TREŚĆ. 14. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 22 marca 2006 r.)

Transkrypt

1 str. str. TREŚĆ 14. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 22 marca 2006 r.) str. str. Otwarcie posiedzenia Zmiana porządku dziennego Marszałek Komunikaty Sekretarz Poseł Marek Wójcik Punkt 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Piotr Styczeń Poseł Krzysztof Tchórzewski Poseł Łukasz Maria Abgarowicz Poseł Małgorzata Olejnik Poseł Wiesław Andrzej Szczepański Poseł Andrzej Fedorowicz Poseł Wiesław Woda Poseł Grzegorz Tobiszowski Poseł Paweł Arndt Poseł Halina Molka Poseł Stanisław Stec Poseł Edward Czesak Poseł Tadeusz Kopeć Poseł Jan Łączny Poseł Michał Wojtkiewicz Poseł Henryk Siedlaczek Poseł Tadeusz Wita Poseł Mirosław Krajewski Poseł Krzysztof Gadowski Poseł Tomasz Latos Poseł Lech Kuropatwiński Poseł Jan Łączny Poseł Alfred Budner Poseł Barbara Bubula Poseł Renata Rochnowska Poseł Tomasz Markowski Poseł Adam Ołdakowski Poseł Halina Molka Poseł Józef Stępkowski Poseł Stanisław Wziątek Poseł Artur Ostrowski Poseł Wiesław Andrzej Szczepański Poseł Maria Teresa Nowak Poseł Krzysztof Mikuła Poseł Tadeusz Tomaszewski Poseł Czesław Hoc Poseł Józef Rojek Poseł Wiesław Woda Poseł Renata Beger Poseł Krystian Łuczak Poseł Tomasz Garbowski Poseł Elżbieta Ratajczak Poseł Janusz Chwierut Poseł Joanna Fabisiak Poseł Jerzy Gosiewski Poseł Marek Matuszewski Poseł Jarosław Stawiarski Poseł Mirosław Pawlak Poseł Stanisława Prządka Poseł Stanisław Łyżwiński Poseł Jerzy Wenderlich Poseł Sylwester Pawłowski Poseł Antoni Sosnowski Poseł Kazimierz Chrzanowski Poseł Tomasz Kulesza Poseł Jan Kochanowski Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Piotr Styczeń Poseł Jerzy Wenderlich Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rozwoju Przedsiębiorczości o rządowym projekcie ustawy o spółdzielniach socjalnych Poseł Sprawozdawca Tadeusz Tomaszewski...36 Poseł Ewa Malik Poseł Eugeniusz Wycisło Poseł Lech Szymańczyk Poseł Wiesław Andrzej Szczepański Poseł Elżbieta Ratajczak Poseł Eugeniusz Grzeszczak Poseł Krzysztof Gadowski Poseł Karolina Gajewska Poseł Tomasz Latos Poseł Lech Szymańczyk Poseł Lech Kuropatwiński Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka Poseł Józef Stępkowski Poseł Włodzimierz Stępień Poseł Maria Teresa Nowak Poseł Stanisław Pięta Poseł Jerzy Zawisza Poseł Tadeusz Tomaszewski Poseł Stanisław Stec Poseł Jacek Krupa Poseł Jan Filip Libicki Poseł Krystyna Szumilas

2 Poseł Andrzej Ruciński Poseł Wojciech Ziemniak Poseł Krzysztof Szyga Poseł Józef Piotr Klim Poseł Ewa Wolak Poseł Sylwester Pawłowski Poseł Krystian Łuczak Minister Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Michałkiewicz Poseł Krystyna Szumilas Minister Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Michałkiewicz Poseł Tadeusz Tomaszewski Poseł Krystyna Szumilas Poseł Lech Szymańczyk Poseł Eugeniusz Wycisło Punkt 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego Poseł Sprawozdawca Monika Ryniak Poseł Marzena Wróbel Poseł Czesław Mroczek Poseł Stanisław Marcin Chmielewski Poseł Alina Gut Poseł Stanisław Rydzoń Poseł Gabriela Masłowska Poseł Wiesław Woda Poseł Beata Szydło Poseł Henryk Siedlaczek Poseł Stanisław Rydzoń Poseł Tadeusz Iwiński Poseł Waldemar Starosta Poseł Jerzy Wenderlich Poseł Halina Molka Poseł Stanisław Kalemba Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Andrzej Grzelak Poseł Monika Ryniak Punkt 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa Poseł Sprawozdawca Jacek Tomczak Poseł Tomasz Markowski Poseł Aleksander Grad Poseł Jan Łączny Poseł Małgorzata Ostrowska Poseł Halina Murias Poseł Jan Bury Poseł Maria Teresa Nowak Poseł Krzysztof Mikuła Poseł Grzegorz Tobiszowski Poseł Stanisław Wziątek Poseł Jerzy Zawisza Poseł Józef Rojek str. Poseł Jan Jarota Poseł Halina Murias Poseł Gabriela Masłowska Poseł Jerzy Wenderlich Poseł Krystian Łuczak Poseł Roman Czepe Poseł Witold Bałażak Poseł Michał Tober Poseł Stanisław Stec Sekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Paweł Szałamacha Poseł Jacek Tomczak Punkt 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o podatku tonażowym Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Zbigniew Wysocki Poseł Leszek Dobrzyński Poseł Kazimierz Kleina Poseł Mateusz Piskorski Poseł Stanisław Wziątek Poseł Rafał Wiechecki Poseł Bronisław Dutka Poseł Henryk Siedlaczek Poseł Jerzy Zawisza Poseł Sławomir Jeneralski Poseł Jerzy Gosiewski Poseł Jerzy Wenderlich Poseł Jan Łączny Poseł Regina Wasilewska-Kita Poseł Mateusz Piskorski Poseł Antoni Sosnowski Poseł Joachim Brudziński Poseł Bronisław Dutka Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Zbigniew Wysocki (Przerwa w posiedzeniu) Wznowienie posiedzenia Punkt 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach uchwał w sprawie: 1) powołania komisji śledczej do zbadania prawidłowości i efektywności działania Prezesa Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Bankowego jako organów nadzoru bankowego oraz Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego w latach , a także Zarządu NBP i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, oraz odpowiedzialności poszczególnych osób w ramach tych podmiotów za obecną strukturę systemu bankowego; 2) powołania Komisji Śledczej do zbadania działań ministrów odpowiedzialnych za decyzje dotyczące prywatyzacji i przejęć w sektorze bankowym oraz działań organów Narodowego Banku Polskiego i Komisji str.

3 str. Nadzoru Bankowego w zakresie wydawania zezwoleń na przekształcenia kapitałowe w sektorze bankowym, w latach Poseł Sprawozdawca Maks Kraczkowski Poseł Artur Zawisza Poseł Cezary Grabarczyk Poseł Wanda Łyżwińska Poseł Marek Wikiński Poseł Rafał Wiechecki Poseł Marek Wikiński Poseł Rafał Wiechecki Poseł Maks Kraczkowski Poseł Jan Bury Poseł Artur Zawisza Poseł Marek Wikiński Poseł Marian Daszyk Poseł Andrzej Walkowiak Poseł Marek Wójcik Poseł Bolesław Borysiuk Poseł Krystyna Skowrońska Poseł Marek Wikiński Poseł Adam Hofman Poseł Sławomir Jan Piechota Poseł Artur Zawisza Poseł Adam Ołdakowski Poseł Andrzej Fedorowicz Poseł Edward Ośko Poseł Witold Bałażak Poseł Stanisław Marcin Chmielewski Poseł Marek Kawa Poseł Marek Wikiński Poseł Maks Kraczkowski Poseł Marek Wikiński Poseł Krystyna Skowrońska Punkt 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin Poseł Sprawozdawca Tadeusz Dębicki Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Chrapek Poseł Krzysztof Czarnecki Poseł Waldemar Szadny Poseł Tadeusz Dębicki Poseł Tomasz Garbowski Poseł Andrzej Fedorowicz Poseł Stanisław Kalemba Poseł Tomasz Garbowski Poseł Jerzy Gosiewski Poseł Krystian Łuczak Poseł Tomasz Garbowski Poseł Tadeusz Woźniak Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Chrapek Poseł Tadeusz Dębicki Oświadczenia Poseł Mirosław Krajewski Poseł Witold Hatka Poseł Tadeusz Woźniak (Przerwa w posiedzeniu) str.

4 (Początek posiedzenia o godz. 9 min 06) (Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Jurek oraz wicemarszałkowie Wojciech Olejniczak, Andrzej Lepper, Bronisław Komorowski i Marek Kotlinowski) Marszałek: Otwieram posiedzenie. (Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską) Witam serdecznie w naszym gronie pana posła Jarosława Jagiełłę. (Oklaski) Cieszymy się z pana obecności i gratulujemy postawy, dlatego że pana obecność i to, czego pan wczoraj doświadczył, było najlepszym wyrazem zaangażowania polskiej opinii publicznej i polskiego Sejmu w przemiany demokratyczne na Białorusi. Tak więc bardzo dziękuję i gratuluję. (Oklaski) (Poseł Cezary Grabarczyk: Inni się nie dali złapać.) Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Marka Wójcika, Pawła Kowala, Lucjana Karasiewicza i Grzegorza Skwierczyńskiego. W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Marek Wójcik i Paweł Kowal. Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Marek Wójcik i Grzegorz Skwierczyński. Protokół 13. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń. Przypominam, że na 12. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem o odrzucenie informacji ministra finansów dotyczącej wykluczenia podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Cezarego Mecha przez prezesa Narodowego Banku Polskiego z udziału w posiedzeniu Komisji Nadzoru Bankowego. W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to głosowanie. Przypominam również, że sprawozdanie z działania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie zostało rozpatrzone na poprzednim posiedzeniu. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin. Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 410. Na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania. Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw: o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego. Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 373 i 384. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań. Proponuję, aby Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu w przypadku druku nr 373. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach uchwał: w 55. rocznicę śmierci majora Zygmunta Szendzielarza Łupaszki, dowódcy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania rozstrzygnięć dotyczących przekształceń kapitałowych i własnościowych w sektorze bankowym oraz działań organów nadzoru bankowego w okresie od 4 czerwca 1989 r. do 19 marca 2006 r. Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 291 i 417. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań. Proponuję, aby Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu w przypadku druku nr 417. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedłożyła sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmia-

5 4 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Porządek dzienny Marszałek nie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i ustawy o działach administracji rządowej. Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 414. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania. Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przedstawił projekty ustaw: o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego. Projekty te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 404, 405 i 406. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów. Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie pierwszej rocznicy śmierci Jego Świątobliwości Ojca Świętego Jana Pawła II. Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 415. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu. Komisje: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Rodziny i Praw Kobiet przedstawiły opinię dotyczącą kandydatów na Rzecznika Praw Dziecka (druki nr 362 i 396). W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tej sprawy. Chciałbym także poinformować, że po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, na wniosek przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 11. w brzmieniu: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 198). Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debaty: krótką przedłużoną w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów ustaw dotyczących Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, krótkie w dyskusjach w pierwszych czytaniach projektów: ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, ustawy Fundusz Alimentacyjny. Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w dyskusjach: nad sprawozdaniami komisji o projektach: ustawy o spółdzielniach socjalnych, uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania rozstrzygnięć dotyczących przekształceń kapitałowych i własnościowych w sektorze bankowym oraz działań organów nadzoru bankowego w okresie od 4 czerwca 1989 r. do 19 marca 2006 r.; w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o podatku tonażowym, o finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej, a także wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw o ratyfikacji międzynarodowej konwencji i umów międzynarodowych. Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Za chwilę przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. W dalszej kolejności rozpatrzymy, kolejno, sprawozdania komisji o projektach ustaw: o spółdzielniach socjalnych, o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego, o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa. Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o podatku tonażowym. Kolejnymi rozpatrywanymi punktami porządku dziennego będą sprawozdania komisji: o projektach uchwał dotyczących powołania komisji śledczej, o projekcie ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin. Jutro rano przeprowadzimy pierwsze czytania projektów ustaw dotyczących Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego. Następnie rozpatrzymy, kolejno, sprawozdania komisji o projektach ustaw o ratyfikacji: Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi,

6 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Porządek dzienny 5 Marszałek Międzynarodowej Umowy dotyczącej Drewna Tropikalnego, sporządzonej w Genewie dnia 26 stycznia 1994 r., Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Bułgarii o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Sofii dnia 9 czerwca 2005 r., Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Gruzji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanej w Warszawie dnia 5 listopada 1999 r., Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Nową Zelandią w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Warszawie dnia 21 kwietnia 2005 r. W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji: o projekcie uchwały w 55. rocznicę śmierci majora Zygmunta Szendzielarza Łupaszki, dowódcy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i ustawy o działach administracji rządowej. (Gwar na sali) (Dzwonek) Panie i Panowie Posłowie! Jeżeli chodzi o konsultacje wstępne poprzedzające obrady, to do dyspozycji pań i panów posłów są kuluary. Tak że bardzo proszę o pewne skupienie. Jutro planowane jest również rozpatrzenie sprawozdań komisji o pilnych projektach ustaw: o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych. Jutro wieczorem, nie wcześniej niż o godz. 21, przeprowadzimy głosowania. W bloku głosowań przeprowadzimy głosowania: nad wnioskiem o odrzucenie informacji Ministra Finansów dotyczącej wykluczenia Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów pana Cezarego Mecha przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego z udziału w posiedzeniu Komisji Nadzoru Bankowego, w sprawie powołania Rzecznika Praw Dziecka. W bloku głosowań planowane jest dokonanie wyboru uzupełniającego posłów członków Krajowej Rady Sądownictwa. W piątek rano rozpatrzymy projekt uchwały w sprawie pierwszej rocznicy śmierci Jego Świątobliwości Ojca Świętego Jana Pawła II. Następnie przeprowadzimy głosowania. W bloku głosowań planowane jest dokonanie: zmian w składach osobowych komisji sejmowych, wyboru nowego składu osobowego Komisji do Spraw Unii Europejskiej, powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i o Służbie Wywiadu Wojskowego oraz o przepisach wprowadzających tę ustawę. Po głosowaniach rozpatrzymy pytania w sprawach bieżących oraz informację bieżącą. Informuję, że Konwent Seniorów przyjął propozycję Prezydium Sejmu rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie kryzysu w polskiej służbie zdrowia oraz polityki płacowej Ministerstwa Zdrowia, o której przedstawienie wnosił klub Ligi Polskich Rodzin. Po rozpatrzeniu informacji bieżącej przeprowadzimy, kolejno, pierwsze czytania projektów ustaw: Fundusz Alimentacyjny, o finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej. Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy: o zmianie ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, o likwidacji Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, o zmianie ustawy o dodatkach mieszkaniowych, o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów, o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji, o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe i zapewnieniu warunków jego realizacji, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz ustawy Ordynacja podatkowa, o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności, o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, o zmianie ustawy o sporcie kwalifikowanym, o ratyfikacji Międzynarodowej Umowy w sprawie Kawy, sporządzonej w Londynie dnia 28 września 2000 r., o ratyfikacji Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu, sporządzonej w Genewie dnia 21 maja 2003 r., o ratyfikacji Umowy o współpracy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską, z drugiej strony, w sprawie przeciwdziałania nadużyciom finansowym i wszelkim innym nielegalnym działaniom naruszającym interesy finansowe, sporządzonej w Luksemburgu w dniu 26 października 2004 r. o zmianie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego. Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.

7 6 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Sekretarz Poseł Marek Wójcik: Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się następujące posiedzenia komisji: Etyki Poselskiej o godz. 9.30; Odpowiedzialności Konstytucyjnej o godz. 9.30; Edukacji, Nauki i Młodzieży o godz. 10; Infrastruktury o godz. 10; Finansów Publicznych o godz. 10; Ustawodawczej o godz ; Rodziny i Praw Kobiet o godz. 11; do Spraw Kontroli Państwowej o godz. 11; Pracy o godz. 11; Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o godz. 11; Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o godz. 12; Łączności z Polakami za Granicą o godz. 12; Skarbu Państwa o godz. 12; Kultury i Środków Przekazu o godz. 13; Mniejszości Narodowych i Etnicznych o godz. 14; Regulaminowej i Spraw Poselskich o godz. 14; Infrastruktury, wspólnie z Komisją Finansów Publicznych o godz. 14; Sprawiedliwości i Praw Człowieka o godz. 14; Obrony Narodowej, wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych o godz ; Spraw Zagranicznych bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Obrony Narodowej; Kultury Fizycznej i Sportu o godz. 15; Rozwoju Przedsiębiorczości o godz. 15; Gospodarki o godz. 16; Polityki Społecznej o godz. 17. Wspólne posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, które miało się odbyć o godz. 10, zostało odwołane. Dzisiaj, tj. 22 marca, o godz. 11 odbędzie się otwarcie wystawy Chrześcijańskie dziedzictwo Kosowa wspólna odpowiedzialność w holu głównym gmachu Sejmu. Spotkanie parlamentarzystów z woj. podlaskiego odbędzie się 22 marca o godz. 10 w sali nr 25 w budynku G. Dziękuję. Marszałek: Dziękuję, panie pośle. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (druk nr 393). Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa pana Piotra Stycznia w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Piotr Styczeń: Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie rządowego projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (druk nr 393). Rozwój budownictwa mieszkaniowego to zadanie mocno akcentowane w programie gospodarczym obecnego rządu jako jeden z priorytetów proinwestycyjnej, ale zarazem solidarnej polityki państwa. Po raz pierwszy chyba również tak wyraźnie i z taką determinacją wprowadzenie rozwiązań dynamizujących rozwój rynku mieszkaniowego jest postrzegane jako jeden z koniecznych elementów polityki prorodzinnej, do której prowadzenia zobowiązani są rządzący. Marszałek: Przepraszam, panie ministrze. Panie i Panowie Posłowie! Nie chcę wzywać imiennie panów posłów, którzy w tej chwili zajmują się dodatkową debatą. Bardzo proszę przynajmniej o chwilę skupienia w tym momencie. Bardzo proszę o udanie się na posiedzenia komisji tych panów posłów, którzy mają zajęcia poza salą obrad, i umożliwienie panu ministrowi prezentowania projektu ustawy. Proszę zatem o udanie się na posiedzenia komisji i o to, żeby to było stałą zasadą, iż w momencie kiedy rozpoczynamy obrady, różnego rodzaju rozmowy zostają przeniesione do kuluarów, a posłowie mający zajęcia poza salą udają się tam, gdzie mają swoje inne pozaplenarne zajęcia. Bardzo proszę, panie ministrze. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Piotr Styczeń: Przedkładany projekt ma na celu wsparcie wysiłku rodzin, które chcą samodzielnie zaspokajać swoje potrzeby mieszkaniowe. Przewiduje on przejęcie przez państwo części ciężaru spłaty odsetek od kredytu hipotecznego na zakup mieszkania lub domu. Umożliwi to dostęp do kredytu na własne mieszkanie tym, którzy ze względu na niewielkie dochody nie mają zdolności kredytowej i nie mogą zaciągnąć kredytu oprocentowanego rynkowo. Z dobrodziejstw ustawy będą mogły korzystać rodziny, które zostały zdefiniowane w projekcie jako małżeństwa oraz osoby samotnie wychowujące dzieci. Rodzina taka nie może mieć mieszkania na własność, a jeżeli wynajmuje mieszkanie, musi zobowiązać się do opuszczenia dotychczas zajmowanego mieszkania w ciągu 6 miesięcy od dnia uzyskania własności kredytowanego mieszkania. Zgodnie z projektem kredyt z dopłatami będzie można zaciągnąć na zakup mieszkania do 75 m 2 po-

8 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 7 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu i Budownictwa Piotr Styczeń wierzchni użytkowej lub budowę domu jednorodzinnego do 100 m 2. Cena mieszkania lub koszt budowy domu nie będzie mógł w przeliczeniu na 1 m 2 przekroczyć określonych przez wojewodów i obowiązujących lokalnie wskaźników cen mieszkań. Kombinacja ograniczeń powierzchniowych i cenowych ma spowodować, że po kredyt preferencyjny będą sięgać rodziny niezamożne, o ograniczonych aspiracjach mieszkaniowych. Dzięki temu nie ma potrzeby stosowania kłopotliwego i trudno weryfikowalnego kryterium maksymalnych dochodów uprawniających do wsparcia. Jeśli chodzi o wysokość wsparcia, to dopłata będzie pokrywać część odsetek od kredytu odpowiadającą połowie odsetek naliczonych według zdefiniowanej w ustawie stopy referencyjnej, która jest równa stopie WIBOR trzymiesięczny powiększonej o 2 punkty procentowe, a więc na dziś to około 6% w skali roku. Dopłaty będą przekazywane przez pierwsze 8 lat spłaty kredytu. Z kredytu preferencyjnego będzie można skorzystać tylko raz w życiu. Skorzystanie z kredytu preferencyjnego nie będzie pozbawiać prawa do odliczeń w ramach tzw. ulgi odsetkowej w PIT. Symulacje pokazują, że miesięczna rata 30-letniego kredytu złotowego będzie mogła dzięki dopłacie być niższa o około 30%. Odsetki płacone przez klienta po uwzględnieniu dopłaty będą niższe niż koszty obsługi kredytu we frankach szwajcarskich. Najważniejsze jest jednak to, że choć kredyt preferencyjny będzie stosunkowo niewiele tańszy od obecnych już na rynku kredytów walutowych, będzie on od niego dużo dostępniejszy. Zgodnie z rekomendacją nadzoru bankowego od 1 lipca br. banki, udzielając kredytów walutowych, będą kalkulować zdolność kredytową tak, jakby udzielały droższego kredytu złotowego. Kredyty walutowe pozostaną atrakcyjną ofertą, ale tylko dla klientów, których i tak stać na tak porównywalnie duży kredyt w złotówkach. Na uwagę zasługuje fakt, że projektowana ustawa stawia bardzo niewiele wymogów dotyczących charakterystyki produktu kredytowego, który może być objęty dopłatami. Dzięki temu banki nie będą musiały modyfikować swojej oferty i prowadzić marketingu kredytu z dopłatami jako oddzielnego produktu bankowego. Zmniejszy to koszty wdrażania nowego instrumentu i pozwoli na szybszy rozruch programu. Kredytów preferencyjnych będą mogły udzielać wszystkie banki, które podpiszą z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę w sprawie rozliczeń z tytułu dopłat. Źródłem finansowania dopłat będzie budżet państwa za pośrednictwem ulokowanego w BGK Funduszu Dopłat. Przewidujemy, że program do 2019 r. będzie kosztować budżet państwa około 7,5 mld zł. Jednocześnie szacuje się, że w ciągu najbliższych 5 lat wystąpią dochody podatkowe z tytułu uruchomienia nowych inwestycji w kwocie około 4,2 mld zł. Nakłady budżetowe netto w wysokości 3,2 mld zł pozwolą na wybudowanie w perspektywie kilku, 6 najbliższych lat 315 tys. własnościowych mieszkań dla rodzin o średnich i niskich dochodach. Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 75 Konstytucji RP władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Rząd przedkłada dzisiaj pierwszy projekt z planowanego pakietu ustaw, którego celem jest realizacja konstytucyjnego obowiązku władz publicznych i radykalna poprawa sytuacji mieszkaniowej Polaków. W zaplanowanym do przedstawienia Wysokiej Izbie w tym roku pakiecie legislacyjnym znajdą się jeszcze: ustawa o wspieraniu budownictwa socjalnego i budownictwa dla bezdomnych, ustawa reformująca system TBS i Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, regulacja chroniąca konsumentów w transakcjach mieszkaniowych, rozwiązania dotyczące wsparcia działalności remontowej. Pracujemy również nad rozwiązaniami prawnymi, które pozwolą utrzymać obecny stan w zakresie opodatkowania budownictwa mieszkaniowego podatkiem VAT. Dzięki konsekwentnej postawie rządu już od 2007 r. możliwe będzie również wykorzystanie na inwestycje w mieszkalnictwo środków Unii Europejskiej. Skuteczny zestaw działań podejmowanych przez państwo powinien z jednej strony zawierać spójne i odpowiednio zaadresowane instrumenty wsparcia popytu, z drugiej strony powinien eliminować istniejące bariery podażowe w obszarze rynku mieszkaniowego. W związku z tym już niedługo światło dzienne ujrzą propozycje ułatwień dla inwestorów budownictwa mieszkaniowego oraz zwiększenia podaży terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Działania te są niezbędne w celu utrzymania równowagi na rynku mieszkaniowym w warunkach dużej presji stymulowanego przez państwo popytu. Będą też oddziaływać korzystnie na cały rynek mieszkaniowy, również w tych jego segmentach, w których nie jest wymagane wsparcie finansowe państwa. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Wojciech Olejniczak) Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby, w zależności od ich wielkości, w granicach od 9 do 38 minut, tj. debatę krótką. Otwieram dyskusję. Pierwszy głos zabierze pan poseł Krzysztof Tchórzewski, Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Krzysztof Tchórzewski: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko wobec rządowego projektu ustawy

9 8 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Poseł Krzysztof Tchórzewski o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. Budownictwo mieszkaniowe jest jednym z głównych elementów programu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości. Należy także do głównych filarów solidarnej polityki gospodarczej PiS-owskiego rządu. Ten projekt ustawy jest częścią dużego frontu działań, które mają spowodować rozwój budownictwa mieszkaniowego. Odnosząc się do różnego typu oskarżeń, premier naszego rządu stwierdził, że nie odchodzimy od programu wyborczego, lecz solidnie przygotowujemy pakiet ustaw, który ma zrealizować tę część naszego programu. Jest to trudne, ponieważ takiego programu nie wdrożył dotychczas żaden rząd. W szczególności planowane są działania na rzecz wzrostu podaży gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, ale chodzi też o to, by wzrost popytu nie spowodował wyłącznie wzrostu cen. Wysoki Sejmie! Przedstawiona dzisiaj przez rząd ustawa o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania ma być podstawą uruchomienia budownictwa społecznego na własność, kierowanego do rodzin, które nie mają własnego mieszkania, ale przy pewnym wsparciu państwa będą gotowe i zdolne ponieść wysiłek spłaty kredytu hipotecznego na zakup skromnego mieszkania lub niewielkiego domu. Najistotniejszymi celami, jakim służy przedkładany projekt, jest zapewnienie finansowej pomocy dla rodzin w zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych, głównie przez nabywanie mieszkań, ale także przez budowę domów jednorodzinnych. Ustawa ta jest kierowana do rodzin niezamożnych, do rodzin o przeciętnych możliwościach finansowych, a tym samym o przeciętnych aspiracjach mieszkaniowych wielkość kredytowanego domu nie może przekroczyć 100 m 2, a mieszkania 75 m 2 ale do rodzin, które w sytuacji decyzji o pewnych wyrzeczeniach mają możliwość obsługi kredytu, przy zachętach, jaką jest 50-procentowe pokrycie przez państwo należnych odsetek przez pierwsze 8 lat obsługi kredytu, a także przy wynikających już z poprzednich ustaw tzw. ulgach odsetkowych w PIT. Te dopłaty do kredytów mieszkaniowych obniżają ich efektywne oprocentowanie dla kredytobiorcy. W realnych kwotach obniżenie raty miesięcznej kształtuje się od 260 do 350 zł. Ograniczenie metrażowe ma zniechęcić do korzystania z tych możliwości zamożniejszych nabywców mieszkań, ponieważ ograniczeń prawnych ustawa nie stosuje. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Realizacją państwa solidarnego jest to, że ze wsparcia skorzystać mogą małżonkowie, niezależnie od posiadania dzieci, o ile oboje są stronami umowy kredytu, ale także osoby samotnie wychowujące dzieci, czyli sprawujące opiekę nad dzieckiem bądź dziećmi, z których przynajmniej jedno jest małoletnie lub uczy się, do ukończenia 25. roku życia, lub pobierany jest na nie zasiłek pielęgnacyjny. Rozszerzenie zakresu pojęcia osób samotnie wychowujących dzieci poza rodziców dzieci i opiekunów małoletnich ma na celu możliwie szerokie uwzględnienie w kręgu beneficjentów tzw. rodzin niepełnych i sytuacji, gdy dziecko nie jest już małoletnie, lecz pozostaje na utrzymaniu rodzica lub opiekuna z różnych względów, z powodu niepełnosprawności lub też kontynuowania edukacji. Zachowanie zasady państwa solidarnego powoduje, że pomoc przewidziana ustawą nie przysługuje osobom, które w chwili zawarcia umowy kredytu mają już mieszkanie własne lub w spółdzielni mieszkaniowej. Względne wykluczenie dotyka natomiast osób zamieszkujących lokal jako najemcy lub w spółdzielni mieszkaniowej na podstawie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkaniowego. Osoby takie muszą zobowiązać się do rezygnacji z dotychczas zajmowanego lokalu poprzez rozwiązanie umowy najmu lub doprowadzenie do wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Uzasadnieniem tak skonstruowanego wyłączenia jest wola projektodawcy przyznania wsparcia jedynie osobom, których potrzeby mieszkaniowe nie są zaspokojone w chwili ubiegania się o kredyt, obojętnie, czy przez własność, najem, czy przez spółdzielcze prawo do lokalu. W tej sprawie wnioskodawca składa stosowne oświadczenie pod odpowiedzialnością karną. Takie oświadczenia pojawiają się i w innych miejscach ustawy. Ma to eliminować zbędną biurokrację. Ustawa ta ma także zapewnić dostępność bardzo tanich kredytów w walucie polskiej, pogłębić rynek kredytów hipotecznych, podnieść wzrost popytu na nowe mieszkania ze strony gospodarstw domowych, poprawić koniunkturę na rynku budowlanym, generując nowe miejsca pracy i dodatkowe wpływy podatkowe do budżetu, wpłynąć na poprawę jakości portfela kredytów w bankach poprzez wzrost udziału w nich kredytów nieobciążonych ryzykiem walutowym. Wysoki Sejmie! W związku z tym, że projekt tej ustawy rozpoczyna realizację programu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości poprzez tworzenie warunków rozwoju budownictwa mieszkaniowego w Polsce, Klub Poselski Prawo i Sprawiedliwość popiera te rozwiązania i dalsze prace nad tą ustawą poprzez skierowanie jej do właściwych komisji sejmowych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Dziękuję. Głos ma poseł Łukasz Abgarowicz, Platforma Obywatelska. Poseł Łukasz Maria Abgarowicz: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam honor przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej na temat projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, zawartego w druku nr 393.

10 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 9 Poseł Łukasz Maria Abgarowicz Szanowni Państwo! Każda ustawa tego typu w zamierzeniu jest pewnego rodzaju lekarstwem na istniejący stan rzeczy. Jeżeli mamy ocenić jakość i skuteczność tego leku, musimy przyjrzeć się sytuacji, jaką mamy. Pokrótce mówiąc, mamy dzisiaj około 1,7 mln rodzin bez własnego mieszkania. Od kilkunastu lat w Polsce buduje się i oddaje mniej mieszkań, niż zawiera się małżeństw. Jest to drugi po bezrobociu społeczny dramat, to jest fakt bezsporny, ponieważ dla normalnego społecznego rozwoju rodzina potrzebuje własnego mieszkania, które powoduje odpowiednie zaangażowanie członków tej rodziny, buduje więzi wewnętrzne, motywuje do zarabiania pieniędzy po to, żeby coś w tym domu, mieszkaniu urządzić. A zatem jest to sytuacja dramatyczna, którą rzeczywiście trzeba zmienić. To jest, jak powiadam, drugi wielki problem społeczny po bezrobociu. Dodatkowym ciężkim czynnikiem jest to, że w istniejących zasobach powyżej 800 tys. mieszkań, niektórzy szacują, że do miliona, w ciągu najbliższych lat będzie się nadawało do rozbiórki ze względu na zagrożenie katastrofą budowlaną. Mieszkania te wymagają pilnych remontów. Co się dzieje, że budujemy tak mało mieszkań? Najpierw zajmijmy się tym bilansem. Mieszkań, jak powiedziałem, buduje się i oddaje mniej, niż zawiera się małżeństw. Są pewne zdefiniowane bariery, które ograniczają wzrost budownictwa mieszkaniowego, i one wcale nie są takie kosztowne. Zmiany zależą od rządu i od nas. To są przede wszystkim bariery o charakterze prawnym. Proszę państwa, długość przygotowania i skomplikowanie procesu inwestycyjnego są tak niesłychane, że inżynierowie zamiast projektować i budować domy załatwiają sprawy w urzędach. W skrajnych przypadkach Prawo budowlane i inne przepisy regulujące inwestycje doprowadzają do tego, że przygotowanie inwestycji potrafi być zaraz podam przykład 90-krotnie dłuższe niż realizacja samej inwestycji. To jest przykład oczywiście skrajny, ale w jednej ze wsi w powiecie piaseczyńskim 9 miesięcy trzeba było przygotowywać i uzgadniać dokumentację wodociągu, a potem ludzie w tej wsi wykonali ten wodociąg w trzy dni taka jest proporcja. Jeżeli sobie weźmiemy przepisy, którymi obrastamy, np. normy dotyczące budownictwa z materiałów drewnianych, ustawa Prawo budowlane z 1927 r., a wtedy budowaliśmy 100 czy 150 razy więcej z drewna, bo przypomnijmy, że wtedy konstrukcje żelbetonowe dopiero wchodziły, można je było realizować tylko pod nadzorem ministra, bo to były nowatorskie technologie, nawet hale fabryczne budowało się wtedy z drewna... Otóż jeżeli porównamy liczbę przepisów i norm wtedy stosowanych do istniejących dzisiaj i policzymy według liczby liter, to dzisiaj mamy tych norm 140 razy więcej. To jest ta czapa, która właściwie ogromnie wydłuża i utrudnia program inwestycyjny. Drugim takim wąskim gardłem, które dzisiaj blokuje inwestycje, jest podaż gruntów gotowych do inwestycji. Nie mamy gruntów przygotowanych pod względem prawnym. Ja już powiedziałem o tym stanie. To dotyczy Prawa budowlanego i ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Przygotowanie prawne trwa niesłychanie długo, a grunty gotowe do inwestycji się wyczerpują. Brakuje nam również gruntów przygotowanych do inwestycji pod względem technicznym. Zdarza się, że jakiś grunt jest gotowy pod względem prawnym, to znaczy jest oplanowany, że tak powiem, i można byłoby się ubiegać o pozwolenie na budowę, ale pozostaje jeszcze sprawa uzbrojenia, skomunikowania, doprowadzenia mediów do tych terenów. To jest drugi dławik. (Poseł Wiesław Jędrusik: Uwaga, bo poseł Kurski z tej szklanki pił.) Jak ta ustawa ma wpłynąć na poprawę sytuacji? Nie zwiększy ona ilości oddawanych mieszkań. Dzisiaj na rynku budownictwa mieszkaniowego popyt przerasta podaż, gwałtownie rosną ceny mieszkań i gruntów. Na przykład na rynku warszawskim w ciągu ostatniego roku ceny gruntów wzrosły o 20%. Grunt to jest 15% ceny mieszkania, ale w nakładach to jest ok. 40%, to podnosi koszty o ok. 6%. Gdybyśmy zaczęli prace od uproszczenia prawa tak, żeby można było zwiększyć podaż gruntów, i od nakładów na uzbrojenie, to potaniałyby mieszkania, poprawilibyśmy ich dostępność. I to jest pierwsza sprawa. Czyli krótko mówiąc, to nie poprawi sytuacji. Mało tego, ponieważ ma to stymulować popyt, równowaga na rynku kształtuje się na poziomie wyższych cen, co znowu zmniejszy dostępność do pomocy wynikającej z tej ustawy. Ale o tym może powiem nieco później. Chcę powiedzieć teraz o innej sprawie, niesłychanie ważnej. Otóż z tych 1700 tys. rodzin można wydzielić trzy grupy potrzebujących. Po pierwsze, najmocniejsza grupa to te, które są w stanie zaspokoić swoje potrzeby na rynku, są w stanie zaciągnąć kredyt, spłacać go, jak również płacić czynsz. Jest to grupa stosunkowo niewielka. Dlaczego? Ano dlatego, że mamy 20-prcocentowe bezrobocie, a jak wskazują ostatnie raporty, w Polsce pracuje tylko 50% osób w odpowiednim wieku i przygotowanych do pracy. A zatem jesteśmy społeczeństwem niezasobnym. Mamy jeszcze dwie ogromne, dominujące grupy. Po pierwsze, rodziny, które są w stanie płacić czynsz, ale nie są w stanie obsługiwać kredytu, nawet ze wsparciem ze strony państwa. One wymagają mieszkań na wynajem. I jaką mamy sytuację? Po pierwsze, teoretycznie dla nich powinny być mieszkania w zasobach gminnych, ale gminy nie budują, bo nie mają środków. Odpowiednie byłyby też lokatorskie mieszkania spółdzielcze, ale spółdzielnie też nie budują tego rodzaju mieszkań, dlatego że przy takim zapotrzebowaniu na rynku i nienadążaniu podaży za popytem lepiej i prościej jest budować mieszkania w pełni finansowane przez przyszłych lokatorów. Zatem buduje się głównie mieszkania ze spółdzielczym własnościowym prawem

11 posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Poseł Łukasz Maria Abgarowicz do lokalu, czyli de facto w pełni finansowane przez lokatorów. Trzecia grupa, mieszkania socjalne i zastępcze dla tych grup społecznych, których nie stać ani na spłacanie kredytu, ani na opłacanie czynszu. Są to niesłychanie ważne mieszkania w gospodarowaniu zasobami komunalnymi. Tu chodzi nie tylko o pomoc takim osobom, ale również o umożliwienie przesiedlenia rodzin z budynków zagrożonych, o czym już wcześniej mówiłem, katastrofą budowlaną, żeby przeprowadzić remont. Remontowanie jest tańsze niż budowanie. I co widzimy? Jaka jest propozycja budowy tego solidarnego państwa? Otóż wszyscy, również ci ubodzy, płacimy podatki. Każdy, kto pracuje, płaci podatki. I z tych podatków mamy zasilić grupę najmocniejszą, tę, która jest w stanie realizować swoje potrzeby na rynku, szczególnie gdybyśmy pobudzili podaż i ceny mieszkań nieco by spadły. Efekt byłby ten sam. Osoby, które tutaj miałaby objąć ta pomoc, kupiłyby, zaspokoiłyby swoje potrzeby na rynku, a to nie są aż tak kosztowne sprawy. Ale te mieszkania mogłyby być znacznie tańsze, dlatego że jednym z czynników cenotwórczych w przypadku mieszkań o niższym standardzie jest dzisiejsze Prawo budowlane. To nie jest przedmiot dzisiejszej debaty, ale chcę zwrócić na to uwagę. Nie możemy pod tym prawem budować tanich mieszkań dla osób niezamożnych. Krótko mówiąc, uważam, że to jest złe lekarstwo na ten czas. Stanowczo należałoby zaczynać poprawę sytuacji od drugiego końca i budować solidarne państwo, wspierając głównie inne grupy. Chcę powiedzieć, jaka jest bariera. Oczywiście nam wszystkim powinno zależeć na tym, żeby jak największa część społeczeństwa miała mieszkania na własność, żeby potrafiła sobie poradzić przy jak najmniejszej pomocy państwa. To jest nasz niewątpliwy cel. Rozumiem, że ta ustawa miałaby mieć takie znaczenie. Ale chcę powiedzieć, że podstawowa bariera dla młodych małżeństw to nie jest ta, która tu jest wskazana. Proszę sobie wyobrazić opieram się na danych z uzasadnienia że mamy do czynienia z mieszkaniem, które kosztuje 1,5 mln zł przepraszam, 150 tys. zł... (Poseł Tadeusz Cymański: 150 tys. zł... półtora miliarda.) Przepraszam, 150 tys. dzisiejszych zł. Rodzina, młody człowiek nawet przy zastosowaniu ubezpieczenia kredytu musi ponieść udział własny w wysokości przynajmniej 20%, to jest 30 tys. zł. Mieszkanie, jak wiemy, trzeba jeszcze potem wyposażyć w biały montaż, podłogę i coś do niego wstawić, czyli musi mieć jeszcze 10 tys. zł. Proszę mi powiedzieć, ile lat to młode małżeństwo musi pracować, żeby zgromadzić te pieniądze. Ono nawet przy tej pomocy nie będzie w stanie przystąpić do kredytu, mimo że byłoby już w stanie go obsługiwać. W moim przekonaniu i w przekonaniu Platformy Obywatelskiej znacznie lepszym narzędziem poprawy dostępności, szczególnie dla młodych małżeństw, byłoby stworzenie instytucji, która by przyjęła gwarancje w stosunku do banku; do tych małżeństw i rodzin, które przeszły ścieżkę wiarygodności, bank stwierdził, że są w stanie spłacać odsetki, i przyjął ryzyko za te 20%, żeby, powiedzmy, pierwszy udział własny sprowadzić do 5%. To jest narzędzie, które mogłoby znakomicie przyspieszyć sprzedaż mieszkań, szczególnie gdybyśmy doprowadzili do większej podaży gruntów. Wracam do samej ustawy. Nie będę jej bardzo szeroko omawiał. Jak powiedziałem, jest to złe lekarstwo, które być może by się mogło przydać, ale na innym etapie. Dzisiaj, nawet jeżeli ono wyjdzie, to efekt skonsumują developerzy. Ale w jakim zakresie, trudno powiedzieć, bo moim zdaniem jest pewien ogranicznik, mianowicie zaindeksowanie ceny sprzedaży mieszkania do średniego wskaźnika przeliczeniowego, odtworzenie 1 m 2 ogromnie ograniczy ilość mieszkań, które będzie można kupić. Proszę państwa, ten wskaźnik przecież nie ma żadnej relacji z rynkiem. To nie jest cena sprzedaży, cena wybudowania, odtworzenia w konkretnych warunkach i w konkretnym terenie tego mieszkania. A zatem na rynku ponieważ ustawa z innej strony mówi, że to mieszkanie ma być nowe, kupowane od spółdzielni bądź od developera one wszystkie mają inne koszty poza samym kosztem odtworzenia. Będzie bardzo niewiele mieszkań, które będzie można przy tym wsparciu nabyć. Czyli w dodatku jeszcze to narzędzie jest, w moim przekonaniu, tak ograniczone, że nie będzie miało zastosowania. Nie będziemy składać wniosku o odrzucenie tej ustawy, dlatego że jest to pierwsza ustawa dotykająca tak ważnego problemu po 5 miesiącach pracy parlamentu, zatem będziemy głosować za skierowaniem projektu do komisji, ale tam będziemy proponowali dużo daleko idących zmian, żeby z tego stworzyć rzeczywiście narzędzie, które mogłoby zwiększyć dostępność mieszkań. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, panie pośle. Głos zabierze pani poseł Małgorzata Olejnik, Samoobrona. Poseł Małgorzata Olejnik: Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, zawartego w druku nr 393. Inicjatywa rządu w powyższym zakresie jest istotna i zasługuje na wnikliwą analizę. Sektor budownictwa powinien być dźwignią gospodarki. Mieszkania są niewątpliwie dobrem w zasadniczym znaczeniu, ale nie należy zapomnieć, że są dobrem o stosunkowo wysokim koszcie wytwarzania. Jest powszechnie wiadome,

12 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 11 Poseł Małgorzata Olejnik że cena budowy mieszkania przekracza możliwości finansowe większości potrzebujących rodzin. System budownictwa mieszkaniowego od paru lat jest w zapaści systemowej. Brakuje przede wszystkim ładu budowlanego, zapewniającego spójny system prawa, norm, standardów oraz wymagań i warunków technicznych. Ogólnie mówiąc, brakuje między innymi skoordynowanej administracji budowlanej. Należy zapewnić również, że rozwój budownictwa ogranicza między innymi długi czas oczekiwania na pozwolenie na budowę. Konieczne jest wypracowanie nowej polityki budowlanej państwa. Konieczne jest rozwiązanie problemu budownictwa mieszkaniowego przeznaczonego dla ludzi o dochodach niskich i średnich. Przedłożony Wysokiej Izbie projekt wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom. Brak wsparcia rodzin w pozyskiwaniu samodzielnego mieszkania powoduje drastyczny spadek urodzeń w Polsce. W trakcie badań przeprowadzonych wśród młodych ludzi pytano, dlaczego nie decydują się na dziecko. Respondenci wymieniają najczęściej złe warunki mieszkaniowe i brak wystarczającej liczby mieszkań. Taki powód podaje aż 76% pytanych. Pytano również, jak temu zaradzić. Tu respondenci wskazywali na potrzebę pomocy młodym małżeństwom w uzyskiwaniu mieszkań na przykład przez system tanich i łatwo dostępnych kredytów mieszkaniowych. Zatem przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym poprzez zapewnianie bardzo tanich kredytów w walucie polskiej. Zapewnienie pomocy finansowej rodzinom w postaci dopłat do oprocentowania kredytów, a także zwolnień podatkowych związanych z otrzymaniem przez kredytobiorcę wyżej wymienionej dopłaty z podatku dochodowego od osób fizycznych, przyczyni się z pewnością do wzrostu zainteresowania nabyciem własnego mieszkania. Z kredytu preferencyjnego beneficjenci mogą korzystać tylko raz. Wolą projektodawcy jest przyznanie wsparcia wyłącznie osobom, których potrzeby nie są zaspokojone w chwili ubiegania się o kredyt, obojętnie, czy przez własność, najem czy przez spółdzielcze prawo do lokalu. Projektodawca określa precyzyjnie przedmiot preferencyjnego kredytowania poprzez określenie wsparcia dla budowy domu jednorodzinnego realizowanego przez kredytobiorcę, a także określa sytuację, w której może być udzielony kredyt na lokal mieszkalny w budownictwie wielorodzinnym. Rząd precyzuje w przedłożonym projekcie ustawy maksymalne powierzchnie domu i lokalu mieszkalnego, które uprawniają do preferencyjnych kredytów. I tak w przypadku domu jednorodzinnego wielkość kredytowanego domu nie może przekroczyć 100 m 2, a mieszkania 75 m 2. Należy również podkreślić, że państwo sfinansuje dopłatę do odsetek od kredytu tylko do 50 m 2 mieszkania lub domu. Pozostałą kwotę beneficjent jest zobowiązany sfinansować z kredytu bankowego bez dopłat lub ze środków własnych. Klub Parlamentarny Samoobrona analizował propozycję projektodawcy w zakresie określenia dopuszczalnej powierzchni domu umożliwiającej uzyskanie dopłaty dla kredytobiorcy. Pragniemy zwrócić uwagę, że rodziny zamieszkałe na terenach wiejskich często budują domy większe i proponujemy, aby zwiększyć dopuszczalny metraż do 150 m 2. W projekcie ustawy rząd zaproponował, aby dopłaty stosowane były przez 8 lat, począwszy od dnia spłaty pierwszej raty. Rozwiązanie to ma znaczenie, jeżeli patrzymy na budżet państwa, gdyż organizuje zobowiązania budżetu od kilkudziesięciu do kilkunastu lat. Odnosząc się do wydatków, które niewątpliwie dla budżetu państwa będą znaczne, należy podkreślić, że przyczynią się one do wzrostu nowych inwestycji. Nakręci to koniunkturę gospodarczą. Zwiększy się sprzedaż materiałów i usług budowlanych. Pojawi się zapotrzebowanie na materiały wykończeniowe oraz wyposażenie mieszkań. Sytuacja taka spowoduje zwiększenie wpływów do budżetu państwa. Klub Parlamentarny Samoobrona jest za przekazaniem projektu ustawy do dalszych prac w sejmowej Komisjach Polityki Społecznej oraz Komisji Infrastruktury. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Dziękuję, pani poseł. Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Szczepańskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Poseł Wiesław Andrzej Szczepański: Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Podstawowymi dobrami, o które zabiega każdy dorosły Polak, są praca i mieszkanie. Mieszkanie zapewnia biologiczny byt człowieka i rozwój rodziny. Jego brak prowadzi do dyskomfortu życia, a złe warunki mieszkaniowe sprzyjają moralnej degradacji. Jednakże zakup mieszkania, nawet w krajach wysoko rozwiniętych, przekracza możliwości płatnicze znacznej części społeczeństwa. Konstytucja Rzeczypospolitej w art. 75 mówi, iż władza publiczna prowadzi politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, a ratyfikowana przez Polskę Europejska Karta Społeczna nakłada obowiązek zapewnienia prawa do mieszkania. Dziś w Polsce deficyt mieszkaniowy to około 2 mln mieszkań. Wydaje się, że liczby te są wyższe, kiedy spojrzymy na zagęszczenie mieszkań, ich niski standard i konieczność wyburzenia w najbliższym czasie około miliona mieszkań. A zatem w Polsce do roku 2010 potrzebnych będzie około 3,5 mln mieszkań. Jeśli przyjąć, że w roku 2004 oddano do użytku 108 tys. mieszkań, a rok później 114 tys. mieszkań, to przy obecnym poziomie budownictwa osiągnięcie tej liczby zajęłoby nam 28 lat.

13 posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Poseł Wiesław Andrzej Szczepański Rozwój budownictwa mieszkaniowego nie jest możliwy bez wsparcia finansowego z budżetu centralnego. Doświadczenia krajów Europy Zachodniej pokazują, że nie jest to możliwe bez bieżącego wsparcia państwa. W Polsce mamy jednakże sytuację odwrotną, co roku następuje stopniowe ograniczenie wsparcia budownictwa mieszkaniowego. Udział wydatków na mieszkalnictwo w produkcie krajowym brutto w latach dziewięćdziesiątych wynosił 2%, w roku 2001 już tylko 0,5%. A w tym roku, kiedy Prawo i Sprawiedliwość mówi, iż budownictwo będzie priorytetem rządu, sytuacja sięgnęła dna nakłady wynoszą tylko 0,1% PKB, gdy tymczasem w krajach Europy Zachodniej o znacznie rozwiniętej infrastrukturze mieszkaniowej przeznaczono, i nadal przeznacza się, na budownictwo mieszkaniowe 4 5% produktu krajowego brutto rocznie. W programie Prawa i Sprawiedliwości Własne mieszkanie rodzina na swoim czytamy: należy wybudować w ciągu 8 lat od 3 do 4 mln mieszkań. PiS nie obiecuje gruszek na wierzbie, tych mieszkań państwo nie będzie rozdawało, skoncentruje się na tworzeniu warunków sprzyjających rozwojowi budownictwa mieszkaniowego. Ale z dużej chmury mały deszcz. Oto w ubiegłą sobotę pan premier Kazimierz Marcinkiewicz mówił: wybudujemy 2 mln mieszkań w ciągu 8 lat, czyli 1 mln wyparował. Na posiedzeniu Komisji Infrastruktury minister transportu i budownictwa zapowiada, że nowelizację ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy Prawo budowlane przedłoży Sejmowi dopiero w czwartym kwartale bieżącego roku, co oznacza, że ustawy te nie wejdą w życie w roku bieżącym. Można więc powiedzieć, że liczba mieszkań oferowanych przez Prawo i Sprawiedliwość przypomina grę w totolotka, 3 mln w środę, 2 mln w sobotę, nic tylko grać i zaciągać kredyt. W programie Prawa i Sprawiedliwości czytamy dalej: odbiorcą programu społecznego będą rodziny o średnich i niskich dochodach, których nie stać na kupno lokalu na wolnym rynku. Mieszkania społeczne będą miały średni standard, będą finansowe z kredytów bankowych na warunkach rynkowych. Rolą państwa będzie poręczenie tych kredytów za pośrednictwem Funduszu Mieszkaniowego oraz udział w ponoszeniu kosztów ich obsługi. Dziś rząd przedłożył Wysokiej Izbie projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania i czar prysł. Dziś widzimy, iż metraż będzie średni, poręczenia kredytów nie będzie, a kredyt skierowany jest do średnio zamożnych. Polsce społeczeństwo możemy podzielić w wyniku 16 lat transformacji na cztery grupy, tych najbogatszych, stanowiących 10% obywateli, którzy problem mieszkaniowy dawno już załatwili i nie potrzebują pomocy państwa, średnią grupę dochodową, stanowiącą zaledwie 15% Polaków, która posiada zdolność kredytową, i najuboższą grupę rynkową, do której zaliczamy 55% naszych obywateli. Ludzie ci stanowią zasadniczą część klientów czekających na mieszkania komunalne. Jest też grupa wypchnięta poza margines gospodarki rynkowej, w tej części społeczeństwa, w rodzinach polskiej skrajnej biedy i ubóstwa, żyje i dorasta ponad 30% dzieci i młodzieży polskiej. Ta grupa to ludzie oczekujący na mieszkania socjalne. Jak zatem łatwo zauważyć, ustawa kierowana jest do wąskiej grupy 15% naszego społeczeństwa, posiadającej zdolność kredytową. Projekt zakłada, że dopłaty do udzielanych kredytów mieszkaniowych dotyczyć będą tylko zakupu i budowy nowych lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych. Nie będzie możliwości sfinansowania z preferencyjnego kredytu na przykład przeróbki strychu na mieszkanie czy też przerobienia biurowca czy hotelu na cele mieszkaniowe. Nie będzie również możliwe skorzystanie z tego kredytu przez młodą rodzinę, która chciałaby na przykład odkupić mieszkanie od kogoś, a wiadomo dziś, że mieszkania na rynku wtórnym są tańsze, a nie każdego stać na budowę czy kupno nowego mieszkania. Udzielenie kredytu preferencyjnego, według projektu ustawy, uzależnione będzie od wielkości mieszkania. Rząd zakłada, że kredyt ten będzie udzielany na budowę domu jednorodzinnego i lokalu mieszkalnego o powierzchni do 50 m 2. Co prawda, bank może udzielić kredytu preferencyjnego na budowę domu jednorodzinnego o powierzchni do 100 m 2, a mieszkania w bloku do 75 m 2, ale kredyt preferencyjny będzie uprzywilejowany tylko na 50 m 2. Wyższa powierzchnia lokalu dyskwalifikuje wnioskodawcę. Dziś w Polsce, jak pokazują statystyki, buduje się domki jednorodzinne o powierzchni powyżej 140 m 2, a mieszkania w blokach o powierzchni m 2. Co w praktyce oznaczają zapisy tej ustawy? Otóż trudno sobie wyobrazić, aby ktoś budował domy jednorodzinne o powierzchni 50 m 2, zatem ustawodawca preferuje budownictwo wielorodzinne; widać zadziałało tu lobby deweloperskie. Z tego kredytu najprawdopodobniej skorzysta znikoma grupa osób budujących domy jednorodzinne. A jak to się ma do definicji budownictwa społecznego, w której rząd zapisał, iż mieszkania czy domy wielorodzinne to 350 m 2? To, że jest to kredyt dla średnio zamożnych, łatwo zauważyć, np. jeśli ktoś wziąłby kredyt w kwocie 100 tys. zł na budowę domu na 20 lat, to miesięcznie musiałby spłacać ratę w wysokości około 600 zł. Dokładając do tego opłaty czynszowe (prąd, woda, gaz, wywóz nieczystości), wyniosłoby to miesięcznie około 1000 zł. A więc kredyt mogą wziąć dzisiaj osoby, których dochód wynosi powyżej 2500 zł brutto. Jeśli okres spłaty byłby dłuższy, to oczywiście kredyt do spłacania byłby relatywnie niższy, jeśli okres krótszy wyższy. Jest on zatem skierowany, jak już mówiłem, do osób średnio zamożnych, tych, które dziś już zaciągają kredyt, ponieważ kredyt na rynku jest na poziomie 2,5 6,5%, a rząd proponuje go na poziomie 3%, ale tylko na 8 lat. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wątpliwości klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej budzi również zakres przedmiotowy ustawy, czyli ograniczenie, jeśli chodzi o wskazany krąg adresatów. Kredyt mogą wziąć małżonkowie oraz osoby wychowujące samotnie jedno dziecko. Nie wiemy dlaczego rząd eliminuje z kręgu

14 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 13 Poseł Wiesław Andrzej Szczepański osób, które mogłyby ubiegać się o kredyt, osoby samotne niemające swojego mieszkania. Czy nie jest to naruszenie konstytucyjnej zasady równości? Rodzi się również pytanie, dlaczego z kredytu nie mogą skorzystać rodzice, którzy na przykład chcą wybudować mieszkanie swojemu dziecku? Wśród licznych ograniczeń, takich jak: metraż, cena metra kwadratowego, możliwości dopłat, projekt przewiduje, jak już mówiłem, jedynie 8 lat, jeśli chodzi o termin stosowania dopłat. A co jeśli po 8 latach inflacja i stopy procentowe wzrosną? Brak dopłat może wtedy poważnie osłabić sytuację kredytobiorcy. Rząd proponuje dla banków stałą stopę prowizji w wysokości 2%, a zatem bank ma zarobek i nie ponosi żadnego ryzyka, bo zabezpieczeniem kredytu jest przecież budowane mieszkanie. Źródłem dofinansowania preferencyjnych kredytów ma być funkcjonujący w Banku Gospodarstwa Krajowego fundusz dopłat, który służył na dopłaty tzw. kredytów Pola, jak również finansowe wsparcie budownictwa socjalnego realizowanego przez gminy. Dziś PiS nie zamierza wspierać gminy dotacjami, mówi się o dopłatach do kredytów, a z analiz finansowych rządu wynika, że do 2011 r. rząd zarobi per saldo na udzielanych kredytach. Wpływy z VAT, CIT i inwestycji powiązanych będą wyższe od dopłat. Zwrócić również należy uwagę, że przyjęto rozwiązanie, iż średnia cena metra kwadratowego mieszkania, o czym mówił już mój przedmówca, nie może być wyższa niż koszt odtworzenia jednego metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, określonego zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów. Spowoduje to, że pokrzywdzeni mogą być mieszkańcy dużych miast niebędących siedzibami województw, jak np. Radom tu wskaźnik odtworzeniowy jest przecież wyższy niż wojewódzki, ale do określenia ceny budowy mieszkania przyjmuje się wskaźnik dla całego województwa, co zmusi klientów albo do oszukiwania na kosztorysie, albo do pobierania niższego kredytu. Ustawa przewiduje wydanie tylko jednego upoważnienia do wydania aktu wykonawczego zawartego w art. 12. Projekt tego rozporządzenia nie został jednakże dołączony przez projektodawców, co, panie marszałku, może budzić wątpliwości w świetle art. 34 ust. 4 regulaminu Sejmu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno dziś ocenić, czy rzeczywiście do roku 2011 kredyty zaciągnie 315 tys. osób; myślę, że liczby są tu prawdopodobnie przeszacowane. Kilka lat temu mieliśmy tzw. kredyt Pola, skorzystało z niego niestety tylko kilkaset osób, ale przyczynił się on chociaż do tego, że oprocentowanie kredytów i rywalizacja banków o klienta nastąpiły bardzo szybko. Dziś rząd daje bankom stały zarobek 2% prowizji i dąży do likwidacji niskich kredytów walutowych. Polityka mieszkaniowa państwa to nie tylko wspieranie budownictwa dla osób średnio zamożnych, to również wsparcie samorządów w zakresie budowy mieszkań komunalnych, socjalnych, noclegowni. To tworzenie prawa sprzyjającego inwestorom mieszkaniowym, to system dodatków mieszkaniowych. Od lat nie sformułowano programu popierania budownictwa mieszkaniowego. Klub mój odbiera nierealną dziś obietnicę budowy 3 mln mieszkań jako sygnał, że problem budownictwa należy rozwiązać. Oczekujemy zatem od rządu pana Kazimierza Marcinkiewicza przedstawienia realnych koncepcji budownictwa mieszkaniowego i dokumentu polityka mieszkaniowa państwa. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub, mimo wielu uwag do tej ustawy, opowiada się za przekazaniem jej do Komisji Infrastruktury. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, panie pośle. Głos zabierze pan poseł Andrzej Fedorowicz, Liga Polskich Rodzin. Poseł Andrzej Fedorowicz: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić uwagi do projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. Według opinii naszego klubu ustawa powinna mieć inny tytuł, a mianowicie: ustawa o wspomaganiu, wsparciu kredytów mieszkaniowych. Byłby to właściwy tytuł z tego chociażby powodu, że nie ma tutaj w zasadzie mowy o budowie mieszkań jako takich, tylko o tym, o czym mówił mój przedmówca, że zabezpieczamy banki i gwarantujemy bankom, że kredyt wzięty na budowę mieszkania będzie ubezpieczony przez państwo. W tym miejscu należy jednak zauważyć, że jest to ustawa, która daje nam możliwość powiedzenia jeszcze raz: kampania wyborcza Prawa i Sprawiedliwości trwa. Jest to ustawa typowo propagandowa, która, jeżeli w pracach Komisji Infrastruktury, przy dużym, ale to bardzo dużym zainteresowaniu posłów i zaangażowaniu w te prace, nie zostanie poprawiona, to tak naprawdę niewiele wnosi. Otóż dzisiaj w Polsce, jak wszyscy podkreślają, problemem jest bezrobocie i brak mieszkań, a więc natychmiast nasuwa się pytanie: Kto posiada zdolność kredytową, kto posiada zdolność wybudowania mieszkania czy wzięcia kredytu na mieszkanie? A więc ta część społeczeństwa, która ma w miarę zagwarantowaną pracę i w miarę odłożone oszczędności, chociażby w wysokości 20% przewidzianych kosztów. W uzasadnieniu do tej ustawy projektodawca mówi sam, że jest to pierwsza z szeregu ustaw, która ma otworzyć drogę, rozumiemy, ale rodzi się pytanie: Gdy takiemu inwestorowi zabraknie finansów na dokończenie budowy, czy bank nie wkroczy i, korzystając ze swoich uprawnień, nie wystawi na licytację niedokończonej budowy? Rodzi się pytanie, czy część kredytów, źle udzielonych kredytów nie spotka się z takim oto przykładem, który mieliśmy na początku lat 90., że wpędzi-

15 posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Poseł Andrzej Fedorowicz my część ludzi w tzw. złe kredyty? Rodzi się również pytanie, czy 50% odsetek udzielonych z kredytu państwa, konkretnie bankom, dotyczyć będzie tylko polskich banków? Ponieważ w projekcie ustawy ustawodawca nie zapomniał jednak napisać, że zrezygnował z ograniczenia podmiotowego o potencjalnych beneficjentów pomocy ze względu na obywatelstwo, czyli te kredyty będą udzielane również obywatelom innych państw. Czy dzisiaj stać nas na to, abyśmy wspomagali obywateli innych państw? Czy budżet państwa nie powinien być ograniczony do obywateli państwa polskiego? Wydaje się, że te pytania będą miały miejsce i pewnie jeszcze raz będziemy je stawiali na posiedzeniu komisji. Mam nadzieję, że projekt znajdzie się w Komisji Infrastruktury. Wydaje mi się, że powrócimy znowu do tematu już może zapomnianego trochę, ale przedmówcy zapomnieli, że to w tamtej kadencji doprowadziliśmy do tego, że w budownictwie mamy tak wysoki podatek, jeden z najwyższych w budownictwie w krajach Unii Europejskiej. Również w tej ustawie zapisano, że ta spłata odsetek 50% będzie przysługiwała tylko przez 8 lat. Co to oznacza? A no to oznacza, że ustawodawca mówi wprost, że za 8 lat znajdziemy się w strefie euro. Tak wynika wyraźnie z zapisu i z uzasadnienia. To znaczy co, jak wstąpimy do strefy euro, to mamy kolejny kaganiec? Czy nie będziemy mogli już nic swoim obywatelom dać? Otóż chodzi o to, że kiedy udziela się kredytu na budowę mieszkania, jest to kredyt długoterminowy. Ja doświadczyłem tego osobiście w poprzednim systemie. Otrzymałem kredyt na spłatę przez kilkadziesiąt lat i mogłem sobie wtedy wyliczyć, wykalkulować, że przez lat ten kredyt spłacę. Tutaj państwo oferuje mi tylko 8 lat. To oznacza, że po 8 latach, kiedy wejdziemy do strefy euro, będziemy ubezwłasnowolnieni, nie będziemy mogli nic zrobić w tym zakresie. Uwagi do tego projektu zgłosiła chociażby Krajowa Izba Gospodarcza, która zwraca uwagę na takie oto fakty, że możliwość korzystania z dopłat do kredytu jest ograniczona li tylko do rodziny. To ładnie brzmi, to nawet brzmi jak program Ligi Polskich Rodzin, bo na tym ten zabieg polega. PiS wyjął część programu Ligi Polskich Rodzin, zagospodarował go jako swój, żeby tylko jeszcze chciał realizować. Natomiast PiS zajmuje się ostatnio tylko jedną rzeczą pokazywaniem, jak to Liga Polskich Rodzin niesfornie zachowuje się w tak zwanym pakcie stabilizacyjnym. Liga zachowuje się normalnie, bo ma swój program. Ustawodawstwo, które zobowiązaliśmy się popierać, czyli te sto sześćdziesiąt parę ustaw, popieramy i tę ustawę popieramy, ale na miły Pan Bóg, nie robimy z tego wielkiej propagandy wyborczej, ponieważ wybory się skończyły. Czy będą następne, niedługo zadecydujemy. Ale nie można oskarżać nas, czy naszego przewodniczącego pana Romana Giertycha, że on się domaga mieć własną tożsamość. Mam własną tożsamość, mówię z mównicy sejmowej odnośnie do ustawy to, co mam do powiedzenia w imieniu klubu, czyli krytykujemy te zapisy, które mogły być większe, ale to nie oznacza wcale, że sprzeciwiamy się realizacji programu, który wspólnie podpisaliśmy. I niedopuszczalne jest, żebyśmy my dzisiaj, wspierający rząd, wspierający w Sejmie ustawodawstwo, byli poddawani oto takiej presji, że mamy tylko i wyłącznie słuchać i nastawiać ucha, co powiedzą koledzy z PiS-u. Własnym głosem będziemy mówili, własnym głosem będziemy zgłaszali własne ustawodawstwo. Zobowiązaliśmy się tylko do popierania tychże ustaw i niewystępowania z wnioskiem o odwoływanie żadnego z ministrów. Tak przewiduje pakt stabilizacyjny. I ci kłamcy, którzy występują publicznie, mówiąc nieprawdę o pakcie stabilizacyjnym, wprowadzają opinię publiczną w błąd, chcą tylko i wyłącznie wygrać polityczny interes. (Poseł Michał Wojtkiewicz: Tak jak pan teraz to robi.) I reasumując... (Głos z sali: To nie na temat.) To jest pewnie nie na temat, ale ta mównica jest akurat, na szczęście, mównicą polityczną i jeżeli z mównicy sejmowej zabiera się głos, to w sprawach merytorycznych i politycznych. I my, stając w obronie własnej tożsamości, mówimy jeszcze raz: Prawo i Sprawiedliwość wprowadza w błąd opinię publiczną, mówiąc, że pakt stabilizacyjny został przez Ligę Polskich Rodzin naruszony. Otóż nie. Liga Polskich Rodzin, jeszcze raz powtarzam, zobowiązała się do wspierania tych ustaw, które zostały zawarte w porozumieniu, oraz niewystępowania z wnioskiem o odwoływanie jakiegokolwiek ministra. Nie uczestniczymy we władzy wykonawczej, czyli w rządzie. Za stan państwa ponosi odpowiedzialność Prawo i Sprawiedliwość. Prawo i Sprawiedliwość wzięło na siebie odpowiedzialności. Jeżeli nie potrafi, to niech to powie publicznie, a nie oskarża inne podmioty, które są zatroskane o dobro Polski. Jesteśmy ugrupowaniem, które na scenie politycznej funkcjonuje formalnie, a pod starą nazwą ponad sto lat. Uważam, że jest nieuczciwością i niegodziwością wielką, żeby wieczorem występować w radio i przechwalać się, ile to myśmy zrobiliśmy, mówiąc już tak przewrotnie, a jak to nam przeszkadzają i uderzenie w jedno tylko jedyne ugrupowanie, które niby przeszkadza. Proszę pokazać, w którym miejscu przeszkadzamy. Wspomagaliśmy rząd, wspomagamy wszystkie ustawy, zresztą przede mną występował przedstawiciel Platformy, też zapowiedział, że będzie popierał. To co jeszcze panom z PiS-u potrzeba do rządzenia oprócz tego, że popierają was wszyscy z wyjątkiem opozycji lewicowej i własnego prezydenta? Co jeszcze wam potrzeba, żebym przed wami klęknął? Nie. Dziękuję bardzo. Dziękuję, panie pośle, Głos zabierze pan poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo Ludowe.

16 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 15 Poseł Wiesław Woda: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mój klub i moje ugrupowanie nie ma takich dylematów, jakie zaprezentował przedmówca i na pewno przeszkadzać w niczym nie będziemy. Natomiast zabierając głos w imieniu posłów klubu PSL w sprawie rządowego projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, należałoby już dziś na wstępie wyrazić poparcie dla projektu. Zanim taką opinię mógłbym wyrazić, muszę przypomnieć, że w programie rządzącego PiS zapisano, cytuję: Według naszego programu mieszkaniowego Rodzina na swoim każda rodzina powinna dysponować samodzielnym mieszkaniem. Zgoda. W ciągu najbliższych ośmiu lat należy wybudować od 3 do 4 milionów mieszkań koniec cytatu. To hasło wielu z nas również popiera, ale nie wierzymy w realność jego wykonania. Aby dokonać pełnej oceny proponowanych rozwiązań, nie można tej ustawy rozpatrywać w oderwaniu od innych propozycji systemowych programu mieszkaniowego. Pomijanie kosztów pozyskania terenów, brak planu przestrzennego zagospodarowania w zdecydowanej większości gmin, czy brak szacunku skutków dla budżetu i możliwości finansowych państwa czyni ze słusznego projektu pomocy w formie przejęcia przez państwo części odsetek od kredytu bardziej dokument propagandowy aniżeli realną propozycję. To surowa ocena, ale czy można planować i realizować budownictwo bez przygotowania i uzbrojenia nowych terenów budowlanych? Ewentualny wzrost popytu na działki budowlane bez przyrostu ich liczby może prowadzić tylko do wzrostu ich ceny. Dobrodziejstwem ustawy są objęte lokale, których koszt budowy nie przekracza średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia jednego metra kwadratowego. W przypadku województwa małopolskiego byłaby to kwota 2530 zł za m 2. Taki poziom kosztów jest możliwy do uzyskania, ale bez kosztów zdobycia gruntu i jego przygotowania pod budowę oraz jego uzbrojenia. W dużych ośrodkach miejskich uruchomienie dopłat jest więc wątpliwe chociażby ze względu na koszty dodatkowe. Bez stworzenia na cele budowlane o charakterze społecznym odpowiednio przygotowanych zasobów gruntów ustawa nie spełni oczekiwań. Odrębnym zagadnieniem jest powierzchnia lokalu mieszkalnego, do którego finansowania deklarowana jest pomoc państwa. Dla lokalu mieszkalnego jest to 75 m 2 powierzchni użytkowej, a pomoc będzie przysługiwać tylko do 50 m 2. W przypadku domu jednorodzinnego jego powierzchnia użytkowa nie może przekroczyć 100 m 2. W uzasadnieniu stwierdza się, iż dąży się do osiągnięcia europejskich standardów XXI w. Brzmi to, nie powiem, ironicznie. Może by zapisać, że dla obniżenia kosztów kuchnie powinny być ciemne, bo przecież takie doświadczenia mamy z lat 60., a byłoby po prostu taniej. Aby budowane domy jednorodzinne miały jakiś niezbędny europejski standard XXI w., o czym się mówi, należałoby określić ich powierzchnię na co najmniej 130 m 2. Niejednoznacznie brzmią zapisy niektórych artykułów, na przykład art. 2 ust. 6 mówiący, że dom jednorodzinny, cytuję, jest to budynek mieszkalny, w którym znajduje się wyłącznie lokal mieszkalny. Rodzi się pytanie, czy w takim budynku może być, czy też nie może być garaż? Wprawdzie w objaśnieniu do uzasadnienia garaż uznaje się za część domu jednorodzinnego, ale przecież po uchwaleniu i opublikowaniu ustawa nie będzie ona zawierała takich objaśnień i będzie rodziła wątpliwości u czytelnika. Takie definicje powinny być zawarte w ustawie. Dobrodziejstwo ustawy ma dotyczyć rodzin lub osób samotnie wychowujących dzieci. Nie będą z niej mogły skorzystać samotne osoby kończące studia i przygotowujące się do samodzielnego życia, choćby nawet w perspektywie miały plany matrymonialne. Szansa dla młodych ludzi na usamodzielnienie się jest mała, gdyż napotykają problem braku pracy i braku pomocy państwa w zdobyciu mieszkania. Co zrobi wielu z tych młodych ludzi? Wyemigrują w poszukiwaniu pracy i mieszkania. Niewiele lepsza jest sytuacja młodych ludzi, o los których troszczyli się rodzice po ich narodzeniu i założyli im książeczki mieszkaniowe systematycznego oszczędzania. Po wielu latach oszczędzania, po dopisaniu premii za systematyczne oszczędzanie i przyznaniu premii gwarancyjnej właściciel może kupić 0,5 m 2 mieszkania. Mam z sobą książeczki, na które wpłacano przez blisko 20 lat i po tych 20 latach systematycznego oszczędzania, jak powiedziałem, można kupić 0,5 m 2 mieszkania. Rządowy projekt ustawy całkowicie pomija problem właścicieli wielu tysięcy takich właścicieli książeczek wystawionych przecież przez bank państwowy PKO, bank, który wyłudził od drobnych ciułaczy oszczędności wielu lat życia. Czy im nie należałoby przyznać pakietu akcji na przykład prywatyzowanego banku lub w innej formie zrekompensować poniesione straty? Zanim osoba ubiegająca się o wsparcie finansowe na budowę własnego mieszkania będzie musiała wykazać się zdolnością kredytową, jej beneficjentem będą osoby przede wszystkim posiadające dochody wyższe niż średnie. Czy takie osoby będą zainteresowane nabywaniem mieszkań i domów o ograniczonej powierzchni, usytuowane w mało atrakcyjnych miejscach, poza dużymi aglomeracjami? Mam poważne wątpliwości. Wątpliwości rodzą się również w związku z obsługą kredytu preferencyjnego. W ustawie zapisano, że pobierane przez banki jednorazowe i płatne z góry opłaty i prowizje związane z jego udzieleniem do wysokości 2% kwoty kredytu przed doliczeniem składek mogą zwiększać kwotę kredytu preferencyjnego. Ograniczona wysokość prowizji może być rekompensowana na własny pożytek przez bank poprzez zwiększenie ubezpieczeń kredytu. W art. 10 pkt 3 jest sformułowanie, iż do wyboru banków, które będą udzielać tych preferencyjnych kredytów, nie będą miały zastosowania prze-

17 posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Poseł Wiesław Woda pisy o zamówieniach publicznych. Nie wiadomo więc, czy będzie to instrument nagradzania tych banków, czy też karania określonych banków. W projekcie ustawy założono, że dopłaty będą stosowane przez 8 lat, począwszy od dnia pierwszej spłaty odsetek oraz że typowy kredytobiorca po ośmioletnim okresie otrzymywania dopłat nie powinien mieć problemów ze zdolnością kredytową po ich zaprzestaniu. Wydaje się, że ten okres należałoby wydłużyć co najmniej do 15 lat, z możliwością negocjacji, by się nie okazało, że kredytobiorca, często nie z własnej winy, wpada w pułapkę kredytową i niejednokrotnie kończy życie tragicznie. W uzasadnieniu do projektu ustawy nie podano, jakie środki zabezpieczono na omawiany cel w roku bieżącym i w roku następnym. Nie oszacowano również, jakie będą koszty obsługi całego przedsięwzięcia poprzez Fundusz Dopłat, Bank Gospodarstwa Krajowego i wreszcie banki komercyjne. W uzasadnieniu do projektu napisano, że przedkładany projekt jest elementem większego pakietu działań, które mają w perspektywie wesprzeć budownictwo mieszkaniowe. Pytam w imieniu posłów klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, kiedy one się ukażą, gdyż upłynęło 5 miesięcy działań tego rządu. Ten jeden projekt ustawy ani nie spowoduje przełomu, ani nie czyni wiosny tak bardzo potrzebnej w budownictwie mieszkaniowym. Nie proponujemy jednak odrzucenia projektu ustawy, ale będziemy zgłaszali liczne poprawki do jego tekstu. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję, panie pośle. Głos zabierze pan poseł Grzegorz Tobiszowski, Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Grzegorz Tobiszowski: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Do kolegi z Ligi Polskich Rodzin. Z życzliwością słuchałem, jak Liga chce wspierać dobre pomysły, bo myślę, że dowodem na to, jak wspiera, jest złożenie wniosku związanego z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym, który jest niekonstytucyjny, ale to tak tylko dygresyjnie, odpowiadając koledze z Ligi Polskich Rodzin. A teraz do tego, co jest związane z dzisiejszą debatą. Przedłożony przez rząd projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania jest jednym z elementów, który można wpleść w element solidarnego państwa i solidarnej polityki gospodarczej. Wpisuje się projekt w przestrzeń struktury polityki mieszkaniowej, wypełniając pewną lukę na polskim rynku finansowym, a dotyczącym oferty związanej z preferencyjnymi kredytami hipotecznymi na zakup mieszkania lub budowę własnego domu rodzinnego, co jest ważne podkreślenia: własnego domu rodzinnego. Ujęty w tej ustawie program budownictwa społecznego na własność jest skierowany do rodzin, które nie mają własnego mieszkania, ale przy pewnym wsparciu państwa mogą być gotowe i mogą zdobyć zdolność do poniesienia wysiłku spłaty kredytu hipotecznego na zakup swojego mieszkania, na zakup, wybudowanie domu rodzinnego. Program ma zapewnić dostępność bardzo tanich kredytów w walucie polskiej, co powinno wpłynąć na pewne pogłębienie się rynku kredytów hipotecznych o wysokich wskaźnikach kredytu do wartości nieruchomości dzięki zredukowaniu wymogów w zakresie dochodów w porównaniu z obecnym stanem kredytów złotówkowych i walutowych. Powinien również wpłynąć na wzrost popytu na nowe mieszkania ze strony gospodarstw domowych. I myślę, że również powinien wpłynąć na poprawę koniunktury na rynku budowlanym i rynkach powiązanych, generując nowe miejsca pracy i dodatkowe wpływy podatkowe dla budżetu państwa. Projekt ustawy jest oczywiście jednym z elementów. Nie jest on tym, co ma zmienić w całości sytuację mieszkalnictwa, a więc jest jednym z elementów wsparcia budownictwa mieszkaniowego. Istotne podkreślenia jest to, iż ustawa jest adresowana do rodzin, wpisując się zarazem w politykę państwa przyjazną i wspierającą rodzinę. Projekt ten wspiera nie tyle możliwość otrzymania przysłowiowego mieszkania, przysłowiowego przydziału M, jak to kiedyś było, ale umożliwia nabycie na własność mieszkania bądź budowę własnego, niedużego domu rodzinnego. Określone w projekcie ustawy limity powierzchni użytkowej kredytowanego mieszkania adresowane są do rodzin o przeciętnych możliwościach finansowych, o przeciętnych aspiracjach mieszkaniowych. Wyłania nam się pewna grupa adresowa. Projekt ustawy określa warunki otrzymania wsparcia z punktu widzenia sytuacji lokalowej potencjalnych kredytobiorców. Pomoc nie przysługuje osobom, które w chwili ubiegania się o kredyt mają już mieszkanie własne lub w spółdzielni mieszkaniowej (prawo spółdzielcze własnościowe). Wprowadza się również względne wykluczenie, które dotyka osób zamieszkujących lokale jako najemcy lub posiadający najem w lokalu spółdzielni mieszkaniowej na podstawie Prawa spółdzielczego. Osoby takie muszą zobowiązać się do rezygnacji w ciągu 6 miesięcy od nabycia własności do zrzeczenia się owego najmu poprzez rozwiązanie stosownej umowy. Uzasadnieniem tak skonstruowanego wyłączenia jest wola i intencja projektodawcy przyznania wsparcia jedynie osobom, których potrzeby mieszkaniowe nie są zaspokojone w chwili ubiegania się o kredyt, obojętnie, czy poprzez własność, najem czy poprzez spółdzielcze prawo do lokalu. Projekt ustawy przewiduje również, że z kredytu preferencyjnego można skorzystać tylko raz. Weryfikacji spełnienia tego warunku dokonywać będzie bank przyjmujący wniosek o udzielenie kredytu preferencyjnego poprzez zasięganie informacji w Banku Gospodarstwa Krajowego prowadzącym rejestr osób, które są

18 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 17 Poseł Grzegorz Tobiszowski lub były stroną umowy o kredyt preferencyjny. Projekt określa również, jakie muszą spełniać warunki nieruchomości, które mają być przedmiotem finansowania z kredytów preferencyjnych, dopuszczając wsparcie w budowie domu jednorodzinnego przez kredytobiorcę. Kredyt może być również udzielony na lokal w budownictwie wielorodzinnym w trzech sytuacjach: zakupu nowego mieszkania, gotowego już, lub będącego w budowie od podmiotu prowadzącego w tym zakresie działalność mamy na myśli wszelkiego rodzaju deweloperów na pokrycie kosztów budowy lokalu budowanego przez spółdzielnie mieszkaniowe w celu ustanowienia odrębnej własności, jak również na wniesienie wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej w celu uzyskania spółdzielczego własnościowego prawa. Warunkiem ustawowym jest usytuowanie kredytowanego lokalu lub domu na terenie Polski. Określone w projekcie ustawy maksymalne limity powierzchni użytkowej kredytowanego mieszkania wskazują na adresowanie tego programu do rodzin o przeciętnych możliwościach finansowych, jak wspomniałem wcześniej, a tym samym o przeciętnych aspiracjach mieszkaniowych. Wspieranie rodzin w uzyskaniu własnego mieszkania wpłynie pozytywnie na poprawę warunków życia polskich rodzin w kontekście obecnej sytuacji mieszkaniowej. Wpłynie to aktywizująco na wzrost inwestycji budownictwa mieszkaniowego, poprawiając tym samym funkcjonowanie rynku mieszkaniowego jako takiego. Ustawa jest również istotnym elementem działań państwa zmierzających do odwrócenia negatywnych trendów demograficznych. To też trzeba podkreślić. Nie musimy się przekonywać, jak ważnym czynnikiem warunkującym poczucie bezpieczeństwa jest posiadanie własnego mieszkania. Brak owego bezpieczeństwa dotyka w sposób szczególny młodych ludzi stających przed decyzją o założeniu rodziny, o założeniu własnego ogniska domowego. Ma to również wpływ na świadome decyzje rodzicielskie, odkładane na nieokreśloną przyszłość, co jest związane z problemami mieszkaniowymi. Ustawa stwarzająca szansę nabycia własnego mieszkania będzie realnym impulsem do zmiany przynajmniej w części tej sytuacji. Ustawa powyższa będzie miała wpływ również na rynek pracy. I to też musimy zauważyć. Jej pozytywne efekty można rozpatrywać w dwóch aspektach. Pierwszy to pojawienie się nowych inwestycji w zakresie budownictwa mieszkaniowego, co przełoży się na wzrost zatrudnienia w sektorze budowlanym oraz w branżach pokrewnych, tych, które są związane z budownictwem. Drugi aspekt to możliwość znalezienia pracy poza dotychczasowym miejscem zamieszkania, w szczególności w rejonach o wysokim poziomie bezrobocia. Możliwość zakupu własnego mieszkania na pewno wpłynie na ograniczenie jednej z barier wpływających na obserwowane w ostatnich latach procesy czasowej lub trwałej emigracji, szczególnie jeśli chodzi o grupę młodych osób z wyższym wykształceniem. Przedłożona ustawa będzie miała również pozytywny wpływ na poprawę funkcjonowania rynku nieruchomości mieszkaniowych, możliwość realizacji zadań w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych społeczności lokalnych spoczywających na gminach, bo odblokuje to mieszkania, które są obecnie zajmowane przez najemców. Wydaje się, że projekt przedłożony przez rząd, Ministerstwo Transportu i Budownictwa, jest projektem pożądanym, ze wszech miar oczekiwanym, i należy go poprzeć i nad nim debatować. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) Dziękuję, panie pośle. Głos zabierze pan poseł Paweł Arndt, Platforma Obywatelska. Poseł Paweł Arndt: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! O potrzebie oddawania do użytku większej liczby mieszkań, budynków nie ma chyba potrzeby nikogo przekonywać. Rozpoczynając dyskusję o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, warto się zastanowić, na ile omawiany projekt rzeczywiście może przyczynić się do budowy większej liczby mieszkań w Polsce. Chciałbym przytoczyć kilka danych statystycznych dotyczących liczby oddawanych mieszkań w Polsce w minionych latach. I tak w latach średnia roczna liczba oddawanych mieszkań wynosiła 77,3 tys., w roku ,8, w roku 2003 było to już 162,7 tys., a w roku 2004 znowu liczba mieszkań oddawanych do użytku spadła i wyniosła tylko 108,1 tys. Jeśli chodzi o rok 2003, to był to rok specyficzny, ponieważ wtedy dopełniano formalności prawnych związanych z zakończeniem robót przez inwestorów, zwłaszcza indywidualnych, przed wejściem w życie nowelizacji prawa budowlanego, czyli inwestorzy oficjalnie zgłaszali zakończenie budowy domów, z których część była zakończona dużo wcześniej. W tym czasie obowiązywały różnego rodzaju ulgi, odpisy od podatku, dopłaty, kredyty preferencyjne, a liczba oddawanych mieszkań do użytku była stosunkowo niewielka. Chciałbym więc spytać: Na jakiej podstawie dzisiaj przewiduje się, że tylko z powodu wdrożenia omawianej ustawy zainteresowanie budownictwem mieszkaniowym tak nagle wzrośnie, a liczba udzielanych kredytów, według projektodawców, w najbliższych latach będzie tak duża? W roku 2008 ma być to 45 tys., w 2009 r. 55 tys., w 2010 r. 75 tys., a w roku tys., czyli więcej mieszkań z tego tytułu powstałoby aniżeli w latach minionych. Tylko z tego tytułu podkreślam. Wątpliwości budzi to, że ustawa adresowana jest, jak już wielokrotnie podkreślano, do osób niezamożnych. Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy, zakłada

19 posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania Poseł Paweł Arndt się, że zamożniejsi nabywcy nie będą korzystać z tego programu, gdyż nie będą zainteresowani zamieszkiwaniem w mieszkaniu o względnie małych metrażach i niezbyt atrakcyjnych lokalizacjach, a te graniczne metraże to 75 m 2 dla mieszkań i 100 m 2 dla budynków jednorodzinnych. I tu rodzi się kolejne pytanie: Dlaczego w przypadku mieszkań wielkość graniczna wynosi 75 m 2, a więc stosunkowo dużo, przy średnim metrażu budowanych mieszkań w roku 2004 wynoszącym 60,9, a dla domków jednorodzinnych jest to 100 m 2. To jest nie tylko dużo mniej, niż wynosi średni metraż, ale też dużo mniej, niż zwykle kojarzy się z domkiem jednorodzinnym. A przecież sama dopłata obejmować będzie tylko 50 m 2. Czy to nie jest kolejną barierą, jeżeli chodzi o sięganie po kredyt? Pewne wątpliwości budzić może również specjalna definicja domu jednorodzinnego sformułowana na potrzeby tej ustawy, przy czym definicję pojęcia lokalu mieszkalnego przyjęto zgodną z ustawą o własności lokali. Stwierdzenie, że w domu jednorodzinnym może znajdować się tylko jeden lokal mieszkalny, nie może być innych lokali, jest w moim przekonaniu niezbyt precyzyjne. Zachodzi ponadto pytanie, czy w ogóle jest to potrzebne, zwłaszcza że, jak mówiłem wcześniej, ograniczamy wielkość tego domu do 100 m 2. I kolejna sprawa Fundusz Dopłat. Ustawa zakłada, że banki wyłożą własne środki, w przypadku gdy środki funduszu będą zbyt małe, a potem zostaną te środki im zwrócone z budżetu państwa. Chciałbym spytać: Na jakiej podstawie? Jako członek Komisji Finansów Publicznych mam duże wątpliwości, czy taki zapis w ogóle powinien się w projekcie ustawy znaleźć. Tak więc projekt ustawy budzi liczne wątpliwości, pojawia się w związku z nim wiele pytań, ale dopiero rozpoczynamy prace i można mieć nadzieję, że podczas nich w komisjach wszystkie wątpliwości zostaną wyjaśnione, niektóre propozycje być może zrealizowane, a inne poprawione. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, panie pośle. Informuję, że posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej w dniu dzisiejszym odbędzie się o godz. 12 w sali konferencyjnej w nowym Domu Poselskim. Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Molkę, Samoobrona. Poseł Halina Molka: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP pragnę przedstawić kilka dodatkowych uwag do prezentowanego dziś projektu ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabyciu własnego mieszkania. Posiadanie tzw. własnego dachu nad głową jest podstawowym prawem każdego człowieka, a zapewnienie niezbędnej pomocy w tej kwestii jest podstawowym zadaniem państwa. Stan obecny, w którym około półtora miliona polskich rodzin nie posiada własnego mieszkania, a następne pół miliona mieszka w warunkach zagrażających zdrowiu, świadczy, iż państwo nie wypełnia swojego obowiązku należycie. Mimo powszechnej świadomości złej sytuacji mieszkaniowej w Polsce w ostatnich latach nie zrobiono nic, ażeby ją poprawić. Działania kolejnych rządów przez ostatnie lata konsekwentnie utrudniały Polakom znalezienie własnego M, a wszystko to następowało wskutek likwidacji zachęt podatkowych do inwestowania we własne mieszkania i na wynajem, unieważnienia planów zagospodarowania przestrzennego, wzrostu podatku VAT, utrudnienia w realizacji inwestycji związanego z prawem budowlanym. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie swoje konsekwencje społeczne, a mianowicie następuje ujemny przyrost naturalny, spowodowany też emigrowaniem ludzi młodych, szukających swoich szans za granicą, którym my jako państwo nie sprzyjamy, choćby poprzez zapewnienie im własnego lokum. Przy czym dla jasnego zrozumienia chcę powiedzieć, iż nie jest możliwe ani celowe, aby w biednym społeczeństwie każda rodzina była właścicielem lokalu. Rolą państwa też nie jest rozdawanie mieszkań. Natomiast obowiązkiem jest stwarzanie warunków do powstawania odpowiedniej liczby łatwiej dostępnych mieszkań. Stąd też istnieje pilna potrzeba przyjęcia jak najszybciej rozwiązań, które obok możliwości zakupu mieszkań na własne potrzeby zachęcą też do inwestowania w mieszkania na wynajem, gdyż to budownictwo czynszowe może stać się w dłuższej perspektywie głównym czynnikiem zwiększenia dostępności mieszkań dla największej liczby rodzin. Może właśnie teraz nadszedł czas, by przywrócić ulgę podatkową na budowę takich mieszkań, aby dać instrument dla pobudzenia budownictwa czynszowego. I wtedy rola państwa zmieni swój zakres i zamiast na budowaniu i utrzymaniu infrastruktury polegać będzie na udzielaniu pomocy przez dopłaty do czynszu ludziom najuboższym, co przecież jest również racjonalne ekonomicznie. Tak powinno działać sprawne państwo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo W uzasadnieniu przedkładanego dziś projektu czytamy: Dostępność bardzo tanich kredytów przyniesie wzrost popytu na nowe mieszkania ze strony gospodarstw domowych. Pytam: Skąd takie demagogiczne uzasadnienie? Przecież w chwili obecnej popyt przewyższa znacząco podaż, a skala udzielanych kredytów dla osób spełniających kryteria dochodowe jest coraz większa. Ja tylko przypomnę, iż banki w 2003 r. udzieliły indywidualnych kredytów mieszkaniowych na kwotę 7 mld zł, zaś w 2005 r. na ponad 15 mld zł. Kolejna sprawa to sama nazwa ustawy, która mówi o wsparciu rodzin. Czy nie jest to błędem? Czy w tej ustawie nie powinniśmy dać większej szansy ludziom młodym, lecz jeszcze niezamężnym, nieżonatym? Przecież młody i operatywny człowiek, zarabiający na sie-

20 14. posiedzenie Sejmu w dniu 22 marca 2006 r. Projekt ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania 19 Poseł Halina Molka bie i myślący o rodzinie, w końcu ją założy. Przecież umożliwienie takim ludziom kupna mieszkania na preferencyjnych zasadach pokaże im, że państwo ich potrzebuje i w nich inwestuje. Jednoznacznie chcę tu stwierdzić, iż powinno się rozszerzyć zakres obowiązywania ustawy również na ludzi młodych, nieposiadających rodziny. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W art. 5 ust. 1 pkt 1 prezentowanej dziś ustawy zawarto stwierdzenie: dopłaty mogą być stosowane, jeżeli kredyt preferencyjny został udzielony na zakup lokalu mieszkalnego od gminy albo osoby, która wybudowała ten budynek w ramach wykonywanej działalności gospodarczej. Co oznacza ten zapis? Po pierwsze, czy osoba to osoba fizyczna prowadząca działalność, czy osoba prawna? Po drugie, czy oznacza to, że w tak ogólnym spojrzeniu osoba prowadząca działalność gospodarczą w zakresie np. handlu warzywami spełnia wymogi ustawy, czy też zapis ten powinien być rozszerzony o sformułowanie: w ramach wykonywanej działalności gospodarczej w zakresie budowy i sprzedaży mieszkań. Nie można też zgodzić się z faktem, iż dopłaty nie będą stosowane w przypadku budowy domu jednorodzinnego o powierzchni powyżej 100 m 2. Rodzi się więc kolejne pytanie: Czy chodzi o powierzchnię użytkową, czy mieszkalną? A zarazem pytam, dlaczego pojawia się tu powierzchnia 100 m 2. Powierzchnia standardowego domu jednorodzinnego w większości projektów waha się pomiędzy 100 a 125 m 2. Szczególnie jest to widoczne na wsi, gdzie przecież nie buduje się już małych domków, a buduje się duże domy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie można też zgodzić się ze stwierdzeniem zawartym w art. 9 ust. 1 ustawy, iż dopłaty stosuje się przez okres 8 lat. Kto i dlaczego wymyślił tak magiczną cyfrę 8? A dlaczego np. nie 7, 10, 11? Czy oznacza to, że państwo trochę pomoże, a potem po prostu nie będzie przeszkadzać? Przecież tak już kiedyś rozumowano i, jak wiadomo, to nie wyszło. Jeżeli ludzie uzyskują kredyty inwestycyjne na okres od 15 do 30 lat, a, jak wiadomo, odsetki z reguły przynajmniej do połowy okresu kredytowania przewyższają ratę kapitałową, to jak można przyjmować za okres maksymalny 8 lat? Niech ten okres uzależniony będzie przynajmniej od okresu kredytowania i lepiej niech określa pewien poziom uzależniony od tego okresu, niż z góry skazuje wielu na przysłowiowe pożarcie po 8 latach. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam nadzieję, iż w toku prac komisji strona rządowa podzieli przedstawiane dziś przeze mnie uwagi i wspólnie stworzymy porządne prawo dla ludzi. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Dziękuję, pani poseł. Głos zabierze pan poseł Stanisław Stec, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Poseł Stanisław Stec: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kiedy analizuje się ten projekt ustawy, zachodzi takie pytanie: Czy tytuł: o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania jest adekwatny do rozwiązań? W pierwszym artykule czytamy, że ustawa określa zasady stosowania dopłat do oprocentowania kredytów udzielanych na zakup lokalu mieszkalnego, budowę domu jednorodzinnego, i faktycznie tytuł ustawy powinien brzmieć: o stosowaniu dopłat do oprocentowania tych kredytów. Ponieważ jednak taka ustawa już funkcjonuje od 2002 r., więc w ogóle powinna być to nowelizacja ustawy o dopłatach do oprocentowania. Moja poprzedniczka, pani poseł była uprzejma wspomnieć, że ta ustawa, którą podjęto w 2002 r., funkcjonuje coraz lepiej. Zwiększają się kredyty inwestycyjne na budownictwo mieszkaniowe. Faktycznie trzeba skorygować poziom dopłat i to rozwiązanie, które jest zaproponowane w projekcie tej ustawy, zmierza w tym kierunku. Każde działanie, które wesprze budownictwo mieszkaniowe, jest godne poparcia. Ale oprócz tej ustawy, panie ministrze, czeka na rozwiązanie inny problem. Na terenach gmin i miast coraz mniej jest terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Nie ma planów zagospodarowania przestrzennego. Oczekują inwestorzy, osoby prawne, deweloperzy, spółdzielnie mieszkaniowe oraz inwestorzy indywidualni na wskazanie terenu, gdzie można te inwestycje realizować. Trzeba zrobić wszystko, żeby pomóc gminom w rozwiązaniu problemów dotyczących planów zagospodarowania przestrzennego. Konieczne jest również uaktywnienie działań Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie udzielenia poręczeń kredytowych na budownictwo mieszkaniowe dla tych zainteresowanych, którzy chcą pozyskać kredyt, a nie mają zdolności kredytowych. Bo dopłaty do oprocentowania nie rozwiążą sprawy w sytuacji, gdy rodzina nie otrzyma kredytu, bo nie ma zdolności kredytowych. W związku z tym równolegle powinna być rozwiązana sprawa poręczeń kredytowych, bo jeżeli tego nie będzie, wówczas nie rozwiążemy problemu osób niemających zdolności kredytowych, aby mogły się ubiegać o pozyskanie kredytu z banku. Ostatnio nadzór bankowy ograniczył możliwość udzielenia kredytów dewizowych. Te kredyty dewizowe w sposób prawidłowy rozwijały się i przyczyniały się do intensyfikacji budownictwa mieszkaniowego, gdyż były tańsze od kredytów polskich. Niezrozumiałe jest to ograniczenie i jestem ciekaw, jakie jest stanowisko rządu odnośnie tego problemu, czy jest prowadzony dialog z Komisją Nadzoru Bankowego, aby to ograniczenie nie było realizowane. Jeszcze mam kilka pytań odnoszących się do tej ustawy. Dlaczego zakłada się, że dopłaty do oprocentowania mają być włączone do PIT-u, czyli mają być opodatkowane? Mam nadzieję, panie marszałku, że jeżeli ta ustawa będzie skierowana do Komisji Finansów Publicznych