Magdalena Bergmann POLITYKA SPOŁECZNA WOBEC PROBLEMÓW POLSKICH KOBIET W OKRESIE PRZEMIAN TRANSFORMACYJNYCH PRÓBA CHARAKTERYSTYKI 75 Katarzyna

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I Nauki społeczne wobec problemów społecznych, polityki społecznej, pomocy społecznej i pracy socjalnej w Polsce 11 Krzysztof Frysztacki, Hubert Kaszyński SOCJOLOGICZNA PRACA SOCJALNA, CZYLI O WZAJEMNYCH ZWIĄZKACH SOCJOLOGII I PRACY SOCJALNEJ RAZ JESZCZE 13 Anna Kotlarska-Michalska SOCJOLOGICZNE BADANIA DIAGNOSTYCZNE JAKO PODSTAWA W PROJEKTOWANIU ZMIAN SPOŁECZNYCH 23 Krzysztof Piątek SEKCJA PRACY SOCJALNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA SOCJOLOGICZNEGO JAKO PRAKTYCZNY WYMIAR ZWIĄZKÓW MIĘDZY SOCJOLOGIĄ A PRACĄ SOCJALNĄ 37 Wprowadzenie 37 Powstanie i krótka historia sekcji pracy socjalnej 37 Działalność naukowo-wydawnicza 38 Działalność ekspercko-interwencyjna 39 Działalność promocyjno-integracyjna 40 Zakończenie 41 Ewa Kantowicz KSZTAŁCENIE POSTAW BADAWCZYCH PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH 42 Wprowadzenie 42 Europejskie wymiary badań w obszarze pracy socjalnej 42 Kształcenie pracowników socjalnych do badania przez działanie 43 Kształcenie postaw badawczych pracowników socjalnych przez wdrażanie programu Projektów socjalnych" 44 Etapy realizacji projektu: 46 Wnioski końcowe 46 Aneks - Schemat pracy dyplomowej w formie projektu 48 Jolanta Kędzior PEDAGOGIKA SPOŁECZNA I PRACA SOCJALNA WOBEC PROBLEMU STARZENIA SIĘ I STAROŚCI 51 Psychologiczne i socjologiczne teorie starzenia się i starości 51 Starzenie się polskiego społeczeństwa jako kwestia społeczna - aspekty demograficzne, ekonomiczne i pedagogiczne 53 Mirosław Grewiński WIELOSEKTOROWA POLITYKA SPOŁECZNA - W KIERUNKU PLURALIZMU INSTYTUCJONALNEGO I MIESZANYCH FORM WSPARCIA 60 Welfare pluralism", czyli wielosektorowa polityka społeczna 60 Zmniejszająca się rola państwa 65

2 4 Magdalena Bergmann POLITYKA SPOŁECZNA WOBEC PROBLEMÓW POLSKICH KOBIET W OKRESIE PRZEMIAN TRANSFORMACYJNYCH PRÓBA CHARAKTERYSTYKI 75 Katarzyna Szymańska POLITYKA SPOŁECZNA JAKO KONTEKST DLA POLITYKI MIGRACYJNEJ 84 Kłopoty z definicją i statusem polityki społecznej 74 Polityki społecznej kłopoty z tożsamością 90 Czy polityka imigracyjna mieści się w obszarze polityki społecznej? 91 Hubert Kaszyński, Gerard Banach ROZWÓJ AKTYWNYCH FORM POMOCY ŚRODOWISKOWEJ DLA OSÓB CHORUJĄCYCH PSYCHICZNIE 96 Psychiatria środowiskowa a praca socjalna 96 Podstawowe formy rehabilitacji społeczno-zawodowej dla osób chorujących psychicznie 98 Od specjalistycznych usług opiekuńczych do przedsiębiorstwa społecznego - przegląd wybranych rozwiązań 99 Osoby chorujące psychicznie - pracownicy wypierani" z rynku pracy 101 Zakończenie 102 Piotr Szukalski STATUS RODZINNY NAJSTARSZYCH ŁODZIAN A ICH GOTOWOŚĆ DO KORZYSTANIA Z OFERTY DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ 105 Wprowadzenie 105 Podstawowe informacje o badaniu 105 Skala zapotrzebowania na opiekę instytucjonalną wśród badanych w zależności od wieku i płci 106 Zapotrzebowanie na usługi DPS-u a stan cywilny i liczba posiadanego potomstwa 109 Jakość kontaktów z rodzinąa decyzje o korzystaniu z pomocy instytucjonalnej 112 Podsumowanie 114 Jerzy Krzyszkowski, Małgorzata Marks NIEZASPOKOJONE POTRZEBY OPIEKUŃCZE I NIEWYKORZYSTANE ZASOBY PRACY MIESZKAŃCÓW WSI -BAD ANI A W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 117 Wprowadzenie 117 Starzenie się społeczeństwa a rosnące potrzeby opiekuńcze i formy ich zaspokajania 117 Potrzeby opiekuńcze mieszkańców wsi i możliwość ich zaspokojenia poprzez usługi świadczone przez bezrobotne kobiety. Wyniki badań w wybranych gminach województwa łódzkiego 120 Odbiorcy usług opiekuńczych. Warunki mieszkaniowe, sytuacja materialna i stan zdrowia seniorów 120

3 5 Wsparcie społeczne i pomoc z urzędu 121 Bezrobotne kobiety wiejskie - potencjalne opiekunki seniorów 122 Podsumowanie 123 Tadeusz Kamiński STREETWORK - PRACA SOCJALNA Z MARGINESEM CZY MARGINES PRACY SOCJALNEJ? 127 Ewa Spaczyńska WOLONTARIAT JAKO FORMA SPOŁECZNEGO WSPARCIA OSÓB STARSZYCH - DOŚWIADCZENIA ŻYDOWSKIEGO SYSTEMU POMOCY SPOŁECZNEJ W POLSCE 132 Wstęp 132 Dlaczego wolontariat? 132 Potrzeby starszych członków społeczności 132 Potrzeby systemu pomocy 133 Potrzeby społeczności żydowskiej 133 Wolontariusze Żydowskiego Systemu Pomocy Społecznej i ich praca 133 Żydowskie Centrum Wolontariatu jako sposób na efektywne kierowanie wolontariatem 134 Korzyści z wolontariatu 136 Andrzej Krzysztof Ładyżyński ADOPCJA JAKO SZCZEGÓLNA FORMA RODZICIELSTWA 137 Trud budowania rodziny adopcyjnej 138 Pozytywne aspekty adopcji 140 Wyzwania w sposób szczególny stojące przed rodziną adopcyjną 141 Zakończenie 142 Lidia Wrocińska-Slawska RAPORT O STANIE DOMÓW DZIECKA W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM 144 Wstęp 144 Informacje ogólne 144 Standardy 145 Zatrudnienie 146 Wychowankowie 149 Wychowankowie niepełnosprawni 150 Praca z rodzeństwem wychowanków domów dziecka 151 Koszty utrzymania 151 Współpraca z rodziną 151 Terapia 152 Współpraca z organizacjami pozarządowymi 152 Współpraca z zagranicą 153 Wnioski 153

4 6 CZĘŚĆ II Kształcenie, praktyka i kontekst pracy socjalnej w Europie Zachodniej 155 Jacob Kornbeck PRZYGOTOWANIE PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH DO PRACY ZAWODOWEJ: RÓŻNORODNOŚĆ PROGRAMÓW NAUCZANIA W EUROPIE ZACHODNIEJ I IMPLIKACJE NA PRZYSZŁOŚĆ DLA POLSKIEJ EDUKACJI PRACY SOCJALNEJ 157 Wstęp 157 Pytanie o zbieżność 157 Różnorodność edukacji pracy socjalnej w Europie Zachodniej 157 Nauczanie języka obcego: główny wkład do innowacji programowej 159 Uczenie się od Zachodu" 160 Rozwijanie polskiej treści, czerpiąc z europejskiego etosu pracy socjalnej 161 Podsumowanie 161 Jacob Kornbeck DUŃSKA EDUKACJA PEDAGOGIKI SOCJALNEJ - DYSCYPLINA NA KÓŁKACH? REFLEKSJE NA TEMAT PROCESÓW REFORMY EDUKACYJNEJ I ZAANGAŻOWANEJ WALKI SIŁ 163 Role zawodowe 164 Historia duńskiej pedagogiki socjalnej 165 Dlaczego tak się dzieje? 167 Piotr Sałustowicz O ZANIKANIU SOLIDARNOŚCI WE WSPÓŁCZESNYM SPOŁECZEŃSTWIE - NA PRZYKŁADZIE TZW. LUDZI ZBĘDNYCH" 169 Wstęp 169 Przegląd stanowisk 170 Dwie koncepcje solidarności" 171 Kto jest zbędny"? 173 Mechanizmy odsolidaryzowania" ze zbędnymi" 174 Juha Hamalainen MIERZENIE BRAKU BEZPIECZEŃSTWA SPOŁECZNEGO -SUBIEKTYWIZM A OBIEKTYWIZM 177 Wstęp 177 Pojęcia bezpieczeństwa społecznego i braku bezpieczeństwa społecznego 177 Mierzenie braku bezpieczeństwa społecznego w różnych systemach opieki społecznej 181 Dyskusja 182 Dawn B. Judd PERSPEKTYWA LOKALNA W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW - PODEJŚCIE LOKALNE WE WSPIERANIU NIEPEŁNOSPRAWNYCH DZIECI I ICH RODZIN 183 Wstęp 183 Kontekst lokalny 183

5 7 Usługi na rzecz niepełnosprawnych dzieci w Wielkiej Brytanii - spuścizna po dwniej szych czasach 184 Liczby, statystyki i zmieniające się definicje 186 Teoretyczne aspekty niepełnosprawności 188 Główne przesłania i zadania: szeroka perspektywa 189 Niepełnosprawne dziecko: studium lokalne 190 Struktura zespołowa 192 Głos dziecka 195 Potrzeby rodziny 197 Rodziny mniejszości etnicznych 199 Potrzeba specjalistycznych usług 199 Sytuacja mieszkaniowa i otoczenie materialne 200 Bezpośrednie zasiłki 200 Dzieci ze szczególnymi potrzebami 201 Children's Trusts 201 Podsumowanie 202 Mark Foord OPRACOWYWANIE WŁAŚCIWYCH OPCJI ZAMIESZKANIA I OPIEKI DLA LUDZI STARSZYCH W WIELKIEJ BRYTANII - POSZUKIWANIE PODEJŚCIA ZINTEGROWANEGO? 207 Wstęp 207 Nowe wyzwania i zmieniające się konteksty 207 Cele tego rozdziału 208 Czynniki promujące zmiany 209 Działanie systemów holistycznych a sytuacja starszych osób 211 Opieka nad starszymi osobami zapewniana w ramach narodowej służby zdrowia 212 Opieka pośrednia 212 Ośrodek Podstawowej Opieki 213 Proces Pojedynczego Szacunku (SAP) dla opieki zdrowotnej i społecznej 213 Agencje mieszkaniowe i wyzwania stawiane przez zintegrowane systemy 213 Postęp w programie zintegrowanego mieszkalnictwa i opieki 214 Wnioski końcowe: Poszukiwanie zintegrowanej polityki mieszkaniowej i opieki społecznej 217 ANEKS - PRZYDATNE TERMINY I DEFINICJE 219