Kodyfikacja prawa samorządu terytorialnego. Sławomir Brodziński

Transkrypt

1 Kodyfikacja prawa samorządu terytorialnego Sławomir Brodziński

2 Samorząd terytorialny w Polsce gmina powiat województwo

3 Prawo samorządu terytorialnego Źródła prawa według Konstytucji RP (art. 87): 1) Konstytucja 2) ustawy 3) ratyfikowane umowy międzynarodowe 4) rozporządzenia 5) akty prawa miejscowego

4 Prawo samorządu terytorialnego 1) Konstytucja RP art w rozdziale VII oraz art. 16 w rozdziale I 2) ustawy około 20 najważniejszych (według Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji), w tym 3 ustawy ustrojowe 3) ratyfikowane umowy międzynarodowe Europejska Karta Samorządu Lokalnego 4) rozporządzenia 5) akty prawa miejscowego

5 Ustrój samorządu terytorialnego 1) ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 2) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym 3) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa

6 Gmina Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Art Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o gminie, należy przez to rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.

7 Powiat Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Art Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o powiecie, należy przez to rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.

8 Województwo Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Art Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o województwie lub samorządzie województwa, należy przez to rozumieć regionalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.

9 Samorząd gminny od 27 maja 1990 r. pierwsze wybory 27 maja 1990 r.

10 Samorząd powiatowy od 1 stycznia 1999 r. pierwsze wybory 11 października 1998 r.

11 Samorząd województwa od 1 stycznia 1999 r. pierwsze wybory 11 października 1998 r.

12 Zmiany ustaw samorządowych 1/ ustawa o samorządzie gminnym zmiany po wyrokach TK + 3 teksty jednolite (po ostatnim 2 zmiany) 2/ ustawa o samorządzie powiatowym teksty jednolite 3/ ustawa o samorządzie województwa teksty jednolite + 2 zmiany przyszłe

13 Charakter zmian ustaw samorządowych 1) doraźne większość zmian 2) systemowe zmiany w ustawie o samorządzie gminnym po uchwaleniu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza, prezydenta

14 Przyszłe zmiany ustaw samorządowych 1) Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Sejmu RP 6 zmian ustawy gminnej, 2 zmiany ustawy powiatowej, 2 zmiany ustawy wojewódzkiej 2) Prezydencki projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw 38 nowych przepisów, 45 zmian ustawy gminnej, 59 zmian ustawy powiatowej, 28 zmian ustawy wojewódzkiej

15 Przyszłe zmiany ustaw samorządowych 3) Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw 11 zmian ustawy gminnej 4) Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce (Raport Hausnera) tom II koncepcja trzeciego etapu reformy samorządowej

16 Wniosek legislacyjny Brak kodyfikacji prawa samorządu terytorialnego: 1) brak całościowego przeglądu prawa samorządowego, w tym ustrojowego 2) destabilizacja prawa samorządowego 3) zachwianie równowagi ustrojowej organów jednostek samorządu terytorialnego (gmina) 4) brak części ogólnej prawa samorządu terytorialnego 5) powtórzenia identycznych przepisów prawnych

17 Wniosek legislacyjny 6) wprowadzanie niezrozumiałych różnic w obrębie tych samych rozstrzygnięć legislacyjnych 7) brak uregulowań prawnych

18 Wniosek legislacyjny Kodyfikacja prawa samorządu terytorialnego! Wzór: Kodeks wyborczy z 5 stycznia 2001 r. Wzór dobry kodyfikacja prawa wyborczego (5 ordynacji wyborczych) Wzór zły 6 zmian jeszcze przed wejściem Kodeksu w życie, 1 zmiana po wyroku TK

19 Wniosek legislacyjny 1) O potrzebie powołania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Samorządowego Krystian M. Ziemski, Maciej Kiełbus Wspólnota, 12 października 2013 r. 2) Wniosek XI Kongresu Miast Polskich w sprawie powołania komisji kodyfikacyjnej ds. prawa samorządowego Kraków, 8 listopada 2013 r. 3) Kodyfikacja samorządu Jan K. Czubak, Sławomir Brodziński Wspólnota, 7 grudnia 2013 r.

20 Wniosek legislacyjny 4)!!! Wiesław Kisiel: Polskie ustawy samorządowe. Ujęcie porównawcze i historyczne, Kraków 2003.

21 Wniosek legislacyjny Brak kodyfikacji prawa samorządu terytorialnego: 1/ Art (ustawy gminnej) Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1-3 wiceprzewodniczących 2/ art (ustawy powiatowej) Rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego lub dwóch wiceprzewodniczących 3/ Art (ustawy wojewódzkiej) Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego oraz nie więcej niż 3 wiceprzewodniczących

22 Wniosek legislacyjny Brak kodyfikacji prawa samorządu terytorialnego: 1/ Art (ustawy gminnej) Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia 2/ art (ustawy powiatowej) Organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu

23 Wniosek legislacyjny 3/ Art ) (ustawy wojewódzkiej) Do zadań zarządu województwa należy w szczególności: uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego

24 Wniosek legislacyjny Brak kodyfikacji prawa samorządu terytorialnego: 1/ Art. 24h. 4. (ustawy gminnej) Radny i wójt składają pierwsze oświadczenie majątkowe w terminie 30 dni od dnia złożenia ślubowania. Kolejne oświadczenia majątkowe są składane przez radnego i wójta co roku do dnia 30 kwietnia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, oraz na 2 miesiące przed upływem kadencji. 2/ Art. 25c. 4. (ustawy powiatowej) Radny 3/ Art. 27c. 4. (ustawy wojewódzkiej) Radny

25 Wniosek legislacyjny Projekt Kodeksu ustroju samorządu terytorialnego Stowarzyszenia Rzeczpospolita Obywatelska z 9 marca 2009 r. 1) ustawa o samorządzie gminnym 2) ustawa o samorządzie powiatowym 3) ustawa o samorządzie województwa 4) ustawa o ustroju miasta stołecznego Warszawy

26 Wniosek legislacyjny 5) ustawa o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych

27 Wniosek legislacyjny 16 rozdziałów i 270 artykułów 1/ dopuszczenie możliwości łączenia mandatu radnego i mandatu wójta z mandatem Senatora RP 2/ dopuszczenie możliwości łączenia odpowiednio: mandatu radnego gminy, powiatu lub województwa z członkostwem w organie wykonawczym innej jednostki samorządu terytorialnego, mandatu wójta z mandatem radnego powiatu lub województwa, członkostwa w zarządzie powiatu lub województwa z mandatem radnego gminy, powiatu lub województwa

28 Wniosek legislacyjny 3/ zastępca wójta i sekretarz gminy po zakończeniu kadencji wójta składają rezygnacje z mocy prawa 4/ obowiązek zasięgania opinii rady gminy przez wójta o kandydatach na stanowisko zastępcy wójta i sekretarza gminy przed powołaniem na te stanowiska 5/ ujednolicenie trybu ustalania regulaminu organizacyjnego urzędu

29 Wniosek legislacyjny 6/ zlikwidowanie instytucji absolutorium udzielonego organowi wykonawczemu jednostki samorządu terytorialnego przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego 7/ wprowadzenie możliwości pełnienia obowiązków wójta przez sekretarza gminy w przypadku przemijającej przeszkody w sprawowaniu funkcji wójta

30 Wniosek legislacyjny 8/ wprowadzenie terminu województwo w odniesieniu do samorządu województwa 9/ umieszczenie osobnego rozdziału dotyczącego Górnośląskiego Związku Metropolitalnego

31 Koncepcja europejskiego samorządu terytorialnego Europejska Karta Samorządu Lokalnego _ konwencja Rady Europy, sporządzona w Strasburgu 15 października 1985 r.

32 Koncepcja europejskiego samorządu terytorialnego Państwa członkowskie Rady Europy, (Polska jest członkiem Rady Europy od 26 listopada 1991 r.) sygnatariusze niniejszej Karty, uzgodniły, co następuje:

33 Artykuł 3 Koncepcja europejskiego samorządu terytorialnego Koncepcja samorządu lokalnego 1. Samorząd lokalny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców.

34 Koncepcja europejskiego samorządu terytorialnego 2. Prawo to jest realizowane przez rady lub zgromadzenia, w których skład wchodzą członkowie wybierani w wyborach wolnych, tajnych, równych, bezpośrednich i powszechnych i które mogą dysponować organami wykonawczymi im podlegającymi. Przepis ten nie wyklucza możliwości odwołania się do zgromadzeń obywateli, referendum lub każdej innej formy bezpośredniego uczestnictwa obywateli, jeśli ustawa dopuszcza takie rozwiązanie.

35 Koncepcja europejskiego samorządu terytorialnego Po zaznajomieniu się z powyższą Kartą, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że: - została ona uznana za słuszną w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych, - jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, - będzie niezmiennie zachowywana. Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej. Dano w Warszawie dnia 26 kwietnia 1993 r.

36 Dziękuję za uwagę