Temat: Budowa i funkcje korzenia.

Transkrypt

1 Temat: Budowa i funkcje korzenia. Korzeń to część podziemna organizmu roślinnego (organ wegetatywny) przystosowana do wypełniania określonych funkcji: Umocowania rośliny w podłożu. Pobierania z gleby wody wraz z rozpuszczonymi solami mineralnymi.

2 1. Budowa zewnętrzna korzenia. Strefa podziałów komórkowych Stożek wzrostu zbudowany z tkanki twórczej pierwotnej; komórki stożka intensywnie się dzielą dając początek wszystkim pozostałym komórkom korzenia. Czapeczka okrywa stożek wzrostu, chroniąc go przed mechanicznymi uszkodzeniami w czasie przedzierania się rosnącego korzenia między cząstkami gleby. Zbudowana jest z komórek miękiszowych. Strefa wydłużania Zbudowana z komórek, które intensywnie rosną, zwiększając swoje rozmiary. W strefie tej następuje najsilniejszy wzrost korzeni na długość.

3 Strefa włośnikowa różnicowania Tworzą ją komórki przekształcające się w różne typy tkanek, zdolne do pełnienia określonych funkcji. W strefie tej występują włośniki odpowiedzialne za pobieranie wody z solami mineralnymi, zwiększające powierzchnię wchłaniania. Strefa korzeni bocznych W strefie tej wyrastają korzenie boczne, dzięki którym roślina utrzymywana jest w podłożu. Może w niej następować przyrastanie korzenia na grubość. Woda wraz z solami mineralnymi przewodzona jest ze strefy włośnikowej w kierunku łodygi.

4 2. Budowa wewnętrzna korzenia (pierwotna). Skórka należy do tkanek okrywających i ma funkcję ochronną. Jej wytworem są włośniki. Kora pierwotna zbudowana z tkanki miękiszowej. Najbardziej wewnętrzną warstwę kory pierwotnej stanowi śródskórnia, która reguluje przepływ wody w poprzek korzenia od włośników do tkanek przewodzących. Walec osiowy centralna część korzenia, w której znajduje się tkanka przewodząca oraz tkanka miękiszowa. Układ wiązek przewodzących jest naprzemianległy.

5 Wtórna budowa korzenia. U roślin wieloletnich (niektórych roślin nagonasiennych i roślin okrytonasiennych), korzeń przyrasta na grubość. Dzieje się tak, dzięki wytworzeniu przez miękisz walca osiowego, miazgi międzywiązkowej (kambium). Elementy miazgi łączą się ze sobą w pierścień, odkładający do wnętrza drewno wtórne, a na zewnątrz łyko wtórne. Miazga korkotwórcza, powstająca także z komórek miękiszowych, powoduje wytworzenie na zewnątrz - korka, a do wnętrza pasm komórek miękiszowych.

6 3. Pobieranie wody przez korzenie. Korzeń pobiera wodę, za pomocą włośników, dzięki procesowi osmozy. Osmoza polega na przenikaniu wody przez błony półprzepuszczalne ze środowiska o mniejszym stężeniu do środowiska o większym stężeniu. Stężenie składników w glebie jest zazwyczaj niższe niż w komórkach korzenia, więc woda przenika z gleby do włośników. Z włośników przenika do komórek znajdujących się obok np. miękiszowych, a następnie do naczyń będących komórkami drewna, które przewodzą wodę z solami mineralnymi do wszystkich komórek rośliny.

7 4. Systemy korzeniowe. System palowy to pojedynczy korzeń główny, od którego odchodzą mniejsze boczne odgałęzienia. System wiązkowy to wiązka jednakowych cienkich korzeni niekiedy nazywanych przybyszowymi.

8 5. Modyfikacje korzeni. U niektórych roślin korzenie ulegają modyfikacjom budowy, co umożliwia im pełnienie dodatkowych funkcji. Korzenie spichrzowe magazynują substancje odżywcze, które później wykorzystują do tworzenia nowych pędów np. korzeń marchwi, pietruszki, buraka, selera.

9 Korzenie oddechowe Pojawiają się u roślin rosnących na terenach podmokłych. Zapewniają dostęp powietrza do systemów korzeniowych zalanych wodą (cypryśnik błotny).

10 Korzenie podporowe Zazwyczaj wyrastają z łodygi nad ziemię i podpierają roślinę ze wszystkich stron (puchowiec pięciopręcikowy).

11 Ssawki Rośliny, które zmodyfikowały swoje korzenie do funkcji ssącej to półpasożyty. Przeprowadzają one proces fotosyntezy, jednak czerpią od innych roślin wodę i sole mineralne np. jemioła. Łuskiewnik różowy jest pasożytem leszczyny i grabu, jednak nie czyni im nadmiernej krzywdy.

12 Korzenie powietrzne Korzenie powietrzne wytwarzają rośliny, które rosną w koronach drzew. Za pomocą tak zmodyfikowanych korzeni pobierają wodę lub parę wodną z powietrza. Są to tzw. epifity np. storczyk. Innym przykładem jest drzewo mangrowe czy monstera.

13 Korzenie czepne Są modyfikacją korzeni służącą do przymocowywania się do pni drzew, murów lub ścian.

14 Zadanie domowe: Napisz, na czym polega symbioza bakterii brodawkowych z korzeniami roślin motylkowych.