Dagmara Bieńkowska, Cezary Ulasiński, Justyna Szymańska. Warto Wracać?
|
|
- Ksawery Czajkowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dagmara Bieńkowska, Cezary Ulasiński, Justyna Szymańska Warto Wracać? strategie zachowań reemigrantów i rozwiązania służące wykorzystaniu ich potencjału opracowanie w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk wpływ potencjału społeczno-ekonomicznego migrantów powrotnych na rozwój województwa dolnośląskiego w kontekście przygotowania regionu na przyjęcie powracających
2 Warto Wracać? strategie zachowań reemigrantów i rozwiązania służące wykorzystaniu ich potencjału
3
4 Dagmara Bieńkowska, Cezary Ulasiński, Justyna Szymańska Warto Wracać? strategie zachowań reemigrantów i rozwiązania służące wykorzystaniu ich potencjału opracowanie w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk wpływ potencjału społeczno-ekonomicznego migrantów powrotnych na rozwój województwa dolnośląskiego w kontekście przygotowania regionu na przyjęcie powracających kraków 2010
5 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Realizator projektu Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska Kraków, ul. Szlak 65 biuro 1004 tel./fax , www. cds.krakow.pl, cds@cds.krakow.pl Recenzent: Prof. Jan Kubik Undergraduate Vice Chair Department of Political Science Rutgers University Redakcja: Marta Gruszka Małgorzata Majka Bartosz Trzaskalski Publikacja dystrybuowana bezpłatnie Copyright by Centrum Doradztwa Strategicznego, Kraków 2010
6 Spis treści WPROWADZENIE 7 PODSTAWOWE WYNIKI BADAŃ 11 Fala powrotów rzeczywistość czy jedynie fakt medialny? 13 Kierunki emigracji: Anglia najpopularniejsza? 16 Kierunek reemigracji: rodzinna miejscowość czy aglomeracja? Wyjazd i powrót wybór czy konieczność 21 Wyjeżdżają najlepsi? 24 Emigracja kobiet i mężczyzn 27 Problemy szklanego sufitu i lepkiej podłogi na emigracji powszechne czy marginalne? Jak postrzegamy migrantów? 31 Emigracja sukcesem czy porażką? 36 Przedsiębiorczy migrant powrotny? 56 Emigracja = kryzys w rodzinie? 58 Bocian czy chomik? 62 KATALOG ROZWIĄZAŃ 73 Obszar pierwszy: informacja 79 Obszar drugi: rynek pracy 117 Obszar trzeci: samopoczucie / kondycja psychiczna 137 Obszar czwarty: edukacja 157 ANEKS
7
8 Warto Wracać? Wprowadzenie Zgodnie z prawem sformułowanym przez E. G. Ravensteina każdy strumień emigracji generuje kompensujący go strumień imigracji 1. Po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej na wyjazd za granicę według różnych szacunków zdecydowało się od (Kościół Katolicki) do nawet osób (media). Boom emigracyjny nie ominął też Dolnego Śląska. Póki co nie jesteśmy jednak krajem, który przyciąga licznych imigrantów z państw słabiej od nas rozwiniętych czy też sąsiadujących. Za to chętnie wracają rodacy. Stosunkowo rzadko bowiem emigracja jest dziś wyjazdem na zawsze. To jedna z głównych cech, która odróżnia procesy migracyjne obserwowane przez nas obecnie od tych, z którymi mieliśmy do czynienia jeszcze w latach 80. ubiegłego stulecia. Dziś coraz więcej osób ma na swoim koncie doświadczenia emigracyjne. Dla części z nich cykliczne wyjazdy za granicę i przemieszczanie się z kraju do kraju staje się nowym sposobem funkcjonowania na rynku pracy. Właściwie trudno teraz nawet odpowiedzieć na pytanie: co jest jeszcze dojazdem do pracy, a co już emigracją? Wyjazdy, następujące po nich powroty i często ponowna emigracja są i prawdopodobnie wciąż będą trwałymi elementami naszej rzeczywistości. Nie pozostaje to oczywiście bez wpływu na sferę gospodarki. Ogólnie rzecz ujmując, pojawieniu się fali wyjazdów za granicę po otworzeniu niektórych zagranicznych rynków pracy towarzyszyły negatywnie emocje media donosiły o zagrożeniu drenażem mózgów, pracodawcy skarżyli się, że brakuje rąk do pracy. Dziś, kiedy już widzimy, że większość z tych, którzy wyjechali, wraca do kraju, o powrotach jako szansie na przyspieszenie rozwoju poszczególnych regionów mówi się jednak niewiele. Jeśli już temat ten pojawia się w debacie publicznej, to zazwyczaj w takim kontekście, który każe reemigrację traktować raczej w kategorii problemu. Gazeta Wyborcza donosi na przykład, że powracający zamiast do pracy trafiają do pośredniaka (Powrót z Wysp na zasiłek 2 ), Dziennik pisze natomiast o kłopotach, jakie mają mali reemigranci w polskich szkołach (Szkoły nie są gotowe na powrót Polaków z Wysp 3 ). Takie podejście do sprawy wynika zazwyczaj z faktu, że o powrotach wciąż niewiele wiemy. Nie ma precyzyjnych danych mówiących o tym, ile osób faktycznie wraca. Wielkim znakiem zapytania jest bilans wyjazdów. Wciąż niewiele się również robi, by wykorzystać potencjał reemigrantów, szczególnie na poziomie poszczególnych regionów. Większość działań koncentruje się na promocji naszego kraju 1 Uważa się, że E. G. Ravenstein zapoczątkował systematyczne studia nad migracjami. W 1885 r. sformułował on zbiór tzw. praw migracji (jednym z tych praw jest właśnie to, o którym wspominamy wyżej). Na podstawie analizy danych, pochodzących z urzędowych źródeł statystycznych, Ravenstein odkrył także m.in.: odwrotną zależność między wielkością strumienia migracji a odległością pokonywaną przez migrantów oraz selektywność migracji ze względu na cechy demograficzno-społeczne migrantów, np. większą skłonność do migracji ludzi młodych niż starszych oraz mężczyzn niż kobiet na podstawie: M. Okólski, pwn Biznes ( 2 D. Brzostek, Powrót z Wysp na zasiłek, Gazeta Wyborcza, 8 grudnia 2008 r. 3 K. Klinger, Szkoły nie są gotowe na powrót Polaków z Wysp, Dziennik, 9 stycznia 2009 r. 7
9 Kierunek Dolny Śląsk (można tu wspomnieć chociażby o akcji 12 Miast 4 czy też uruchomionym w ostatnim czasie portalu pośrednictwa pracy Wracaj do Polski). Tematowi powrotów przyjrzeliśmy się bliżej w ramach realizowanego przez nas projektu Kierunek Dolny Śląsk wpływ potencjału społeczno-ekonomicznego migrantów powrotnych na rozwój województwa dolnośląskiego w kontekście przygotowania regionu na przyjęcie powracających. Zastanawialiśmy się wspólnie zarówno z ekspertami, jak i z samymi migrantami co można by było zrobić, aby wykorzystać potencjał tych osób, które wracają? Punktem wyjścia były jednak badania, których cel stanowiła odpowiedź na kilka zasadniczych dla nas pytań 5 : Czy mieszkańcy Dolnego Śląska rzeczywiście wracają z emigracji? Czy będą wracać w perspektywie najbliższych kilku lat? Kto wraca najczęściej ci, którzy za granicą odnieśli sukces, czy też ci, dla których wyjazd był mniejszą lub większą porażką? Jak układają się losy zawodowe powracających? Ilu z nich myśli o ponownym wyjeździe? Jaki jest bilans wyjazdów i powrotów (dla regionu i dla samych migrantów)? Chodziło nam przede wszystkim o odmitologizowanie tego zjawiska, bo na przykład, zdaniem ekspertów, z którymi współpracowaliśmy: Wśród ekonomistów wciąż toczy się dyskusja, czy migranci są pozytywnie czy negatywnie wyselekcjonowani, tj. czy wyjeżdżają najgorsi czy najlepsi? Przedstawiciel środowiska akademickiego Dlaczego zajęliśmy się akurat Dolnym Śląskiem? Ze statystyk wynika, że jest to jeden z najprężniej rozwijających się regionów kraju. Przypuszczaliśmy więc, iż będzie on przyciągał powracających. Nie pomyliliśmy się z naszych badań wynika, że zdecydowana większość wyjeżdżających z terenu województwa dolnośląskiego wraca właśnie w rodzinne strony. Osoby te sporadycznie decydują się na zamieszkanie w innym regionie kraju. 4 Projekt 12 Miast skierowany jest do Polaków mieszkających na Wyspach Brytyjskich. Jego celem jest przedstawienie aktualnej sytuacji gospodarczej poszczególnych regionów Polski. Projekt realizowany jest we współpracy Stowarzyszenia Polaków w Wielkiej Brytanii Poland Street, Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej oraz przedstawicieli urzędów, pracodawców i inwestorów dwunastu największych polskich miast. Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie: 5 Szerzej o projekcie piszemy na str
10 Warto Wracać? Większość powracających traktuje swój pobyt na emigracji w kategorii mniejszego lub większego sukcesu. Zastanawiając się, co można zrobić, żeby nie zmarnować chęci tych osób, by pracować i żyć w regionie, musieliśmy odpowiedzieć sobie na pytanie: Ale czy na pewno bezrobotnego, który wrócił z emigracji, można traktować inaczej niż bezrobotnego krajowego? Przedstawiciel agencji zatrudnienia Wokół tego tematu, czy w ogóle powracającym należy jakoś specjalnie pomagać, pojawiło się dużo kontrowersji i musimy przyznać to pytanie wciąż pozostaje otwarte. Wśród ekspertów, których zaprosiliśmy do współpracy, zdania były mocno podzielone, szczególnie, jeśli chodzi o zakres tego wsparcia. Obok wypowiedzi zbliżonych do poniższej: Kto tworzy największe bezrobocie? To nie są reemigranci. Mamy w Polsce bardzo dużo innych grup, które wymagają wsparcia. I wciąż brakuje środków, i wciąż nie potrafimy sobie z tymi problemami poradzić. Trzeba się więc naprawdę mocno zastanowić, czy faktycznie jakoś szczególnie wyróżniać ludzi, którzy z własnej nieprzymuszonej woli wybrali taką, a nie inną ścieżkę życiową, i zdecydowali się na wyjazd. Przedstawiciel urzędu pracy pojawiły się też i takie głosy: Czy tym osobom warto pomagać? Ja myślę, że tak. Dlaczego tak? Trzeba pamiętać, że to są osoby, które ileś lat temu wyjechały z Polski i one patrzą z punktu widzenia tego, co było kilka lat temu. Jeżeli przyjeżdżają teraz, to się totalnie gubią. Oczywiście nie wszyscy, ale jednak jest sporo takich osób. Przedstawiciel urzędu pracy Pomagamy osobom niepełnosprawnym, osobom po 50. roku życia, kobietom. Są różne projekty, bo są różne grupy. Moim zdaniem, reemigranci to jest jedna z grup, dla której my też widzimy potrzebę, żeby w pewnych aspektach tę pomoc nieść. Przedstawiciel urzędu pracy Wątpliwości mieli także sami powracający, którzy obawiają się stygmatyzacji: Nie chciałbym, żeby nas jakoś specjalnie wyróżniano. To by było nie fair wobec tych osób, które nie wyjechały, a też mają na przykład problemy ze znalezieniem pracy. Reemigrant (dwuletni pobyt w Irlandii) Pomimo różnic zdań udało się wypracować zbiór rozwiązań, które służą wykorzystaniu potencjału tych, którzy wracają prezentujemy je w tym właśnie opracowaniu. Są to rozwiązania, co do których panuje ogólna zgoda, że są potrzebne. Nie mają one na celu 9
11 Kierunek Dolny Śląsk nakłanianie emigrantów do powrotu chodzi o to, by tym, którzy już zdecydowali się na reemigrację, ułatwić odnalezienie się w kraju po kilkumiesięcznej czy też często kilkuletniej nieobecności. Podstawowym założeniem, jakie przyjęliśmy, było poszukiwanie takich rozwiązań, które okażą się najprostsze i jednocześnie będą mieć dużą szansę na realizację (nie wymagają na przykład dużych nakładów finansowych czy też zmian regulacji prawnych). Równie ważne było też to, by nie wyważać otwartych drzwi wykorzystujemy więc doświadczenia innych (m.in. portalu czy też sieci eures 6 ). Oprócz wspominanego katalogu rozwiązań w opracowaniu prezentujemy podstawowe wyniki badań, które przeprowadziliśmy w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk ( ). Staramy się tu odnieść do wątków, które najczęściej pojawiają się w dyskusji nad migracjami powrotnymi i budzą wiele kontrowersji, jak na przykład kwestia tego, czy wyjazd nadal się opłaca, czy to akt odwagi, czy też pójście po najmniejszej linii oporu. Nie dążymy jednak do tego, by na siłę obalać tezy, które pojawiają się w debacie publicznej toczącej się wokół migracji. Wyniki naszych badań pokazują, iż każdy tzw. mit (na przykład ten, że młodzi migranci to stracone pokolenie ) w odniesieniu do pewnej grupy okazuje się prawdziwy. Podstawowy wniosek z naszych badań stanowi stwierdzenie, że zjawisko dzisiejszych migracji charakteryzuje tak duża różnorodność, iż wszelkiego rodzaju uogólnienia nie mają większego sensu. W opracowaniu tym przedstawiamy także wiele nowych statystyk, które nie były prezentowane w dwóch naszych raportach badawczych (Migracja powrotna w województwie dolnośląskim ( ) oraz Prognoza powrotów na Dolny Śląsk 7 ). 6 Szerzej o tych inicjatywach piszemy na stronie 80 i Raporty te dostępne są na naszej stronie internetowej: 10
12 podstawowe wyniki badań
13
14 Warto Wracać? Fala powrotów rzeczywistość czy jedynie fakt medialny? Z przeprowadzonych w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk ( ) badań ilościowych 8 wynika, że ok. 12% ogółu gospodarstw domowych 9 w województwie dolnośląskim stanowią takie gospodarstwa, z których co najmniej jedna osoba w latach przebywała (tj. pracowała lub uczyła się por. definicja reemigranta, poniżej oraz na str. 170) za granicą dłużej niż trzy miesiące. Ponad połowa (57%) ww. gospodarstw ma już doświadczenie emigracyjne za sobą ich członkowie powrócili do kraju. Dla zdecydowanej większości dolnośląskich emigrantów 10 (86%) głównym celem wyjazdu była praca zarobkowa; jedynie co dziesiąty badany udał się za granicę w celach edukacyjnych. Odwiedziny u rodziny / znajomych lub wyjazd związany z turystyką jako cel podstawowy wskazało po 2% respondentów % gospodarstw posiada doświadczenia emigracyjne 57% przedstawicieli tych gospodarstw wróciło do domu 8 Badania z wykorzystaniem techniki cati szerzej o metodologii badań przeprowadzonych w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk ( ) piszemy na str Przyjęta na potrzeby projektu definicja gospodarstwa domowego jest tożsama z definicją stosowaną przez gus, tj. mianem gospodarstwa domowego określa się zespół osób spokrewnionych lub niespokrewnionych, mieszkających razem i wspólnie utrzymujących się ( stan na dzień 20 lipca 2010 r.) 10 Jako emigranta traktowaliśmy osobę, która w momencie realizacji badania: była w wieku produkcyjnym; pracowała (legalnie bądź nielegalnie) lub uczyła się (przygotowanie do pracy) za granicą od co najmniej trzech miesięcy; przed wyjazdem z kraju mieszkała bądź pracowała / uczyła się na terenie Dolnego Śląska. Szerzej o tym, dlaczego przyjęliśmy właśnie taką definicję piszemy na str Odsetek ten nie odzwierciedla faktycznego udziału osób wyjeżdżających w celach turystycznych lub dołączających do rodziny/znajomych należy zaznaczyć, że zgodnie z przyjętą na potrzeby projektu definicją migranta powrotnego (por. str. 170) w badaniu wzięły udział wyłącznie osoby, które w trakcie pobytu emigracyjnego podjęły aktywność zarobkową bądź edukacyjną. 13
15 Kierunek Dolny Śląsk W latach emigranci stanowili około 6,3% ogółu populacji województwa dolnośląskiego 12. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy powyższe statystyki informujące o skali emigracji i reemigracji uprawniają do sformułowania wniosku, że oto mamy do czynienia z falą powrotów. Nie ulega wątpliwości, iż w ujęciu ilościowym zjawisko reemigracji nasiliło się wyraźnie w 2008 r. na Dolny Śląsk powróciło wówczas aż 68% ogółu reemigrantów 13 z lat W stosunku do roku poprzedniego, liczba migrantów powrotnych wzrosła niemal czterokrotnie (por. wykres 1). Wykres 1. Natężenie powrotów emigrantów z lat na Dolny Śląsk 67,6% 1,4% 1,5% 12,2% 17,3% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati Czy w najbliższych latach należy spodziewać się wzrostu czy też spadku liczby migrantów powrotnych? Poszukując odpowiedzi na to pytanie, warto przytoczyć wyniki badań przeprowadzonych wśród przebywających na emigracji osób, które przed wyjazdem mieszkały bądź też podejmowały aktywność zawodową lub edukacyjną na terenie Dolnego Śląska powrót na stałe do kraju deklaruje co trzeci uczestnik tego badania, natomiast 23,5% wybiera życie poza granicami Polski. Zaskakuje wysoki odsetek respondentów, którzy nie mają 12 Odsetek ten oszacowano, biorąc pod uwagę liczbę tzw. emigranckich gospodarstw domowych z lat oraz liczbę osób, które z tych gospodarstw wyjechały. Nie ulega wątpliwości, że rzeczywisty poziom natężenia zjawiska emigracji zagranicznej z terenu Dolnego Śląska jest znacznie wyższy, niż wynika to z powszechnie dostępnych danych gus. Warto zaznaczyć, iż w analogicznym okresie według gus na pobyt stały za granicą wymeldowało się z terenu województwa dolnośląskiego osób szacowana w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk ( ) liczba emigrantów aż dwunastokrotnie przewyższa więc ten wskaźnik. 13 Jako reemigranta (migranta powrotnego) traktowaliśmy osobę, która spełniała każde z poniższych kryteriów: była w wieku produkcyjnym; powróciła z zagranicy na przestrzeni lat i osiedliła się po powrocie na terenie województwa dolnośląskiego (mieszkała lub pracowała / uczyła się); pracowała (legalnie bądź nielegalnie) lub uczyła się (przygotowanie do pracy) za granicą dłużej niż trzy miesiące. Szerzej o tym, dlaczego przyjęliśmy właśnie taką definicję piszemy na str
16 Warto Wracać? sprecyzowanych planów migracyjnych (aż 38,1% badanych). Warto jednak mieć na uwadze, że co piąty niezdecydowany ma obywatelstwo lub prawo stałego pobytu w kraju emigracji, 12% posiada dom lub mieszkanie, a 15% zdecydowało się na zaciągnięcie kredytu za granicą. Statystyki wskazują również, że w najbliższych latach wyjazdy zagraniczne wciąż cieszyć się będą dużą popularnością niemal połowa tych, którzy powrócili do kraju, planuje kolejny wyjazd w perspektywie dwóch lat. 15
17 Kierunek Dolny Śląsk Kierunki emigracji: Anglia najpopularniejsza? W ostatnich latach mieszkańcy województwa dolnośląskiego emigrowali przede wszystkim do Niemiec (27,7%) oraz Anglii (27,5%). Niemal co dziesiąty podjął decyzję o wyjeździe do Irlandii; dość dużą popularnością cieszyły się również Holandia oraz Włochy odpowiednio 6,6% i 5,9% wskazań (por. mapa 1). Mapa 1. Kierunki emigracji mieszkańców województwa dolnośląskiego w latach usa 5,0% 1,8% 9,3% 27,5% 6,6% 4,2% 27,7% 1,6% 2,1% 1,5% 1,8% 5,9% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati O ile dwa najpopularniejsze kraje docelowe Niemcy i Anglia przyciągnęły niemal jednakowy odsetek dolnośląskich emigrantów, o tyle jeśli chodzi o odsetek powracających zaznacza się wyraźna przewaga Niemiec: 38% ogółu reemigrantów z lat powróciło na Dolny Śląsk właśnie z tego kraju (por. mapa nr 2). W analogicznym okresie z Anglii powróciło jedynie 24% dolnośląskich migrantów powrotnych. Niemal połowa (46%) osób powracających z Niemiec deklaruje jednak, że w perspektywie najbliższych dwóch lat ponownie wyjedzie za granicę; ok. 35% jest przeciwnego zdania. W wypadku Anglii preferencje okazują się odmienne 22% planuje pozostać w kraju, na ponowny wyjazd 16
18 Warto Wracać? zdecyduje się jedynie ok. 14%. Popularne kierunki, skąd wracali dolnośląscy emigranci to również Holandia i Włochy po ok. 8% wskazań (por. mapa 2). Mapa 2. Kierunki zwrotne dolnośląskiej emigracji w latach usa 1,8% 2,5% 2,5% 6,7% 21,5% 8,6% 38,0% 3,7% 2,1% 1,8% 8,6% 1,8% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati Zestawienie najpopularniejszych kierunków wyjazdów zagranicznych Dolnoślązaków oraz czasu spędzanego w poszczególnych krajach pozwala naszkicować mapę krajów emigracji krótko- (od trzech do dwunastu miesięcy), średnio- (od roku do dwóch lat) oraz długoterminowej (powyżej dwóch lat). Niekwestionowanym liderem emigracji sezonowej pozostaje Holandia aż 63,2% wyjeżdżających do tego kraju mieszkańców województwa dolnośląskiego przebywało w nim krócej niż rok (z czego 2 / 3 krócej niż sześć miesięcy). Mianem krajów emigracji średniookresowej należy określić przede wszystkim Szkocję (71,5% wyjazdów trwających od roku do dwóch lat), Norwegię (60%), Włochy (53,3%) oraz choć już w mniejszym stopniu Irlandię (48%) i Anglię (47,4%). Krajem emigracji długookresowej z pewnością jest usa (87,5% wyjazdów trwających dłużej niż dwa lata), a także Austria (50%). Niemcy i Francja to kraje o charakterze mieszanym przyciągają zbliżony odsetek zarówno emigrantów krótko-, średnio-, jak i długookresowych. Wyniki badań wskazują, że przy wyborze kierunku emigracji niebagatelną rolę odgrywają sieci migracyjne większość (62%) dolnośląskich emigrantów wyjechała do miejscowości, w której przebywali już ich znajomi bądź bliscy. 17
19 Kierunek Dolny Śląsk Kierunek reemigracji: rodzinna miejscowość czy aglomeracja? Nie ulega wątpliwości, że poziom natężenia zjawiska wyjazdów zagranicznych jest zróżnicowany przestrzennie (por. mapa 3) odsetek gospodarstw domowych, których członkowie wyjeżdżali za granicę przyjmuje wartości od 6,9% (powiat polkowicki) do 21,6% (powiat milicki). Mapa 3. Odsetek emigranckich gospodarstw domowych w poszczególnych powiatach województwa dolnośląskiego zgorzelecki 11,0% lubański 18,3% powyżej 20% 15% 19,9% 10% 14,9% poniżej 9,9% bolesławiecki 13,1% lwówecki 18,2% złotoryjski 10,9% Jelenia Góra 11,5% jeleniogórski 10,0% polkowicki 6,9% lubiński 8,5% legnicki 11,5% głogowski 15,5% Legnica 10,0% jaworski 10,0% kamiennogórski 20,8% świdnicki 9,0% wałbrzyski 12,6% górowski 8,5% wołowski 10,7% średzki 13,5% kłodzki 13,8% trzebnicki 21,1% Wrocław 8,5% wrocławski 8,4% strzeliński dzierżoniowski 15,8% 13,8% ząbkowicki 20,0% milicki 21,6% oławski 15,1% oleśnicki 13,2% Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati 18
20 Warto Wracać? W literaturze przedmiotu popularność zyskała sobie teza, że reemigracja jest zjawiskiem typowo miejskim, tj. liczna grupa powracających nie osiedla się w rodzinnych miejscowościach, ale wybiera dynamicznie rozwijające się aglomeracje miejskie 14. Aby tę tezę zweryfikować, warto przyjrzeć się statystykom prezentującym skalę mobilności zagranicznej i wewnętrznej mieszkańców terenów wiejskich i miast województwa dolnośląskiego. W latach statystycznie najczęściej emigrowali mieszkańcy wsi niemal 15% gospodarstw domowych z tych obszarów ma tego typu doświadczenia; w wypadku Wrocławia odsetek ten jest znacznie niższy jedynie 8,5%. Osoby, które przed wyjazdem mieszkały w stolicy regionu, relatywnie najrzadziej decydowały się również na zakończenie przygody emigracyjnej powrót odnotowano w wypadku 44,4% emigranckich gospodarstw domowych z terenu Wrocławia i odpowiednio 59,4% oraz 53,2% gospodarstw z terenów wiejskich i z obszarów miejskich z wyłączeniem stolicy regionu (por. wykres 2). Wykres 2. Odsetek emigranckich i reemigranckich gospodarstw domowych Dolnego Śląska z lat według miejsca lokalizacji wieś 15,0% 59,4% pozostałe miasta 12,3% 53,2% Wrocław 8,5% 44,4% emigranci reemigranci Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati Bazując na powyższych danych, można uchwycić pewną specyfikę zachowań migracyjnych osób wyjeżdżających z terenów wiejskich za granicę wyróżniają się one wyższym poziomem mobilności niż mieszkańcy miast, przy czym przygody emigracyjne przedstawicieli tej grupy trwają statystycznie krócej. Tezę o wyższej mobilności mieszkańców terenów wiejskich potwierdzają kolejne statystyki ponowny wyjazd zagraniczny planuje w perspektywie dwóch lat od momentu badania ponad połowa (53,7%) reemigrantów, którzy osiedlili się po powrocie na terenach wiejskich, i tylko co trzeci mieszkaniec stolicy regionu. 14 Teza ta pojawia się m.in. w opracowaniu A. Fihel, J. Tyrowicz i P. Kaczmarczyka, Migracje powrotne Polaków, Warszawa, FISE 2008 r. 19
21 Kierunek Dolny Śląsk Wykres 3. Plany migracyjne w dwuletniej perspektywie a miejsce zamieszkania 66,7% 43,9% 8,2% 37,0% 9,3% 33,3% 47,9% 53,7% Wrocław inne miasto w woj. dolnośląskim wieś w woj. dolnośląskim tak, planuję ponowny wyjazd nie, nie planuję ponownego wyjazdu nie wiem czy ponownie wyjadę Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati Czy relatywnie wysokiej skłonności mieszkańców terenów wiejskich do migracji zagranicznych towarzyszy wysoka gotowość do przenoszenia się do miast po zakończeniu przygody emigracyjnej? Wyniki badań wskazują, że tak. To właśnie przedstawiciele tej grupy statystycznie najczęściej decydują się na zmianę miejsca zamieszkania po powrocie do kraju 15,3% reemigrantów, którzy przed wyjazdem mieszkali na wsi, postanowiło osiąść w jednym z miast województwa dolnośląskiego. Co ciekawe, na osiedlenie się we Wrocławiu zdecydował się jedynie co dziesiąty reemigrant przenoszący się ze wsi do miasta. Na stolicę regionu wyraźnie stawiają natomiast ci, którzy wciąż przebywają za granicą Wrocław oraz powiat wrocławski ziemski jako miejsce osiedlenia się po powrocie wskazuje łącznie 65% przyszłych reemigrantów, z czego co czwarty przed wyjazdem mieszkał poza aglomeracją wrocławską Wyniki badania przeprowadzone wśród dolnośląskich emigrantów z wykorzystaniem techniki online/papi. 20
22 Warto Wracać? Wyjazd i powrót wybór czy konieczność? Jak już wspomniano (por. str. 13), dominującą formą mobilności mieszkańców województwa dolnośląskiego jest migracja zarobkowa. Wyjazd sporadycznie miał charakter typowego wyjazdu w ciemno ponad połowa respondentów w chwili opuszczenia Dolnego Śląska miała za granicą zapewnione zatrudnienie 16. Analiza materiału zgromadzonego w ramach badań jakościowych wskazuje, że można wyróżnić dwie podstawowe grupy migrantów zarobkowych: tych, dla których praca za granicą (a właściwie otrzymywane w zamian za nią wynagrodzenie) jest głównym celem wyjazdu, oraz tych, którzy podjęli wprawdzie za granicą pracę zarobkową, ale uzyskiwane dzięki niej zarobki były w zasadzie jedynie środkiem do realizacji innych celów związanych z emigracją. Ilustrują to doskonale poniższe wypowiedzi reemigrantów: Zdecydowałem się wyjechać ze względów finansowych, żeby móc zrobić jakiś pierwszy krok w Polsce za pieniądze, które za granicą się zaoszczędzi. Mężczyzna, Anglia 17, 30 miesięcy 18 To był rok Zacząłem studia zaoczne, wyprowadziłem się od rodziców i nie mogłem generalnie utrzymać tego wszystkiego i jeszcze godnie żyć, więc kiedy odrzucono moje podanie do wojska, to postanowiłem wyjechać. Mężczyzna, Niemcy, 60 miesięcy Praca przy okazji, a głównym powodem wyjazdu było poznanie kultury, spróbowanie nowych doświadczeń, spróbowanie życia na własną rękę. Mężczyzna, Hiszpania, 3 miesiące Fajnie było sprawdzić, jak tam jest i czy jest tak kolorowo, jak się pisze. Do pracy też, jasne że były jakieś nadzieje, ale jednym z głównych powodów była chęć zobaczenia, jak tam to wszystko wygląda. Mężczyzna, Anglia, 24 miesiące Wyniki badań ilościowych wskazują, że wyjazd zdecydowanej większości respondentów miał charakter stricte finansowy aż 91% stwierdziło, że wyższe wynagrodzenie oferowane na zagranicznych rynkach pracy stanowiło jeden z podstawowych czynników skłaniających do podjęcia decyzji o emigracji; ponad 80% ankietowanych wyjechało z planem zgromadzenia środków pieniężnych na określony cel (por. wykres 4). 16 Wyniki badania przeprowadzonego wśród reemigrantów z wykorzystaniem techniki online/papi. 17 Kraj, w którym respondent przebywał (pracował / uczył się). 18 Długość pobytu za granicą w miesiącach. 21
23 Kierunek Dolny Śląsk Wykres 4. Rozkład odpowiedzi na pytanie: Czy dany czynnik miał wpływ na Pana/i decyzję o wyjeździe? lepiej płatna praca za granicą chęć zarobienia pieniędzy na określony cel lepsze warunki pracy za granicą większa łatwość znalezienia pracy za granicą lepsze warunki życia za granicą niepewna sytuacja gospodarcza w Polsce lepsze warunki socjalne za granicą chęć nauki języka lepsze perspektywy rozwoju zawodowego za granicą 91,1 80,1 78,8 78,5 72,0 71,2 69,1 66,3 65,1 0,8 2,9 1,6 2,0 26,0 1,2 27,6 2,9 28,0 0,4 33,3 2,0 32,9 0,0 8,9 19,1 18,3 19,9 0% 20% 40% 60% 80% 100% tak nie wiem / trudno powiedzieć nie Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań przeprowadzonych wśród dolnośląskich reemigrantów z wykorzystaniem techniki cati W literaturze przedmiotu dużą popularnością cieszy się teza, że wielu emigrantów wypycha z kraju brak perspektyw na zatrudnienie. Bez wątpienia dolnośląskie wyjazdy poakcesyjne noszą znamiona tego zjawiska (określanego z ang. crowding-out 19 ) wyniki badań wskazują, że wśród emigrujących z terenu Dolnego Śląska 30% stanowiły osoby bezrobotne, a kolejne 6% pracowało przed wyjazdem dorywczo lub w niepełnym wymiarze godzin. 12,3% wyjeżdżających to absolwenci, z których ponad połowa opuściła kraj bezpośrednio po ukończeniu studiów wyższych. Fala emigracji, która pojawiła się po akcesji Polski do struktur Unii Europejskiej, nie miała charakteru emigracji na stałe zdecydowana większość osób wyjechała z zamiarem powrotu do kraju w niedalekiej przyszłości. Najczęściej wskazywane przyczyny reemigracji to: upływ okresu, na jaki planowano wyjazd (77%) oraz fakt zrealizowania założonego 19 I. Grabowska-Lusińska (pod red.), Poakcesyjne powroty Polaków, Warszawa 2010 r.; P. Kaczmarczyk (pod red.), Migracje zagraniczne a procesy rynku pracy. Przypadek Lubelszczyzny, Warszawa-Lublin 2008 r. 22
24 Warto Wracać? planu finansowego (53%). Powody prywatne (tęsknota za najbliższymi, kłopoty zdrowotne, trudności rodzinne związane z rozłąką) jako zasadniczy powód powrotu wskazało 28% respondentów 20. Popularna jest również sytuacja, że jeżeli pobyt za granicą wynikał z potrzeby utrzymania rodziny w Polsce, to w momencie usamodzielnienia się dzieci znika właściwie konieczność pracy za granicą. Jest to dobry moment, by wrócić: Myślę, że nie jest dla mnie priorytetem mieć po prostu. Chodziło mi o to, żeby można było normalnie żyć, bo przed wyjazdem ciągle miałam problemy finansowe i na okrągło mi brakowało pieniędzy. A to całkiem inaczej jest, jak się te pieniądze ma. Decyzję, że wracam podjęłam właściwie rok przed powrotem. Zrobiło mi się szkoda mnie samej i mojego męża. Mamy już w tej chwili dorosłe dzieci i ten czas powinniśmy wreszcie poświęcić sobie. I doszłam do wniosku, że dzieci są na tyle duże, że pomogłam im tyle, ile mogłam, i że wracam i chcę być z moim mężem. Kobieta, Niemcy, 60 miesięcy W co czwartym przypadku, powrót stanowił konsekwencję utraty pracy za granicą lub też wynikał z faktu, iż emigracja zarobkowa nie jest już tak opłacalna jak kiedyś. Większość osób, które zdecydowały się na reemigrację na Dolny Śląsk ocenia swoją decyzję jako całkowicie słuszną. W wypowiedziach reemigrantów dotyczących motywów wyjazdu i powrotu do kraju często przewijał się wątek poczucia bezpieczeństwa ekonomicznego, jakie oferują zagraniczne rynki pracy 71% badanych stwierdziło, że z kraju wypchnęła ich między innymi niepewna sytuacja gospodarcza. Znacznie wyższy (86%) jest odsetek osób przebywających wciąż na emigracji, które twierdzą, że praca za granicą daje im poczucie pełnej stabilizacji w aspekcie sytuacji dochodowej. Eksperci biorący udział w dyskusji panelowej organizowanej w ramach projektu Kierunek Dolny Śląsk ( ) wskazali jednak, że kryzys gospodarczy może istotnie wpłynąć na zmianę tych nastrojów: Kryzys z pewnością zachwiał poglądem migrantów na temat bezpieczeństwa finansowego za granicą. Wielu wyjechało z przekonaniem: Tam zawsze będę miał pracę, tam zawsze będzie bezpiecznie, zawsze przynajmniej będę miał zasiłek, nie muszę się martwić, ani ja, ani moje dzieci. Okazuje się, że wcale tak nie jest, na całe szczęście. I to powoduje, że nawet jeśli oni dalej tam pracują, to już wielu nie myśli o tym, by żyć tam na stałe. Wracamy więc do starego, dobrze znanego modelu migracji: wyjechać, zarobić, przywieźć, kiedy tylko kurs będzie trochę lepszy, kiedy łatwiej będzie znaleźć pracę tam. Nasza gospodarka słabiej jednak zareagowała na kryzys, głównie dlatego, że my nie mamy dóbr luksusowych, mało ich produkujemy, a te są jednak najbardziej podatne na kryzys. Przedstawiciel środowiska akademickiego 20 Wartości nie sumują się do 100 respondenci mogli wskazywać kilka odpowiedzi. 23
MIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW Agenda
Agenda Migracje Zarobkowe Polaków Emigracja z Polski o o o o o o Skala emigracji Kierunki emigracji Profil potencjalnego emigranta Długość wyjazdów Bariery i motywacje Sytuacja geopolityczna Imigracja
Bardziej szczegółowoRaport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego
Raport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego Zebranie informacji na temat migrantów z danego obszaru stanowi poważny problem, gdyż ich nieobecność zazwyczaj wiąże się z niemożliwością przeprowadzenia
Bardziej szczegółowoRaport Money.pl Obalamy mit - nie będzie masowych powrotów z emigracji. Autor: Bartłomiej Dwornik, Money.pl
Raport Money.pl Obalamy mit - nie będzie masowych powrotów z emigracji Autor: Bartłomiej Dwornik, Money.pl Wrocław, październik 2008 Cztery piąte emigrantów nie wróci do Polski w najbliższym czasie - wynika
Bardziej szczegółowoCHARAKTERSTYKA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO POWRACAJĄCYCH Z EMIGRACJI ZAROBKOWEJ W 2013 ROKU
CHARAKTERSTYKA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO POWRACAJĄCYCH Z EMIGRACJI ZAROBKOWEJ W 2013 ROKU Kielce, 10.09.2014 r. - wyniki badania - Analiza danych zastanych Mieszkańcy
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW
Warszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja
Bardziej szczegółowoMobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce. młodzieŝ. Gdańsk Jarosław Oczki
młodzieŝ Gdańsk 12.12.2012 Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Mobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce Jarosław Oczki
Bardziej szczegółowoSIGMA KWADRAT. Ruch wędrówkowy ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Ruch wędrówkowy ludności Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2010 BS/146/2010 WAKACJE UCZNIÓW WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I PRACA ZAROBKOWA
Warszawa, listopad 2010 BS/146/2010 WAKACJE UCZNIÓW WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I PRACA ZAROBKOWA Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoWarszawa, grudzień 2014 ISSN 2353-5822 NR 162/2014 POAKCESYJNE MIGRACJE POLAKÓW
Warszawa, grudzień 2014 ISSN 2353-5822 NR 162/2014 POAKCESYJNE MIGRACJE POLAKÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoRaport miesiąca - Współczesna emigracja Polaków
Raport miesiąca - Współczesna emigracja Polaków Tematem wrześniowych badao Zielonej linii była współczesna emigracja Polaków. Postanowiliśmy poznad jej zasięg, kierunki oraz przyczyny wyjazdów. Zapytaliśmy
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZAINTERESOWANIE PODJĘCIEM PRACY W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ BS/47/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LIPCU 2018 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, SIERPIEŃ 2018 1. W miesiącu lipcu 2018 r. zanotowano w powiecie
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
I n f o r m a c j a POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU MAJU 2018 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, CZERWIEC 2018 1. W miesiącu maju zanotowano w powiecie jaworskim
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2009 BS/155/2009 POLACY PRACUJĄCY ZA GRANICĄ
Warszawa, listopad 2009 BS/155/2009 POLACY PRACUJĄCY ZA GRANICĄ W jednym z naszych ostatnich badań 1 zajęliśmy się po rocznej przerwie problemem migracji zarobkowych i wyjazdów stałych lub czasowych do
Bardziej szczegółowoWarszawa, grudzień 2012 BS/173/2012 WIZERUNEK NAUCZYCIELI
Warszawa, grudzień 20 BS/17/20 WIZERUNEK NAUCZYCIELI Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 20 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia 4a,
Bardziej szczegółowoKOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY
KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2011 BS/138/2011 PRACA POLAKÓW ZA GRANICĄ
Warszawa, listopad 2011 BS/138/2011 PRACA POLAKÓW ZA GRANICĄ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoMIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW
MIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW Raport Work Service S.A. 1 SPIS TREŚCI RAPORT W LICZBACH 4 PREFEROWANE KRAJE EMIGRACJI 5 ROZWAŻAJĄCY EMIGRACJĘ ZAROBKOWĄ 6 POWODY EMIGRACJI 9 BARIERY EMIGRACJI 10 METODOLOGIA
Bardziej szczegółowoPostawy Polaków wobec oszczędzania i wydawania pieniędzy
TNS grudzień 2013 K.079/13 Informacja o badaniu TNS Polska przeprowadził badanie postaw Polaków wobec oszczędzania. Respondentów poproszono o ustosunkowanie się do kilkunastu stwierdzeń dotyczących różnych
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
I n f o r m a c j a POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LUTYM 2015 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, MARZEC 2015 1. W miesiącu lutym 2015 r. zanotowano w powiecie jaworskim
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU GRUDNIU 2016 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, STYCZEŃ 2017 1. W miesiącu grudniu zanotowano w powiecie jaworskim
Bardziej szczegółowoZarobki, awanse, szacunek. Dlaczego specjaliści zmieniają pracę. Badania Pracuj.pl
Zarobki, awanse, szacunek. Dlaczego specjaliści zmieniają pracę Badania Pracuj.pl Gotowi na zmiany? Aż 6 na 10 specjalistów badanych przez Pracuj.pl aktywnie szuka nowego miejsca zatrudnienia. Wśród pozostałych
Bardziej szczegółowoWarszawa, grudzień 2010 BS/160/2010 PRACA POLAKÓW ZA GRANICĄ
Warszawa, grudzień 2010 BS/160/2010 PRACA POLAKÓW ZA GRANICĄ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU PAŹDZIERNIK 2018 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, LISTOPAD 2018 1. W miesiącu październiku zanotowano w powiecie
Bardziej szczegółowoSUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN
RAPORT Z BADAŃ SUBIEKTYWNEJ JAKOŚCI ŻYCIA TOM II SZCZEGÓŁOWE WYNIKI BADAŃ WEDŁUG DZIEDZIN Lider projektu: Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Partner projektu: Uniwersytet Techniczny w Dreźnie Projekt:
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
I n f o r m a c j a POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU STYCZNIU 2018 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, LUTY 2018 1. W miesiącu styczniu 2018 r. zanotowano w powiecie
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2012 BS/149/2012 WYJAZDY ZAROBKOWE ZA GRANICĘ
Warszawa, listopad 2012 BS/149/2012 WYJAZDY ZAROBKOWE ZA GRANICĘ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoKursy i szkolenia jako sposób podnoszenia kwalifikacji pracownika na Dolnym Śląsku
Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Unia Europejska
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Odpoczynek czy praca zarobkowa? Wakacje dzieci i młodzieży NR 134/2015 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 134/2015 ISSN 2353-5822 Odpoczynek czy praca zarobkowa? Wakacje dzieci i młodzieży Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoObcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013
Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013 Karolina Hansen Marta Witkowska Warszawa, 2014 Polski Sondaż Uprzedzeń 2013 został sfinansowany
Bardziej szczegółowoPolacy o planowanej zmianie napięcia z 220V na 230V
Polacy o planowanej zmianie napięcia z 220V na 230V Warszawa, październik 2002 r. Zdecydowana większość badanych (65%) potwierdza, że zetknęła się z informacją o tym, iż w najbliższej przyszłości zostanie
Bardziej szczegółowoMłode kobiety i matki na rynku pracy
OTTO POLSKA Młode kobiety i matki na rynku pracy Raport z badania OTTO Polska 2013-03-01 OTTO Polska przy wsparciu merytorycznym stowarzyszenia Aktywność Kobiet na Dolnym Śląsku przeprowadziła badanie
Bardziej szczegółowoOPINIE STUDENTÓW NA TEMAT ZATRUDNIENIA W POLSCE I ICH CZEKIWAŃ WOBEC PRACY
RAPORT Z BADAŃ OPINIE STUDENTÓW NA TEMAT ZATRUDNIENIA W POLSCE I ICH CZEKIWAŃ WOBEC PRACY Teresa Kupczyk Wrocław 2018 Egzemplarz bezpłatny Copyright by: OTTO Work Force Polska sp. z o. o. Spis treści Wstęp...
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LISTOPADZIE 2014 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, GRUDZIEŃ 2014 1. W miesiącu listopadzie zanotowano w powiecie
Bardziej szczegółowoCzy warto studiować? Czy warto studiować? TNS Październik 2013 K.067/13
Podsumowanie Warto czy nie warto studiować? Jakie kierunki warto studiować? Co skłania młodych ludzi do podjęcia studiów? Warto! Medycyna! Zdobycie kwalifikacji, by łatwiej znaleźć pracę! Trzy czwarte
Bardziej szczegółowoInformacja o sytuacji na rynku pracy w Powiecie Kamiennogórskim w III 2011 r. - zestawienia tabelaryczne
Informacja o sytuacji na rynku pracy w Powiecie Kamiennogórskim w III 2011 r. - zestawienia tabelaryczne kwiecień 2011 r. I. POZIOM I STRUKTURA BEZROBOTNYCH W POWIECIE KAMIENNOGÓRSKIM Bezrobocie w gminach
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O SYTUACJI NA RYNKU PRACY BS/126/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoKwartał I, 2017 Q Województwo dolnośląskie. str. 1
Q1 2017 Województwo dolnośląskie str. 1 Adecco Poland jest światowym liderem wśród firm doradztwa personalnego, który posiada 5600 placówek w ponad 60 krajach. W Polsce działamy od 1994 roku. Wykorzystując
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU STYCZNIU 2017 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, LUTY 2017 1. W miesiącu styczniu 2017 r. zanotowano w powiecie
Bardziej szczegółowoMIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW Agenda
Agenda Migracje dziś Preferencje Migracyjne Polaków o o o o o o o Skala planowanych emigracji Kierunki wyjazdów Profil potencjalnego emigranta Długość emigracji Powody emigracji Branże, w których chcieliby
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU STYCZNIU 2015 ROKU
I n f o r m a c j a POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU STYCZNIU 2015 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, LUTY 2015 W POWIECIE JAWORSKIM W MIESIĄCU «miesiacduzy» «rok»
Bardziej szczegółowoRaport: Oczekiwania studentów względem rynku pracy
Raport: Oczekiwania studentów względem rynku Wyniki badań Plany kariery Brak planów rozwoju zawodowego jest powszechnym problemem występującym w Polsce. Zdaniem ekspertów tego rodzaju plany powinny być
Bardziej szczegółowoInformacja o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy na dolnośląskim rynku pracy rok 2017
Informacja o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy na dolnośląskim rynku pracy rok 2017 Luty 2018 Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy Wydział Analiz i Statystyki Rynku Pracy al. Armii
Bardziej szczegółowoInformacja o sytuacji na rynku pracy w Powiecie Kamiennogórskim w I 2012 r. - zestawienia tabelaryczne
Informacja o sytuacji na rynku pracy w Powiecie Kamiennogórskim w I 2012 r. - zestawienia tabelaryczne luty 2012 r. I. POZIOM I STRUKTURA BEZROBOTNYCH W POWIECIE KAMIENNOGÓRSKIM Bezrobocie w gminach Powiatu
Bardziej szczegółowoRaport. Badanie Losów Absolwentów. Technologia Żywności. i Żywienie Człowieka
RPk-0332/5/10 Raport Badanie Losów Absolwentów Technologia Żywności i Żywienie Człowieka 2010 Marlena Włodkowska Emilia Kuczewska Biuro Karier 1. Cel badań Badania ankietowe przeprowadzone wśród pierwszych
Bardziej szczegółowoMobilnośd a rynek pracy w województwie lubelskim
Mobilnośd a rynek pracy w województwie lubelskim Luty 2011 Michał Feliksiak Metodologia Badani to dorośli w wieku produkcyjnym: kobiety do 59 roku życia i mężczyźni do 64 lat. Respondenci byli losowani
Bardziej szczegółowoSwobodny przepływ pracowników w dwa lata po akcesji
Swobodny przepływ pracowników w dwa lata po akcesji Dr Maciej Duszczyk Urząd d Komitetu Integracji Europejskiej Konferencja WUP w Toruniu, w ramach IW Interreg IIIC, Projekt ADEP, 12 maj 2006 rok. Sytuacja
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 września 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoBadanie na temat mieszkalnictwa w Polsce
Badanie na temat mieszkalnictwa w Polsce BADANIE NA REPREZENT ATYWNEJ GRUPIE POLEK/POLAKÓW Badanie realizowane w ramach projekru Społeczne Forum Polityki Mieszkaniowej współfinansowanego z Funduszy EOG
Bardziej szczegółowoPowierzchnia Gmin Powiatu Jaworskiego w km²
Tabela 1. Powierzchnia gmin powiatu jaworskiego Powierzchni Powierzchnia (w km²) Jednostka (w %) Ogółem Ogółem Powiat jaworski 582 100 Jawor 19 3,3 Bolków w tym miasto 153 8 26,3 1,4 Mściwojów 72 12,4
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM W GRUDNIU 2013 ROKU.
Liczba bezrobotnych w tys. osób INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM W GRUDNIU ROKU. 1. Ogólne informacje o stanie bezrobocia w grudniu r. Porównanie wzrostu i spadku liczby zarejestrowanych
Bardziej szczegółowo2012 OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ województwo
Tab. 1.1 Ludność w latach 2011-2013 w powiatach wg podziału miasto-wieś stan w dniu 31.12. Wyszczególnienie 2011 2012 2013 OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ województwo 2 916 577
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R.
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
Bardziej szczegółowoPostawy wobec pracy i rodzicielstwa osób chorych na SM
Postawy wobec pracy i rodzicielstwa osób chorych na SM RAPORT Z BADANIA ILOŚCIOWEGO (PRE-TEST) dla Warszawa, 07.04.2015 Odbiór osób chorych na SM jako rodziców Proszę przeczytać poniższe stwierdzenia i
Bardziej szczegółowoRuch wędrówkowy ludności
Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Ruch wędrówkowy ludności Statystyka i demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny
Bardziej szczegółowoInformacja o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy na dolnośląskim rynku pracy rok 2018
Informacja o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy na dolnośląskim rynku pracy rok 2018 Marzec 2019 Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy Wydział Analiz i Statystyki Rynku Pracy al.
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM
DZIAŁ I SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM Tab. 1.1 Ludność w latach 2009-2011 w powiatach wg podziału miasto-wieś stan w dniu 31.12. Wyszczególnienie 2009 2010 2011 OGÓŁEM MIASTO WIEŚ
Bardziej szczegółowo2013 OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ województwo
Tab. 1.1 Ludność w latach 2012-2014 w powiatach wg podziału miasto-wieś stan w dniu 31.12. Wyszczególnienie 2012 2013 2014 OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ województwo 2 914 362
Bardziej szczegółowoFINANSOWY BAROMETR ING: Wiedza finansowa
FINANSOWY BAROMETR ING: Wiedza finansowa Międzynarodowe badanie ING na temat wiedzy finansowej konsumentów w Polsce i na świecie Wybrane wyniki badania przeprowadzonego dla Grupy ING przez TNS NIPO Maj
Bardziej szczegółowoBiuro Karier i Monitorowania Losów Absolwentów SGGW w Warszawie. Badanie losów absolwentów. Warszawa, 2013
Biuro Karier i Monitorowania Losów Absolwentów SGGW w Warszawie Badanie losów absolwentów Warszawa, Cel badania Charakterystyka społeczno-demograficzna absolwentów Aktualny status zawodowy absolwentów
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych
Materiał na konferencję prasową w dniu 23 października 2007 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU CZERWCU 2018 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, LIPIEC 2018 1. W miesiącu czerwcu zanotowano w powiecie jaworskim
Bardziej szczegółowoKwartał I, 2018 Q Województwo dolnośląskie. str. 1
Q1 2018 Województwo dolnośląskie str. 1 Adecco Poland jest światowym liderem wśród firm doradztwa personalnego, który posiada 5600 placówek w ponad 60 krajach. W Polsce działamy od 1994 roku. Wykorzystując
Bardziej szczegółowoKOBIETY NA RYNKU PRACY
KOBIETY NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Prezentacja wybranych wyników badań i prognoz przeprowadzonych w 2010 roku w ramach projektu Równościowa polityka zatrudnienia szansą kobiet na rynku pracy
Bardziej szczegółowoFakty i mity dotyczące polskiego rynku pracy i migracji - wprowadzenie do dyskusji panelowej Warszawa, 9 lipca 2008 r.
Fakty i mity dotyczące polskiego rynku pracy i migracji - wprowadzenie do dyskusji panelowej Warszawa, 9 lipca 2008 r. Dr Jakub Wiśniewski Departament Analiz i Strategii Stopa bezrobocia w Polsce spada,
Bardziej szczegółowoRealizacja: MillwardBrown SMG/KRC Warszawa, ul. Nowoursynowska 154A
Badanie specyfiki bezrobocia w wybranych powiatach województwa mazowieckiego, w zakresie stanu obecnego, perspektyw rozwoju sytuacji na lokalnych rynkach pracy oraz wniosków dla polityki rynku pracy. Wyniki
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POSTRZEGANY STOSUNEK KRAJÓW UE DO POLSKI BS/25/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2004
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
POWIATOWY URZĄD PRACY W OPOLU ul. mjr Hubala 21, 45-266 Opole tel. 44 22 929, fax 44 22 928, e-mail: opop@praca.gov.pl INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LIPCU 2014 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, SIERPIEŃ 2014 1. W miesiącu lipcu zanotowano w powiecie jaworskim
Bardziej szczegółowoRuch migracyjny w Małopolsce migranci powrotni. Streszczenie
Ruch migracyjny w Małopolsce migranci powrotni Streszczenie Kraków 2017 Autorzy opracowania: Realizator wywiadów jakościowych: Wydawca: pracownicy Małopolskiego Obserwatorium Rozwoju Regionalnego Anna
Bardziej szczegółowoLeczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego
Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego W badaniu wyleczalności nowotworów złośliwych w podregionach Dolnego Śląska stwierdziliśmy znaczne różnice w wartościach
Bardziej szczegółowoWarszawa, grudzień 2013 BS/172/2013 OPINIE NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DZIECI
Warszawa, grudzień 2013 BS/172/2013 OPINIE NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DZIECI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM
DZIAŁ I SYTUACJA DEMOGRAFICZNA W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM Tab. 1.1 Ludność w latach 2008-2010 w powiatach wg podziału miasto-wieś. stan w dniu 31.12. Wyszczególnienie 2008 2009 2010 OGÓŁEM MIASTO WIEŚ
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynku pracy w II kwartale 2016r. na koniec pierwszego kwartału hipotezę o przejmowaniu rynku przez pracownika.
RAPORT Sytuacja na rynku pracy w II kwartale 2016r. Analiza ofert pracy zamieszczonych na portalu Praca.pl potwierdza postawioną na koniec pierwszego kwartału hipotezę o przejmowaniu rynku przez pracownika.
Bardziej szczegółowoI n f o r m a c j POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LISTOPADZIE 2015 ROKU JAWOR, GRUDZIEŃ 2015
I n f o r m a c j a POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LISTOPADZIE 2015 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, GRUDZIEŃ 2015 1. W miesiącu listopadzie zanotowano w powiecie
Bardziej szczegółowoInformacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2013
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY DEPARTAMENT BADAŃ DEMOGRAFICZNYCH I RYNKU PRACY Warszawa, październik 2014 roku Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2013 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE I n f o r m a c j a RYNEK PRACY POWIATU JAWORSKIEGO W MIESIĄCU LIPCU 2017 ROKU Informacja sygnalna JAWOR, SIERPIEŃ 2017 1. W miesiącu lipcu zanotowano w powiecie jaworskim
Bardziej szczegółowoLekarze podstawowej opieki zdrowotnej i ich kompetencje
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 161/2017 Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej i ich kompetencje Listopad 2017 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoRaport miesiąca - Rynek pracy a system edukacji w Polsce
Raport miesiąca - Rynek pracy a system edukacji w Polsce W październiku konsultanci Zielonej Linii przeprowadzili badania dotyczące relacji pomiędzy systemem edukacji a rynkiem pracy w Polsce. Zapytaliśmy
Bardziej szczegółowoJAK CZYTAĆ WYKRESY I DANE STATYSTYCZNE PRZYKŁADY ZADAŃ
JAK CZYTAĆ WYKRESY I DANE STATYSTYCZNE PRZYKŁADY ZADAŃ 1. Polityk roku 2003 w Polsce i na Świecie. Badanie CBOS 1. Wyjaśnij kim są poszczególne osoby wymienione w sondażu; 2. Jakie wydarzenia sprawiły,
Bardziej szczegółowoJAKIE ZNAMY JĘZYKI OBCE?
JAKIE ZNAMY JĘZYKI OBCE? Warszawa, październik 2000! Większość, niecałe trzy piąte (57%), Polaków twierdzi, że zna jakiś język obcy. Do braku umiejętności porozumienia się w innym języku niż ojczysty przyznaje
Bardziej szczegółowoOGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ
Tab. 1.1 Ludność w latach 2010-2012 w powiatach wg podziału miasto-wieś stan w dniu 31.12. Wyszczególnienie województwo OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ OGÓŁEM MIASTO WIEŚ 2 877 840 2 016 830 861
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Wyjazdy wypoczynkowe i wakacyjna praca zarobkowa uczniów NR 135/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 135/2016 ISSN 2353-5822 Wyjazdy wypoczynkowe i wakacyjna praca zarobkowa uczniów Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoKobiety i praca. Czarno na białym
Kobiety i praca. Czarno na białym Babę zesłał Bóg. Raz mu wyszedł taki cud! Historia vitae magistra est! Z kobietami wielka bieda, lecz bez kobiet żyć się nie da! Jeśli chcesz, by zostało coś powiedziane
Bardziej szczegółowoDo trzeciej grupy należeli absolwenci, którzy zdecydowali się na podjęcie zatrudnienia, ponieważ nie dostały się na studia dzienne.
RAPORT Z ANKIETY DLACZEGO WOLISZ PRACOWAĆ NIŻ STUDIOWAĆ? AUTOR: JUSTYNA KOSTRZEWSKA justyna.kostrzewska@szybko.pl, tel. 662-873-037 WARSZAWA, 25 MARCA 2010 Serwis rekrutacyjny SzybkoPraca.pl przeprowadził
Bardziej szczegółowoOSOBY W WIEKU 18 24 LAT
Powiatowy Urząd Pracy w Zakopanem - http://www.pupzakopane.pl/ 1 Osoby w wieku 18-24.. 1 2 Osoby w wieku 25-34.. 3 3 Osoby bez kwalifikacji zawodowych.. 4 4 Osoby bez doświadczenia zawodowego.. 5 5 Kobiety
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2011 BS/1/2011
Warszawa, styczeń 2011 BS/1/2011 OCENY ROKU 2010 I PRZEWIDYWANIA NA ROK 2011 Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoFinansowy Barometr ING
Finansowy Barometr ING Finanse w związkach Międzynarodowe badanie ING, 13 luty 2018 r. Polacy oceniają swoje związki jako bliskie ale są bardziej powściągliwi niż mieszkańcy innych państw 1 2 3 4 5 6 7
Bardziej szczegółowoWśród ankietowanych aż 73,5% stanowiły kobiety. Świadczyć to może o większym zainteresowaniu niezależną modą i dizajnem wśród kobiet.
Podsumowanie ankiety przeprowadzonej podczas targów SILESIA BAZAAR vol.3 opracowanej przez organizację PRogress przy Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach Spis treści 1. Pytania o płeć... 2 2. Pytanie
Bardziej szczegółowoBadanie Losów Absolwentów Wychowanie Fizyczne 2010
RPk-0332/1/10 Badanie Losów Absolwentów Wychowanie Fizyczne 2010 Marlena Włodkowska Biuro Karier 1. Cel badań Badania ankietowe przeprowadzone wśród pierwszych absolwentów kierunku wychowanie fizyczne
Bardziej szczegółowoInformacja o aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych oraz poziomie i strukturze bezrobocia w Powiecie Kamiennogórskim w 2011 r.
POWIATOWY URZĄD D PRACY 58-00 Kamienna Góra, G ul. Sienkiewicza 6a tel. (075) 6-50-160, fax. (075) 6-50-170 e-mail: wrka@praca.gov.pl www.pupkamiennagora.pl Informacja o aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoUmiejętności Polaków - wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych PIAAC
A A A Umiejętności Polaków - wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych PIAAC dr Agnieszka Chłoń-Domińczak oraz Zespół badawczy PIAAC, Instytut Badań Edukacyjnych Warszawa, 20 listopada
Bardziej szczegółowoMonitorowanie losów zawodowych absolwentów WAT Badanie pilotażowe 2013
Monitorowanie losów zawodowych absolwentów WAT Badanie pilotażowe 2013 Raport z monitorowania losów zawodowych absolwentów 1/50 Informacje ogólne Badanie zostało przeprowadzone w dniach 19.03.2013 02.0.2013
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2009 BS/134/2009 WZORY I AUTORYTETY POLAKÓW
Warszawa, październik 2009 BS/134/2009 WZORY I AUTORYTETY POLAKÓW We współczesnym społeczeństwie dość często mówi się o upadku autorytetów. Poruszane są kwestie braku wzorów osobowych zarówno w działalności
Bardziej szczegółowoUnia Europejska. Edukacja dolnośląska na tle sytuacji demograficznej - kierunki kształcenia
Unia Europejska Edukacja dolnośląska na tle sytuacji demograficznej - kierunki kształcenia Cele analizy: Ocena aktualnej oferty edukacyjnej w województwie dolnośląskim na tle sytuacji demograficznej Próba
Bardziej szczegółowoNastroje społeczne Polaków w sierpniu 2012 roku
K.0/1 Nastroje społeczne Polaków w sierpniu 01 roku Warszawa, sierpień 01 r. Według 70% Polaków sprawy w Polsce idą w złym kierunku. Przeciwnego zdania jest co piąty badany (0%), a co dziesiąty (%) nie
Bardziej szczegółowoOFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH
Warszawa, 18 kwietnia 2011 r. OFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH Raport Pracuj.pl Rynek Pracy Specjalistów w I kwartale 2011 roku Przybywa ofert pracy. W I kwartale 2011 ogłoszeń w serwisie Pracuj.pl
Bardziej szczegółowo