1. Podstawa prawna (tytuł) do udzielania dotacji celowej. Dotacje celowe z budżetu JST ich przekazywanie i rozliczanie

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "1. Podstawa prawna (tytuł) do udzielania dotacji celowej. Dotacje celowe z budżetu JST ich przekazywanie i rozliczanie"

Dominika Kurowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Na jakich zasadach jednostka samorządu terytorialnego przekazuje beneficjentowi udzielaną przez siebie dotację celową oraz na czym polegają szczególne zasady rozliczenia tych dotacji? Na jakich zasadach jednostka samorządu terytorialnego przekazuje beneficjentowi udzielaną przez siebie dotację celową oraz na czym polegają szczególne zasady rozliczenia dotacji celowych? Jeśli terminu i sposobu przekazywania dotacji celowej nie określa ustawa (lub akty wykonawcze 1. Podstawa prawna (tytuł) do udzielania dotacji celowej 1 / 11

2 W świetle art. 126 FinPublU podstawą prawną dla udzielenia dotacji z budżetu lub funduszu celowego może być wyłącznie przepis ustawowy albo przepis umowy międzynarodowej. Przepisem ustawowym, jako podstawą dotacji, może być przepis ustawy odrębnej" (w rozumieniu art. 2 pkt 4 FinPublU) bądź przepis szczególny FinPublU. Możliwość wyprowadzania tytułów dotacyjnych za pomocą umów międzynarodowych (w tym przepisów prawa Unii Europejskiej) wynika z normy konstytucyjnej określającej źródła prawa (art. 87 ust. 1 i art. 90 Konstytucji RP). Potencjalnie tytuły takie dotyczyłyby przede wszystkim tych umów międzynarodowych, których przedmiotem jest realizacja programów finansowanych z udziałem środków pomocowych z art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 FinPublU (np. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej). Jak na razie w prawie Unii Europejskiej, ani w umowach międzynarodowych nie zawarto tytułów dotacyjnych dla polskich organów administracji. Póki co podstawą udzielenia dotacji jest więc tylko określony przepis ustawy. Definicję dotacji celowych udzielanych z budżetu państwa zawiera art. 127 FinPublU. Ich istotą jest prze Definicję z art. 127 FinPublU należy odpowiednio stosować dla ogólnego określania dotacji celowych udzielanych z budżetów samorządów, ponieważ przepisy FinPublU nie zawierają odrębnej definicji dotacji celowej" na potrzeby udzielania takiej dotacji z budżetu samorządu. Przykładami tytułu prawnego umożliwiającego udzielanie dotacji celowej z budżetu samorządu są: przepisy art a ustawy z r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873 ze zm. - dalej: PożytPublU), przepis art. 81 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz ze zm.), przepisy art. 55 ustawy z r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.). Sama FinPublU też zawiera tytuły umożliwiające udzielanie dotacji celowych z budżetu 2 / 11

3 samorządu, które wyraża art. 15 ust. 3 pkt 2 i 3 FinPublU (dotacje celowe dla samorządowego zakładu budżetowego), art. 220 FinPublU (dotacja na pomoc finansową dla innego samorządu), art. 221 ust. 2 i 4 FinPublU (dotacja dla jednostek spoza sektora finansów publicznych na inne zadania zlecane niż określone w art. 4 PożytPublU). 2. Przekazanie dotacji celowej z budżetu samorządu do beneficjenta 2.1. Tryb przekazania dotacji Dotacja celowa przyznawana jest przez właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego (JST) na zasadach i w trybie określonym w przepisach szczególnych (tj. w zapisach o tytułach do udzielania dotacji celowych). Termin i wysokość przekazywanych kwot (transz) dotacji celowej określa zazwyczaj zawarta między organem i beneficjentem umowa (bądź porozumienie dwóch organów administracji). Udzielenie dotacji na podstawie porozumienia administracyjnego ma miejsce, gdy jeden samorząd zleca swoje zadanie innemu samorządowi. Obligatoryjne treści umowy lub porozumienia (tzw. essentialiae), w tym kwestia przekazywania przyznanej dotacji, regulowane są przepisami ustawy traktującej o tego typu dotacji celowej. Treści prawne dla zawieranej umowy może nadto doprecyzowywać przewidziane w ustawie rozporządzenie, bądź przewidziana w ustawie uchwała prawa miejscowego - wydana z uwzględnieniem ustawy (i rozporządzenia). Wskazane powyżej przepisy ustawy i aktów wykonawczych mogą niekiedy dodatkowo określać zasady i tryb przekazywania dotacji celowej przez organ i rozliczania się z niej przez beneficjenta. 3 / 11

4 2.2. Brak określenia w ustawie będącej podstawą prawną dotacji, terminów i sposobu przekazania dotacji Jeśli ustawa lub akt wykonawczy, w którym zawarto tytuł prawny do udzielania dotacji celowej, nie określa szczegółowo terminu i sposobu przekazania dotacji celowej, kwestie te powinna uregulować umowa zawierana między organem wykonawczym JST a beneficjentem dotacji na podstawie art. 250 FinPublU Dotacja a budżet JST Po uchwaleniu budżetu samorządu wydatki budżetu z tytułu dotacji trafiają z zasady do planu finansowego urzędu jednostki samorządu terytorialnego (urzędu gminy, starostwa, urzędu marszałkowskiego) - co wynika z art. 249 ust. 4 FinPublU. Odstępstwem od powyższej zasady jest jedynie możliwość zamieszczenia w planie finansowym wojewódzkiej jednostki budżetowej, innej niż urząd marszałkowski, wydatków na dotacje z tytułu realizacji programów operacyjnych z art. 249 ust. 5 FinPublU. Wypłata dotacji (w całości lub w częściach) stanowi wydatek budżetu, a co za tym idzie musi dokonywać się w granicach limitu budżetu na tego rodzaju dotacje. 4 / 11

5 Zawarcie umowy (porozumienia) o udzielenie dotacji celowej z budżetu JST, podobnie jak dokonanie nie 3. Rozliczenie się z dotacji celowej przez beneficjenta Właściwe dotacjom celowym, ich szczególne rozliczenie" (z art. 126 FinPublU), polega na: - przedstawieniu dowodu na zrealizowanie celu", który dla tego rodzaju dotacji przewidywało prawo i zgodna z nim umowa, - przedstawieniu dowodów poniesienia kosztów kwalifikowanych na realizację tego celu - jako wydatków uzgodnionych uprzednio z organem dotującym, - ewentualnym zwrocie dotacji (w całości lub w części) wraz z odpowiednio wyliczanymi odsetkami jak od zaległości podatkowych. Jeśli dotyczące konkretnej dotacji celowej przepisy ustawy lub aktu wykonawczego nie określają terminu i sposobu rozliczenia się z dotacji celowej, kwestie te powinny zostać doprecyzowane w umowie zawieranej między organem wykonawczym JST a beneficjentem dotacji celowej - z art. 250 FinPublU. 5 / 11

6 Nierozliczenie się z dotacji lub nieterminowe rozliczenie się z niej naraża osoby po stronie beneficjenta n 4. Rozliczenie dotacji celowej dokonywane przez urząd JST 4.1. Czynności beneficjenta rozliczającego się z dotacji celowej Czynnościom beneficjenta rozliczającego się z dotacji celowej towarzyszą czynności organu - dysponenta, który wypłacił dotację. Polegają one po kolei na: - weryfikacji tego, czy beneficjent nie utracił prawa do dotacji, - sprawdzeniu czy osiągnięty został cel dotacji", - ocenie, czy beneficjent poniósł wydatki właściwe kosztom kwalifikowanym 6 / 11

7 odpowiadającym przeznaczeniu konkretnej dotacji, - ewentualnym ustaleniu kwoty dotacji do zwrotu i daty, od kiedy nalicza się odsetki jak od zaległości podatkowych, - wpisaniu faktu akceptacji rozliczenia dotacji do ksiąg finansowych urzędu JST Czynności po stronie organu Czynności rozliczeniowe po stronie organu obejmują sprawdzenie i weryfikację dokumentów rozliczeniowych przedstawionych przez beneficjenta oraz dalsze czynności wewnętrzne w jednostce budżetowej obsługującej udzieloną dotację. Po czynnościach sprawdzających musi zapaść rozstrzygnięcie (decyzja wewnętrzna) w postaci akcepta 7 / 11

8 4.3. Odpowiedzialność za czynności rozliczeniowe Za czynności rozliczeniowe, jako czynności z zakresu gospodarki finansowej, odpowiada kierownik jednostki budżetowej, z której planu finansowego dokonano wydatku z tytułu wypłaty dotacji - co wynika z art. 53 ust. 1 FinPublU. Jest nim odpowiednio wójt, starosta, marszałek województwa lub kierownik wojewódzkiej jednostki budżetowej, która wypłaciła dotację na zadanie objęte programem operacyjnym (art. 249 ust. 5 FinPublU). Akceptacji rozliczenia, w zastępstwie kierownika jednostki budżetowej, może dokonać pracownik tej jednostki na podstawie imiennego upoważnienia lub ogólnego zapisu o delegacji kompetencji kierownika, zamieszczonego w zapisie regulaminu organizacyjnego jednostki z art. 53 ust. 2 FinPublU Asygnacja rozliczenia dotacji Dokumenty organu dotyczące zatwierdzenia rozliczenia dotacji, przed rozliczeniem dotacji, powinny być odpowiednio sprawdzone i asygnowane przez głównego księgowego jednostki budżetowej, gdyż bez takiej asygnaty decyzja o rozliczeniu nie podlega finansowemu (wewnętrznemu) wykonaniu. 8 / 11

9 Asygnowanie rozliczenia dotacji podpisem głównego księgowego z art. 54 FInPublU oznacza potwierdze 4.5. Zamknięcie rozliczenia dotacji Rozliczenie dotacji, po uzyskaniu postaci dowodu księgowego", kierowane jest na stanowisko pracy obsługujące księgi finansowe jednostki budżetowej, gdzie obok związanych z dotacją zapisów o wydatku, zapisywany jest fakt jej rozliczenia. Zanotowane rozliczenie dotacji umożliwia zamknięcie księgowe roku budżetowego - na zero, albo z przypisem należności do zwrotu do budżetu, albo z zobowiązaniem wyrównania dotacji faktycznie wypłaconej do kwoty należnej. Nierozliczenie dotacji lub nieterminowe jej rozliczenie naraża wójta, starostę lub marszałka, bądź kierow 9 / 11

10 5. Zwrot dotacji celowej Przesłanki i terminy zwrotu dotacji do budżetu JST określają przepisy art. 251 i 252 FinPublU. Sposób ustalania terminu, od którego, w przypadku niedokonania zwrotu dotacji, oblicza się odsetki (jak od zaległości podatkowych) określa art. 251 ust. 1-3 FinPublU i art. 252 ust. 1, 2 i 6 FinPublU. Nieustalenie, przez osobę do tego zobowiązaną, kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu JST, s Ustalenie kwoty dotacji do zwrotu z zasady organ powinien dokonywać w fazie rozliczania dotacji. W przypadku, gdy dotację rozliczono, jednak kontrola dowiodła, że dotacja w całości lub w części podlegała zwrotowi, organ powziąwszy taką informację powinien ustalić kwotę do zwrotu bez zbędnej zwłoki. 10 / 11

11 W przypadku, gdy kwota dotacji do zwrotu została ustalona i zapisana jako należność w księgach finansowych, jednak nie dochodzi się takiego zwrotu i wpłaty odsetek - kierownikowi jednostki budżetowej lub upoważnionemu do tego pracownikowi może być postawiony zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych z art. 5 ust. 1 pkt 2 DyscFinU. 11 / 11

Podobne dokumenty

Warszawa, 24.04.2014 r.

Warszawa, 24.04.2014 r. Audyt dotacji celowych udzielonych jednostkom sektora finansów publicznych Monika Organa Główny specjalista w Wydziale Kontroli i Audytu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w Katowicach Warszawa,