Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego

Transkrypt

1 Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 81/2012/O Prezesa Zarządu Szpitala specjalistycznego im. Ludwika Rydygiera w Krakowie sp. z o.o. z 21 grudnia 2012 r. ZATWIERDZAM... Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie os. Złotej Jesieni 1, Kraków Budynek Przychodni wraz Kuchnią

2 2 Kraków, październik, 2012 r. Dane osobowe autora opracowania: Instrukcję opracowano na podstawie: przedstawionej dokumentacji architektoniczno budowlanej obiektu, analizy przepisów ppoż. w odniesieniu do budynku. Przedmiot opracowania Zakład: Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie os. Złotej Jesieni 1, Kraków Obiekt Budynek Przychodni wraz Kuchnią Właściciel/Zarządca Instrukcję wprowadzono w życie zarządzeniem nr... z dnia... Aktualizacja Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Lp. Data aktualizacji Zakres aktualizacji Pieczątka i podpis

3 3 + SPIS TREŚCI I. Podstawowe przepisy ochrony przeciwpożarowej 4 II. Wykaz osób zapoznanych z Instrukcją bezpieczeństwa pożarowego 5 III. Cel i zakres opracowania 7 IV. Podstawowe pojęcia i definicje 8 V. Warunki ochrony przeciwpożarowej Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków techniczych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem Powierzchnię, wysokość i liczbę kondygnacji Odległość od obiektów sąsiadujących Parametry pożarowe występujących substancji palnych Gęstość obciążenia ogniowego Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana ilość osób Ocena zagrożenia wybuchem Podział obiektu na strefy pożarowe Klasa odporności pożarowej budynku i odporności ogniowej elementów Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych Drogi pożarowe 19 VI. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnic oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie Wyposażenie w gaśnice Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Sposób poddawania przeglądom i konserwacji urządzeń ppoż. 27 VII. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia Zasady postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru lub innego zagrożenia 31 Zabezpieczenie miejsca objętego działaniem ratowniczym Zasady posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym. 32 VIII. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym 34 IX. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania _ Warunki i organizacja ewakuacji ludzi Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji Wymagania w zakresie warunków ewakuacji 57 X. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji 60 XI. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi użytkownikami obiektu. 62 XII. Plany obiektów 66

4 4 I. Podstawowe przepisy ochrony przeciwpożarowej 1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz z późniejszymi zmianami). 2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. nr 12, poz. 68.) 3. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968). 5. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz ze zm.). 6. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz. 881). 7. Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz.U. Nr 169, poz. 1386). 8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010r. Nr 109 poz. 719). 9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. z 2009r. Nr 124 poz. 1030). 10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami). 11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. z 2003r. Nr 199, poz.1948). 12. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz.U. Nr 107, poz. 1004). 13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (Dz.U. z 2003r. Nr 143, poz. 1393). 14. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych (Dz.U. z 2001r. Nr 113, poz. 1211).

5 5 II. Wykaz osób zapoznanych z Instrukcją bezpieczeństwa pożarowego LP. Imię i nazwisko Funkcja Podpis osoby zapoznanej

6 6 LP. Imię i nazwisko Funkcja Podpis osoby zapoznanej

7 7 III. Cel i zakres opracowania Celem opracowania niniejszej instrukcji jest zapewnienie maksymalnej ochrony ludziom poprzez określenie podstawowych wymagań przeciwpożarowych dla obiektu, oraz wskazań w zakresie właściwego zabezpieczenia pożarowego. Podstawą prawną do opracowania niniejszej instrukcji jest 6 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719). Ocenę warunków techniczno-budowlanych mających wpływ na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu wykonano w oparciu o rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r., Nr 75 poz. 690 z późniejszymi zmianami). Instrukcja została opracowana zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719). Postanowienia niniejszej instrukcji obowiązują wszystkich pracowników, jak również wszystkie osoby czasowo przebywające na terenie obiektu. Instrukcja bezpieczeństwa powinna być wprowadzona w życie zarządzeniem wewnętrznym zarządcy bądź administratora. Zapoznanie z instrukcją powinno być potwierdzone przez wszystkich pracowników. Za zapewnienie odpowiednich warunków bezpieczeństwa ludzi oraz stan zabezpieczenia pożarowego budynku, obiektu lub terenu pełną odpowiedzialność prawną ponosi pracodawca. wymaga aktualizacji co najmniej raz na 2 lata.

8 8 IV. Podstawowe pojęcia i definicje Bezpieczeństwo pożarowe Rozumie się przez to stan eliminujący zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi uzyskiwany poprzez funkcjonowanie systemu, norm prawnych i technicznych systemów zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz prowadzonych działań zapobiegawczych przed pożarem. Bezpieczeństwo pożarowe budynku Zespół cech związanych z usytuowaniem budynku, zastosowaniem rozwiązań architektonicznych, zastosowanymi materiałami i elementami oraz wyposażeniem w środki techniczne wpływające na ograniczenie możliwości powstania pożaru, jego rozwoju i skutków. Kategoria zagrożenia ludzi Jest to parametr klasyfikujący budynki ich części lub pomieszczenia ze względu na ilość osób w nich przebywających. Podział ten przedstawia się następująco: ZL I - budynki użyteczności publicznej zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nich ponad 50 osób nie będących ich stałymi użytkownikami, ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, ZL III - użyteczności publicznej nie zakwalifikowane do ZL I i ZL II, ZL IV - budynki mieszkalne, ZL V - zamieszkania zbiorowego nie zaliczone do ZL I i ZL II. Materiał niebezpieczny pożarowo Rozumie się przez to ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55 o C, gazy palne ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne, ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, ciała stałe palne utleniające o temperaturze rozkładu poniżej 21 o C ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniżej 200 o C, oraz materiały mające skłonności do samozapalenia. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Rozumie się przez to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. Droga ewakuacyjna Jest to droga stanowiąca część systemu ewakuacyjnego od wyjścia ewakuacyjnego do wyjścia końcowego - na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej, w tym odpowiednio wydzielonej i oddymianej klatki schodowej.

9 9 Budynek użyteczności publicznej Rozumie się przez to budynek przeznaczony do wykonywania funkcji: administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, i wodnym, poczty i telekomunikacji, oraz inny ogólnodostępny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji. Gęstość obciążenia ogniowego Jest to całkowita energia powstająca podczas spalania materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu wraz z materiałami palnymi podłóg, sufitów, ścian wewnętrznych i przepierzeń oraz okładzin ściennych - wyrażona w MJ/m 2. Strefa pożarowa Jest to przestrzeń w budynku wydzielona w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni. Prace niebezpieczne pożarowo Rozumie się przez to prace, których prowadzenie może powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu. Odpowiednie warunki ewakuacji Rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno - organizacyjnych zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Odporność pożarowa Jest to zdolność konstrukcji lub elementu budynku do spełnienia w określonym czasie w warunkach odpowiadających działaniu pożaru, wymagań dotyczących nośności, izolacyjności i szczelności pożarowej.

10 10 V. Warunki ochrony przeciwpożarowej obiektów. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków techniczych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem 1.1. Powierzchnię, wysokość i liczbę kondygnacji. Przepisy przeciwpożarowe określają różnorakie wymagania w oparciu o powierzchnię obiektu, jego wysokość jak również ilość kondygnacji. W celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadza się następujący podział budynków na grupy wysokości: 1) niskie (N) - do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie, 2) średniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie, 3) wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie, 4) wysokościowe (WW) - powyżej 55 m nad poziomem terenu.

11 11 Powierzchnia całkowita m 2 Kubatura m 3 Wymiary budynku (dł. x szer. x wys.) 91,8 x 24,9 x 9,3 m Powierzchnia zabudowy m 2 Liczba kondygnacji 2+ 1 podziemne. Budynek zaliczone do grupy obiektów niskich (N), ze względu na wysokość nie przekraczającą 12 m (9,3 m) Odległość od obiektów sąsiadujących. Przepisy przeciwpożarowe nakładają obowiązek zachowania odpowiednich odległości między budynkami, co ma ograniczyć rozprzestrzenianie się pożaru, jak również oddziaływania strefy zadymienia i podwyższonej temperatury na sąsiednie obiekty. Odległości te są zależne od przeznaczenia obiektów oraz ich konstrukcji, występującego obciążenia ogniowego obrazującego ilość materiałów palnych. Odległości te znajdują się w zakresie 8 do 20 metrów. Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej PM Q w MJ/m2 Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej PM Q w MJ/m2 ZL IN PM Q <= < Q <= ZL IN PM Q <= PM < Q <= PM Q > ZL- budynki zaliczone do zagrożenia ludzi (użyteczności publicznej, administracyjne itp.) PM produkcyjno-magazynowe o obciążeniu ogniowym Q od 500 do ponad 4000MJ IN inwentarskie Q > Odległość analizowanego Budynku od innych obiektów są zgodne z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej. Szczegółowe rozmieszczenie obiektów oraz odległości między nimi są zawarte w planie graficznym niniejszej instrukcji. 1.3 Parametry pożarowe występujących substancji palnych W analizowanym obiekcie nie przewiduje się magazynowania i użytkowania materiałów niebezpiecznych pożarowo. W obiekcie będą występowały przede wszystkim materiały palne stale w postaci podatnej na zapalenie.

12 12 Stanowią je materiały drewnopochodne oraz tkaniny - jako typowe elementy wyposażenia wnętrz służby zdrowia, jak również opakowania i pojemniki z tworzyw sztucznych będących na wyposażeniu kuchni. 1.4 Gęstość obciążenia ogniowego Od ilości materiałów palnych w obiekcie zależy sposób rozwoju pożaru oraz ilość wydzielanej energii. Oceniając dany obiekt konieczne jest określenie tej energii możliwej do uwolnienia podczas pożaru, bo warunkuje to wytrzymałość konstrukcji obiektu. W przypadku występowania dużej ilości materiałów palnych należy zastosować odpowiednią konstrukcję budynku, która zagwarantuje, że obiekt nie zawali się przez określony czas konieczny do ewakuacji i podjęcia działań gaśniczych. Ponieważ występują materiały o bardzo różnej ilości wydzielanej energii podczas spalania - przyjęto jednostkę wyrażana w MJ/m 2 i określono jako gęstość obciążenia ogniowego (energetyka materiałów palnych na metr kwadratowy). Od wyliczonej gęstości obciążenia ogniowego zależy konstrukcja obiektu, drogi pożarowe, wielkość zaopatrzenia wodnego, warunki ewakuacji, dopuszczalna wielkość obiektu, wyposażenie w gaśnice i hydranty wewnętrzne. W obiektach zagrożenia ludzi ZL nie wylicza się gęstości obciążenia ogniowego. W pomieszczeniach technicznych gęstość obciążenia ogniowego nie przekroczy wielkości progowej MJ/m Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana ilość osób Kategoria zagrożenia ludzi jest zależna od przeznaczenia obiektu i ilości występujących w obiekcie ludzi. Jest umownym pojęciem określającym stopień niebezpieczeństwa pod względem użytkowania lub możliwości ewakuacji ludzi przebywających w budynkach mieszkalnych, budynkach zamieszkania zbiorowego oraz budynkach użyteczności publicznej. Wyróżnia się pięć kategorii zagrożenia ludzi określanych symbolami od ZL I do ZL V. Od kategorii zagrożenia ludzi zależy wymagana konstrukcja budynku, dopuszczalna wielkość obiektu, wymagania ewakuacyjne oraz wymagania w zakresie dróg pożarowych, urządzeń przeciwpożarowych. ZL I - strefy pożarowe zawierające co najmniej jedno pomieszczenie przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób, ale tylko takich, które nie są jego stałymi użytkownikami, a ponadto pomieszczenie to nie jest przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się; są tutaj brane pod uwagę duże pomieszczenia handlowo-usługowe, lokale gastronomiczno-rozrywkowe, poczekalnie dworcowe, a także te sale konferencyjne i wykładowe, które nie są przeznaczone dla stałego kręgu użytkowników, np. pracowników biura, czy studentów danej uczelni; pomieszczenie te mogą być udostępniane osobom niepełnosprawnym, ale nie są przewidziane specjalnie dla nich, gdyż wówczas strefy takie zalicza się do kategorii ZL II,

13 13 ZL II - strefy pożarowe przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych; należy tu zwrócić uwagę, że rozpatrywanie zdolności do samodzielnego poruszania się w aspekcie klasyfikacji pożarowej ma jeden zasadniczy cel - ocenę wpływu stanu psychofizycznego określonych grup ludzi na możliwość ich ewakuacji w sytuacji zagrożenia; do ZL II będą więc zaliczane te strefy pożarowe, których podstawową część użytkowników stanowią osoby nie mogące ewakuować się samodzielnie, nawet jeżeli nie wynika to tylko ze stanu ich sprawności ruchowej; oprócz obiektów podanych wyżej jako przykłady, do kategorii tej należeć więc będą także domy opieki i szkoły dla osób niesłyszących, niewidomych lub upośledzonych umysłowo (nawet mogących w normalnych warunkach poruszać się bez pomocy osób trzecich), ośrodki rehabilitacji ruchowej oraz sanatoria dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się itp. ZL III - strefy pożarowe przeznaczone dla użyteczności publicznej, z wyjątkiem przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się oraz zawierających pomieszczenie dla ponad 50 osób, nie będących jego stałymi użytkownikami; obejmuje także te strefy pożarowe, które nie są ogólnodostępne, ale mają przeznaczenie biurowe lub socjalne, ZL IV - strefy pożarowe o przeznaczeniu mieszkalnym, niezależnie od rodzaju budynku, w którym się znajdują, ZL V - strefy pożarowe przeznaczone do zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się oraz zawierających pomieszczenie dla ponad 50 osób, nie będących jego stałymi użytkownikami. Obiekt zaliczony całości do III kategorii zagrożenia ludzi (ZL III), zawiera poradnie przeznaczone dla pacjentów nie zaliczonych do ograniczonych ruchowo, samodzielnie korzystających z placówki. Maksymalna ilość osób we wszystkich występujących poradniach wynosi około osób. Dodatkowo na tej samej, pierwszej kondygnacji zlokalizowana jest kuchnia zapewniająca rozdział posiłków, gdzie przebywa maksymalnie do 10 osób. Kondygnacja druga obecnie nie jest użytkowana. 1.6 Ocena zagrożenia wybuchem Ocenę zagrożenia wybuchem obiektów wykonuje się w oparciu o: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy

14 14 pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa. (Dz.U nr 107 poz. 1004). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. (Dz.U. z ). PN-EN Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed wybuchem. Pojęcia podstawowe i metodologia, PN-EN :2003U Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. Część 10. Klasyfikacja obszarów niebezpiecznych. Marek Woliński, Grzegorz Ogrodnik, Jan Tomczuk Ocena zagrożenia wybuchem. Dariusz Ratajczak - Zasady wyznaczania stref zagrożenia wybuchem, Przepisy przeciwpożarowe stanowią: Ocena zagrożenia wybuchem obejmuje wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem oraz wskazanie czynników mogących w nich zainicjować zapłon. Pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kpa, określa się jako pomieszczenie zagrożone wybuchem. W pomieszczeniu należy wyznaczyć strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli może w nim występować mieszanina wybuchowa o objętości co najmniej 0,01 m 3 w zwartej przestrzeni. Przy dokonywaniu oceny zagrożenia wybuchem pomieszczeń należy brać pod uwagę najbardziej niekorzystną sytuację. Nadciśnienie, kpa Skutki nadciśnienia dla Skutki nadciśnienia dla ludzi sprzętu i obiektów 17,5 35 Poważne uszkodzenia 1% ofiar śmiertelnych wskutek budynków i aparatury uszkodzeń płuc procesowej >50% uszkodzeń bębenków w uszach >50% poważnych zranień od odłamków 7 17 Uszkodzenia budynków 1% uszkodzeń bębenków w uszach nadające się do 1% poważnych zranień od wyremontowania, uszkodzenia odłamków fasad budynków mieszkalnych 3,5 7 Uszkodzenia przeszkleń *) Zranienia odłamkami szkła 1-2 Uszkodzenia ok. 10% Niewielkie zranienia odłamkami przeszkleń szkła

15 15 Klasyfikację stref zagrożenia wybuchem określa Polska Norma dotycząca zapobiegania wybuchowi i ochronie przed wybuchem. PN-EN : Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie wybuchowi ochrona przed wybuchem. Pojęcia podstawowe i metodologia. i Strefa 0 miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem występuje stale, przez długie okresy lub często Strefa 1 miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem może wystąpić w trakcie normalnego działania Strefa 2 miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa krótko Strefa 20 miejsce, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu występuje stale lub przez długie okresy lub często Strefa 21 miejsce, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania Strefa 22 miejsce, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa krótko W Budynku Przychodni wraz z kuchnią nie występują materiały mogące stworzyć zagrożenie wybuchem. Nie występują pomieszczenia oraz strefy zagrożenia wybuchem w obiektach budowlanych. 1.7 Podział obiektu na strefy pożarowe W celu niedopuszczenia do powstania bardzo dużych pożarów ograniczono wielkość powierzchni obiektów. Podstawa do ograniczenia wielkości powierzchni obiektu jest zaliczenie do odpowiedniej kategorii zagrożenia ludzi, występujące obciążenie ogniowe, wysokość obiektów. Dopuszczalna powierzchnia stref pożarowych w obiektach ZL (zagrożenia ludzi). Kategoria zagrożenia ludzi w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokości) Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej w m 2 niskim (N) średniowysokim (SW) wysokim i wysokościowym (W) i (WW) ZL I, ZL III, ZL IV, ZL V ZL II

16 16 W przypadku przekroczenia dopuszczalnych powierzchni stref pożarowych w obiekcie stosuje się ściany oddzielenia pożarowego, które powinny ograniczać rozwój pożaru. Również w przypadku zastosowania w obiekcie różnych stref np. produkcyjnych oraz zaliczonych do zagrożenia ludzi - strefy te oddziela się również ścianami i stropami o odpowiednich wymogach w zakresie odporności ogniowej, co obrazują poniższe rysunki. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej dla obiektu wynosi m 2. Obiekt w całości stanowi jedną strefę pożarową, która wynosi m 2. Obiekt spełnia wymagania w zakresie dopuszczalnych wielkości stref pożarowych.

17 Klasa odporności pożarowej budynku i odporności ogniowej elementów W zależności od obciążenia ogniowego w obiektach produkcyjnomagazynowych, jak również kategorii zagrożenia ludzi budynki powinny spełniać wymogi konstrukcyjne, które gwarantuje odpowiednie zachowanie się obiektu w przypadku powstania pożaru. Przyjęto 5 klas budynków tj. A, B, C, D, E, którym przyporządkowano odpowiednie cechy konstrukcyjne, określające ile budynek wytrzyma czasu w warunkach pożaru. Odporność ogniowa elementów budynku - zdolność elementu do spełniania określonych wymagań w znormalizowanych warunkach fizycznych, odwzorowujących porównawczy przebieg pożaru; miarą odporności ogniowej jest, wyrażony w minutach, czas od początku badania do chwili osiągnięcia przez element próbny jednego z trzech stanów granicznych: nośności ogniowej, izolacyjności ogniowej, szczelności ogniowej. Wymagana klasa odporności pożarowej dla budynków ZL Budynek ZL I ZL II ZL III ZL IV ZL V Niski (N) "B" "B" "C" "D" "C" Średniowysoki (SW) "B" "B" "B" "C" "B" Wysoki (W) "B" "B" "B" "B" "B" Wysokościowy (WW) "A" "A" "A" "A" "A" Wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej elementów budynku Klasa odporności pożarowej budynku Klasa odporności ogniowej elementów budynku Główna konstrukcja nośna Konstrukcja dachu Strop 1) Ściana zewnętrzna 1) 2) Ściana wewnętrzna 1) 5) 6) Przekrycie dachu 3) "A" R 240 R 30 REI 120 EI 120 E 60 E 30 "B" R 120 R 30 REI 60 EI 60 EI 30 4) E 30 "C" R 60 R 15 REI 60 EI 30 EI 15 4) E 15 "D" R 30 (-) REI 30 EI 30 (-) (-) "E" (-) (-) (-) (-) (-) (-) Konstrukcja istniejąca: Ściany nośne żelbetowe. Słupy nośne żelbetowe. Stropy żelbetowe.

18 18 Dach (stropodach) żelbetowy. Klatki schodowe, biegi i spoczniki betonowe. Istniejąca konstrukcja spełnia wymogi w zakresie odporności pożarowej obiektów, wykonana w całości z elementów nie rozprzestrzeniających ognia. 1.9 Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych Za instalacje użytkowe mające wpływ na bezpieczeństwo pożarowe uważa się: - elektryczną, - gazową, - kominową i wentylacyjną, - piorunochronną. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru, należy stosować w strefach pożarowych o kubaturze przekraczającej 1000 m 3 lub zawierających strefy zagrożone wybuchem. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien być umieszczony w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub złącza i odpowiednio oznakowany. Odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym wyłącznikiem nie może powodować samoczynnego załączenia drugiego źródła energii elektrycznej, w tym zespołu prądotwórczego, z wyjątkiem źródła zasilającego oświetlenie awaryjne, jeżeli występuje ono w budynku. Wszystkie obwody elektryczne zabudowane w strefie pożarowej, które nie będą wyłączane w czasie pożaru, powinny być zaprojektowane według zasad obowiązujących dla instalacji bezpieczeństwa (PN-IEC ). Przeciwpożarowy wyłącznik prądu znajduje się na zachodniej ścianie budynku przy wejściu głównym. Przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych. Przewody lub obudowa przewodów spalinowych i dymowych powinny spełniać wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej badań ogniowych małych kominów. Dopuszcza się wykonanie obudowy z cegły pełnej grubości 12 cm, murowanej na zaprawie cementowo-wapiennej, z zewnętrznym tynkiem lub spoinowaniem. Instalacje należy utrzymywać we właściwym stanie technicznym dokonując okresowych przeglądów zgodnie z poniższymi czasookresami: instalacja elektryczna - pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych, pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych, sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej nie rzadziej niż co pięć lat,

19 19 kominowa - przegląd okresowy nie rzadziej niż raz na rok, czyszczenie instalacji kominowej i wentylacyjnej. W obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: 1) od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej; 2) od palenisk opalanych paliwem stałym w innych niż wym. w pkt. 1 obiektach - co najmniej cztery razy w roku; 3) od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym niewymienionych w pkt. 1 - co najmniej dwa razy w roku. Zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych usuwa się co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych Drogi pożarowe Drogi pożarowe powinny przebiegać wzdłuż dłuższego boku budynku możliwie od strony wejść do klatek schodowych. Minimalna szerokość dróg do budynku na całej długości obiektu oraz na odcinku 10m przed i poza budynkiem powinna wynosić 4m. Pomiędzy obiektem a drogą pożarową nie powinny występować stałe elementy zagospodarowania terenu o wysokości przekraczającej 3 m oraz drzewa. Droga pożarowa powinna umożliwiać przejazd pojazdu bez zawracania. Jeżeli brak takiej możliwości to należy zakończyć ją placem manewrowym o wymiarach co najmniej 20m x 20m, objazdem pętlicowym lub innym rozwiązaniem równorzędnym. Najmniejszy promień zewnętrznych łuków drogi pożarowej powinien wynosić co najmniej 11m. Parametry drogi powinny zapewniać dopuszczalny nacisk na oś wynoszący 100 kn. Odległość krawędzi drogi pożarowej od ścian powinna wynosić 5m do 15 m. Przy ustaleniu odległości należy uwzględnić wielkość obciążenia ogniowego, stopień przeszklenia oraz inne istotne okoliczności dla ochrony przeciwpożarowej. Drogi pożarowe do obiektu są wymagane zapewniono zgodnie z wymogami. Istniejące drogi umożliwiają wymagany dostęp do obiektu dla służb ratowniczych. W celu zapewnienia drożności dróg pożarowych proponuje się wyznaczenie przebiegu dróg pożarowych do poszczególnych obiektów oraz zastosowanie oznakowania o zakazie parkowania, zgodnie z Kodeksem ruchu drogowego, co pozwoli na skuteczne egzekwowanie zakazu parkowania przez służby Policji i Straży Miejskiej.

20 20 VI. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnic oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym 1. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie a) stałe urządzenia gaśnicze Urządzenia służące do samoczynnego wykrycia pożaru i podania środka gaśniczego na miejsce jego powstania. Dzielą się na: stałe urządzenia gaśnicze wodne [tryskaczowe, zraszaczowe], stałe urządzenia gaśnicze parowe, stałe urządzenia gaśnicze pianowe, stałe urządzenia gaśnicze gazowe i aerozolowe, stałe urządzenia gaśnicze proszkowe. W analizowanych Obiekcie Przychodni z kuchnią nie występują stałe urządzenia gaśnicze, nie występuje też taki wymóg w stosunku do rozpatrywanego obiektu. b) instalacja sygnalizacji pożarowej Zgodnie z delegacją zawartą w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej [1] Minister Spraw Wewnętrznych w rozporządzeniu z dnia 07 czerwca 2010 roku określił rodzaje obiektów w których wymagana jest instalacja sygnalizacyjno alarmowa. System sygnalizacji pożaru umożliwia automatyczne wykrycie pożaru poprzez czujkę pożaru oraz przekazanie alarmu pożarowego do jednostek Państwowej Straży Pożarnej. Obiekt nie wymaga wyposażenia w system sygnalizacji pożaru - jest wyposażony w system sygnalizacji pożaru i podłączony do Państwowej Straży Pożarnej.

21 21 c) wewnętrzna instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Hydranty powinny być umieszczane przy drogach komunikacji ogólnej, a w szczególności: 1) przy wejściach do budynku i klatek schodowych na każdej kondygnacji budynku, przy czym w budynkach wysokich i wysokościowych zaleca się lokalizację zaworów hydrantowych w przedsionkach przeciwpożarowych, a dopuszcza na klatkach schodowych; 2) przejściach i na korytarzach, w tym w holach i na korytarzach poszczególnych kondygnacji budynków wysokich i wysokościowych; 3) przy wejściach na poddasza; 4) przy wyjściach na przestrzeń otwartą lub przy wyjściach ewakuacyjnych z pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych, w szczególności zagrożonych wybuchem. Hydranty powinny znajdować się na każdej kondygnacji. Zasięg hydrantów Ø25 w poziomie, powinien obejmować całą powierzchnię chronionego budynku, strefy pożarowej lub pomieszczenia, z uwzględnieniem: 1) długości odcinka węża hydrantu wewnętrznego, 2) efektywnego zasięgu rzutu prądów gaśniczych: a) w strefach pożarowych zakwalifikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL, znajdujących się w budynkach o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej - przyjmowanego dla prądów rozproszonych stożkowych -3m, b) w pozostałych budynkach - 10 m. Minimalna wydajność poboru wody mierzona na wylocie prądownicy powinna wynosić: 1) dla hydrantu 25-1,0 dm 3 /s; 2) dla hydrantu 52-2,5 dm 3 /s; 3) dla zaworu 52-2,5 dm 3 /s. Ciśnienie na zaworze odcinającym hydrantu wewnętrznego powinno zapewniać wydajność wymienioną wydajność i być nie niższe niż 0,2 MPa.

22 22 Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa powinna zapewniać możliwość jednoczesnego poboru wody na jednej kondygnacji budynku lub w jednej strefie pożarowej z dwóch sąsiednich hydrantów. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa powinna być zasilana z zewnętrznej sieci wodociągowej lub ze zbiorników o odpowiednim zapasie wody do celów przeciwpożarowych, bezpośrednio albo za pomocą pompowni przeciwpożarowej - zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030). W analizowanym obiekcie Przychodni występuje instalacja hydrantów wewnętrznych o wymaganych parametrach wydajności i ciśnienia. Zapewniono w części obejmującej przychodnie hydranty 25 z wężem półsztywnym, w części kuchennej występują hydranty 52 z wężem płasko składanym. W przypadku modernizacji lub rozbudowy sieci hydrantów wewnętrznych konieczne będzie zapewnienie hydrantów 25 z wężami półsztywnymi w całym obiekcie. Rozmieszczenie hydrantów znajduje się na planach graficznych zawartych w niniejszej instrukcji. d) dźwiękowy system ostrzegawczy. Dźwiękowy system ostrzegawczy służy do przekazywania informacji słownych w sytuacji zagrożenia pożarem lub sytuacjach zagrożenia niebezpieczeństwem wymagających szybkiej ewakuacji dużej liczby osób. Bazuje na standardowym systemie nagłośnienia, jednak musi spełnić nie tylko normy akustyczne, lecz także surowe normy dotyczące niezawodności pracy systemu w ciężkich warunkach takich jak np. pożar. Owe specyficzne i bardzo wysokie wymagania określone są przez Polską Normę oraz przez zalecenia Centrum Naukowo - Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej CNBOP. Wszystko to powoduje, iż budowa systemu i sposób jego funkcjonowania istotnie różni się od zwykłego systemu nagłośnienia. Narzuca to bardzo wysokie wymagania na instalację kablową, która musi być odporna na wysokie temperatury działające przez określony czas. Instalacja DSO musi być podzielona na strefy, zgodnie ze strefami pożarowymi obiektu. odpowiednie elementy DSO takie jak np.: linie głośnikowe, urządzenia wzmacniające sygnał powinny być zdublowane. Awaria jednego z dublowanych elementów nie powoduje odcięcia komunikacji z daną strefą. Istotne i konieczne jest, aby DSO posiadał własne zasilanie rezerwowe, gdyż podczas akcji gaszenia pożaru zasilanie sieciowe budynku zostaje odłączone. Każdy system DSO jest podłączony z centralą sygnalizacji alarmowej pożaru SAP, co umożliwia we wstępnej fazie rozwoju pożaru automatyczną emisję przygotowanych wcześniej komunikatów słownych. W momencie przejęcia dowodzenia akcją ewakuacyjną przez strażaków, możliwe jest użycie mikrofonów i ręcznego sterowania systemem DSO wg potrzeb odpowiednich służb ratunkowych. Jak wynika z wieloletnich doświadczeń, wczesne przekazanie informacji o zagrożeniu pożarem oraz możliwość sprawnego,

23 23 bezpiecznego i precyzyjnego pokierowania akcją ewakuacyjną przyczynia się w istotny sposób do zminimalizowania ilości ofiar spowodowanych pożarem. W odniesieniu do rozpatrywanych obiektu nie występuje wymóg stosowania dźwiękowego systemu ostrzegawczego DSO. e) urządzenia oddymiające. Urządzenia oddymiające służą do usunięcia gazów i dymów pożarowych z pomieszczeń oraz dróg ewakuacyjnych poziomych i pionowych. Usuwanie dymu realizowane jest za pomocą klap dymowych lub wentylatorów pożarowych w odpowiedni sposób sterowanych. Analizowany obiekt nie wymaga zapewnienia wydzielonych pożarowo i oddymianych klatek schodowych. Budynek jest niski, kat. ZL III oraz zachowane są długości dojść ewakuacyjnych. W przypadku zmiany przeznaczenia poszczególnych kondygnacji na ZL II (oddziały szpitalne z łóżkami dla pacjentów) konieczne będzie zapewnienie klatek schodowych obudowanych, zamykanych drzwiami i wyposażonych w system usuwania gazów i dymów pożarowych.

24 24 2. Wyposażenie w gaśnice Obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic, lub w gaśnice przewoźne. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie. Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm 3 ) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych: - na każde 100 m 2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym: zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m 2, zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem. - na każde 300 m 2 powierzchni strefy pożarowej niewymienionej powyżej, z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV. Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone: w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: przy wejściach do budynków, na klatkach schodowych, na korytarzach, przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz;

25 25 w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki), w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki. Przy rozmieszczaniu gaśnic powinny być spełnione następujące warunki: odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m; do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1m.

26 26 Rozpatrywane obiekt wyposażone są w wystarczającą ilość podręcznego sprzętu gaśniczego uwzgledniającą zarówno normatyw, jak również występujące grupy pożarów. Rozmieszczenie gaśnic znajduje się na planach graficznych zawartych w niniejszej instrukcji. 3. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla budynków użyteczności publicznej oraz innych obiektów budowlanych o takim przeznaczeniu, służąca do zewnętrznego gaszenia pożaru, wynosi: 1) dla budynku o kubaturze brutto do 5000 m 3 i o powierzchni wewnętrznej do 1000 m 2, położonego na terenie jednostki osadniczej - 10 dm 3 /s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m 3 w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym; 2) dla budynków niewymienionych w pkt 1-20 dm 3 /s łącznie z co najmniej dwóch hydrantów o średnicy 80 mm lub zapas wody 200 m 3 w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym; 3) dla obiektów budowlanych niebędących budynkami, w których znajduje się strefa pożarowa przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób na powierzchni do m 2-10 dm 3 /s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m 3 w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym. Woda dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, w ilości wymaganej do celów przeciwpożarowych, powinna być dostępna z urządzeń służących do jej dostarczania do celów bytowo-gospodarczych i technologicznych lub z innych zasobów wody służących do tego celu. Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych służącą do zewnętrznego gaszenia pożaru, określa się, biorąc pod uwagę tę strefę pożarową, dla której jest ona największa, zgodnie z poniższą tabelą: Wymagana ilość przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę dla analizowanych obiektów wynosi 20 l/s. Przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę zapewniają sieć hydrantowa, zasilana z trzech zbiorników o łącznej pojemności 662 m 3, Stan wody w zbiornikach jest monitorowany na bieżąco poprzez wskaźniki umożliwiające odczyt poziomu w pomieszczeniu centralek ppoż., gdzie pełniony jest całodobowy dyżur pracowników.

27 27 4. Sposób poddawania przeglądom i konserwacji urządzeń ppoż. a) gaśnice. Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi przez producenta zawartymi w instrukcji obsługi sprzętu. Czynności konserwacyjne powinny być prowadzone nie rzadziej niż raz w roku. Należy zwrócić ponadto uwagę, że konserwator sprzętu gaśniczego powinien posiadać certyfikat producenta sprzętu do wykonywania czynności naprawczych i konserwatorskich. b) instalacja hydrantów wewnętrznych. Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi przez producenta zawartymi w instrukcji obsługi sprzętu. Czynności konserwacyjne powinny być prowadzone nie rzadziej niż raz w roku i obejmować pomiary wydajności i ciśnienia. Próba ciśnieniowa węży 1/5 lat. c) instalacja oświetlenia awaryjnego. Przegląd okresowy co najmniej 1/rok z przeprowadzonym badaniem natężenia oświetlenia i czasu oświetlenia (wymagana 1godzina). d) system sygnalizacji pożaru. Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi przez producenta zawartymi w instrukcji obsługi sprzętu - jednak nie rzadziej niż raz w roku.

28 28 VII. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia Określenia właściwych zasad postępowania podczas pożaru wymaga przede wszystkim określenia rodzaju i charakteru występujących czynników zagrażających zdrowiu i życiu ludzi. Właściwe postępowanie podczas powstania pożaru wiąże się przede wszystkim ze zminimalizowaniem zagrożenia, możliwością likwidacji źródła pożaru za pomocą występujących urządzeń przeciwpożarowych lub gaśnic oraz przeprowadzeniem ewakuacji ludzi przebywających w obiekcie. Główne czynniki zagrożenia podczas pożaru to podwyższona temperatura i ekspozycja ludzi na bezpośrednie działanie płomienia, promieniowanie cieplne, gorące gazy i dymy pożarowe oraz działanie toksyczne powstających w wyniku spalania gazów i pyłów zawartym w dymie pożarowym. Skład gazów powstających w wyniku spalania zależy przede wszystkim od rodzaju spalanych materiałów. Skutkiem znacznie szerszego stosowania tworzyw sztucznych jest w wypadku pożaru wydzielanie się dużych ilości silnie toksycznych produktów spalania. Wpływ na ludzi stężenia toksycznych gazów wydzielających się w czasie pożaru obrazuje poniższa tabela. Rodzaj gazu Stężenie Objawy Uwagi (rodzaj pożaru) 400 mdłości po 1-2 godzinach, zapaść po 2 godzinach, śmierć po 3-4 godzinach, trudności w poruszaniu się, śmierć po 2 godzinach, Tlenek węgla śmierć po 45 minutach, Wszystkie pożary śmierć po 30 minutach, szybka zapaść, utrata przytomności i śmierć w ciągu kilku minut normalne stężenie w powietrzu, oddychania przyspieszone o 100 %, Dwutlenek węgla symptomy zatrucia po 30 minutach, ból głowy, zawroty głowy, śmierć w przeciągu kilku minut, Wszystkie pożary natychmiastowa utrata przytomności, śmierć w przeciągu minut Cyjanowodór tolerancja przez ½ do 1 godziny bez trudności, śmierć po ½ do 1 godziny, Pożary polimerów zawierających azot, np. pianka poliuretanowa 181 śmierć po 10 minutach,

29 natychmiastowa śmierć łagodne drażnienie błon śluzowych, Chlorowodór ledwo znośne, niebezpieczeństwo obrzęku płuc po krótkim kontakcie, Pożary polimerów zawierających chlor, np. PCV (polichlorek winylu) stężenie zagrażające życiu. Aldehyd akrylowy 1 5,5 10 i powyżej natychmiastowe widoczne podrażnienie, intensywne podrażnienie, śmierć w przeciągu kilku minut. Wiele polimerów z tworzyw sztucznych, np. polipropylen Objaśnienia: 1 ppm ppm 1 część na milion jeden procent Zasady postępowania na wypadek powstania pożaru. W przypadku powstania pożaru, wszystkie osoby znajdujące się w budynku zobowiązane są do natychmiastowego podjęcia działań polegających na likwidacji pożaru w zarodku przy użyciu gaśnic. W sytuacji gdy stopień rozwoju pożaru nie pozwoli na opanowanie go w zarodku, należy niezwłocznie powiadomić o pożarze wszystkie osoby przebywające w obiekcie, oraz zaalarmować jednostkę straży pożarnej. Zasady alarmowania. Każdy kto zauważy pożar, lub uzyskał informację o pożarze czy zagrożeniu obowiązany jest zachować spokój i nie dopuszczając do paniki natychmiast zaalarmować : a) wszystkie osoby znajdujące się w sąsiedztwie pożaru narażone na jego skutki, b) Państwową Straż Pożarną - telefon 998, 112 informując o : - miejscu powstania pożaru, - ilości osób zagrożonych, oraz o możliwych sposobach ewakuacji,

30 30 rodzaju materiałów palnych, - stopniu rozwoju pożaru ( pożar wewnętrzny, zewnętrzny, ilość pomieszczeń bądź jaka część obiektu objęta jest ogniem ), - o możliwości występowania materiałów niebezpiecznych, w jakich ilościach występują i gdzie się znajdują. Uwaga: po potwierdzeniu przyjęcia meldunku przez dyżurnego Powiatowego Stanowiska Kierowania odłożyć słuchawkę i odczekać (jeżeli jest to bezpieczne) przy telefonie na ewentualne sprawdzenie. Po zaalarmowaniu o pożarze należy: - przystąpić do gaszenia pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym, - przystąpić do ewakuacji pacjentów z pomieszczeń objętych i zagrożonych pożarem. - odłączyć dopływ gazu i prądu, - nie należy otwierać okien i drzwi bez koniecznej potrzeby, ponieważ może się to przyczynić do rozprzestrzenienia ognia. - nie gasić wodą instalacji i urządzeń będących pod napięciem. Do czasu przybycia jednostek ratowniczo gaśniczych PSP akcją kieruje osoba odpowiedzialna za oddział w danej chwili ordynator, lekarz dyżurny, oddziałowa. TELEFONY ALARMOWE Państwowa Straż Pożarna 998, 112, W razie potrzeby ( wypadek lub awaria ) zaalarmować : Pogotowie ratunkowe Policję Pogotowie Gazowe Pogotowie Energetyczne - tel tel tel tel. 991

31 31 1. Zasady postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru lub innego zagrożenia Równolegle z zaalarmowaniem straży pożarnej należy przystąpić do akcji ratowniczo gaśniczej przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego. Do czasu przybycia straży pożarnej akcją kieruje Prezes lub wyznaczony przez niego pracownik odpowiedzialny w zakładzie za ochronę przeciwpożarową, w tym ewakuację, udzielanie pierwszej pomocy i współdziałanie ze strażą pożarną podczas działań ratowniczo-gaśniczych. Każdy pracownik zobowiązany jest podporządkować się poleceniom kierującego akcją. Każda osoba przystępująca do akcji ratowniczo gaśniczej powinna: a) w pierwszej kolejności przystąpić do ratowania ludzi, przeprowadzając ewakuacje z zagrożonego rejonu, b) wyłączyć dopływ prądu elektrycznego i gazu od strefy pożaru (nie wolno gasić woda instalacji i urządzeń elektrycznych będących pod napięciem), c) usunąć z miejsca pożaru i bezpośredniego sąsiedztwa wszelkie znajdujące się tam materiały palne, wybuchowe, toksyczne, a także cenny sprzęt i urządzenia oraz ważne dokumenty, nośniki informacji itp., d) nie należy otwierać bez potrzeby drzwi i okien w pomieszczeniach, w których powstał pożar ponieważ dopływ powietrza sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia, e) otwierając drzwi do pomieszczeń, w których powstał pożar należy zachować szczególną ostrożność. Wskazane jest schowanie się za ścianę od strony klamki w drzwiach lub zasłonięcie twarzy. Wchodząc do zadymionych pomieszczeń lub przechodząc przez nie, należy ograniczać ilość wdychanych produktów spalania. Poruszać się w pozycji pochylonej, jak najbliżej podłogi i zasłaniać usta, np. wilgotną chustką. Zabezpieczenie miejsca objętego działaniem ratowniczym. Po zakończeniu działań ratowniczo - gaśniczych dowódca straży pożarnej przekazuje miejsce objęte działaniem ratowniczym właścicielowi, zarządcy, użytkownikowi, bądź osobie przez nich upoważnionej. Osoba ta jest zobowiązana do: - właściwego zabezpieczenia miejsca objętego działaniami, - wystawienia posterunków ze sprzętem gaśniczym w celu likwidacji pożarów wtórnych, - zabezpieczenia mienia.

32 32 2. Zasady posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym. Każdy sprzęt gaśniczy i urządzenia gaśnicze powinien być obsługiwany zgodnie z zaleceniami i instrukcjami obsługi opracowanymi przez producenta danego sprzętu lub urządzeń. Poniżej przedstawiono ogólne zasady użytkowania najpopularniejszych typów gaśnic spotykanych na polskim rynku. Gaśnice proszkowe: Gaśnice i agregaty proszkowe cechuje wysoka skuteczność gaśnicza proszków. Proszki gaśnicze podane w strefę spalania działają głównie inhibicyjnie, w pewnym stopniu również podanie silnego strumienia proszku pozwala zdmuchnąć płomień znad palącego się materiału. Działanie inhibicyjne proszku polega na tym, iż cząsteczka proszku będąca inhibitorem reakcji spalania (katalizatorem ujemnym) podana w strefę płomienia łączy się z wolnymi rodnikami odpowiedzialnymi za reakcję propagacji tworząc reakcję rekombinacji. Jeżeli ilość reakcji rekombinacji jest większa od ilości reakcji propagacji proces spalania ustaje. Proszki grupy ABC przeznaczone są do gaszenia pożarów materiałów stałych, cieczy i gazów palnych oraz urządzeń elektrycznych pod napięciem. Sposób użycia gaśnicy proszkowej: wyciągnąć zawleczkę; nacisnąć dźwignię zaworu; skierować strumień środka gaśniczego do ogniska pożaru. Gaśnice śniegowe Gaśnice i agregaty śniegowe przeznaczone są do gaszenia w zarodku pożarów cieczy palnych, gazów oraz instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem. Dwutlenek węgla znajdujący się w gaśnicach śniegowych jest gazem cięższym od powietrza i jego głównym działaniem gaśniczym jest obniżenie stężenia tlenu w atmosferze. Posiada również pewne działanie chłodzące gdyż podczas rozprężania osiąga temperaturę około - 70 o C. Zabrania się gaszenia tymi gaśnicami palącej się na człowieku odzieży. Sposób użycia gaśnicy śniegowej: uruchomienie gaśnicy śniegowej następuje przez odkręcenie zaworu butli; strumień środka gaśniczego skierować do ogniska pożaru. Gaśnice płynowe. Przeznaczone są do gaszenia pożarów ciał stałych np. papieru, tworzyw sztucznych, tkanin oraz cieczy palnych. Piana jest to układ dyspersyjny, w którym ośrodkiem rozpraszającym jest gaz natomiast ośrodkiem rozproszonym jest wodny

33 33 roztwór środka pianotwórczego. Rozróżniamy dwa rodzaje pian - mechaniczna wytworzona w specjalnych urządzeniach (prądownice pianowe, wytwornice pianowe, agregaty pianowe) oraz chemiczna powstała na skutek reakcji chemicznej w wyniku, której powstają znaczne ilości CO 2 najczęściej wytwarzana w gaśnicach pianowych. Głównym działaniem gaśniczym piany jest działanie izolujące materiał palny od dostępu tlenu. Sposób użycia: zdjąć gaśnicę z wieszaka, zbić zbijak i odwrócić gaśnicę o 180 ; strumień środka gaśniczego skierować do ogniska pożaru. Zabrania się gaszenia tymi gaśnicami urządzeń elektrycznych pod napięciem.

34 34 VIII. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Prace niebezpieczne pożarowo, nie przewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stale do tego celu miejscem, należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Prace te powinny być prowadzone zgodnie z instrukcją zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo obowiązującą na terenie obiektu. Pod pojęciem prac niebezpiecznych pożarowo należy rozumieć wszelkie prace, nie przewidziane normalnym tokiem pracy lub prowadzone poza wyznaczonymi do tego celu miejscami, jak: prace remontowo - budowlane związane z użyciem ognia otwartego, prowadzone wewnątrz obiektu, na przyległym do niego terenie, w sąsiedztwie składowanych materiałów palnych lub palnych elementów konstrukcji budynku, prace związane ze stosowaniem gazów, pyłów i cieczy palnych, prace prowadzone w strefach zagrożonych wybuchem (np. w pomieszczeniach, w których prowadzone były wcześniej prace z użyciem gazów, cieczy lub pyłów palnych). Do prac takich należy w szczególności zaliczyć: wszelkie prace z otwartym ogniem, np.: - spawanie, cięcie gazowe i elektryczne, - podgrzewanie instalacji, urządzeń i zaworów, - podgrzewanie lepiku smoły itp., - rozniecanie ognisk, - używanie materiałów pirotechnicznych, wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów i pyłów, przy których mogą powstać mieszaniny wybuchowe, np.: - przygotowanie do stosowania gazów, cieczy i pyłów, - stosowanie cieczy do malowania, lakierowania, klejenia, mycia, nasycania, - suszenia substancji palnych, - usuwanie pozostałości tych substancji ze stanowisk pracy. Instrukcja zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo. Zasady organizacyjne przy ustalaniu zabezpieczeń przeciwpożarowych prac niebezpiecznych pożarowo.

35 35 1) Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane na terenie obiektu pod warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, obowiązujących przed, w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac. 2) Wymagania o których mowa poniżej ustalane są komisyjnie, każdorazowo przed rozpoczęciem prac, w oparciu o postanowienia niniejszej instrukcji oraz przepisów szczegółowych obowiązujących w przedmiotowej sprawie. Zasady działania komisji o której mowa w pkt. 2 a) skład osobowy komisji stanowią: - Właściciel obiektu lub osoba pisemnie przez niego upoważniona - PRZEWODNICZĄCY, - osoba prowadząca sprawy ochrony przeciwpożarowej - CZŁONEK - kierownik (właściciel) grupy (firmy) wykonującej prace - CZŁONEK Skład komisji może być rozszerzony o inne osoby. b) prace komisji organizuje jej przewodniczący, c) komisja ze swoich prac sporządza Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pożarowo wg załączonego wzoru nr 1. d) po wykonaniu zabezpieczeń określonych w w/w protokole, Przewodniczący wydaje grupie (firmie) pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac wg wzoru nr 2, e) do obowiązku przewodniczącego należy zorganizowanie i zapewnienie dozoru rejonu prac, zgodnie z ustaleniami zawartymi w Protokole zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo. Po zakończeniu prac całość dokumentacji przechowuje Przewodniczący Komisji. Wytyczne zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo. Niedopuszczalne jest prowadzenie jednocześnie prac niebezpiecznych pożarowo jak spawanie, cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujące iskrzenie itp., w pomieszczeniach, w których (lub sąsiadujących z nimi) wykonywane są prace z zastosowaniem materiałów palnych, polegające w szczególności na: klejeniu, malowaniu lub myciu z zastosowaniem rozcieńczalników łatwo zapalnych,

36 36 szlifowaniu (np. cyklinowaniu) powierzchni wykonanych z materiałów palnych, zakładaniu palnych izolacji oraz prowadzeniu robót wykończeniowych przy zastosowaniu materiałów palnych, montowaniu wyposażenia wnętrz wykonanego z materiałów palnych. Przygotowanie budynku i pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo polega na: oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów i zanieczyszczeń, odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych i niepalnych w opakowaniach palnych, zabezpieczeniu przed działaniem, na przykład odprysków spawalniczych materiałów, których usunięcie nas bezpieczna odległość nie jest możliwe, przez osłonięcie ich na przykład arkuszami blachy, płytami gipsowymi itp. sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego bądź rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń, uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych kablowych, wentylacyjnych, itp. znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac, zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych, gazowych oraz instalacji z palną izolacją, o ile znajdują się w zasięgu zagrożenia spowodowanego pracami niebezpiecznymi pożarowo, sprawdzeniu, czy w miejscu planowanych prac lub w pomieszczeniach sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie prac malarskich lub innych, przy użyciu substancji łatwo zapalnych, przygotowaniu w miejscu dokonywania prac między innymi: - napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki, np. drutu spawalniczego, elektrod, itp., - materiałów osłonowych i izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku prac, - niezbędnego sprzętu pomiarowego, na przykład do pomiaru stężeń par gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego, - zapewnieniu stałej drożności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo. Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo przy użyciu cieczy, gazów i płynów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy przestrzegać następujących zasad: dążyć do zmniejszenia lub eliminacji stref zagrożonych wybuchem poprzez wentylowanie (mechaniczne, grawitacyjne) lub przewietrzanie pomieszczeń, wykonywanie prac w strefach zagrożonych wybuchem tylko w przypadku obniżenia występujących stężeń do 10% Dolnej Granicy Wybuchowości.

37 37 na stanowiskach prac mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy i płyny palne w ilości niezbędnej do prowadzenia prac, z zapasem umożliwiającym utrzymanie ciągłości pracy, zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być przechowywany w niepalnych (lub innych dopuszczonych), szczelnych opakowaniach, pozostawienie opróżnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione, po zakończeniu prac wszystkie naczynia, wanny i pojemniki należy szczelnie zamknąć i zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących się w nich substancji, tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, ciecze, gazy i płyny oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach, stanowiskach, w przewodach wentylacyjnych i na podłożu, prace w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonano inne prace związane z użyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów mogą być prowadzone wyłącznie po uprzednim pomiarze stężeń par cieczy lub gazów w pomieszczeniu i stwierdzeniu nie przekroczenia 10 % ich Dolnej Granicy Wybuchowości, Miejsce wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo należy wyposażyć w podręczny sprzęt gaśniczy, w ilości i rodzaju umożliwiającym likwidację wszystkich źródeł pożaru. Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo w budynku, pomieszczeniu oraz w pomieszczeniach sąsiednich, należy przeprowadzić dokładną kontrolę mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub żarzących się cząstek w rejonie prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt (np. spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponowić po upływie czterech godzin, a w razie konieczności po ośmiu godzinach, licząc od czasu zakończenia prac niebezpiecznych pożarowo. Prace niebezpieczne pożarowo powinny być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, zaś sprzęt używany do wykonywania powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru. Butle z gazami sprężonymi mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem. Obowiązki osób nadzorujących prace niebezpieczne pożarowo. Osoba nadzorująca prace niebezpieczne pożarowo przed rozpoczęciem prac powinna w szczególności: znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników,

38 38 ocenić zagrożenie pożarowe w miejscu prowadzenia prac, ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzenienia się pożaru, wskazać osoby odpowiedzialne za przygotowanie miejsca pracy oraz przebieg prac i zabezpieczenie po ich zakończeniu, zapewnić wykonywanie prac przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje, zaznajomić osoby wykonujące prace niebezpieczne z zagrożeniami oraz przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu, dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych pożarowo wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, pomieszczeń, stanowisk, przewidziane w protokóle prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie, sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac niebezpiecznych pożarowo oraz wydawać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć, wstrzymywać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstawania pożaru, od czasu usunięcia występujących nieprawidłowości, brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo, Obowiązki wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo Do obowiązków wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo należy w szczególności: sprawdzenie czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawne i należycie zabezpieczone przed możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania pożaru, ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na prowadzenie prac, znajomość przepisów przeciwpożarowych, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad postępowania w przypadku powstania pożaru, sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo, ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia, ustalonych dla prowadzenia danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo, sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego, rozpoczynanie prac niebezpiecznych pożarowo tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia, względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego kierującego tokiem pracy, poinstruowanie pomocników o wymaganiach przeciwpożarowych obowiązujących dla wykonywanego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo,

39 39. przerwanie pracy w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie i rozprzestrzenianie pożaru oraz zgłoszenie tego faktu przełożonemu, meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo oraz informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia, ugaszonego w czasie wykonywania prac, dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy, stanowiska i jego otoczenia, w celu stwierdzenia czy podczas wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo nie zainicjowano pożaru, wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym prac i czynności niebezpiecznych pożarowo

40 40 Wzór nr 1 P R O T O K Ó Ł NR... ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO Nazwa i określenie pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie prac: Technologia prac przewidzianych do realizacji Właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniu (miejscu) prac: Rodzaj elementów budowlanych (zapalność) występujących w danym pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych pożarowo: Rodzaj wykonywanych prac przez inne firmy w pomieszczeniach sąsiadujących z pomieszczeniami (miejscami) wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo oraz sposoby zabezpieczeń obszarów sąsiadujących Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia itp. na okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo: Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku prac niebezpiecznych pożarowo: Środki i sposób alarmowania współpracowników oraz straży pożarnej w przypadku powstania pożaru: Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ za całokształt przygotowania zabezpieczenia przeciwpożarowego toku prac:......

41 41 Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywanych prac Osoba/y/ zobowiązany/e/ do przeprowadzenia kontroli rejonu prac po ich zakończeniu: (imię i nazwisko, stanowisko) PODPISY CZŁONKÓW KOMISJI Miejscowość..., dnia... Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

42 42 Wzór nr 2 ZEZWOLENIE NR... NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO 1. Miejsce pracy... (kondygnacja, pomieszczenie, instalacje) 2. Rodzaj pracy Czas pracy: dnia... od godziny... do godziny Zagrożenie pożarowe / wybuchowe / w miejscu pracy Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru /wybuchu/ Środki zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru /wybuchu/: a) przeciwpożarowe b) bhp c) inne Sposób wykonywania pracy Odpowiedzialni za: a) przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających i zabezpieczenie toku prac niebezpiecznych pożarowo: Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... b) wyłączenie rejonu prac spod napięcia Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... c) dokonanie analizy stężenia par cieczy, gazów, pyłów w zakresie występowania niebezpiecznych stężeń: Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

43 43 d) stosowanie środków zabezpieczających organizację pracy i instruktaż: Nazwisko i imię... Wykonano. Podpis... Uwaga: niepotrzebne skreślić. 9. Zezwalam na rozpoczęcie prac w dniu (ach)... od godziny... do godziny... (Zezwolenie jest ważne po złożeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 8) wnioskujący Przewodniczący komisji 10. Prace zakończono w dniu... o godzinie... Wykonawca Stanowisko pracy i jego otoczenie zostało sprawdzone i nie stwierdzono zaniedbań mogących zainicjować pożar. Stwierdzam odebranie robót Skontrolował podpis podpis Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

44 44 IX. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania 1. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej, zwanymi dalej "drogami ewakuacyjnymi". Z sąsiedniej strefy pożarowej powinno być wyjście bezpośrednio na zewnątrz budynku lub przez inną strefę pożarową. Oznacza to, że z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego polegające na: zapewnieniu dostatecznej liczby i szerokości wyjść ewakuacyjnych; zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych; zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń; zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach technicznobudowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań technicznobudowlanych zapewniających usuwanie dymu; zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) oraz przeszkodowego w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi; zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany. W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku, powinno być zapewnione przejście, zwane dalej "przejściem ewakuacyjnym". Dopuszczalna długość przejścia zależy od rodzaju strefy pożarowej. Wpływ mają tutaj następujące czynniki: przeznaczenie i sposób użytkowania budynku lub jego części, stanowiącej odrębną strefę pożarową (ZL, PM, IN), liczba kondygnacji, gęstość obciążenia ogniowego (w strefach PM), zagrożenie wybuchem, wysokość pomieszczenia (jeżeli przekracza 5 m), rodzaj zastosowanych urządzeń przeciwpożarowych. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

45 45 Dopuszczalna długość przejścia ewakuacyjnego wynosi: w strefach ZL - 40 m, w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m 2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m, w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego nieprzekraczającej 500 MJ/m 2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach pożarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez względu na gęstość obciążenia ogniowego m, w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem - 40 m. Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne w przypadkach, gdy: jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osób, a w strefie pożarowej ZL II - ponad 30 osób, znajduje się w strefie pożarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m 2, znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m 2, a jego powierzchnia przekracza 300 m 2, znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m 2, a jego powierzchnia przekracza 1000 m 2, jest zagrożone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m 2. Zasady obliczania szerokości drzwi, stanowiących wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

46 46 Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji budynku, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 1,4 m. Szerokość i wysokość poziomej drogi ewakuacyjnej Długości dojść ewakuacyjnych w obiektach. Budynek, w którym zanik napięcia w elektrycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska, Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

47 47 a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej, oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne). W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być zespół prądotwórczy. Oświetlenie bezpieczeństwa należy stosować w pomieszczeniach, w których nawet krótkotrwałe wyłączenie oświetlenia podstawowego może spowodować następstwa wymienione powyżej, przy czym czas działania tego oświetlenia powinien być dostosowany do warunków występujących w pomieszczeniu i wynosić nie mniej niż 1 godzinę. Oświetlenie ewakuacyjne należy stosować: w pomieszczeniach: widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych, audytoriów, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz sal, sportowych przeznaczonych dla ponad 200 osób, wystawowych w muzeach, o powierzchni ponad 1000 m 2 w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym, o powierzchni ponad 2000 m 2 i zamieszkania zbiorowego, w budynkach użyteczności publicznej na drogach ewakuacyjnych: z pomieszczeń wymienionych w pkt. 1, oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym, w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do pobytu ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, w wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego. Oświetlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w których oświetlenie bezpieczeństwa spełnia warunek określony poniżej dla oświetlenia ewakuacyjnego, a także wymagania Polskich Norm w tym zakresie. Oświetlenie ewakuacyjne powinno działać przez co najmniej 2 godziny od zaniku oświetlenia podstawowego. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

48 48 W pomieszczeniu, które jest użytkowane przy zgaszonym oświetleniu podstawowym, należy stosować oświetlenie przeszkodowe, zasilane napięciem bezpiecznym, służące uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku, drogi komunikacyjnej lub sposobu jego użytkowania, a także podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji W przypadku analizowanego obiektu wymaga się stosowania oświetlenia awaryjnego- Budynek Przychodni z Kuchnią wyposażono w oświetlenie awaryjne dróg eweakuacyjnych. Wymagana długość dojść ewakuacyjnych w obiekcie wynosi: przy jednym dojściu 30 m; przy dwóch dojściach 60 m; Długość przejść w pomieszczeniach nie powinna przekraczać 40m. Aby zapewnić należyte warunki ewakuacji w obiektach zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi, powinny być spełnione następujące warunki: Z pomieszczenia, w którym mogą przebywać ludzie, należy zapewnić bezpieczne wyjście, prowadzące bezpośrednio lub pośrednio na przestrzeń otwartą, do innej strefy pożarowej bądź na pionowe lub poziome drogi komunikacji ogólnej, zwane dalej drogami ewakuacyjnymi. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami. Drzwi ewakuacyjne z budynku, oraz z pomieszczeń, w których może przebywać jednocześnie powyżej 50 osób powinny otwierać się na zewnątrz. Długość przejścia w pomieszczeniu, mierzona od najdalszego miejsca, w którym może znaleźć się człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną nie powinna przekraczać w pomieszczeniach PM o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m 2-75 metrów. Z pomieszczenia, w którym liczba osób mogących przebywać jednocześnie przekracza 50, a w przypadku gdy osoby te posiadają ograniczoną zdolność poruszania się 30, należy zapewnić co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne. Szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) należy dostosować do liczby osób przebywających jednocześnie w pomieszczeniu, przyjmując 0,6m szerokości wyjścia na każde 100 osób, lecz nie może to być mniej niż 0,9m w świetle. W ścianach stanowiących wewnętrzną obudowę dróg ewakuacyjnych szkolnych dopuszcza się umieszczanie nie otwieranych naświetli powyżej dwóch metrów od Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

49 49 poziomu posadzki, jeżeli przylegające pomieszczenia nie są zagrożone wybuchem i jeżeli obciążenie ogniowe w tych pomieszczeniach nie przekracza MJ/m 2. Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się przyjmując 0,6m na 100 osób mogących przebywać na danej kondygnacji budynku, jednak szerokość ta nie może być mniejsza niż 1,4m. Wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2m, natomiast wysokość przejścia, drzwi lub lokalnego obniżenia 2m. Korytarze w budynkach zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi powinny być dzielone na odcinki nie dłuższe niż 50m za pomocą drzwi dymoszczelnych lub innych urządzeń technicznych, zapobiegających rozprzestrzenianiu się dymu. Jeżeli na drodze ewakuacyjnej stosuje się w jednym przejściu mniej niż 3 stopnie, różnica poziomów powinna być wyraźnie oznakowana. W obiektach zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi ZL II powinno się stosować klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami. W każdym pomieszczeniu o zakratowanych oknach, gdzie istnieje określone zagrożenie pożarowe, krata co najmniej jednego okna powinna otwierać się na zewnątrz. Obiekty, w których nie są zachowane warunki ewakuacji powinny być wyposażone w sprzęt i urządzenia ratownicze. Drogi wyjścia i kierunki ewakuacyjne powinny być oznakowane zgodnie z PN. Na drogach służących celom ewakuacji zabrania się: Stosowania spoczników ze schodami, oraz schodów ze stopniami zabiegowymi, jeżeli schody te są jedyną drogą ewakuacyjną. Stosowania do wykańczania wnętrz materiałów których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące. Stosowania materiałów łatwo zapalnych. Stosowania drzwi obrotowych i podnoszonych. Składowania materiałów palnych. Ustawiania na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

50 50 Wymagania dla dróg ewakuacyjnych Drogi poziome: Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się przyjmując 0,6m na 100 osób mogących przebywać na danej kondygnacji budynku, jednak szerokość ta nie może być mniejsza niż 1,4m. Szerokość poziomej drogi ewakuacyjnej może być zmniejszona do 1,2m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób. Wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2m, natomiast wysokość przejścia, drzwi lokalnego obniżenia 2m. Korytarze należy dzielić na odcinki nie większe niż 50 m za pomocą drzwi dymoszczelnych uniemożliwiających rozprzestrzenianie się strefy zadymienia. Drzwi te powinny być wyposażone w urządzenia zapewniające zamknięcie drzwi razie pożaru. Przestrzeń nad sufitami podwieszonymi należy przedzielić w płaszczyźnie drzwi za pomocą przegrody z materiałów niepalnych. Jeżeli na drogach ewakuacyjnych stosuje się w jednym przejściu mniej niż 3 stopnie, to różnica poziomów powinna być wyraźnie oznakowana. Stosowanie drzwi obrotowych i podnoszonych na drogach ewakuacyjnych jest zabronione. Stosowanie na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwanych, jeżeli służą one wyłącznie do ewakuacji jest zabronione. Na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwane, które nie służą wyłącznie do ewakuacji, powinny spełniać następujące warunki: - konstrukcja drzwi zapewniać otwieranie automatyczne i ręczne oraz wykluczać możliwość ich blokowania, - w razie pożaru lub awarii drzwi zapewniać ich samoczynne rozsunięcie i pozostawienie w pozycji otwartej. Oznakowanie dróg i wyjść ewakuacyjnych, znaki bezpieczeństwa. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków są zobowiązani do oznakowania zgodnie z Polskimi Normami: - dróg ewakuacyjnych, - wyjść z pomieszczeń, w których liczba osób mogących przebywać jednocześnie przekracza 50, - miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych, - elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, - lokalizacji przeciwpożarowych wyłączników prądu, głównych zaworów gazu oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo, Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

51 51 - pomieszczeń w których występują materiały niebezpieczne pożarowo. Obowiązująca polska norma określa rodzaje znaków ewakuacyjnych stosowanych do oznakowania drogi ewakuacyjnej oraz czynności związanych z ewakuacją. Ponieważ znaki ewakuacyjne powinny zapewniać informacje o przebiegu wyznaczonej drogi ewakuacyjnej zarówno przy świetle dziennym, świetle sztucznym jak również przy braku oświetlenia, norma wyróżnia: - znaki wykonane z materiału fosforescencyjnego, dla którego czas zaniku fosforescencji powinien wynosić minimum 2 godziny, - znaki ewakuacyjne podświetlane posiadające oświetlenie własne, gwarantujące natężenie oświetlenia minimum 0,5 luksa na powierzchni znaku w czasie 2 godzin od momentu zaniku napięcia w sieci oświetlenia ewakuacyjnego. Norma określa kształt i typoszereg wielkości znaków, przy czym szerokość znaku WYJŚCIE EWAKUACYJNE należy przyjmować w zależności od odległości widzenia i przyjętych wysokości liter według zasad podanych w poniższej tabeli. Odległość widzenia [ m ] Wysokość wielkości liter [ mm ] Szerokość znaku WYJŚCIE EWAKUACYJNE [ mm ] do powyżej 20 do powyżej 30 do Rozmieszczenie znaków na drodze ewakuacyjnej powinno zapewniać ich widoczność z każdego miejsca, w którym może pojawić się wątpliwość co do kierunku ewakuacji. Przy rozmieszczaniu znaków ewakuacyjnych należy zwracać uwagę na ich usytuowanie w stosunku do źródeł światła. Należy dążyć do umieszczania znaków możliwie blisko źródła światła w celu zapewnienia ich dostatecznej luminacji. Na drogach komunikacji ogólnej, służących celom ewakuacji stosowanie materiałów łatwo zapalnych jest zabronione. Warunki ewakuacji w obiekcie zapewniono poprzez: poziome drogi ewakuacyjne obudowane są ścianami w klasie co najmniej EI30 maksymalna długość przejścia ewakuacyjnego nie przekracza 40 m maksymalna długość dojścia ewakuacyjnego nie przekracza odległości 30 m przy jednym kierunku ewakuacji i 60 m przy dwóch kierunkach ewakuacji szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych są zachowane w obiekcie zapewniono klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami, odporność ogniowa biegów schodów i spoczników jest zapewniona (żelbetowe) poziome i pionowe drogi ewakuacyjne wyposażone są w oświetlenie Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

52 52 ewakuacyjne, do wykończenia wnętrz nie zastosowano materiałów łatwo zapalnych, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne łub intensywnie dymiące, wystrój wnętrz w obrębie korytarzy jest wykonany z materiałów niepalnych lub co najwyżej trudno zapalnych. sufity podwieszone i okładziny sufitów wykonane są z materiałów niepalnych lub niezapalnych, niekapiących i nie odpadających pod wpływem ognia, Zmierzone długości dojść ewakuacyjnych nie przekraczają 36 m przy zapewnionych 2 kierunkach ewakuacji. Długości przejść w pomieszczeniach nie przekraczają 40 m. W obiekcie zapewniono 3 klatki schodowe gwarantujące sprawną i szybką ewakuację szerokość biegów wynosi 1,3 m, szerokość spocznika 1,4 m. Wymagania w zakresie warunków ewakuacji są spełnione dla obiektu zaliczonego do kategorii ZL III. W przypadku zmiany przeznaczenia pomieszczeń lub kondygnacji na oddziały szpitalne konieczne będzie zapewnienie klatek schodowych obudowanych, zamykanych drzwiami i wyposażonych w system oddymiania. 2. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji Obowiązujące przepisy przeciwpożarowe nakładają obowiązek dokonywania praktycznego sprawdzenia warunków ewakuacji w obiektach PM i ZL (za wyjątkiem ZL IV), w przypadku, gdy liczba stałych użytkowników danej strefy pożarowej przekracza 50 (np. pracownicy na jednej zmianie, uczniowie). Właściciel lub zarządca obiektu zlokalizowanego na terenie miasta Krakowa powinien powiadomić Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie o terminie przeprowadzenia ewakuacji nie później niż tydzień przed ich przeprowadzeniem. W przypadku obiektu zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL II zakres i obszar budynku objęty praktycznym sprawdzeniem organizacji i warunków ewakuacji musi być uzgodniony z właściwym miejscowo komendantem powiatowym Państwowej Straży Pożarnej (obecnie wymóg nie dotyczy obiektu ze względu na jego zaliczenie do kategorii ZL III). Sprawdzenie praktyczne warunków ewakuacji. Przygotowanie praktycznego planu ewakuacji. Proces ewakuacji należy przygotować w następujący sposób: 1. Pierwszy etap to opracowanie założeń do ewakuacji, w których wyznaczyć należy cel przeprowadzania kontroli, określić potrzeby ludzkie i sprzętowe, wyznaczyć zadania dla osób przygotowanych do prowadzenia ewakuacji, oraz przygotować przebieg ewakuacji z podziałem na etapy; 2. Drugi etap, to uzgodnienie terminu przeprowadzenia ewakuacji z właścicielem lub Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

53 53 zarządcą obiektu; 3. Trzeci etap to uzyskanie pozytywnego uzgodnienia Komendanta Miejskiego PSP w Krakowie odnośnie formy, zakresu i terminu przeprowadzenia działań. 4. Czwarty etap to ewakuacja próbna. Regularnie przeprowadzane kontrole pozwalają na wypracowanie optymalnych sposobów postępowania na wypadek pożaru, powodują, że użytkownicy obiektu nie ignorują powstałego alarmu, a realizując wyuczone czynności po jego zaistnieniu przyczyniają się do skrócenia czasu trwania poszczególnych etapów i w konsekwencji całkowitego czasu potrzebnego na ewakuację. Podkreślić należy, że sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego; osoba ją opracowująca powinna uwzględnić możliwie najszerszy zakres kontroli oczywiście dostosowany do obiektu. Regularne przeprowadzanie kontroli będzie miało duży wpływ na poczucie bezpieczeństwa użytkowników obiektu, analiza kontroli może stanowić jeden z ważniejszych dokumentów potwierdzający ich przygotowanie na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia oraz definiujący nowe standardy bezpieczeństwa pożarowego. A oto kilka praktycznych rad, które powinny ułatwić zadanie przeprowadzenia sprawnej ewakuacji pacjentów z obiektu. Porady te można wykorzystać przy organizowaniu próbnej ewakuacji, po uprzednim zapoznaniu personelu z planowanym jej przebiegiem (według instrukcji bezpieczeństwa), poinformowaniu pacjentów o ćwiczeniach, aby zapobiec panice i przygotować je do racjonalnego postępowania w czasie faktycznego zagrożenia oraz uzgodnienie z KM PSP. Plan należy traktować wyłącznie jako praktyczne wskazówki, albowiem każdy budynek jest inny, także różne mogą być przyczyny ewakuacji, a zatem i sama ewakuacja może być prowadzona w sposób inny niż w niniejszym przykładzie. Nie mniej, zasady prowadzenia ewakuacji są jednakowe niemal w każdym przypadku. Przy planowanych ćwiczeniach należy zmieniać warianty zagrożenia uwzględniające możliwość ewakuacji z jednego wyjścia lub z dwóch. W praktyce czasami dłuższa droga okazuje się bezpieczniejszą. Podstawowa zasada brzmi kierujemy się do najbliższego wyjścia, które w danej chwili jest bezpieczne. Jest to uzależnione od miejsca powstania zagrożenia i kierunku jego rozwoju. 1. Sygnał alarmowy. Należy ustalić sygnał alarmowy, po usłyszeniu należy natychmiast opuścić placówkę. Najlepszy wydaje się sygnał niw wywołujący paniki u pacjentów za pomocą radiowęzłą, systemu łaczności telefonicznej itp. Ewakuację należy rozpoczynać od zagrożonej kondygnacji, następnie ewakuujemy ludzi z najwyższej, a potem po kolei z niższych kondygnacji. Jeżeli zdarzenie powstanie na II piętrze ewakuację można rozpocząć równocześnie na II piętrze i parterze, a następnie na i piętrze. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

54 54 Sygnał alarmowy w razie pożaru może włączyć każdy, kto zauważy ogień. W innym przypadku decyzje podejmuje kierownik placówki. Warunki ewakuacji przy wykorzystaniu dróg komunikacji ogólnej. W przypadku pomieszczeń szpitalnych należy pamiętać o tym, że nie wolno zawężać szerokości dróg komunikacji ogólnej, tj. korytarzy, klatek schodowych, nie wolno stosować palnych elementów wystroju, nie wolno zastawiać wyjść (drzwi) ewakuacyjnych. Należy zapewnić możliwość natychmiastowego otwarcia wszystkich drzwi (stanowiących wyjścia ewakuacyjne) od środka. Sposoby prowadzenia ewakuacji zorganizowanej. W budynku szpitalnym powinna być stosowana ewakuacja zorganizowana. Obowiązek udziału w ewakuacji - polegający głównie na sprawnym nadzorze nad bezpiecznym opuszczeniem zagrożonych pomieszczeń przez pacjentów - spoczywa na wszystkich pracownikach, a w szczególności na personelu medycznym. Bezwzględnie należy przestrzegać zaleceń personelu medycznego w zakresie bezpiecznej ewakuacji pacjentów z różnymi rodzajami schorzeń, jak również w stanie ograniczonej świadomości, zdolności do poruszania się. 2. Wszczęcie alarmu. Przyjęte założenia (przykładowe) Godz W szpitalu na pierwszym piętrze w pomieszczeniu pomocniczym dochodzi do pożaru z nieznanej przyczyny. W wyniku pożaru dochodzi do powstania pożaru na I piętrze i rozprzestrzeniani się zadymienia, Personel zawiadamia o zdarzeniu ordynatora oddziału., Prezesa Zarządu lub lekarza dyżurnego. Prezes Zarządu, podejmuje decyzję o podjęciu ewakuacji zgodnie z zatwierdzonym planem ewakuacji. Informacje do PSP przekazuje sekretariat o godz , informuje, że została rozpoczęta ewakuacja (niezależnie od sygnału z systemu sygnalizacji pożaru). Plan ewakuacji powinien przewidywać drogi ewakuacji, w zależności od miejsca i czasu powstania zagrożenia oraz miejsce zbiórki ewakuowanych uczniów. Pomieszczenia szkolne należy opuszczać według ustaleń zawartych we wdrożonej w życie Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Na przykład: Plan powinien przewidywać nie tylko drogi wyjścia ale również sposób postępowania lekarzy dyżurnych, pielęgniarek, personelu np.: personel odpowiada za ewakuację podległej grupy pacjentów Personel techniczny szpitala otwierają drzwi prowadzące na zewnątrz budynku Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

55 55 i pomagają wyprowadzać pacjentów na zewnątrz, kierując je do miejsca I etapu ewakuacji (określony w zatwierdzonym planie ewakuacji). Personel opiekujący się daną grupą pacjentów zajmuje się w czasie ewakuacji tylko tą grupą, jej ewakuacją i bezpieczeństwem. Uwaga: Powiadamianie należy rozpoczynać od zagrożonej kondygnacji, następnie powiadamiamy ludzi na najwyższej, a potem po kolei na niższych kondygnacjach, aż do piwnicy. Organizacji akcji ewakuacyjnej. W przypadku gdy akcja gaśnicza polegająca na opanowaniu pożaru w zarodku nie powiedzie się przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego i stopień rozwoju pożaru nie pozwoli na opanowanie go w zarodku, należy niezwłocznie powiadomić o pożarze wszystkie osoby przebywające w obiekcie, oraz zaalarmować jednostkę straży pożarnej. Wszystkie osoby i pracownicy przebywający w budynku, powinni przystąpić do organizacji bezpiecznej ewakuacji osób o ograniczonej zdolności poruszania się z pomieszczeń zagrożonych. Ewakuacja polega w szczególności na alarmowaniu osób przebywających w obiekcie, przygotowywaniu tych osób do wyjścia lub kierowania do ustalonych miejsc koncentracji oraz zapewnieniu pomocy sanitarnej. Konieczność ewakuacji 1) Konieczność przeprowadzenia ewakuacji zachodzi zawsze w następujących okolicznościach: a) gdy pożar, wybuch, lub inny wypadek losowy zdarza się w pomieszczeniu przebywania ludzi lub gdy znajduje się ono w układzie łączności bezpośredniej z innymi pomieszczeniami bez odrębnych wyjść na drogę ewakuacyjną, b) gdy pożar, wybuch lub inny wypadek losowy przerasta możliwości opanowania w zarodku lub zapobieżenia skutkom przez znajdujących się w miejscu wypadku pracowników w okresie nie dłuższym niż jest to konieczne do wyprowadzenia osób zagrożonych przez wypadek lub jego następstwo (max. do 3 minut), c) gdy siły pomocy z zewnątrz lub straż pożarna nie mogą stawić się w czasie gwarantującym przeprowadzenie skutecznej ewakuacji, d) gdy warunki ewakuacji są niekorzystne, niezgodne z obowiązującymi przepisami stwarzając utrudnienia ewakuacji ludzi, e) gdy okoliczności pożaru, jego nasilanie się, gwałtowność rozszerzania się i zadymienie stworzyły już z chwilą ujawnienia, zagrożenia osobistego życia i zdrowia ludzi lub zmieniająca się sytuacja wskazuje na takie niebezpieczeństwo. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

56 56 Po podjęciu decyzji o ewakuacji bezzwłocznie należy: - powiadomić wszystkich pracowników o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji, - kierujący akcją ewakuacyjną zobowiązany jest wyznaczyć osoby odpowiedzialne za ewakuacje poszczególnych grup pacjentów, ponadto ustala ewentualna potrzebę ewakuacji mienia, - Kierownik Przychodni, a w chwili jego nieobecności lekarze realizują zadania określone przez kierującego ewakuacją i wraz z personelem prowadzą ewakuację pacjentów, - Podczas prowadzenia ewakuacji należy pamiętać, że w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby bezpośrednio zagrożone, ranne, niepełnosprawne, noworodki, dzieci, innych pacjentów, a na końcu mienie, - Ewakuacje należy rozpoczynać od pomieszczeń, kondygnacji, budynków, w których powstał pożar lub które znajdują się na kierunku rozprzestrzeniania się ognia, pomieszczeń sąsiednich, kondygnacji wyższych i niższych, pomieszczeń, z których wyjście lub droga ewakuacyjna może zostać odcięta przez pożar lub zadymienie. - Podczas ewakuacji z pomieszczeń, strumienie ludzi należy kierować na poziome drogi ewakuacyjne, a następnie zgodnie z występującym oznakowaniem ewakuacyjnym na zewnątrz obiektu. - Osoby z ograniczona zdolnością poruszania się należy ewakuować przy wykorzystaniu, łóżek szpitalnych, wózków, noszy, noworodki i niemowlęta w inkubatorach lub wynosić w koszach bądź przenosić na rękach. - W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych należy bezzwłocznie powiadomić kierownika akcji ewakuacyjnej. Osoby odcięte od wyjść, a znajdujące się w strefie zagrożenia należy zebrać w pomieszczeniach jak najbardziej odległych od pożaru i w miarę posiadanych możliwości ewakuować na zewnątrz przy pomocy sprzętu ratowniczego PSP. - Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej, ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i korytarzy. Usta i drogi oddechowe w razie możliwości zasłaniać należy zmoczonym materiałem, chustką itp. Podczas ruchu przez silnie zadymione odcinku korytarzy należy trzymać się blisko ścian, aby nie stracić orientacji. - Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi. Ewakuacje mienia należy rozpocząć po ewakuacji pacjentów wybierając przedmioty najbardziej potrzebne i wartościowe, dokumentację. Należy wykorzystać wszystkie osoby sprawne fizycznie nie udzielające pomocy ludziom. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

57 57 - Po zakończeniu ewakuacji z budynku szpitala opiekunowie danych grup chorych, Ordynator Oddziału, zobowiązany jest do przeliczenia stanów osobowych i sprawdzenia, czy ktoś nie został w strefie zagrożenia. - Należy również zadbać o stan etatowy zmian poszczególnych Oddziałów, by stan etatowy był w stanie przeprowadzić ewakuację, szczególnie dotyczy to ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się. - W szpitalu obowiązuje zasada, że pielęgniarki, położne, lekarze, personel pomocniczy, przystępują do ewakuacji pacjentów tego oddziału, na którym pracują i tych pacjentów, którymi opiekują się na co dzień. - W przypadkach uzasadnionych po dokonaniu oceny sytuacji, zarządzający ewakuacja z budynku szpitala, może odstąpić od tej zasady i skierować personel medyczny, pomocniczy czy techniczny do ewakuacji ludzi z miejsc wymagających natychmiastowej ewakuacji. - W razie podejrzenia, że ktoś został w strefie zagrożenia należy zgłosić ten fakt kierującemu akcją ewakuacyjno-ratowniczą i przeprowadzić ponowne sprawdzenie pomieszczeń budynku. Ordynator Oddziału, Lekarz Dyżurny, Pielęgniarki Oddziałowe, opiekunowie danych grup pacjentów winni znać stany osobowe podległych pacjentów, jak i również personelu, zaś zarządzający ewakuacją stany osobowe z ewakuowanego oddziału - W przypadku przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej, kierujący przebiegiem akcji zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki straży pożarnej. Szczegółowe zasady ewakuacji poszczególnych obiektów są określone w wprowadzonej w życie INSTRUKCJI POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POWSTANIA SZCZEGÓLNYCH ZAGROŻEŃ. 3. Wymagania w zakresie warunków ewakuacji Głównym celem i nadrzędnym założeniem przeprowadzania ewakuacji jest ratowanie życia i zdrowia ludzi w zagrożonych obiektach. Konieczność podjęcia akcji ewakuacyjnej wynika nie tylko z możliwości przedostania się pożaru do pomieszczeń zagrożonych. Wynika ona również z warunków konstrukcyjnych obiektu, związanych z możliwością utraty wytrzymałości i nośności głównych elementów konstrukcyjnych w warunkach pożarowych, co może spowodować zawalenie się części obiektu nie objętej jeszcze pożarem. Bardzo ważnym elementem jest również kierunek rozkładania się strefy zadymienia w obiekcie. Lotne produkty spalania zawierają bowiem wiele substancji trujących i stwarzają bardzo poważne zagrożenie dla osób narażonych na ich wdychanie. Najniebezpieczniejszą z tych substancji jest tlenek węgla CO z uwagi na to iż nie posiada on barwy ani zapachu a towarzyszy zawsze niepełnemu procesowi spalania. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

58 58 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

59 59 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

60 60 X. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji Cel i zakres szkoleń. Zaznajamianie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi należy realizować w formie szkoleń których celem jest zapoznanie z postanowieniami niniejszej Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, a w szczególności z: 1. Zagrożeniem pożarowym występującym w budynku. 2. Przyczynami powstania i rozprzestrzeniania się pożarów. 3. Sposobami eliminacji zagrożenia pożarowego. 4. Przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej. 5. Zadaniami i obowiązkami pracowników w zakresie zapobiegania pożarom. 6. Zadaniami i obowiązkami pracowników w wypadku powstania pożaru. 7. Warunkami prowadzenia ewakuacji osób i mienia. 8. Zasadami użycia podręcznego sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpożarowych. Szkoleniem należy objąć wszystkich pracowników, których obowiązkiem jest uczestnictwo w szkoleniu. Z postanowieniami Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego powinny zapoznać się wszystkie osoby nie będące pracownikami, a wynajmujące powierzchnie lub pomieszczenia na terenie obiektu. Obowiązkiem Właściciela lub wyznaczonego pracownika jest dostarczenie tym osobom przedmiotowego dokumentu i uzyskanie oświadczenia o przyjęciu do wiadomości jego postanowień. Rodzaje szkoleń przeciwpożarowych. Szkolenie wstępne - obejmuje pracowników nowo przyjmowanych i polega na zapoznaniu ich z występującym w budynkach zagrożeniem pożarowym, obowiązującymi przepisami w zakresie zapobiegania pożarom oraz zasadami zwalczania pożarów (Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego). Szkolenie podstawowe - polega na zapoznaniu pracowników z: zagrożeniami pożarowymi występującymi w miejscu pracy, zadaniami i obowiązkami pracowników w zakresie zapobiegania pożarom, zadaniami i obowiązkami pracowników na wypadek pożaru, zasadami i sposobami użycia urządzeń gaśniczych, zasadami ewakuacji osób, za które odpowiedzialni są poszczególni pracownicy szpitala. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

61 61 Szkolenie specjalistyczne - dotyczy pracowników prowadzących sprawy ppoż., nadzorujących zabezpieczenie prac niebezpiecznych pożarowo. Zasady organizacji i prowadzenia szkoleń. Szkolenie wstępne i specjalistyczne jest jednorazowe. Szkolenie podstawowe powinno być organizowane nie rzadziej niż co 6 lat. Szkolenie specjalistyczne należy ponawiać w przypadku prowadzenia zmian na stanowiskach badawczych wpływających na wzrost zagrożenia pożarowego. Dokumentacja szkoleń. Przeprowadzenie szkolenia przeciwpożarowego powinno być udokumentowane. Dokumentację stanowi oświadczenie pracownika. Szkolenie specjalistyczne powinno być potwierdzone oświadczeniem pracownika o zapoznaniu się z określoną problematyką z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Druki oświadczeń należy przechowywać w teczkach osobowych pracowników. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

62 62 XI. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi użytkownikami obiektu. Dyrekcja Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 z późniejszymi zmianami) właściciel lub zarządca obiektu zapewniając jego ochronę przeciwpożarową zobowiązany jest w szczególności: 1. Przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych. 2. Wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice. 3. Zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie. 4. Zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji. 5. Przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej. 6. Zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi. 7. Ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego zagrożenia. Realizując powyższe zadania ustawowe właściciel, zarządca lub użytkownik ( umowa cywilno prawna najmu lokalu powinna szczegółowo określać, która z wymienionych osób odpowiada za realizacje tych zadań ) jest zobowiązany do: 1. Zapewnienia odpowiednich warunków w zakresie bezpieczeństwa osób przebywających w budynku i mienia, poprzez zagwarantowanie koniecznych warunków ewakuacji, ochrony technicznej oraz formalno - prawnej. 2. Określenia obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych pracowników w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego. Umieszczenie w zakresach czynności podległych pracowników zadań i obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej i bhp. 3. Zapewnienia zaopatrzenia budynku w odpowiedni sprzęt ratowniczy i gaśniczy zgodnie z wymogami w tym zakresie oraz dbanie o właściwy stan techniczny tego sprzętu ( przestrzeganie terminów badań i konserwacji ). 4. Wyposażenia z godnie z postanowieniami odpowiednich przepisów obiektu w urządzenia gaśnicze oraz instalacje sygnalizacji alarmowej. 5. Uwzględniania wymagań ochrony przeciwpożarowej w planowanych remontach i modernizacjach obiektu. 6. Wydawania odpowiednich zarządzeń w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz wyznaczenie osób odpowiedzialnych za ich wykonanie. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

63 63 7. Zapewnienia nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych, regulaminów i instrukcji oraz wyciąganie konsekwencji służbowych w stosunku do pracowników naruszających powyższe postanowienia. 8. Organizowania odpowiednich szkoleń dla podległych pracowników z zakresu ochrony przeciwpożarowej i bhp. 9. Uzgadniania każdorazowo ze specjalistą ds. przeciwpożarowych sposób wykonywania i zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo wykonywanych na terenie obiektu. 10.Zapewnia wyposażenia budynku w instrukcję postępowania na wypadek powstania pożaru oraz zgodne z PN [ 17 ] znaki ewakuacyjne i rozmieścić je zgodnie z wymaganiami w tym zakresie. 11.Dbania o utrzymanie w odpowiednim stanie technicznym instalacji znajdujących się w budynku, przestrzegać wymaganych terminów badań i kontroli tych instalacji: instalacja elektryczna - sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciwporażeniowej, pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych, sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej nie rzadziej niż co pięć lat, instalacja elektryczna - pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji nie rzadziej niż raz na 5 lat instalacja odgromowa - badania i kontrola nie rzadziej niż co pięć lat, instalacja gazowa - badania i kontrola raz na rok, przewody dymowe i spalinowe od palenisk opalanych paliwem stałym - usuwanie zanieczyszczeń z tych przewodów co najmniej cztery razy do roku, przewody dymowe i spalinowe opalanych paliwem płynnym i gazowym - usuwanie zanieczyszczeń z tych przewodów co najmniej dwa razy do roku, przewody wentylacyjne - usuwanie zanieczyszczeń z tych przewodów co najmniej raz w roku, Kierownicy Przychodni, inne osoby o podobnej funkcji Do podstawowych obowiązków kierowników poszczególnych działów należy : 1. Sprawowanie nadzoru nad stanem ochrony przeciwpożarowej w podległych działach, 2. Znajomość wszystkich zagrożeń występujących w obiekcie i uwzględniać je w organizowaniu codziennego trybu pracy, 3. Realizacja odpowiednich szkoleń z zakresu ochrony pożarowej i BHP dla podległych pracowników, Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

64 64 4. W przypadku stwierdzenia bądź przyjęcia informacji od podległych pracowników o wszelakich uszkodzeniach urządzeń i instalacji powodujących zagrożenie pożarowe podjąć odpowiednie kroki w celu jak najszybszego ich remontu bądź wycofania z eksploatacji, 5. Czuwać nad bezwzględnym przestrzeganiem zakazu palenia tytoniu w miejscach objętych zakazem tj. pomieszczenia zaplecza technicznego w których składowane są materiały palne, pomieszczenia w których zgromadzone są ciecze palne, pomieszczenia magazynowe, 6. Dopilnować, aby po zakończeniu pracy wyłączone były wszystkie urządzenia i oświetlenie oraz usunięte z pomieszczeń materiały, które mogłyby zagrażać powstaniem pożaru, 7. Nie dopuszczać nawet do czasowego tarasowania i zastawiania dróg pożarowych, dojść do urządzeń gaśniczych i podręcznego sprzętu gaśniczego, do głównego wyłącznika prądu i głównego zaworu gazu, 8. Posiadać umiejętność posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym i znać sposób postępowania w przypadku powstania pożaru, 9. W razie pożaru ponosić pełną odpowiedzialność za przeprowadzenie akcji ewakuacyjnej ludzi oraz mienia z własnego działu, 10. Znać miejsce usytuowania głównego wyłącznika prądu, głównego zaworu gazu oraz miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego. Osoby sprzątające. Do podstawowych obowiązków serwisu utrzymania czystości w zakresie ochrony przeciwpożarowej należy : 1. Znać zagrożenia pożarowe występujące w budynku, znać sposób postępowania na wypadek powstania pożaru, posiadać umiejętność posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym. 2. Wykonywać pracę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pożarowego. 3. Czuwać nad utrzymaniem porządku ładu i czystości w całym obiekcie. 4. Utrzymywać czystość poprzez systematyczne usuwanie pyłów, śmieci i odpadów z koszy w całym budynku po każdym dniu pracy. 5. Wyłączać ewentualnie pozostawione przez pracowników urządzenia grzejne / elektryczne bądź gazowe / i wygaszać światła. 6. Dokonywać po zakończeniu pracy przeglądu pomieszczeń i sprawdzać czy nie został zaprószony ogień, czy na przewodach grzejnych nie pozostawiono materiałów palnych i czy zostały zamknięte drzwi i okna. 7. Znać miejsce usytuowania głównego wyłącznika prądu, głównego zaworu gazu oraz miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego. 8. Czynnie uczestniczyć w organizowanych szkoleniach przeciwpożarowych. Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

65 65 Pracownik techniczny, Do podstawowych obowiązków pracownika technicznego, z zakresu ochrony przeciwpożarowej należy : 1. Utrzymywanie w odpowiednim stanie technicznym instalacji i urządzeń, 2. Zwracanie uwagi aby instalacje i urządzenia były właściwie użytkowane przez pozostałych pracowników oraz klientów, 3. Kontrolowanie urządzeń grzewczych czy nie są przegrzewane oraz czy są właściwie czyszczone, 4. W przypadku zauważenia uszkodzenia urządzeń i instalacji powodującego zagrożenie pożarowe przystąpić do natychmiastowej jego likwidacji. W sytuacjach gdy nie jest to możliwe odpowiednie urządzenie i instalację należy wycofać z użytkowania i o fakcie tym niezwłocznie powiadomić kierownika działu lub właściciela, 5. Znać zagrożenia pożarowe występujące w budynku, znać sposób postępowania na wypadek powstania pożaru, posiadać umiejętność posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym, 6. Znać miejsce usytuowania głównego wyłącznika prądu, głównego zaworu gazu oraz miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego, 7. Wszystkie prace remontowe i naprawcze wykonywać z zachowaniem bezpieczeństwa pożarowego, a w szczególności prace niebezpieczne pożarowo, 8. Czynnie uczestniczyć w organizowanych szkoleniach przeciwpożarowych. Wszyscy pracownicy Wszyscy pracownicy bez względu na zajmowane stanowisko są zobowiązani : 1. Przejść przeszkolenie wstępne w celu zapoznania się z obowiązującymi przepisami i instrukcjami w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz brać udział w szkoleniach przeciwpożarowych, 2. Wykonywać pracę w warunkach pożarowo bezpiecznych dla siebie i otoczenia. W przypadku stwierdzenia występowania usterek usunąć je we własnym zakresie, a jeżeli przekracza to możliwości pracownika niezwłocznie zgłosić odpowiednie wnioski przełożonym, 3. Usuwać niezwłocznie materiały mogące spowodować pożar oraz materiały stwarzające możliwości jego rozprzestrzeniania się, 4. Zgłaszać właścicielowi o wszystkich niedociągnięciach i brakach mających wpływ na bezpieczeństwo pożarowe, 5. Przestrzegać porządku i czystości oraz dbać o właściwy stan zabezpieczenia przeciwpożarowego, w szczególności na swoim stanowisku pracy, 6. Znać sposoby alarmowania straży pożarnej oraz użycia podręcznego sprzętu gaśniczego, Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

66 66 7. Zawiadomić wszelkimi dostępnymi środkami straż pożarną, przełożonych i współpracowników o zauważeniu pożaru, 8. Brać czynny udział w akcji ratowniczo - gaśniczej w przypadku powstania pożaru lub innej klęski i miejscowego zagrożenia, 9. Stosować się ściśle do poleceń dowodzącego akcją ratowniczą, w przypadku ogłoszenia ewakuacji niezwłocznie przystąpić do jej realizacji niosąc pomoc osobą o ograniczonej zdolności ruchowej. Pracownikom zabrania się 1. Wykonywania jakichkolwiek czynności stwarzających zagrożenie pożarowe, 2. Użytkowania elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta, 3. Przechowywania w szafkach ubraniowych i na stanowisku pracy materiałów łatwopalnych, wybuchowych, żrących itp., 4. Dokonywania samowolnie jakichkolwiek napraw przy których wymagane są właściwe kwalifikacje w instalacjach i urządzeniach technicznych, 5. Tarasowania i zastawiania studzienek hydrantów, tablic rozdzielczych, przycisków alarmowych itp. urządzeń, podręcznego sprzętu gaśniczego oraz wszelkich przejść i dróg pożarowych i ewakuacyjnych w obiektach jak i na zewnątrz, 6. Wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo ( np. spawania ) oraz prac z ogniem otwartym bez odpowiedniego zabezpieczenia i sprawdzenia po zakończeniu pracy, czy nie został zaprószony ogień, 7. Używać urządzeń i sprzętu pożarniczego niezgodnie z jego przeznaczeniem, 8. Stosowania na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m od żarówki, 9. Instalowania opraw oświetleniowych, oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak : wyłączniki przełączniki gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem, 10.Składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji, 11.Ustawiania na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację, 12.Zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe otwarcie. XII. Plany obiektów Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

67 67

68 68 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

69 69 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

70 70 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

71 71 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

72 72 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

73 73 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

74 74 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

75 75 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

76 76 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.

77 77 Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera sp. z o.o.