Transkrypt

1 Przewodnik ten został przygotowany przez projekt EU Welcome z pomocą Urzędu Miasta Southampton. EU Welcome istnieje po to, by pomagać w integracji osób pochodzących z nowych krajów Unii Europejskiej, które mieszkają i pracują w rejonie Southampton. Ulotkę tą napisaliśmy po angielsku i polsku, jednak pomagamy też innym nacjom. Organizujemy stałe imprezy i spotkania. Wyślij na adres euwelcome@yahoo.co.uk, a my będziemy informować cię o najnowszych wydarzeniach. Możesz się z nami skontaktować telefonicznie, dzwoniąc pod numer: This guide has been produced by EU Welcome with help from Southampton City Council. EU Welcome exists to help the integration of people from the newer countries of the European Union who live and work in the Southampton area. We have produced this booklet in English and Polish but we are here to help others as well. We organise regular events and meetings. Send us an e mail on euwelcome@yahoo.co.uk and we ll keep you in touch with what is happening. You can call us on

2 Wstęp Większość osób rozpoczyna nowe życie w Zjednoczonym Królestwie (UK) od wynajęcia pokoju, domu lub mieszkania. Przewodnik ten przygotowany został po to, by pomóc ci w poznaniu twoich praw i obowiązków, oraz poinformować cię, co robić w razie kłopotów. Płacenie kaucji (depozytu) Jeśli chcesz wynająć dom, zostajesz zwykle poproszony o zapłacenie kaucji, jednak ani landlord (wynajmujący) ani agencja nie mogą zatrzymać kaucji dla siebie. Jakakolwiek suma zapłacona właścicielowi na poczet kaucji musi zostać zdeponowana w odpowiednim rządowym programie. Istnieją dwa programy, w których właściciel może złożyć pieniądze: Insurance Based Scheme oraz Custodial Scheme. Jeżeli dojdzie do sporu między wynajmującym a właścicielem mieszkania w związku ze zwrotem depozytu, sprawa zostanie przekazana do centrum alternatywnych rozwiązań sporów (alternative dispute resolution service). Są to usługi niezależnej osoby, która zdecyduje czy twój depozyt powinien zostać zwrócony. Introduction Most people start off their lives in the UK by renting a room, a house or a flat. This guide has been published to help you know your rights and responsibilities and to let you know what to do if things go wrong Paying a Deposit When you want to rent a house you are normally asked to pay a deposit, but the landlord or agency are not allowed to keep the deposit themselves Any deposit money you pay to your landlord must be placed with a Government approved scheme. There are two schemes your landlord can choose to use. The Insurance Based Scheme and the Custodial Scheme. If there is a dispute over the return of your deposit then it will be passed to an alternative dispute resolution service. This is an independent person who will decide if your deposit money should be returned. w domu. Dokument ten musi wydany zostać przez zarejestrowanego inżyniera i odnawiany co roku. Zapewnić, by zostały dokonane jakiekolwiek niezbędne naprawy ustalone przez inżyniera gazowego Zapewnić, by meble spełniały standardy bezpieczeństwa przeciwpożarowego Zapewnić, aby udostępniony sprzęt elektryczny był bezpieczny. Najemcy mogą również poprosić właściciela o zainstalowanie czujników tlenku węgla. Pomimo tego, że nie jest to wymóg prawny, leży to zarówno w interesie właściciela i jak i twoim. Właściciele niektórych budynków, które zajmowane są przez więcej niż jedną rodzinę (np. domu podzielonego na dwa mieszkania), mają dodatkowe prawne zobowiązania do zapewnienia adekwatnych systemów przeciwpożarowych oraz możliwości wyjścia ewakuacyjnego w razie pożaru. issued by a registered gas engineer and renewed every year ensure that any necessary work identified by gas engineers is carried out ensure furniture meet fire safety standards ensure electrical equipment provided is safe. Tenants can also ask their landlord to fit and maintain carbon monoxide detectors. Although these are not legal requirements, it is in the landlord s best interest as well as yours. Landlords of certain buildings that are occupied by more than one household (eg houses split into bedsits) have extra legal obligations to provide adequate fire precautions and means of escape from fire. Właściciel domu bądź agencja muszą dostarczyć ci prawne informacje dotyczące wybranych programów w ciągu 14 dni od momentu zapłaty depozytu. Your landlord must give you legal information about which scheme they have used and must do this within 14 days of paying your deposit to your landlord or agent. 2 23

3 o potrzebnym okresie zawiadomienia o przyjściu właściciela może być zawarty w twojej umowie najmu. Jeśli masz licencję, twoje prawo do ograniczenia dostępu do domu, w którym mieszkasz jest mniejsze niż w przypadku umowy najmu, dlatego zasięgnij porady zanim zaczniesz działać. Możesz poprosić właściciela, aby nie przychodził do twojego domu bez twojego zezwolenia. Jeśli będzie nadal to robił, jego zachowanie może być zaklasyfikowane jako nękanie/prześladowanie. Dokonywanie niektórych napraw Właściciel twojego domu jest odpowiedzialny za większość napraw zewnętrznej strony budynku i jego struktury. Oznacza to, że dbanie o dach, komin, ściany, instalację wodociągową i stan rynien jest obowiązkiem właściciela. Właściciel jest też odpowiedzialny za utrzymywanie urządzeń dostarczających wodę, gaz i elektryczność w bezpiecznym i funkcjonalnym stanie. Spełnianie standardów bezpieczeństwa Właściciele są prawnie odpowiedzialni za zapewnienie bezpieczeństwa najemców. Powinni: Uzyskać certyfikat bezpieczeństwa gazowego wszystkich urządzeń in is more limited, so get advice before you do anything. You can ask your landlord to stop entering your home without your permission. It may be classed as harassment if s/he persists. Carrying out certain kinds of repairs Your landlord is responsible for most repairs to the exterior or structure of a property. This means that problems with the roof, chimneys, walls, guttering and drains are the responsibility of the landlord. Your landlord is also responsible for keeping the equipment for supplying water, gas and electricity in safe working order. Meeting safety standards Landlords have legal obligations to ensure the safety of tenants. They must: get a gas safe certificate for every appliance in the property. These must be Zawsze proś właściciela o pokwitowanie zapłaconego depozytu, ponieważ jest to twój dowód, że go zapłaciłeś. Dobra praktyką jest sporządzanie przez właściciela inwentarza rzeczy znajdujących się w domu oraz ich stanu w dniu wprowadzenia się do domu nowego najemcy. Są to protokoły danej posiadłości informujące cię o tym, które meble są częścią jej wyposażenia oraz w jakim stanie jest ona wynajmowana, np. farba na drzwiach ma widoczne odpryski. Dzięki temu zarówno ty, jak i właściciel będziecie wiedzieli w jakim stanie jest mieszkanie w dniu rozpoczęcia wynajmu. Istnieją surowe kary, które grozić mogą właścicielowi domu, jeśli nie ubezpieczył depozytu lub nie poinformował cię, w którym z programów został on umieszczony. Jesteś upoważniony do takiej informacji na piśmie, dlatego warto poprosić o nią w trakcie podpisywania umowy o wynajem. Co zrobić, gdy mój depozyt nie został zabezpieczony? Dobrym pomysłem byłoby, gdybyś na początku porozmawiał z właścicielem domu o tym, co się stało z depozytem, chyba że z jego zachowania można to jasno wywnioskować. Kolejnym krokiem jest wniesienie sprawy do sądu mniejszej instancji Always ask for a receipt from your landlord when you pay your deposit as this is your proof that you ve paid it. It is good practice for your landlord to record the condition of the property inventories and schedules of condition. These are records about the property telling you what furniture is included and what standard the property is in e.g. chipped paint on doors. This will help both you and your landlord know what condition the property is in at the start of the tenancy. There are some tough penalties for your landlord if they fail to look after your deposit and inform you in which scheme it has been placed. You are entitled to this information in writing so it s worth asking when you are signing for a new property. What do I do if my deposit is not protected? It would be a good idea to speak to your landlord first to find out what s happened unless it s quite clear by the actions of your landlord. Your next step will be to apply to the county court for a small claims action asking the 22 3

4 (small claims court), prosząc sąd o nakazanie właścicielowi zwrotu depozytu lub wpłacenie go do jednego z dwóch programów ubezpieczeniowych. Właściciel nie będzie miał wyboru i będzie musiał zapłacić karę wynoszącą trzykrotność depozytu! Powodem wprowadzenia nowego prawa jest zachęcenie do uczciwej praktyki wynajmowania i zapobieganie złym praktykom zatrzymywania depozytu bez wyraźnego powodu. Przez przestrzeganie warunków programu ubezpieczania depozytów, zarówno właściciele jak i najemcy będą wiedzieli, że ich interesy są zabezpieczone. Jeśli sądzisz, że zostałeś nieuczciwie potraktowany, skontaktuj się z Urzędem Miasta Southampton, wydziałem Gateway w budynku Civic Centre. court to order the landlord to either repay the deposit or order the landlord to pay the deposit into one of the two schemes. Your landlord will also be ordered to pay a fine of three times the level of the deposit and he won t have a choice in this! The reason for this new law is to encourage good renting practices and to stop the bad practice of withholding deposits without good reason. By abiding by the terms of the scheme both landlords and tenants will know their interests are protected. If you think you ve been treated unfairly, contact the City Council at Gateway in the Civic Centre. nęka cię lub próbuje utrudnić ci życie w wynajmowanym przez ciebie domu, możliwe jest, że popełnia przestępstwo karne. Jeśli dotyczy to właśnie ciebie, poproś o pomoc doradcę. Obowiązujące reguły dla właścicieli Jeśli wynajmujesz dom/mieszkanie od osoby prywatnej, ma ona wobec ciebie pewne zobowiązania. Zasady i procedury różnią się w zależności od typu umowy najmu, którą posiadasz, jednak podstawowe reguły są zawsze takie same. Ważne jest, abyś pamiętał, że jeśli posiadasz licencję zamiast umowy najmu, możesz nie mieć tych wszystkich praw. Może być tak w przypadku, gdy właściciel twojego domu mieszka w tym samym miejscu gdzie ty i dzielicie razem łazienkę czy np. kuchnię. life difficult for you in your home, they may be committing a criminal offence. If this is happening to you get help from an adviser. Rules for Landlords If you are renting privately your landlord will have certain obligations towards you. The rules and procedures vary depending on the type of tenancy you have but certain basic rules are always the same. It s important to remember that if you have a licence rather than a tenancy, you may not have all of these rights. This could be this case if your landlord lives in the same house as you and you share the bathroom or kitchen for example. Postępowanie zgodnie z zasadami płatności czynszu Właściciele muszą poinformować najemców o terminie płatności czynszu i o tym, w jaki sposób powinien on być płacony. Nie mogą odmówić przyjęcia czynszu od najmujących. Jeżeli tak się stanie, najmujący powinien nadal próbować płacić i trzymać pieniądze przeznaczone na czynsz oddzielnie (np. na oddzielnym koncie bankowym) oraz zasięgnąć porady. Following the rules on rent Landlords have to inform tenants when the rent is to be paid and they should tell you how they want it paid. They can t refuse to accept the rent from their tenants. If a landlord does so, the tenants should keep trying to pay it and keep the money separate (for example, in a separate bank account) and get advice. Nie przeszkadzanie najemcom Właściciel twojego domu może potrzebować dostępu do twojego zakwaterowania, aby móc dokonać inspekcji i niezbędnych napraw, ale powinien pozwolić ci mieszkać w domu bez niepotrzebnych ingerencji ze swojej strony. Jeśli posiadasz umowę najmu (tenancy) wówczas właściciel domu nie może przychodzić do niego kiedy tylko mu się podoba. Powinien dać ci odpowiednie zawiadomienie i zaaranżować dogodny czas, jeśli musi przyjść do domu. Informacja Not disturbing tenants Your landlord may need access to your accommodation to inspect it and do repairs but they must let you live in your home without unnecessary interference. If you are a tenant then your landlord can t come in whenever they feel like it, and should give proper notice and arrange a suitable time if they need to visit. The amount of notice they have to give might be set out in your agreement. If you have a licence, your right to restrict your landlord from coming 4 21

5 Przekazać umowę najmu innej osobie Prowadzić własną działalność gospodarczą w wynajmowanym domu. Sprawdź co napisane jest o powyższych kwestiach w twojej umowie najmu. W zależności od tego, jaki typ umowy posiadasz, właściciel domu może mieć prawo odmówić twojej prośbie. W umowie może też być zapisane, że powinieneś prosić o pozwolenie w innych kwestiach, takich jak: trzymanie zwierzaka, palenie, parkowanie przyczepy kempingowej na terenie posiadłości. Zawsze składaj prośby na piśmie i upewnij się, że dostałeś pisemną zgodę właściciela zanim zdecydujesz się na podjęcie kroków. pass on the tenancy to someone else run a business from the property. Check to see what your tenancy agreement says about these. Depending on the type of tenancy you have the landlord may have the right to refuse. It may also say that you need to ask permission for other things, such as keeping a pet, smoking or parking a caravan on the property. Always put your request in writing and make sure you get your landlord s written permission before you go ahead. Podwyżka czynszu może nastąpić tylko w niektórych przypadkach podczas trwania wynajmu i jedynie w szczególnych okolicznościach. Uzależnione jest to od typu umowy najmu, którą posiadasz i od tego co jest w niej napisane na temat podwyżek. Jeśli czynsz płacony jest co tydzień, właściciel musi zapewnić książeczkę czynszową. Terminowe płacenie czynszu Czynsz płacimy zwykle z góry, zazwyczaj co miesiąc lub co tydzień. Sprawdź w umowie lub dowiedz się od właściciela o wysokość czynszu oraz dzień tygodnia/ miesiąca, kiedy należy się płatność. Rent can be increased but only at certain times during the tenancy and only in certain circumstances. These depend on the type of tenancy you have and what your agreement says about when the rent can be increased. If the rent is paid weekly, private landlords have to provide a rent book. Keeping up to date with your rent Rent is usually paid in advance, normally on a monthly or weekly basis. Check your agreement or ask your landlord to clarify how much rent you have to pay and the day of the week/month that it is due on. Umożliwianie właścicielowi wejścia do domu, jeśli zajdzie taka potrzeba Większość umów najmu zawiera informację o tym, jak i kiedy właściciel domu może uzyskać dostęp do domu, np. jeżeli niezbędne są naprawy. Masz prawo do rozsądnego czasowo zawiadomienia. Giving your landlord access when necessary Most tenancy agreements contain information about how and when your landlord can get access to the property, for example, if repairs are needed. You are entitled to be given reasonable notice of this. Jeśli masz zaległości w płaceniu czynszu, właściciel mieszkania może eksmitować cię i zmusić do zapłacenia należnej zaległości. Jeśli masz problemy z płatnością, zasięgnij jak najszybciej porady. Doradca zajmujący się sprawami mieszkalnictwa (Housing Adviser) z Urzędu Miasta może pomóc ci uniknąć utraty dachu nad głową. If you fall behind with the rent, your landlord may be able to evict you and make you pay the rent you owe. If you are having problems like this, get advice quickly. A Housing Adviser from City Council may be able to help you avoid losing your home. Jednakże masz też prawo mieszkać w swoim domu bez zbędnych ingerencji ze strony właściciela domu. Większość najemców ma prawo nie zezwalać właścicielowi na przychodzenie do domu, chyba że tego chcą. Jeśli właściciel twojego domu lub ktokolwiek, kto działa w jego/jej imieniu, However, you also have the right to live in your home without unnecessary interference from the landlord. Most tenants have the right to stop the landlord from coming in unless they want her/him to. If your landlord or someone acting on her/his behalf harasses you or tries to make Jeśli masz niskie dochody, możesz być upoważniony do zasiłku mieszkaniowego Housing Benefit. Więcej informacji uzyskasz w Urzędzie Miasta. Jeśli już pobierasz zasiłek mieszkaniowy, musisz zawsze pilnować, aby twój wniosek był aktualny. W innym przypadku, If you are on a low income you may be entitled to Housing Benefit. You can find out about this from the City Council. If you re already claiming housing benefit, you must also keep your claim up to date. Otherwise, you could fall behind with the rent and face eviction. You have to 20 5

6 otrzymywanie zasiłku może zostać wstrzymane, a ty możesz mieć trudności z płaceniem czynszu i stanąć w obliczu eksmisji. Powinieneś poinformować wydział zajmujący się Housing Benefit, jeśli twoja sytuacja finansowa się zmieni lub jeśli zamieszka z tobą dodatkowa osoba. Niezastosowanie się do tych przepisów może skutkować sprawą w sądzie i wpisaniem do rejestru karnego, jak również zwrotem otrzymanych pieniędzy. Od czasu do czasu Urząd Miasta może prosić cię o podanie pewnych informacji, nawet jeśli twoja sytuacja się nie zmieniła. Poproś o pokwitowanie przy wręczaniu formularza aplikacyjnego lub innych dokumentów. Jeżeli masz problemy związane z zasiłkiem mieszkaniowym nie zakładaj, że Urząd Miasta je za ciebie rozwiąże. Twoim obowiązkiem jako najemcy jest dopilnowanie, by czynsz był płacony, dlatego w razie problemów z płatnością, jak najszybciej zasięgnij porady. UWAGA: jeśli twoja sytuacja finansowa się zmieni, lub zamieszka z tobą dodatkowa osoba, skontaktuj się niezwłocznie z Urzędem Miasta, aby twój zasiłek mieszkaniowy mógł być ponownie rozpatrzony i odpowiednio naliczony. inform the housing benefit department if your financial situation changes or if an extra person comes to live in your house/ flat.. Failure to do this can result in court action and a criminal record, as well as you having to repay money. They may ask you for information from time to time even if your situation stays the same. Ask them for receipts when you hand in an application form or any other documents. If you re having problems related to housing benefit, don t assume that the council will sort it out. As the tenant it is your responsibility to ensure that the rent is paid, so get advice as early as possible. IMPORTANT if you re financial situation changes, or an extra person comes to live in your flat/house, contact The City Council immediately, so they can re-assess your housing benefit Oprócz szacunku wobec sąsiadów, powinieneś pamiętać o odpowiednim zachowaniu wobec właściciela twojego domu lub kogokolwiek innego zatrudnionego przez niego. Bycie odpowiedzialnym za dom i zaproszonych do niego gości Oprócz osobistego przestrzegania warunków umowy najmu, jesteś też odpowiedzialny za zachowanie kogokolwiek przebywającego w twoim domu i kogokolwiek, kto z tobą w nim zostaje lub cię odwiedza. Możesz być obarczony odpowiedzialnością (i prawdopodobnie eksmitowany), jeśli twoi goście wyrządzą szkody lub będą zachowywać się w sposób aspołeczny, dlatego też nie bój się przejąć kontroli nad sytuacją. Palenie Jeżeli w umowie najmu nie jest napisane, że dom jest miejscem, w którym zabronione jest palenie papierosów, możesz palić i pozwalać swoim gościom palić papierosy w swoim domu. Jednak,palenie wzbronione jest w miejscach, które dzielisz z innymi lokatorami. As well as respecting your neighbours, you should not behave in an antisocial or aggressive way towards your landlord, or anyone employed by your landlord. Being responsible for your household and visitors As well as not breaking any of the terms of your tenancy agreement yourself, you are also responsible for the behaviour of everyone in your household and of anyone staying with or visiting you. You could be held responsible (and possibly evicted) if they cause damage or are antisocial, so don t be afraid to take control. Smoking Unless the tenancy agreement says that your property is non-smoking, then you are allowed to smoke and allow visitors to smoke in your accommodation. However, smoking is not allowed in any parts of the building that are shared with other tenants. Asking permission when it s needed Udzielanie informacji najemcy Właściciele domów muszą podać najemcom swoje nazwiska oraz adres kontaktowy. Jeżeli dana posiadłość jest zarządzana przez agenta agencji nieruchomości, musi Giving the tenant certain information Landlords must give their tenants their name and a UK contact address. If the property is managed by a letting or property agent, they must also provide you with your Pytanie o zgodę, jeśli jest to wymagane Większość najemców prosi o zgodę właściciela domu, jeśli chcą: Dokonać ulepszeń w domu Podnająć pokój lub wziąć dodatkowego lokatora Most tenants have to ask permission from the landlord if they want to: make improvements to the property sublet or take in a lodger 6 19

7 odpowiednio nastawiony, tak żeby mieszkanie było co jakiś czas ogrzewane. Naprawienie pękniętej rury wodociągowej może być odpowiedzialnością właściciela, ale to twój dom będzie zalany! Nie zakłócanie porządku Powinieneś uważać, by nie zachowywać się w sposób aspołeczny, który mógłby urazić lub zdenerwować twoich sąsiadów. Nie pozwalaj też, by ktokolwiek inny w twoim domu (łącznie z dziećmi) tak się zachowywał. Zachowanie aspołeczne jest prawnym powodem do eksmisji, niezależnie od typu umowy najmu który posiadasz. Może to również prowadzić do: Nałożenia na ciebie zakazu zachowań aspołecznych Skazania przez sąd. Zachowania aspołecznie to między innymi: Słuchanie zbyt głośno muzyki lub telewizji Brak kontroli nad zwierzętami domowymi Pozwalanie, by dzieci były uciążliwe dla innych Zaśmiecanie Zbyt głośne zachowywanie się przed domem i w domu Używanie domu do nielegalnej aktywności, jak np. handel narkotykami. A burst water pipe may be your landlord s responsibility to fix but it s still your home that will be flooded! Not causing a nuisance You should take care not to behave in an antisocial way that could upset or annoy your neighbours, or to allow anyone in your household (including children) to do so. Antisocial behaviour is a legal reason for eviction, regardless of what kind of tenancy you have. It could also lead to: an antisocial behaviour order being made against you criminal convictions Antisocial behaviour can include things like: having the stereo or TV on too loudly not keeping pets under control allowing your children to be a nuisance leaving rubbish piled up everywhere making lots of noise outside your home or when you come in using the house for illegal activities, such as drug dealing. on również podać dane właściciela domu, jego imię i nazwisko oraz adres. Jakiekolwiek prośby powinny być kierowane na piśmie; powinieneś również zachować kopię listu, a oryginał wysłać przesyłką poleconą, jeśli chcesz mieć dowód wysłania. Jeżeli nie otrzymasz odpowiedzi na piśmie w ciągu 21 dni od momentu otrzymania listu przez właściciela, właściciel domu popełni przestępstwo karne i będziesz musiał zasięgnąć w tym przypadku porady prawnej. Council Tax (Podatek Lokalny) Council Tax jest podatkiem od gospodarstw domowych pobieranym przez władze lokalne. Zazwyczaj jest uzależniony od wielkości danej posiadłości, czyli im większy dom, tym wyższy podatek. Wpływy z podatku przeznaczane są na finansowanie takich usług lokalnych jak funkcjonowanie szkół, zbiórki śmieci, działalność policji, straży pożarnej i innych tego typu działań. Odpowiedzialnym za płacenie Council Tax jest zazwyczaj każdy, kto mieszka w danej posiadłości (i jest powyżej 18-go roku życia). Jako najemca powinieneś przedyskutować z właścicielem domu, kto jest odpowiedzialny za płacenie Council Tax. Jeżeli w umowie jest napisane, że obowiązek płacenia spada na najemcę, będziesz musiał się zarejestrować jako osoba odpowiedzialna landlord s full name and address. Any requests should be made in writing; you should also keep a copy of the letter and send it by recorded delivery, if you want proof of postage. If you don t get a reply in writing within 21 days of them receiving your letter, the landlord is committing a criminal offence and you will need to seek legal advice Council Tax Council tax is a tax on domestic properties that is collected by local authorities. Generally council tax is relative to the size of the property so the bigger the property the greater the tax owed. The proceeds of council tax is used to fund local services such as schools, rubbish collection, police and fire services and more. The person responsible for paying council tax, called the liable person, is usually whoever lives in the property (and is over 18 years of age). As a tenant you should discuss with your landlord who is responsible for paying the council tax. If the contract states it s the tenant s obligation then you will need to register as the liable person with the City Council. Not paying your council tax could 18 7

8 za płacenie Council Tax ( liable person ) w Urzędzie Miasta. Nie płacenie Council Tax może skończyć się dla ciebie sprawą w sądzie, a w skrajnych przypadkach, wyrokiem więzienia. Umowy najmu Nie istnieje prawny wymóg sporządzania umowy najmu na piśmie, jednak prawo może zostać w tym przypadku zmienione w przyszłości, aby objąć obowiązkiem wydawanie umów na piśmie. Niemniej jednak, najemcy są upoważnieni do poznania kluczowych warunków umowy najmu, takich jak czas trwania umowy, wysokość czynszu i okres, po którym może nastąpić zmiana wysokości czynszu. Dobrą praktyką jest jednak poproszenie właściciela o sporządzenie umowy, ponieważ pomaga to w ustaleniu jej warunków oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia nieporozumień między tobą, a właścicielem domu. Właściwe zakończenie najmu Jeżeli chcesz się wyprowadzić, bardzo ważne jest abyś odpowiednio zakończył najem swojego domu/mieszkania, tzn. nie możesz tak po prostu wrzucić kluczy od domu/mieszkania przez skrzynkę pocztową i spokojnie odejść. Jeżeli tak się stanie, będziesz dalej zobowiązany do płacenia czynszu, nawet jeśli nie będziesz już w tamtym miejscu mieszkać. Istnieje możliwość, że będziesz mógł zakończyć see you summoned to court and in serious cases will carry a prison sentence. Tenancy Agreements There is no legal requirement to provide an agreement in writing although the law maybe reviewed to make it compulsory for tenancy agreement to be in writing. However, tenants are entitled to know the core terms of their agreement such as the period of the tenancy the rent payable under the tenancy or any term providing for a rent review. It is always good practice to ask your landlord for a tenancy agreement as it helps to set out the terms of your agreement so it reduces the risk of misunderstanding between you and your landlord Ending your tenancy properly If you want to move out, it is very important to end your tenancy properly first. You can t just post the keys through the letterbox and walk away. Otherwise you could end up still being liable for the rent, even though you re no longer living there. It may be possible to end your tenancy immediately if the landlord accepts this (best to get their acceptance in writing) but you normally have to give your landlord the necessary wypalisz w niej dziurę, będziesz musiał prawdopodobnie za nią zapłacić nieużywanie urządzeń, które według ciebie mogą być niebezpieczne zgłaszanie niezbędnych napraw lub innych problemów występujących w domu mniejsze naprawy (np. sprawdzenie czy czujniki dymu są sprawne, wymiana żarówek etc.). Jeśli masz problemy z dokonaniem takich napraw, zasięgnij porady jeżeli powodujesz jakiekolwiek zniszczenia lub coś popsujesz, będziesz musiał to naprawić lub wymienić właściwe składowanie śmieci. Upewnij się, że są odpowiednio zapakowane w worki, a kubły wystawione na ulicę tylko w odpowiednim miejscu i tylko w dniu zbiórki śmieci. Trzymanie się warunków umowy najmu dotyczących zwierząt domowych, parkowania, dbania o ogród, umieszczania przyczep kempingowych itp. Odpowiednie i adekwatne ogrzewanie domu i upewnienie się, że jest on dobrze wietrzony. W szczególności, jeśli wychodzisz z domu w czasie zimy, będziesz musiał upewnić się, że wyłącznik czasowy ogrzewania jest not using appliances that you think might not be safe reporting any repairs needed or other problems that you are aware of minor maintenance (such as checking smoke alarms are working, changing light bulbs, etc). If you have problems doing this sort of thing, get advice - if you cause any damage or break anything, you ll need to repair or replace it dealing with your rubbish properly. Make sure it s bagged up properly, and only put out when and where it s supposed to be sticking to any terms in your tenancy agreement regarding pets, parking, gardening, caravans, etc heating the property adequately and making sure it s kept well ventilated. In particular, make sure that if you go away during the winter leaving the property unoccupied, you may need to ensure the heating is left on a timer to keep the place warm. 8 17

9 Płacenie za rachunki Większość najemców musi we własnym zakresie opłacać rachunki za elektryczność, gaz, wodę i telefon, jak również za Council Tax i abonament za telewizję (TV Licence). Twoja umowa najmu będzie określała czy jesteś odpowiedzialny za płacenie rachunków, czy nie. Jeżeli odpowiedzialność za płacenie rachunków spoczywa na tobie, a ty nie będziesz ich płacił, może zostać odcięta dostawa usług i będziesz musiał zapłacić za jej wznowienie. Paying the bills Most tenants have to pay the bills for electricity, gas, water and telephone, as well as paying council tax and getting a TV licence. Your tenancy agreement will say whether you are responsible for paying the bills or not. If you don t pay them, the services could be cut off and you may have to pay to be reconnected. najem i się wyprowadzić od razu, jeśli właściciel się na to zgodzi (najlepiej poprosić o potwierdzenie zgody na piśmie), jednak zwykle będziesz musiał dać właścicielowi niezbędne wypowiedzenie. Jeżeli właściciel chce abyś się wyprowadził Jeżeli właściciel chce byś się wyprowadził, musi postępować zgodnie z właściwą procedurą. notice. If The Landlord Wants You To Leave Your landlord must following the correct procedure if they want you to leave Dbanie o mieszkanie lub dom Dbanie o wynajmowane mieszkanie lub dom jest twoim obowiązkiem. Powinieneś zawsze dbać o nie i unikać wyrządzania szkód w swoim domu lub domu sąsiada. Ogólnie mówiąc, właściciel wynajmujący ci mieszkanie jest odpowiedzialny za naprawy i konserwację budynku, jak i również za instalację wodno-kanalizacyjną, instalację elektryczną oraz centralne ogrzewanie. Wymaga się też od niego zapewnienia, by instalacje gazowe i elektryczne spełniały standardy bezpieczeństwa. Z kolei ty jako najemca, jesteś odpowiedzialny za: dbanie o stan wnętrza, o meble i o rzeczy składające się na wyposażenie domu. Nie dotyczy to normalnego ich zużycia w trakcie eksploatacji. Jeśli wykładzina stanie się troszkę cieńsza, nastąpiło to z powodu normalnego zużycia. Jednak jeśli Taking care of the place You will have some responsibility regarding the upkeep of your home. You should always look after the property as best you can and avoid causing damage to it or to your neighbours property. In general, your landlord is responsible for repairs and maintenance of the exterior and the structure of the property, as well as the plumbing, wiring and central heating. They are also required to ensure that gas and electrical installations comply with safety standards. As a tenant, you are responsible for: Looking after internal decorations, furniture and equipment. This doesn t include fair wear and tear though. If the carpet becomes a little thin, it s fair wear and tear; if you burn a hole in it, you ll probably have pay for it Większość właścicieli musi dać wypowiedzenie na piśmie i otrzymać nakaz sądowy, aby móc cię wyeksmitować. Specyficzna procedura prawna, według której należy postępować, będzie uzależniona od typu umowy najmu oraz od powodów eksmisji. Jeżeli właściciel domu będzie próbował zmusić najemcę do opuszczenia domu bez trzymania się odpowiedniej procedury, będzie to nielegalna eksmisja. Podobnie, właściciele nie mogą nękać swoich najemców (np. przez zbyt częste przychodzenie ub przychodzenie w niestosownym czasie). Obydwa zachowania rozumiane są jako poważne przestępstwa karne, które mogą prowadzić do kary grzywny lub, w skrajnych przypadkach, do wyroku więzienia. Most landlords will have to give a written notice and get a court order to evict you. The specific legal procedure that has to be followed will depend on the type of tenancy and the reasons for the eviction. If your landlord tries to force a tenant to leave without following the correct procedure they may be carrying out an illegal eviction. Similarly, landlords are not allowed to harass their tenants (for example, by coming round too often or at unsuitable times). Both of these are serious criminal offences, which can lead to fines or in serious cases imprisonment. 16 9

10 Przeludnienie Mieszkanie w przeludnionym domu może negatywnie wpływać na twoje zdrowie fizyczne i psychiczne. Choroby rozprzestrzeniają się szybciej, ponieważ więcej osób korzysta z jednej toalety i umywalki, będąc nieustannie ze sobą w bliskim kontakcie. Przeludniony dom produkuje więcej śmieci i często nie ma miejsca na ich składowanie aż do dnia zbiórki. Zwykle nie ma miejsca na prywatność lub osobistą przestrzeń dla poszczególnych osób lub par, aby mogły one spędzać czas z dala od innych. Hałas powodowany przez inne osoby w domu może źle wpływać na sen. Dzieci nie mogą spokojnie odrabiać lekcji, co może źle wpływać na ich naukę. Overcrowding Living in an overcrowded house can affect your physical and mental health. Disease is spread more quickly, as more people are sharing the toilet and washing facilities and will be in close contact all the time. An overcrowded household produces more rubbish and there is often nowhere to keep it until the collection day. There is no privacy or personal space for individuals or couples to spend time away from others. Sleep may be affected by noise from others in the house Children are unable to find quiet space to do homework and their education may suffer Jeżeli masz problemy z właścicielem lub wynajmem domu/mieszkania, możesz skontaktować się z Wydziałem Doradctwa w Sprawach Mieszkalnictwa Urzędu Miasta Southampton (Southampton City Council Housing Advice Service), pod numerem telefonu Jeśli potrzebujesz pomocy w zgłoszeniu problemów do Urzędu, możesz skontaktować się z Projektem EU Welcome pod numerem telefonu , lub adresem euwelcome@yahoo. co.uk, gdzie uzyskasz informacje o tym, gdzie się należy zgłosić o pomoc. Twoje obowiązki Jeżeli wynajmujesz mieszkanie/dom od osoby prywatnej, ważne jest abyś zdawał sobie sprawę ze swoich obowiązków jako najemcy. If you have problems with your landlord or your tenancy, you can contact the Southampton City Council Housing Advice Service on If you need help to report things to the Council, you can also contact EU Welcome on or euwelcome@yahoo. co.uk and they can point you in the right direction Your Responsibilties If you are renting from a landlord you will need to be aware of what responsibilities you have as a tenant. Przeludnienie w twoim domu może również wpłynąć negatywnie na twoich sąsiadów. Wiele osób mieszkających w tym samym domu powoduje hałas, który może być słyszany w sąsiednim domu, zarówno przez otwarte okna jak i przez ściany. Staraj się ograniczyć poziom hałasu do minimum, zwłaszcza w nocy i nie słuchaj głośno muzyki w nocy w domu czy ogrodzie. Twój dom może być przeludniony jeśli w jakiejkolwiek sypialni śpią więcej niż Overcrowding in your house may also affect your neighbours. Lots of people in a house will create noise which will be heard by people living near you, both through open windows and through the walls. Try to keep noise to a minimum, especially at night and don t play loud music at night in the house or garden. Your house may be overcrowded if there are more than 2 people sleeping in any Nie pozostawianie pustego domu Zapewne wyda ci się to oczywiste, jednak należy pamiętać, że aby móc wynajmować dom/mieszkanie musisz rzeczywiście w nim mieszkać i traktować go/je jako swój główny dom. Nie oznacza to, że nie możesz wyjeżdżać na wakacje, ale czasami warto poinformować właściciela, jeśli zostawiasz pusty dom na jakiś czas, ponieważ może on pomyśleć, że po prostu go porzuciłeś. Not leaving your home empty It may sound obvious but in order to keep your tenancy, you must actually live in it and use it as your main home. This does not mean you can t go on holiday but sometimes it will be worth letting your landlord know if you will be leaving it empty for a while, or they might think you ve abandoned the property

11 Drzwi i okna powinny się prawidłowo otwierać i być w dobrym stanie. Dach nie powinien przeciekać, a w domu/mieszkaniu nie powinno być wilgoci. Wyposażenie Kuchnia i łazienka powinny mieć wystarczająco dużo udogodnień dla odpowiedniej liczby osób (patrz wyżej). Powinny być w dobrym stanie umożliwiającym ci utrzymanie ich w czystości. Bezpieczeństwo przeciwpożarowe Dom powinien być wyposażony w środki bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Jeżeli jest to dom współlokatorski (HMO), powinien posiadać co najmniej podłączony do głównej sieci system czujników dymnych. Gdzie szukać pomocy Jeżeli borykasz się z problemem przeludnienia lub złych warunków mieszkalnych, możesz skontaktować się z Sektorem Mieszkalnictwa Prywatnego Urzędu Miasta Southampton (Southampton City Council Private Sector Housing Service), pod numerem telefonu and the property should not be damp. Facilities The kitchen and bathroom should have sufficient facilities for the number of people (see above). They should be a good condition that enables you to keep them clean. Fire safety The house should have some fire safety measures in place. If it is a HMO, it should have some mains wired smoke detectors at the very least. Who to contact for help If you have any problems with overcrowding or the conditions in your house/flat, you can contact Southampton City Council, Private Sector Housing Service on osoby, i/lub w salonie też śpią jakieś osoby. Jeśli dzielisz dom z osobami, które nie należą do twojej rodziny, dom ten nazywany jest domem współlokatorskim HMO. Dla niniejszych budynków ustalone są specjalne standardy. Jeżeli w domu mieszka do 5 osób, powinien on mieć: 1 kuchnię z kuchenką, zlewozmywak, blaty kuchenne, szafki kuchenne, gniazdka elektryczne, 1 łazienkę z wanną lub prysznicem, toaletę oraz umywalkę. Toaleta może być w łazience lub oddzielnie. Jeżeli mieszka w danym domu od 6 do 10 mieszkańców powinien on mieć: 2 kuchnie, każda z pełnym wyposażeniem kuchennym, lub 1 kuchnię z podwójnym wyposażeniem 2 łazienki, każda z pełnym wyposażeniem Złe warunki mieszkalne Twój dom powinien być w odpowiednim, możliwym do przyjęcia stanie, a całe wyposażenie zapewnione przez właściciela, łącznie z jakimkolwiek sprzętem, takim jak bojlery, kuchenki, of the bedrooms and/or there are people sleeping in the living room. If you share a house with people from other families, your house is called a house in multiple occupation (HMO). There are separate standards for HMOs. For up to 5 people in the house you should have: 1 kitchen with a cooker, a sink, worktops, cupboards, electrical sockets 1 bathroom with a bath or shower, a toilet and a wash basin. The toilet can be in a separate room from the bath/shower. If there are between 6 and 10 people in the house, you should have: 2 kitchens, each with a full set of kitchen facilities, or 1 kitchen with 2 sets of facilities 2 bathrooms, each with a full set of facilities. Disrepair or poor housing conditions Your house should be in a reasonable condition and everything which has been provided by the landlord should be safe, including any appliances, such as boilers, cookers, washing machines, etc

12 pralki, powinno być bezpieczne. Elektryczność Instalacja elektryczna powinna być regularnie testowana przez wykwalifikowanego elektryka. Gniazdka i wyłączniki nie powinny być zepsute lub przepalone. Powinno być dostępnych wystarczająco dużo gniazdek, abyś nie musiał używać adaptorów lub przedłużaczy, ponieważ może to przeciążyć obwód albo spowodować, że potkniesz się o leżący kabel. Właściciel nie powinien odcinać elektryczności w domu, chyba że jest to niezbędne z powodu dokonywanych napraw. W takim przypadku powinien cię o tym poinformować zanim odetnie elektryczność. Gaz Jakiekolwiek urządzenia gazowe (kuchenki, bojlery, piecyki gazowe) muszą być, zgodnie z prawem, sprawdzane co 12 miesięcy przez wykwalifikowanego inżyniera. Jeśli test gazowy przeprowadzony został przed 1 kwietnia 2009 r., właściciel twojego domu zapewne otrzymał certyfikat wydany przez zarejestrowanego w CORGI inżyniera. Jeśli jednak certyfikat wydany został po 1 kwietnia 2009 r, osobą wydającą go będzie inżynier zarejestrowany w GAS SAFE. Certyfikat musi zostać wydany w celu potwierdzenia, że urządzenia gazowe są bezpieczne. Właściciel twojego domu Electric Electrical installations should be regularly checked by a qualified electrician. Sockets and switches should not be broken or scorched. There should be enough sockets available so that you don t need to use adaptors and long extension leads. This can overload the circuit and you can also trip over the leads. The landlord should not turn off the electricity supply to the house unless it is to do works to the installation and he should inform you before doing so. Gas Any gas appliances (cooker, boiler, gas fires) must legally be checked by a suitably registered gas engineer every 12 months. If the test was done before 1st April 2009, your landlord will have a certificate issued by a CORGI registered gas engineer. However, if the certificate was issued after 1st April 2009, it will be from a Gas Safe registered engineer. The certificate must be provided to show that the appliances are safe. Your landlord should give you a copy of this certificate. The landlord should not turn off the gas supply to the house unless it is to do works to the installation and he nie powinien wyłączać dopływu gazu do domu, chyba że przeprowadza naprawę instalacji, jednak powinien cię o tym uprzednio poinformować. Woda Twój dom powinien mieć stały dopływ wody, a właściciel nie powinien go odcinać, chyba że musi dokonać napraw w instalacji wodociągowej i poinformował cię o tym wcześniej. Powinna istnieć możliwość ogrzewania wody do zmywania/kąpieli. Instalacja wodociągowa w domu nie powinna przeciekać. Ogrzewanie Powinieneś mieć możliwość odpowiedniego ogrzewania domu za pomocą instalacji grzewczych zapewnionych przez właściciela, takich jak kaloryfery czy grzejniki akumulacyjne. Nie powinno używać się przenośnych grzejników gazowych czy piecyków elektrycznych, ponieważ niosą one ze sobą wysokie ryzyko pożaru. Bezpieczeństwo konstrukcji domu Dom powinien być bezpieczny pod względem konstrukcji, nie powinno istnieć ryzyko odpadnięcia z niego jakichkolwiek elementów konstrukcji takich jak dachówki, rynny, czy okna. should inform you before doing so. Water Water should be supplied to the house at all times and the landlord should not turn off the supply unless he has informed you in advance of the need to do work to the pipes. There should be a way of heating water for washing/bathing. Pipes in the house should not leak. Heating You should be able to heat the house adequately by fixed heating supplied by the landlord, e.g. radiators, storage heaters. Portable gas heaters and electric bar fires should not be used as they present a high fire risk. Structural safety The house should be structurally safe, with no parts of it at risk of falling, e.g. roof tiles, gutters, windows. Doors and windows should open and close properly and should be in good repair. The roof should not leak 12 13