Zdzisław Gołba ZAGADNIENIA PRAWNE 3. WYDANIE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zdzisław Gołba ZAGADNIENIA PRAWNE 3. WYDANIE"

Transkrypt

1 Służebności gruntowe, drogowe, osobiste i przesyłu Zdzisław Gołba ZAGADNIENIA PRAWNE 3. WYDANIE

2 Służebności gruntowe, drogowe, osobiste i przesyłu Zdzisław Gołba Zamów książkę w księgarni internetowej ZAGADNIENIA PRAWNE 3. WYDANIE WARSZAWA 2016

3 Stan prawny na 10 maja 2016 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor prowadzący Katarzyna Gierłowska Opracowanie redakcyjne Anna Krzesz Łamanie Wolters Kluwer Zdjęcie na okładce istock/heibaihui Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty. SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ Więcej na P L K I B K Copyright by Wolters Kluwer SA, 2016 ISBN: wydanie Dział Praw Autorskich Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel ksiazki@wolterskluwer.pl księgarnia internetowa

4 Spis treści Wykaz skrótów / 9 Wstęp / 13 Rozdział I Służebności gruntowe / Historia służebności / Regulacje prawne służebności stosowane w prawie rzymskim / Służebności na ziemiach polskich w okresie przedrozbiorowym / Służebności na ziemiach dzielnicowych / Normy ogólne ograniczonych praw rzeczowych (art k.c.) / Rodzaje i funkcje służebności gruntowych / Ustanowienie służebności gruntowych / Umowne ustanowienie służebności gruntowych / Postępowanie sądowe / Postępowanie administracyjne / Służebności czynne i bierne / Funkcja gospodarcza (art k.c.) / Wykonywanie służebności / Ograniczenia w wykonywaniu służebności / Uprawnienie właściciela nieruchomości obciążonej do żądania zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności (art. 291 k.c.) / Zniesienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem i bez niego (art k.c.) / Podział nieruchomości władnącej i służebnej / Utrzymanie urządzeń / 52 5

5 Spis treści Zasiedzenie służebności gruntowej (art. 292 k.c.) / 53 Wygaśnięcie służebności gruntowej / 61 Rozdział II Sytuacja polityczna państwowych przedsiębiorstw przesyłowych i właścicieli nieruchomości w latach tzw. władzy ludowej / Korzystanie bez tytułu prawnego przez przedsiębiorstwa państwowe z cudzych nieruchomości na potrzeby urządzeń przesyłowych / Stanowisko ustawodawcy / Sytuacja polityczno-ekonomiczna rolników w okresie PRL / Bariera świadomości społecznej / 87 Powody niepozwalające na stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowych na rzecz Skarbu Państwa do 31 stycznia 1989 r. / 90 Rozdział III Droga konieczna / Regulacja służebności drogi koniecznej / Ustawowa regulacja służebności drogowej / Inna czynność prawna / Interes społeczno-gospodarczy / Odpowiedni dostęp do drogi publicznej / Ustanowienie służebności drogowej / Wynagrodzenie za ustanowienie drogi koniecznej / Utrzymanie urządzeń drogi koniecznej / Zmiana treści i sposobu wykonywania służebności drogowej / Zniesienie służebności drogowej / Zasiedzenie służebności drogi koniecznej / Wygaśnięcie służebności drogowej / Droga konieczna dla urządzeń przesyłowych / Sprawy proceduralne / 127 Rozdział IV Służebności osobiste / Różnice między służebnościami osobistymi a gruntowymi / 130 6

6 Spis treści Odpowiednie stosowanie przepisów o służebnościach gruntowych (art. 297 k.c.) / 131 Źródła powstania służebności osobistych / 132 Treść służebności osobistych / Zmiana treści i sposobu wykonywania służebności osobistych / Niezbywalność służebności osobistych / 136 Służebność mieszkania / Unormowania szczególne / Odpowiednie stosowanie przepisów o użytkowaniu / Zamiana na rentę / Wygaśnięcie służebności osobistej / 142 Rozdział V Służebność przesyłu / Nowelizacja art. 49 k.c. / Regulacja ustawowa służebności przesyłu / Ustanowienie służebności przesyłu / Umowa stron / Postanowienie sądowe / Wynagrodzenie / Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności przesyłu / Zasiedzenie / Różnice funkcjonalne urządzeń na tle zasiedzenia służebności gruntowej o treści przesyłu / Zasiedzenie służebności przesyłu / Wygaśnięcie, zniesienie służebności przesyłu / Kwestie proceduralne / 181 Rozdział VI Kontrowersyjne orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach o zasiedzenie służebności gruntowych o treści przesyłu / Urządzenia przesyłowe / Trwałe i widoczne urządzenie / Transformacja nieruchomości władnącej / 191 7

7 Spis treści Skutki posiadania służebności w sferze imperium lub w sferze dominium / 199 Zaniechanie wymogu samoistnego posiadania służebności / 205 Zasiedzenie służebności gruntowej o treści służebności przesyłu na podstawie decyzji wydanej w trybie art. 35 ust. 1 i 2 u.z.t.w.n. i wykluczenie możliwości jej zasiedzenia / 209 Literatura / 215 8

8 Wykaz skrótów Akty prawne Konstytucja RP Konstytucja PRL k.c. k.p.c. ABGB pr. rzecz. pr. upadł. u.g.n. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipca 1952 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 1976 r. Nr 7, poz. 36 z późn. zm.) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.) Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch (powszechny austriacki kodeks cywilny) dekret z dnia 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe (Dz. U. Nr 57, poz. 319) ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 233 z późn. zm.) ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz z późn. zm.) 9

9 Wykaz skrótów u.k.w.h. ustawa nowelizująca u.z.t.w.n. ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 707 z późn. zm.) ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731) ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (tekst jedn.: Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 z późn. zm.) Czasopisma i publikatory Biul. SN Mon. Praw. ONSA OSN OSNC OSNCP OSNC-ZD OSNP OSNPG OSP OSPiKA OTK Biuletyn Sądu Najwyższego Monitor Prawniczy Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego Orzecznictwo Sądu Najwyższego (od 1945 do 1962 r.) Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna (od 1995 r.) Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna oraz Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (od 1963 do 1995) Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna. Zbiór Dodatkowy Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Wydawnictwo Prokuratury Generalnej Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych (od 1957 do 1989 r.) Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 10

10 Wykaz skrótów Urzędy i instytucje SN TK Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny 11

11

12 Wstęp Służebności od zarania powstania cywilizacyjnych skupisk ludzkich są instytucją umożliwiającą korzystanie z cudzej nieruchomości, jeśli jest to niezbędne dla nieruchomości sąsiedniej. W obowiązującym od 1965 r. kodeksie cywilnym zostały zawarte normy prawne służebności gruntowych, drogi koniecznej i służebności osobistych, które stały się także tematem tej pracy w rozdziałach I, III i IV. Z trzech wymienionych służebności najbardziej rozbudowany system prawny dotyczy służebności gruntowej, co niewątpliwie zadecydowało o tym, że jej przepisy są odpowiednio stosowane do modelu służebności osobistych oraz służebności drogi koniecznej, a także obowiązującej od 3 sierpnia 2008 r. służebności przesyłu. Stało się to możliwe, ponieważ służebności te łączy jedno wspólne ogniwo konstrukcyjne, którym jest nieruchomość, występująca również w postaci budynkowej. Po zmianach ustrojowych dokonanych w 1989 r., w wyniku których powstała III Rzeczpospolita, służebność gruntowa stała się problemem żywo omawianym w orzecznictwie i piśmiennictwie. Zostało to spowodowane pozostawioną po latach władzy ludowej infrastrukturą przesyłową, która rozgościła się na cudzych gruntach z pogwałceniem praw ich właścicieli. Nowa władza wykonawcza, choć deklarowała poszanowanie prawa własności, przekazała poszczególne urządzenia przesyłowe odpowiednim spółkom akcyjnym lub spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością bez jakichkolwiek 13

13 Wstęp wiążących dyrektyw w zakresie unormowania stanu prawnego urządzeń przesyłowych znajdujących się na cudzych gruntach, a przede wszystkim zaniedbała wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą w celu umożliwienia zawierania takich umów. Przedsiębiorstwa przesyłowe, które stały się właścicielami tych urządzeń, z oczywistych względów nie spieszyły się z zawarciem odpowiedniej umowy z właścicielami gruntów, skoro związane to było z opłatą na rzecz właścicieli. Taka sytuacja sprzyjała narastaniu fali procesów sądowych, w których właściciele obciążonych gruntów domagali się od przedsiębiorców przesyłowych zapłaty za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości lub usunięcia znajdujących się na nich urządzeń przesyłowych. W odpowiedzi pozwane przedsiębiorstwa przesyłowe zaczęły występować z wnioskami o zasiedzenie służebności gruntowej. Wnioski te, choć z kontrowersyjnymi uzasadnieniami, spotkały się ze zróżnicowaną oceną orzecznictwa, ponieważ nie sposób było nie dostrzec zasadniczych różnic funkcjonowania urządzeń przesyłowych i służebności gruntowych, a przede wszystkim braku możliwości przeciwstawienia się przez właścicieli nieruchomości budowie urządzeń przesyłowych, gdy na ich nieruchomość wkraczały ekipy montażowe przedsiębiorstw państwowych w celu ich zbudowania. Zabrakło jednak zdecydowanego stanowiska judykatury stwierdzającego, że na uwzględnienie praw właścicieli nieruchomości nie pozwalają zarówno względy prawne, jak i polityczne. W efekcie dochodzi do takich orzeczeń, na podstawie których rolnik bezprawnie ograniczony w korzystaniu ze swojego prawa własności przez kilkadziesiąt lat władzy totalitarnej w III Rzeczpospolitej z mocy prawa nadal jest w nim ograniczony na skutek zasiedzenia służebności. Kwestie te zostały szerzej przedstawione w rozdziale II. Mimo krótkiego czasu, jaki upłynął od pierwszego wydania tej książki, problematyka służebnościowa znajduje znaczące miejsce w dorobku judykatury i doktryny, który został uwzględniony w drugim wydaniu. Dotyczy to zwłaszcza służebności przesyłu, mimo krótkiego czasu trwania tej instytucji w kodeksie cywilnym, a także kontrowersyjnej służebności gruntowej o treści przesyłu. 14

14 Rozdział I Służebności gruntowe 1. Historia służebności 1.1. Regulacje prawne służebności stosowane w prawie rzymskim Rozwiązania prawne dotyczące służebności, którymi posługiwało się prawo rzymskie, stosowane są nadal, oczywiście w niepełnym zakresie, w ustawodawstwach europejskich. Stało się tak, ponieważ zostały wypracowane dojrzałe, a zarazem bogate treściowo określenia odnoszące się do poszczególnych rodzajów służebności, jak również do ich funkcji i sposobu wykonywania, które wówczas występowały w znacznie szerszym zakresie. Prawo rzymskie opracowało także zasady dotyczące wszystkich służebności, które do dziś są aktualne. Należą do nich: 1) servitus servitutis esse non potest nie można mieć służebności na własnym gruncie; 2) servitutibus civiliter utendum est służebność musi być wykonywana lojalnie, czyli w miarę potrzeby, a nie dla samej szykany; 3) praedia debent esse vicina służebności winny przynosić korzyści gruntowi. W ramach służebności gruntowych przestrzegany był podział na służebności wiejskie i miejskie. Kryterium tego podziału było czytelne, ponieważ służebności wiejskie dotyczyły gruntu, a służebności miejskie budynków, niezależnie od tego, czy znajdowały się w mieście, czy na wsi. 15

15 Rozdział I. Służebności gruntowe Do często występujących służebności wiejskich należały: drogowa, pobierania wody, pędzenia bydła przez cudzy grunt, wypasania bydła. Do służebności miejskich należało prawo wpuszczania belki do otworu w ścianie sąsiedniego budynku, prawo oparcia budowli o mur przyległy, prawo widoku, prawo ścieku. Służebność powstawała przez zawarcie umowy między stronami, w drodze czynności sądowej oraz przez zasiedzenie. Wygaśnięcie następowało wówczas, gdy jedna osoba stawała się właścicielem nieruchomości władnącej i służebnej (confusio), gdy uprawniony zrzekł się służebności lub służebność nie była przez niego wykonywana. Uprawnionemu do korzystania ze służebności przysługiwało powództwo petytoryjne (actio confessoria) przeciwko osobie, która utrudniała mu korzystanie z takiej służebności lub nie uznawała jego prawa. Natomiast ochrona posesoryjna służyła posiadaczowi służebności Służebności na ziemiach polskich w okresie przedrozbiorowym Na ziemiach polskich w okresie przedrozbiorowym służebności były określane jako wolności (libertates). Znane były wówczas wolności leśne umożliwiające w cudzym lesie: korzystanie z wyrębu drzewa, wypas bydła, zbieranie chrustu i jagód, występowały też wolności bartnicze. Wyodrębnioną grupę stanowiły wolności gruntowe i wolności drogowe umożliwiające korzystanie z cudzego gruntu 2. Dokonanie kodyfikacji prawa polskiego, zarówno cywilnego, jak i karnego, nakazała dopiero Konstytucja 3 Maja w art. VIII dotyczącym władzy sądowniczej, który w ostatnim zdaniu stanowił: Nowy Kodeks praw cywilnych i kryminalnych przez wyznaczone przez Sejm osoby spisać rozkazujemy 3. 1 W. Osuchowski, Zarys rzymskiego prawa prywatnego, Warszawa 1966, s J. Bardach, Historia państwa i prawa Polski, t. I, Warszawa 1973, s J. Sawicki, Wybór tekstów źródłowych historii państwa i prawa polskiego, t. I, Warszawa 1951, 16 s. 95.

16 1. Historia służebności Po rozbiorach na ziemiach powstałego w 1807 r. Księstwa Warszawskiego, a następnie (w 1815 r.) Królestwa Polskiego, obowiązywał Kodeks Napoleona. W tym zbiorze praw służebnościom poświęcony został tytuł IV O służebnościach, czyli służbach gruntowych, który podzielono na kilka działów, a te z kolei na oddziały. W sumie zawierały one 73 szczegółowe normy prawne, które dotyczyły różnych problemów związanych ze służebnościami. Wynika to wprost z tytułów poszczególnych działów lub oddziałów, które trafnie wskazywały zawarte w nich regulacje i z którymi warto się zapoznać, aby uniknąć bliższego ich omawiania. Bezpośrednio pod tytułem II znajdował się art. 637, który stanowił: Służebność jest to ciężar włożony na dziedzinę, dla użytku i korzyści dziedziny należącej do innego właściciela. Poszczególne działy i ich oddziały zostały zatytułowane: dział I O służebnościach wypływających z położenia miejsca ; dział II O służebnościach ustanowionych przez prawo ; oddział 1 O wspólnym murze i rowie, oddział 2 O odległości i urządzeniach pośrednich wymaganych przy niektórych budowach, oddział 3 O widoku na własność sąsiada, oddział 4 O ścieku z dachów, oddział 5 O prawie przechodu ; dział III O służebnościach ustanowionych z woli człowieka ; oddział 1 O rozmaitych rodzajach służebności, jakie na majątkach ustanowione być mogą, oddział 2 Jak ustanawiają się służebności, oddział 3 O prawach właściciela nieruchomości, której służebność się należy, oddział 4 W jaki sposób służebności gasną. W porównaniu z prawem rzymskim, które ujmuje błyskotliwą zwięzłością, Kodeks Napoleona grzeszy nadmierną kazuistyką przy posługiwaniu się rozwiązaniami przyjętymi w rzymskim pierwowzorze, choć niektóre z nich zostały wiernie powtórzone. Zachowany został podział na służebności bu- 17

17 Zdzisław Gołba doktor nauk prawnych; adwokat; wieloletni i doświadczony praktyk w sprawach cywilnych, prowadził sprawy uczestników postę powania właścicieli nieruchomości o zasiedzenie służebności gruntowej o treści przesyłu; autor monografii Rozwój władz Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego (1971) oraz Poszkodowani w wypadkach drogowych i przez ubezpieczycieli (2011). W publikacji omówiono wszystkie służebności uregulowane w kodeksie cywilnym, ze szczególnym uwzględnieniem służebności przesyłu. Ocenie zostało poddane stosowanie przez orzecznictwo na potrzeby urządzeń przesyłowych instytucji służebności gruntowej, co umożliwia jej zasiedzenie na nieruchomości obciążonej urządzeniem przesyłowym. Przedstawiono niekorzystne sytuacje właścicieli nieruchomości, na których zostały usytuowane urządzenia przesyłowe w okresie PRL. W trzecim wydaniu opracowania zaprezentowano zróżnicowane poglądy orzecznictwa Sądu Najwyższego, co niewątpliwie może być cenną wskazówką obrazującą ewolucje zmian stanowiska judykatury w związku z rodzącymi się zagadnieniami prawnymi w stosowaniu zarówno hybrydowej służebności gruntowej o treści służebności przesyłu, jak i funkcjonującej od kilku lat służebności przesyłu. Autor przybliża również aktualne orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do wyłaniających się problemów prawnych oraz postanowień uchylających prawomocne postanowienia sądów drugiej instancji, które w sprawach o zasiedzenie służebności gruntowej o treści służebności przesyłu zawierały rozstrzygnięcia nieuwzględniające kierunkowej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego. Książka jest skierowana do prawników praktyków: sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, właścicieli nieruchomości, a także innych osób zainteresowanych problematyką służebności. ZAMÓWIENIA: INFOLINIA , FAX ZAMOWIENIA@WOLTERSKLUWER.PL CENA 119 ZŁ (W TYM 5% VAT)

LexisNexis Polska Sp. z o.o.

LexisNexis Polska Sp. z o.o. Redaktor prowadzący: Agnieszka M. Zagozda Opracowanie redakcyjne: Michał Dymiński Redakcja techniczna: Małgorzata Duda Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Piotrowski Copyright by LexisNexis Polska

Bardziej szczegółowo

SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek

SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU Służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy Roman Dziczek Wydanie 1, 2013 Redaktor prowadzący: Katarzyna Bojarska Opracowanie redakcyjne:

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Odpowiedzialność za długi spadkowe Odpowiedzialność za długi spadkowe Komentarz do zmian 2015 Elżbieta Skowrońska-Bocian KOMENTARZE PRAKTYCZNE WARSZAWA 2016 Stan prawny na 30 października 2015 r. Wydawca Klaudia Szawłowska-Milczarek Redaktor

Bardziej szczegółowo

Minimalna stawka godzinowa dla umowy zlecenia

Minimalna stawka godzinowa dla umowy zlecenia PORADNIKI KADROWE Minimalna stawka godzinowa dla umowy zlecenia Paula Dąbrowska Kamila Milczarek Katarzyna Pietruszyńska Joanna Stępniak Barbara Tomaszewska Paulina Zawadzka-Filipczyk Paweł Ziółkowski

Bardziej szczegółowo

Kodeks spółek handlowych. Stan prawny na 21 sierpnia 2018 r.

Kodeks spółek handlowych. Stan prawny na 21 sierpnia 2018 r. KSH Kodeks spółek handlowych Stan prawny na 21 sierpnia 2018 r. KSH Kodeks spółek handlowych Stan prawny na 21 sierpnia 2018 r. Zamów książkę w księgarni internetowej 7. WYDANIE WARSZAWA 2018 Stan prawny

Bardziej szczegółowo

KRO. Stan prawny na 10 sierpnia 2018 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Prawo o aktach stanu cywilnego

KRO. Stan prawny na 10 sierpnia 2018 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Prawo o aktach stanu cywilnego KRO Kodeks rodzinny i opiekuńczy PASC Prawo o aktach stanu cywilnego Stan prawny na 10 sierpnia 2018 r. KRO Kodeks rodzinny i opiekuńczy PASC Prawo o aktach stanu cywilnego TEKSTY USTAW Zamów książkę w

Bardziej szczegółowo

PRAWO SPÓŁDZIELCZE USTAWA O SPÓŁDZIELNIACH MIESZKANIOWYCH

PRAWO SPÓŁDZIELCZE USTAWA O SPÓŁDZIELNIACH MIESZKANIOWYCH PRAWO SPÓŁDZIELCZE USTAWA O SPÓŁDZIELNIACH MIESZKANIOWYCH KOMENTARZ Adam Stefaniak 13. wydanie Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2014 Stan prawny na 1 maja 2014 r. Wydawca Izabella Małecka

Bardziej szczegółowo

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE KOMENTARZ Dariusz Zawistowski 2. wydanie Warszawa 2013 Stan prawny na 1 marca 2013 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor prowadzący Adam

Bardziej szczegółowo

KPW Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

KPW Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia KW Kodeks wykroczeń KPW Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Stan prawny na 13 sierpnia 2018 r. KW Kodeks wykroczeń KPW Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Stan prawny na 13 sierpnia 2018

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ. Rozporządzenie w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych. Marta Lampart. Zamów książkę w księgarni internetowej

KOMENTARZ. Rozporządzenie w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych. Marta Lampart. Zamów książkę w księgarni internetowej KOMENTARZ Rozporządzenie w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych Marta Lampart Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 30 września 2014 r. Wydawca:

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIA PODATKOWE

SPRAWOZDANIA PODATKOWE SPRAWOZDANIA PODATKOWE W ZAKRESIE PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI, PODATKU ROLNEGO I PODATKU LEŚNEGO Paweł Borszowski, Klaudia Stelmaszczyk Aleksandra Bieniaszewska PORADNIKI PODATKOWE SPRAWOZDANIA PODATKOWE

Bardziej szczegółowo

Prawo Spółdzielcze Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych

Prawo Spółdzielcze Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych Prawo Spółdzielcze Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych Komentarz Adam Stefaniak KOMENTARZE PRAKTYCZNE 14. WYDANIE Prawo Spółdzielcze Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych Komentarz Adam Stefaniak KOMENTARZE

Bardziej szczegółowo

PRAWO O NOTARIACIE KODEKS ETYKI ZAWODOWEJ NOTARIUSZA KSIĘGI WIECZYSTE POSTĘPOWANIE WIECZYSTOKSIĘGOWE

PRAWO O NOTARIACIE KODEKS ETYKI ZAWODOWEJ NOTARIUSZA KSIĘGI WIECZYSTE POSTĘPOWANIE WIECZYSTOKSIĘGOWE PRAWO O NOTARIACIE KODEKS ETYKI ZAWODOWEJ NOTARIUSZA KSIĘGI WIECZYSTE POSTĘPOWANIE WIECZYSTOKSIĘGOWE 2. WYDANIE wybór i opracowanie Aleksander Oleszko Radosław Pastuszko Zamów książkę w księgarni internetowej

Bardziej szczegółowo

Pomoc osobom uprawnionym do alimentów zmiany w ustawie

Pomoc osobom uprawnionym do alimentów zmiany w ustawie Magdalena Januszewska Anna Kawecka Krzysztof Świtała Krystyna Tymorek Magdalena Wilczek-Karczewska BIBLIOTEKA POMOCY SPOŁECZNEJ Pomoc osobom uprawnionym do alimentów zmiany w ustawie Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

Służebność przesyłu. w praktyce. Bartosz Rakoczy. Wydanie 2

Służebność przesyłu. w praktyce. Bartosz Rakoczy. Wydanie 2 Służebność przesyłu w praktyce Bartosz Rakoczy Wydanie 2 Warszawa 2012 Redaktor prowadzący: Małgorzata Stańczak Opracowanie redakcyjne: Michał Barszcz Redakcja techniczna: Agnieszka Dymkowska-Szeszko Projekt

Bardziej szczegółowo

PRAWO KARNE SKARBOWE. Magdalena Błaszczyk Monika Zbrojewska. Zamów książkę w księgarni internetowej

PRAWO KARNE SKARBOWE. Magdalena Błaszczyk Monika Zbrojewska. Zamów książkę w księgarni internetowej PRAWO KARNE SKARBOWE Magdalena Błaszczyk Monika Zbrojewska Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 1 lipca 2015 r. Wydawca Monika Pawłowska Redaktor prowadzący Joanna Maź Opracowanie

Bardziej szczegółowo

W SERII ABC PRAKTYKI PRAWA OŚWIATOWEGO UKAZAŁY SIĘ:

W SERII ABC PRAKTYKI PRAWA OŚWIATOWEGO UKAZAŁY SIĘ: W SERII ABC PRAKTYKI PRAWA OŚWIATOWEGO UKAZAŁY SIĘ: REKRUTACJA DO PRZEDSZKOLI KONTROLA ZARZĄDCZA W OŚWIACIE RUCH KADROWY W SZKOŁACH I PRZEDSZKOLACH REKRUTACJA DO SZKÓŁ URLOPY WYPOCZYNKOWE NAUCZYCIELI PRZEDSZKOLI

Bardziej szczegółowo

Jerzy Dydenko, Tomasz Telega 12. WYDANIE KOMENTARZE PROBLEMOWE

Jerzy Dydenko, Tomasz Telega 12. WYDANIE KOMENTARZE PROBLEMOWE wycena Komentarz do ustawy o gospodarce ami oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny i sporządzania operatu szacunkowego Jerzy Dydenko, Tomasz Telega KOMENTARZE PROBLEMOWE 12. WYDANIE wycena

Bardziej szczegółowo

USTAWA O SYSTEMIE INFORMACJI W OCHRONIE ZDROWIA

USTAWA O SYSTEMIE INFORMACJI W OCHRONIE ZDROWIA USTAWA O SYSTEMIE INFORMACJI W OCHRONIE ZDROWIA KOMENTARZ Damian Wąsik Warszawa 2015 Stan prawny na 2 stycznia 2015 r. Wydawca Izabella Małecka Redaktor prowadzący Kinga Puton Opracowanie redakcyjne Dagmara

Bardziej szczegółowo

Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej

Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej BIBLIOTEKA POMOCY SPOŁECZNEJ Żanetta Gawarkiewicz Magdalena Januszewska Barbara Matysik Bożena Tyra Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej Komentarze praktyczne Odpowiedzi na pytania Wzory dokumentów

Bardziej szczegółowo

Agata Zając. Kazusy APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE

Agata Zając. Kazusy APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE PRAWO cywilne spadki Kazusy Agata Zając APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE PRAWO cywilne spadki Kazusy Agata Zając Zamów książkę w księgarni internetowej APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE WARSZAWA 2016 Stan prawny

Bardziej szczegółowo

W SERII UKAZAŁY SIĘ: O 2. J G VAT T B VAT. P K Z K. W A G, A S, A C D D S G,, E Ś O M J, S K

W SERII UKAZAŁY SIĘ: O 2. J G VAT T B VAT. P K Z K. W A G, A S, A C D D S G,, E Ś O M J, S K W SERII UKAZAŁY SIĘ: O 2. J G VAT T B VAT. P K Z K. W A G, A S, A C D D S G,, E Ś O M J, S K Rafał Styczyński NAJEM NIERUCHOMOŚCI A PODATKI Warszawa 2015 Stan prawny na 1 stycznia 2015 r. Wydawca Grzegorz

Bardziej szczegółowo

WYBRANE UWARUNKOWANIA PRAWNE I SKUTKI ODSZKODOWAWCZE BUDOWY URZĄDZEŃ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

WYBRANE UWARUNKOWANIA PRAWNE I SKUTKI ODSZKODOWAWCZE BUDOWY URZĄDZEŃ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ str. 1 WYBRANE UWARUNKOWANIA PRAWNE I SKUTKI ODSZKODOWAWCZE BUDOWY URZĄDZEŃ NA CUDZYCH NIERUCHOMOŚCIACH Zdzisław Małecki, Magdalena Małecka-Pilujska Poznań, marzec 2007 str. 2 STRESZCZENIE Na tysiącach

Bardziej szczegółowo

Wydatkowanie i rozliczanie środków unijnych w zamówieniach publicznych. Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Tekst ustawy

Wydatkowanie i rozliczanie środków unijnych w zamówieniach publicznych. Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Tekst ustawy Wydatkowanie i rozliczanie środków unijnych w zamówieniach publicznych Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Tekst ustawy Wydatkowanie i rozliczanie środków unijnych w zamówieniach publicznych Praktyczny

Bardziej szczegółowo

Kodeks postępowania administracyjnego. Stan prawny na 9 sierpnia 2018 r.

Kodeks postępowania administracyjnego. Stan prawny na 9 sierpnia 2018 r. KPA Kodeks postępowania administracyjnego Stan prawny na 9 sierpnia 2018 r. KPA Kodeks postępowania administracyjnego TEKSTY USTAW Zamów książkę w księgarni internetowej 32. WYDANIE WARSZAWA 2018 Stan

Bardziej szczegółowo

służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające

służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy Roman Dziczek Zamów książkę w księgarni internetowej PORADNIKI 2. WYDANIE WARSZAWA 2015 Stan prawny na 1 pażdziernika

Bardziej szczegółowo

Zamów książkę w księgarni internetowej

Zamów książkę w księgarni internetowej Zamów książkę w księgarni internetowej Stan prawny na 1 stycznia 2017 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor prowadzący Ewa Fonkowicz Opracowanie redakcyjne Izabela Baranowska Łamanie Sławomir Sobczyk

Bardziej szczegółowo

korzystanie z zasobów osób trzecich w zamówieniach publicznych Katarzyna Eger

korzystanie z zasobów osób trzecich w zamówieniach publicznych Katarzyna Eger korzystanie z zasobów osób trzecich w zamówieniach publicznych Katarzyna Eger korzystanie z zasobów osób trzecich w zamówieniach publicznych Katarzyna Eger Zamów książkę w księgarni internetowej WARSZAWA

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja pracownicza 2019

Dokumentacja pracownicza 2019 PORADNIKI KADROWE Maria Sobieska Dokumentacja pracownicza 2019 Przewodnik po zmianach ze wzorami Maria Sobieska Dokumentacja pracownicza 2019 Przewodnik po zmianach ze wzorami Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

zastaw rejestrowy i rejestr zastawów

zastaw rejestrowy i rejestr zastawów zastaw rejestrowy i rejestr zastawów Komentarz Agnieszka Poreda, Kamil Gliwiński, Rafał Dybka KOMENTARZE PRAKTYCZNE Zamów książkę w księgarni internetowej WARSZAWA 2016 Stan prawny na 8 października 2015

Bardziej szczegółowo

Jerzy Dydenko, Tomasz Telega 12. WYDANIE KOMENTARZE PROBLEMOWE

Jerzy Dydenko, Tomasz Telega 12. WYDANIE KOMENTARZE PROBLEMOWE wycena Komentarz do ustawy o gospodarce ami oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny i sporządzania operatu szacunkowego Jerzy Dydenko, Tomasz Telega KOMENTARZE PROBLEMOWE 12. WYDANIE wycena

Bardziej szczegółowo

ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej

ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej Komentarz Adam Bartosiewicz KOMENTARZE PRAKTYCZNE ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej Komentarz Adam Bartosiewicz KOMENTARZE PRAKTYCZNE Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

Adam Bartosiewicz Marek Jurek Artur Kowalski Radosław Kowalski Tomasz Krywan Sławomir Liżewski Łukasz Matusiakiewicz

Adam Bartosiewicz Marek Jurek Artur Kowalski Radosław Kowalski Tomasz Krywan Sławomir Liżewski Łukasz Matusiakiewicz Adam Bartosiewicz Marek Jurek Artur Kowalski Radosław Kowalski Tomasz Krywan Sławomir Liżewski Łukasz Matusiakiewicz Jacek Matarewicz VADEMECUM KSIĘGOWEGO KOREKTA DEKLARACJI PODATKOWYCH PO ZMIANACH OD

Bardziej szczegółowo

ustawa o gospodarce komunalnej

ustawa o gospodarce komunalnej ustawa o gospodarce komunalnej Komentarz Cezary Banasiński, Krzysztof Jaroszyński 129. WYDANIE ustawa o gospodarce komunalnej Komentarz Cezary Banasiński, Krzysztof Jaroszyński Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

Interpretacje przepisów prawa podatkowego w praktyce i orzecznictwie

Interpretacje przepisów prawa podatkowego w praktyce i orzecznictwie Prawo w praktyce Interpretacje przepisów prawa podatkowego w praktyce i orzecznictwie Konrad Filip Turzyński Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 31 marca 2015 r. Wydawca

Bardziej szczegółowo

Świadczenia rodzinne po zmianach od 1 stycznia 2016

Świadczenia rodzinne po zmianach od 1 stycznia 2016 Anna Kawecka Krzysztof Świtała Krystyna Tymorek BIBLIOTEKA POMOCY SPOŁECZNEJ Świadczenia rodzinne po zmianach od 1 stycznia 2016 Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 7 Tekst pochodzi z

Bardziej szczegółowo

Księgowania na przełomie roku i gospodarka finansowa w jednostkach budżetowych

Księgowania na przełomie roku i gospodarka finansowa w jednostkach budżetowych BIBLIOTEKA RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ PODATKÓW FINANSÓW PUBLICZNYCH Księgowania na przełomie roku i gospodarka finansowa w jednostkach budżetowych Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 1 Tekst

Bardziej szczegółowo

zamówienia publiczne nowe zasady Ewa Garbarczuk, Marek Stompel

zamówienia publiczne nowe zasady Ewa Garbarczuk, Marek Stompel zamówienia publiczne nowe zasady Ewa Garbarczuk, Marek Stompel zamówienia publiczne nowe zasady Ewa Garbarczuk, Marek Stompel Zamów książkę w księgarni internetowej WARSZAWA 2017 Stan prawny na 15 stycznia

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 5/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 kwietnia 2015 r. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Protokolant Katarzyna

Bardziej szczegółowo

redakcja naukowa Bartosz Rakoczy

redakcja naukowa Bartosz Rakoczy Wybrane problemy prawa geologicznego i górniczego redakcja naukowa Bartosz Rakoczy MONOGRAFIE Wybrane problemy prawa geologicznego i górniczego redakcja naukowa Bartosz Rakoczy Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

TESTY PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA I ZOBOWIĄZANIA MICHAŁ ŁUC

TESTY PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA I ZOBOWIĄZANIA MICHAŁ ŁUC TESTY PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA I ZOBOWIĄZANIA MICHAŁ ŁUC Warszawa 2012 Stan prawny na 1 lipca 2012 r. Wydawca Magdalena Przek-Ślesicka Redaktor prowadzący Joanna Cybulska Opracowanie redakcyjne JustLuk

Bardziej szczegółowo

E-PORADNIK ŚWIADCZENIA NA RZECZ PRACOWNIKÓW

E-PORADNIK ŚWIADCZENIA NA RZECZ PRACOWNIKÓW E-PORADNIK ŚWIADCZENIA NA RZECZ PRACOWNIKÓW Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Autorzy Część I: Rafał Kłagisz Część II: Radosław Kowalski, Tomasz Krywan, Małgorzata Niedźwiedzka, Paweł Ziółkowski Redaktor

Bardziej szczegółowo

TRZYNASTKI PO WYROKU TK

TRZYNASTKI PO WYROKU TK E-PORADNIK TRZYNASTKI PO WYROKU TK Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Autorzy Cz. I: Jarosław Marciniak, Joanna Lesińska Cz. II: Michał Culepa, Małgorzata Skibińska, Paulina Zawadzka-Filipczyk Redaktor

Bardziej szczegółowo

Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych

Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych Komentarz Anna Ostrowska Kamil Sikora Wydanie 1 Stan prawny na 1 stycznia 2012 roku Warszawa 2012 Poszczególne części komentarza opracowali: Anna Ostrowska:

Bardziej szczegółowo

Kazusy. Teresa Mróz, Agata Zając APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE

Kazusy. Teresa Mróz, Agata Zając APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE PRAWO cywilne Część ogólna i prawo rzeczowe Kazusy Teresa Mróz, Agata Zając APLIKACJE PRAWNICZE 3. WYDANIE PRAWO cywilne Część ogólna i prawo rzeczowe Kazusy Teresa Mróz, Agata Zając Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ PRAWA PRACOWNIKA I OBOWIĄZKI PRACODAWCY

ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ PRAWA PRACOWNIKA I OBOWIĄZKI PRACODAWCY E-PORADNIK ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ PRAWA PRACOWNIKA I OBOWIĄZKI PRACODAWCY Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Autorzy Część I: Jarosław Masłowski Część II: Jarosław Masłowski, Katarzyna Pietruszyńska,

Bardziej szczegółowo

WZORY PISM PISMA W SPRAWACH INTERPRETACJI PRAWA PODATKOWEGO WYJAŚNIENIA, POSTĘPOWANIE, ORZECZNICTWO REDAKCJA NAUKOWA JACEK BROLIK

WZORY PISM PISMA W SPRAWACH INTERPRETACJI PRAWA PODATKOWEGO WYJAŚNIENIA, POSTĘPOWANIE, ORZECZNICTWO REDAKCJA NAUKOWA JACEK BROLIK PISMA W SPRAWACH INTERPRETACJI PRAWA PODATKOWEGO WYJAŚNIENIA, POSTĘPOWANIE, ORZECZNICTWO REDAKCJA NAUKOWA JACEK BROLIK JACEK BROLIK ELŻBIETA MUCHA Warszawa 2013 WZORY PISM Stan prawny na 1 września 2013

Bardziej szczegółowo

zatrudnianie pracowników tymczasowych

zatrudnianie pracowników tymczasowych zatrudnianie pracowników tymczasowych Komentarz Anna Reda-Ciszewska, Magdalena Rycak KOMENTARZE PRAKTYCZNE zatrudnianie pracowników tymczasowych Komentarz Anna Reda-Ciszewska, Magdalena Rycak KOMENTARZE

Bardziej szczegółowo

Ustawa o rachunkowości. Stan prawny na 24 sierpnia 2018 r.

Ustawa o rachunkowości. Stan prawny na 24 sierpnia 2018 r. UR Ustawa o rachunkowości Stan prawny na 24 sierpnia 2018 r. UR Ustawa o rachunkowości Stan prawny na 24 sierpnia 2018 r. Zamów książkę w księgarni internetowej 19. WYDANIE WARSZAWA 2018 Stan prawny na

Bardziej szczegółowo

SŁUŻEBNOŚCI. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec

SŁUŻEBNOŚCI. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec SŁUŻEBNOŚCI Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec Służebności

Bardziej szczegółowo

Komentarz. Tomasz Bąkowski KOMENTARZE PRAKTYCZNE 12. WYDANIE

Komentarz. Tomasz Bąkowski KOMENTARZE PRAKTYCZNE 12. WYDANIE ustawa o rewitalizacji Komentarz Tomasz Bąkowski KOMENTARZE PRAKTYCZNE 12. WYDANIE ustawa o rewitalizacji Komentarz Tomasz Bąkowski KOMENTARZE PRAKTYCZNE Zamów książkę w księgarni internetowej WARSZAWA

Bardziej szczegółowo

Ubezwłasnowolnienie. w polskim systemie prawnym. Aspekty materialnoprawne i formalnoprawne. Larysa Ludwiczak. Wydanie 1

Ubezwłasnowolnienie. w polskim systemie prawnym. Aspekty materialnoprawne i formalnoprawne. Larysa Ludwiczak. Wydanie 1 Ubezwłasnowolnienie w polskim systemie prawnym Aspekty materialnoprawne i formalnoprawne Larysa Ludwiczak Wydanie 1 Warszawa 2012 Redaktor prowadzący: Joanna Ośka Opracowanie redakcyjne: Agata Raczkowska

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 77/16 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 30 listopada 2016 r. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka Protokolant Bożena Kowalska w sprawie

Bardziej szczegółowo

Kodeks spółek handlowych. ze schematami. Łukasz Zamojski SCHEMATY. 2018ŕ2019. rok akademicki

Kodeks spółek handlowych. ze schematami. Łukasz Zamojski SCHEMATY. 2018ŕ2019. rok akademicki KSH Kodeks spółek handlowych ze schematami Łukasz Zamojski SCHEMATY rok akademicki 2018ŕ2019 KSH Kodeks spółek handlowych ze schematami Łukasz Zamojski Zamów książkę w księgarni internetowej 4. WYDANIE

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ. Prawo celne. Wiktor Poniewierka WYDANIE 1. Stan prawny na 1 listopada 2014 roku. Zamów książkę w księgarni internetowej

KOMENTARZ. Prawo celne. Wiktor Poniewierka WYDANIE 1. Stan prawny na 1 listopada 2014 roku. Zamów książkę w księgarni internetowej KOMENTARZ Prawo celne Wiktor Poniewierka WYDANIE 1 Stan prawny na 1 listopada 2014 roku Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 1 września 2014 r. Wydawca: Grzegorz Jarecki

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk Sygn. akt III CZP 93/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 lutego 2012 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie z

Bardziej szczegółowo

Zamów książkę w księgarni internetowej

Zamów książkę w księgarni internetowej Zamów książkę w księgarni internetowej Stan prawny na 1 stycznia 2016 r. Recenzent prof. UG dr hab. Maria Jastrzębska Wydawca Grzegorz Jarecki Redaktor prowadzący Janina Burek Opracowanie redakcyjne Aneta

Bardziej szczegółowo

E-PORADNIK REFAKTUROWANIE USŁUG

E-PORADNIK REFAKTUROWANIE USŁUG E-PORADNIK REFAKTUROWANIE USŁUG Stan prawny na 1 lutego 2013 r. Autorzy Część I: Mariusz Jabłoński Części II i III: Tomasz Krywan Część IV: Adam Bartosiewicz, Piotr Florys, Marek Jurek, Artur Kowalski,

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Zagadnienia wprowadzające 1. Urządzenia przesyłowe 1.1. Regulacja z art. 49 k.c. w ujęciu historycznoporównawczym

Rozdział I Zagadnienia wprowadzające 1. Urządzenia przesyłowe 1.1. Regulacja z art. 49 k.c. w ujęciu historycznoporównawczym Spis treści Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I Zagadnienia wprowadzające 1. Urządzenia przesyłowe 1.1. Regulacja z art. 49 k.c. w ujęciu historycznoporównawczym 1.2. Zakres pojęcia "urządzenie przesyłowe"

Bardziej szczegółowo

ustawa o akredytacji w ochronie zdrowia

ustawa o akredytacji w ochronie zdrowia ustawa o akredytacji w ochronie zdrowia Komentarz Damian Wąsik KOMENTARZE PRAKTYCZNE ustawa o akredytacji w ochronie zdrowia Komentarz Damian Wąsik KOMENTARZE PRAKTYCZNE Zamów książkę w księgarni internetowej

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski Sygn. akt IV CSK 672/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 13 czerwca 2013 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski w sprawie z wniosku

Bardziej szczegółowo

PREZES URZĘDU TRANSPORTU KOLEJOWEGO

PREZES URZĘDU TRANSPORTU KOLEJOWEGO PREZES URZĘDU TRANSPORTU KOLEJOWEGO ZAGADNIENIA ADMINISTRACYJNOPRAWNE Aleksandra Wiktorowska Warszawa 2013 Stan prawny na 1 sierpnia 2013 r. Recenzent Prof. UAM dr hab. Krystyna Wojtczak Wydawca Izabella

Bardziej szczegółowo

E-PORADNIK NOWE ZASADY STOSOWANIA ULGI NA ZŁE DŁUGI

E-PORADNIK NOWE ZASADY STOSOWANIA ULGI NA ZŁE DŁUGI E-PORADNIK NOWE ZASADY STOSOWANIA ULGI NA ZŁE DŁUGI Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Autorzy Część I: Karol Różycki Część II: Tomasz Krywan Część III: Adam Bartosiewicz, Mariusz Jabłoński, Tomasz Krywan,

Bardziej szczegółowo

Prawo pracy w podmiotach leczniczych

Prawo pracy w podmiotach leczniczych Monika Kwiatkowska Prawo pracy w podmiotach leczniczych Pytania i odpowiedzi Monika Kwiatkowska Prawo pracy w podmiotach leczniczych Pytania i odpowiedzi Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa

Bardziej szczegółowo

OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE

OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze

Bardziej szczegółowo

Nadzór pedagogiczny w szkole i przedszkolu

Nadzór pedagogiczny w szkole i przedszkolu Nadzór pedagogiczny w szkole i przedszkolu ZESZYT 8 Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 1 października 2015 r. Redakcja merytoryczna Lidia Marciniak Elżbieta Piotrowska-Albin

Bardziej szczegółowo

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH NAJNOWSZE ZMIANY Józef Edmund Nowicki DOSTĘPNE TYLKO W PAKIECIE Z KSIĄŻKĄ Prawo zamówień publicznych. Komentarz Warszawa 2014 Stan prawny na 1 grudnia 2013 r. Uwzględnia nowelizację

Bardziej szczegółowo

Ordynacja podatkowa. Stan prawny na 29 stycznia 2019 r.

Ordynacja podatkowa. Stan prawny na 29 stycznia 2019 r. OP Ordynacja podatkowa Stan prawny na 29 stycznia 2019 r. OP Ordynacja podatkowa Stan prawny na 29 stycznia 2019 r. Zamów książkę w księgarni internetowej 25. WYDANIE WARSZAWA 2019 Stan prawny na 29 stycznia

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03

Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03 Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03 Sędzia SN Kazimierz Zawada (przewodniczący) Sędzia SN Bronisław Czech (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Finanse publiczne. Stan prawny na 23 sierpnia 2018 r.

Finanse publiczne. Stan prawny na 23 sierpnia 2018 r. FP Finanse publiczne Stan prawny na 23 sierpnia 2018 r. FP Finanse publiczne Stan prawny na 23 sierpnia 2018 r. Zamów książkę w księgarni internetowej 16. WYDANIE WARSZAWA 2018 Stan prawny na 23 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Kancelaria radców prawnych Tomasz Ogłódek Marzena Czarnecka Zapraszam

Kancelaria radców prawnych Tomasz Ogłódek Marzena Czarnecka Zapraszam Kancelaria radców prawnych Tomasz Ogłódek Marzena Czarnecka Zapraszam Radca Prawny Dr Jacek Zrałek E-mail: jacek.zralek@ocz.pl tel./ fax. (32) 253 61 83 Praktyczne aspekty służebności przesyłu Przygotowali:

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II CSK 389/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 grudnia 2008 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00

Postanowienie z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00 Postanowienie z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00 Przepis art. 2g ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464 ze zm.)

Bardziej szczegółowo

PRAWO PODATKOWE KAZUSY Z ROZWIĄZANIAMI. redakcja naukowa Wojciech Gonet. Zamów książkę w księgarni internetowej

PRAWO PODATKOWE KAZUSY Z ROZWIĄZANIAMI. redakcja naukowa Wojciech Gonet. Zamów książkę w księgarni internetowej PRAWO PODATKOWE KAZUSY Z ROZWIĄZANIAMI redakcja naukowa Wojciech Gonet Adam Bigas, Stella Brzeszczyńska Wojciech Gonet, Dorota Kamuda Tomasz Nowak, Izabela Oleksiewicz Małgorzata Polinceusz, Andrzej Tatara

Bardziej szczegółowo

Kodeks rodzinny i opiekuńczy Prawo o aktach stanu cywilnego

Kodeks rodzinny i opiekuńczy Prawo o aktach stanu cywilnego Kodeks rodzinny i opiekuńczy Prawo o aktach stanu cywilnego TEKSTY USTAW 6. WYDANIE Kodeks rodzinny i opiekuńczy Prawo o aktach stanu cywilnego TEKSTY USTAW Zamów książkę w księgarni internetowej 6. WYDANIE

Bardziej szczegółowo

użytkowanie wieczyste skutki prawne wygaśnięcia przekształcenie w prawo własności i jego wpis do księgi wieczystej

użytkowanie wieczyste skutki prawne wygaśnięcia przekształcenie w prawo własności i jego wpis do księgi wieczystej użytkowanie wieczyste skutki prawne wygaśnięcia przekształcenie w prawo własności i jego wpis do księgi wieczystej Praktyka i orzecznictwo Helena Ciepła BIBLIOTEKA NOTARIUSZA użytkowanie wieczyste skutki

Bardziej szczegółowo

PRAWO WYKROCZEŃ MINIREPETYTORIUM ANNA ZIENTARA. Zamów książkę w księgarni internetowej

PRAWO WYKROCZEŃ MINIREPETYTORIUM ANNA ZIENTARA. Zamów książkę w księgarni internetowej PRAWO WYKROCZEŃ MINIREPETYTORIUM ANNA ZIENTARA Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2014 Stan prawny na 1 października 2014 r. Wydawca Magdalena Przek-Ślesicka Redaktor prowadzący Ewa Wysocka

Bardziej szczegółowo

powszechne a szczególne prawo pracy

powszechne a szczególne prawo pracy powszechne a szczególne prawo pracy redakcja naukowa Ludwik Florek Zamów książkę w księgarni internetowej MONOGRAFIE WARSZAWA 2016 Stan prawny na 1 stycznia 2016 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 9 listopada 2001 r., I CKN 71/01

Postanowienie z dnia 9 listopada 2001 r., I CKN 71/01 Postanowienie z dnia 9 listopada 2001 r., I CKN 71/01 Przejście na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. Nr 50, poz. 279 ze

Bardziej szczegółowo

Komentarz do art k.p.c.

Komentarz do art k.p.c. zabezpieczenie spadku i spis inwentarza Komentarz do art. 627 639 k.p.c. redakcja naukowa Jarosław Świeczkowski Monika Dziewulska, Jarosław Świeczkowski Jarosław Urban KOMENTARZE PRAKTYCZNE 12. WYDANIE

Bardziej szczegółowo

Edward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie

Edward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Rejent. rok 8. nr 10(90) październiki 998 r. Edward Janeczko Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Jak wiadomo, zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego

Bardziej szczegółowo

centralizacja rozliczeń vat w samorządach

centralizacja rozliczeń vat w samorządach centralizacja rozliczeń vat w samorządach Komentarz Adam Bartosiewicz KOMENTARZE PRAKTYCZNE centralizacja rozliczeń vat w samorządach Komentarz Adam Bartosiewicz KOMENTARZE PRAKTYCZNE Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

Karta Dużej Rodziny Świadczenia rodzinne

Karta Dużej Rodziny Świadczenia rodzinne Magdalena Januszewska Anna Kawecka Barbara Matysik Bartłomiej Mazurkiewicz Iwona Sierpowska BIBLIOTEKA POMOCY SPOŁECZNEJ Karta Dużej Rodziny Świadczenia rodzinne Wybrane problemy Zamów książkę w księgarni

Bardziej szczegółowo

Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego

Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego Aleksandra Bocheńska / monografie / prawo pracy i ubezpieczeń społecznych Wydanie 1 Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis

Bardziej szczegółowo

USTAWA O KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM

USTAWA O KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM USTAWA O KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM KOMENTARZ Agnieszka Michnik Warszawa 2013 Stan prawny na 1 czerwca 2013 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor prowadzący Ewa Wysocka Opracowanie redakcyjne Anna

Bardziej szczegółowo

ustanowienie przez przedsiębiorcę zapisu windykacyjnego

ustanowienie przez przedsiębiorcę zapisu windykacyjnego ustanowienie przez przedsiębiorcę zapisu windykacyjnego Paweł Blajer PRAWO W PRAKTYCE ustanowienie przez przedsiębiorcę zapisu windykacyjnego Paweł Blajer PRAWO W PRAKTYCE Zamów książkę w księgarni internetowej

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05. Użytkownik wieczysty może zrzec się przysługującego mu prawa.

Postanowienie z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05. Użytkownik wieczysty może zrzec się przysługującego mu prawa. Postanowienie z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05 Użytkownik wieczysty może zrzec się przysługującego mu prawa. Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian (przewodniczący) Sędzia SN Bronisław Czech Sędzia

Bardziej szczegółowo

dotacje dla szkół i przedszkoli wyboru dokonała Agata Piszko

dotacje dla szkół i przedszkoli wyboru dokonała Agata Piszko dotacje dla szkół i przedszkoli wyboru dokonała Agata Piszko Warszawa 2013 Stan prawny na 15 września 2013 r. Wydawca serii Elżbieta Piotrowska-Albin Wydawca Izabella Małecka Redaktor prowadzący Marzena

Bardziej szczegółowo

Służebność przesyłu w praktyce

Służebność przesyłu w praktyce Służebność przesyłu w praktyce na przykładzie przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych redakcja naukowa Bartosz Rakoczy Barbara Boniecka, Jędrzej Bujny Bartłomiej Jankowski, Mikołaj Maśliński Bartosz

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

UCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski Sygn. akt III CZP 81/12 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 grudnia 2012 r. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski w sprawie z wniosku

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) Sygn. akt IV CSK 183/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 stycznia 2012 r. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) w sprawie z

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Roman Trzaskowski SSA Bogusław Dobrowolski (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Roman Trzaskowski SSA Bogusław Dobrowolski (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 28/17 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 lipca 2017 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Roman Trzaskowski SSA Bogusław Dobrowolski (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

Bardziej szczegółowo

PROCES INWESTYCJI BUDOWLANYCH

PROCES INWESTYCJI BUDOWLANYCH PROCES INWESTYCJI BUDOWLANYCH redakcja naukowa Alicja Plucińska-Filipowicz Marek Wierzbowski Zamów książkę w księgarni internetowej ZAGADNIENIA PRAWNE WARSZAWA 2015 Stan prawny na 20 sierpnia 2015 r. Wydawca

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Izabella Janke

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Izabella Janke Sygn. akt V CSK 5/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 14 października 2015 r. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Protokolant Izabella

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Jędrejek BIBLIOTEKA SĄDOWA

Grzegorz Jędrejek BIBLIOTEKA SĄDOWA legitymacja procesowa w postępowaniu cywilnym Grzegorz Jędrejek BIBLIOTEKA SĄDOWA legitymacja procesowa w postępowaniu cywilnym Grzegorz Jędrejek Zamów książkę w księgarni internetowej BIBLIOTEKA SĄDOWA

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 626/12. Dnia 26 czerwca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 626/12. Dnia 26 czerwca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II CSK 626/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 czerwca 2013 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Maria Szulc SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie z wniosku

Bardziej szczegółowo

USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI

USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI KOMENTARZ Elżbieta Klat-Górska Lidia Klat-Wertelecka Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 1 stycznia 2015 r. z uwzględnieniem nowelizacji

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 35/04

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 35/04 Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 35/04 Sędzia SN Józef Frąckowiak (przewodniczący) Sędzia SN Antoni Górski Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta

Bardziej szczegółowo

Zapytania ofertowe i regulaminy zakupowe do euro. Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi

Zapytania ofertowe i regulaminy zakupowe do euro. Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Zapytania ofertowe i regulaminy zakupowe do 30 000 euro Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Zapytania ofertowe i regulaminy zakupowe do 30 000 euro Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Zamów

Bardziej szczegółowo