Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi. Nr zad. Za poprawne uzupełnienie każdego z podpunktów po 1 pkt

Transkrypt

1 Nr zad. KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY Max punktów 1. 3 pkt. Klasyfikacja wirusów ze względu na: a) strukturę wirusa/ kształt otoczki b) rodzaj kwasu nukleinowego, jaki wchodzi w skład wirusa c) rodzaj zakażonego organizmu/ przynależność do grupy systematycznej infekowanego organizmu Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi Za poprawne uzupełnienie każdego z podpunktów po 1 pkt Uczeń może inaczej sformułować odpowiedzi, jeżeli są poprawne przyznaje się punkt/ 2. 4 pkt. A. różyczka, dur brzuszny, borelioza, świnka, dur brzuszny, gruźlica, wścieklizna, ospa, malaria, gorączka krwotoczna Ebola B. szczepienia ochronne 3. 4 pkt A. 1. Ściana komórkowa 2. mezosom 3. błona komórkowa 4. nukleoid/ genofor B. udział w oddychaniu / centrum energetyczne komórki bakterii C. zdolność do wytwarzania przetrwalników Strona 1 z 7 A.Za podkreślenie 5 chorób wirusowych 3 pkt. 4 chorób 2 pkt 3-2 chorób 1 pkt 1 0 chorób 0 pkt B.Za udzielenie poprawnej odpowiedzi 1 pkt Za prawidłowe podpisanie 4 elementów komórki 2 pkt 3 2 elementów 1 pkt 1 0 elementów 0 pkt Za udzielenie poprawnej odpowiedzi w poleceniu B i C po 1 pkt. Jeżeli uczeń podkreśli więcej niż 5 chorób, wówczas bierzemy pod uwagę pięć pierwszych i oceniamy zgodnie z punktacją zamieszczoną obok. Uczeń może inaczej sformułować odpowiedzi w poleceniu B i C, jeżeli są poprawne przyznaje się punkt/

2 4. 5 pkt. A. Korzyści bakterii: otrzymują od rośliny związki organiczne/ pokarm wytworzony w procesie fotosyntezy. Korzyści rośliny: bakterie brodawkowe przyswajają azot atmosferyczny, zaopatrują rośliny w związki azotowe. B. Np. groch, fasola, bób, lucerna, łubin C. Przykładowa odpowiedź: Rośliny dzięki bakteriom wiążącym azot atmosferyczny wzbogacają glebę w związki azotowe i dzięki temu człowiek nie musi stosować sztucznych nawozów pkt. a) cechy roślin różniące je od grzybów: C, E b) cechy grzybów różniące je od roślin: D, F A.Za podanie korzyści dla bakterii 1 pkt Za wypisanie korzyści dla roślin 1 pkt B.Za wypisanie 3 prawidłowych nazw roślin - 2 pkt 2 nazw roślin 1 pkt 1 0 nazw roślin 0 pkt C.Za udzielenie poprawnej odpowiedzi 1 pkt Za wypisanie właściwych cech w podpunkcie a) 1 pkt i b) 1 pkt Uczeń może inaczej sformułować odpowiedź w poleceniu A, jeżeli jest poprawna przyznaje się punkt/ Każda prawidłowa odpowiedź (inaczej sformułowaną) w pytaniu C przyznaje się punkt pkt. Problem badawczy: Czy temperatura wpływa na tempo wzrostu pleśniaka białego?/ na szybkość (tempo) wytwarzania zarodni z zarodnikami? Wniosek: W wyższej temperaturze tempo wzrostu i rozwoju pleśniak jest większe/ szybciej wytwarza zarodnie z zarodnikami pkt. Wodniczki pokarmowe trawią pokarm. Odpowiadają układowi pokarmowemu. Wodniczki tętniące usuwają na zewnątrz szkodliwe metabolity. Odpowiadają układowi wydalniczemu. Strona 2 z 7 Za poprawne określenie problemu badawczego 1 pkt i wysunięcie właściwego wniosku 1 pkt Za podanie roli każdej wodniczki i właściwego odpowiednika układu u kręgowców po 1 pkt

3 8. 2 pkt. Zdanie fałszywe 3 Korekta zdania nr 3: Wytworzona w fazie jasnej energia chemiczna jest niezbędna do asymilacji (włączenia) dwutlenku węgla do związków organicznych, co zachodzi w fazie ciemnej. Za zakreślenie błędnego zdania 1 pkt. Za dokonanie poprawnej korekty zdania 1 pkt pkt. 1. temperatura optymalna to temperatura, w której proces zachodzi najintensywniej 2. zniszczeniu ulegają białka budujące struktury komórkowe/ zniszczeniu ulegają enzymy przeprowadzające proces fotosyntezy 3. a) nasłonecznienie b)woda/sole mineralne c)dwutlenek węgla pkt. A. wiązka przewodząca 1: b, c, f wiązka przewodząca 2: a, d, e B. Łodyga, która przyrasta na grubość posiada wiązkę przewodzącą 1, gdyż posiada kambium/ miazgę twórczą pkt. Problem badawczy: Wpływ natężenia/ ilości światła na wzrost i rozwój siewek. Próba kontrolna naczynie nr 1 Za poprawne wykonanie polecenia 1,2 i 3 po 1 pkt Za poprawne przyporządkowanie wszystkich wymienionych nazw roślin do wiązki 1 1 pkt oraz do wiązki 2 1 pkt. Za udzielenie poprawnej odpowiedzi w poleceniu B -1 pkt. Za poprawne określenie problemu badawczego 1 pkt. Za wypisanie numeru naczynia, stanowiącego próbę kontrolną 1 pkt Odpowiedź może być sformułowana inaczej, jeśli jest poprawna przyznajemy punkt. Strona 3 z 7

4 12. 5pkt. Cel modyfikacji: rośliny te żyją w warunkach niedoboru azotu, dlatego uzupełniają brak tego pierwiastka przez chwytanie i trawienie owadów. Zmodyfikowany liść Funkcje zmodyfikowanego liścia liście czepne owijanie się wokół podpór ciernie ochrona rośliny przed utratą wody / przed roślinożercami liście magazynowanie spichrzowe składników odżywczych liście łuskowate funkcje ochronne - okrywanie delikatnych części wierzchołka pędu Przykład rośliny, u której występuje zmodyfikowany liść groszek kaktus kapusta bez lilak Za podanie poprawnego celu modyfikacji 1 pkt Za poprawne uzupełnienie każdego wiersza tabeli po 1 pkt. Za każdą prawidłową odpowiedź, inaczej sformułowaną punkty (dotyczy również tabeli) pkt. A. Bodziec działa bezkierunkowo B. Nastie/ nyktynastie/ ruchy senne C. krótkotrwałe, odwracalne, spowodowane zmianą zawartości wody w organie roślinny Za udzielenie poprawnych odpowiedzi w poleceniu A, B i C po 1 pkt. Aby w poleceniu C przyznać punkt, uczeń musi podkreślić wszystkie cechy nastii. Strona 4 z 7

5 14. 5pkt Informacja dotycząca tkanek zwierzęcych. 1.Powierzchnię ciała bezkręgowców chroni nabłonek jednowarstwowy często pokryty oskórkiem wysyconym, tak jak u stawonogów chityną; u kręgowców nabłonek wielowarstwowy płaski tworzy naskórek. 2. Tkanka nabłonkowa umożliwia wchłanianie różnych substancji np. nabłonek jednowarstwowy walcowaty z mikrokosmkami w jelicie cienkim czy nabłonek jednowarstwowy płaski w pęcherzykach płucnych czy w ciałkach nerkowych. 3.Tkanka łączna składa się z komórek ściśle do siebie przylegających i niewielkiej ilości substancji łącznotkankowej. 4. Tkanka chrzęstna zbudowana jest z komórek umieszczonych w jamkach otoczonych torebką włókien kolagenowych, nie jest ukrwiona ani unerwiona. 5.Tkanka chrzęstna występuje u kręgowców i nielicznych bezkręgowców, a tkanka kostna wyłącznie u kręgowców. 6.Tkanka kostna gąbczasta składa się z blaszek kostnych ułożonych w beleczki kostne, które tworzą mocno ażurową sieć wypełnioną przez czerwony szpik kostny; występuje w trzonie kości długiej. Zdanie prawdziwe Zdanie fałszywe Za poprawną ocenę 6 zdań 5 pkt 5 zdań 4 pkt 4 zdań 3 pkt 3 zdań 2 pkt 2 zdań- 1 pkt 1 0 zdań 0 pkt Strona 5 z 7

6 15 3 pkt. Przykłady odpowiedzi: W samozapłodnieniu komórka jajowa i plemnik pochodzą od tego samego osobnika. W zapłodnieniu krzyżowym komórki rozrodcze pochodzą od dwóch różnych osobników. Znaczenie biologiczne. Samozapłodnienie jest przystosowaniem do pasożytnictwa, umożliwia zapłodnienie w warunkach, kiedy występuje tylko jeden osobnik. Zapłodnienie krzyżowe zwiększa zmienność genetyczna osobników/ dochodzi do wymiany materiału genetycznego. Za podanie prawidłowej różnicy między samozapłodnieniem i zapłodnieniem krzyżowym 1 pkt. Za podanie znaczenia biologicznego samozapłodnienia 1 pkt i zapłodnienia krzyżowego 1 pkt pkt. A. Żywiciel pośredni organizm, w którym rozwija się/ bytuje (żyje) stadium larwalne pasożyta. Żywiciel ostateczny organizm, w którym powstaje/ bytuje (żyje) dorosła postać pasożyta B. Błąd popełniono na etapie 4. Uzasadnienie: żywicielem pośrednim tasiemca uzbrojonego jest świnia Błąd popełniono na etapie 6. Uzasadnienie: jaja znajdują się w dojrzałych członach tasiemca / larwy nie produkują jaj Za prawidłowe wyjaśnienie pojęcia żywiciela pośredniego i ostatecznego 1 pkt. B. Za wskazanie właściwego etapu po 1 pkt Za poprawne uzasadnienie wyboru po 1 pkt Odpowiedzi mogą być sformułowane inaczej, jeżeli są poprawne pkt. Gatunek 1 Przykład uzasadnienia: Gatunek ten wydala najwięcej amoniaku, związku bardzo toksycznego, który musi być usuwany tylko w dużej ilości wody. Za wskazanie właściwego gatunku gada 1 pkt. Za poprawne uzasadnienie 1 pkt. Uzasadnienie może być sformułowane inaczej, jeżeli jest poprawne przyznajemy punkt. Strona 6 z 7

7 18. 5 pkt. 1 E, 2 C, 3 B, 4 A, 5 F, 6 G, 7 D, 8 H, 9 J, 10 I Za prawidłowe przyporządkowanie 10 narządów oddechowych do właściwego organizmu - 5 pkt 9-8 narządów 4 pkt 7-6 narządów 3 pkt 5 4 narządów 2 pkt 3 2 narządów 1 pkt 1 0 narządów 0 pkt Strona 7 z 7