Hubert Izdebski. Warszawa, wrzesień październik 2001 r.

Transkrypt

1 Hubert Izdebski PODZIAŁ ZADAŃ I KOMPETENCJI POMIĘDZY ORGANY SZCZEBLA WOJEWÓDZKIEGO W RAMACH ZDECENTRALIZOWANEGO ZARZĄDZANIA FUNDUSZAMI STRUKTURALNYMI W ODNIESIENIU DO PROGRAMÓW OPERACYJNYCH ROZWOJU REGIONALNEGO 1 1. Podstawy konstytucyjne i ustawowe 2. Ograniczone znaczenie ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego 3. Podział zadań w zakresie zarządzania programami strukturalnymi w świetle podstawowych ustaw ustrojowych 4. Propozycje nowych rozwiązań ustawodawczych Warszawa, wrzesień październik 2001 r. 1 Ekspertyza wykonana w ramach projektu DOTACJA BANKU ŚWIATOWEGO na WSPARCIE SYSTEMU MONITORINGU I OCENY UŻYCIA FUNDUSZY POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ I INNYCH FUNDUSZY POMOCOWYCH. 1

2 1. Podstawy konstytucyjne i ustawowe Niniejsza ekspertyza ma na celu dokonanie analizy podziału zadań i odpowiedzialności pomiędzy organy administracji publicznej w województwie w zakresie zarządzania funduszami strukturalnymi oraz przedstawienie stosownych propozycji zmian ustawodawstwa. Wychodzi ona z założenia - mającego podstawę już w pewnej aktualnej praktyce, znajdującej oparcie w obowiązującym stanie prawnym - iż w ramach realizacji polityki strukturalnej i Funduszu Spójności Unii Europejskiej zasadnicze znaczenie ma, jako NUTS 2, województwo 2. Województwo oznacza w świetle art.1 ust.2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa w obecnym brzmieniu tego przepisu, obowiązującym od 30 maja 2001 r. 3 zarówno regionalną wspólnotę samorządową, jak i terytorium, w ramach którego występuje ta wspólnota. Konstytucja używa terminu województwo wyłącznie w odniesieniu do obszaru działania wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów w województwie (art.152 ust.1). Zarazem wymaga ona istnienia co najmniej jednego szczebla samorządu regionalnego (art.164 ust.2), który to samorząd, pozostając podstawową formą decentralizacji władzy wykonawczej, nie może wykraczać poza właściwą sferę samorządu, tj. sferę administracji publicznej i uzyskać, w szczególności, uprawnień o charakterze ustawodawczym a to z powodu zastrzeżenia w art.3 Konstytucji jednolitego (unitarnego) charakteru Rzeczypospolitej. Konieczność występowania samorządu regionalnego wynika przy tym nie tylko z faktu obowiązywania powołanego przepisu Konstytucji. Samorząd ten jako samodzielny politycznie i prawnie (choć poddany nadzorowi organów państwowych w ramach państwa unitarnego) podmiot formułujący, w ramach ustawodawstwa i polityki państwa, strategię rozwoju regionu, realizujący politykę rozwoju regionu oraz mający możliwość względnie samodzielnego prowadzenia współpracy zagranicznej, w szczególności z regionami innych państw jest w dużym państwie po prostu niezbędny. Niezbędność tę tylko podkreślają standardy europejskie w tej dziedzinie: Europejska Karta Samorządu Regionalnego z 1997 r., która, choć nie jest jeszcze prawem obowiązującym, stanowi już standard uznany, pośrednio także przez polskiego ustawodawcę konstytucyjnego, jak również dyspozycje prawa Unii Europejskiej dotyczące regionów, także spoza problematyki funduszy strukturalnych. 2 Por. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2000 r. w sprawie wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych dla Celów Statystycznych (NTS) Dz.U. Nr 58, poz Dz. U. Nr 91, poz.576 z późn. zm. 2

3 Ustalenie stosunku pomiędzy województwem jako obszarem działania wojewody a obszarem działania samorządu regionalnego (dla którego można przyjąć nazwę region ) Konstytucja pozostawiła ustawodawcy zwykłemu z dwoma jednak ograniczeniami. Po pierwsze, zgodnie z art.16 ust.1 Konstytucji, zasadniczy podział terytorialny państwa przeprowadza się dla samorządu terytorialnego, a zatem nie na potrzeby administracji rządowej. Oznacza to, że region jako jednostka zasadniczego podziału terytorialnego Państwa musi odpowiadać materialnym kryterium wskazanym w art.15 ust.2 Konstytucji, tj. jednocześnie opierać się na realnych więziach społecznych, gospodarczych lub kulturowych oraz być zdolny do wykonywania zadań publicznych przypisanych temu szczeblowi, a zatem zadaniom o charakterze regionalnym 4. Po wtóre, wojewoda jest z mocy Konstytucji organem nadzoru nad działalnością wszelkich jednostek samorządu terytorialnego, a zatem również nad działalnością samorządu regionalnego (art.171 ust.2). W rezultacie, nie jest możliwe przecinanie się granic województwa i regionu województwo musi albo pokrywać się z regionem albo stanowić sumę dwóch albo więcej regionów. W odniesieniu do drugiego z powyższych ograniczeń konstytucyjnych, trzeba wskazać, że nie stało ono na przeszkodzie utworzeniu dużych województw w znaczeniu konstytucyjnym, mogących się składać z dwóch albo więcej regionów jako jednostek samorządu regionalnego. Ustawodawca zajął jednak w 1998 r., także mając do tego podstawę konstytucyjną, tradycyjne stanowisko wyrażające się w tożsamości województwa i regionu. Wskutek tego m.in. uniemożliwił należyte rozwiązanie problemów największych aglomeracji miejskich, w szczególności problemów Warszawy wobec czego zrozumiałe są próby wprowadzenia co najmniej dla Warszawy rozwiązań typu regionalnego albo quasi-regionalnego (do tego ostatniego typu zbliżała się, mało jednak precyzyjna, miała nowa ustawa warszawska z 2001 r., skutecznie jednak zawetowana przez Prezydenta RP). Co do pierwszego z ograniczeń, można jedynie zauważyć, że wprowadzając w 1998 r. podział na województwa regiony w małym stopniu kierowano się materialnymi kryteriami wyrażonymi w Konstytucji, ponieważ o przyjętym podziale w dużym stopniu zadecydowały względy czysto polityczne. Można przy tym sądzić, że jakiekolwiek ewentualne przyszłe korekty podziału z 1998 r. również będą podyktowane o wiele bardziej przesłankami politycznymi niż merytorycznymi. Bez względu na ocenę podziału z 1998 r., ekspertyza opiera się na założeniu utrzymania obecnego charakteru województw regionów. 4 W sprawie podstawowych cech zadań regionalnych por. H. Izdebski, Samorząd terytorialny podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2001, s.47, 64 i

4 W rezultacie, w województwie występuje dualizm administracji publicznej, bowiem równolegle działają organy samorządu terytorialnego: sejmik i zarząd na czele z marszałkiem, obsługiwany przez urząd marszałkowski oraz organy administracji rządowej, przede wszystkim wojewoda sprawujący władzę administracji ogólnej, będący, zgodnie z powołanymi przepisami Konstytucji, przedstawicielem Rady Ministrów w województwie oraz organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, jak również zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej i, w zakresie wynikającym z ustaw, reprezentantem Skarbu Państwa (ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie 5 ). W województwie mogą również działać organy administracji niezespolonej (wymienione w załączniku do ostatnio powołanej ustawy), jednakże ani kierownicy zespolonych wojewódzkich służb, inspekcji i straży, ani organy administracji niezespolonej nie wydają się mieć kwalifikacji do wykonywania zadań objętych przedmiotem ekspertyzy. Aczkolwiek podstawowe rozstrzygnięcia dotyczące podziału zadań pomiędzy samorząd wojewódzki oraz wojewodę zawarte są w obu powołanych ustawach z dnia 5 czerwca 1998 r., a o kompetencjach organów samorządu województwa oraz o kompetencjach wojewody przesądzają odpowiednie przepisy prawa materialnego, podstawowe znaczenie zarówno dla interpretacji rozstrzygnięć tych ustaw, jak i w ramach przedstawiania propozycji zmian ustawowych posiadają konstytucyjne podstawy podziału. Najpoważniejsze znaczenie ma, wyrażona w preambule Konstytucji, zasada pomocniczości (subsydiarności), która nakazuje przypisać dane zadanie publiczne najniższemu z możliwych szczebli administracji publicznej, o ile, oczywiście, będzie on w stanie należycie wykonywać to zadanie 6. Zasadzie tej odpowiada zasada domniemania zadań i kompetencji samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania zadań publicznych (art.163), a w obrębie samorządu terytorialnego zasada domniemania zadań i kompetencji gminy jako podstawowego szczebla samorządowego (art.164 ust.2 Konstytucji). Z drugiej jednak strony, to Rada Ministrów, kierująca administracją rządową, ma prowadzić politykę wewnętrzną i zagraniczną RP (art.146 ust.1), co pośrednio oznacza przyjęcie przez Konstytucję ustalonego już w doktrynie wyodrębnienia szczególnej funkcji rządowej 7 ; w wykonywaniu tej funkcji mogą, a w pewnym zakresie powinni, wojewodowie właśnie jako przedstawiciele Rady Ministrów. 5 Dz. U. Z 2001 r. Nr 80, poz.872 z późn.zm. 6 W sprawie zasady pomocniczości por. moją ksiąźkę cytowaną w przypisie 4, s.20, 63 i Por. H. Izdebski M. Kulesza, Administracja publiczna zagadnienia ogólne, wyd.3 (w druku). 4

5 Decentralizacja władzy wykonawczej poprzez samorząd terytorialny w tym samorząd województwa - musi łączyć się z realizacją przez wszystkie organy terenowe, także samorządowe, polityki państwa, w tym dotyczącej przedmiotu niniejszej ekspertyzy. Sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego należą do Rady Ministrów (art.146 ust.2 Konstytucji). Co więcej, ten ostatni przepis jest pośrednio powołany w art.163 Konstytucji, zgodnie z którym samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Nie można też nie zwrócić uwagi na, wspomniane już, konstytucyjne wyposażenie wojewodów w uprawnienia nadzorcze w stosunku do aktów organów samorządu terytorialnego jednolicie sprowadzone, bez względu na charakter zadań, których dotyczą te akty (zadania własne albo zadania zlecone), do kryterium legalności. 2. Ograniczone znaczenie ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego W niniejszej ekspertyzie zasadniczo pomija się rozwiązania przyjęte w ustawie z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego 8, mimo że to ta ustawa powinna być uznana za podstawowe źródło prawa materialnego w odniesieniu do przedmiotu ekspertyzy. Ustawie tej w żaden sposób nie można przypisywać znaczenia porównywalnego z wyżej powołanymi podstawowymi ustawami ustrojowymi. Po pierwsze, jest tak z powodu jej wycinkowego charakteru - co więcej, w materii, która w dużym stopniu powinna należeć do sfery ustawy o finansach publicznych. Należy podkreślić, że ani ta ustawa, ani ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych 9 nie zawierają zasadniczo nawet podstawowych norm dotyczących korzystania i zarządzania funduszami unijnymi. Po wtóre, również z tego ostatniego względu (lecz bynajmniej nie wyłącznie z tego względu) wynikają ogólne poważne wątpliwości co do trafności rozwiązań ustawy z dnia 12 maja 2000 r. i pozytywnych skutków jej dotychczasowego stosowania. Kwestie te stanowią przedmiot ogólnego raportu Koncepcja polityki rozwoju regionalnego w perspektywie akcesji Polski do Unii 8 Dz.U. Nr 48, poz Dz.U. Nr 155, poz.1014 z późn.zm. 5

6 Europejskiej, w przygotowaniu którego wziął udział autor niniejszej ekspertyzy i na który może się on w rezultacie w pełni powołać. Oznacza to, że ustawa o zasadach wspierania rozwoju regionalnego powinna obowiązywać tylko czasowo, nie dłużej niż do końca 2002 r. Podstawowe kwestie ustrojowo-kompetencyjne unormowanych obecnie w tej ustawie powinny być przeniesione do ustaw ustrojowych, tj. przede wszystkim ustawy o samorządzie województwa, lecz także ustawy o administracji rządowej w województwie, a w zakresie rozwoju lokalnego w związku z rozwojem regionalnym także do ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 10 ; Z kolei unormowanie spraw finansowania wspierania rozwoju regionalnego, także z funduszy europejskich, powinno znaleźć się w odpowiednio rozbudowanej - ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, którą można uznać docelowo za jedyne właściwe miejsce takiego unormowania. Podstawowe propozycje zmian ustawodawczych znajdą się na końcu ekspertyzy. 3. Podział zadań w zakresie zarządzania programami strukturalnymi w świetle podstawowych ustaw ustrojowych Ustawa o organach administracji rządowej w województwie w nawiązaniu do, powołanego już, przepisu art.152 ust.1 Konstytucji w pierwotnym brzmieniu stwierdzała, wskazując przykładowe zadania wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów, iż wojewoda dostosowuje do miejscowych warunków szczegółowe cele polityki rządu, zwłaszcza w zakresie prowadzonej na obszarze województwa polityki regionalnej państwa oraz w zakresie i na zasadach przewidzianych w ustawach koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań (art.15 pkt 3). Ustawą o zasadach wspierania rozwoju regionalnego z ustawy o organach administracji rządowej w województwie wykreślono wyrazy zwłaszcza [...] polityki regionalnej państwa. Po pierwsze, wykreślenie takie nie oznacza samo w sobie braku odpowiedniego zadania wojewody, bowiem nie zniknęła funkcja realizowania polityki regionalnej państwa, a da się obronić teza, że realizacja ta nie może się sprowadzać wyłącznie do form i instrumentów unormowanych w ustawie o zasadach wspierania rozwoju regionalnego. Po wtóre, zmiana ta, jak i zmiana, o której będzie zaraz mowa, w ustawie o samorządzie województwa 10 Dz. U. Z 1996 r. Nr 13, poz.74 z późn.zm. 6

7 miały na celu nie tyle wzmocnienie roli samorządu województwa, ile koncentrację istotnych zadań w ręku właściwego ministra, przy ogólnie centralistycznym kierunku ustawy z dnia 12 maja 2000 r. W rezultacie, należy ją ocenić jako idącą w kierunku przeciwnym niż wydobyte początkowej części niniejszej ekspertyzy zasady Konstytucji. Zmiana ta nie przesądza też sama w sobie o braku uzasadnienia dla roli wojewody w procesie zarządzania funduszami strukturalnymi, o których w oczywisty sposób nie można znaleźć unormowania w przepisach obecnie obowiązujących. Z kolei samorząd województwa ma prowadzić politykę rozwoju województwa, której składniki, w tym pozyskiwanie i łączenie środków finansowych, publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej, określa art.11 ust.2 ustawy o samorządzie województwa. Ustawą o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, co więcej, dodano art.11 ust.5 ustawy o samorządzie województwa, zgodnie z którym wykonywanie zadań związanych z rozwojem regionalnym na obszarze województwa należy do samorządu województwa. Można by sądzić, że wprowadzono tym samym jeżeli nie wyłączność, to co najmniej silne domniemanie kompetencji samorządu wojewódzkiego w zakresie rozwoju regionalnego na obszarze województwa a więc w perspektywie także w odniesieniu do procesu zarządzania funduszami strukturalnymi. Cel wprowadzenia przepisu art.11 ust.5 ustawy o samorządzie województw należy jednak ocenić tak samo jak cel wskazanej zmiany w ustawie o administracji rządowej w województwie. Nie tylko nie można mu przypisać istotnego znaczenia ustrojowego w świetle wyżej powołanych przepisów Konstytucji, lecz, co więcej, jeżeli przepis ten interpretować literalnie, można twierdzić, że nie odpowiada on konstytucyjnym podstawom podziału zadań ogólnie między samorząd terytorialny i rząd wraz z administracją rządową, a w szczególności między samorząd województwa jako samorząd regionalny państwa unitarnego i wojewodę jako przedstawiciela rządu w województwie, uznanym zarazem za region. Z powyższych ustaleń z zastrzeżeniem uwag dotyczących, bardzo wątpliwych, jak była o tym także mowa, zmian w podstawowych ustawach ustrojowych wprowadzonych w 2000 r.) - wynika, że rola instytucji zarządzającej w odniesieniu do regionalnych programów operacyjnych (w rozumieniu rozporządzenia Rady Europejskiej nr 1260/1999 z dnia 21 czerwca 1999 r. wprowadzającego ogólne zasady Funduszy Strukturalnych) nie może być przypisana bez reszty jednemu tylko składnikowi dualistycznej administracji publicznej w województwie: przypisana bez reszty organom 7

8 samorządu województwa, w szczególności jego zarządowi albo przypisana bez reszty wojewodzie. Przypisanie wojewodzie przekreślałoby w znacznej mierze sens tworzenia samorządu województwa jako samorządu regionalnego, powołanego dla wykonywania zadań regionalnych, a do tych niewątpliwie należy wykonywanie zadań związanych z rozwojem regionalnym na obszarze województwa. Tym samym nastąpiłby pewien powrót do sytuacji sprzed reformy 1998 r., nie wspominając o odejściu od zasad Konstytucji. Z kolei gdyby rozważać powierzenie całości zadań instytucji zarządzającej samorządowi województwa, należało by mieć na uwadze: względy polityczne: nastąpiłoby bowiem wyjście poza dotychczasowe rozumienie statusu województwa, a, niepozbawiona podstaw, ostrożność, jaką wielu parlamentarzystów wykazywało w debacie nad tworzeniem województw w 1998 r., wskazuje na to, że nastąpiłoby wyjście poza politycznie utrwalone rozumienie unitarności państwa (porównywalne z utrwalonym rozumieniem francuskim Republiki jednej i niepodzielnej ); względy techniczne: należało by stworzyć, zgodnie z prawem unijnym, odrębne instytucje monitoringu oraz szczególne mechanizmy potwierdzania płatności i certyfikacji; względy prawne. Te ostatnie podstawowe w ramach niniejszej ekspertyzy można sprowadzić, gdyby zdecydowano się przełamać przeszkody polityczne i rozwiązać problemy techniczne, do potrzeby dokonania zmian w wielu aktach normatywnych, poczynając od powołanych przepisów Konstytucji. Choć dotyczyłyby pozornie tylko funduszy strukturalnych, faktycznie, gdyby wprowadzić odpowiednie zmiany w ustawodawstwie konstytucyjnym i zwykłym, zmiany takie oznaczałyby zmianę modelu samorządu regionalnego oraz podstaw podziału zadań między administrację rządową i samorząd terytorialny, a zatem miałyby charakter poważnej zmiany ustrojowej, a nie tylko zmiany werbalnej, bo by nie wysuwać zarzutów niekonstytucyjności za taką zmianę można uznać omówione zmiany przyjęte w 2000 r. w ustawie o administracji rządowej w województwie oraz w ustawie o samorządzie województwa w związku z uchwaleniem ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego. Wprowadzenie takich zasadniczych zmian wymagałoby wobec tego zasadniczych, świadomych rozstrzygnięć natury politycznej bardzo przy tym dyskusyjnych, jeżeli nie wątpliwych. 8

9 W rezultacie, zgodnie z przedstawionymi powyżej podstawami podziału zadań w obrębie dualistycznej administracji publicznej województwa regionu, zadania instytucji zarządzającej funduszami strukturalnymi powinny być odpowiednio rozdzielone między wojewodę (obsługiwanego przez urząd wojewódzki) i właściwe organy samorządu wojewódzkiego (obsługiwane przez urząd marszałkowski). Wystąpić zatem powinna zgodna z zasadą współdziałania władz publicznych, o której jest mowa w preambule Konstytucji RP - konstrukcja współzarządzania. Rolą wojewody powinno być reprezentowanie rządu wobec Komisji Europejskiej, jak również weryfikacja i monitoring, połączony ze stałą kontrolą nad wydatkowaniem środków europejskich w ramach programu operacyjnego rozwoju regionalnego, w tym potwierdzaniem płatności i ich certyfikowaniem. Odpowiadałoby to ogólnej roli wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów w województwie. Nie można nie zauważyć, że we Francji, tradycyjnie przywiązanej do unitaryzmu, mimo istnienia od 1982 r. samorządu regionalnego z własnym organem wykonawczym, instytucją zarządzającą funduszami strukturalnymi Unii (i do tego instytucją płatniczą) jest prefekt regionalny, którego można uznać za odpowiednika polskiego wojewody (tyle że większość zadań prefekta regionalnego wykonuje podległy mu generalny sekretarz ds. regionalnych). Polski model dualizmu, jeszcze raz trzeba to podkreślić, wyklucza tego rodzaju koncentrację zadań w ręku organu administracji rządowej. W tej sytuacji, rolą samorządu województwa byłoby bieżące zarządzanie programem, poczynając od programowania i wyboru projektów co odpowiada istocie zadań regionalnych, do których realizacji powołany jest samorząd województwa jako samorząd regionalny. Oznacza to konieczność sformułowania odpowiednich przepisów zarówno w podstawowych ustawach ustrojowych, jak i w niezbędnych przepisach dotyczących funduszy unijnych. 4. Propozycje nowych rozwiązań ustawodawczych W przypadku przyjęcia wyżej przedstawionej koncepcji podziału zadań i kompetencji, konieczne jest dokonanie następujących zmian w ustawodawstwie: dodanie w ustawie o administracji rządowej w województwie przepisu ogólnie przyznającego wojewodzie wskazane uprawnienia w zakresie zarządzania funduszami strukturalnymi i odsyłającego do właściwych przepisów odrębnych, jak również wskazującego na potrzebę współdziałania wojewody z organami samorządu województwa w tej materii; 9

10 dodanie w ustawie o samorządzie województwa przepisu wskazującego na udział samorządu województwa w zarządzaniu funduszami strukturalnymi i odsyłającego do właściwych przepisów odrębnych, jak również nakładającego obowiązek współdziałania z wojewodą w tej materii; dodanie w ustawie o samorządzie gminnym przepisu wskazującego na potrzebę współdziałania gminy z samorządem województwa w sprawach rozwoju lokalnego pozostających w związku ze sprawami rozwoju regionalnego: zawarcie odpowiedniego unormowania w przepisach odrębnych, którymi jak była o tym mowa powinny być przepisy dodane do obecnego tekstu ustawy o finansach publicznych; tylko bowiem jako rozwiązanie doraźne i tylko w ewentualnej sytuacji przewidywania dłuższego czasu prac nad tak istotną (i zapewne dotyczącą wielu innych zagadnień) nowelizacją ustawy o finansach publicznych przy utrzymywaniu ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego można rozważać wydanie ustawy o funduszach europejskich), ściśle powiązanej jednak z ustawą o finansach publicznych, bądź też co byłoby jednak znacznie trudniejsze z punktu widzenia obecnego konstytucyjnego unormowania stosunku między aktem ustawowym i aktem wykonawczym wprowadzenie do ustawy o finansach publicznych bardzo podstawowych norm oraz upoważnienia do wydania szczegółowych przepisów wykonawczych o funduszach europejskich. Redakcja tych przepisów odrębnych wymaga zatem uprzedniego podjęcia podstawowych rozstrzygnięć co do ich charakteru oraz szczegółowej treści. W przypadku przyjęcia koncepcji odpowiedniego uzupełnienia ustawy o finansach publicznych, poza koniecznymi zmianami w rozdziale I działu I (w szczególności w art.1 określającym zakres przedmiotowy ustawy i w art.3 pkt 2 określającym środki pochodzące ze źródeł zagranicznych), w art.30, w rozdziale I działu III (w szczególności art.61 ust.3, art.63 ust.1 pkt 6 i ust.2 dotyczący tych środków), a przede wszystkim w podstawowym dla kwestii tych środków art.95 wskazane wydaje się unormowanie kwestii funduszy unijnych (przedakcesyjnych i strukturalnych) w nowym dziale następującym po dziale V, który mógłby być zatytułowany Przepisy szczególne dotyczące funduszy Unii Europejskiej. W dziale tym omówione zostałyby szczególne zasady zarządzania funduszami oraz korzystania z nich szczególne w stosunku do rozwiązań przyjętych dla innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, a w zakresie nie uregulowanym w przepisach dotyczących tych innych środków szczególne w stosunku do ogólnych przepisów ustawy. 10

11 Odrębną kwestią jest miejsce unormowania w ustawie o finansach publicznych innych kwestii finansowania rozwoju regionalnego w razie całkowitego uchylenia ustawy o zasadach wspierania tego rozwoju. Wydaje się, że w ramach obecnej systematyki ustawy (która nie może ulec nazbyt poważnym zmianom), najwłaściwszym miejscem byłby albo dział następujący po dziale II (jako jeszcze wspólny dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego), albo dział bezpośrednio następujący po dziale V (a wówczas przepisy dotyczące funduszy unijnych następowałyby bezpośrednio po tym dziale). Rozstrzygnięć co do systematyki nie można jednak dokonać przed dokładnym sprecyzowaniem rozwiązań zawartych w nowych działach ustawy. W odniesieniu do podstawowych ustaw ustrojowych można natomiast proponować następujące brzmienie odpowiednich przepisów: w ustawie o administracji rządowej w województwie wskazane jest dodanie w art.15 pkt 3a w brzmieniu: 3a) wykonuje, w ramach polityki regionalnej państwa i we współdziałaniu z samorządem województwa, określone w przepisach odrębnych zadania w zakresie zarządzania funduszami Unii Europejskiej przeznaczonymi na cele rozwoju regionalnego, ; w ustawie o samorządzie województwa wskazane jest nadanie art.11 ust.5 brzmienia: 5. Wykonywanie zadań związanych z rozwojem regionalnym na obszarze województwa należy do samorządu województwa, jeżeli przepisy odrębne, w szczególności przepisy dotyczące finansowania rozwoju regionalnego, nie stanowią inaczej, w szczególności określając zadania i kompetencje wojewody w tym zakresie. Zasady finansowania rozwoju regionalnego, w tym z funduszy Unii Europejskiej, oraz źródła dochodów województwa w tym zakresie określają odrębne przepisy. oraz dodanie po tym przepisie przepisu ust.6 w brzmieniu: 6. W zakresie, o którym mowa w ust.5, samorząd województwa wykonuje zadania we współdziałaniu z właściwym wojewodą. ; w ustawie o samorządzie gminnym wskazane jest: nadanie art.6 ust.1 brzmienia: 1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, w tym sprawy rozwoju lokalnego. ; dodanie w art.10 ust.1a w brzmieniu: 1a. W zakresie spraw rozwoju lokalnego pozostających w związku z rozwojem regionalnym, gmina współpracuje w szczególności z samorządem 11

12 województwa. Zasady finansowania rozwoju regionalnego, w tym współdziałania województwa i gminy w tym zakresie, określają odrębne przepisy. Powyższa redakcja ma charakter wstępny, bowiem ostateczne propozycje redakcyjne będzie można przedstawić po podjęciu rozstrzygnięć co do charakteru oraz szczegółowych rozstrzygnięć dotyczących organizowania i finansowania rozwoju regionalnego w ogólności, a zarządzania funduszami europejskimi w szczególności. *** 12