O [03]- symbol cyfrowy zawodu: technik usług kosmetycznych O1- pierwszy moduł ogólnozawodowy: działalność usługowa 01- pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1: przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. 5

6 I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie Typowe stanowiska pracy Absolwent szkoły policealnej, kształcącej w zawodzie technik usług kosmetycznych, może być zatrudniony w gabinetach kosmetycznych, gabinetach odnowy biologicznej, firmach kosmetycznych, studiach paznokci i wizażu, na stanowiskach: kosmetyczki, manikiurzystki, pedikiurzystki i wizażystki. Może także prowadzić własną działalność gospodarczą. Zadania zawodowe Zadania zawodowe technika usług kosmetycznych obejmują: wykonywanie zabiegów z zakresu kosmetyki pielęgnacyjnej, wykonywanie zabiegów z zakresu kosmetyki leczniczej, wykonywanie zabiegów z zakresu kosmetyki upiększającej, wykonywanie manicure, wykonywanie pedicure, wykonywanie różnych rodzajów makijaży, udzielanie porad kosmetycznych, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług kosmetycznych. Umiejętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie, absolwent szkoły powinien umieć: organizować i wyposażać stanowisko pracy, postępować zgodnie z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, wymaganiami ergonomii oraz normami etycznymi, wykonywać dezynfekcję narzędzi i sprzętu zgodnie z obowiązującymi zasadami aseptyki i antyseptyki, posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa i marketingu dotyczącymi działalności technika usług kosmetycznych, obsługiwać aparaturę i sprzęt stosowany w kosmetyce, zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, dobierać zabiegi kosmetyczne, dobierać rodzaj zabiegu kosmetycznego zgodnie z rozpoznaniem, wykonywać zabiegi fizykoterapeutyczne z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań, 6

7 określać skład podstawowych preparatów kosmetycznych, sporządzać proste środki kosmetyczne, oceniać jakość wykonanego zabiegu, udzielać porad z zakresu kosmetyki i kosmetologii, udzielać pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, pozyskiwać informacje o nowościach w kosmetologii, nawiązywać i utrzymywać kontakty interpersonalne z klientami, stosować procedury związane z działalnością gabinetu kosmetycznego, oceniać jakość świadczonych usług. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu dobry stan zdrowia, dobry wzrok, sprawność manualna, zrównoważenie emocjonalne, rozróżnianie barw, komunikatywność, odpowiedzialność i zdyscyplinowanie, poczucie estetyki, zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji. 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego Proces kształcenia w zawodzie technik usług kosmetycznych według modułowego programu nauczania jest realizowany w szkole policealnej, dla której podbudowę powinno stanowić liceum ogólnokształcące lub liceum o profilu usługowo - gospodarczym. Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe stanowi pierwszy moduł programu nauczania. Moduł ten może być realizowany w dwuletniej szkole policealnej dla absolwentów liceum ogólnokształcącego. Kształcenie ogólnozawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta do prowadzenia działalności usługowej. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie. Treści programowe zawarte są w pięciu modułach: działalność usługowa, kosmetyka pielęgnacyjna, kosmetyka lecznicza, kosmetyka upiększająca, praktyka zawodowa. 7

8 Moduły uwzględniające zadania zawodowe są podzielone na jednostki modułowe. Każda jednostka zawiera treści programowe stanowiące określoną całość, a ich realizacja umożliwia opanowanie umiejętności niezbędnych do wykonania określonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń zawartych w jednostkach modułowych. Ćwiczenia zapisane w programach poszczególnych jednostek modułowych są propozycją do wykorzystania przez nauczycieli. Tematyka ćwiczeń powinna być uzupełniana przez nauczyciela realizującego program. W module ogólnozawodowym 514[03].O1 - Działalność usługowa, wyodrębniono sześć jednostek modułowych, zawierających treści programowe umożliwiające opanowanie umiejętności pożądanych na stanowiskach pracy: technika usług kosmetycznych, technika usług turystycznych, technika usług hotelarskich, technika żywienia i gospodarstwa domowego. W wyniku realizacji programu nauczania jednostek, uczeń powinien umieć: stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz wymagania ergonomii, nawiązywać i utrzymywać kontakt z klientem, posługiwać się aktami prawnymi w działalności usługowej, oceniać jakość świadczonych usług, stosować w pracy elementy marketingu, prowadzić korespondencję biurową, przechowywać i archiwizować dokumentację. Moduły 514[03].Z1, Z2, Z3, Z4 zawierają treści typowe dla kształcenia w zawodzie technik usług kosmetycznych. Program modułu 514[03].Z1 - Kosmetyka pielęgnacyjna - składa się z sześciu jednostek modułowych i zawiera treści zawodowe dotyczące pielęgnacji zdrowej skóry. W wyniku realizacji programu jednostek modułowych uczeń powinien umieć: organizować stanowisko pracy, wykonywać masaż pielęgnacyjny, wykonywać zabiegi pielęgnacyjne w obrębie zdrowej skóry, wykonywać zabiegi pielęgnacyjne kończyn górnych, wykonywać zabiegi pielęgnacyjne kończyn dolnych, wykonywać zabiegi pielęgnacyjne oczu i ich oprawy. 8

9 Program modułu 514[03].Z2 - Kosmetyka lecznicza - składa się z czterech jednostek modułowych i zawiera treści zawodowe dotyczące kosmetycznych zabiegów leczniczych oraz poprawiania funkcji skóry zmienionej patologicznie. W wyniku realizacji programu uczeń powinien umieć: wykonywać zabiegi pielęgnacyjne w obrębie skóry zmienionej patologicznie, wykorzystywać światło w zabiegach kosmetycznych, wykorzystywać prąd w zabiegach kosmetycznych, wykonywać zabiegi cieplne. Program modułu 514[03].Z3 - Kosmetyka upiększająca - składa się z czterech jednostek modułowych zawierających treści zawodowe dotyczące upiększania ciała. W wyniku realizacji programu uczeń powinien umieć: wykonywać zabiegi usuwania zbędnego owłosienia, wykonywać makijaż, wykonywać zabiegi zdobnicze na ciele, wykonywać zabiegi zdobnicze na paznokciach. Program modułu 514[03].Z4 - Praktyka zawodowa - składa się z trzech jednostek modułowych, zawiera zawodowe treści kształcenia niezbędne do wykonywania zadań technika usług kosmetycznych. W wyniku realizacji programu uczeń powinien umieć: wykonywać zabiegi kosmetyczne pielęgnacyjne, wykonywać zabiegi kosmetyczne lecznicze, wykonywać zabiegi zdobnicze. Podczas realizacji programu nauczania modułów zawodowych: 514[03].Z1, 514[03].Z2, 514[03].Z3, 514[03].Z4 należy wykorzystywać wiedzę i umiejętności z modułu ogólnozawodowego programów jednostek modułowych: 514[03]O W trakcie realizacji programu nauczania jednostek zawartych w modułach zawodowych, należy zwracać uwagę na korzystanie z najnowszych osiągnięć z dziedziny kosmetyki i kosmetologii oraz na ustawiczne doskonalenie umiejętności zawodowych. Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli. 9

10 Wykaz modułów i jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 514[03].O [03].O1.02 Zestawienie modułów i jednostek modułowych Orientacyjna liczba godzin na realizację 514[03].O1 Działalność usługowa 468 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony 60 przeciwpożarowej Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich [03].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej [03].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług [03].O1.05 Prowadzenie marketingu usług [03].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej [03].Z1 Kosmetyka pielęgnacyjna [03].Z1.01 Organizacja stanowisk pracy w gabinecie kosmetycznym [03].Z1.02 Wykonywanie masażu pielęgnacyjnego [03].Z1.03 Pielęgnowanie zdrowej skóry [03].Z1.04 Pielęgnowanie kończyn górnych [03].Z1.05 Pielęgnowanie kończyn dolnych [03].Z1.06 Pielęgnowanie oczu i ich oprawy [03].Z2 Kosmetyka lecznicza [03].Z2.01 Pielęgnowanie skóry zmienionej patologicznie [03].Z2.02 Wykorzystywanie światła w kosmetyce [03].Z2.03 Wykorzystywanie prądu w kosmetyce [03].Z2.04 Stosowanie zabiegów cieplnych [03].Z3 Kosmetyka upiększająca [03].Z3.01 Wykonywanie usług związanych z usuwaniem zbędnego owłosienia [03].Z3.02 Wykonywanie makijażu [03].Z [03].Z3.04 Wykonywanie zabiegów zdobniczych na ciele Wykonywanie zabiegów zdobniczych paznokci

11 514[03].Z4 Praktyka zawodowa [03].Z4.01 Wykonywanie zabiegów kosmetycznych pielęgnacyjnych [03].Z4.02 Wykonywanie zabiegów kosmetycznych leczniczych [03].Z4.03 Wykonywanie zabiegów upiększających 40 Razem 1840 Na podstawie wykazu opracowano dydaktyczną mapę programu nauczania dla zawodu, na którą składają się schematy układów jednostek modułowych w modułach. 11

12 Dydaktyczna mapa programu nauczania 514[03].O1 Działalność usługowa 514[03].O [03].O [03].O [03].O [03].O [03].O [03].Z1 Kosmetyka pielęgnacyjna 514[03].Z [03].Z [03].Z [03].Z [03].Z [03].Z [03].Z2 Kosmetyka lecznicza 514[03].Z [03].Z [03].Z [03].Z [03].Z3 Kosmetyka upiększająca 514[03].Z [03].Z [03].Z [03].Z

13 514[03].Z4 Praktyka zawodowa 514[03].Z [03].Z [03].Z4.03 Dydaktyczna mapa modułowego programu nauczania stanowi schemat powiązań i zależności między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Nauczyciele realizujący program nauczania powinni być przygotowani z zakresu metodologii kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych. W szczególności do zadań nauczyciela należy: kierowanie procesem dydaktyczno - wychowawczym, udzielanie pomocy w realizacji zadań, rozwijanie zainteresowań zawodowych, wskazywanie możliwości i potrzeb dalszego kształcenia, kształtowanie postaw zawodowych u uczniów: odpowiedzialności za jakość wykonywanej pracy, poczucia estetyki, dbałości o porządek, racjonalnego wykorzystywania materiałów i środków kosmetycznych, przestrzegania zasad etyki zawodowej. Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy technicznodydaktycznej oraz ewaluacji programu nauczania, wynika to z dynamicznego rozwoju współczesnej kosmetyki i kosmetologii. Wskazane jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych dla nauczyciela i ucznia, zgodnie z metodologią kształcenia modułowego. Stanowią one dydaktyczną obudowę programów nauczania jednostek modułowych. W realizacji modułowego programu nauczania zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, takich jak: metoda tekstu przewodniego, sytuacyjna, dyskusji problemowej, samokształcenia kierowanego i ćwiczeń praktycznych. Dominującą formą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne w pracowni kosmetycznej. Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do gabinetów i salonów kosmetycznych oraz na targi i wystawy materiałów i sprzętu kosmetycznego. Podczas procesu dydaktycznego, należy zwracać uwagę na samokształcenie z wykorzystywaniem takich materiałów, jak: podręczniki, czasopisma, foldery, poradniki, Internet oraz pozatekstowe źródła informacji. Ćwiczenia należy prowadzić z wykorzystaniem materiałów, narzędzi i nowoczesnego sprzętu kosmetycznego. 13

14 Prowadzenie zajęć aktywizującymi metodami nauczania wymaga przygotowania środków dydaktycznych, w tym: tekstu przewodniego, instrukcji stanowiskowych do wykonywania ćwiczeń, karty instrukcyjnej do samokształcenia kierowanego. W procesie kształcenia modułowego realizowane są zintegrowane teoretyczno - praktyczne treści programowe. Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia. Wymaga to od nauczyciela określenia kryteriów oceny, opracowania testów osiągnięć, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów. Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik usług kosmetycznych powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposażenie dydaktyczne i techniczne. Pracownie ćwiczeń powinny być wyposażone w nowoczesny sprzęt, zapewniający realizację skorelowanych teoretyczno - praktycznych treści programowych. Wskazane jest zorganizowanie pracowni: masażu, manicure i pedicure, kosmetycznej, fizykoterapii, makijażu i zdobnictwa. Zaleca się, aby ćwiczenia były prowadzone w grupach 4-6 osobowych. Pracownia ćwiczeń, w której realizowany jest proces dydaktyczny powinna posiadać: stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone w sprzęt, urządzenia i aparaturę, stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form organizacyjnych, stanowisko pracy nauczyciela, wyposażone w sprzęt multimedialny, podręczną biblioteczkę służącą potrzebom samodzielnego i grupowego uczenia się, magazyn wyposażony w materiały i środki kosmetyczne. Na podstawie zadań i umiejętności określonych dla zawodu, można określić następujące stanowiska pracy: kosmetyczki, manikiurzystki, pedikiurzystki, wizażystki, fizykoterapii, masażu. 14

15 Wskazane jest, aby uczniowie mieli możliwość zapoznania się z rzeczywistymi warunkami i procesem pracy, zasadami dezynfekcji sprzętu, zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. W kształceniu modułowym niezbędne są systematyczne działania szkoły na rzecz: organizowania stanowisk pracy wyposażonych w nowoczesny sprzęt, materiały i środki kosmetyczne, współpracy z gabinetami i firmami kosmetycznymi, związanymi z kierunkiem kształcenia zawodowego, w celu aktualizacji treści programowych spełniających wymogi współczesnej kosmetyki, doskonalenia nauczycieli w zakresie metodologii kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych dla nauczyciela i ucznia. 15

16 II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik usług kosmetycznych 514[03] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie Dla młodzieży Dla dorosłych Lp. Moduły kształcenia w zawodzie Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania Liczba godzin w dwuletnim okresie nauczania Semestry I IV Forma stacjonarna Semestry I -IV Forma zaoczna 1. Działalność usługowa 2. Kosmetyka pielęgnacyjna 3. Kosmetyka lecznicza Kosmetyka upiększająca Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie 16

17 PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik usług kosmetycznych 514 [03] Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu wywodzącym się z tej samej, co zawód dziedziny gospodarki Lp. Moduły kształcenia w zawodzie 1. Kosmetyka pielęgnacyjna 2. Kosmetyka lecznicza Dla młodzieży Liczba godzin tygodniowo w rocznym okresie nauczania Semestry I - II Liczba godzin tygodniowo w rocznym okresie nauczania Forma stacjonarna Dla dorosłych Semestry I II Liczba godzin w rocznym okresie nauczania Forma zaoczna Kosmetyka upiększająca Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie 17

18 III. Moduły kształcenia w zawodzie Moduł 514[03].O1 Działalność usługowa 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: przestrzegać przepisów bezpieczeństwa, higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz wymagań ergonomii, zapobiegać zagrożeniom w pracy, stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, rozpoznawać potrzeby i oczekiwania klienta, komunikować się z klientem, postępować zgodnie z przyjętymi systemami wartości etycznych, korzystać z aktów prawnych, stosować przepisy ochrony konsumenta, stosować normy jakościowe świadczenia usług, oceniać jakość usług, planować działania marketingowe, korzystać z instrumentów marketingowych, przeprowadzać określone badania marketingowe, przygotowywać pisma i dokumenty urzędowe, archiwizować dokumenty urzędowe, korzystać z urządzeń biurowych. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 514[03].O [03].O1.02 Nazwa jednostki modułowej Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów Orientacyjna liczba godzin na realizację międzyludzkich 514[03].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej [03].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług [03].O1.05 Prowadzenie marketingu usług [03].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej 80 Razem

19 3. Schemat układu jednostek modułowych 514[03].O1 Działalność usługowa 514[03].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 514[03].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 514[03].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej 514[03].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług 514[03].O1.05 Prowadzenie marketingu usług 514[03].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej Realizację programu należy rozpocząć od jednostki modułowej 514[03].O Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i kontynuować według kolejności przedstawionej na schemacie. 19

20 4. Literatura Albin K.: Reklama, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000 Argyle M.: Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1999 Bangs D.G.:Plan marketingowy. PWE, Warszawa 1999 Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Fleberg SJA, Warszawa 1999 Barlow J., Mǿller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997 Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing. Warszawa 1992 Bonstingl J.J.: Szkoły jakości. Wprowadzenie do TQM w edukacji. CODN, Warszawa 1999 Brocki M.: Język ciała w ujęciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Bryś J.: Podstawy biurowości. Format - AB. Warszawa 1999 Buchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999 Bułhak A.: Obsługa komputera. Help, Warszawa 1997 Corman D.Mc.: Sztuka sprzedaży. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Czarnecki A., Korsak R.: Planowanie mediów w kampaniach reklamowych. PWE, Warszawa 2001 Dahlgaard J.J.,Kristensen K. Kanji G.K.: Podstawy zarządzania jakością. PWN, Warszawa 2000 Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. Warszawa PWN 1998 Denisson D., Tobey L.: Podręcznik reklamy. M & A Communications, Lublin 1994 Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego, Księga pierwsza - Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001 Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Duliniec E.: Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995 Foxall G.R., Goldsmith R.E.: Psychologia konsumenta dla menadżera marketingu. PWN, Warszawa 1998 Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy. PWE, Warszawa 2001 Geffroy G.K.: Clienting - jedyne, co przeszkadza to klient. Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa

21 Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa-Poznań 1998 Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WS i P, Warszawa 1998 Holtz I.: Technika doskonalenia jakości ISO WSiP S.A., Warszawa 1999 Jachnis A.,Terelak J.F.: Psychologia konsumenta i reklamy. Oficyna Wydawnicza Branta, 1998 Kachniewska M.: Jak odnieść sukces w turystyce. Kultura jakości. Wydawnictwo Eurosystem, Warszawa 2002 Kaczmarczyk S.: Badania marketingowe. PWE, Warszawa 2002 Kall J.: Reklama, PWE, Warszawa 2002 Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagrożenia życia. Podręcznik dla szkół medycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Karasiewicz G.: Marketingowe strategie cenowe. PWE, Warszawa 1997 Kidyba A.: Prawo handlowe. Wyd. CH Beck, Warszawa 2001 Kienzler I.: Korespondencja handlowa w języku polskim. Wzory pism, umów i innych dokumentów. IVAX Sp. z.o.o, Gdynia 1996 Killisch H.J.: Logistyka sposobem na osiągnięcie jakości totalnej w przedsiębiorstwie. Systemy Logistyczne kluczem do rozwoju gospodarczego. Wyd. Polskie Towarzystwo Logistyczne, Warszawa 1996 Kinel K.,Mikołajewska G.: Piszę na maszynie. Ćwiczenia. Ethos, Warszawa 1996 Kinel K.: Pisze na maszynie. Podręcznik. Ethos, Warszawa 1996 Kopmeyer M.: Praktyczne metody osiągania sukcesu. Bellona, Warszawa Kosikowski C.: Prawo działalności gospodarczej - komentarz. Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 2000 Kothler Ph., Dubois B.: Marketing Management. Publi - Union Ėditions, Paris 1989 Kothler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola. Gebethner & Ska, Warszawa 1994 Kramer T.: Podstawy marketingu. PWE, Warszawa 1994 Król- Fijewska M.: Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Intra, Warszawa Król- Fijewska M.: Trening asertywności. PTP, Warszawa Kuciński J., Trzciński Z.: Prawo gospodarcze. Wyd. CH Beck, Warszawa 2002 Leland K., Bailey K.: Obsługa klienta. Wydawnictwo RM, Warszawa 1999 Leszczyński W., Zakrzewska K.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. PROEGRO, Warszawa 1993 Lewandowski J.: Elementy prawa. WSiP, Warszawa

22 Łazarska T.: Pisanie na maszynie w języku polskim i w językach obcych cz.1-4. FBC, Warszawa 1993 Łętowska E.: Podstawy prawa cywilnego. ECOSTAR Warszawa 1993 Łętowska E.: Prawo umów konsumenckich. C.H. Beck, Warszawa 1999 Łętowska E.: Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów - komentarz. Wyd. CH Beck, Warszawa 2000 Markowski W.J.: ABC small business u. Wyd. Marcus s.c., Łódź 1998 Maslow A.: Motywacja i osobowość. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1996 Müller R., Rupper P.: Proces reengineering. Optymalizacja procesów zorientowanych na klienta. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Pease A.: Język ciała. Wyd. Gemini, Kraków Pietkiewicz E. Asystentka menedżera. CIM, Warszawa 1995 Pietkiewicz E.: Nowoczesny menedżer. Wydawnictwo Infor, Warszawa 1996 Pietrzykowski K. red.: Kodeks cywilny. Komentarz, tom II. Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 1998 Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Warszawa 2003 Rączkowski B.: Omówienie zmian w zakresie przepisów bhp. ODDK, Warszawa 2003 Rogoziński K.: Usługi rynkowe. AE, Poznań 2000 Russel J. TH., Lane W.R.: Reklama. Fleberg SJA, Warszawa 2000 Sarna P.: Kultura zawodu dla ekonomistów. Wyd. empi, Poznań 1996 Simon H.: Zarządzanie cenami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 Sobczak K.: Działalność gospodarcza. Uregulowania prawne. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001 Sommer J., Stoga K., Potrzeszcz R.: Prawo działalności gospodarczej - komentarz. Twigger, Warszawa 2000 Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WS i P, Warszawa Tatarkiewicz Ł.: Excel 5.0 opis działania. Exit, Warszawa 1996 Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w życiu. Dobre obyczaje kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Poznań Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa1997 Wiśniewski M.: Technika biurowa. empi², Poznań 1993 Withers J., Vipperman C.: Na czym polega i jak robić marketing usług. M & A Communications, Lublin 1994 Witkowski S. red. Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa

23 Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk Wołowik A. M.: Jakościowe badania marketingowe. PWE, Warszawa 1999 Zdyb M.: Publiczne prawo gospodarcze. Zakamycze, Kraków 1998 Zdyb M.: Prawo działalności gospodarczej - komentarz. Zakamycze, Kraków 2000 Ziembiński Z.: Logika praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 Zimbardo P. G., Ruch F. L.: Psychologia i życie. PWN, Warszawa Żurawik B., Żurawik W.: Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie. PWE. Warszawa 1996 Poradnik opracowania, wdrożenia systemu jakości wg ISO Polskie Forum ISO 9000, Warszawa 1996 Praktyczne zarządzanie jakością. ALFA-WEKA, 1997 Czasopisma: Sekretarka, ENTER, Chip Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka. CIOP Czasopisma prawne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. Nr 129, poz. 884 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów, Dz. U. Nr 92, poz. 460 oraz Dz. U. z 1995 r. Nr 102, poz. 507 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy, Dz. U. Nr 115, poz. 744 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych 23

24 Jednostka modułowa 514[03].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zastosować obowiązujące przepisy prawne dotyczące obowiązków pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, określić wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy w Polsce, zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz wymagania ergonomii, określić skutki negatywnych czynników w środowisku pracy, zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników, rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy, dobrać środki ochrony osobistej, zabezpieczyć się przed czynnikami szkodliwymi w pracy, zinterpretować przepisy, regulaminy, zasady i procedury związane z bezpieczeństwem poza pracą, rozpoznać przyczyny i okoliczności wypadków poza pracą, zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową, zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia. 2. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. Higiena pracy. Klasyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy. Zagrożenia życia i zdrowia pracownika. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym. Środki ochrony osobistej. Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w zakładach usługowych. Pierwsza pomoc. 3. Ćwiczenia Dobieranie środków ochrony osobistej stosownie do rodzaju pracy. Stosowanie sprzętu podręcznego i środków gaśniczych do gaszenia zarzewia pożaru. 24