ZBIÓR PROCEDUR POSTĘPOWANIA

Transkrypt

1 ZBIÓR PROCEDUR POSTĘPOWANIA PRACOWNIKÓW PEDAGOGICZNYCH WOBEC WYCHOWANKÓW w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Zespole Placówek Oświatowych nr 3 we Wrocławiu

2 SPIS TREŚCI: I. PROCEDURA W PRZYPADKU PODEJRZENIA NADUŻYCIA SEKSUALNEGO. II. PROCEDURA W PRZYPADKU ZASTANIA WYCHOWANKÓW W SYTUACJI PODEJMOWANIA CZYNNOŚCI SEKSUALNYCH. III. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PODEJRZENIA POSIADANIA PRZEZ WYCHOWANKA NARKOTYKÓW. IV. PROCEDURA W PRZYPADKU SPOŻYCIA ALKOHOLU LUB INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH BĄDŹ PRZYBYCIE DO PLACÓWKI POD ICH WPŁYWEM. V. PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD ODBIERANIA DZIECI I ODWIEDZIN. VI. PROCEDURA W PRZYPADKU SAMOOKALECZENIA WYCHOWANKA LUB INNYCH PRZEJAWÓW AUTOAGRESJI, PRÓBA SAMOBÓJCZA. VII. PROCEDURA W PRZYPADKU AKTU AGRESJI FIZYCZNEJ SKIEROWANEJ WOBEC INNEGO WYCHOWANKA. VIII. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU UCIECZKI WYCHOWANKA Z OŚRODKA. IX. PROCEDURA DOTYCZĄCA ZABEZPIECZANIA RZECZY NALEŻĄCYCH DO WYCHOWANKA X. PROCEDURA PRZEWOZU WYCHOWANKÓW POZA OBSZAR MIASTA WROCŁAWIA XI. PROCEDURA UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO XII. PROCEDURA DOTYCZĄCA WYJŚĆ ORAZ UDZIAŁU W WYCIECZKACH I IMPREZACH

3 I. PROCEDURA W PRZYPADKU PODEJRZENIA NADUŻYCIA SEKSUALNEGO 1. W przypadku podejrzenia nadużycia seksualnego wobec wychowanka wychowawca/nauczyciel nie podejmuje samodzielnie rozmów ani innych działań rozpoznawczych. Zapewnia ofierze bezpieczeństwo psychofizyczne i odseparowuje ją od sprawcy. 2. Wychowawca/nauczyciel powiadamia w pierwszej kolejności psychologa, który określa charakter zachowań (czy jest to nadużycie seksualne) i ustala dalsze postępowanie. W sytuacji braku kontaktu z psychologiem sprawą zajmuje się pedagog, wicedyrektor lub dyrektor. 3. O zdarzeniu wychowawca w możliwie najszybszym czasie powiadamia rodziców. Niezwłocznie sporządza notatkę służbową. 4. Dalsze działania względem ofiary i sprawcy podejmuje psycholog, pedagog oraz dyrektor placówki (opieka psychologiczna, powiadomienie organów ścigania, zalecenie odpowiednich metod wychowawczych). Wrocław, 22 marca 2013 r.

4 II. PROCEDURA W PRZYPADKU ZASTANIA WYCHOWANKÓW W SYTUACJI PODEJMOWANIA CZYNNOŚCI SEKSUALNYCH 1. W przypadku zastania wychowanków w sytuacji podejmowania czynności seksualnych wychowawca/nauczyciel odseparowuje wychowanków i zapewnia im bezpieczeństwo psychofizyczne. 2. Wychowawca /nauczyciel nie podejmuje samodzielnie rozmów ani innych działań rozpoznawczych. 3. O zdarzeniu wychowawca w możliwie najszybszym czasie powiadamia rodziców. Niezwłocznie sporządza notatkę służbową. 4. Dalsze działania podejmuje psycholog, pedagog oraz dyrektor placówki. Wrocław, 22 marca 2013 r.

5 III. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PODEJRZENIA POSIADANIA PRZEZ WYCHOWANKA NARKOTYKÓW 1. W przypadku zauważenia, że wychowanek posiada przy sobie substancję przypominająca wyglądem narkotyk wychowawca/nauczyciel żąda od wychowanka, aby przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby lub kieszeni itp. 2. Jeśli po przekazaniu substancji, wychowawca/nauczyciel jest przekonany, że ma do czynienia z substancją niedozwoloną, wzywa Policję. 3. W przypadku, gdy wychowanek odmawia przekazania substancji, wychowawca/nauczyciel wzywa Policję, która podejmuje czynności kontrolne. 4. O zdarzeniu wychowawca w możliwie najszybszym czasie powiadamia rodziców. Niezwłocznie sporządza notatkę celem przekazania dyrektorowi, który powiadamia właściwy Sąd w kolejnej opinii na temat wychowanka. Wrocław, 22 marca 2013 r.

6 IV. PROCEDURA W PRZYPADKU SPOŻYCIA ALKOHOLU LUB INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH, ALBO PRZYBYCIA DO PLACÓWKI POD ICH WPŁYWEM 1. W przypadku podejrzenia, iż wychowanek jest pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych wychowawca/nauczyciel : a. izoluje wychowanka od reszty grupy/klasy, jednak pozostawia go pod opieką osoby dorosłej, która na bieżąco monitoruje jego stan zdrowia i zachowanie, b. w przypadku, gdy w ocenie wychowawcy/ nauczyciela zagrożone jest zdrowie lub życie wychowanka wzywa pogotowie ratunkowe, c. przeprowadza z wychowankiem rozmowę w celu potwierdzenia stanu nietrzeźwości lub odurzenia. W przypadku braku potwierdzenia i/lub agresywnego bądź gorszącego zachowania wzywa policję w celu wykonania badania alkomatem bądź odpowiednim testem i ewentualnego przewiezienia do placówki leczniczej, 2. O zdarzeniu wychowawca/nauczyciel w możliwie najszybszym czasie powiadamia rodziców. 3. Niezwłocznie sporządza notatkę celem przekazania dyrektorowi, który powiadamia właściwy Sąd. Wprowadzono Zarządzeniem nr 11/2013 Wrocław, 30 września 2013 r.

7 V. PROCEDURA DOTYCZĄCA ZASAD ODBIERANIA DZIECI I ODWIEDZIN 1. Opiekę nad dzieckiem w trakcie przejazdów do domu rodzinnego i z powrotem sprawują rodzice (prawni opiekunowie) lub upoważnione przez nich - na piśmie - osoby pełnoletnie, zapewniające dziecku bezpieczeństwo. 2. Rodzice (prawni opiekunowie) mogą wyrazić pisemną zgodę na samodzielny przejazd dziecka. 3. Osoba odwiedzająca lub odbierająca dziecko na przepustkę nie może być pod wpływem alkoholu ani środków odurzających. 4. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że rodzic (opiekun) zgłosił się po dziecko w stanie wskazującym na spożycie alkoholu lub użycie środków psychoaktywnych wychowawca/nauczyciel nie wydaje dziecka rodzicowi (opiekunowi) i nakazuje niezwłoczne opuszczenie terenu placówki. 5. Wychowawca pracujący z dzieckiem, w możliwie najszybszym czasie sporządza notatkę, celem przekazania dyrektorowi. 6. Wychowanek, którego rodzic (opiekun) był pod wpływem alkoholu lub środków psychoaktywnych możliwie najszybciej zostaje objęty wsparciem psychologiczno pedagogicznym. 7. O zaistniałym zdarzeniu wychowawca powiadamia właściwy Sąd w okresowej opinii o dziecku (w drastycznych sytuacjach bezpośrednio po zdarzeniu). 8. Odwiedziny wychowanków odbywają się w dni wolne od nauki szkolnej. 9. Odwiedziny wychowanków w pozostałe dni tygodnia odbywają się wyłącznie po zajęciach szkolnych, po wcześniejszym uzgodnieniu z wychowawcą bezpośrednio pracującym z dzieckiem.

8 10. Osobami uprawnionymi do odwiedzin dzieci są wyłącznie najbliżsi krewni oraz osoby niespokrewnione z dzieckiem wskazane (w formie pisemnej) przez rodzica (opiekuna prawnego). 11. Rodzice w stosunku do których Sąd lub dyrektor placówki wydali zakaz kontaktów nie mogą odwiedzać dzieci w placówce. 12. Opuszczenie przez dziecko terenu placówki pod opieką rodzica (opiekuna) może odbyć się wyłącznie za zgodą i na zasadach ustalonych z wychowawcą/nauczycielem bezpośrednio pracującym z dzieckiem, po wcześniejszym złożeniu stosownego oświadczenia przez rodzica (opiekuna prawnego). Wrocław, 22 marca 2013 r.

9 VI. PROCEDURA W PRZYPADKU SAMOOKALECZENIA WYCHOWANKA LUB INNYCH PRZEJAWÓW AUTOAGRESJI ORAZ PRÓBY SAMOBÓJCZEJ 1. Wychowawca pracujący z wychowankiem, który dokonał samookaleczenia lub innego przejawu autoagresji zobowiązany jest do udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej. W uzasadnionych przypadkach wzywa Pogotowie Ratunkowe. 2. W przypadku próby samobójczej wychowawca/nauczyciel ma obowiązek wezwania Pogotowia Ratunkowego. Do czasu przyjazdu zespołu ratunkowego zapewnia dziecku bezpieczeństwo psychofizyczne. Pogotowie Ratunkowe podejmuje dalsze działania w zakresie konsultacji psychiatrycznej wychowanka. 3. Wychowawca jest obecny z wychowankiem podczas konsultacji i udzielania pomocy w szpitalnych oddziałach ratunkowych. 4. W sytuacji, gdy wychowanek jest autoagresywny, lub zagraża swojemu zdrowiu, wychowawca / nauczyciel ma obowiązek odizolować wychowanka. 5. Wychowawca / nauczyciel na bieżąco monitoruje zachowanie i stan zdrowia wychowanka. 6. W możliwie najszybszym terminie wychowanek, który dokonał samookaleczenia lub innych przejawów autoagresji zostaje objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną i konsultowany psychiatrycznie. 7. O zdarzeniu wychowawca/nauczyciel możliwie najszybciej powiadamia rodziców (opiekunów). Niezwłocznie sporządza notatkę celem przekazania dyrektorowi, który powiadamia właściwy Sąd w kolejnej opinii na temat wychowanka (w drastycznych sytuacjach bezpośrednio po zdarzeniu).

10 Wrocław, 22 marca 2013 r. VII. PROCEDURA W PRZYPADKU AKTU AGRESJI FIZYCZNEJ, SKIEROWANEJ WOBEC INNEGO WYCHOWANKA. 1. W przypadku stwierdzenia, że wychowanek jest ofiarą agresji, nauczyciel/ wychowawca będący świadkiem agresji przerywa ją. 2. Nauczyciel/wychowawca odseparowuje ofiarę od agresorów i zapewnia bezpieczeństwo psychofizyczne poszkodowanemu. 3. W przypadku stwierdzenia obrażeń nauczyciel/wychowawca sam udziela pomocy przedmedycznej lub korzysta z pomocy pielęgniarki szkolnej, lekarza rodzinnego, albo wzywa Pogotowia Ratunkowego. 4. W uzasadnionych przypadkach (np. stosowania gróźb i obaw, że zostaną spełnione, albo w przypadku brutalnej przemocy) wychowawca/nauczyciel wzywa Policję. 5. O zdarzeniu wychowawca/nauczyciel możliwie najszybciej powiadamia rodziców (opiekunów) ofiary i sprawcy. Niezwłocznie sporządza dokładną notatką celem przekazania dyrektorowi placówki, który powiadamia właściwy Sąd w kolejnej opinii na temat wychowanka (w drastycznych sytuacjach bezpośrednio po zdarzeniu). Wrocław, 22 marca 2013 r.

11 VIII. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU UCIECZKI WYCHOWANKA Z OŚRODKA 1. Wychowawca/nauczyciel pracujący z wychowankiem, po stwierdzeniu ucieczki podopiecznego, zwiększa nadzór nad pozostałymi wychowankami w grupie/klasie. 2. Niezwłocznie składa zawiadomienie o zaginięciu osoby kategorii III we właściwej dla miejsca ucieczki jednostce policji, telefonicznie informuje o ucieczce komisariat kolejowy policji 3. Wychowawca/nauczyciel sporządza notatkę z okoliczności ucieczki, którą składa w sekretariacie. 4. O ucieczce wychowawca/nauczyciel możliwie najszybciej powiadamia rodziców (opiekunów). 5. Na podstawie sporządzonych przez wychowawcę/nauczyciela dokumentów dyrektor placówki informuje o ucieczce właściwy sąd i właściwą jednostkę policji w miejscu zamieszkania wychowanka. 6. W przypadku powrotu lub dowiezienia z ucieczki wychowanka wychowawca/nauczyciel przyjmujący podopiecznego wpisuje ten fakt (sposób doprowadzenia, godzina) w księdze stanów. Na tej podstawie dyrektor placówki informuje właściwy sąd i jednostki policji w miejscu zamieszkania wychowanka i właściwej dla miejsca ucieczki. Wrocław, 22 marca 2013 r.

12 IX. PROCEDURA DOTYCZĄCA ZABEZPIECZANIA RZECZY NALEŻĄCYCH DO WYCHOWANKA 1. Osoba przyjmująca wychowanka do ośrodka (dotyczy wychowawcy, pedagoga, psychologa) zobowiązana jest do dokonania spisu posiadanych przez niego rzeczy wartościowych lub ważnych (np. klucze, paszport). 2. Jeśli wychowanka przyjmuje nauczyciel lub wychowawca pracujący w porze nocnej odbiera mu rzeczy zabronione (np. pieniądze, telefon, itp.) i przekazuje wychowawcy grupy, który rozpoczyna pracę po lekcjach lub po nocy. Ten wychowawca jest również zobowiązany do wypełnienia pozostałych punktów procedury. 3. Spis rzeczy należy niezwłocznie umieścić w dokumentach wychowanka, w części B. 4. Rzeczy wartościowe lub ważne należy zabezpieczyć w opisanej kopercie (telefon, klucze, inne) i niezwłocznie umieścić w magazynie, przyjmując od intendenta pisemne poświadczenie przekazania. 5. Pozostałe rzeczy codziennego użytku pozostają przy wychowanku w grupie i są wpisane do spisu rzeczy wychowanka przez wychowawcę patrona. 6. Przeglądu rzeczy oraz aktualizacji zapisów w spisie rzeczy wychowanka wychowawca patron dokonuje raz w miesiącu. 7. W przypadku ucieczki lub niepowrotu wychowanka, wychowawca, u którego miało miejsce zdarzenie, zabezpiecza rzeczy tego wychowanka, czytelnie opisuje i niezwłocznie umieszcza w magazynie, przyjmując od intendenta pisemne poświadczenie przekazania. 8. Jeśli wychowanek wróci z ucieczki/niepowrotu maże odebrać swoje rzeczy z magazynu w obecności wychowawcy, potwierdzając odbiór podpisem. 9. Jeśli wychowanek zostanie zdjęty z ewidencji, wychowawca patron kontaktuje się z rodzicami/opiekunami wychowanka i ustala sposób

13 przekazania rzeczy dziecka. Niezbędne jest potwierdzenie odbioru rzeczy podpisem rodzica/opiekuna lub dokument nadania paczki, który umieszczamy w dokumentach wychowanka w części B. 10. Jeśli kontakt z rodzicem/opiekunem staje się niemożliwy przez ponad 60 dni, odzież wychowanka zostaje fizycznie zniszczona, natomiast rzeczy wartościowe należy odesłać na adres rodziców/opiekunów na koszt ośrodka. Należy wpisać przesyłkę w księgę korespondencji. Wrocław, 22 marca 2013 r.

14 X. PROCEDURA PRZEWOZU WYCHOWANKÓW POZA OBSZAR MIASTA WROCŁAWIA 1. Przewóz wychowanka odbywa się samochodem będącym na wyposażeniu placówki. 2. Do przewozu wychowanków może być wykorzystany samochód będący własnością pracownika bądź instytucji lub środek transportu publicznego. 3. W przypadku przewozu wychowanka samochodem będącym własnością pracownika, przed rozpoczęciem podróży konieczne jest zawarcie pisemnej umowy użyczenia pojazdu, określającą zasady użyczenia. 4. W przypadku braku możliwości wykorzystania pojazdu służbowego lub prywatnego przewóz odbywa się środkami komunikacji publicznej. 5. Opiekę nad wychowankiem w trakcie podróży zapewnia wyznaczony przez dyrektora lub wicedyrektorów pracownik pedagogiczny. Wskazanie osoby wyznaczonej do podróży służbowej odbywa się na podstawie dokumentu polecenia wyjazdu służbowego (druk delegacji). 6. Dla zapewnienia bezpieczeństwa przewozu liczba opiekunów zależna jest od okoliczności, czasu trwania podróży, liczby przewożonych wychowanków. Wyznaczony pracownik (pracownicy) zobowiązani są do zapewnienia bezpiecznych warunków przewozu przez cały czas trwania podróży. 7. Pojazd służbowy prowadzi kierowca zatrudniony w placówce lub wyznaczony przez dyrektora bądź wicedyrektorów pracownik ośrodka posiadający stosowne uprawnienia. 8. Dla zapewnienia bezpieczeństwa przewozu liczba kierowców zależy od czasu trwania podróży. 9. W przypadku stwierdzenia wystąpienia nieprawidłowości w trakcie przewozu wychowanków, pracownik pedagogiczny wyznaczony do opieki nad

15 dzieckiem sporządza niezwłocznie po zakończeniu podróży stosowną notatkę służbową i przekazuje ją dyrektorowi placówki. Wrocław, 22 marca 2013 r.

16 XI. PROCEDURA UŻYCIA ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO 1. Wobec wychowanka MOW można zastosować jako środek przymusu bezpośredniego siłę fizyczną. 2. Użycie siły fizycznej polega na doraźnym, krótkotrwałym ręcznym obezwładnieniu nieletniego. Zadawanie uderzeń w ramach siły fizycznej dopuszczalne jest wyłącznie w celu odparcia bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób. 3. Siłę fizyczną stosuje się w granicach niezbędnych do pokonania oporu nieletniego. 4. Siłę fizyczną może stosować, w razie konieczności, jednocześnie więcej niż jeden pracownik ośrodka. 5. Środki przymusu bezpośredniego mogą być stosowane w razie bezskuteczności środków oddziaływania psychologiczno-pedagogicznego. Środki te stosuje się wyłącznie w celu przeciwdziałania: a. usiłowaniu targnięcia się nieletniego na życie lub zdrowie własne albo innej osoby, b. nawoływaniu do buntu, c. zbiorowej ucieczce, d. niszczeniu mienia powodującemu poważne zakłócenie porządku, e. samowolnemu opuszczaniu przez nieletniego młodzieżowego ośrodka wychowawczego, a także f. w celu doprowadzenia nieletniego do ośrodka. 6. Środków przymusu bezpośredniego nie można stosować dłużej niż wymaga tego potrzeba, a także nie można ich stosować jako kary. 7. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego powinno być odpowiednie do stopnia zagrożenia i następować dopiero po uprzednim ostrzeżeniu o możliwości ich użycia.

17 8. Decyzję o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego podejmuje dyrektor ośrodka, w których nieletni jest umieszczony, a w razie jego nieobecności zastępujący go pracownik pedagogiczny. 9. W razie bezpośredniego, gwałtownego zamachu na życie lub zdrowie osoby, a w szczególności pracownika ośrodka, decyzję o zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego może podjąć także inny pracownik. 10. Nieletniego, wobec którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego, poddaje się niezwłocznie badaniu lekarskiemu. 11. Z zastosowania środka przymusu bezpośredniego sporządza się protokół. 12. W protokole zamieszcza się w szczególności: a. informacje o przyczynach zastosowania środka przymusu bezpośredniego, ze wskazaniem sytuacji, o której mowa w np. 95a 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich w związku z którą środek zastosowano; b. opis zachowania nieletniego w trakcie stosowania środka przymusu bezpośredniego i po zastosowaniu tego środka; c. wyniki badania lekarskiego; d. dokładną godzinę oraz miejsce zastosowania środka; e. imię i nazwisko oraz datę urodzenia nieletniego, wobec którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego. 13. Protokół potwierdzają podpisami zatrudnieni w ośrodku pracownicy biorący udział oraz obecni przy stosowaniu środka przymusu bezpośredniego. 14. Dyrektor prowadzi rejestr zastosowanych środków przymusu bezpośredniego wobec nieletniego, obejmujący dane osobowe tego nieletniego, datę, rodzaj, przyczynę oraz godzinę zastosowania. 15. O zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego dyrektor powiadamia w ciągu 24 godzin sędziego rodzinnego sprawującego nadzór nad placówką. 16. Nieletniemu przysługuje prawo złożenia skargi na zastosowanie wobec niego środka przymusu bezpośredniego w terminie 30 dni od chwili

18 zakończenia jego stosowania. O prawie tym nieletniego poucza się bezpośrednio po zakończeniu stosowania środka przymusu bezpośredniego. 17. W razie złożenia przez nieletniego skargi na zastosowanie środka przymusu bezpośredniego dyrektor przedstawia ją niezwłocznie, wraz z protokołem zastosowania środka przymusu bezpośredniego, sędziemu sprawującemu nadzór nad ośrodkiem. 18. Nieletniego, wobec którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego, należy objąć wzmożonym oddziaływaniem psychologiczno-pedagogicznym. Powinno ono zmierzać w szczególności do rozładowania napięcia emocjonalnego i wyeliminowania agresji. Zakres i wyniki oddziaływania psychologiczno-pedagogicznego odnotowuje się w dokumentacji nieletniego prowadzonej przez ośrodek. Wrocław, 22 marca 2013 r.

19 XII. PROCEDURA DOTYCZĄCA WYJŚĆ ORAZ UDZIAŁU W WYCIECZKACH I IMPREZACH 1. Ośrodek może organizować dla wychowanków różnorodne formy krajoznawstwa i turystyki, których celem jest: a) poznawanie kraju, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków kultury i historii; b) poszerzanie wiedzy z różnych dziedzin życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego; c) wspomaganie procesu wychowania; d) upowszechnianie wśród wychowanków zasad ochrony środowiska naturalnego oraz umiejętności korzystania z zasobów przyrody; e) podnoszenie sprawności fizycznej; f) upowszechnianie form aktywnego wypoczynku; g) poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach. 2. Krajoznawstwo i turystyka może być organizowana w ramach zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. 3. Organizowanie krajoznawstwa i turystyki odbywa się w następujących formach: a) wycieczki przedmiotowe realizowane przez nauczycieli i wychowawców w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania oraz wynikające z programu wychowawczego; b) wycieczki krajoznawczo turystyczne; c) imprezy krajoznawczo turystyczne i sportowe, takie jak biwaki, konkursy, turnieje, zawody sportowe, np.

20 4. Udział wychowanków niepełnoletnich w imprezach i wycieczkach, z wyjątkiem przedmiotowych, wymaga zgody rodziców lub opiekunów prawnych. 5. Zapewnienie opieki i bezpieczeństwa wychowankom podczas wycieczek i imprez odbywa się w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawie o systemie oświaty. 6. W dokumentacji wycieczki lub imprezy winny znaleźć się: a) karta wycieczki lub imprezy (wzór stanowi załącznik do Rozporządzenia MENiS z dnia 8 listopada 2001 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki Dz. U. Nr 135, poz.1516); b) zgody rodziców/prawnych opiekunów na uczestnictwo w wycieczce/imprezie niepełnoletnich wychowanków; c) program i harmonogram wycieczki/imprezy d) podsumowanie, ocena stopnia realizacji programu dokonane po zakończeniu wycieczki/imprezy 7. W ośrodku realizowane są wyjścia, które służą zapewnieniu bieżących potrzeb wychowanków np. wizyty u lekarzy specjalistów, zakupy, spacery, uczestniczenie w praktykach religijnych. Decyzję o wyjściu podejmuje wychowawca/nauczyciel. 8. Każde opuszczenie terenu ośrodka (wyjście, udział w wycieczce/imprezie) należy odnotować w rejestrze wyjść z ośrodka znajdującym się na portierni. Wrocław, 22 marca 2013 r.