Informacja Techniczna KURY NIOSKI JAJ KONSUMPCYJNYCH BROWN. Wariant brązowy

Transkrypt

1 2014 Informacja Techniczna KURY NIOSKI JAJ KONSUMPCYJNYCH BROWN Wariant brązowy

2 DROGI PRODUCENCIE, Potencjał genetyczny stad komercyjnych Hy-Line Brown może być wykorzystany tylko wtedy, gdy podczas zarządzania stadami stosowane są dobre praktyki. Niniejsza broszura opisuje optymalne programy zarządzania stadami i przedstawia zalecenia chowu stada Hy-Line tworzone w oparciu o doświadczenie praktyczne opracowane przez Hy-Line International, obszerne rejestry handlowe stad skatalogowanych przez Hy-Line ze wszystkich części świata i zasad zaczerpniętych z literatury technicznej przemysłu. Informacje i sugestie zawarte w niniejszej broszurze powinny być wykorzystywane jedynie w celach informacyjnych i edukacyjnych. Należy pamiętać, iż broszura z uwagi na jej powszechność nie uwzględnia niektórych lokalnych uwarunkowań środowiskowych i zdrowotnych. Mimo podjęcia wszelkich prób zmierzających do opublikowania właściwych na moment publikacji danych, Hy-Line jak i H&P nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy, zaniedbania czy niewłaściwą interpretację zawartych tu zaleceń. Ponadto, Hy-Line jak i H&P nie gwarantują ani nie składają żadnych oświadczeń co do ważności, dokładności, niezawodności w zakresie wykorzystania tych informacji i zaleceń w ramach zarządzania stadem. Zarówno Hy-Line International jak i H&P nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek bezpośrednie lub wtórne szkody wynikające z lub w związku z korzystaniem z informacji lub zaleceń zawartych w niniejszej broszurze. SPIS TREŚCI Podstawowe parametry...1 Transport na fermę...2 Odchów w klatkach...2 Zalecenia na okres odchowu...3 Światło w okresie odchowu...4 Systemy pojenia...4 Korekta dziobów...5 Wzrost i rozwój kur nieśnych...6 Masa ciała, spożycie paszy i wyrównanie stada... 7 Zalecenia dotyczące przestrzeni...7 Zarządzenie stadem utrzymywanym w systemie klatkowym.. 7 Terminarz zarządzania stadem towarowym Światło - dobre praktyki Program świetlny w obiekcie zaciemnionym...10 Rozmieszczenie punktów świetlnych...11 Nocne żywienie / program świetlny Jakość wody...12 Jakość powietrza...13 Wielkość cząstek wapnia Wielkość cząstek paszy Witaminy i mikroelementy...14 Etapy żywienia zaspokajające potrzeby żywieniowe kur nieśnych...15 Zalecenia żywieniowe w okresie odchowu...16 Przejście z okresu odchowu do szczytu nieśności...17 Zalecenia żywieniowe w okresie produkcji...18 Poziom składników odżywczych w okresie produkcji...19 Profilaktyka weterynaryjna Przykładowy program szczepień Wyniki produkcyjne - Hy-Line Brown - tabela Wyniki produkcyjne - Hy-Line Brown - wykres Jakość jaj...27 Masa jaj...27 Wartości odżywcze surowców Spożycie wody

3 Podstawowe parametry OKRES ODCHOWU (DO 17 TYGODNIA) Przeżywalność 98% Spożycie paszy Masa ciała w 17 tygodniu 5,75 6,13 kg 1,40 1,48 kg OKRES NIEŚNOŚCI (DO 90 TYGODNIA) Szczyt nieśności 95 96% Produkcja jaj w odniesieniu do stanu aktualnego do 60 tyg. Produkcja jaj w odniesieniu do stanu aktualnego do 90 tyg. Przeżywalność do 60 tygodnia Przeżywalność do 90 tygodnia Dzień uzyskania 50% nieśności (od wylęgu) Masa jaja w 26 tygodniu Masa jaja w 32 tygodniu Masa jaja w 70 tygodniu Całkowita masa jaj na nioskę w odniesieniu do stanu początkowego (18 90 tyg.) Masa ciała w 32 tygodniu Masa ciała w 70 tygodniu Wytrzymałość skorupy Kolor skorupy w 38 tygodniu Kolor skorupy w 56 tygodniu Kolor skorupy w 70 tygodniu Jakość białka w 38 tyg. (jednostki Haugha) Jakość białka w 56 tyg. (jednostki Haugha) Jakość białka w 70 tyg. (jednostki Haugha) Średnie dzienne spożycie paszy na ptaka (18 90 tydzień) Wskaźnik konwersji paszy kg paszy/1 kg jaj (20 60 tyg.) Wskaźnik konwersji paszy kg paszy/1 kg jaj (20 90 tyg.) Wskaźnik wykorzystania paszy kg jaj/1 kg paszy (20 60 tyg.) Wskaźnik wykorzystania paszy kg jaj/1 kg paszy (20 90 tyg.) Spożycie paszy na 1 jajo (20-60 tyg.) Spożycie paszy na 1 jajo (20 90 tyg.) Kolor skóry Konsystencja odchodów % 93% 140 dni 57,3 59,7 g 60,1 62,5 g 62,9 65,5 g 25,5 kg 1,85 1,97 kg 1,91 2,03 kg Doskonała ,0 84,0 81, g 1,87 1,99 1,95 2,07 0,50 0,54 0,48 0, g g Żółta Suche Parametry użytkowe opracowane zostały na bazie wyników uzyskanych od klientów z całego świata.prosimy o wysłanie uzyskanych przez siebie wyników do info@hyline.com. Łatwy w użyciu program służący gromadzenia i analizy danych produkcyjnych Hy-Line International EggCel można znaleźć na stronie KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 1

4 Transport na fermę Transport Do przewozu piskląt z wylęgarni na fermę korzystaj ze specjalistycznego środka transportu Warunki środowiskowe w samochodzie powinny być stabilne, tj. w skrzyni załadunkowej temperatura powinna wynosić C co odpowiada temperaturze C przy 70% wilgotności mierzonej wewnątrz pojemnika do przewozu piskląt; minimalna wymiana powietrza 0,7m3 na minutę Zapewnij przestrzeń pomiędzy stosami pojemników na pisklęta w celu swobodnego przepływu powietrza Wstawienie piskląt Zapewnij przestrzeń między pojemnikami z pisklętami wyładowanymi na fermie. Delikatnie umieść ptaki w strefie odchowu Odchowuj pisklęta w grupach pochodzących ze stad rodzicielskich w podobnym wieku Odchów w klatkach Przed dostawą piskląt odchowalnia powinna być całkowicie posprzątana i zdezynfekowana. Skuteczność mycia i dezynfekcji potwierdź badaniem wymazów Zachowaj minimum 2-tygodniową przerwę między wywozem stada a wstawieniem nowego Zacznij odchów w wyższych piętrach klatki, w których zwykle jest cieplej i jaśniej W celu uzyskania większej ilości informacji na temat przygotowania kurnika i prowadzenia odchowu patrz na stronie Rozpocznij ogrzewanie odchowalni na co najmniej 24 godziny przed wstawieniem piskląt by ogrzać całe wyposażenie obiektu W celu poprawy spożycia paszy pisklętom w wieku 0 3 dni życia rozsyp paszę na papier rozłożony w klatkach Papier umieść przed karmidłami by uczyć pislęta poruszania się w kierunku karmideł Zasyp karmidła do maksymalnego poziomu; uruchom automatyczną linię paszową od pierwszego dnia Usuń papier najpóźniej przed upływem 14 dni życia ptaków Podłoga klatki nie powinna być śliska ani pochyła Podawaj witaminy i elektrolity do wody (unikaj produktów na bazie cukru by zapobiec wzrostowi mikroorganizmów w linii pojenia) Papier na całej powierzchni drucianej podłogi Poidła smoczkowe lub kropelkowe Automatyczna linia paszowa Automatyczna linia paszowa Papier umieść przed karmidłami by uczyć pislęta poruszania się w ich kierunku Automatyczna linia paszowa Automatyczna linia paszowa Automatyczna linia paszowa PRAWIDŁOWO Pisklęta równomiernie rozmieszczone w klatkach, aktywne i nie wydają głośnego pisku wskazującego na stres ZIMNO Pisklęta zbite w grupy i głośną piszczą NIEWŁAŚCIWA WENTYLACJA Pisklęta unikają przeciągu, hałasu lub nierównomiernie rozmieszczonego światła; grupują się w jednej części klatki 2 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

5 Zalecenia na okres odchowu Odchowuj pisklęta pochodzące ze stad reprodukcyjnych w podobnym wieku Modyfikuj temperaturę według potrzeb tak, by zapewnić pisklętom komfort Dostosuj temperaturę odchowu do wilgotoności względnej. Przy wyższej wilgotności względnej można ustawić niższą temperaturę Na 24 godziny przed wstawieniem piskląt zapewnij w kurniku temperaturę na poziomie C (pomiar temperatury na poziomie przebywania piskląt) i wilgotność na poziomie 60% Duże natężenie światła (30 50 luksów) od 0-7 dnia życia pomogą pisklętom szybko znaleźć paszę i wodę oraz zaadaptować się do nowych warunków Po pierwszym tygodniu redukuj temperaturę o 2 3 C tygodniowo aż do poziomu 21 C WIEK 0 3 dni TEMP. POWIETRZA (KLATKA) C 4 7 dni NATĘŻENIE ŚWIATŁA LICZBA GODZIN ŚWIATŁA luksów 22 godzin lub program przerywany C luksów 22 godzin lub program przerywany 8 14 dni C 25 luksów 19 godzin dni C 25 luksów dni C dni 17.5 godzin 25 luksów C dni Wilgotność względna WYLĘG 80% 16 godzin luksów 21 C 14.5 godzin luksów 13 godzin TRANSPORT NA FERMĘ 70% ODCHÓW minimum 40% POCZĄTKOWY OKRES ODCHOWU (0 7 dni) 60% OKRES PRODUKCJI minimum Niska wilgotność 40% Obniżenie komfortu ptaków Odwodnienie ptaków Możliwość pojawienia się śluzu w nozdrzach ptaków Możliwość wzrostu nerwowości ptaków i wystąpienia kanibalizmu Niekorzystny wpływ na pokrywę piór Wzrost poziomu kurzu WYPEŁNIENIE WOLA CZY PTAKI POBRAŁY PASZĘ? Liczba godzin po wstawieniu Nadmierna wilgotność Wyższy poziom amoniaku i pogorsznie jakości ściółki Pogorszenie jakości powietrza Piklęta z paszą wolu 6 75% 12 85% % Pisklęta, które pobrały Pisklęta, które nie paszę pobrały paszy KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 3

6 Światło w okresie odchowu Pisklętom należy zapewnić 22 godziny światła i 2 godziny ciemności od 0-7 dnia życia, co pomoże im w znalezieniu paszy i wody. Dobrą alternatywą jest zastosowanie przerywanego programu świetlnego (patrz poniżej) Nie stosuj 24 godzin światła Duże natężenie światła (30-50 luksów) od 0-7 dnia życia pomoże pisklętom szybko znaleźć paszę i wodę oraz zaadaptować się do nowych warunków Po pierwszym tygodniu zacznij stopniowo skracać dzień świetlny (patrz Program świetlny w obiekcie zaciemnionym) PRZERYWANY PROGRAM ŚWIETLNY 2 godziny 4 godziny 4 godziny 2 godziny 2 godziny Systemy pojenia 4 godziny 4 godziny 2 godziny Opcjonalna technika zarządzania światłem Stosuj od 0 7 dnia życia Okresowe stosowanie ciemności zapewnia pisklętom przerwę na odpoczynek Zsynchronizuj czas aktywności ptaków z ich karmieniem Czas odpoczynku i aktywności ptaków ustal zgodnie z naturalnym momentem dnia Może poprawić przeżywalność w pierwszych 7 dniach Może poprawić poszczepienną odpowiedź immunologiczną Niektóre okresy ciemności mogą być skrócone lub zlikwidowane w celu dostosowania długości dnia świetlnego do planu pracy w obiekcie Jakość i czystość wody należy sprawdzić badając próby wody pobrane w punkcie jej czerpania oraz na końcu linii pojenia W pierwszym tygodniu odchowu, rozpoczynając od dnia wstawienia piskląt, należy codziennie przepłukać linię pojenia. W dalszym okresie odchowu oraz w okresie produkcji należy przepłukać linię pojenia raz w tygodniu Temperatura wody po przepłukaniu linii pojenia powinna wynosić C Poidło kropelkowe powinno mieć wydajność minimalną 70 ml / minutę / smoczek Poidła smoczkowe Poidła kropelkowe Ustawienie poideł smoczkowych na poziomie grzbietu ptaków Ustawienie poideł kropelkowych na poziomie głowy ptaków 360 By nauczyć ptaki pobierania wody poidła smoczkowe powinny być ręcznie napełniane od 0-3 dnia życia ptaków W pierwszych dniach życia wyreguluj ciśnienie w linii pojenia tak, by z poidła kropelkowego zwisała kropla. Pomoże to pislętom znaleźć wodę Możliwość aktywowania poidła kropelkowego w zakresie 360 ułatwi pisklętom dostęp do wody Wstawiając pisklęta poddane korekcie dziobów stosuj poidła kropelkowe dostępne dla piskląt w zakresie KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

7 Korekta dziobów Stado towarowe Hy-Line Brown doskonale znosi korektę dziobów przy użyciu podczerwieni w wylęgarni. Korekta dziobów pozwala na zmniejszenie spożycia paszy i ryzyka wystąpienia kanibalizmu KOREKTA DZIOBÓW W WYLĘGARNI PRZY UŻYCIU PODCZERWIENI Zapewnia skuteczne i jednolite przycięcie dziobów Dziób pozostaje nienaruszony do dnia życia a następnie potraktowana podczerwienią część ulega złuszczeniu Dla ptaków z dziobami korygowanymi podczerwienią stosuj wyłącznie aktywowane w zakresie 360 poidła kropelkowe, jak również dodatkowe poidła odwracalne KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 5

8 Wzrost i rozwój kur nieśnych Realizuj program odchowu by zoptymalizować wzrost i rozwój ptaków W chwili wejścia w nieśność masa ciała ptaków powinna wynosić 1,4-1,48 kg a wyrównanie stada powinno być najlepsze w całym okresie produkcji i wynosić pow. 90% Do 7 dnia życia masa ciała piskląt powinna ulec podwojeniu By zapewnić optymalny rozwój ptaków ważnym jest by stado osiągnęło masę ciała zalecaną na tydzień: 6, 12, 18, 24 i 30 Jeśli to możliwe delikatnie przekrocz standardową masę ciała kurcząt Zmian w żywieniu w trakcie odchowu dokonuj jedynie w przypadku nieosiągnięcia zalecanej masy ciała. Poszczególne tygodnie życia są wskazówką czy osiągnięta została właściwa masa ciała 1 tydzień 3 tydzień 6 tydzień 12 tydzień 18 tydzień 24 tydzień 30 tydzień ETAPY ROZWOJU WIEK W TYGODNIACH PIERZENIE PIERZENIE PIERZENIE Układ odpornościowy i pokarmowy Kości korowe / Kości szkieletowe Mięśnie Jajniki Jajowód Tkanka tłuszczowa Rozwój kośćca Początek dojrzałości czerwienienie grzebienia i dzwonków Kości rdzeniowe Fizyczna dojrzałość Masa ciała (g) Średni tygodniowy przyrost masy ciała (g) WIEK W TYGODNIACH 20 0 IDEALNIE ROZWINIĘTE MIĘŚNIE PIERSIOWE ROZWÓJ MIĘŚNI PIERSIOWYCH Nioski z dobrze roziwniętymi mięśniami mają większą zdolność zachowania wysokiej nieśności 6 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

9 Masa ciała, spożycie paszy oraz wyrównianie stada WIEK MASA SPOŻYCIE PASZY (tygodnie) CIAŁA* (g) (g / dzień / ptaka) WYRÓWNANIE (klatka) >85% >80% >85% >85% >90% 3-tygodniowe ptaki waż indywidualnie przy użyciu wagi cyfrowej i wylicz wyrównanie stada Zobrazowany różny etap rozwoju kurcząt 3-tygodniowych z tego samego stada pokazuje jak ważny jest monitoring wyrównania masy ciała * Na osiągniętą masę ciała wpływ ma prowadzenie stada, szczepienia, przeniesienie do obiektu produkcyjnego Zalecenia dotyczące przestrzeni WIEK W TYGODNIACH KLATKI KONWENCJONALNE I KOLONIJNE Powierzchnia podłogi cm 2 ( ptaków / m 2 ) 310 cm 2 (32 ptaki / m 2 ) 490 cm 2 (20 ptaków / m 2 ) 750 cm 2 (13 ptaków / m 2 ) Poidła kropelkowe 1 / 12 ptaków 1 / 8 ptaków 1 / 12 ptaków lub dostęp do 2 poideł Karmidła 5 cm / ptak 8 cm / ptak 7 12 cm / ptak Wymagania różnią się w zależności od stosowanego systemu jak i warunków środowiskowych Zarządzanie stadem utrzymywanym w systemie klatkowym Stado może być przeniesione do budynku produkcyjnego w wieku tygodni życia lub po podaniu ostatniej szczepionki inaktywowanej Ważnym jest by w klatkach, w których odbywa się odchów znajdowały się podobne karmidła i poidła jak w klatkach w których później prowadzona jest produkcja Wszystkie błędy seksowania (koguty) powinny być usunięte około 7 tygodnia życia oraz podczas przeniesienia stada do budynku produkcyjnego W celu lepszej ochrony i zredukowania stresu związanego z transferem przez 3 dni przed i 3 dni po przeniesieniu należy podać ptakom rozpuszczalne w wodzie witaminy, probiotyki i witaminę C Waż ptaki zanim wprowadzisz planowane zmiany w żywieniu Codziennie usuwaj padłe sztuki Jeśli tygodniowe upadki przekraczają poziom 0,1% przeprowadź badanie sekcyjne oraz pozostałą diagnostykę w celu wyjaśnienia przyczyny problemu KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 7

10 Terminarz zarządzania stadem towarowym WIEK 0 1 dzień 2 dzień 3 dzień 4 dzień 5 dzień 6 dzień 1 tydzień 8 dzień 9 dzień 10 dzień 11 dzień 12 dzień 13 dzień 2 tydzień 15 dzień 16 dzień 17 dzień 18 dzień 19 dzień 20 dzień 3 tydzień ODCHÓW W KLATCE godzin przed wstawieniem piskląt Ogrzewanie budynku odchowalni przed wstawieniem stada 2 tydzień Najpóźniej do tego czasu powinien być usunięty papier Chwytanie ptaków POSTĘPUJ DELIKATNIE Właściwe chwytanie ptaków w trakcie ważenia, pobierania krwi, selekcji, szczepienia czy transferu zredukuje stres i zapobiega kontuzjom Chwytaj ptaki za obie nogi lub oba skrzydła Bardzo ostrożnie wkładaj ptaki do klatki Korzystaj z pomocy doświadczonego personelu, który jest przeszkolony w zakresie właściwego postępowania z ptakami 4 tydzień 5 tydzień 6 tydzień 7 tydzień 8 tydzień 7 13 tydzień Usuń błędy seksowania (koguty) podczas szczepienia ręcznego 9 tydzień 10 tydzień 11 tydzień 12 tydzień 13 tydzień 14 tydzień 15 tydzień 16 tydzień 17 tydzień 18 tydzień tydzień Przenoś stado wcześnie co pozwoli ptakom zaadaptować się w nowych warunkach 17 tydzień Stymulacja światłem gdy kurki osiągną 1,40 1,48 kg masy ciała 19 tydzień 20 tydzień 21 tydzień 21 tydzień Co dwa tygodnie kontroluj masę jaj. Zacznij monitorować masę jaj gdy waha się ona w przedziale 2 g w stosunku do zakładanej masy (patrz strona 15) 8 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

11 Terminarz zarządzania stadem towarowym WIEK W TYGODNIACH KONTROLA MASY CIAŁA 0 5 Zważ oddzielnie grupy ptaków z każdego poziomu klatki uwzględniając różnice w zakresie panującej tam temperatury i jakości środowiska Do wykonywania pomiarów masy ciała wyznacz klatki z początku i końca linii paszowej Monitorując masę ciała waż ptaki zawsze z tych samych, oznaczonych klatek HY-LINE BROWN tydzień Waż grupowo 100 sztuk piskląt 4 29 tydzień Waż indywidualnie 100 ptaków co tydzień Dla ścisłości pomiarów waż zawsze ptaki z tych samych klatek Skalkuluj wyrównanie stada tydzień Waż indywidualnie 100 ptaków co 5 tygodni Dla ścisłości pomiarów waż zawsze ptaki z tych samych klatek Skalkuluj wyrównanie stada Powyżej 50 tygodnia Waż indywidualnie 100 ptaków co 10 tygodni Dla ścisłości pomiarów waż zawsze ptaki z tych samych klatek Skalkuluj wyrównanie stada Podczas chwytania ptaków do ważenia sprawdź i oceń: Właściwa budowę i wytrzymałość kości Wielkość mięśni piersiowych Tkankę tłuszczową Parazyty zewnętrzne Kliniczne symptomy chorobowe SZACOWANIE WYRÓWNANIA STADA Bierz pod uwagę masę ciała indywidualnie ważonych ptaków Arkusz do szacowania wyrównania stada dostępny jest na stronie 50 POBIERANIE PRÓB KRWI próbek surowicy z każdego stada w celu określenia miana tydzień Techniki szczepień oraz zagrożenia terenowe ustal wcześniej z lekarzem prowadzącym stado oraz z lekarzem z lokalnego powiatowego inspektoratu weterynaryjnego 15 tydzień Próbki krwi zebrane przed przeniesieniem stada do budynku produkcyjnego by oszacować zmianę poziomów przeciwciał Zwykle nie wysyłane do laboratorium lecz zamrażane do ewentualnej przyszłej analizy w przypadku wystąpienia problemu chorobowego w trakcie produkcji tydzień Pobierz próbki krwi co najmniej 4 tygodnie po ostatnim szczepieniu inaktywowanym Pomocne w ustaleniu przyczyny ewentualnego problemu chorobowego w trakcie produkcji MONITOROWANIE MASY JAJ Waż 100 jaj zebranych z losowo wybranych klatek (mogą być te same, w których monitorujesz masę ciała) by zapewnić równomierne rozmieszczenie miejsc pobierania prób jaj. Monitoruj masę jaj w wyznaczony dzień tygodnia zawsze o tej samej porze dnia. Nieoczekiwany spadek masy jaj może być pierwszym sygnałem pojawiających się problemów w stadzie (patrz strona 15) 90 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 9

12 Światło - dobre praktyki W systemie klatkowym zmierz natężenie światła przy karmidle na najniższej kondygnacji, w połowie odległości między źródłami światła Utrzymuj lampy w czystości by nie dopuścić do zmniejszenia natężenia światła Nie dopuszczaj do powstawania ciemnych stref, których przyczyną może być zbyt duży rozstaw źródeł światła lub przepalone żarówki Błyszczące lub białe powierzchnie odbijają światło oraz zwiększają jego intensywność Zschynchronizuj program świetlny w okresie odchowu oraz produkcji i uwzględnij ten fakt podczas przeniesienia stada do budynku produkcyjnego Stymulacja światłem powinna obejmować czas do szczytu nieśności (celem jest stosowanie 16 godzin światła w 30 tygodniu życia) Intensywność światła powinna być zwiększana tygodniowo przez 2 tygodnie przed przeniesieniem stada do budynku produkcyjnego Program świetlny w obiekcie zaciemnionym ( Powoli zmniejszaj liczbę godzin światła począwszy od 0 8 tygodnia by zapewnić: pobranie paszy podczas odchowu zapewniające optymalny rozwój dobre wyrównania stada wytrwałość w nieśności produkcję większych jaj PORA DNIA ½ 16 14½ 13 11½ Przeniesienie stada do budynku produkcyjnego Stopniowe wydłużanie dnia świetlnego aż do 30 tygodnia życia ½ 13¾ 14 14¼ 14½ 14¾ LICZBA GODZIN ŚWIATŁA Stymulacja światłem od osiągnięcia idealnej wagi (1,40 1,48 kg) 15 15¼ 15½ 15¾ 16 godzin do końca nieśności TYDZIEŃ ŻYCIA WIDMO ŚWIATŁA Niebieskie Zielone Czerwone Pomarańczowe NATĘŻENIE ŚWIATŁA luksów 25 luksów luksów 30 luksów Program Alternatywny Stopniowe, powolne skracanie dnia świetlnego od 0-12 tygodnia życia może zapobiec zbyt wczesnej dojrzałości płciowej, wspomóc wzrost kurcząt i zwiększyć masę pierwszych jaj 10 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

13 Rozmieszczenie punktów świetlnych KLATKI Różna wysokość rozmieszczenia źródeł światła poprawi dystrybucję światła na wszystkich poziomach klatki HY-LINE BROWN Nocne żywienie / Program świetlny Alternatywne techniki zarządzania światłem pozwalają na zwiększenie spożycia paszy Stosuj zawsze gdy wymagane jest zwiększenie spożycia paszy Zwiększenie wchłaniania wapnia podczas nocy, kiedy formowane są skorupy jaj Stosuj w celu zwiększenia pobrania paszy podczas szczytu nieśności Pomaga utrzymać właściwe spożycie paszy podczas upałów Nocne żywienie może spowodować zwiększenie spożycia o 2 5 g/dzień/ptaka 16 godzin Dobre Praktyki Rozpocznij program przez włączenie światła na 1 2 godziny w środku trwania zaciemnienia Zasyp karmidła przed włączeniem światła Koniecznym jest zachowanie ciemności 3 godziny przed włączeniem światła jak i POCZĄTEK DNIA 3 godziny po jego wyłączeniu ŚWIETLNEGO Światło włączane podczas nocnego karmienia wydłuża standardowy dzień świetlny (trwający np. 16 godzin+nocne karmienie) W sytuacji rezygnacji z nocnego karmienia dzień świetlny skracaj stopniowo po ok. 15 minut tygodniowo 3 godzin Nocne karmienie lub zaciemnienie 3 godzin Nocne karmienie 1 godzina KONIEC DNIA ŚWIETLNEGO KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 11

14 Jakość wody Woda jest jedną z najważniejszych substancji jakie musimy dostarczyć ptakom. Dlatego dobrej jakości woda musi być dostępna dla ptaków bez ograniczeń Spożycie wody i paszy są ze sobą powiązane - im mniej ptaki wypiją wody tym mniej zjedzą paszy czego skutkiem jest spadek produkcji Generalnie zdrowe ptaki spożywają 1,5 2,0 razy więcej wody niż paszy. Ten stosunek wzrasta przy wysokich temperaturach otoczenia Wysokie stężenie sodu lub innych składników mineralnych może skutkować koniecznością zmiany ich stężenia w paszy Badanie wody należy wykonywać przynajmniej 1 raz w roku. Źródło czerpania wody powinno determinować faktyczną częstotliwość jej badania woda pochodząca ze źródeł powierzchniowych z powodu większego jej narażenia na zanieczyszczenia wymaga częstszego badania woda pochodząca z zamkniętych żródeł lub z głębokich studni artezyjskich ma bardziej stabilną jakość lecz zwykle zawiera wyższe poziomy składników mineralnych Obecność bakterii z grupy coli jest dobrym wskaźnikiem skażenia wody odpadami zwierzęcymi lub ludzkimi Pobierając próby wody do badania rozpocznij od spuszczenia partii wody znajdującej się w instalacji, w tym w linii pojenia. Próby wody należy przechowywać w temperaturze poniżej 10 C oraz dostarczyć do laboratorium przed upływem 24 godzin od pobrania. Woda z niektórych źródeł zawiera wysokie stężenia składników mineralnych takich jak wapń, sód i magnez. Ich poziom w wodzie powiniem być wzięty pod uwagę podczas sporządzania receptury na paszę Ze wględów higienicznych optymalny odczyn wody powinien mieścić się w przedziale 5 7 ph. Pozwala on na zwiększenie spożycia paszy i pozytywnie oddziałuje na górną część układu pokarmowego Gorsza jakość wody źle wpływa na jelita ptaka co skutkuje gorszym przyswajaniem składników pokarmowych STĘŻENIE MAKSYMALNE POZYCJA (ppm lub mg/l)* Azotany NO 3ˉ 1 25 Starsze ptaki lepiej tolerują stężenia wyższe niż 20 ppm. Ptaki zestresowane lub chore mogą być bardzej wrażliwe na oddziaływanie azotanów Azotan azotu (NO 3 -N) Azotyny NO Azotyny są istotnie bardziej szkodliwe niż azotany, zwłaszcza w przypadku młodych ptaków, dla których toksyczne może być stężenie na poziomie 1 ppm Azotyn azotu (NO 2 -N ) 1 1 Razem substancje Poziom powyżej 3000 ppm może nie wywołać żadnych skutków ale może zwiększyć rozpuszczone wilgotność pomiotu Chlorki (Cl - ) Poziomy niższe niż 14 mg mogą powodować problemy jeśli poziom sodu jest wyższy niż 50 ppm Siarczany (SO 4- ) Wyższe poziomy mogą działać przeczyszczająco Żelazo (Fe) 1 <0,3 Wyższe poziomy mogą powodować pogorszenie zapachu i smaku Magnez (Mg) Wyższe poziomy mogą działać przeczyszczająco. Poziomy wyższe niż 50 ppm mogą powodować problemy jeśli poziom siarczanów jest wysoki Potas (K) 2 20 Wyższe poziomy są dopuszczalne w zależności od poziomu sodu, zasadowości i ph Sód (Na) 1,2 50 Wyższe stężenia są dopuszczalne lecz przy wysokich poziomach chlorków, siarczanów i potasu nie należy przekraczać 50 ppm Mangan (Mn) 3 0,05 Wyższe poziomy mogą działać przeczyszczająco Arsen (As) 2 0,5 Fluor (F - ) 2 2 Glin (Al) 2 5 Bor (B) 2 5 Kadm (Cd) 2 0,02 Kobalt (Co) 2 1 Miedź (Cu) 1 0,6 Wyższe poziomy powodują gorzki smak Ołów (Pb) 1 0,02 Wyższe poziomy są toksyczne Rtęć (Hg) 2 0,003 Wyższe poziomy są toksyczne Cynk (Zn) 1 1,5 Wyższe poziomy są toksyczne ph 1 6,3 7,5 Ptaki mogą zaadaptować się do niższego ph. Odczyn poniżej 5 ph może spowodować zmniejszenie spożycia wody oraz wywołać korozję metalowych urządzeń. Odczyn powyżej 8 ph może spowodować zmniejszenie spożycia wody oraz obniżenie skuteczności sanityzacji Ogólna liczba bakterii CFU/ml Wskaźnik zanieczyszczenia wody Ogółem bakterii z grupy coli 3 50 CFU/ml Kałowe baterie z grupy coli 3 0 CFU/ml Wskaźnik utlenienia (ORP) meq Wskaźnik ORP na poziomie 2 4 ppm wolnego chloru efektywnie sanityzuje wodę o optymalnym odczynie 5 7 ph * Przy niższych wartościach może wystąpić reakcja magnezu i siarczanu oraz sodu, potasu, chlorków i siarczanów 1 Carter & Sneed, Drinking Water Quality for Poultry, Poultry Science and Technology Guide, North Carolina State University Poultry Extension Service. Guide no Marx and Jaikaran, Water Analysis Interpretation. Agri-Facts, Alberta Ag-Info Centre. Refer to for online Water Analysis Tool 3 Watkins, Water: Identifying and correcting challenges. Avian Advice 10(3): University of Arkansas Cooperative Extension Service, Fayetteville 12 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

15 Spożycie wody Spożycie wody/100 ptaków/doba WIEK W TYGODNIACH LITRY Tabela przedstawia oczekiwane poziomy spożycia wody przy temperaturze otoczenia C. Przy wzroście temepratury otoczenia powyżej tego przedziału spożycie wody może się zwiększyć nawet dwukrotnie Jakość powietrza Przepływ powietrza (m 3 /godzinę/1000 ptaków) TEMPERATURA OTOCZENIA ( C) WIEK W TYGODNIACH Potwierdzenie: Dr. Hongwei Xin, Professor, Department of Agriculture and Biosystems Engineering and Department of Animal Science, Iowa State University, Ames, Iowa, USA Optymalne warunki w budynku produkcyjnym C i 40 60% wilgotności Generalnie wydajność systemu wentylacji powinna wynosić 4m 3 powietrza/kg masy ciała ptaków/godzinę System wentylacji powinien: każdemu ptakowi dostarczyć właściwą ilość tlenu usunąć wilgoć z kurnika usunąć dwutlenek węgla produkowany przez ptaki usunąć kurz zmniejszyć ilość patogenów w powietrzu Wielkość cząstek wapnia WIELKOŚĆ CZĄSTEK STARTER, GROWER, ROZWOJOWA PRZEDNIEŚNA TYDZIEŃ TYDZIEŃ TYDZIEŃ TYDZIEŃ Drobna (0 2 mm) 100% 50% 50% 40% 35% 35% Gruba (2 4 mm) 50% 50% 60% 65% 65% Wielkość czątek kredy powinna zależeć od jej rozpuszczalności Ilość kredy w dawce pokarmowej powininna być dostosowana do rozpuszczalności wapnia Kreda drobna (0 2 mm) Źródło: Longcliff Quarries Ltd. Kreda gruba (2 4 mm) KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 13

16 Wielkość cząstek paszy Tester do przesiewu paszy pozwala na sprawdzenie udziału poszczególnych frakcji w próbie paszy Stosuj na fermie w celu sprawdzania wielkości cząstek z próby paszy sypkiej pobranej z dostawy lub z kosza zasypowego Oszacuj jednorodność wielkości cząstek paszy w całej linii paszowej - próbki pobieraj w różnych punktach linii Zbyt duży udział frakcji drobnej Zmniejszenie spożycia paszy i absorbcji składników pokarmowych Wzrost ilości pyłów w obiekcie Zbyt duży udział frakcji grubej Ptaki wybierają i spożywają duże cząstki Większe ryzyko rozwarstwienia paszy OPTYMALNY UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH FRAKCJI PASZY Witaminy i mikroelementy W 1000 KG PASZY PEŁNOPORCJOWEJ POZYCJA 1,2,3,4 Okres odchowu Okres produkcji Witamina A, IU 10,000,000 8,000,000 Witamina D 5 3, IU 3,300,000 3,300,000 Witamina E, g Witamina K, g 3,5 2,5 Tiamina (B 1 ), g 2,2 2,5 Ryboflawina (B 2 ), g 6,6 5,5 Niacyna (B 3 ) 6, g Kwas pantotenowy (B 5 ), g 10 8 Pirydoksyna (B 6 ), g 4,5 4 Biotyna (B 7 ), mg Kwas foliowy (B 9 ), g 1 0,9 Kobalamina (B 12 ), mg Cholina 7, g Mangan 8, g Cynk 8, g Żelazo 8, g Miedź 8, g 15 8 Jod, g 1,5 1,2 Selen 8, g 0,25 0,22 Tester do przesiewu paszy Hy-Line WIELKOŚĆ CZĄSTEK STARTER GROWER ROZWOJOWA W OKRESIE NIEŚNOŚCI 0 1 mm 25% 25% 25% 1 2 mm Kruszonka 65% 35% 35% 2 3 mm 10% 35% 35% 3 4 mm 5% 5% Dobre Praktyki 3 4 godzinna przerwa w zadawaniu paszy w środku dnia sprawi, że ptaki wyjedzą najdrobniejszą frakcję paszy z karmideł Do paszy dodaj minimum 0,5% dodatków płynnych (oleju/tłuszczu) by związać najdrobniejsze cząstki - dotyczy wyłącznie paszy produkowanej we własnym zakresie W gorące dni, by nie dopuścić do zmniejszenia spożycia, podawaj ptakom paszę sypką o grubszej strukturze lub paszę kruszoną Ponieważ witaminy i mikroelementy często są w postaci bardzo drobnych cząstek dodawaj do paszy minimum 0,5% dodatków płynnych oleju / tłuszczu by je związać Stosuj przerwę w zasypywaniu karmideł by ptaki w ciągu dnia wyjadły z nich najdrobniejszą frakcję 1 Minimalne zalecenia na okres odchowu i nieśności. Lokalne przepisy mogą limitować zawartość niektórych witamin i minerałów 2 Przechowuj premiksy zgodnie z zaleceniem dostawcy i przestrzegaj dat ważności by zachowany był odpowiedni poziom aktywności witamin. Dodatek antyoksydantu może poprawić stabilność premiksu 3 Zalecenia dotyczące witamin i mikroelementów zależą od poziomu ich aktywności 4 Jeśli pasza poddawana jest obróbce cieplnej może istnieć konieczność zastosowania wyższego poziomu witamin. Skonsultuj z dostawcą witamin jaka jest ich stabilność w trakcie produkcji 5 Część witaminy D 3 może być uzupełniona 25-hydroksy D 3 zgodnie z zaleceniami dostawców i obowiązującymi ograniczeniami 6 W systemach innych niż klatkowy zalecany jest wyższy poziom Niacyny 7 Należy uwzględnić inne źródła tego składnika 8 Zastosowanie źródeł minerałów chelatowych może skutkować poprawą wchłaniania składnika pokarmowego 14 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

17 Etapy żywienia zaspokajające potrzeby żywieniowe kur nieśnych ETAPY ŻYWIENIA 1 Zmiana paszy w chwili osiągnięcia określonej masy ciała lub osiągnięcia określonego poziomu nieśności STARTER 1 (190 g) STARTER 2 (460 g) GROWER (1080 g) ROZWOJOWA(1300 g) PRZEDNIEŚNA(1440 g) SZCZYT NIEŚNOŚCI (Od pierwszych jaj do spadku nieśności o 2% poniżej szczytu) NIEŚNA 2 (od 2% poniżej szczytu do 89% nieśności) NIEŚNA 3 (88 85%) NIEŚNA 4 (Poniżej 85%) Zmieniaj paszę w oparciu o aktualną masę ciała Zmieniaj paszę w oparciu o % nieśności NIEŚNOŚĆ (%) NIEŚNOŚĆ (%) MASA JAJA (g) MASA JAJA (g) MASA CIAŁA (g) MASA CIAŁA (g) WIEK W TYGODNIACH 0 TEMPERATURA W OBIEKCIE: Przy pomocy temperatury wpływaj na spożycie paszy i wielkość jaj Odchów C C Zmieniaj tylko 1 na 2 tygodnie Zmieniaj tylko 1 na 2 tygodnie STRUKTURA PASZY: Kruszonka lub sypka * * Kruszonka może być podawana dłużej, tj. aż do uzyskania docelowej masy ciała Sypka Kontrola masy jaja Ściśle monitoruj masę jaj z każdego stada i w celu jej optymalizacji wprowadzaj zmiany w żywieniu Nieoczekiwany spadek masy jaj może być pierwszym sygnałem pojawiających się problemów w stadzie Zwiększenie masy jaj jest możliwe przez zwiększenie spożycia aminokwasów oraz zapewnienie by stado spożywało pełną zalecaną dawkę paszy (możliwe do uzyskania przez kontrolę temperatury otoczenia) Do 35 tygodnia życia kontroluj masę jaj co 2 tygodnie, a później co 5 tygodni. Zacznij kontrolę masy jaj kiedy średnia ich masa mieści się w przedziale +/- 2g w stosunku do pożądanej masy Kontrola temperatury w obiekcie Temperatura w obiekcie powinna wynosić C. Podnoś temperaturę o 1 C co 2 tygodnie aż do osiągnięcia 25 C przy zapewnieniu, że w tych warunkach system wentylacji jest w stanie utrzymać właściwą jakość powietrza Niższa temperatura w obiekcie będzie skutkować większym spożyciem paszy i może spowodować skutek odwrotny do zamierzonego w zakresie kontroli masy jaja, efektywności żywienia i kontroli masy ciała dojrzałych kur KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 15

18 Zalecenia żywieniowe w okresie odchowu ETAPY ŻYWIENIA 1 STARTER 1 STARTER 2 GROWER ROZWOJOWA PRZEDNIEŚNA ZMIANA PASZY PO UZYSKANIU MASY CIAŁA 190 g 460 g 1080 g 1300 g 1440 g MASA CIAŁA (g) MASA CIAŁA (g) PASZA (g/dzień/ptak) SPOŻYCIE PASZY (g/dzień/ptak) WIEK W TYGODNIACH ŻYWIENIE Zmieniaj paszę w oparciu o aktualną masę ciała ZALECANE STĘŻENIA 1 Energia mataboliczna 2, kcal/kg Energia mataboliczna 2, MJ/kg 12,00 12,74 12,00 12,74 11,72 12,64 11,44 12,64 11,63 12,55 Znormalizowana strawność aminokwasów w jelicie krętym / Aminokwasy ogółem 3 Lizyna, % 1,01 / 1,11 0,92 / 1,01 0,82 / 0,90 0,67 / 0,73 0,72 / 0,79 Metionina, % 0,45 / 0,49 0,42 / 0,46 0,39 / 0,41 0,31 / 0,34 0,35 / 0,38 Metionina+cysteina, % 0,77 / 0,87 0,72 / 0,81 0,66 / 0,75 0,56 / 0,63 0,62 / 0,70 Treonina, % 0,65 / 0,76 0,60 / 0,70 0,55 / 0,65 0,46 / 0,54 0,50 / 0,58 Tryptofan, % 0,18 / 0,22 0,17 / 0,21 0,17 / 0,21 0,15 / 0,18 0,16 / 0,19 Arginina, % 1,05 / 1,13 0,96 / 1,03 0,85 / 0,92 0,70 / 0,75 0,75 / 0,81 Izoleucyna, % 0,71 / 0,76 0,66 / 0,71 0,61 / 0,65 0,50 / 0,54 0,56 / 0,60 Walina, % 0,73 / 0,80 0,68 / 0,75 0,64 / 0,71 0,54 / 0,59 0,61 / 0,68 Białko surowe 4, % 20,00 18,25 17,50 16,00 16,50 Wapń 5, % 1,00 1,00 1,00 1,40 2,50 Fosfor (przyswajalny) 6, % 0,45 0,44 0,43 0,45 0,48 Sód, % 0,18 0,17 0,17 0,18 0,18 Chorki, % 0,18 0,17 0,17 0,18 0,18 Kwas linoleinowy (C18:2 n-6), % 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1 Masę ciała traktuj jako wskazówkę do wprowadzania zmian w żyweniu. Odnieś się do danych w tabeli na stronie 7. Wskazany tam wiek osiągnięcia konkretnej masy ciała jest orientacyjny.wprowadź paszę przednieśną przed wejściem ptaków w nieśność. Zawiera ona odpowiednią dawkę wapnia by wspomóc proces produkcji jaj. 2 Zalecany poziom energii szacowany jest w opariu o poziomy energii poszczególnych surowców jak pokazuje tabela na końcu instrukcji. Ważnym jest by docelowy poziom energii w paszy szacować w oparciu o poziom energii faktycznie używanych surowców 3 Zalecenia dotyczące aminokwasów ogółem dotyczą tylko sytuacji gdy pasza produkowana jest na bazie kukurydzy i śruty sojowej. Przy stosowaniu innych surowców bazowych należy postępować zgodnie z normami strawności aminokwasów w jelicie krętym 4 Receptura zawsze powinna zapewniać dostępność odpowiedniej ilości aminokwasów. Ilość białka surowego w paszy będzie się różniła w zależności od użytych surowców. Poziom białka surowego w paszy jest szacowany w oparciu o typowy jego poziom w poszczególnych surowcach. 5 Wapń powinien być dostarczony w postaci sypkiego węglanu wapnia (wielkość cząstek <2 mm). Kreda gruba (2-4 mm) może być wprowadzona do paszy przednieśnej w ilości do 50% całej zawartości kredy. 6 Stosując róźne źródła fosforu należy zapewnić by dawka żywieniowa zawierała minimalny zalecany poziom fosforu przyswajalnego 16 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

19 Przejście z okresu odchowu do szczytu nieśności Często zmieniaj recepturę by w czasie zwiększania się zapotrzebowania na składniki pokarmowe zmieniać spożycie paszy aż do ustabilizowania się poziomu jej spożycia 120 / 2000 NIEŚNOŚĆ (%) / 1900 MASA CIAŁA (g) 90 SPOŻYCIE PASZY (g/dzień/ptak) MASA CIAŁA (g) 110 / / / / / / 1300 PASZA (g/dzień/ptak) MASA JAJA (g) NIEŚNOŚĆ (%) MASA JAJA (g) 80 / / / 1000 WIEK W TYGODNIACH Pasza przednieśna Pasza na szczyt nieśności W trakcie wchodzenia w nieśność drastycznie zwiększa się zapotrzebowanie na składniki pokarmowe W trakcie wchodzenia w nieśność następuje: szybki wzrost produkcji wzrost masy jaj wzrost masy ciała W trakcie wchodzenia w nieśność spożycie paszy może powoli wzrosnąć u ptaków ze zbyt niską masą ciała u źle wyrównanego stada podczas upałów Złe wyrównanie stada wydłuży okres wchodzenia w nieśność oraz może spowodować nieosiągnięcie oczekiwanego szczytu i słabszą wytrwałość w nieśności Podczas wchodzenia stada w nieśność dokładnie kontroluj spożycie paszy i dostosowuj poziom składników pokarmowych Pasza przednieśna Stosuj gdy u większości kurcząt obserwujesz czerwienienie grzebienia Zapewnia optymalny wzrost rezerwy kości rdzeniowych Zaplanuj wprowadzenie na maksimum dni przed wejściem w nieśność. Patrz: Pasza na szczyt nieśności Wdrażanie receptur zakładających niskie spożycie paszy (88 95 g/dzień/ptak) może dać lepsze rezultaty w zakresie zaspokojenia potrzeb żywieniowych ptaków Rozpocznij podawanie paszy na szczyt nieśności w chwili rozpoczęcia produkcji jaj (1% nieśności) Spożycie paszy może się zmniejszyć jeśli ptaki nie są przywyczajone do dużych cząstek wapnia (tj. stosowanych w paszy przednieśnej) KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 17

20 Zalecenia żywieniowe w okresie produkcji ETAPY ŻYWIENIA PRODUKCJA 100 SCZYT NIEŚNOŚCI Od pierwszych jaj do spadku nieśności o 2% poniżej szczytu NIEŚNA 2 Od 2% poniżej szczytu do 89% nieśności NIEŚNA % NIEŚNA 4 Poniżej 85% NIEŚNOŚĆ (%) 70 NIEŚNOŚĆ (%) MASA JAJA (g) MASA JAJ (kg) Masa jaja (g) Całkowita masa jaj (kg) 0 WIEK W TYGODNIACH Zmieniaj paszę w oparciu o % nieśności ZALECANE STĘŻENIA 1 ŻYWIENIE Energia mataboliczna 2, kcal/kg Energia mataboliczna 2, MJ/kg 11,63 12,18 11,44 12,00 11,21 12,00 10,71 11,86 Znormalizowana strawność aminokwasów w jelicie krętym / Aminokwasy Ogółem 3 Lizyna, mg/dzień 830 / / / / 821 Metionina, mg/dzień 407 / / / / 387 Mietiona + cysteina, mg/dzień 714 / / / / 711 Treonina, mg/dzień 581 / / / / 618 Tryptofan, mg/dzień 174 / / / / 188 Arginina, mg/dzień 863 / / / / 839 Izoleucyna, mg/dzień 647 / / / / 629 Walina, mg/dzień 730 / / / / 728 Białko surowe 4, g/dzień 17,00 16,75 16,00 15,50 Sód, mg/dzień Chorki, mg/dzień Kwas linoleinowy (C18:2 n-6), g/dzień 1,00 1,00 1,00 1,00 Cholina, mg/dzień ZMIANY POZIOMU WAPNIA, FOSFORU I WIELKOŚCI CZĄSTEK KREDY WPROWADZAJ W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU PTAKÓW Tydzień Tydzień Tydzień Tydzień Wapń 5,6, g/dzień 4,20 4,30 4,50 4,80 Fosfor (przyswajalny) 5,7, mg/dzień Wielkość cząstek wapnia (drobna:gruba)(patrz strona 13) 50% : 50% 40% : 60% 35% : 65% 35% : 65% 1 W celu optymalizacji masy jaj należy zmienić poziom białka surowego, metionyny+cysteiny, tłuszczu, kwasu linoleinowego i/lub poziom energii 2 Zalecany poziom energii szacowany jest w oparciu o poziomy energii poszczególnych surowców jak pokazuje tabela na końcu instrukcji. Ważnym jest by docelowy poziom energii w paszy szacować w oparciu o poziom energii faktycznie używanych surowców 3 Zalecenia dotyczące aminokwasów ogółem dotyczą tylko sytuacji gdy pasza produkowana jest na bazie kukurydzy i śruty sojowej. Przy stosowaniu innych surowców bazowych należy postępować zgodnie z normami strawności aminokwasów w jelicie krętym 4 Receptura zawsze powinna zapewniać dostępność odpowiedniej ilości aminokwasów. Ilość białka surowego w paszy będzie się różniła w zależności od użytych surowców. Poziom białka surowego w paszy jest szacowany w oparciu o typowy jego poziom w poszczególnych surowcach. 5 Zalecenia dotyczące wapnia i fosforu przyswajalnego są determinowane wiekiem stada. Jeśli nieśność utrzymuje się na wysokim poziomie i pasza na dany okres produkcji jest stosowana dłużej niż wskazywałby na to wiek stada zaleca się, by zwiększyć koncentrację wapnia i fosforu w następnej fazie żywienia. 6 Zalecenia dotyczące wielkości cząstek węglanu wapnia są różne w zależności od fazy nieśności. Sprawdź tabelę: Wielkość cząstek wapnia. Poziom kredy w paszy musi być dostosowany do stopnia jej rozpuszczalności 7 Stosując różne źródła fosforu należy zapewnić by dawka żywieniowa zawierała minimalny zalecany poziom fosforu przyswajalnego 18 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL

21 Poziom składników odżywczych w okresie produkcji (W zależności od etapu żywienia i pobrania paszy) ETAPY ŻYWIENIA W OKRESIE NIEŚNOŚCI SZCZYT NIEŚNOŚCI Od pierwszych jaj do spadku nieśności o 2% poniżej szczytu NIEŚNA 2 od 2% poniżej szczytu do 89% nieśności NIEŚNA % ŻYWIENIE ZALECANE STĘŻENIA 1 HY-LINE BROWN NIEŚNA 4 Poniżej 85% Energia mataboliczna 2, kcal/kg Energia mataboliczna 2, MJ/kg 11,63 12,18 11,44 12,00 11,21 12,00 10,71 11,86 ŻYWIENIE SPOŻYCIE PASZY (Standardowe spożycie paszy) g/dzień/ptak * * * Znormalizowana strawność aminokwasów w jelicie krętym Lizyna, % 0,94 0,89 0,85 0,81 0,77 0,73 0,80 0,76 0,73 0,70 0,67 0,78 0,74 0,71 0,68 0,65 0,76 0,72 0,69 0,66 0,63 Metionina, % 0,46 0,44 0,42 0,40 0,38 0,36 0,39 0,37 0,36 0,34 0,33 0,38 0,36 0,35 0,33 0,32 0,36 0,35 0,33 0,32 0,30 Metionina+cysteina,% 0,81 0,77 0,73 0,69 0,66 0,63 0,69 0,66 0,63 0,60 0,57 0,66 0,63 0,60 0,58 0,55 0,64 0,61 0,58 0,55 0,53 Treonina, % 0,66 0,62 0,59 0,56 0,54 0,51 0,56 0,53 0,51 0,49 0,47 0,55 0,52 0,50 0,47 0,46 0,53 0,50 0,48 0,46 0,44 Tryptofan, % 0,20 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,17 0,16 0,15 0,15 0,14 0,16 0,16 0,15 0,14 0,14 0,16 0,15 0,14 0,14 0,13 Arginina, % 0,98 0,93 0,88 0,84 0,80 0,76 0,83 0,79 0,76 0,72 0,69 0,81 0,77 0,74 0,71 0,68 0,79 0,75 0,72 0,68 0,66 Izoleucyna, % 0,74 0,70 0,66 0,63 0,60 0,57 0,62 0,59 0,57 0,54 0,52 0,61 0,58 0,55 0,53 0,51 0,59 0,56 0,54 0,51 0,49 Walina, % 0,83 0,78 0,74 0,71 0,68 0,65 0,70 0,67 0,64 0,61 0,59 0,69 0,65 0,62 0,60 0,57 0,67 0,63 0,61 0,58 0,55 Aminokwasy Ogółem 3 Lizyna, % 1,03 0,98 0,93 0,88 0,84 0,80 0,88 0,83 0,80 0,76 0,73 0,85 0,81 0,78 0,74 0,71 0,83 0,79 0,75 0,72 0,69 Metionina, % 0,50 0,47 0,45 0,42 0,40 0,39 0,42 0,40 0,38 0,37 0,35 0,41 0,39 0,37 0,36 0,34 0,39 0,37 0,36 0,34 0,33 Metionina+cysteina,% 0,91 0,87 0,82 0,78 0,75 0,71 0,78 0,74 0,71 0,67 0,65 0,75 0,71 0,68 0,65 0,62 0,72 0,68 0,65 0,62 0,60 Treonina, % 0,78 0,74 0,70 0,66 0,63 0,61 0,66 0,63 0,60 0,57 0,55 0,64 0,61 0,58 0,56 0,54 0,62 0,59 0,57 0,54 0,52 Tryptofan, % 0,24 0,22 0,21 0,20 0,19 0,18 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,20 0,19 0,18 0,17 0,16 0,19 0,18 0,17 0,16 0,16 Arginina, % 1,05 1,00 0,95 0,90 0,86 0,82 0,90 0,85 0,81 0,78 0,75 0,87 0,83 0,79 0,76 0,73 0,85 0,81 0,77 0,74 0,71 Izoleucyna, % 0,79 0,75 0,71 0,68 0,64 0,62 0,67 0,64 0,61 0,58 0,56 0,65 0,62 0,59 0,57 0,55 0,64 0,60 0,58 0,55 0,53 Walina, % 0,92 0,87 0,82 0,78 0,75 0,71 0,78 0,74 0,71 0,67 0,65 0,76 0,72 0,69 0,66 0,63 0,74 0,70 0,67 0,64 0,61 Białko surowe 4, % 19,32 18,28 17,35 16,50 15,74 15,04 16,75 15,95 15,23 14,57 13,96 16,00 15,24 14,55 13,91 13,33 15,66 14,90 14,22 13,60 13,03 Sód, % 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,16 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,17 0,16 0,15 Chorki, % 0,20 0,19 0,18 0,17 0,17 0,16 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,16 0,16 0,15 0,18 0,17 0,17 0,16 0,15 Kwas linoleinowy (C18:2 n-6), % 1,14 1,08 1,02 0,97 0,93 0,88 1,00 0,95 0,91 0,87 0,83 1,00 0,95 0,91 0,87 0,83 1,01 0,96 0,92 0,88 0,84 Spożycie paszy g/dzień/ptak ZMIANY POZIOMU WAPNIA, FOSFORU I WIELKOŚCI CZĄSTEK KREDY WPROWADZAJ W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU PTAKÓW Tydzień Tydzień Tydzień Tydzień * * * Wapń 5,6, % 4,77 4,52 4,29 4,08 3,89 3,72 4,30 4,10 3,91 3,74 3,58 4,50 4,29 4,09 3,91 3,75 4,85 4,62 4,40 4,21 4,03 Fosfor (przyswajalny) 5,7, % 0,52 0,49 0,47 0,45 0,43 0,41 0,42 0,40 0,38 0,37 0,35 0,38 0,36 0,35 0,33 0,32 0,36 0,35 0,33 0,32 0,30 1 W celu optymalizacji masy jaj należy zmienić poziom białka surowego, metionyny+cysteiny, tłuszczu, kwasu linoleinowego i/lub poziom energii 2 Zalecany poziom energii szacowany jest w oparciu o poziomy energii poszczególnych surowców jak pokazuje tabela na końcu instrukcji. Ważnym jest by docelowy poziom energii w paszy szacować w oparciu o poziom energii faktycznie używanych surowców 3 Zalecenia dotyczące aminokwasów ogółem dotyczą tylko sytuacji gdy pasza produkowana jest na bazie kukurydzy i śruty sojowej. Przy stosowaniu innych surowców bazowych należy postępować zgodnie z normami strawności aminokwasów w jelicie krętym 4 Receptura zawsze powinna zapewniać dostępność odpowiedniej ilości aminokwasów. Ilość białka surowego w paszy będzie się różniła w zależności od użytych surowców. Poziom białka surowego w paszy jest szacowany w oparciu o typowy jego poziom w poszczególnych surowcach. 5 Zalecenia dotyczące wapnia i fosforu przyswajalnego są determinowane wiekiem stada. Jeśli nieśność utrzymuje się na wysokim poziomie i pasza na dany okres produkcji jest stosowana dłużej niż wskazywałby na to wiek stada zaleca się, by zwiększyć koncentrację wapnia i fosforu w następnej fazie żywienia. 6 Zalecenia dotyczące wielkości cząstek węglanu wapnia są różne w zależności od fazy nieśności. Sprawdź tabelę: Wielkość cząstek wapnia. Poziom kredy w paszy musi być dostosowany do stopnia jej rozpuszczalności 7 Stosując różne źródła fosforu należy zapewnić by dawka żywieniowa zawierała minimalny zalecany poziom fosforu przyswajalnego KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL 19

22 Profilaktyka weterynaryjna Potencjał genetyczny stada można wykorzystać tylko, gdy zminimalizuje się wpływ chorób. Choroby mające znaczący wpływ na wynik ekonomiczny mogą być różne, zależnie od lokalizacji. W każdym rejonie należy je zidentyfikować oraz im zapobiegać. Standardy sanitarne Czystość oraz przestrzeganie rygorów sanitarnych to najlepsze metody zapobiegania chorobom. Koniecznym jest zidentyfikowanie potencjalnych źródeł zagrożenia zdrowotności stada. Przemieszczanie się osób i pojazdów na terenie fermy powinno być nadzorowane Liczba gości odwiedzających fermę powinna być ograniczona do niezbędnego minimum Wszelkie wizyty na fermie powinny być odnotowane w rejestrze wejść i wyjść Wszyscy goście oraz pracownicy powinni brać prysznic przed wejściem na teren fermy Pracownikom oraz gościom należy zapewnić czyste buty, ubrania oraz nakrycie głowy Maty dezynfekcyjne powinny być umieszczone przy każdym wejściu do kurnika Jeśli to możliwe unikaj zatrudniania pracowników zewnętrznych lub wypożyczania sprzętu podczas szczepienia, transferu i innych zabiegów Idealnym rozwiązaniem jest by jedna osoba miała pod opieką tylko jeden kurnik Dla osób które nadzorują więcej kurników, należy ograniczyć przejścia między nimi do niezbędnego minimum. Zawsze należy przechodzić od stada młodszego do starszego. Po wyjściu z kurnika z chorym stadem nie należy wchodzić do zdrowych stad Stado może zostać zarażone również w trakcie transportu jeśli samochody lub ich załoga byli wcześniej na innej fermie Bardzo skuteczną metodą zapobiegania chorobom jest zasiedlanie całej fermy w jednym momencie lub w niewielkich odstępach czasu. Wtedy kury są w podobnym wieku, co pozwala uniknąć zarażania się młodszych kurek od starszych Kurniki powinny być zabezpieczone przed dostępem dzikich ptaków, owadów oraz gryzoni Należy regularnie pozbywać się padłych sztuk Gryzonie Gryzonie są nosicielami wielu chorób drobiu a ich obecność jest główną przyczyną pojawienia się chorób we właściwie wyczyszczonym i zdezynfekowanym kurniku. Gryzonie przyczyniają się również do rozprzestrzeniania się chorób pomiędzy kurnikami. Na fermie nie powinno być wysokich traw, odpadów, gruzu itp., które mogą stanowić siedlisko gryzoni Obszar dookoła kurnika powinien być zabezpieczony tłuczniem lub z wylewką betonową szeroką na ok. 1 metr. Utrudni to gryzoniom przedostanie się do kurników. Pasza oraz jaja powinny być przechowywane w pomieszczeniach zabezpieczonych przed gryzoniami Stacje deratyzacyjne powinny być rozlokowane w kurnikach i poza nimi. Należy regularnie uzupełniać w nich trutkę Czyszczenie i dezynfekcja Prawidłowo przeprowadzone czyszczenie i dezynfekcja kurnika istotnie zmniejsza prawdopodobieństwo zainfekowania kolejnego stada. Kurnik powinien być pusty co najmniej 2 tygodnie pomiędzy wywozem a wstawieniem nowego stada Cały pomiot i resztki paszy powinny zostać usunięte z kurnika przed myciem Należy dokładnie wyczyścić wloty powietrza, wentylatory oraz żaluzje Uruchomienie ogrzewania w czasie mycia pomaga pozbyć się materii ogranicznej Należy myć halę przy pomocy myjki ciśnieniowej najlepiej ciepłą wodą Podczas mycia hali zaleca się użyć środka myjącego pod postacią piany lub żelu Mycie hali należy przeprowadzić od góry i zakończyć na posadzce Halę należy spłukać ciepłą wodą przy użyciu myjki wysokociśnieniowej Po umyciu kurnik należy osuszyć Po wysuszeniu hali należy przeprowadzić dezynfekcję pianową lub przez zamgławianie Linie pojenia powinny być odkażone i przepłukane Zalecane jest regularne wykonywanie wymazów z hali w kierunku salmonella, szczególnie Salmonella enteritidis Przed zasiedleniem hala powinna być wysuszona Choroby przenoszone pionowo Niektóre choroby mogą być przenoszone ze stada rodzicielskiego na potomstwo Zdrowe stado rodzicielskie jest podstawą produkcji wolnych od chorób kurek towarowych Stada Hy-Line International są regularnie badane i wolne od Mycoplasma gallisepticum, Mycoplasma synoviae, Salmonella pullorum, Salmonella gallinarum, Salmonella enteritidis, Salmonella typhimurium oraz lymphoid leukosis Należy zapobiegać poziomemu przekazywaniu tych chorób Właściciele stad rodzicielskich oraz towarowych powinni regularnie prowadzić badania w kierunku tych chorób KOKCYDIOZA Zakażenie tym pasożytem może prowadzić do uszkodzenia jelit ptaków, a przy większej intensywności do upadków. Często niewykryty niski stopień zakażenia prowadzi do zmniejszonego przyswajania paszy lub powoduje nieodwracalne uszkodzenie jelit. Takie stado może być niewyrównane i może nie osiągnąć pełnego potencjału produkcyjnego. Kokcydioza może być efektywnie zwalczana poprzez: zastosowanie odpowiednich kokcydiostatyków jonoforowych lub chemicznych alternatywą wobec stosowania kokcydiostatyków jest podanie żywej szczepionki szczepionka ta może być podana w oprysku w wylęgarni, w oprysku na paszę lub do wody w pierwszych dniach odchowu należyte czyszczenie i dezynfekcję hali ograniczenie dostępu ptaków do taśm z pomiotem odchów i produkcja w systemie klatkowym ogranicza ryzyko kontaktu z oocystami znajdującymi się w pomiocie 20 KWIECIEŃ 2014 HY-LINE INTERNATIONAL