(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/014418

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO03/ (13) B1 (51) Int.Cl. B42D 15/00 ( ) (54) Element zabezpieczający do dokumentów zabezpieczonych, papier zabezpieczony do wytwarzania dokumentów wartościowych, dokument wartościowy, materiał transferowy do wytwarzania elementów zabezpieczających, sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego oraz sposób wytwarzania papieru zabezpieczonego (30) Pierwszeństwo: , DE, , DE, (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 09/05 (73) Uprawniony z patentu: GIESECKE & DEVRIENT GMBH, Monachium, DE (72) Twórca(y) wynalazku: MARIO KELLER, Bad Endorf, DE THEO BURCHARD, Gmund, DE LARS HOFFMANN, Freising, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 10/13 (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Jan Dobrzański

2 2 PL B1 Opis wynalazku Wynalazek odnosi się do elementu zabezpieczającego do dokumentów zabezpieczonych, banknotów, kart identyfikacyjnych i podobnych dokumentów, jak również do papieru zabezpieczonego i dokumentu wartościowego z elementem zabezpieczającym podobnego typu. W dalszej kolejności wynalazek dotyczy materiału transferowego do wytwarzania elementów zabezpieczających oraz sposobu wytwarzania elementu zabezpieczającego, a także sposobu wytwarzania papieru zabezpieczonego. W dokumencie EP A1 opisano nitkę zabezpieczającą, która może być sprawdzana zarówno wzrokowo, jak i maszynowo. Dla osiągnięcia tego celu przepuszczającą światło folię z tworzywa sztucznego pokrywa się warstwą metalową, a na tej warstwie metalu wykonuje się wycięcia o kształcie znaków lub wzorów. Poza tym nitka zabezpieczająca w obszarach otaczających wycięcia zawiera substancje chromoforowe (nadające zabarwienie) lub luminescencyjne, które sprawiają, że znaki lub wzory stają się widoczne w określonych warunkach oświetlenia, kontrastując kolorystycznie z nieprzezroczystą warstwą metalu. Najlepiej jest, jeśli jako materiał warstwy metalowej stosuje się glin. Nitka zabezpieczająca zostaje wkomponowana w papier zabezpieczony jako tak zwana okienkowa nitka zabezpieczająca. Odbywa się to w ten sposób, że podczas tworzenia arkuszy papierów zabezpieczonych nitkę wprowadza się w papier tak, aby zapewnione było tylko jej częściowe zanurzenie w papier, co umożliwia wolny dostęp do nitki w regularnych odstępach na powierzchni papieru; w obszarach pośrednich nitka jest całkowicie wprowadzona w papier. Nitka zabezpieczająca musi odpowiadać bardzo wysokiemu standardowi zabezpieczeń. Ciągła metalowa warstwa umożliwia maszynowe sprawdzanie przewodności elektrycznej, podczas gdy wycięcia służą patrzącemu, przy zastosowaniu odpowiedniego oświetlenia, jako cecha autentyczności. Nitka wykazuje ponadto dodatkową cechę, nie od razu dostrzegalną przez patrzącego, mianowicie luminescencję w obszarze wycięć, co również stanowi cechę sprawdzalną maszynowo. Przy ciągłych operacjach z banknotami, mającymi tego typu nitki zabezpieczające, w oczy rzuca się przede wszystkim metaliczny odblask obszarów okienkowych. Odblask ten jest stosunkowo łatwy do podrobienia przez proste naklejenie elementu z folii aluminiowej. Przy ciągłych operacjach z banknotami, odbywającymi się tylko z użyciem światła odbitego, ten typ fałszerstwa może więc być niezauważony i banknoty mogą być uznane za prawdziwe. Z opisu EP-A znany jest papier zabezpieczony do banknotów, czeków i tym podobnych, posiadający podłużny element zabezpieczający częściowo osadzony w papierze. Element zabezpieczający jest zaopatrzony w co najmniej dwa obszary metalu o różnych barwach, mogące przedstawiać powtarzalne wzory. Jednakże, jak to wyraźnie wynika z figur 9 i 11 zamieszczonych w tym opisie, selektywnie metalizowane warstwy są umieszczone po jednej stronie warstwy nośnika, zaś ciągła warstwa metaliczna jest umieszczona po drugiej stronie warstwy nośnika, co pozwala na uzyskanie dwubarwnego wzoru. Z kolei w opisie WO 99/13157 ujawniono folię zabezpieczającą, która może być nałożona lub osadzona w dokumencie wartościowym. Taka folia zabezpieczająca może być zaopatrzona w liternictwo negatywowe, utworzone przez zagłębienia w warstwie metalu naniesionej na folii. Jak podano w tym opisie, w celu utworzenia tych zagłębień w folię wprasowuje się farbę. Następnie warstwę metalu nanosi się na powierzchnię folii, na którą uprzednio naniesiono farbę 30. Z kolei farba zostaje usunięta (np. wymyta), zaś warstwa metalu z wgłębieniami pozostaje. Celem wynalazku jest dostarczenie takiego elementu zabezpieczającego, jak również papieru zabezpieczonego i wartościowego dokumentu, który w porównaniu z aktualnym stanem techniki zapewniałby zwiększony poziom zabezpieczenia przed próbami fałszowania. Przedmiotem wynalazku jest element zabezpieczający do dokumentów zabezpieczonych, banknotów, kart identyfikacyjnych i podobnych dokumentów, posiadający co najmniej jedną warstwę z tworzywa sztucznego, na której co najmniej dwie warstwy metalowe o różnych barwach umieszczone są po tej samej jej stronie w taki sposób, że te dwie różne barwy są rozpoznawalne wizualnie. Element zabezpieczający według wynalazku charakteryzuje się tym, że warstwy metalowe są umieszczone obok siebie i przylegają do siebie co najmniej w pewnych obszarach. W jednym z korzystnych wariantów realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku co najmniej jedna z warstw metalowych posiada wycięcia w kształcie znaków alfanumerycznych, wzorów, logo i podobnych figur. W innym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku warstwy metalowe zachodzą na siebie co najmniej w pewnych obszarach. W jeszcze innym korzystnym

3 PL B1 3 wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku warstwy metalowe umieszczone są jedna nad drugą, przy czym jedna z tych warstw metalowych ma wycięcia, przez które rozpoznawalna jest barwa drugiej warstwy metalowej. W kolejnym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku na tej samej powierzchni lub na przeciwległej powierzchni warstwy z tworzywa sztucznego umieszczona jest trzecia warstwa metalowa o trzeciej barwie. W następnym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku barwa jednej z warstw metalowych jest wytworzona przez nadrukowanie warstwy przezroczystego lakieru barwnego. W dalszym korzystnym wariancie realizacji element zabezpieczający według wynalazku zawiera nadrukowany obraz. W innym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku zastosowane metale wykazują różne właściwości fizyczne weryfikowalne maszynowo. W jeszcze innym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku co najmniej jedna z warstw metalowych jest półprzezroczysta. W kolejnym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku warstwa z tworzywa sztucznego posiada strukturę dyfrakcyjną w postaci struktury reliefowej. W następnym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku warstwą z tworzywa sztucznego jest folia samonośna z tworzywa sztucznego. W dalszym korzystnym wariancie realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku warstwa z tworzywa sztucznego umieszczona jest na materiale nośnikowym. W innym korzystnym wariancie realizacji element zabezpieczający według wynalazku jest elementem transferowym. W jeszcze innym korzystnym wariancie realizacji element zabezpieczający według wynalazku jest samonośną etykietą samoprzylepną. W kolejnym korzystnym wariancie realizacji element zabezpieczający według wynalazku ma kontur obrysu kolisty, owalny, w kształcie gwiazdy, prostokątny, trapezoidalny lub pasmowy. W następnym korzystnym wariancie realizacji element zabezpieczający według wynalazku jest nitką zabezpieczającą. Przedmiotem wynalazku jest również papier zabezpieczony do wytwarzania dokumentów wartościowych, posiadający co najmniej jeden element zabezpieczający według określony powyżej. W jednym z korzystnych wariantów realizacji papieru zabezpieczonego według wynalazku elementem zabezpieczającym jest nitka zabezpieczająca co najmniej częściowo osadzona w papierze zabezpieczonym. W innym korzystnym wariancie realizacji papier zabezpieczony według wynalazku posiada otwór przelotowy, a element zabezpieczający jest umieszczony w obszarze otworu i wystaje poza niego ze wszystkich stron. W jeszcze innym korzystnym wariancie realizacji papieru zabezpieczonego według wynalazku element zabezpieczający jest elementem transferowym naniesionym na powierzchnię papieru zabezpieczonego. W szczególnie korzystnym przypadku element zabezpieczający ma kontur obrysu kolisty, owalny, w kształcie gwiazdy, prostokątny, trapezoidalny lub pasmowy. Przedmiotem wynalazku jest także dokument wartościowy taki, jak banknot, karta identyfikacyjna lub podobny dokument, posiadający co najmniej jeden element zabezpieczający według wynalazku określony powyżej. Ponadto, przedmiotem wynalazku jest materiał transferowy do wytwarzania elementów zabezpieczających, posiadający folię nośnikową i co najmniej jedną warstwę z tworzywa sztucznego, na której umieszczone są co najmniej dwie warstwy metalowe o różnych barwach. Materiał transferowy według wynalazku cechuje się tym, że warstwy metalowe są rozmieszczone obok siebie na tej samej powierzchni warstwy z tworzywa sztucznego oraz przylegają do siebie co najmniej w pewnych obszarach. W jednym z korzystnych wariantów realizacji materiału transferowego według wynalazku warstwa z tworzywa sztucznego posiada strukturę dyfrakcyjną w postaci struktury reliefowej. Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego do dokumentów zabezpieczonych, banknotów, kart identyfikacyjnych i podobnych dokumentów, posiadającego co najmniej jedną warstwę z tworzywa sztucznego, na której umieszczone są co najmniej dwie warstwy metalowe o różnych barwach, przy czym warstwy metalowe posiadają wycięcia w kształcie znaków alfanumerycznych, wzorów, logo i podobnych figur, w którym to sposobie najpierw przygotowuje się warstwę z tworzywa sztucznego w postaci samonośnej folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego, na którym naniesiona jest warstwa z tworzywa sztucznego; na warstwie z tworzywa sztucznego nadrukowuje się znaki alfanumeryczne, wzory, logo i podobne figury, przy czym stosuje się farbę drukarską o dużej zawartości pigmentu; farbę drukarską suszy się z wytworzeniem porowatej, wypukłej warstwy farby; na tę samą stronę warstwy z tworzywa sztucznego z nadrukiem nanosi się obok siebie warstwy metalu o różnych barwach w taki sposób, że warstwy te przylegają do siebie co najmniej w pewnych obszarach;

4 4 PL B1 usuwa się warstwę farby i warstwę metalu znajdującą się powyżej lub prowadzi się penetrację warstwy farby poprzez przemywanie jej płynem, opcjonalnie w połączeniu z oddziaływaniem mechanicznym; folię z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego suszy się i opcjonalnie przycina do odpowiedniego rozmiaru. W jednym z korzystnych wariantów realizacji sposobu według wynalazku warstwy metalowe nanosi się metodą naparowania próżniowego z użyciem masek. W innym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku przed etapem nadrukowania na warstwę z tworzywa sztucznego w postaci samonośnej folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego nanosi się kolejną warstwę metalu i/lub obraz nadrukowany. W kolejnym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku folię z tworzywa sztucznego lub materiał nośnikowy przygotowuje się w formie wstęgi bez końca, zaś sposób prowadzi się w sposób ciągły. W następnym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku stosuje się farbę drukarską rozpuszczalną w wodzie, zaś do wypłukiwania farby stosuje się wodę. W dalszym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku nadruk na warstwie z tworzywa sztucznego lub warstwie metalowej wykonuje się techniką wklęsłodruku. W innym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku warstwę z tworzywa sztucznego przygotowuje się w początkowym etapie w postaci nie mającej końca folii z tworzywa sztucznego, po czym w etapie suszenia lub opcjonalnego przycinania folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego do odpowiedniego rozmiaru, przycina się ją na nitki zabezpieczające o wcześniej ustalonej szerokości. W jeszcze innym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku warstwę z tworzywa sztucznego w początkowym etapie umieszcza się na specjalnie przygotowanym materiale nośnikowym do utworzenia materiału transferowego, który w etapie suszenia lub opcjonalnego przycinania folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego do odpowiedniego rozmiaru, przycina się na paski zabezpieczające o wcześniej ustalonej szerokości. W kolejnym korzystnym wariancie realizacji sposobu według wynalazku przed etapem nadrukowania w warstwie z tworzywa sztucznego wygniata się strukturę dyfrakcyjną. Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania papieru zabezpieczonego do wytwarzania dokumentów wartościowych, cechujący się tym, że podczas wytwarzania papieru zabezpieczonego zostaje w nim osadzony element zabezpieczający w postaci nitki zabezpieczającej, przy czym element zabezpieczający jest wytworzony sposobem określonym powyżej. Ponadto, przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania papieru zabezpieczonego do dokumentów wartościowych, cechujący się tym, że na powierzchnię gotowego papieru zabezpieczonego nanosi się element zabezpieczający wytworzony sposobem określonym powyżej. W korzystnym wariancie realizacji tego sposobu podczas wytwarzania papieru w papierze zabezpieczonym wykonuje się otwór, który następnie jednostronnie zamyka się elementem zabezpieczającym. Optyczne wrażenia stwarzane przez element zabezpieczający według wynalazku mogą być, o ile w ogóle jest to możliwe, odtworzone przez fałszerza tylko z największym trudem, w szczególności, gdy różnokolorowe warstwy metalu są fragmentami skomplikowanych wzorów i ponadto wzajemnie się przenikają. Można na przykład wytworzyć wielokolorowy metaliczny motyw obrazu, skomponowany z metali o różnym zabarwieniu. Metalowe warstwy są w takim przypadku umieszczane na warstwie tworzywa sztucznego stanowiącej część składową elementu zabezpieczającego. Warstwy metalowe nie muszą być obowiązkowo umieszczane w jednej wspólnej płaszczyźnie elementu zabezpieczającego, ale mogą, co najmniej w pewnych obszarach, być zlokalizowane jedna nad drugą. Widoczne wrażenie kolorystyczne może wtedy być zmieniane przez stosowanie różnych grubości warstw metalu. W przypadku, gdy grubość górnej warstwy zostanie dobrana tak mała, że warstwa będzie przeświecająca, do patrzącego docierać będzie kolor stanowiący mieszankę barw obu metalowych warstw. Obie warstwy metalowe mogą być też umieszczane na dużej powierzchni, jedna nad drugą, z tym, że w pewnych obszarach, za pomocą dodatkowych zabiegów, zapewnione są szczeliny, przez które widoczna jest dolna warstwa. W przypadku, gdy dolna warstwa metalowa również zawiera wycięcia, w optymalnym rozwiązaniu przesunięte względem przerw warstwy górnej, a element zabezpieczający jest tak umieszczony, że można go obserwować z obu stron, można wtedy z każdej strony odebrać wrażenie istnienia dwóch różnokolorowych warstw metalowych. W analogiczny sposób można rozmieścić trzy i większą liczbę warstw metalowych, oraz eksponować je w pewnych obszarach przy pomocy specjalnych wielkości. Nie wszystkie metalowe warstwy muszą koniecznie być umieszczane na tej samej powierzchni elementu zabezpieczającego. Również

5 PL B1 5 nie wszystkie metalowe warstwy muszą mieć odmienne ubarwienie własne. Barwne wrażenie może także być wywoływane nadrukowaniem przezroczystej farby drukarskiej. Stosowanymi metalami mogą być na przykład glin, chrom, nikiel, miedź, złoto, srebro lub inne metale nieżelazne lub barwione stopy metali. Zastosowanie mogą znajdować związki o wyglądzie metalicznym, takie jak azotek tytanu o złotej barwie. Dalszą możliwość zwiększenia zabezpieczenia przed fałszerstwami stwarzają metale ze zróżnicowanymi właściwościami fizycznymi, a zwłaszcza takie, które charakteryzują się różniącymi się od siebie właściwościami magnetycznymi lub elektrycznymi. Na przykład żelazo i glin różnią się wyraźnie zarówno kolorem, jak i właściwościami magnetycznymi. Różnice te są łatwo wykrywalne techniką pomiarową i dlatego służyć mogą jako maszynowo sprawdzalna cecha autentyczności. Zabezpieczenie przed fałszerstwem może być też zwiększone jeśli warstwy metalowe zostają zaopatrzone w wycięcia w postaci znaków alfanumerycznych, wzorów, logo i podobnych figur. Elementem zabezpieczającym może też być nitka zabezpieczająca składająca się z samonośnej folii z tworzywa sztucznego, na którą naniesiono różnokolorowe warstwy metalu. Taka nitka zabezpieczająca może, przynajmniej częściowo, zostać wkomponowana w papier zabezpieczony lub dokument zabezpieczony. Możliwe jest jednak też ukształtowanie elementu zabezpieczającego jako samoprzylepnej taśmy lub etykiety i przymocowanie jej do powierzchni papieru zabezpieczonego lub dokumentu wartościowego. Folia z tworzywa sztucznego, stanowiąca część elementu zabezpieczającego, może ponadto posiadać strukturę dyfrakcyjną w postaci struktury reliefowej. Struktury dyfrakcyjne mogą mieć postać dowolnych struktur powodujących optyczną dyfrakcję, takich jak hologramy lub struktury siatkowe (np. Kinegram, pikselgramy) lub podobne. Alternatywnie, element zabezpieczający może też mieć postać elementu transferowego. Ten wariant jest szczególnie cenny wtedy, gdy element zabezpieczający jest umieszczony w całości na powierzchni papieru zabezpieczonego lub dokumentu wartościowego. W tym przypadku struktura warstwowa elementu zabezpieczającego jest przygotowywana na folii nośnikowej, zazwyczaj folii z tworzywa sztucznego, a następnie przenoszona na papier zabezpieczony lub dokument wartościowy techniką wciskania na gorąco w pożądane kontury obrysu. Oczywiście, również w przypadku tego elementu zabezpieczającego ze strukturą warstwową elementu zabezpieczającego może zostać zintegrowana struktura dyfrakcyjna. Ponadto, element zabezpieczający może mieć dalsze cechy zabezpieczające, takie jak cienkościenność, nadrukowany obraz lub podobne. Jeśli element zabezpieczający jest umieszczony na powierzchni papieru zabezpieczonego lub dokumentu wartościowego, może on mieć dowolny kontur obrysu, na przykład kolisty, owalny, w kształcie gwiazdy, prostokątny, trapezowy lub pasmowy. W preferowanym wariancie realizacyjnym zabezpieczony papier lub dokument wartościowy, na który zostaje naniesiony element zabezpieczający, ma otwór przelotowy. Element zabezpieczający jest wtedy umieszczany w obszarze otworu i wystaje ponad niego ze wszystkich stron. W tym przypadku, element zabezpieczający może być sprawdzany od strony czołowej i tylnej. Podobnie sprawdzalne z obu stron są różne metale i to w sposób absolutnie bezbłędny. W tym wariancie wykonanie imitacji efektu kolorystycznego jest szczególnie trudne, a nawet całkowicie niemożliwe. Stosowanie elementu zabezpieczającego według przedmiotowego wynalazku nie jest jednak ograniczone tylko do dziedziny zabezpieczania dokumentów. Zgodny z niniejszym wynalazkiem element zabezpieczający może być z pożytkiem użyty również do zabezpieczania dowolnych produktów przed fałszerstwem. W tym celu element zabezpieczający może być zaopatrzony w dodatkowe elementy zabezpieczające przed kradzieżą, na przykład takie, jak uzwojenie lub element scalony (chip). Analogicznie, dotyczy to również papieru zabezpieczonego lub dokumentu wartościowego, posiadających taki element zabezpieczający. W preferowanym rozwiązaniu nanoszenie warstw metalowych odbywa się przy pomocy urządzenia do naparowania próżniowego, przy czym poszczególne obszary są wytwarzane przy pomocy masek. Jeśli stosuje się więcej niż dwie warstwy metalowe, wówczas poszczególne warstwy mogą być uzyskiwane przez nadrukowanie metalicznymi farbami drukarskimi lub farbami zawierającymi pigmenty. Wycięcia w poszczególnych warstwach metalowych w preferowanym wariancie wykonuje się technologią wypłukiwania opisaną w dokumencie WO 99/13157, który niniejszym włącza się tutaj jako odnośnik. Elementy zabezpieczające są przygotowywane w postaci folii z tworzywa sztucznego

6 6 PL B1 zawierającej wiele kopii elementu zabezpieczającego. Podstawowy materiał tworzy niezależna, najlepiej przezroczysta, folia z tworzywa sztucznego. W przypadku nitek zabezpieczających lub etykiet samoprzylepnych ta folia z tworzywa sztucznego stanowi odpowiednik warstwy z tworzywa sztucznego elementu zabezpieczającego. Jeśli elementy zabezpieczające stanowią fragmenty uzyskiwane z folii wytłaczanej z wzorem powierzchniowym, wówczas folia z tworzywa sztucznego stanowi materiał nośnikowy tego materiału transferowego, na który nanoszona jest plastyczna warstwa, na przykład w postaci warstwy lakieru. W tej warstwie lakieru lub, w przypadku nitek zabezpieczających lub etykiet samoprzylepnych, w folii z tworzywa sztucznego mogą być umieszczane, techniką wprasowania, struktury dyfrakcyjne. Warstwa tworzywa sztucznego elementu zabezpieczającego według wynalazku zostaje nadrukowana w formie wycięć techniką wklęsłodruku. Do tego celu używa się farby drukarskiej o wysokiej zawartości pigmentu, tworzącej porowatą, wypukłą warstwę farby. Różnokolorowe warstwy metalu następnie naparowuje się próżniowo, opcjonalnie z użyciem masek, na nadrukowaną warstwę z tworzywa sztucznego. W ostatnim etapie warstwę farby i leżącą na niej warstwę metalu usuwa się techniką wypłukiwania cieczą, opcjonalnie w połączeniu z działaniem mechanicznym. Preferowane jest używanie farby drukarskiej rozpuszczalnej w wodzie, tak, że wspomnianą cieczą może być woda. Wynika z tego, że proces jest bardzo przyjazny dla środowiska i nie wymaga żadnych szczególnych środków ochronnych. Proces ten ma ponadto zaletę, że wycięcia dla obu lub większej liczby warstw metalowych uzyskiwane są w jednej operacji. Czynność wypłukiwania może być wspomagana środkami mechanicznymi, takimi jak wirujący cylinder, szczotka lub generator ultradźwięków. Stosowanie technik trawienia jest wprawdzie znacznie bardziej pracochłonne, ale w zasadzie także możliwe. W tym przypadku warstwy metalowe są najpierw umieszczane na warstwie z tworzywa sztucznego a następnie cała powierzchnia zostaje nadrukowana lakierem ochronnym, z wyjątkiem tylko obszarów przewidywanych do usunięcia. Cała warstwowa struktura elementu zabezpieczającego jest następnie przeprowadzona przez kąpiel trawiącą, w której nieosłonięte obszary zostają usunięte z warstwy tworzywa sztucznego. Jeśli dla wytrawienia różnych metali konieczne są odmienne kąpiele trawiące, cały proces pokrywania warstw i przepuszczania przez kąpiele o zróżnicowanym składzie musi być powtarzany. Między poszczególnymi kąpielami trawiącymi należy przewidzieć kąpiele neutralizujące i czyszczące, tak aby chemikalia stosowane w poszczególnych kąpielach nie zanieczyszczały się wzajemnie. Dalszą możliwość tworzenia wycięć w warstwach metalu reprezentuje metoda galwaniczna stosująca elektrolizę. Tu również, podobnie jak poprzednio, metalowe warstwy najpierw umieszcza się na warstwie z tworzywa sztucznego a następnie na pozostałe obszary metalowe nadrukowuje się warstwę pasywacyjną. Na zakończenie procesu cała warstwowa struktura elementu zabezpieczającego przeprowadzona zostaje przez kąpiel elektrolityczną, w której warstwa metalowa odgrywa rolę katody. Przewidywany do zastosowania roztwór elektrolitu, jak również użyte napięcie, muszą być dobrane do stosowanego metalu. Także tu, w pewnych okolicznościach, może okazać się konieczne stosowanie różnych roztworów elektrolitycznych dla różnych metali. Podstawy tej technologii są specjalistom dobrze znane, bliższe jej objaśnienie znaleźć można w dokumencie WO 00/02733, który niniejszym włącza się tutaj jako odnośnik. Możliwe są oczywiście też i inne technologie, np. usuwanie pewnych obszarów warstwy metalu metodą mechaniczną lub tworzenie wycięć za pomocą rysika laserowego, erozji wiązką promieni elektronów lub z użyciem innych urządzeń. W obszarach pośrednich, wolnych od warstw metalu, mogą być umieszczane substancje luminescencyjne, substancje ciekłokrystaliczne, metaliczne farby drukarskie lub stopy metali na bazie miedzi, aby służyć jako dodatkowe cechy autentyczności. Dalsze warianty realizacyjne i zalety elementu zabezpieczającego lub papieru zabezpieczonego i dokumentu wartościowego według przedmiotowego wynalazku zostały dalej objaśnione w nawiązaniu do rysunku. Figury rysunku mają charakter schematyczny i nie odpowiadają rzeczywistym proporcjom i wielkościom. Rysunek przedstawia: Fig. 1 - dokument wartościowy według wynalazku, Fig. 2 - przekrój wzdłuż linii A-A przez dokument wartościowy według wynalazku, Fig. 3 - widok elementu zabezpieczającego według wynalazku, Fig. 4 - przekrój przez strukturę warstwy jednego z wariantów realizacji elementu zabezpieczającego pokazanego na Fig. 3, Fig. 5 - przekrój materiału transferowego według wynalazku,

7 PL B1 7 Fig. 6 - sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego według wynalazku, Fig. 7 - dalsze warianty przedstawionego na Fig. 1 dokumentu wartościowego w przekroju wzdłuż linii A-A, Fig. 8 - wariant realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku w przekroju, Fig. 9 - dalsze warianty realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku w przekroju, Fig widok dalszego wariantu realizacji elementu zabezpieczającego według wynalazku, Fig sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego przedstawionego na Fig. 10, Fig sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego według wynalazku, Fig widok elementu zabezpieczającego wytworzonego sposobem według Fig. 12. Figura 1 przedstawia widok dokumentu wartościowego według wynalazku. W pokazanym przykładzie dokumentem jest banknot 1. Banknot ten zawiera nitkowy element zabezpieczający 2, który rozciąga się przez całą szerokość banknotu 1. Cała, zwrócona w kierunku patrzącego powierzchnia elementu zabezpieczającego 2 jest metaliczna, przy czym obszary 3 i 4 są pokryte metalami o różnych kolorach, które w pokazanym przykładzie bezpośrednio z sobą graniczą i rozmieszczone są naprzemiennie. Pokazanym na Fig. 1 elementem zabezpieczającym jest dyfrakcyjny element zabezpieczający, który składa się ze sprasowanej warstwy z tworzywa sztucznego i co najmniej jednej metalicznej warstwy odbijającej. Figura 2 przedstawia przekrój wzdłuż linii A-A z Fig. 1. Rozpoznać na nim można warstwę z tworzywa sztucznego 5, w której znajduje się struktura dyfrakcyjna 6. Poniżej znajdują się, graniczące z sobą i rozmieszczone naprzemiennie, różnokolorowe metalowe warstwy 3 i 4. W pokazanym przykładzie warstwy elementu zabezpieczającego umocowane są na dokumencie wartościowym przy pomocy warstwy klejącej 30. Figura 3 przedstawia widok dalszego wariantu realizacji elementu zabezpieczającego według przedmiotowego wynalazku. Tu w różnych obszarach metalicznych 3 i 4 znajdują się dodatkowe wycięcia 7 i 8. Mogą one mieć kształt dowolnych znaków alfanumerycznych, symboli, wzorów, logo i podobnych figur. Bezpośrednio graniczą z sobą tylko metaliczne obszary 3 i 4. Między metalicznymi obszarami 4 i 9 znajduje się większa niemetaliczna przerwa 12. Metaliczny obszar 9 może przy tym zawierać metal, mający trzeci, własny kolor, odróżniający się od kolorów własnych metalowych obszarów 3 i 4. Elementem zabezpieczającym pokazanym na Fig. 3 może być na przykład, co pokazano w przekroju na Fig. 4, nitka zabezpieczająca 10. Taka nitka zabezpieczająca 10 w preferowanym rozwiązaniu składa się z przezroczystej folii nośnikowej 11, na którą naniesione są różnokolorowe warstwy metali 3, 4 i 9. Ten sam widok, co na Fig. 3, może zostać pokazany w odniesieniu do materiału transferowego stosowanego do wytwarzania elementów zabezpieczających dla papierów zabezpieczonych, dokumentów wartościowych i tym podobnych. Ten transferowy materiał 13 składa się z folii nośnikowej 14, na którą nanosi się warstwę z tworzywa sztucznego 15. W warstwie z tworzywa sztucznego 15 umieszcza się struktury dyfrakcyjne 6 mające postać struktur reliefowych. Na nie z kolei nakłada się różnokolorowe warstwy metalowe 3, 4 i 9. Na koniec materiał transferowy 13 może opcjonalnie mieć też warstwę klejącą 16, która, przy przenoszeniu na stosowne papiery zabezpieczone i dokumenty wartościowe, jest w odpowiednich obszarach aktywizowana pod wpływem ciepła i nacisku w celu umocowania na nich właściwych warstw metalu 3, 4 i 9, jak również warstwy z tworzywa sztucznego 15. W ostatnim etapie usuwa się folię nośnikową 14. W wycięciach 7 i 8 i w przerwie 12 warstwa klejąca 16 graniczy bezpośrednio ze strukturą dyfrakcyjną 6. Jeśli warstwa klejąca 16 i warstwa z tworzywa sztucznego 15 mają bardzo podobny współczynnik odbicia, struktura dyfrakcyjna 6 staje się w tym obszarze nie do rozpoznania. Jeśli wymaga tego specjalny rodzaj zastosowania elementu zabezpieczającego, można zrezygnować z usunięcia folii nośnikowej. W takim przypadku folia nośnikowa może mieć dobre właściwości adhezyjne, uzyskane dodatkowymi środkami. Jeśli nitka zabezpieczająca pokazana na Fig. 4 ma także zawierać strukturę dyfrakcyjną, może ona być umieszczona w folii nośnikowej 11 albo w odrębnej warstwie z tworzywa sztucznego, zlokalizowanej między folią nośnikową 11 i metalowymi warstwami 3 i 4. Figura 6 przedstawia schematycznie technologię wytwarzania elementu zabezpieczającego według przedmiotowego wynalazku, którego metalowe warstwy są w pewnych obszarach zaopatrzone w wycięcia. Sposób wytwarzania objaśniony jest na przykładzie nitek zabezpieczających lub etykiet

8 8 PL B1 samoprzylepnych, ale może oczywiście znaleźć zastosowanie również przy wytwarzaniu elementów zabezpieczających o innej kolejności warstw. W optymalnym wariancie elementy zabezpieczające są wytwarzane jako folia zabezpieczająca, która zawiera pewną liczbę kopii elementu zabezpieczającego. W podanym przykładzie punktem wyjścia jest samonośna folia z tworzywa sztucznego 17. Jak pokazano na Fig. 6a) jest ona w pierwszym kroku nadrukowana w tych obszarach, w których później istnieć mają wycięcia, farbą drukarską 18 o wysokiej zawartości pigmentu i to w taki sposób, aby powstała silnie porowata warstwa farby. W następnej kolejności na całą nadrukowaną folię 17 zostają naniesione, w pożądanej formie, różnokolorowe warstwy metalu 3 i 4. Do tego celu najlepiej jest stosować technikę naparowania próżniowego, w której poszczególne metale 3 i 4 zostają, jeden za drugim, naniesione przez maskę na folię z tworzywa sztucznego 17. W obszarze nadruku 18, ze względu na porowatą strukturę powierzchni farby drukarskiej, nie tworzy się żadna sąsiadująca warstwa metalowa. Pośredni produkt, zawierający metalowe warstwy 3 i 4 jest pokazany na Fig. 6b). Ponieważ w obszarze nadruku 18 nie tworzy się żadna zwarta powierzchnia metalowa, nadruk 18 i obecna w tym obszarze warstwa metalowa 3 lub 4 mogą być bez większego trudu usunięte przez wypłukiwanie. Najlepszym rozwiązaniem jest użycie do tego celu wody. W pewnych okolicznościach konieczne może się okazać dodatkowe użycie szczotek, które skutecznie i całkowicie usuną nadruk 18. Produkt końcowy jest pokazany na Fig. 6c). Warstwy metalowe 3 i 4 mają w nim wycięcia 7 i 8. W końcowej fazie folia zabezpieczająca może zostać pocięta na pożądane kształty. Technologia wypłukiwania ma tę zaletę, że zapewnia uzyskiwanie ostrych i wyraźnie określonych konturów krawędzi, a więc z jej pomocą można uzyskiwać w warstwach metalu nawet bardzo drobne znaki lub wzory o wysokiej rozdzielczości. W optymalnym wariancie opisywanego przykładu obszary powierzchni z różnymi metalami są umieszczone obok siebie. Warstwy metalu mogą jednakże być również umieszczone jedna nad drugą lub z częściowym przekryciem. Ważnym jest tylko, aby przy wizualnych oględzinach sąsiadujące z sobą obszary metalowe o różnych kolorach lub strukturze były rozpoznawalne. Jest to tak ważne dlatego, gdyż przy nakładaniu warstw metalu może być pomocne jeśli pierwsza metalowa warstwa pokrywa całą powierzchnię, druga znajduje się na części powierzchni pierwszej warstwy, trzecia pokrywa całość lub część obszaru jednej lub obu poprzednich warstw, itd. W ten sposób można zredukować problemy z wierną powtarzalnością wzoru i uprościć stosowanie znaków. Figura 7 przedstawia odpowiedni wariant realizacji dokumentu wartościowego pokazanego na Fig. 1 w przekroju wzdłuż linii A-A. W tym przypadku dokument zabezpieczony 1 w obszarze elementu zabezpieczającego ma metalową warstwę 4 na całej powierzchni oraz metalową warstwę 3 tylko na części obszaru, co powoduje, że metalowa warstwa 4 jest rozpoznawalna tylko w obszarach 7. Wycięcia 7 mogą zostać wytworzone także technologią wypłukiwania opisaną przy objaśnianiu Fig. 6. Sposób ten jest szczególnie przydatny, gdy różnokolorowe warstwy metalowe 3 i 4 są przygotowywane a następnie przenoszone na dokument wartościowy lub na podłoże dokumentu. Dla wytworzenia wycięć stosowane mogą być też oczywiście wszelkie inne sposoby. W tym kontekście wspomnieć tu należy metodę wycinania wiązką promieni lasera. W tym przypadku metalowe warstwy 3 i 4 są najpierw nanoszone na całą powierzchnię dokumentu wartościowego lub nośnika. W dalszej kolejności metalowa warstwa 3, w obszarze wycięć 4, jest poddana działaniu wiązki promieni lasera, która usuwa warstwę 3 bez uszkadzania metalowej warstwy 4. Figura 8 i Fig. 9 przedstawiają dalsze warianty realizacji elementu zabezpieczającego według przedmiotowego wynalazku, który w tym przypadku zawiera trzy warstwy metalu o różnych kolorach. Ten wariant nadaje się szczególnie dobrze do zastosowania jako nitka zabezpieczająca, ale nie jest bynajmniej ograniczony tylko do tego. W nitce zabezpieczającej 10 pokazanej na Fig. 8 cała powierzchnia folii nośnej 11 jest pokrywana metalową warstwą 9 o kolorze pierwszym. Na tę warstwę nanoszone są następnie metalowe warstwy 3 i 4, których kolory własne różnią się od koloru metalowej warstwy 9. Metalowe warstwy 3 i 4 są umieszczane tylko w pewnych obszarach i mogą mieć stosowne wycięcia 19, przez które widać metalową warstwę 9. Metalowa warstwa 3 może mieć dodatkowo wycięcia 7, przez które widoczna jest metalowa warstwa 4. Figura 9 przedstawia wariant realizacji, w którym metalowa warstwa 9 jest umieszczona na znajdującej się po przeciwnej stronie powierzchni folii nośnikowej 11. W pokazanym tu przykładzie również i metalowa warstwa 9 ma wycięcia 20. W tym pokazanym przykładzie metalowa warstwa 9 może być z tego samego materiału, co metalowe warstwy 3 i 4. Jeśli również i metalowa warstwa 9

9 PL B1 9 ma, co najmniej na części powierzchni, posiadać jakiś specjalny kolor własny, może zostać nadrukowana warstwą przezroczystego lakieru 21. Figura 10 przedstawia widok jeszcze innego wariantu realizacji elementu zabezpieczającego według przedmiotowego wynalazku. W tym rozwiązaniu element zabezpieczający zawiera dwie metalowe warstwy 3 i 4 o różnych kolorach, jak również nadrukowany obraz 22, ułożone względem siebie w określonej relacji. Uzyskanie tego typu elementu zabezpieczającego wymaga optymalnie zastosowania opisanej wcześniej technologii wypłukiwania. Dla osiągnięcia tego celu na materiale nośnikowym 25 zostaje przygotowana struktura warstwowa pokazana na Fig. 11a. W pierwszym etapie na całą powierzchnię materiału nośnikowego 25 nałożona zostaje metalowa warstwa 4. W dalszym kroku procesu technologicznego dokonane zostaje nadrukowanie obrazu 22. W optymalnym wariancie wymywalną farbę 18 nanosi się korzystnie z zachodzeniem warstwę farby 22, oraz w każdym przypadku - z zachowaniem pasowania w stosunku do warstwy farby 22. Ta warstwowa struktura zostaje na koniec pokryta na całej powierzchni metalową warstwą 3, naniesioną techniką naparowania próżniowego. Podczas operacji wypłukiwania usuwa się wymywalną farbę drukarską 18 i w ten sposób odsłonięte zostają zakryte dotychczas przez tę farbę obszary nadrukowanego obrazu 22 i metalowej warstwy 4. Tę warstwową strukturę przedstawia w przekroju Fig. 11b. Aby uniknąć problemów z wierną powtarzalnością wzoru w pewnych okolicznościach sensowne może okazać się, aby nadrukowany obraz 22 był ulokowany na obrzeżach obszaru nad wymywalną farbą 12 tak, jak to pokazano na Fig. 12. Podczas operacji wypłukiwania wymywalna farba drukarska zostaje rozpuszczona i w części usunięta mechanicznie, równocześnie jest usuwana farba leżąca powyżej. W ten sposób możliwe staje się wytworzenie przenikających się wzajemnie powierzchni o różnych metalicznych kolorach, które dodatkowo mogą być uporządkowane, z wierną powtarzalnością, względem innych nadrukowanych obrazów kolorowych. Nadrukowany obraz 22 może alternatywnie być również umieszczony pod farbą wymywalną. Figura 13 przedstawia widok takiego elementu zabezpieczającego po procesie wypłukiwania. W tym rozwiązaniu są trzy koncentrycznie rozmieszczone obszary. W obszarze wewnętrznym znajduje się nadrukowany obraz 22. Ten nadrukowany obszar 22 jest otoczony pierścieniowym obszarem metalowej warstwy 3, mającej pierwszy kolor własny. Ten obszar jest z kolei zamknięty od zewnątrz obszarem metalowej warstwy 4. Całkowity, otaczający warstwę metalu 4 obszar jest z kolei utworzony przez metalową warstwę 3. W pokazanym przykładzie nadrukowany obraz 22 może składać się tylko z pojedynczej warstwy farby albo przedstawiać sobą również skomplikowany nadruk wielokolorowy. Dla stworzenia takiego nadruku mogą być użyte dowolne farby drukarskie, takie jak farby utwardzalne pod wpływem promieniowania ultrafioletowego (UV), farby dające efekt metaliczny lub farby drukarskie z dodatkiem pigmentów luminescencyjnych lub zapewniających zmienność optyczną. W podobny sposób kształty konturów pokazanych metalowych warstw lub nadruków nie są ograniczone tylko do przedstawionych prostych form geometrycznych. Możliwe są wszelkie, nawet najbardziej skomplikowane motywy. Różne metalowe warstwy mogą przy tym być odseparowane od siebie obszarami odmetalizowanymi lub niemetalicznymi. Pokazane warianty realizacyjne wynalazku mogą również tworzyć kombinacje z innymi dowolnymi cechami zabezpieczającymi, jak na przykład strukturami dyfrakcyjnymi lub warstwami ciekłokrystalicznymi. W końcu pokazane sekwencje warstw mogą być przenoszone do dowolnych wariantów realizacyjnych zastosowanego elementu zabezpieczającego. Tak więc, pokazana kolejność warstw dla postaci nitek zabezpieczających może być analogicznie przeniesiona na materiały transferowe lub materiały do etykiet samoprzylepnych i vice versa. Zastrzeżenia patentowe 1. Element zabezpieczający (2) do dokumentów zabezpieczonych, banknotów, kart identyfikacyjnych i podobnych dokumentów, posiadający co najmniej jedną warstwę (5) z tworzywa sztucznego, na której co najmniej dwie warstwy metalowe (3, 4) o różnych barwach umieszczone są po tej samej jej stronie w taki sposób, że te dwie różne barwy są rozpoznawalne wizualnie, znamienny tym, że

10 10 PL B1 warstwy metalowe (3, 4) są umieszczone obok siebie i przylegają do siebie co najmniej w pewnych obszarach. 2. Element zabezpieczający (2) według zastrz. 1, znamienny tym, że co najmniej jedna z warstw metalowych (3, 4) posiada wycięcia (7, 8) w kształcie znaków alfanumerycznych, wzorów, logo i podobnych figur. 3. Element zabezpieczający (2) według zastrz. 1, znamienny tym, że warstwy metalowe (3, 4) zachodzą na siebie co najmniej w pewnych obszarach. 4. Element zabezpieczający (2) według zastrz. 1, znamienny tym, że warstwy metalowe (3, 4) umieszczone są jedna nad drugą, przy czym jedna z tych warstw metalowych (3) ma wycięcia (7), przez które rozpoznawalna jest barwa drugiej warstwy metalowej (4). 5. Element zabezpieczający (2) według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienny tym, że na tej samej powierzchni lub na przeciwległej powierzchni warstwy (5) z tworzywa sztucznego umieszczona jest trzecia warstwa metalowa (9) o trzeciej barwie. 6. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 5, znamienny tym, że barwa jednej z warstw metalowych (3, 4, 9) jest wytworzona przez nadrukowanie warstwy przezroczystego lakieru barwnego. 7. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 6, znamienny tym, że zawiera nadrukowany obraz. 8. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 7, znamienny tym, że zastosowane metale wykazują różne właściwości fizyczne weryfikowalne maszynowo. 9. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 8, znamienny tym, że co najmniej jedna z warstw metalowych (3, 4, 9) jest półprzezroczysta. 10. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 9, znamienny tym, że warstwa (5) z tworzywa sztucznego posiada strukturę dyfrakcyjną (6) w postaci struktury reliefowej. 11. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 10, znamienny tym, że warstwą (5) z tworzywa sztucznego jest folia samonośna z tworzywa sztucznego. 12. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 11, znamienny tym, że warstwa (5) z tworzywa sztucznego umieszczona jest na materiale nośnikowym. 13. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 12, znamienny tym, że jest elementem transferowym. 14. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 12, znamienny tym, że jest samonośną etykietą samoprzylepną. 15. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 14, znamienny tym, że ma kontur obrysu kolisty, owalny, w kształcie gwiazdy, prostokątny, trapezoidalny lub pasmowy. 16. Element zabezpieczający (2) według jednego z zastrz. od 1 do 12, znamienny tym, że jest nitką zabezpieczającą (10). 17. Papier zabezpieczony do wytwarzania dokumentów wartościowych, znamienny tym, że posiada co najmniej jeden element zabezpieczający (2) określony w jednym z zastrz. od 1 do Papier zabezpieczony według zastrz. 17, znamienny tym, że elementem zabezpieczającym (2) jest nitka zabezpieczająca (10) co najmniej częściowo osadzona w papierze zabezpieczonym. 19. Papier zabezpieczony według zastrz. 17, znamienny tym, że posiada otwór przelotowy, a element zabezpieczający (2) jest umieszczony w obszarze otworu i wystaje poza niego ze wszystkich stron. 20. Papier zabezpieczony według zastrz. 17, znamienny tym, że element zabezpieczający (2) jest elementem transferowym naniesionym na powierzchnię papieru zabezpieczonego. 21. Papier zabezpieczony według zastrz. 20, znamienny tym, że element zabezpieczający (2) ma kontur obrysu kolisty, owalny, w kształcie gwiazdy, prostokątny, trapezoidalny lub pasmowy. 22. Dokument wartościowy taki, jak banknot, karta identyfikacyjna lub podobny dokument, znamienny tym, że posiada co najmniej jeden element zabezpieczający (2) określony w jednym z zastrz. od 1 do Materiał transferowy do wytwarzania elementów zabezpieczających (2), posiadający folię nośnikową i co najmniej jedną warstwę (5) z tworzywa sztucznego, na której umieszczone są co najmniej dwie warstwy metalowe (3, 4) o różnych barwach, znamienny tym, że warstwy metalowe (3, 4) są rozmieszczone obok siebie na tej samej powierzchni warstwy (5) z tworzywa sztucznego oraz przylegają do siebie co najmniej w pewnych obszarach.

11 PL B Materiał transferowy według zastrz. 23, znamienny tym, że warstwa (5) z tworzywa sztucznego posiada strukturę dyfrakcyjną (6) w postaci struktury reliefowej. 25. Sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego (2) do dokumentów zabezpieczonych, banknotów, kart identyfikacyjnych i podobnych dokumentów, posiadającego co najmniej jedną warstwę (5) z tworzywa sztucznego, na której umieszczone są co najmniej dwie warstwy metalowe (3, 4) o różnych barwach, przy czym warstwy metalowe (3, 4) posiadają wycięcia (7, 8) w kształcie znaków alfanumerycznych, wzorów, logo i podobnych figur, znamienny tym, że najpierw przygotowuje się warstwę (5) z tworzywa sztucznego w postaci samonośnej folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego, na którym naniesiona jest warstwa (5) z tworzywa sztucznego; na warstwie (5) z tworzywa sztucznego nadrukowuje się znaki alfanumeryczne, wzory, logo i podobne figury, przy czym stosuje się farbę drukarską o dużej zawartości pigmentu; farbę drukarską suszy się z wytworzeniem porowatej, wypukłej warstwy farby; na tę samą stronę warstwy (5) z tworzywa sztucznego z nadrukiem nanosi się obok siebie warstwy metalu (3, 4) o różnych barwach w taki sposób, że warstwy te przylegają do siebie co najmniej w pewnych obszarach; usuwa się warstwę farby i warstwę metalu znajdującą się powyżej lub prowadzi się penetrację warstwy farby poprzez przemywanie jej płynem, opcjonalnie w połączeniu z oddziaływaniem mechanicznym; folię z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego suszy się i opcjonalnie przycina do odpowiedniego rozmiaru. 26. Sposób według zastrz. 25, znamienny tym, że warstwy metalowe (3, 4) nanosi się metodą naparowania próżniowego z użyciem masek. 27. Sposób według zastrz. 25 albo 26, znamienny tym, że przed etapem nadrukowania na warstwę (5) z tworzywa sztucznego w postaci samonośnej folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego nanosi się kolejną warstwę metalu (9) i/lub obraz nadrukowany. 28. Sposób według jednego z zastrz. od 25 do 27, znamienny tym, że folię z tworzywa sztucznego lub materiał nośnikowy przygotowuje się w formie wstęgi bez końca, zaś sposób prowadzi się w sposób ciągły. 29. Sposób według jednego z zastrz. od 25 do 28, znamienny tym, że stosuje się farbę drukarską rozpuszczalną w wodzie, zaś do wypłukiwania farby stosuje się wodę. 30. Sposób według jednego z zastrzeżeń od 25 do 29, znamienny tym, że nadruk na warstwie (5) z tworzywa sztucznego lub warstwie metalowej wykonuje się techniką wklęsłodruku. 31. Sposób według jednego z zastrz. od 25 do 30, znamienny tym, że warstwę (5) z tworzywa sztucznego przygotowuje się w początkowym etapie w postaci nie mającej końca folii z tworzywa sztucznego, po czym w etapie suszenia lub opcjonalnego przycinania folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego do odpowiedniego rozmiaru, przycina się ją na nitki zabezpieczające o wcześniej ustalonej szerokości. 32. Sposób według jednego z zastrz. od 25 do 30, znamienny tym, że warstwę (5) z tworzywa sztucznego w początkowym etapie umieszcza się na specjalnie przygotowanym materiale nośnikowym do utworzenia materiału transferowego (13), który w etapie suszenia lub opcjonalnego przycinania folii z tworzywa sztucznego lub materiału nośnikowego do odpowiedniego rozmiaru, przycina się na paski zabezpieczające o wcześniej ustalonej szerokości. 33. Sposób według jednego z zastrz. od 28 do 32, znamienny tym, że przed etapem nadrukowania w warstwie (5) z tworzywa sztucznego wygniata się strukturę dyfrakcyjną (6). 34. Sposób wytwarzania papieru zabezpieczonego do wytwarzania dokumentów wartościowych, znamienny tym, że podczas wytwarzania papieru zabezpieczonego zostaje w nim osadzony element zabezpieczający (2) w postaci nitki zabezpieczającej (10), przy czym element zabezpieczający (2) jest wytworzony sposobem określonym w jednym z zastrz. od 25 do Sposób wytwarzania papieru zabezpieczonego do dokumentów wartościowych, znamienny tym, że na powierzchnię gotowego papieru zabezpieczonego nanosi się element zabezpieczający (2) wytworzony sposobem określonym w jednym z zastrz. od 25 do Sposób według zastrz. 35, znamienny tym, że podczas wytwarzania papieru w papierze zabezpieczonym wykonuje się otwór, który następnie jednostronnie zamyka się elementem zabezpieczającym (2).

12 12 PL B1 Rysunki

13 PL B1 13

14 14 PL B1

15 PL B1 15

16 16 PL B1

17 PL B1 17

18 18 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)