WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, Poznań

Transkrypt

1 WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, Poznań Poznań, dnia grudnia 2014 roku D/PI.ŻG ZPO Elżbieta Czeszejko Jeżyki Bogdaniec DECYZJA Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej działając na podstawie art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), art. 40a ust. 1 pkt 4 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, wymierza Przedsiębiorcy: Elżbiecie Czeszejko, Jeżyki 30, Bogdaniec, NIP: karę pieniężną w wysokości zł (słownie: tysiąc złotych 00/100) wynikającą z art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.), z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego w dniu kontroli tj. w dniu 4 sierpnia 2014 roku w ASIA EXPRESS KEBAB HOUSE w Galerii Kasztanowej w Pile, al. Powstańców Wlkp. 99, Piła, 1

2 artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych, tj.: Kebab rollo wołowo-cielęcy z sosem czosnkowym w cenie 12 zł/porcja, Sałatka mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem z sosem pikantnym w cenie 12 zł/porcja, Döner Kebab w bułce: z wołowiną i cielęciną w cenie 11 zł/porcja, Döner Mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem w cenie 11 zł/porcja, Döner Rollo Kebab (z tortillą): Döner Mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem w cenie 12 zł/porcja, Döner Kebab na talerzu z frytkami lub ryżem: z wołowiną i cielęciną w cenie 19 zł/porcja, Döner Mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem w cenie 19 zł/porcja, Sałatka z wołowiną i cielęciną w cenie 12 zł/porcja, Kebab dodatki mięso z wołowiną i cielęciną w cenie 9 zł/porcja, z czego, podczas zakupu kontrolnego sprzedano inspektorom 2 porcje Kebabu rollo wołowo-cielęcego z sosem czosnkowym i 2 porcje Sałatki mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem z sosem pikantnym, łącznej wartości 48,00 zł. W myśl art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych: kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż zł. Uzasadnienie Podczas kontroli przeprowadzonej przez inspektorów Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Delegatura w Pile, w dniach od 4 do 12 sierpnia 2014 roku w ASIA EXPRESS KEBAB HOUSE w Galerii Kasztanowej w Pile, al. Powstańców Wlkp. 99, Piła, właściciel Elżbieta Czeszejko, Jeżyki 30, Bogdaniec, sprawdzono czy w stosunku do deklaracji składu wyrobów gastronomicznych oferowanych przez kontrolowanego przedsiębiorcę w cennikach/menu, nie jest stosowana podmiana asortymentowa poprzez zastąpienie deklarowanych droższych składników ich tańszymi odpowiednikami. 2

3 W toku czynności sprawdzających rzetelność obsługi konsumentów inspektorzy zakupili następujące potrawy łącznej wartości 48,00 zł: 2 x Kebab Döner Rollo z wołowiną i cielęciną z sosem czosnkowym w cenie 12 zł/porcja oraz 2 x Sałatkę mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem z sosem pikantnym w cenie 12 zł/porcja. W toku dalszych czynności kontrolnych dokonano sprawdzenia surowców wykorzystywanych do przygotowywania przedmiotowych potraw. W wyniku oględzin kuchni baru oraz pomieszczeń magazynowych stwierdzono, że na stanie znajdowały się kebap wołowo-indyczy oraz kebab drobiowy 100% udo. Nie stwierdzono na stanie deklarowanego w składzie potraw mięsa - kebabu wołowo-cielęcego. Również, zgodnie z oświadczeniem pracownicy kontrolowanego przedsiębiorcy realizującej zamówienie, do przygotowywania potraw używany był kebab wołowo-indyczy oraz drobiowy udo 100%. Czynności kontrolne wykazały stosowanie w placówce gastronomicznej podmiany asortymentowej dla dań z zakupu kontrolnego: Kebab Rollo wołowo-cielęcy z sosem czosnkowym - zamiast mięsa wołowocielęcego zastosowano mięso oznaczone na etykiecie jako kebap wołowo-indyczy, w wykazie składników zadeklarowano: mięso wołowe 65%, mięso z indyka 15%, ( ), mięso oddzielone mechanicznie z kurczaka 2%. Na stanie kuchni znajdowały się 2 partie kebabu w ilości łącznej 6 sztuk (2 sztuki oznaczone datą produkcji/zamrożenia i datą minimalnej trwałości oraz 4 sztuki oznaczone datą produkcji/zamrożenia i datą minimalnej trwałości ), producent: Doner King Andrzej Burczyk, Zblewo, ul. Kościelna 30. W cenniku/menu umieszczonym w bufecie zadeklarowano potrawę jako Döner Rollo Kebab z wołowiną i cielęciną, Sałatka mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem z sosem pikantnym zamiast mięsa wołowo-cielęcego zastosowano mięso oznaczone na etykiecie jako kebap wołowo-indyczy, w wykazie składników zadeklarowano: mięso wołowe 65%, mięso z indyka 15%, ( ), mięso oddzielone mechanicznie z kurczaka 2%. Na stanie kuchni znajdowały się 2 partie kebabu w ilości łącznej 6 sztuk (2 sztuki oznaczone datą produkcji/zamrożenia i datą minimalnej trwałości oraz 4 sztuki oznaczone datą produkcji/ zamrożenia i datą minimalnej trwałości ), producent: Doner King Andrzej Burczyk, Zblewo, ul. Kościelna 30. W cenniku umieszczonym w bufecie zadeklarowano potrawę jako Sałatka mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem. 3

4 Ponadto ustalono, że oprócz ww. potraw z zakupu kontrolnego, w cennikach/menu wywieszonych na ścianie baru oferowano konsumentom 7 innych rodzajów potraw, w których składzie deklarowano mięso wołowe i cielęce, tj.: Döner Kebab w bułce: z wołowiną i cielęciną w cenie 11 zł/porcja, Döner Mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem w cenie 11 zł/porcja, Döner Rollo Kebab (z tortillą): Döner Mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem w cenie 12 zł/porcja, Döner Kebab na talerzu z frytkami lub ryżem: z wołowiną i cielęciną w cenie 19 zł/porcja, Döner Mix z wołowiną, cielęciną i kurczakiem w cenie 19 zł/porcja, Sałatka z wołowiną i cielęciną w cenie 12 zł/porcja, Kebab dodatki mięso z wołowiną i cielęciną w cenie 9 zł/porcja. Stwierdzone nieprawidłowości w zakresie oznakowania potraw, polegające na podaniu niezgodnie z prawdą danych w zakresie składu surowcowego, stanowią ich zafałszowanie w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669 ze zm.), zgodnie z treścią którego artykuł rolno-spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolnospożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Art. 4 ust. 1 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych stanowi, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej 4

5 zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Przez jakość handlową, zgodnie z treścią art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych - jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii, produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych artykuły rolno-spożywcze wprowadzane do obrotu są oznakowane. Do znakowania artykułów rolno-spożywczych stosuje się odpowiednio wymagania określone w art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 ze zm.). Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. WE L 31 z r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, co skutkuje zastosowaniem sankcji art. 40 a ust.1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 roku, poz. 669 ze zm.): Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% 5

6 przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż zł. Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów. Art. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z r. ze zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona interesów konsumentów i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumentów w błąd. W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Należy zaznaczyć, że w świetle prawa żywnościowego pojęcie wprowadzenia do obrotu dotyczy każdego etapu obrotu i nie jest zawężone jedynie do pierwszego wprowadzenia na rynek. Wprowadzenie na rynek zgodnie z art. 3 pkt 8 rozporządzenia 178/2002 oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania. Odwołując się do treści art. 3 pkt. 8 rozporządzenia 178/2002, za jakość handlową odpowiada nie tylko producent, ale także przedsiębiorcy prowadzący obrót handlowy produktami żywnościowymi, na każdym jego etapie, w tym także etapie detalicznym. W oparciu o zebrany materiał dowodowy, na podstawie art Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 roku, poz. 267 ze zm.), pismem z dnia 6

7 6 listopada 2014 roku, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej poinformował stronę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Jednocześnie Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej poinformował, że na podstawie art Kodeksu postępowania administracyjnego, strona może brać czynny udział w każdym stadium postępowania, a w szczególności wypowiadać się, co do zebranych dowodów i zapoznać się ze zgromadzonymi w tej sprawie materiałami. Kontrolowany przedsiębiorca nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia. Zgodnie z art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości ustalając wysokość kary pieniężnej Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolnospożywczych oraz wielkość obrotów. Oceniając stopień szkodliwości czynu Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił wszystkie okoliczności wyznaczające w konkretnym przypadku rozmiar szkodliwości czynu, odnoszące się zarówno do przedmiotowej jak i podmiotowej strony danego czynu. Wykorzystywanie do przygotowywania potraw mięsa oznaczonego na etykiecie jako kebap wołowo-indyczy zamiast deklarowanego mięsa wołowocielęcego w istotny sposób naruszało interesy konsumenta. Stosowanie przez przedsiębiorcę podmiany asortymentowej było działaniem wprowadzającym konsumenta w błąd i godziło w jego interes, również ekonomiczny. Konsument pozostawał w przekonaniu, iż dokonuje zakupu potraw lepszej jakości. Mając powyższe rozważania na względzie należy stwierdzić, że czyn kontrolowanego przedsiębiorcy charakteryzuje niewątpliwie najwyższy stopień szkodliwości. Stopień zawinienia kontrolowanego należałoby określić jako wysoki. Kontrolowany działał bowiem umyślnie, przewidując realną możliwość uchybienia przepisom prawa żywnościowego, godził się na to. Przedmiotowe potrawy przygotowywane były w placówce gastronomicznej należącej do strony, która również odpowiada za treść cennika/menu, w związku 7

8 z tym wyłącznie stronie należy przypisać winę za stwierdzone nieprawidłowości. Składnik wykorzystywany do sporządzania potraw był wyraźnie oznakowany przez producenta nazwą kebap wołowo-indyczy oraz składem, a mimo to był używany do przygotowania potraw zamiast surowca deklarowanego w cenniku/menu. Przedsiębiorca powinien dołożyć starań, aby oferowane w jego placówce gastronomicznej potrawy były sporządzone z deklarowanych składników, a tym samym posiadały właściwą jakość. Strona postępowania, jako podmiot działający na rynku usług gastronomicznych powinna przestrzegać obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. Należy nadmienić, iż stopień zawinienia nie tyle wpływa na fakt wymierzenia kary w ogóle, ale na jej wysokość, którą organ wydający decyzję jedynie miarkuje w wymiarze określonym ustawą. W tej kwestii stanowisko Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest zbieżne z poglądem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrażonym w wyroku z dnia roku ( Stopień zawinienia przedsiębiorcy wpływa jedynie na ustalenie wysokości kary pieniężnej, jest natomiast nieistotny dla samego wymierzenia kary pieniężnej, XVII AmE 170/07 ). Nadto przyjęte przez ustawodawcę brzmienie art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej wprowadza mechanizm polegający na tym, że każdy, w stosunku do kogo zostanie spełniona przesłanka wprowadzania do obrotu artykułów rolno spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta, podlega karze określonej w tym przepisie. Dlatego też przy określaniu wysokości sankcji bierze się pod uwagę stopień zawinienia, który nie jest ustalany w chwili uznania konieczności wymierzania sankcji, ale na późniejszym etapie postępowania, to jest w momencie określania jej wysokości. Należy zatem zauważyć, że ustawodawca zakłada istnienie stopnia zawinienia w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu naruszania przepisów prawa żywnościowego, a rolą organu stosującego prawo, to jest wymierzającego karę pieniężną, jest jedynie miarkowanie wymiaru sankcji. Wojewódzki Inspektor zakres naruszenia ocenił jako istotny z punktu widzenia właściwości produktu oraz regulacji rynków, gdyż pozbawia konsumentów rzetelnej informacji o produkcie. Informacja o składzie surowcowym stanowi jeden z najważniejszych elementów jakości handlowej, jest dla konsumenta istotna i powinna zostać udzielona w sposób rzetelny. 8

9 Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy na rynku artykułów rolno-spożywczych należy zaznaczyć, iż nie był on wcześniej karany za wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości. Przedsiębiorca zalicza się do grupy mikroprzedsiębiorców wg przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.) - oświadczenie z dnia 5 sierpnia 2014 roku, w związku z czym oceniono i wzięto pod uwagę fakt, że jej udział w obrocie rynkowym jest niewielki. Ponadto, przy wydawaniu decyzji, obok uwzględnienia powyższych przesłanek, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności ( Dz. Urz. UE L 31 Z r. ze zm.), iż kara powinna być skuteczna, oraz odstraszająca, a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu. W tym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, należało zastosować środek w postaci wymierzenia najniższej kary pieniężnej w wysokości zł (słownie: tysiąc złotych 00/100). Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zdecydował zatem jak w sentencji. Zgodnie z art. 40 a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, karę pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Nr konta NBP O/O Poznań Nr , w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 roku, poz. 749 ze zm.). 9

10 Pouczenie: 1. Od niniejszej decyzji, na podstawie art i 2 oraz art i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), stronie przysługuje odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1, składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, Al. Marcinkowskiego 3, Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. 2. Zgodnie z art. 40a ust.8 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2014r., poz. 669 ze zm.) w zakresie nieuregulowanym w ustawie do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 roku, poz. 749 ze zm.).... imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: - strona - a/a PO - a/a D/PI 10