Małgorzata Walczak Monika Dziewior kl.3f

Transkrypt

1

2 ACH TE ŚWIĘTA Ze wzruszeniem wspominamy Święta Bożego Narodzenia, Wigilię- czas przebaczania, czas, kiedy podobno zwierzęta mówią ludzkim głosem. W takim dniu nie powinniśmy być głusi na ludzkie nieszczęścia. Jeżeli możemy powinniśmy pomóc tym, którzy tej pomocy najbardziej potrzebują. Ogień krzepnie, blask ciemnieje, ma granicę Nieskończony - pisał Franciszek Karpiński w utworze Pieśń o Narodzeniu Pańskim. Ten wiersz zapisał się w zbiorowej świadomości Polaków jako jedna z najbardziej popularnych kolęd. świątecznych, w wieczór wigilijny zasiadamy do stołu w najbliższym gronie, a wszystkie nieporozumienia natychmiast znikają. Wigilia i Święta Bożego Narodzenia to dla większości z nas jedne z najpiękniejszych dni w roku. Kojarzą się przede wszystkim z choinką, Świętym Mikołajem, który przynosi prezenty i z wigilijną wieczerzą. Tego wieczoru wszystko jest inne. Stajemy się dla siebie mili, wyrozumiali, składamy sobie życzenia, jest rodzinnie i ciepło. Do tego padający, puszysty śnieg za oknem i pierwsza gwiazdka na niebie. Jednak nie we wszystkich krajach święta obchodzi się tak samo. Każdy naród ma swoje zwyczaje, własne potrawy świąteczne, w inny sposób rozdawane są prezenty. Co kraj, to obyczaj - jak uczy znane przysłowie. Nie wszyscy mają też to szczęście kojarzyć noc wigilijną z białym, śnieżnym pejzażem. W Australii w grudniu jest pełnia lata, a temperatura przekracza 30! Trudno w to uwierzyć? Przyjrzyjmy się bliżej, w jaki sposób święta wyglądają w różnych kulturach. Wybierzmy się w krótką podróż po kilku krajach, a będzie to na pewno ciekawe i pouczające odkrycie. NO TO W DROGĘ! Adam Mickiewicz powiedział kiedyś, że największym sukcesem dla poety jest to, kiedy jego słowo trwa przez wieki w pamięci jako, własność całego społeczeństwa. Niewiele osób zna nazwisko autora tej kolędy, jednak wszyscy potrafią ją śpiewać. Franciszek Karpiński jest współtwórcą naszej tradycji. Tradycja ma to do siebie, że jest kultywowana przez setki lat w prawie niezmienionej formie. Tak jest ze Świętami Bożego Narodzenia. Mimo przedświątecznego pędu i szału zakupów, otaczających nas ze wszystkich stron ofert promocyjnych i super-okazji

3 Nie we wszystkich krajach do Wigilii przywiązuje się aż tak wielkie znaczenie jak w Polsce. Na przykład zwyczaj łamania się opłatkiem, oprócz naszego kraju, znany jest tylko na Litwie. W innych państwach nie praktykuje się tej tradycji. Najbardziej zbliżone zwyczaje do polskich panują właśnie na Litwie, Słowacji i w Czechach. W wielu państwach nie ma po prostu pasterki, np. w USA. Natomiast w Holandii pasterka jest jedyną mszą w roku, podczas której kościoły są pełne. W Wielkiej Brytanii praktycznie Wigilii się nie obchodzi. W pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia charakterystycznym daniem obiadowym jest indyk z borówkami. Wigilii nie ma również w Holandii i coraz częściej w Belgii. Tam coraz popularniejsze stają się świąteczne uroczyste śniadania w restauracjach. We Francji najważniejszy jest obiad świąteczny, z pasztetem z gęsiej lub kaczej wątróbki (foi Gras), ostrygami i wędzonym łosiem. Powszechnie podczas Wigilii jada się mięso, zwłaszcza indyka. W Danii podczas Wigilii podaje się pieczoną kaczkę, a na zakończenie ryż z owocami. W Austrii na wigilijnym stole znajduje się karp lub kaczka, a w Niemczech - kiełbaski i sałatka kartoflana. W krajach pozaeuropejskich związanych z katolicyzmem spotyka się rysy charakterystyczne dla danej kultury. Boliwijczycy w Wigilię święcą własnoręcznie wykonane figurki, po czym bawią się całą noc. W Kamerunie, gdzie święta przypadają na okres wakacji i wzmożonych prac polowych, Wigilia jest dniem wolnym: pali się wówczas ogniska, czyta Biblię i śpiewa pieśni. Do świąt znów pozostał Nam okrągły rok. Mamy nadzieję, że następne będą równie spokojne, radosne i rodzinne. Dzisiaj życzymy Wszystkim szczęśliwego Nowego Roku, cierpliwości, pracowitości, wielu marzeń i sił do ich realizacji!!! Małgorzata Walczak Monika Dziewior kl.3f

4 ŻYCIORYS Właściwe: Wojciech Belon. Urodził się w 1952 w Kwidzynie. Mieszkał i wychowywał się w Busku Zdroju. Tam chodził do szkoły, tam też pierwszy raz wystąpił publicznie z własnymi piosenkami. Wraz z założoną przez siebie Wolną Grupą Bukowina zadebiutował latem 1971 roku na IV Giełdzie Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, gdzie zdobył jedną z głównych nagród. Później brał udział w kilku przeglądach piosenki turystycznej (m.in.na gdańskiej BAZUNIE), gdzie zdobywał laury. Znaczącym sukcesem była pierwsza nagroda na Festiwalu Piosenki i Piosenkarzy Studenckich w Krakowie w 1974 roku. Od tej pory Wolna Grupa Bukowina znalazła się w gronie najlepszych i najpopularniejszych przedstawicieli piosenki studenckiej. jakim było wspólne bytowanie, wspólnie przeżywana radość ze śpiewania, z bycia razem. Przez pewien krótki okres w latach 80-ych połączyli się z zespołem Wały Jagiellońskie, ale ta fuzja nie zdała egzaminu, nie stworzyła nowej jakości artystycznej. Jak się wkrótce okazało zwyciężył libertyński styl "Wałów" na niekorzyść kameralnej i poetyckiej "Bukowiny". Niebawem w Wałach Jagiellońskich pozostał już tylko sam Wojtek, a i on wkrótce zrezygnował. Od tej pory występował sam, albo z towarzyszeniem dawnych przyjaciół z "Bukowiny": Wojciechem Jarocińskim, Wacławem Juszczyszynem, Janem Hnatowiczem. Na Ogólnopolskim Przeglądzie Piosenki Turystycznej "Włóczęga '85" w Zielonej Górze wystąpił gościnnie, akompaniując sobie samotnie na gitarze. Mówił swoje nowe wiersze, śpiewał nowe i stare piosenki - wśród nich i tę, którą uważał za najważniejszą i ulubioną: Zaczęli jeździć z koncertami po całym kraju. Śpiewanie stało się ich źródłem utrzymania. Stali się profesjonalistami. Z czasem - jak twierdził Wojtek - zatracili pierwotny sens swego muzykowania, Zdjęcie z roku 1971

5 MAJSTER BIEDA Skąd przychodził, kto go znał, kto mu rękę podał, kiedy nad rowem siadał, wyjmował chleb, serem przekładał i dzielił się z psem. Tyle wszystkiego, co z sobą miał Majster Bieda Czapkę z głowy ściągał, gdy wiatr gałęzie chylił drzewom Śmiał się do słońca, śpiewał do gwiazd Drogę bez końca, co przed nim szła znał jak pięć palców, jak szeląg zły Majster Bieda Nikt nie pytał, skąd się wziął, gdy do ognia się przysiadał. Wtulał się w krąg ciepła jak w kożuch - znużony drogą wędrowiec boży Zasypiał długo gapiąc się w noc Majster Bieda Aż nastąpił taki rok, smutny rok - tak widać trzeba... Nie przyszedł Bieda zieloną wiosną miejsce, gdzie siadał, zielskiem zarosło i choć niejeden wytężał wzrok, choć lato pustym gościńcem przeszło, z rudymi liśćmi - jesieni schedą - wiatrem niesiony popłynął w przeszłość Majster Bieda Ania Wilczyńska 1a

6 DZIAŁALNOŚĆ SZKOLNEGO WOLONTARIATU Wolontariat rozpoczął swoją działalność. Na pierwszym zebraniu wolontariusze wybrali ze swojej grupy dwie osoby, które zostały liderami, ściśle współpracującymi z nauczycielkami opiekującymi się tą szkolną organizacją. Pierwszą inicjatywą Wolontariatu stała się akcja Szczęśliwy los, której pomysł zorganizowania podsunęły nam uczennice klasy IIId. W każdy poniedziałek na dużych przerwach uczniowie mogą kupić za symboliczną złotówkę szczęśliwy los. Zwycięski los uczniowie mogą wykorzystać jako zwolnienie z pytania lub możliwość zgłoszenia nie przygotowania z jednego przedmiotu. Zebrane pieniądze mają zasilić budżet Wolontariatu. Akcja cieszy się dużym zainteresowaniem i mamy nadzieję, że bardzo Wam się podoba. Pracę Wolontariatu w I semestrze zakończyła coroczna akcja Mikołaj. Jak zwykle nasz szkolny Święty Mikołaj wraz z pięknymi Śnieżynkami rozdawali cukierki wszystkim uczniom nawet tym mniej grzecznym. Udali się również do Gminy, Ośrodka Zdrowia, Przedszkola i na Posterunek Policji, gdzie zostali przez wszystkich serdecznie i ciepło przyjęci. Udało nam się również zrobić skromne paczki i przygotować w szkolnej kawiarence poczęstunek dla niektórych naszych kolegów. Mamy nadzieję, że sprawiliśmy im miłą niespodziankę. Prowadzona jest także akcja zbiórki żywności dla jadłodajni przy kościele ojców Bernardynów w Radomiu. Wielu uczniów już się w nią zaangażowało, ale mamy nadzieję, że liczba ta wzrośnie, ponieważ nikt nie chciałby znaleźć się na miejscu tych ludzi, którzy zmuszeni są korzystać z darmowych posiłków. Tu liczymy na waszą wrażliwość i dobre serce. Wciąż czekamy na nowe produkty! Zachęcamy wszystkich do pracy w szkolnym wolontariacie, liczymy na wasze nowe, ciekawe pomysły, które będziemy mogli wspólnie realizować. Opiekunowie Szkolnego Wolontariatu Justyna Gulińska klasa Ia

7

8 WYCIECZKA DO REDAKCJI ECHA DNIA artykułu mają około 15 minut opowiadają z entuzjazmem uczniowie. Uczniowie Publicznego Gimnazjum nr 1 im. H. Sienkiewicza w Zakrzewie odwiedzili redakcję gazety Echo Dnia. Wycieczka odbyła się roku pod nadzorem nauczycieli p. Marii Celińskiej i p. Norberta Szczepańczyka. Osoby biorące udział w wyprawie są współtworzycielami gazetki lub szkolnego radiowęzła. Dziennikarze przyjęli ich z niezwykłą sympatią. Dyrektor Naczelny, mimo swojego zapracowania, znalazł dla nich chwilę czasu i opowiedział o pracy dziennikarzy. Wizyta w redakcji była bardzo ciekawa i pouczająca, można było dowiedzieć się wielu informacji o technologiach, urządzeniach, trybie życia i pracy dziennikarzy. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele, z radością będą powracać do chwil spędzonych w redakcji gazety Echo Dnia. Pracownicy gazety ukazali nam dziennikarstwo w zupełnie innym świetle. Ich praca wbrew pozorom jest bardzo ciężka i wyczerpująca relacjonują uczniowie. Dowiedzieliśmy się, że ten zawód wymaga poświęcenia. W tej branży jest bowiem wiele rygorystycznych przepisów i zasad, których dziennikarz musi przestrzegać mówią. Pracownicy redakcji są pod dużą presją czasu, gdyż na napisanie jednego

9

10 DAWNE ZWYCZAJE WIGILIJNE Wigilia Bożego Narodzenia na wsi zawsze była cudownym dniem, w którym spełniały się wróżby dotyczące przyszłego życia. Widziano w niej dzień pełen szczególnych znaczeń, a od jej przebiegu miał zależeć tok nadchodzącego roku. Z tego powodu należało unikać wszelkich kłótni i gniewu. Starano się więc przeżyć ten dzień jak najlepiej, w zgodzie, poszanowaniu i miłości. Istniało przekonanie, że "jakim jest się w dzień Wigilii, takim jest się cały rok". Dlatego też nie można było długo spać, aby nie być przez cały następny rok śpiochem i leniem. Każdy więc starał się wstać wcześniej, gdyż czekało na niego wiele pracy. W dzień wigilijny nie należało chorować. Jeśli ktoś źle się czuł, to starał się o tym nie mówić, gdyż cały rok byłby chory. Szczególnie zwracano uwagę na to, kogo pierwszego spotka się w Wigilię, lub kto pierwszy przyjdzie do domu: kobieta czy mężczyzna? Przyjście kobiety wróżyło nieszczęśliwy rok, natomiast mężczyzny przynosiło szczęście i pomyślność na nadchodzący rok. Panował więc, w niektórych domach, zwyczaj wysyłania chłopców wczesnym rankiem do sąsiadów, aby im się "szczęściło". W dzień wigilijny na wsi obowiązywał post ścisły, który obecnie przedstawiciele starszego pokolenia nadal praktykują. Ograniczano się do jednego lekkiego posiłku w ciągu dnia. Najczęściej była to kromka suchego chleba i woda. Większość jednak dorosłych nie przyjmowała żadnych pokarmów aż do wieczerzy wigilijnej. Wszelkie prace w tym dniu rozpoczynano wcześnie rano i starano się ukończyć je przed południem. Każda czynność powinna się "darzyć", czyli ma być udana. Dlatego wykonywano ją z pośpiechem, ale w wielkim skupieniu. Mężczyźni wykonywali prace w gospodarstwie, kobiety zaś krzątały się w domach. Choinkę, obowiązkowo żywą, wnoszono do domów przed południem i umocowywano ją w specjalnym stojaku na najbardziej widocznym miejscu, przeważnie przy oknie, aby była widoczna także z zewnątrz. W niektórych domach, gdzie nie było zbyt dużo miejsca, wieszano ją u sufitu. Najbardziej z niej cieszyły się dzieci, które przystrajały ją ozdobami, własnoręcznie wykonanymi w adwentowe wieczory. Głównymi ozdobami wieszanymi na choince były jabłka, które przypominały owoce rajskie, orzechy zawijane w złotko oraz łańcuchy robione ze słomki i papieru kolorowego, które symbolizowały "węża kusiciela". Choinkę ubierano także ciasteczkami, cukierkami, koszyczkami wyplecionymi z pasków kolorowego papieru oraz papierowymi aniołkami. W bogatszych domach wieszano również nieco kolorowych baniek. Na czubku obowiązkowo musiała lśnić gwiazda, na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej. Na gałązkach choinki umieszczano również kolorowe kręcone świeczki, które zapalano w czasie

11 wieczerzy wigilijnej. Tak przystrojona choinka stała w domu najczęściej do 2 lutego. Przed samą wieczerzą, przynoszono ze stodoły siano, które rozkładano na stole i nakrywano obrusem. Na tak nakrytym stole umieszczano krzyż, dwie świeczki, a obok na talerzu opłatki. W tym czasie dzieci wypatrywały pierwszej gwiazdki jako sygnału do rozpoczęcia wieczerzy. Robiły to z niecierpliwością, gdyż o tej porze były już bardzo głodne. Po zapadnięciu zmroku, gdy na niebie pojawiła się już wypatrywana gwiazdka, nadchodził czas, by zasiąść do wigilijnego stołu. Zapalano świeczki i odmawiano modlitwy, podczas których pamiętano o bliskich nieobecnych, a także o zmarłych. Po modlitwie następował moment dzielenia się opłatkiem i składania szczerych, z serca płynących życzeń: zdrowia, szczęścia i przeżycia w zgodzie następnego roku. Po podzieleniu się opłatkiem, wszyscy uczestnicy wieczerzy przystępowali do spożywania wigilijnych potraw. Ich liczba była różna, czyniono jednak wszystko, aby tych potraw było jak najwięcej. Wierzono, że potrawy na wieczerzę wigilijną powinny składać się ze wszystkich płodów pola, sadu i ogrodu. Gdyby któreś opuszczono i nie postawiono na wigilijnym stole, nie obrodziłoby w roku przyszłym. Najczęściej przygotowywano 12 potraw, co łączono z liczbą 12 Apostołów lub też 12 miesięcy w roku. Na sam początek podawano biały żur z grzybami, a do niego ziemniaki lub chleb, później kapustę z grochem i grzybami. Dalej po kolei stawiano na stole wszystkie rodzaje kasz: gryczaną, jaglaną, jęczmienną; pierogi: z kapustą, z serem, z jabłkami lub śliwkami oraz gołąbki z kaszą. Bywało też na stole wigilijnym ciasto z makiem, z serem, no i obowiązkowo strucla - rodzaj plecionej bułki posypanej makiem. A wszystko to popijało się kompotem z suszonych owoców. Wieczerzy wigilijnej towarzyszyły różne zakazy i nakazy oraz wiele praktyk wróżebnych. Pod talerz podkładano kawałek opłatka, jeśli przykleił się do dna, wierzono, że ma to zapewnić urodzaj potrawy, która znajdowała się na nim. Obowiązkowo trzeba było skosztować,choć odrobinę każdej potrawy, co miało wróżyć urodzaj lub zdrowie w nadchodzącym roku. Zostawiano też wolne miejsce przy stole dla podróżnego, który mógł przybyć w czasie wieczerzy do domu. Wieczerzę kończono modlitwą lub kolędą, najczęściej "Wśród nocnej ciszy". Poważny nastrój zmieniał się w radosny. W oczekiwaniu na pasterkę, spędzano mile czas na śpiewaniu kolęd i pastorałek, zabawach i wróżeniu, które dotyczyły przyszłości. Obecnie obserwujemy zanikanie dawnych zwyczajów. Nie ma już na stole wigilijnym siana, żywe choinki zamieniono na sztuczne. Z drzewek zniknęły papierowe aniołki, piernikowe ciasteczka, orzechy i łańcuchy słomkowe. Rodzinne kolędowanie zastąpiło oglądanie telewizji. Jedynie zwyczaje przyjęte przez Kościół praktykowane są do dziś i każda rodzina stara się je przekazać swoim dzieciom. Beata Słowik

12 WIGILIE KLASOWE Dnia 18 grudnia 2008 roku w naszej szkole odbyły się wigilie klasowe. Każda klasa wraz ze swoim wychowawcą, w wydzielonych klasach składali sobie życzenia i łamali się opłatkiem. Następnie zasiedli do poczęstunku, który sami przygotowali. Wśród potraw wigilijnych nie zabrakło śledzi, sałatek warzywnych, pierogów, racuszków i rozmaitych ciast. Uczniowie przechodzili również do innych klas, by wszystkim kolegom i nauczycielom życzyć Wesołych Świąt. JASEŁKA Dnia 18 grudnia 2008 roku w naszej szkole odbyły się Jasełka, organizowane przez p. Beatę Piasek i p. Monikę Wierzbę. W przedstawieniu brali udział uczniowie PG w Zakrzewie,jak również chór,,żywe Anioły z Radomia. Po skończonych wigiliach, przepełnieni świąteczną atmosferą uczniowie udali się na jasełka, które przygotowali uczniowie z naszej szkoły i występ chóru Żywe Anioły. Po takim dniu nie zostało nam nic, jak tylko zacząć przygotowania do najpiękniejszych w roku Świąt Bożego Narodzenia. Jasełka rozpoczęły się uroczystym odśpiewaniem kolędy. Następnie przedstawiane były rożne sytuacje z życia, które w pewnym momencie zatrzymywały się i po pouczeniu Józefa i Maryi toczyły się dalej, jednak ze zmianą na lepsze. Potem aktorzy trzymając w rękach świece, wypowiadali krótkie teksty związane z Narodzeniem Pana Jezusa. Po zakończeniu występu wraz z chórem śpiewaliśmy kolędy, po czym wszyscy rozeszli się do domów. Jasełka te były bardzo pouczające, wzbudziły wiele refleksji. Teksty wypowiadane przez aktorów przypomniały, po co narodził się Chrystus. Myślę, że każdy wróciwszy do domu, pomyślał nad swoim postępowaniem, nad tym jak traktujemy drugiego człowieka Joanna Sobień kl. Ia.

13 PRZYSŁOWIA O ZIMIE Gdy nie wymrozi zima, sierpień zbierać co nie ma. Im więcej zimą wody, tym więcej wiosną pogody. Późna zima, długo trzyma. Zima starym dokucza, a młodych naucza. Zimę uśmierza wiosna, wiosnę lato niszczy. Gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami. Gdy w styczniu deszcz leje, złe robi nadzieje. Kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to. Miesiąc styczeń - czas do życzeń. Po styczniu jasnym i białym w lecie będą upały. Bój się w styczniu wiosny, bo marzec zazdrosny. HUMOR Przychodzi Jasiu do domu ze szkoły i krzyczy: - Mamo, mamo dzisiaj zrobiłem dobry uczynek. - No to mów. - Koledzy podłożyli pineskę szpicem do góry na krześle nauczyciela. Już miał siadać, kiedy ja odsunąłem krzesło... - Czy ten zegarek dobrze chodzi? - Nie, trzeba go nosić. Baca rozmawia z turystą: - Zabiłem wczoraj 10 ćmów - mówi baca. - Ciem - poprawia turysta. - A kapciem - mówi baca. Idą dwie agrafki przez pustynię jedna mówi: - gorąco mi, na to druga: - to rozepnij się!

14 CIEKAWOSTKI BIEGUNY to miejsca na Ziemi, które leżą na końcach osi obrotu naszej planety, czyli wymyślonej przez naukowców linii, wokół której Ziemia się kręci. OBSZARY POLARNE: Arktyka i Antarktyda. Biegun północny leży niemal w samym środku ogromnego Morza Arktycznego, zajmującego ponad 18 milionów kilometrów kwadratowych. Do Arktyki zalicza się również północne tereny Europy, Azji i Ameryki Północnej. Biegun Południowy leży na środku kontynentu zwanego Antarktydą, która jest większa od Europy - zajmuje około 14 milionów kilometrów kwadratowych. Antarktyda jest najzimniejszym i jedynym niezamieszkanym przez człowieka kontynentem na Ziemi. Żyją tu: foki, słonie morskie, pingwiny, albatrosy, mewy. Magdalena Falińska 1d ZAKAZ HODOWANIA GROŹNYCH SSAKÓW I GADÓW Zakaz posiadania niebezpiecznych zwierzaków i obowiązek rejestrowania tych mniej groźnych wszedł w życie w naszym kraju 1 stycznia 2009 roku. Przepisy jasno precyzują listę gatunków niebezpiecznych wśród m.in. ssaków, ptaków, gadów, ryb i pajęczaków. Do kategorii określanej przez resort środowiska jako najbardziej niebezpieczna zali8czamy m.in. warany, pytony, tarantule oraz małpy człekokształtne. Według nowych rozporządzeń, takie osobniki w Polsce mogą posiadać jedynie cyrki, ogrody zoologiczne i placówki naukowe. Wszyscy prywatni właściciele tych zwierząt w ciągu najbliższych sześciu miesięcy muszą je oddać. I to za darmo! Trochę lepiej mają osoby hodujące mniej agresywne zwierzęta, m.in. żółwiaka wąskogłowiego, leniwca dwupalczastego czy mrówkojada wielkiego. Ci muszą zdobyć zaświadczenie od weterynarza, że dysponują odpowiednimi warunkami do posiadania takich okazów. Następnie papiery należy przedstawić regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska, który wyda odpowiednie zezwolenie. Na załatwienie tych formalności mamy czasdo końca bieżącego roku. Zignorowanie obowiązku uzyskania pozwolenia albo oddania niebezpiecznego zwierzaka grozi karą - grzywną do 5 tys. złotych, a nawet aresztem. Żaneta kl. 1E, na podst. Angorki TAJEMNICE ZWIERZĄT Pieski preriowe żyjące w Ameryce, zwane są inaczej nieświszczukami. Są to ssaki z rodziny wiewiórkowatych, zaliczane do rzędu gryzoni. Zamieszkują labirynty korytarzy. Niegdyś były ich miliardy, dziś populacja liczy niewielki procent tej ilości. Bagnik jest wodnym pająkiem żyjącym w Afryce. łowi ryby, żaby kijanki. Wstrzykuje im jad

15 i konsumuje zwierzęta w postaci płynnej substancji. Renifer osiąga masę kg. Ma gęstą sierść i grzywę na szyi. Chroni go to przed mroźnymi zimami. Nogi renifera zakończone są szeroko rozstawionymi racicami, tak by zwierzę nie zapadło się w śniegu. Żyje około 20 lat. Na głębokości m pod powierzchnią oceanu, naukowcy znaleźli skorupiaki i morskie pająki wielkości talerza. NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA DLA PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ W przedszkolach i liceach od nowego roku szkolnego 2009/2010 zaczną obowiązywać nowe przepisy. Dzieciom zostaną określone wymagania programowe. W dokumencie podpisanym przez minister edukacji Katarzynę Hall (51l.) znajdują się dokładne wiadomości, jakie uczeń w konkretnej klasie powinien znać. Spiralny układ nauczyciela zastąpi inny, liniowy. Polega on na tym, że nie przypomina się zdobytej wcześniej wiedzy, a wprowadza się nowe wiadomości. Każdy poziom wiedzy ma określone wymagania. I tak, przedszkolak kończący edukację powinien umieć wznosić konstrukcje z klocków i tworzyć kompozycje z różnych materiałów. podobnie po ukończeniu szkoły podstawowej dziecko powinno, m.in. odróżnić fikcję od rzeczywistości czy umieć wyjaśnić odmienność każdego człowieka. Katarzyna Majchrzak kl.1e Wiadomości z Angorki RECENZJA Kroniki Spiderwick to świetny film dla całej rodziny Bohaterowie: Mulgarat ogr, który pragnie zdobyć Przewodnik Terenowy Artura Spiderwick, a by rządzić w świecie niezwykłych istot. Potrafi zmieniać postać, jest przebiegły i bardzo okrutny. Jest też wyjątkowo próżny i lubi się przechwalać. Cechy charakterystyczne: ok 2 m wzrostu, potężna postura, uschłe gałęzie zamiast włosów. elfy, gobliny, krasnoludy, puki i pukacze. Kwikołek wyjątkowo pewny siebie i gadatliwy hobgoblin (rodzaj skrzata). W sytuacjach kryzysowych jest bardzo pomocny, nie można odmówić mu dużej odwagi. Cechy charakterystyczne: żabi pyszczek, kocie uszy, kolorowe ubranie. Naparstek Skrzat mieszkający w posiadłości Spiderwick, (kiedy wpada w złość zamienia się w Boggarta), bywa złośliwy, ale w potrzebie okazuje się dobrym przyjacielem. Uwielbia zagadki i rymowanki. Cechy charakterystyczne: wzrost ok 15 cm, czerwony nos, czarne oczy, mysi wyraz twarzy. Artur Spiderwick badacz istot niezwykłych, autor Przewodnika terenowego po fantastycznym świecie wokół nas. Pradziadek rodzeństwa Graców i ojciec Lucindy, przez wiele lat żył w krainie Elfów. Mallory starsza siostra bliźniaków, jest doskonałą florecistką prawie nie rozstaje się ze swoim floretem, choć nie zawsze zgadza się z braćmi, to w trudnych chwilach zawsze mogą na nią liczyć. Simon brat bliźniak Jareda, zawsze grzeczny i niezwykle poukładany, zna się na wszystkich gatunkach zwierząt i nie

16 tylko. Zamierza zostać weterynarzem lub słynnym biologiem. Jared niepokorny, często wpada w kłopoty, jest bardzo odważny i dociekliwy. Lubi rysować i jest w tym kierunku utalentowany, marzy o napisaniu dalszej części Przewodnika Terenowego. Treść: Chcąc zacząć wszystko od nowa po rozwodzie z mężem, Helen Grace opuszcza Nowy Jork i wprowadza się z trójką dzieci do opuszczonego rodzinnego majątku Spiderwick. Pewnego dnia, penetrując swój nowy dom, dziewięcioletni Jared Grace znajduje na strychu książkę, Przewodnik terenowy Arthura Spiderwicka po fantastycznym świecie wokół nas. Mimo licznych ostrzeżeń, Jared czyta Przewodnik i jego życie zmienia się na zawsze. Musi teraz strzec książki, by nie wpadła w niepowołane ręce. Korzystając z pomocy domowego skrzata Naparstka, Jared, jego brat bliźniak Simon oraz ich siostra Mallory stawiają czoła światu istot fantastycznych. Autorzy: Holly Black Tony DiTerlizzi

17 AKCJA BEZPIECZNY POWIAT Nasza szkoła wzięła udział w akcji pt. Bezpieczny powiat organizowanej przez policję i urząd miejski. Jako jedna z niewielu szkół zajęliśmy 6 miejsce. Dnia 4 grudnia klasa Ia pojechała odebrać nagrodę, którą był magnetofon. Po wręczeniu nagród obejrzeliśmy spektakl Tajemniczy Ogród. Opowiadał on o osieroconej dziewczynce, która przyjechała do swojego wuja. Znalazła nowych przyjaciół wraz z którymi ożywiła dawno nieodwiedzany, zaniedbany ogród, który zamknął wcześniej wuj, ponieważ zmarła tam jego żona. Każdy widz oglądał przedstawienie z ciekawością i zaangażowaniem. Aktorzy byli bardzo doświadczeni. Efekty specjalne i scenografia fantastyczne. Świetny występ został nagrodzony gorącymi brawami. Olga Rdzanek I a KONCERT NA 11 LISTOPADA Dnia 7 listopada 2008roku do naszej szkoły przyjechała grupa muzyków. Zespół ten zagrał koncert poświęcony Święcie Niepodległości. Mieliśmy zaszczyt usłyszeć w ich wykonaniu takie pieśni jak Rota, Bogurodzica czy hymn Polski - Mazurek Dąbrowskiego. Jeden z członków zespołu przybliżył nam również historię i pochodzenie śpiewanych utworów, a także to, w jaki sposób i dzięki komu Polska jest niepodległa. Muzyka i wykonanie wywarły na uczniach i nauczycielach wielkie wrażenie, co widać było zwłaszcza, gdy uczniowie śpiewali razem z muzykami. Akademia ta zachwyciła uczniów i moim zdaniem taki przekaz wiadomości lepiej dociera do młodzieży, niż nauka suchych faktów o historii Polski. Gminny Konkurs Ortograficzny Dnia w naszym Gimnazjum odbył się Gminny Konkurs Ortograficzny dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalistów. Do konkursu przystąpiło 50 osób w trzech kategoriach wiekowych: IV i V klasy szkół podstawowych, VI i I kl. gimnazjum oraz II i III klasy gimnazjum. Każda grupa wiekowa wykonywała zadania dostosowane pod względem trudności do swoich możliwości. Praca konkursowa składała się z dwóch części: testu z lukami i tekstu dyktanda pisanego ze słuchu. Komisja Konkursowa po wnikliwej ocenie prac wyłoniła zwycięzców. W kategorii najmłodszej: I miejsce Ewelina Kominek (PSP Zakrzew) II miejsce Patrycja Jarmuz (PSP Wacyn) III miejsce Maciej Barcikowski (PSP Wacyn) W kategorii kl. VI i I gim.: I miejsce Paulina Kustra (PSP Wacyn) II miejsce Wioletta Walczak (PSP Zakrzew) III miejsce Sylwia Kowal (PG Zakrzew) Kinga Słowik (PG Zakrzew) W kategorii II i III kl. gim.: I miejsce Karolina Włodarczyk (PG Zakrzew) II miejsce Arek Przybyś (PG Zakrzew) III miejsce Anita Żurek (PG Zakrzew) Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali dyplomy z podziękowaniami i tzw. nagrody pocieszenia, które uczniowie potraktowali jako pamiątkę po spotkaniu w Gimnazjum w Zakrzewie. Gratulujemy wszystkim zwycięzcom i zapraszamy ponownie do naszej szkoły. Organizatorzy Sylwia Kowal 1a

18 NIECH OD BAŁTYKU AŻ DO STÓP TATR, ŻYJĄ NAM BABCIE, DZIADKOWIE 100 LAT! 21 STYCZNIA - DZIEŃ BABCI 22 STYCZNIA - DZIEŃ DZIADKA Nasze życzenia dla kochanych Babć i Dziadków. Stu lat w miłości i zdrowiu Niech towarzyszy Wam szczęście Wasz bagaż życiowy - mądrość Przykładem dla innych będzie. Spełnienia marzeń najskrytszych Niech będą realne i jasne. Marzenia spełniają się często Niech spełnią się też wasze własne. Zdrowia Wam dziś życzymy, okazja taka nie co dzień się zdarza, aby wyrazić słowami co serce w ciszy co dzień powtarza. Kochające wnuki. Kwiaty dla dziadka Kto ci opowie o dawnych latach? Tych lat naoczny świadek. Jak kraj nasz rośnie, jak ludzie rosną, opowie Ci - Twój dziadek. Otworzy serce, kieszeń otworzy, podsunie czekoladę, z Twoich sukcesów zawsze się cieszy. Kto? No, wiadomo - dziadek! A jak coś spsocisz, jak coś naknocisz, jak trzeba spytać o radę - to kto za uszy wyciągnie z biedy? Wiadomo, zawsze - dziadek! Więc wnuki proszą, żeby w kwiaciarniach kwiatów nie chować pod ladę. Dziadek ma święto! Kwiaty dla dziadka! Wiwat, niech żyje dziadek! Wanda Chotomska

19 CAŁUN TURYŃSKI Niewątpliwie Całun Turyński należy do jednej z najbardziej intrygujących tajemnic świata. Od wielu lat, a głównie od odkrycia właściwości negatywu, naukowcy spierają się o jego autentyczność, przeprowadzają szereg badań i analiz. Mimo wielu wymyślnych teorii dotychczas nie przedstawiono wystarczających dowodów, które by potwierdziły czy też obaliły jego wiarygodność i pochodzenie. Czym jest tkanina, która spędza sen z powiek niejednej osobie? Na jednej stronie Całunu są widoczne odbicia przedniej i tylnej strony ciała mężczyzny w wieku lat i wysokości 183cm. Odbicia są doskonałe, wyglądają niemal jak negatyw fotograficzny. Odbicia na białawym materiale są ciemnobrązowe. Największą uwagę przykuwają ślady krwi znajdujące się na materiale. Bez wątpienia są autentyczne, kwestią sporną może być jedynie osoba, która pozostawiła owe ślady. W miejscach ran powstałych w wyniku ukrzyżowania, tj. dłoni, stóp i boku, są barwy karminu. Całun Turyński jest starożytną tkaniną lnianą o wymiarach 436 na 100 cm. Rodzaj płótna wskazuje na jego pochodzenie, zostało wyprodukowane na Bliskim Wschodzie w okresie między II w. p.n.e. a I. n.e. na terenie Syrii, Iraku czy środkowego Egiptu. Sceptycy negują jego prawdziwość, ponieważ niedawno wykryto na nim minimalne ślady bawełny. Jest to błędne wytłumaczenie, gdyż w tym okresie bawełna była już doskonale znana. Po obu stronach Całunu widać wyraźnie ślady po zwęgleniu, co było efektem pożaru w 1349r w katedrze św. Szczepana w Besancon. Widoczne są również wstawki materiałowe doszyte po pożarze w Chambery w 1532r. W wyniku tego pożaru pojawiły się na suknie ślady po wodzie, którą był chłodzony. Dodatkowo z każdej strony znajdują się małe otworki, których powstanie datuje się na VII w.

20 Na powiekach uwidocznione są ślady monet, które swym podobieństwem wskazują na Palestynę początku naszej ery. Pod koniec XIV wieku papież Klemens VI zezwolił na publiczne wystawianie Całunu. Kilkadziesiąt lat później papież Juliusz II ustanowił w dniu 4 maja Święto Całunu połączone z celebrowaniem Mszy św. Wystawień, które odbywały się w poprzednich stuleciach było wiele. Nie wszystkie zostały odnotowane i dziś wiemy tylko o tych, o których wspominają historycy. W XX wieku papieże odnosili się z wielkim pietyzmem do relikwii. Dwa wystawienia Całunu odbyły się w latach 1931 i za pontyfikatu papieża Piusa XI, który żywo interesował się wykonanymi w 1931 r. oficjalnymi fotografiami płótna. Rozdając pewnego razu młodzieży odbitki wizerunku Świętego Oblicza stwierdził, że są to najpiękniejsze i najdroższe obrazy, jakie można sobie wyobrazić. Gdy w 1973 r. doszło do pierwszego pokazu telewizyjnego, papież Paweł VI wyraził nadzieję, że Całun wprowadzi wiernych w bardziej przenikliwą wizję tajemnicy Zbawiciela. Dominika Kozera kl 3G

21 STOP!!! Co dziewiąty gimnazjalista twierdzi, że został napadnięty w szkole lub w jej pobliżu. Co jedenastego zaatakowano gazem, nożem lub innym narzędziem. Niepewnie czują się także pedagodzy. Co czwarty nauczyciel warszawskich gimnazjów przyznaje, że odczuwa zagrożenie fizyczne ze strony uczniów podczas lekcji", a ponad 40 proc. boi się na przerwach. Dwie trzecie twierdzi, że regularnie staje się obiektem chamskich zaczepek i wyzwisk, a co piątemu grożono nożem. Kilka razy w miesiącu alkohol pije kilkanaście procent gimnazjalistów. Co piąty uczeń przyznał, że na terenie szkoły narkotyki można z łatwością kupić, głównie od kolegów. dostrzeże nawet dość subtelne sygnały, że w szkole spotkało je coś złego. Niepokoić powinien fakt, że dziecko nagle zaczyna unikać szkoły, symulować chorobę, wagarować, stało się niespokojne albo zamknięte w sobie, niechętnie wychodzi z domu itp. Wyraźnym sygnałem są ślady pobicia (siniaki i zadrapania), także brak mogących stanowić jakąś wartość przedmiotów albo prośba o dodatkowe pieniądze, choć właśnie dziecko dostało kieszonkowe. Gdy dowiemy się, co zaszło, trzeba bezwzględnie o tym poinformować szkołę. Wszystkie takie sygnały są bardzo ważne. Klasa podzielona na klasy Zdaniem specjalistów przyczyny agresji w szkole mają swoje źródło m.in. w nierównym traktowaniu uczniów przez nauczycieli, niesprawiedliwym ocenianiu, coraz większych różnicach w sytuacji społecznej i materialnej uczniów. Dzieci z zamożnych rodzin stać na dodatkowe zajęcia (np. z języków obcych czy informatyki) i wycieczki. Dzieci biedne skazane są na realizowanie programowego minimum. Te dojeżdżające ze wsi często nie mogą uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych, bo nie mają potem jak wrócić do domu. Niektórych uczniów stać na wszystko, innym brakuje nawet na bułkę. Takie nierówności mogą rodzić napięcia. Dziewczęta nie różnią się zbytnio od chłopców. Prawie tak samo często okazują agresję, upijają się czy oszukują nauczycieli. Normą stało się palenie papierosów. Palarnie samoistnie tworzą się w toaletach, które uczniowie uznają za jedno z najbardziej niebezpiecznych miejsc w szkole. Tam bowiem najczęściej dochodzi do przemocy i napadów. Rodzice bardzo często o niczym nie wiedzą, bo dzieci nie chcą się przyznać, nie wierząc, że to coś zmieni. Boją się zemsty rówieśników. - Jeżeli rodzic ma dobry kontakt z dzieckiem, to na pewno

22 Dzieci uczą się agresji wszędzie: w domu, na ulicy, z telewizji i gier wideo. Badania dowodzą, że dzieci, które codziennie oglądają przemoc w telewizji, stają się mniej wrażliwe i zaczynają stosować ją same. agresja rodzi agresję. Jak oceniają naukowcy, aż 70 proc. dorosłych, którzy maltretują własne dzieci, doświadczyło tego ze strony własnych rodziców. Źródło niechęci do dzieci może być bardzo prozaiczne. Jak się ocenia, większość pierwszych ciąż to nieplanowane ciąże przedmałżeńskie, komplikujące często życie rodziców. Potem nawet podświadomie dziecko obwinia się za to, że w wymuszonym małżeństwie się nie układa. Jeszcze niebezpieczniejsze są brutalne gry wideo. W odróżnieniu od telewizji gracz ma wpływ na przebieg akcji i może w niej aktywnie uczestniczyć. Jak wynika z badań, dziecko, które w czasie gry choć dziesięć minut np. walczy" na miecze lub strzela" do przeciwnika, po odejściu od komputera może odczuwać niepokój, gniew i agresję, z którymi nie umie sobie poradzić. Sytuację pogarsza fakt, że jak się szacuje, ok. 20 proc. dzieci i młodzieży w Polsce cierpi na różnego typu zaburzenia psychiczne. Niestety, w Polsce jest tylko ok. 120 psychiatrów dzieci i młodzieży, z których prawie połowa pracuje w zawodzie dłużej niż trzydzieści lat, więc można przypuszczać, że niedługo przejdą na emeryturę. Już teraz np. w województwie podkarpackim jest tylko jeden psychiatra dziecięcy, a w województwie podlaskim - dwóch. Nie ma więc tam żadnego realnego dostępu do pomocy. Domowa szkoła przemocy Przemocy dzieci uczą się też w rodzinnych domach. Czterdzieści procent rodziców przyznaje się, że bije małe dzieci raz na miesiąc i częściej. Robią to głównie ze złości, wtedy gdy dziecko nie chce się podporządkować. Poza tym Często rodziców nie satysfakcjonuje płeć dziecka, rozczarowuje zbyt mała ilość odnoszonych sukcesów. Osłabienie więzi uczuciowych między rodzicami i dziećmi to skutek transformacji ustrojowej. By utrzymać rodzinę, rodzice pracują do późna, dokształcają się, wielu goni za sukcesem. Nie mają czasu na budowanie właściwych relacji z dzieckiem. Coraz bardziej liczy się mieć", a być" traci na wartości. To patologia, ale zdaniem psychologów takich rodzin będzie wciąż przybywać. Magdalena Falińska 1d

23 DZIĘKUJĘ NIE PIJĘ!!!!!! NIE PALĘ!!!!!! NIE BIORĘ!!!!!!» Zanim wypijesz alkohol! Alkohol zabija więcej ludzi niż wszystkie inne narkotyki razem wzięte. W powszechnym i błędnym odczuciu nie jest uznawany za narkotyk, a jedynie za używkę". Dlatego też jest społecznie tolerowany, co skutkuje tym, że sięgają po niego szczególnie ludzie młodzi...» Zanim sięgniesz po narkotyki! Bierzesz okazyjnie, np. na spotkaniach towarzyskich. Odkrywasz, że narkotyk wprawia Cię w lepsze samopoczucie. Podoba Ci się stan rozluźnienia i beztroski po wzięciu nawet niewielkiej dawki czy wypaleniu skręta. Możliwe że nie odczuwasz niczego przyjemnego ale nowe otoczenie przekonuje Cię...» Zanim wciągną Cię do sekty! Pieniądze są bogiem a wiara nałogiem! Każdy nowy członek sekty to kolejny darmowy wyrobnik, kolejne narzędzie do zaspokojenia prymitywnych żądz, kolejny dowód na to, że wystarczy być tylko bezwzględnym i okrutnym oszustem, aby cieszyć się boską czcią i przywilejami...» Zanim zapalisz! Często początki tego nałogu są banalne. Dla szpanu, dla zabawy, dla towarzystwa, dla mody? Nie odczuwamy natychmiast jego skutków. Po pewnym czasie sądzimy że uspokaja; pomaga oddychać, dodaje charyzmy. Ale to tylko złudzenia. Atakuje podstępnie, uzależnia jak narkotyk - stajemy się jego niewolnikami...